SKKN Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Nga Tân

SKKN Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Nga Tân

"Trẻ em như búp trên cành

 Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan" [1]

Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Đây là khâu quan trọng đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện nhân cách của trẻ. Trẻ ở lứa tuổi mầm non học những gì? Học như thế nào để hình thành nhân cách toàn diện con người sau này của trẻ. Tôi thấy, hoạt động khám phá khoa học ở lứa tuổi mầm non vô cùng quan trọng trong việc cung cấp những kiến thức ban đầu cho trẻ. Đặc biệt nó có tầm quan trọng rất lớn đối với việc phát triển trí tuệ. Bởi nó giúp trẻ nhận thức được thế giới xung quanh và trực tiếp giúp trẻ giải quyết các câu hỏi trong cuộc sống hằng ngày của trẻ, cung cấp vốn kiến thức ban đầu để trẻ bước vào ngưỡng cửa mới của cuộc sống sau này và là cơ hội tốt để giúp trẻ hình thành phẩm chất, năng lực thích tìm tòi khám phá và trải nghiệm. Vì tất cả thế giới xung quanh trẻ đều rất mới lạ, hấp dẫn, bất cứ cái gì trẻ cũng thấy đáng yêu, đáng nhớ và cũng thấy mới mẻ đến lạ lùng.

Trường mầm non là trường học đầu tiên của mỗi người, nơi đó là phôi thai đầu tiên nuôi trẻ lớn lên trên con đường học vấn. Chính vì thế những kiến thức mà nhà sư phạm đưa tới cho trẻ dù chỉ là những kiến thức, tri thức sơ đẳng, đơn giản song vô cùng quan trọng trong cuộc đời của mỗi đứa trẻ sau này.

 Mục tiêu của giáo dục là hình thành cơ sở ban đầu về nhân cách con người phát triển toàn diện. Tất cả các hoạt động ở trường mầm non đều góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Trong đó hoạt động cho trẻ khám phá khoa học giữ vị trí vô cùng quan trọng đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 4 - 5 tuổi nói riêng. Bởi hiện nay, do yêu cầu của giáo dục mầm non, không chỉ là tích hợp lồng ghép các hoạt động một cách nhẹ nhàng, linh hoạt, sáng tạo mà môi trường xung quanh là trung tâm, trục xoay chính cho tất cả các môn học, các hoạt động. Trẻ được khám phá khoa học để thỏa mãn nhu cầu thích tìm tòi, ham hiểu biết về những điều mới lạ hấp dẫn trong cuộc sống, trong thế giới tự nhiên, các con vật, cỏ cây hoa lá. Từ đó sẽ phát huy cao độ tính tích cực nhận thức của trẻ, trẻ được tìm hiểu, khám phá nhiều điều mới lạ, hấp dẫn tạo nên sự tò mò, ham hiểu biết. Qua đó giúp trẻ có nhiều kinh nghiệm sống, mạnh dạn, tự tin hơn trong cuộc sống, trong giao tiếp, trong ứng xử, trong các mối quan hệ. Dần dần giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc, rõ ràng, có ý thức tập thể, biết giúp đỡ mọi người xung quanh.

 

doc 23 trang thuychi01 7696
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Nga Tân", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC
NỘI DUNG
Trang
1. MỞ ĐẦU
1
1.1. Lý do chọn đề tài 
1
1.2. Mục đích nghiên cứu 
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu 
2
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NHIỆM
2
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
2
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
3
a. Thuận lợi
3
b. Khó khăn
3
c. Kết quả thực trạng
4
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
4
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
18
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
19
3.1. Kết luận
19
3.2. Kiến nghị
20
PHỤ LỤC
Tài liệu tham khảo
 1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
 Bác Hồ đã từng nói:
"Trẻ em như búp trên cành
 Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan" [1]
Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Đây là khâu quan trọng đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện nhân cách của trẻ. Trẻ ở lứa tuổi mầm non học những gì? Học như thế nào để hình thành nhân cách toàn diện con người sau này của trẻ. Tôi thấy, hoạt động khám phá khoa học ở lứa tuổi mầm non vô cùng quan trọng trong việc cung cấp những kiến thức ban đầu cho trẻ. Đặc biệt nó có tầm quan trọng rất lớn đối với việc phát triển trí tuệ. Bởi nó giúp trẻ nhận thức được thế giới xung quanh và trực tiếp giúp trẻ giải quyết các câu hỏi trong cuộc sống hằng ngày của trẻ, cung cấp vốn kiến thức ban đầu để trẻ bước vào ngưỡng cửa mới của cuộc sống sau này và là cơ hội tốt để giúp trẻ hình thành phẩm chất, năng lực thích tìm tòi khám phá và trải nghiệm. Vì tất cả thế giới xung quanh trẻ đều rất mới lạ, hấp dẫn, bất cứ cái gì trẻ cũng thấy đáng yêu, đáng nhớ và cũng thấy mới mẻ đến lạ lùng.
Trường mầm non là trường học đầu tiên của mỗi người, nơi đó là phôi thai đầu tiên nuôi trẻ lớn lên trên con đường học vấn. Chính vì thế những kiến thức mà nhà sư phạm đưa tới cho trẻ dù chỉ là những kiến thức, tri thức sơ đẳng, đơn giản song vô cùng quan trọng trong cuộc đời của mỗi đứa trẻ sau này.
 Mục tiêu của giáo dục là hình thành cơ sở ban đầu về nhân cách con người phát triển toàn diện. Tất cả các hoạt động ở trường mầm non đều góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Trong đó hoạt động cho trẻ khám phá khoa học giữ vị trí vô cùng quan trọng đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 4 - 5 tuổi nói riêng. Bởi hiện nay, do yêu cầu của giáo dục mầm non, không chỉ là tích hợp lồng ghép các hoạt động một cách nhẹ nhàng, linh hoạt, sáng tạo mà môi trường xung quanh là trung tâm, trục xoay chính cho tất cả các môn học, các hoạt động. Trẻ được khám phá khoa học để thỏa mãn nhu cầu thích tìm tòi, ham hiểu biết về những điều mới lạ hấp dẫn trong cuộc sống, trong thế giới tự nhiên, các con vật, cỏ cây hoa lá... Từ đó sẽ phát huy cao độ tính tích cực nhận thức của trẻ, trẻ được tìm hiểu, khám phá nhiều điều mới lạ, hấp dẫn tạo nên sự tò mò, ham hiểu biết. Qua đó giúp trẻ có nhiều kinh nghiệm sống, mạnh dạn, tự tin hơn trong cuộc sống, trong giao tiếp, trong ứng xử, trong các mối quan hệ. Dần dần giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc, rõ ràng, có ý thức tập thể, biết giúp đỡ mọi người xung quanh.
Khám phá khoa học cũng góp phần giáo dục tính thẩm mỹ cho trẻ. Qua đó trẻ biết yêu quý cái đẹp, biết tự làm một số công việc như chăm sóc vật nuôi, cây trồng, biết tự tạo ra cái đẹp, biết yêu lao động, và quý trọng các sản phẩm lao động. Đồng thời qua các trò chơi khám phá môi trường xung quanh trẻ được vận động một cách khoa học hợp lý, góp phần giúp trẻ phát triển cả về thể lực và nhân cách.
Với tầm quan trọng đó bản thân tôi luôn suy nghĩ tìm tòi những biện pháp, thủ thuật mới để việc dạy trẻ ngày càng hấp dẫn, thu hút, lôi cuốn trẻ tham gia hoạt động một cách tích cực đạt hiệu quả cao nhất. Với tất cả những lí do trên đã thôi thúc tôi lựa chọn “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Nga Tân” làm đề tài nghiên cứu trong một năm qua.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Tìm ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động khám phá khoa học nhằm giáo dục phát triển lĩnh vực nhận thức cho trẻ 4 - 5 tuổi tại Trường mầm non xã Nga Tân huyện Nga Sơn .
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Đối tượng nghiên cứu là: Trẻ 4 - 5 tuổi - lớp: Thỏ Xám Trường Mầm non Nga Tân - Huyện Nga Sơn - Tỉnh Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
+ Phương pháp trực quan, quan sát, phân tích, tổng hợp.
+ Phương pháp sưu tầm tài liệu thông tin minh chứng.
+ Phương pháp điều tra khảo sát thực tế.
+ Phương pháp thực hành trải nghiệm.
+ Phương pháp trò chuyện giao tiếp với trẻ.
+ Phương pháp trao đổi đồng nghiệp, trao đổi phụ huynh.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Hoạt động khám phá khoa học có vị trí quan trọng trong chương trình giáo dục mầm non, đóng vai trò chủ đạo trong phát triển lĩnh vực phát triển nhận thức cho trẻ. Vì vậy việc giáo viên tổ chức sáng tạo các hoạt động khám phá khoa học làm trong trường mầm non sẽ quyết định hiệu quả tác động hiểu biết của trẻ đối với môi trường xung quanh trẻ.
Trong chương trình đổi mới giáo dục mầm non hiện nay, hoạt động khám phá khoa học cho trẻ được quan tâm đổi mới đặc biệt đến hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ. Hình thức đổi mới được thực hiện linh hoạt, nhằm khai thác tối đa hiệu quả khả năng khám phá, tìm tòi, ham học hỏi ở tất cả các độ tuổi mầm non, mà đặc biệt là độ tuổi 4 - 5 tuổi mà tôi đang trực tiếp nghiên cứu, áp dụng thực tiễn trên trẻ. Vì vậy việc tư duy sáng tạo để có được hình thức tổ chức hoạt động khám phá khoa học đạt hiệu quả là yêu cầu cần thiết mà mỗi giáo viên mầm non phải thực hiện. Do đó, tôi căn cứ vào chương trình giáo dục mầm non của bộ giáo dục và đào tạo: “Nội dung của đề tài được căn cứ từ xuất phát tâm sinh lý của trẻ mẫu giáo nhỡ (4 - 5 tuổi)” với các đặc điểm cơ bản như: 
- Trẻ ghi nhớ có chủ định và có khả năng tập trung tốt, bền vững hơn.
- Khả năng tư duy trực quan hình tượng của trẻ phát triển mạnh mẽ.
- Ở tuổi này xuất hiện tư duy trực quan sơ đồ cụ thể là:
+ Trẻ có khả năng đi sâu tìm hiểu mối quan hệ giữa các sự vật hiện tượng và có nhu cầu tìm hiểu bản chất của chúng.
+ Trẻ đã bắt đầu lĩnh hội được tri thức ở trình độ khái quát cao và một số khái niệm sơ đẳng.
+ Ở trẻ phát triển chức năng ký hiệu của ý thức”.[2]
Vì trẻ nhỏ ở lứa tuổi này rất hiếu động, rất thích tìm tòi khám phá khoa học, tất cả những cái trẻ nhìn thấy đều ảnh hưởng đến nhận thức của trẻ, dần dần trẻ có được những khái niện giản đơn nhất về thế giới xung quanh có nhu cầu muốn tìm tòi, khám phá về tính chất, đặc điểm của sự vật hiện tượng xảy ra xung quanh trẻ trong không gian. Với ý nghĩa, tác dụng và tầm quan trọng như vậy, chúng ta thấy rằng khám phá khoa học là rất cần thiết và không thể thiếu được trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường mầm non. 
Vì vậy, nhiệm vụ đặt ra cho mỗi giáo viên là phải tạo ra sự hứng thú tích cực trong trẻ để trẻ vừa nắm được kiến thức, vừa hình thành và rèn luyện những kỹ năng cần thiết của khám phá khoa học và phát huy được tính tích cực, độc lập, sáng tạo của trẻ và luôn lấy trẻ làm trung tâm của hoạt động mà cô tổ chức.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
a. Thuận lợi:
- Ban giám hiệu luôn quan tâm đến chuyên môn, thường xuyên tổ chức tiết dạy mẫu, các hoạt động về khám phá khoa học ở các độ tuổi cho giáo viên học hỏi, và rút kinh nghiệm.
- Bản thân tôi luôn yêu nghề mến trẻ luôn tận tụy với công việc, luôn có tinh thần học hỏi, tham khảo sách báo tập san, thông tin đại chúng để tìm các phương pháp, biện pháp tổ chức tốt các hoạt động gây hứng thú cho trẻ, giúp trẻ lĩnh hội tri thức một cách nhanh nhất. 
b. Khó khăn:
- Trường chưa đạt chuẩn quốc gia, nên thiếu nhiều về trang thiết bị cơ sở vật chất. Bản thân giáo viên muốn ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy, nhưng thiếu máy chiếu, bút vẽ thông minh ..., làm giảm hiệu quả tiết dạy.
- Bản thân là giáo viên trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm giảng dạy và chưa có những hình thức gây hứng thú mới lạ phong phú, hấp dẫn nên chưa gây được hứng thú ở trẻ.
- Các cháu có cùng độ tuổi, song khả năng nhận thức và tiếp thu của trẻ không đồng đều, còn hạn chế.
- Xã Nga Tân là xã còn khó khăn, kinh tế chủ yếu là nông nghiệp, bố mẹ làm nghề nông nên không có điều kiện cho con tiếp xúc với khoa học, dẫn đến nhận thức của trẻ kém. 
Trước những thực trạng đó, bản thân tôi đã nhận thức được nhiệm vụ của người giáo viên là không được nản lòng trước mọi thử thách khó khăn mà cần phải biết tìm ra các phương pháp, biện pháp sáng suốt nhất để các hoạt động thêm sinh động. Làm cách nào để đưa trẻ đến các hoạt động đặc biệt là khám phá khoa học một cách nhẹ nhàng khéo léo mà vẫn đạt được hiệu quả cao nhất. 
c. Kết quả thực trạng.
Để công tác nghiên cứu được chính xác và hiệu quả, tôi tiến hành khảo sát chất lượng ban đầu của lớp Tôi như sau:
* Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm (Tháng 9/ 2017)
(Bảng khảo sát 1 ở phụ lục minh họa)
- Từ kết quả trên, tôi nhận thấy kết quả còn thấp chưa đáp ứng được với chương trình và kế hoạch đề ra. Vì vậy tôi đã mạnh dạn áp dụng một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng khám phá khoa học thông qua hoạt động làm quen với môi trường xung quanh cho trẻ 4 - 5 tuổi nhằm phát triển lĩnh vực nhận thức cho trẻ, hướng tới mục tiêu ảnh hưởng sự phát triển toàn diện cho trẻ trong lớp học.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
2.3.1 Tạo môi trường khám phá khoa học phong phú ở trong và ngoài lớp học để kích thích trẻ tích cực tham gia hoạt động.
Khám phá khoa học là điều kiện tốt để trẻ học tập quyết định sự thành công việc tổ chức hoạt động cho trẻ của giáo viên và hiệu quả giáo dục. Hoạt động khám phá khoa học càng đòi hỏi về yêu cầu điều kiện thực hiện nhiều hơn, với điều kiện ở lớp tôi chưa thể đáp ứng cho việc tổ chức cho trẻ khám phá khoa học đạt hiệu quả cao. Vì vậy việc “Tạo môi trường cho trẻ khám phá khoa học” là hết sức cần thiết.
* Tạo môi trường trong lớp:
Tôi thiết kế dưới dạng góc mở và tiến hành trang trí lớp học phù hợp với từng chủ đề.
- Đồ dùng đồ chơi trong lớp được thay đổi, sắp xếp phù hợp với chủ đề và thuận lợi cho từng góc chơi. 
- Tạo môi trường giáo dục thuận lợi cho trẻ được hoạt động đặc biệt là môi trường thiên nhiên tại lớp. Trong năm học qua tôi đã sử dụng những thùng xốp, chậu nhựa và tiến hành cho trẻ khám phá thực nghiệm bằng cách cho trẻ được tự tay ươm trồng và chăm sóc một số loại rau, hoa. Qua đó trẻ biết đựơc quá trình sinh trưởng và phát triển của các loại cây đó. Góc thiên nhiên của lớp tôi được trồng nhiều loại cây khác nhau, những loại cây quen thuộc, gần gũi với trẻ và thiết kế phù hợp theo từng chủ đề, trẻ được chăm sóc hàng ngày. 
- Tôi lựa chọn địa điểm là khu vực hiên sau của lớp học để xây dựng khu thiên nhiên cho trẻ được hoạt động trong khuôn viên trường, lớp học. Tạo điều kiện cho trẻ được hoạt động trải nghiệm khám phá hàng ngày.
Ví dụ: Chủ đề thế giới thực vật khám phá sự phát triển của cây. Tôi chuẩn bị hình ảnh quy trình phát triển của cây ở góc thiên nhiên của lớp, hột hạt đồ dùng thí nghiệm liên quan đến các hoạt động tìm hiểu sự phát triển của cây. Tôi cho trẻ thực hành ươm trồng và theo dõi quá trình phát triển của một số loại cây ngắn ngày đặc trưng ở địa phương như rau cải, cà chua, hành, cây đay... Trẻ được tự xới đất gieo hạt, tưới nước, chăm sóc cho hạt nảy mầm thành cây. Hay cho trẻ quan sát, khám phá vật chìm vật nổi, cao thấp, dài ngắn, to nhỏ, nhẵn, sần sùi, vị ngọt, chua,... để thỏa mãn các câu hỏi vì sao của trẻ.
- Cho trẻ được tạo ra sản phẩm tại lớp cùng cô. 
Ví dụ: Thiết kế thiệp chúc mừng cô nhân ngày 20/11, ngày 8/3, chúc mừng bà, mẹ nhân ngày 20/10...
- Tổ chức cho trẻ đóng kịch sáng tạo, tự bạch bằng ngôn ngữ của mình dưới hình thức các hội thi, các chương trình chào mừng để phát triển ngôn ngữ cho trẻ. 
Ví dụ: Cho trẻ đóng vai các loại gia súc, gia cầm tự kể về mình và thi tài với nhau. Qua đó trẻ thu lượm được những kiến thức về các con vật qua đặc điểm cấu tạo, lợi ích tác dụng, cách chăm sóc bảo vệ.
Ngoài ra, tôi sử dụng các cây xanh, thảm cỏ, bông hoa là những đồ dùng đồ chơi tự làm để phục vụ cho hoạt động góc với các trò chơi giúp trẻ được trải nghiệm và khám phá trong hoạt động góc .
Ví dụ: Sự phát triển của cây từ hạt:
Qua hoạt động này giúp trẻ biết được thực hành trải nghiệm, biết được quá trình phát triển của cây. Tạo sự hứng thú cho trẻ trong việc gieo trồng, theo dõi, chăm sóc sự phát triển của cây.
Tôi đã chuẩn bị đồ dùng, nguyên vật liệu để trẻ được khám phá và trải nghiệm đó là: Hạt hoa, khay gieo hạt và bông thấm nước và đất. Một chậu đất nhỏ và dụng cụ làm đất.
Sau đó tôi tiến hành trẻ cùng khám phá và trải nghiệm bằng cách:
+ Tiến hành cho hạt nẩy mầm: Ngâm hạt hoa vào trong nước ấm khoảng 2 đến 3 tiếng rồi lấy ra. Và 1 hạt không ngâm nước, đặt 2 hạt vào đất để trong chậu, đặt 2 chậu, bên cạnh nhau. (có đánh dấu 2 chậu)
+ Hàng ngày cho trẻ quan sát và tưới nước vào chỉ một chậu và tại chậu này hạt lớn dần. Còn chậu kia không tưới nước hạt sẽ không nẩy mầm.
+ Tôi cùng trẻ làm đất cho vào chậu cây, gieo hạt đã nảy mầm vào chậu cây, đặt chậu nơi có ánh sáng.
+ Hàng ngày tôi dẫn trẻ theo dõi và tưới nước cho chậu cây. Tôi hướng dẫn trẻ quan sát và cùng thảo luận theo hệ thống câu hỏi mở đã chuẩn bị. Mỗi lần cùng trẻ khám phá tôi ghi nhật ký và trẻ dán hình ảnh tương ứng theo năm quá trình phát triển của cây.
- Trong quá trình trẻ khám phá và trải nghiệm sự phát triển của cây, tôi luôn giải đáp những thắc mắc của trẻ một cách kịp thời. Đồng thời luôn tạo cơ hội để trẻ tự khái quát lại 5 quá trình phát triển của cây theo nhật ký mà tôi và trẻ đã ghi chép được. Tôi khẳng định kết luận lại để khắc sâu kiến thức cho trẻ.
 Hình ảnh minh họa sự phát triển của cây 
*Môi trường ngoài lớp: 
Tôi tận dụng sân, vườn trường kết hợp với hoạt động ngoài trời để tạo nên góc cho trẻ thực nghiệm các hoạt động như: Thực nghiệm sự phát triển của cây, tạo góc thí nghiệm vật chìm nổi, chơi với nước, với cátkhám phá theo dõi sự thay đổi của cây cối trong trường. Tôi cho trẻ tự khái quát lại 5 quá trình phát triển của cây theo nhật ký của trẻ ghi được. Tôi khẳng định lại.
- Cây cần gì để lớn?
- Giúp trẻ hiểu được cây cần nước, ánh sáng và không khí:
+ Thông qua quan sát quá trình phát triển của cây, trẻ biết được cây sống được là nhờ có nước, ánh sáng và không khí.
+ Giáo dục trẻ cây xanh có tác dụng rất lớn với môi trường sống
+ Khuyến khích trẻ trồng cây xanh, yêu quý và bảo vệ cây xanh.
Hình ảnh môi trường ngoài lớp học
Tôi tham mưu với ban giám hiệu nhà trường để tổ chức các buổi tham quan, dạo chơi để trẻ được tìm hiểu một cách thực tế môi trường ngoài lớp. Đồng thời tôi luôn tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ được tiếp cận với thế giới xung quanh ngoài lớp học như: Khuôn viên trường, nghĩa trang liệt sĩ, trạm y tế, trường tiểu học, các khu trang trại mô hình VAC, cánh đồng cói, xưởng dệt chiếu cói và làm các sản phẩm từ cói.
Ví dụ: Ở chủ đề Nghề nghiệp với chủ đề nhánh nghề truyền thống quê em. Tôi lựa chọn đề tài “ Tìm hiểu nghề dệt chiếu quê em” và cho trẻ được khám phá trực tiếp cánh đồng cói, xưởng dệt chiếu, đan lõi ở gần trường. Tôi luôn tạo cơ hội giúp trẻ được trải nghiệm về nghề truyền thống của địa phương, được tham quan quy trình làm cói cũng như những sản phẩm độc đáo từ cói, biết được sự vất vả của các bác nông dân trồng cây cói, làm các sản phẩm từ cói như chiếu, thảm, lànTừ đó, giáo dục trẻ yêu nghề truyền thống của quê hương, biết gìn giữ, bảo tồn và phát huy để sản phẩm chiếu cói Nga Sơn quê mình mãi là niềm tự hào. “Chiếu Nga Sơn gạch Bát Tràng. Vải tơ Nam Định, lụa hàng Hà Đông” [3]
Hình ảnh minh họa trẻ tham quan trải nghiệm nghề truyền thống địa phương
Ví dụ: Ở đề tài “Làm quen với một số loại hoa” tôi cho trẻ được khám phá trực tiếp các loại hoa ở khuôn viên trường và 1 số vườn hoa ở gần trường.
Với đề tài “ Làm quen với một số con vật nuôi trong gia đình và làm quen với một số loại rau” tôi kết hợp với nhà trường cho trẻ đi thăm quan mô hình trang trại tại địa phương. Tham quan các mô hình trang trại chăn nuôi, mô hình vườn rau sạch ở trước cổng trường.
Với đề tài “ Tìm hiểu một số danh lam thắng cảnh địa phương” tôi tổ chức cho trẻ đi tham quan các di tích lịch sử tại địa phương mình như: Chùa Tiên, Nghĩa trang lịch sử, thăm quan trạm y tế nơi chăm sóc sức khỏe cho trẻ và mọi người, tạo tâm thế hồ hởi, phấn khởi thu hút trẻ tích cực tham gia vào hoạt động trải nghiệm...
Như vậy trẻ sẽ được trải nghiệm với thực tế và trẻ sẽ phát huy được khả năng quan sát, so sánh, phán đoán từ đó trẻ tích cực với hoạt động khám phá khoa học.
2.3.2. Thường xuyên thay đổi hình thức tổ chức khám phá khoa học mới lạ, hấp dẫn để kích thích trẻ tích cực tham gia hoạt động học có chủ định.
Hoạt động khám phá khoa học không phải là hoạt động khô khan, buồn tẻ và cũng không đòi hỏi giáo viên phải có nhiều năng khiếu, song làm thế nào để giáo viên truyền thụ một cách chính xác mà hoạt động không bị cứng nhắc. Hiện nay chúng ta đang thực hiện chương trình giáo dục Mầm non mới nên phương pháp dạy học cũng được linh hoạt sáng tạo, nhẹ nhàng thoải mái, không gò ép. Trước khi thực hiện cho trẻ hoạt động khám phá khoa học tôi thường nghiên cứu tài liệu tham khảo để tìm ra nhiều hình thức dạy trẻ, sau đó chọn một hình thức dạy trẻ hấp dẫn nhất và phù hợp với đặc điểm của trẻ.
Để hoạt động học có chủ định của trẻ diễn ra một cách nhẹ nhàng, thoải mái, không gây áp lực đối với trẻ, tôi đã tiến hành thay đổi hình thức tổ chức bằng cách tích hợp lồng ghép các môn học khác làm cho giờ học không cứng nhắc, gây nhàm chán cho trẻ.
Áp dụng phương pháp, biện pháp trên tôi đã tiến hành tổ chức cho trẻ hoạt động khám phá cụ thể khi dạy trẻ làm quen với “Thế giới động vật”
 Ví dụ 1: Ở chủ đề: “Động vật yêu quý” khi dạy trẻ đề tài: “Một số động vật sống trong gia đình”.
Tôi đã trang trí ở góc mở làm nổi bật chủ đề, đặc biệt là góc khám phá khoa học. Ở góc này tôi đã sử dụng góc mở có tên “Những con vật thân yêu” có hình ảnh, đồ dùng tự làm (bằng các nguyên vật liệu phế thải) các con vật sống trong gia đình.
Tôi chuẩn bị đầy đủ đồ dùng của cô, của trẻ:
- Máy tính, máy chiếu, bài giảng Power point về một số con vật nuôi trong gia đình.. Đài, đĩa nhạc các bài hát: Gà trống mèo con và cún con, con gà trống...
- Mô hình các con vật nuôi trong gia đình để trẻ quan sát. Mũ gà con.
Sau đó tôi tiến hành tổ chức hoạt động với nhiều hình thức mới lạ.
Hoạt động 1: Trò chuyện, gây hứng thú.
- Tôi và 2 trẻ cùng mặc quần áo đóng vai gà trống, mèo con, cún con, trò chuyện và cho trẻ vận động ngẫu hứng theo nhạc bài: Gà trống, mèo con và cún con.
- Trò chuyện về một số con vật nuôi trong gia đình.
Hoạt động 2: Tìm hiểu một số con vật nuôi trong gia đình.
* Trẻ quan sát theo nhóm.
- Cô cho trẻ về 2 nhóm quan sát các con vật nuôi trong gia đình. Cô đến từng nhóm, bao quát và đặt những câu hỏi gợi mở cho trẻ nói về những đặc điểm nổi bật: Hình dáng, thức ăn, sinh sản, tiếng kêu...của các con vật nuôi trong gia đình.
- Trẻ về chỗ ngồi, chia sẻ về những con vật vừa được quan sát với cô và các bạn.
* Quan sát con gà trống
- Cho trẻ xem hình ảnh gà trống để trẻ đoán và đàm thoại:
+ Đây là con gì? Con biết gì về con gà trống? Gà trống có những bộ phận gì? Cái mỏ của gà trống như thế nào? Để làm gì? Đôi chân của gà trống có gì đặc biệt? Tiếng gáy của gà trống như thế nào?
(Gà trống gáy để gọi mọi người thức dậy mỗi buổi sáng. Chúng mình cùng làm chú gà trống gáy)
- Mở rộng: Ngoài gà trống ra chúng mình còn biết những con gà nào khác nữa? ( gà mái, gà con...).
+ Thức ăn của gà là gì? (thóc, ngô, khoai, sắn...)
+ Con gà nào đẻ trứng ?
- Cô khái quát: Gà là con vật được nuôi trong gia đình. Gà có 2 chân, 2 cánh, đẻ trứng và thuộc nhóm gia cầm.
* Quan sát con Mèo:
- Cô đọc câu đố: “Con gì tai thính mắt tinh
 Nấp trong bóng tối, ngồi rình chuột qua”
+ Ai đã biết gì về con Mèo? Mắt mèo có gì đặc biệt? (mắt tròn, sáng, giúp mèo có thể dễ dàng đi lại vào ban đêm). Con mèo có mấy chân? Chân mèo có đặc điểm gì? (Chân mèo có một lớp đệm thịt giúp cho mèo đi lại nhẹ nh

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_so_bien_phap_nham_nang_cao_chat_luong_kham_pha_khoa.doc