SKKN Một giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ Mẫu giáo 4 - 5 làm quen với văn học thông qua hoạt động kể chuyện ở Trường Mầm non Nga Tân - Huyện Nga Sơn - Tỉnh Thanh Hóa

SKKN Một giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ Mẫu giáo 4 - 5 làm quen với văn học thông qua hoạt động kể chuyện ở Trường Mầm non Nga Tân - Huyện Nga Sơn - Tỉnh Thanh Hóa

Văn học là loại hình nghệ thuật là một kho tàng tri thức vô giá, luôn giữ vai trò quan trọng đối với con người nói chung và đặc biệt là đối với trẻ mầm non nói riêng. Như nhà văn M.Gorki đã từng viết “Văn học giúp con người hiểu được bản thân mình, nâng cao niềm tin vào bản thân mình và làm nảy nở ở con người khát vọng hướng tới chân lý” [1]. Văn học là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với mỗi chúng ta hướng con người đến vẻ đẹp hoàn thiện cả về tri thức lẫn tâm hồn, hướng con người đến cái chân, thiện, mỹ. Như thi hào Charles Dubos nhận định “Văn học, đó là tư tưởng đi tìm cái đẹp trong ánh sáng”[2]. Văn học trong trường mầm non chính là ngôn ngữ nghệ thuật đầu tiên mở rộng nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh, thoả mãn nhu cầu tinh thần của trẻ gợi cho trẻ những xúc cảm tình cảm đẹp góp phần giáo dục thẫm mỹ và là phương tiện quan trọng giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh mình. Từ đó giúp trẻ thêm yêu thiên nhiên, yêu đất nước, con người và phát triển toàn diện nhân cách trẻ trong các lĩnh vực:

* Về phát triển thể chất và lao động: Thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học giúp trẻ phát triển thể chất biết lao động tự phục vụ mình, yêu lao động. Biết cách lấy hơi, biết cường độ cao thấp trong khi đọc thơ, biết biểu cảm giọng kể qua tính cách của từng nhân vật và trẻ được hoạt động tích cực trong khi chơi đóng kịch. Biết ăn uống đủ chất cho cơ thể khoẻ mạnh.

* Về phát triển ngôn ngữ: Dạy trẻ làm quen với văn học là một trong những hoạt động quan trọng và xác thực nhất giúp trẻ học ăn, học nói, đem đến cho trẻ những gì tốt đẹp về phẩm chất đạo đức, mở rộng từ, cung cấp từ mới phát triển ngôn ngữ cho trẻ , đặc biệt là ngôn ngữ nghệ thuật. Đồng thời, khuyến khích trẻ đưa ra những nhận xét đúng sai, những phán quyết xác thực từ hiểu biết của mình qua đó giúp trẻ cách dùng từ nói đúng câu rõ ràng mạch lạc, diễn đạt một cách biểu cảm làm giàu ngôn ngữ cho trẻ. Chính vì vậy mà văn học là chiếc cầu nối giúp cho trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất.

* Về phát triển nhận thức: Nhờ có hoạt động làm quen tác phẩm văn học mà giúp trẻ khám phá nhận thức về thế giới xung quanh, từng bước tích luỹ kinh nghiệm sáng tạo và phát triển trí tuệ thoả mãn nhu cầu tinh thần của trẻ.

* Về phát triển thẫm mỹ: Trẻ nhận biết được cái đẹp và khám phá cái đẹp của thế giới xung quanh qua các tác phẩm văn học góp phần giáo dục thẩm mỹ, trẻ biết cái hay cái đẹp và hướng tới cái đẹp.

 

doc 25 trang thuychi01 10131
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ Mẫu giáo 4 - 5 làm quen với văn học thông qua hoạt động kể chuyện ở Trường Mầm non Nga Tân - Huyện Nga Sơn - Tỉnh Thanh Hóa", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGA SƠN 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG 
CHO TRẺ MẪU GIÁO 4 - 5 TUỔI LÀM QUEN VỚI VĂN HỌC THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG KỂ CHUYỆN Ở TRƯỜNG MẦM NON NGA TÂN - HUYỆN NGA SƠN - TỈNH THANH HÓA
 Người thực hiện: Mai Thị Cúc
 Chức vụ: Giáo Viên
 Đơn vị công tác: Trường Mầm non Nga Tân
 SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn
THANH HÓA, NĂM 2019
MỤC LỤC
NỘI DUNG
Trang
1. Mở đầu
1
1.1. Lí do chọn đề tài
1
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu
2
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2
2.1. Cơ sở lý luận 
2
2.2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
3
2.2.1 Thuận lợi
3
2.2.2 khó khăn
4
2.3 Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
4
2.3.1. Xây dựng môi trường phong phú cho trẻ làm quen tác phẩm văn học thông qua hoạt động kể chuyện.
4
2.3.2. Tạo hứng thú cho trẻ tích cực tham gia hoạt động làm quen với văn học qua các câu chuyện. 
8
2.3.2.1. Tạo hứng thú cho trẻ thông qua giọng đọc, kể diễn cảm
8
2.3.2.2. Tạo hứng thú cho trẻ thông qua sử dụng đồ dùng trực quan sinh động
9
2.3.3 . Kể chuyện diễn cảm tác phẩm văn học
12
2.3.4.Thường xuyên tổ chức cho trẻ kể lại truyện
13
2.3.5. Sử dụng hệ thống câu hỏi đàm thoại phù hợp theo nội dung từng câu chuyện.
14
2.3.6. Tạo cơ hội để hướng dẫn trẻ đóng kịch thường xuyên:
16
2.3.7. Phối kết hợp với phụ huynh nâng cao khă năng cảm thụ tác phẩm văn học đạt hiệu quả. 
18
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
19
3. Kết luận, kiến nghị
19
3.1 Kết luận
19
3.2 Kiến nghị
20
Tài liệu tham khảo
Danh mục các đề tài SKKN đã được Hội đồng các cấp đánh giá
Phụ lục 1: Kết quả khảo sát đầu năm
Phụ lục 2: Kết quả khảo sát cuối năm
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài: 
Văn học là loại hình nghệ thuật là một kho tàng tri thức vô giá, luôn giữ vai trò quan trọng đối với con người nói chung và đặc biệt là đối với trẻ mầm non nói riêng. Như nhà văn M.Gorki đã từng viết “Văn học giúp con người hiểu được bản thân mình, nâng cao niềm tin vào bản thân mình và làm nảy nở ở con người khát vọng hướng tới chân lý” [1]. Văn học là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với mỗi chúng ta hướng con người đến vẻ đẹp hoàn thiện cả về tri thức lẫn tâm hồn, hướng con người đến cái chân, thiện, mỹ. Như thi hào Charles Dubos nhận định “Văn học, đó là tư tưởng đi tìm cái đẹp trong ánh sáng”[2]. Văn học trong trường mầm non chính là ngôn ngữ nghệ thuật đầu tiên mở rộng nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh, thoả mãn nhu cầu tinh thần của trẻ gợi cho trẻ những xúc cảm tình cảm đẹp góp phần giáo dục thẫm mỹ và là phương tiện quan trọng giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh mình. Từ đó giúp trẻ thêm yêu thiên nhiên, yêu đất nước, con người và phát triển toàn diện nhân cách trẻ trong các lĩnh vực:
* Về phát triển thể chất và lao động: Thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học giúp trẻ phát triển thể chất biết lao động tự phục vụ mình, yêu lao động. Biết cách lấy hơi, biết cường độ cao thấp trong khi đọc thơ, biết biểu cảm giọng kể qua tính cách của từng nhân vật và trẻ được hoạt động tích cực trong khi chơi đóng kịch. Biết ăn uống đủ chất cho cơ thể khoẻ mạnh.
* Về phát triển ngôn ngữ: Dạy trẻ làm quen với văn học là một trong những hoạt động quan trọng và xác thực nhất giúp trẻ học ăn, học nói, đem đến cho trẻ những gì tốt đẹp về phẩm chất đạo đức, mở rộng từ, cung cấp từ mới phát triển ngôn ngữ cho trẻ , đặc biệt là ngôn ngữ nghệ thuật. Đồng thời, khuyến khích trẻ đưa ra những nhận xét đúng sai, những phán quyết xác thực từ hiểu biết của mình qua đó giúp trẻ cách dùng từ nói đúng câu rõ ràng mạch lạc, diễn đạt một cách biểu cảm làm giàu ngôn ngữ cho trẻ. Chính vì vậy mà văn học là chiếc cầu nối giúp cho trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất.
* Về phát triển nhận thức: Nhờ có hoạt động làm quen tác phẩm văn học mà giúp trẻ khám phá nhận thức về thế giới xung quanh, từng bước tích luỹ kinh nghiệm sáng tạo và phát triển trí tuệ thoả mãn nhu cầu tinh thần của trẻ.
* Về phát triển thẫm mỹ: Trẻ nhận biết được cái đẹp và khám phá cái đẹp của thế giới xung quanh qua các tác phẩm văn học góp phần giáo dục thẩm mỹ, trẻ biết cái hay cái đẹp và hướng tới cái đẹp.
* Về phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội: Giúp trẻ hình thành cảm xúc ban đầu trong tâm hồn trẻ thơ, hiểu một cách sâu sắc về mối quan hệ xã hội. Từ đó có thái độ tình cảm, các hành vi ứng xử đúng đắn. Hình thành ở trẻ đức tính tốt đẹp như yêu thích văn thơ, đặc biệt là có hành vi tốt với mọi người trong giao tiếp và ở thế giới xung quanh trẻ.
Với tất cả những lý do trên đã thôi thúc tôi chọn đề tài Một giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ Mẫu giáo 4 - 5 làm quen với văn học thông qua hoạt động kể chuyện ở Trường Mầm non Nga Tân - Huyện Nga Sơn - Tỉnh Thanh Hóa. Làm đề tài nghiên cứu với mong muốn cải tiến, nâng cao chất lượng cho trẻ cảm thụ văn học thông qua thể loại truyện.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
- Phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động làm quen với văn học cho trẻ 4 - 5 tuổi 5 làm quen với văn học thông qua hoạt động kể chuyện ở Trường Mầm non Nga Tân - Huyện Nga Sơn - Tỉnh Thanh Hóa. Nhằm đề xuất một số biện pháp cải tiến nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi cảm thụ tốt tác phẩm văn học thông qua hoạt động kể chuyện . 
1. 3. Đối tượng nghiên cứu.
- Đối tượng nghiên cứu: Trẻ mẫu giáo 4 - 5 làm quen với văn học thông qua hoạt động kể chuyện ở Trường Mầm non Nga Tân - Huyện Nga Sơn - Tỉnh Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu lí luận: Thu thập và phân tích tư liệu, sách báo, tạp chí... có liên quan đến vấn đề nghiên cứu để xây dựng cơ sở lí luận cho đề tài.
- Phương pháp khảo sát bằng phiếu: Nhằm tìm hiểu thực trạng về việc dạy ngôn ngữ cho trẻ Mẫu giáo nhỡ (4 - 5 tuổi) thông hoạt động kể chuyện có tranh minh họa, thực trạng hiệu quả của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua các biện pháp này. 
- Phương pháp quan sát: quan sát và ghi chép việc sử dụng các biện pháp 
phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4 - 5 tuổi qua kể chuyện có tranh minh họa. 
- Phương pháp thống kê toán học. 
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm. 
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 2.1. Cơ sở lý luận: 
 	Nhà thơ nước Nga RaxunGamzatôp đã viết 	“Thơ, chuyện như bài hát ru ngây ngất đầu giường thơ bé”.[3]. Văn học là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với trẻ. Do đó, văn học đã đem lại cho trẻ hiểu biết đầu tiên về cuộc sống xung quanh, đồng thời là ngọn lửa khơi dạy trong tâm hồn trẻ những mơ ước khát vọng, dạy trẻ đúng hướng để trẻ có ý chí vươn lên, cũng như giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc, có đủ vốn từ để nói lưu loát, diễn đạt câu trọn vẹn, biết dùng từ đúng lúc, đúng chỗ. Đặc biệt, việc dạy trẻ làm quen với những từ ngữ nghệ thuật như: từ tượng hình, từ tượng thanh giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ. Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ là một quá trình từ thấp đến cao với các giai đoạn mang những đặc trưng khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ.
Đặc điểm vốn từ của trẻ mầm non nói chung và trẻ 4 - 5 tuổi nói riêng. “Trẻ rất nhạy cảm với ngôn từ, âm điệu, hình tượng của các bài thơ, đồng dao, ca dao, dân ca sớm đi vào tuổi thơ. Những câu chuyện cổ tích thần thoại đặc biệt hấp dẫn trẻ chính vì hoạt động cho trẻ tiếp xúc với văn học là con đường phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt nhất hiệu quả nhất...”[4]. 
Thông qua việc dạy trẻ kể chuyện, đóng kịch giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, óc tưởng tượng sáng tạo, biết yêu quí cái đẹp, hướng tới cái đẹp. Khi trẻ kể chuyện, ngôn ngữ của trẻ phát triển, trẻ phát âm rõ ràng, mạch lạc, vốn từ phong phú. Trẻ biết bày tỏ ý kiến, suy nghĩ, kể về một sự vật hay, sự kiện nào đó....Bằng chính ngôn ngữ của trẻ.
Với truyện kể, ta hãy giúp trẻ nhận ra, nhớ được sắc thái cơ bản trong giọng kể, lời thuật, phân biệt ngữ điệu lời nói các loại nhân vật, giúp trẻ nhận ra ngôn ngữ đời thường (khẩu ngữ) và ngôn ngữ thơ giàu nhạc tính.
T¸c phÈm v¨n häc l¹i lµ mét v¨n b¶n nghÖ thuËt ng«n tõ, mét c«ng tr×nh nghÖ thuËt, giàu hình ảnh mµ trÎ th¬ ®­îc tiÕp xóc rÊt sím.Hoạt động văn học đã dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội dung, nghệ thuật phong phú trong tác phẩm, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối với văn học, có ấn tượng về những hình tượng nghệ thuật, cái hay cái đẹp của tác phẩm và thể hiện sự cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất văn học nghệ thuật như: đọc thơ, kể chuyện, chơi trò chơi đóng kịch góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Đồng thời qua các tác phẩm văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ hứng thú đọc và kể tác phẩm. 
Thông qua hoạt động Kể chuyện“ tạo điều kiện cho việc phát triển khả năng sáng tạo, trí tưởng tượng ở người nghe và từ đó, dẫn đến phát triển tư duy hình ảnh với những yếu tố thần tiên, huyền thoại không có thực trong truyện cổ tích. Vì thế có thể nói rằng, truyện cổ tích tác động đến tất cả các giác quan của người nghe như thị giác, khứu giác, thính giác, xúc giác và cả khả năng định hướng trong không gian” [5]. 
Với tầm quan trọng như vậy tôi đã nghiên cứu và chọn đề tài này nhằm giúp trẻ cảm thụ tốt các tác phẩm văn học thông qua hoạt động kể chuyện. 
2.2 Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
2.2.1.Thuận lợi.
Năm học: 2018 - 2019 tôi được phân công chủ nhiệm nhóm lớp 4 - 5 tuổi tại Trường Mầm Non Nga Tân - Huyện Nga Sơn - Tỉnh Thanh Hóa. Trẻ lớp tôi rất ham học hỏi. Các con chăm ngoan, nhanh nhẹn thích khám phá điều thú vị mới lạ. Độ tuổi đồng đều các cháu ngoan ngoãn, mạnh dạn, hồn nhiên, đạt yêu cầu về phát triển thể chất, nhận thức, ngôn ngữ và tình cảm xã hội, cảm thụ cái hay cái đẹp trong cuộc sống xung quanh trẻ. Đó là một thuận lợi lớn để tôi rèn luyện việc phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua các tác phẩm văn học cho trẻ.
Tôi được ban giám hiệu nhà trường tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi xây dựng môi trường văn học phong phú và có nội dung đa dạng về hình thức, hài hoà về thẩm mỹ, phù hợp với khả năng nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ, ham học hỏi nâng cao chuyên môn nghiệp vụ. Tìm tòi và tự làm một số đồ dùng, đồ chơi để phục vụ tiết dạy.
Đối với phụ huynh: Phụ huynh rất quan tâm tới các cháu, luôn thực hiện tốt các phong trào đóng góp của nhà trường để phục phụ cho công tác giáo dục trong trường.
2.2.2. Khó khăn
Tổng số trẻ trong lớp tương đối đông 33 cháu, trong đó trẻ gái 13 cháu, trẻ trai 20 cháu, nhìn chung mỗi cháu có một đặc điểm riêng mỗi cá tính khác nhau nhưng đều có một điểm chung đó là trẻ mầm non tiếp thu bài rất nhanh nhưng lại quên trong chốc lát. Vì thế để thực hiện đề tài này tôi đã gặp không ít khó khăn cụ thể như sau:
- Sự quan tâm của gia đình dành cho các cháu là không đồng đều, đa số phụ huynh của các cháu là làm nông nghiệp nên không có nhiều thời gian để cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học qua hoạt động kể chuyện.
- Đồ dùng phục vụ cho tiết dạy còn nghèo nàn, đồ chơi của trẻ cũng rất ít, thiếu những hình ảnh đẹp, sinh động để trẻ quan sát, chủ yếu đồ dùng của trẻ là do chúng tôi tự làm.
- Một số trẻ trong lớp phát âm còn ngọng, nói lắp, nói tiếng địa phương chưa được sửa sai, hoặc chưa cho trẻ được phát triển ngôn ngữ thường xuyên thông qua hoạt động kể chuyện, đóng kịch trong các tác phẩm văn học để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc.
Trước khi thực hiện đề tài này tôi đã điều tra khả năng phát âm, khả năng diễn đạt ngôn ngữ, khả năng sử dụng ngôn ngữ của trẻ trong cuộc sống, trong các hoạt động đẫn đến khả năng phát triển ngôn ngữ và khả năng cảm thụ các tác phẩm văn học chưa cao và kết quả được thể hiện dưới bảng thống kê số liệu sau:
* Kết quả khảo sát thực trạng đầu năm ( Tháng 9/2018)
( Bảng khảo sát kết quả trẻ đầu năm kèm theo phụ lục 1 )
Với kết quả trên tôi băn khoăn trăn trở để tìm ra các giải pháp khắc phục thực trạng trên và cải tiến chất lượng để trẻ cảm thụ tác phẩm văn học, cũng như phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ đạt kết quả cao. Tôi đã mạnh dạn áp dụng và thực hiện đồng bộ các giải pháp.
 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 
 Khi tổ chức hoạt động kể chuyện cho trẻ nghe, để hoạt động kể chuyện ở lớp mình đạt được kết quả cao, tôi đã tìm ra một số giải pháp, hình thức để giúp trẻ hứng thú nghe cô kể chuyện một cách tích cực như sau:
2.3.1. Xây dựng môi trường phong phú cho trẻ làm quen tác phẩm văn học thông qua hoạt động kể chuyện.
Môi trường giáo dục có vai trò hết sức to lớn đối với công tác chăm sóc giáo dục trẻ, đặc biệt môi trường văn học có ý nghĩa đặc biệt quan trọng hơn bởi tác phẩm văn học là một chỉnh thể nghệ thuật, cần giúp trẻ nhận ra các mối quan hệ biểu hiện giữa hoàn cảnh, trạng thái tình cảm, tình huống truyện và nhân vật, giữa lời kể, lời thuật, lời bạch trữ tình và ngôn ngữ nhân vật, giữa không khí, âm sắc, giọng điệu chung của tác phẩm văn học và hành động của nhân vật. Chưa yêu cầu trẻ phải nhớ hết mối quan hệ phức tạp và chưa đòi hỏi trẻ phân biệt được chính, phụ trong truyện mà chỉ nhằm giúp trẻ nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong mối liên quan đến nhân vật trung tâm của tác phẩm.
Để giúp trẻ cảm thụ tốt tác phẩm văn học thì việc tạo cơ hội cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học phải thường xuyên vì vậy xây dựng môi trường văn học trong và ngoài lớp học là điều tôi luôn chú trọng.
*Xây dựng môi trường trong lớp học.
Ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng một góc thư viện mang nội dung văn học bằng cách đưa các hình ảnh bài thơ, câu chuyện nổi bật vào góc văn học. Trang bị cho góc các loại truyện tranh trong chương trình, sưu tầm các loại sách ngoài chương trình phù hợp với trẻ như: Chuyện nhi đồng, tạp chí tập san, những bài thơ câu chuyện ngoài chương trình có nội dung phù hợp với lứa tuổi và chủ đề thực hiện.
Để cho góc thư viện được phong phú hơn tôi đã làm những cuốn truyện tranh và viết chữ to ở phía dưới dán lên những mảng tường trống hướng dẫn trẻ tri giác những tranh truyện giúp trẻ có thể tự đọc 
 Ví dụ: Ở chủ đề: “Bản thân” Tôi vẽ các hình ảnh con vật trong câu chuyện “ Ai đáng khen nhiều hơn’, “ Tay phải tay trái”.
Ví dụ: Ở chủ đề: “Gia đình” tôi vẽ các hình ảnh các con vật trong câu chuyện: “Cây khế” “Ba cô gái”. 
Ví dụ: Ở chủ đề: “Giao thông” tôi vẽ các hình ảnh các con vật trong câu chuyện: “Xe lu và xe ca” “Qua đường”. 
Trong câu chuyện: “ Xe lu và xe ca” tôi làm mô hình câu chuyện trưng bày trong góc để cho trẻ nhìn thấy mô hình mà hình dung nhớ lại nội dung của câu chuyện.
Hoặc tôi có thể vẽ bộ tranh liên hoàn và treo vào góc để hướng dẫn trẻ kể 
chuyện sáng tạo và mời trẻ đặt tên cho câu chuyện mà mình vừa kể . Tôi ghi lại tên mà trẻ vừa đặt đọc cho cả lớp nghe và nhận xét động viên khuyến khích trẻ.
Ví dụ1: Với bộ tranh truyện “Bạn Nam và chú chim nhỏ” trong chủ đề “Thế giới động vật” tôi vẽ các loại tranh:
Tranh 1: Bạn Nam đang đi trên đường
Tranh 2: Bạn Nam nhìn thấy một con chim nhỏ bị thương nằm trên đường
Tranh 3: Bạn Nam cho chim về nhà cho vào lồng đẹp và chăm sóc
Tranh 4: Chim khỏe dần và bay được
Tranh 5: Bạn thả chim cho chim bay đi tìm đàn
Tôi cho một nhóm trẻ về góc kể nội dung từng tranh sau đó tập cho trẻ tự kể.
Để cho góc thư viện thêm phong phú tôi xây dựng góc mở văn học với tiêu đề “Ngôi nhà cổ tích” tôi chuẩn bị hình ảnh, nhân vật trong bài thơ, câu chuyện trẻ đã học, khi cho trẻ hoạt động yêu cầu trẻ chọn hình ảnh trong bài thơ hay nhân vật trong câu chuyện mà trẻ thích rồi đọc, kể lại bài thơ câu chuyện có hình ảnh nhân vật mà trẻ đã chọn
Ví dụ 2: ở chủ đề; “Thế giới động vật” tôi yêu cầu trẻ về nhà sưu tầm các loại tranh ảnh động vật, mà các con yêu thích, sau đó mang đến lớp làm thành bộ siêu tập thế giới động vật, có thể cắt và phân loại theo từng nhóm, động vật sống trong gia đình, động vật sống dưới nước, để làm thành quyển cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học 
Ví dụ: chủ đề: “Quê hương, đất nước, con người” tôi đã sưu tầm những bài thơ câu truyện kèm tranh minh hoạ nói về quê hương Nga sơn, viết về truyền thuyết Mai An Tiêm trồng dưa, cấy lúa, chiếu cói Nga Sơn, Về Từ Thức, Giáng Hương, tôi treo tranh ở góc thư viện cho trẻ quan sát thông qua đó trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của quê mình đang sinh sống có truyền thuyết đáng tự hào. Từ đó giáo dục trẻ biết yêu quê hương, đất nước trong đó có quê hương Nga Sơn, và yêu các nghề truyền thống của địa phương, quý trọng và biết bảo vệ các sản phẩm truyền thống nơi trẻ sinh ra. 
(Hình ảnh minh họa chuyện: “Sự tích dưa hấu” )
Tôi chuẩn bị hình ảnh có trong câu chuyện “Sự tích dưa hấu”, “Từ Thức Giáng Hương”. Đây là những câu chuyện của quê hương Nga Sơn ca ngợi những con người cần cù, sáng tạo trong lao động, yêu quê hương đất nước. Tôi còn vẽ các hình ảnh về các nhân vật trong câu chuyện sau đó đóng thành từng cuốn sách truyện tranh treo ở góc thư viện để trẻ hứng thú xem sách truyện tranh và có thể tự kể lại câu chuyện theo trí nhớ. 
Góc thư viện tôi trang trí có tên gọi “Góc thư viện” cùng xem sách, kể chuyện, đọc thơ. Tạo cho trẻ thói quen thích xem sách tranh chuyện.
( Hình ảnh minh họa góc thư viện) 
 	Ngoài ra tôi còn đi sâu vào làm một số đồ dùng trực quan cho trẻ hoạt động như: Một số con rối dẹt có bánh xe, có cử động tay chân và tận dụng những sản phẩm vẽ của trẻ cắt dán bồi bìa cứng cho trẻ ghép thành câu chuyện.
	Điều đặc biệt nữa là tôi suy nghĩ làm các loại rối tay. Qua nghiên cứu tìm tòi tôi đã vận dụng làm từ các quả bóng, chổi rơm, đĩa nhựa đồ chơi, để làm mặt rối sau đó dùng vải hoặc len móc làm váy, thân tay để khi sử dụng không bị thô và cứng các khuôn mặt có thể thay đổi tuỳ vào nội dung câu chuyện cho trẻ làm quen để góc bé yêu thơ chuyện ngày có môi trường ngày càng phong phú.
Ví dụ: Tôi may các con giống bằng vải, con rối bằng len, rạ làm nhà tranh để làm mô hình cho các câu chuyện.
(Hình ảnh minh họa các con rối tự làm ) 
Ở góc thư viện của lớp ngoài các tranh ảnh, sách thì lớp tôi còn được nhà trường đầu tư về phương tiện nghe nhìn với các loại đĩa CD về các câu chuyện cổ tích phù hợp với nội dung chương trình.
* Môi trường ngoài lớp học.
Với môi trường ngoài lớp học trên những mảng tường trống ở bên ngoài lớp tôi đã vẽ những hình ảnh, các nhân vật có trong bài thơ câu chuyện để khi hoạt động ngoài trời tôi gợi mở cho trẻ cùng nhau kể chuyện.
Ví dụ: Tôi vẽ hình ảnh các con vật ngộ nghĩnh như: Con thỏ, con gà, hoặc các nhân vật trong các câu chuyện như cô tiên lên mảng tường.
(Hình ảnh minh họa Chuyện: Sự tích hoa Hồng - Nàng Tiên Cá)
Ngoài ra tôi đã tham mưu với nhà trường để xây dựng “Vườn cổ tích” của bé với các câu chuyện có trong chương trình như: Truyện tấm cám, Nàng Bạch Tuyết và Bảy chú lùn, Sự tích Quả dưa hấu, Cáo thỏ và gà trốngĐể mỗi khi trẻ được thăm quan vườn cổ tích, trẻ được thư giãn, ngắm nhìn, giải trí mỗi khi hoạt động mệt mỏi. Bằng những hình ảnh trực quan sinh động, diễn ra trước mắt trẻ, trẻ có thể nhìn vào đó mà nói được tên truyện và kể cho bạn nghe về nội dung câu truyện. Từ đó chúng ta cũng phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách nhẹ nhàng khắc sâu mà không hề gò bó chút nào. 
(Hình ảnh minh họa: Môi trường cho trẻ làm quen với văn học ngoài lớp)
Kết quả: Tôi đã làm được bộ tranh thơ, mô hình về rối dẹt phục vụ cho truyện kể, tranh về câu chuyện sáng tạo.
Như vậy việc tạo môi trường văn học cho trẻ làm quen là việc làm vô cùng quan trọng bởi đó là chỗ dựa là cơ sở gợi mở cho trẻ có cảm xúc về tác phẩm văn học.
2.3.2. Tạo hứng thú cho trẻ tích cực tham gia hoạt động làm quen với văn học qua các câu chuyện. 
2.3.2.1. Tạo hứng thú cho trẻ thông qua giọng đọc, kể diễn cảm
Để kể một câu chuyện một cách diễn cảm cho trẻ nghe không như cách đọc chuyện bình thường thì việc tạo hứng thú để dẫn dắt vào các tác phẩm văn học là một phần rất cần thiết. Tôi luôn đưa ra tình huống bất ngờ để trẻ có tâm thế cảm thụ tốt hơn tôi đã tạo hứng thú cho trẻ trong các tác phẩm văn học như trong truyện “Tiếng gà cục tác”.
Giọng cô đọc hùng hồn trong lời thơ: “Cục ta cục tác
 Mai đẻ trứng khác
 Cục ta cục tác
 Nay đẻ trứng này.

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_giai_phap_nang_cao_chat_luong_cho_tre_mau_giao_4_5.doc