SKKN Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động tạo hình sáng tạo của trẻ lớp mẫu giáo 4 - 5 tuổi trường mầm non Đông Anh, huyện Đông Sơn

SKKN Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động tạo hình sáng tạo của trẻ lớp mẫu giáo 4 - 5 tuổi trường mầm non Đông Anh, huyện Đông Sơn

Nghị quyết số 29 TW ngày 4 tháng 11 năm 2013 đã nói: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc”[1].

Cần phải đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học. Với giáo dục mầm non phương pháp đổi mới hiện nay đó là phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Giáo viên cần chú ý đến hứng thú, nhu cầu, khả năng, thế mạnh của mỗi trẻ để phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo ở trẻ đặc biệt là thông qua hoạt động tạo hình. Bởi hoạt động tạo hình có một vị trí rất quan trọng trong việc giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em.

Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất, kỹ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết lao động tích cực, sáng tạo. [2]

Trong hoạt động tạo hình, trẻ em có nhiều cơ hội tìm hiểu, nghiên cứu các đối tượng miêu tả để có được hiểu biết, sự hình dung về các đối tượng, từ đó xây dựng các biểu tượng. Bởi vậy, có thể khẳng định rằng, hoạt động tạo hình là một trong những phương tiện tích cực để phát triển ở trẻ khả năng hoạt động trí tuệ như: óc quan sát, trí nhớ, tư duy, tưởng tượng. Nhờ hoạt động tạo hình mà vốn hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh được tăng lên cả về lượng và chất.

Khi tham gia vào hoạt động tạo hình, trẻ có nhiều điều kiện tiếp thu cái đẹp, cái tốt trong xã hội, trải nghiệm các xúc cảm, tình cảm trong giao tiếp, học hỏi về các kỹ năng xã hội và đánh giá các hành vi văn hóa - xã hội qua các hình tượng, các sự vật, hiện tượng được miêu tả. Nội dung của tạo hình là con đường dẫn dắt trẻ nhanh chóng hòa nhập vào xã hội xung quanh.

Quá trình hoạt động sáng tạo ra sản phẩm sẽ giúp trẻ được rèn luyện các kỹ năng hoạt động thực tiễn, thói quen làm việc một cách tự giác, tính tích cực.

Hoạt động tạo hình góp phần không nhỏ trong việc chuẩn bị cho trẻ một kiến thức sơ đẳng về tự nhiên, xã hội, về khoa học - kỹ thuật để giúp trẻ nhanh chóng làm quen với các môn học mới ở bậc Tiểu học.

 Thông qua hoạt động tạo hình, trẻ sẽ có cơ hội để thể hiện cảm xúc, ý tưởng của mình. Qua đó phát triển khả năng cảm nhận cái đẹp trong thiên nhiên, trong cuộc sống, trong nghệ thuật; khơi gợi ở trẻ những cảm xúc thẩm mĩ cũng như giúp có những kiến thức, kĩ năng tạo ra cái đẹp, là tiền đề để hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của một con người biết tích cực sáng tạo cho xã hội sau này.

 

doc 24 trang thuychi01 48996
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động tạo hình sáng tạo của trẻ lớp mẫu giáo 4 - 5 tuổi trường mầm non Đông Anh, huyện Đông Sơn", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 MỤC LỤC
STT
NỘI DUNG
TRANG
Mục lục
1
1.
MỞ ĐẦU
2
1.1.
Lý do chọn đề tài
2
1.2.
Mục đích nghiên cứu
3
1.3.
Đối tượng nghiên cứu
3
1.4.
Phương pháp nghiên cứu
3
2.
NỘI DUNG CỦA SÁNG KIÊN KINH NGHIỆM
3
2.1.
Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
3
2.2.
Thực trạng vấn đề 
4
2.2.1.
Thuận lợi
4
2.2.2.
Khó khăn
5
2.2.3.
Khảo sát chất lượng đầu năm học
5
2.3.
Các biện pháp thực hiện
6
2.3.1.
Biện pháp 1: Tạo môi trường trong và ngoài lớp trên quan điểm lấy trẻ làm trung tâm để khơi gợi hứng thú cho trẻ hoạt động tạo hình.
6
2.3.2.
Biện pháp 2: Lựa chọn các nguyên vật liệu da dạng, phong phú trong mỗi hoạt động nhằm khơi gợi tính tích cực, chủ động và sáng tạo của trẻ.
9
2.3.3.
Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động giáo dục dựa vào cộng đồng nhằm khơi gợi tính sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình.
12
2.3.4.
Biện pháp 4: Thường xuyên tìm tòi và tổ chức các hình thức tạo hình sáng tạo.
14
2.3.5.
Biện pháp 5: Kết hợp với phụ huynh 
18
2.4
Hiệu quả đạt được
20
3.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
21
3.1
Kết luận
21
3.2
Kiến nghị
22
TÀI LIỆU THAM KHẢO
23
DANH MỤC ĐỀ TÀI SKKN ĐÃ ĐƯỢC HĐ ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI
24
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Nghị quyết số 29 TW ngày 4 tháng 11 năm 2013 đã nói: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc”[1].
Cần phải đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học. Với giáo dục mầm non phương pháp đổi mới hiện nay đó là phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Giáo viên cần chú ý đến hứng thú, nhu cầu, khả năng, thế mạnh của mỗi trẻ để phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo ở trẻ đặc biệt là thông qua hoạt động tạo hình. Bởi hoạt động tạo hình có một vị trí rất quan trọng trong việc giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em.
Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất, kỹ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết lao động tích cực, sáng tạo. [2]
Trong hoạt động tạo hình, trẻ em có nhiều cơ hội tìm hiểu, nghiên cứu các đối tượng miêu tả để có được hiểu biết, sự hình dung về các đối tượng, từ đó xây dựng các biểu tượng. Bởi vậy, có thể khẳng định rằng, hoạt động tạo hình là một trong những phương tiện tích cực để phát triển ở trẻ khả năng hoạt động trí tuệ như: óc quan sát, trí nhớ, tư duy, tưởng tượng. Nhờ hoạt động tạo hình mà vốn hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh được tăng lên cả về lượng và chất.
Khi tham gia vào hoạt động tạo hình, trẻ có nhiều điều kiện tiếp thu cái đẹp, cái tốt trong xã hội, trải nghiệm các xúc cảm, tình cảm trong giao tiếp, học hỏi về các kỹ năng xã hội và đánh giá các hành vi văn hóa - xã hội qua các hình tượng, các sự vật, hiện tượng được miêu tả. Nội dung của tạo hình là con đường dẫn dắt trẻ nhanh chóng hòa nhập vào xã hội xung quanh.
Quá trình hoạt động sáng tạo ra sản phẩm sẽ giúp trẻ được rèn luyện các kỹ năng hoạt động thực tiễn, thói quen làm việc một cách tự giác, tính tích cực.
Hoạt động tạo hình góp phần không nhỏ trong việc chuẩn bị cho trẻ một kiến thức sơ đẳng về tự nhiên, xã hội, về khoa học - kỹ thuật để giúp trẻ nhanh chóng làm quen với các môn học mới ở bậc Tiểu học.
 Thông qua hoạt động tạo hình, trẻ sẽ có cơ hội để thể hiện cảm xúc, ý tưởng của mình. Qua đó phát triển khả năng cảm nhận cái đẹp trong thiên nhiên, trong cuộc sống, trong nghệ thuật; khơi gợi ở trẻ những cảm xúc thẩm mĩ cũng như giúp có những kiến thức, kĩ năng tạo ra cái đẹp, là tiền đề để hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của một con người biết tích cực sáng tạo cho xã hội sau này.
Năm học 2016 - 2017 thực hiện công văn số 236/SGDĐT- GDMN ngày 15/02/2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016 – 2020. [5] và theo công văn hướng dẫn số 55/PGD&ĐT - GDMN ngày 23 tháng 02 năm 2017 của phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Đông Sơn đối với giáo dục mầm non [6], việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương tiện, là điều kiện để giáo viên phát triển phù hợp với từng trẻ, từng lứa tuổi và từng hoạt động của trẻ, nhất là hoạt động tạo hình sáng tạo. Hiểu được tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài "Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động tạo hình sáng tạo của trẻ lớp mẫu giáo 4-5 tuổi trường mầm non Đông Anh, huyện Đông Sơn" để đi sâu nghiên cứu và thực hiện tại lớp tôi đang giảng dạy.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Nhằm đúc rút ra các biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động tạo hình sáng tạo của trẻ lớp mẫu giáo 4 - 5 tuổi trường mầm non Đông Anh, huyện Đông Sơn.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động tạo hình sáng tạo của trẻ lớp mẫu giáo 4 - 5 tuổi trường mầm non Đông Anh, huyện Đông Sơn.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong bài viết của mình tôi đã sử dụng các nhóm phương pháp sau:
* Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp tổng hợp và phân tích; 
- Phương pháp hệ thống hóa;
Tôi tiến hành nghiên cứu đọc sách và thông qua quá trình hoạt động tạo hình của trẻ. Sưu tầm tư liệu, hình ảnh qua thông tin thực tế ở lớp.
* Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp quan sát: Thông qua việc trẻ hoạt động tạo hình;
- Phương pháp đàm thoại: Trao đổi trực tiếp với trẻ trong quá trình trẻ hoạt động; 
- Phương pháp nghiên cứu.
* Nhóm phương pháp thống kê toán học
Xử lý số liệu, thông tin thu được thông qua việc sử dụng các phép tính toán học.
* Nhóm phương pháp tổng kết kinh nghiệm
Tham khảo các bài viết, ý kiến của cán bộ quản lý, của đồng nghiệp về vấn đề mình đang thực sự quan tâm để xây dựng bài viết.
 2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận 
Hoạt động tạo hình có một vị trí vô cùng quan trọng trong toàn bộ hệ thống các hoạt động của trẻ ở lứa tuổi mầm non và được coi là một trong những con đường cơ bản để tiến hành giáo dục thầm mĩ, giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ ngay từ những năm đầu của cuộc sống.
Với tư cách là một phương tiện giáo dục rất thích hợp với lứa tuổi mầm non, hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non phải được tổ chức để thực hiện những mục tiêu giáo dục sau:
Phát triển sự nhạy cảm, những xúc cảm, tình cảm thẩm mĩ, có nhu cầu làm ra cái đẹp - là những điều rất cần cho cuộc sống của trẻ trong xã hội.
Giúp trẻ lĩnh hội các kiến thức và kỹ năng cơ bản, tạo nền tảng cho sự tiếp thu nền giáo dục ở bậc học tiếp theo.
Phát triển và tiếp tục duy trì ở trẻ lòng tự tin và khả năng cảm nhận về giá trị của mình. Tiếp thu tri thức và hình thành thái độ, tình cảm để trẻ tích cực gia nhập vào cộng đồng, xã hội.
Mục đích của việc tổ chức hoạt dộng tạo hình cho trẻ lứa tuổi mầm non không nằm ngoài những mục đích cơ bản của giáo dục thẩm mĩ. Đó là: Phát triển ở trẻ khả năng cảm nhận, cảm thụ cái đẹp trong cuộc sống, trong nghệ thuật. Hình thành ở trẻ lòng mong muốn và khả năng thể hiện vẻ đẹp của các sự vật, hiện tượng trong cuộc sống xung quanh, để qua đó mà biểu lộ thái độ, tình cảm của mình. [3] 
Hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non được tổ chức nhằm thực hiện những nhiệm vụ giáo dục và phát triển sau: Hình thành ở trẻ khả năng nhận thức thẩm mĩ, hình thành thái độ thẩm mĩ trước vẻ đẹp của thế giới xung quanh. Giúp trẻ có những điều kiện, những cơ hội biểu lộ thái độ, xúc cảm, tình cảm của mình đôi với những gì được thể hiện trong quá trinh tạo hình. Hình thành và phát triển ở trẻ tính tích cực sáng tạo: tập cho trẻ biết miêu tả, biểu cảm theo ý đồ, sáng kiến của bản thân, biết giải quyết các vấn để tạo hình một cách độc lập trong sự hợp tác.[3]
2.2. Thực trạng của vấn đề
Năm học 2018 - 2019 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Đông Anh và thực hiện Chương trình giáo dục mầm non do Bộ GD&ĐT ban hành. Trong quá trình giảng dạy bản thân tôi có những thuận lợi và khó khăn cụ thể như sau: 
2.2.1. Thuận lợi
Trường mầm non Đông Anh nằm ở trung tâm địa bàn xã nên luôn được lãnh đạo và nhân dân từ xã đến huyện ngày càng có sự quan tâm, tập trung đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị cho nhà trường. Chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục của nhà trường ổn định và ngày càng phát triển vững chắc đã tạo được lòng tin cho lãnh đạo và nhân dân địa phương.
 Trường có các phòng chức năng cùng với hệ thống trang thiết bị đồng bộ, đầy đủ đáp ứng cho công tác chăm sóc giáo dục trẻ theo yêu cầu đổi mới hiện nay. Nhà trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1 năm 2010, năm 2013 - 2014 trường được nhận cờ thi đua của chính phủ, hiện nay đang phấn đấu đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2. 
Ban giám hiệu luôn quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất và chuyên môn, bồi dưỡng phương pháp, đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện giúp tôi thực hiện tốt chương trình giáo dục.
Bản thân nắm vững kiến thức chuyên môn về chăm sóc giáo dục trẻ. Vì vậy tôi luôn luôn học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp, tìm tòi và nghiên cứu sách báo, tạp chí, Internet, làm đồ chơi và giáo cụ dạy học đủ số lượng và chất lượng đảm bảo về mặt thẩm mĩ, an toàn cho trẻ, giúp cho việc dạy và học của trẻ. 
Lớp tôi đã có sự phối hợp nhiệt tình của một số phụ huynh tạo điều kiện cho việc chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả cao trong năm học 2018 - 2019. 	
Được sự hưởng ứng nhiệt tình của phụ huynh trong việc hỗ trợ các nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động.
	Đa số trẻ đều qua Chương trình giáo dục mẫu giáo 3 - 4 tuổi nên phấn nào trẻ đã có được những kĩ năng tạo hình cơ bản. Bên cạnh đó tất cả các trẻ đi học đều ở lại ăn bán trú nên nề nếp rất ổn định.
2.2.2. Khó khăn
Định biên số trẻ/cô đông, đôi khi sự quan tâm sát sao của cô để khích lệ trẻ tích cực, chủ động và sáng tạo tham gia vào các hoạt động chưa kịp thời gây khó khăn cho việc rèn luyện khả năng sáng tạo của trẻ.
Số trẻ trong lớp vẫn chưa đồng đều về chất lượng, số ít cháu còn nhút nhát chưa mạnh dạn tự tin tham gia vào hoạt động. Một số ít trẻ đi học chưa đều do phụ huynh chưa có cách nhìn nhận đúng đắn về bậc học.
Do điều kiện phải đi làm ăn xa nên một số phụ huynh ít có thời gian dành cho con, phần lớn đều nhờ cậy ông bà. Vì vậy việc thống nhất quan điểm, sự phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ còn nhiều khó khăn. 
Qua các hoạt động tạo hình ở lớp, tôi nhận thấy các cháu chưa phát huy được tính tích cực chủ động, sáng tạo của mình. Còn nhiều hạn chế, rập khuôn, có thói quen thụ động. Rất nhiều trẻ còn nhút nhát, thụ động, khi tham gia . Sản phẩm làm ra thường giống bạn, chưa có sự sáng tạo.
2.2.3. Khảo sát ban đầu
Ngay từ đầu năm học tôi tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ để theo dõi trẻ và nắm bắt được những kỹ năng và khả năng sáng tạo của trẻ. Tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng trẻ khi cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình vào đầu năm học 2018 - 2019. Lớp có tổng số 31 trẻ, và kết quả như sau:
BẢNG KHẢO SÁT
Nội dung khảo sát
Mức độ đạt được
Số trẻ được khảo sát
Số trẻ đạt
Tỉ lệ (%)
Cảm nhận và thể hiện cảm xúc trước tác phẩm nghệ thuật. 
Mức 1
- Tốt
31
9
29,0
Mức 2
- Đã biết
8
25,8
Mức 3
- Chưa biết 
14
45,2
Nắm được các kỹ năng cơ bản trong hoạt động tạo hình.
Mức 1
- Thành thạo
31
8
25,8
Mức 2
- Đúng và phù hợp
8
25,8
Mức 3
- Chưa biết, lúng túng
15
48,4
Biết thể hiện sự sáng tạo khi tham gia các hoạt động tạo hình. 
Mức 1
- Rất sáng tạo
31
8
25,8
Mức 2
- Có sự sáng tạo
13
41,9
Mức 3
- Không sáng tạo
10
32,3
* Nhận xét: Qua bảng khảo sát trên tôi nhận thấy mức độ đạt của trẻ ở tất cả các nội dung khảo sát tỷ lệ đạt mức 1 và 2 còn hạn chế. Cụ thể:
- Số trẻ cảm nhận và thể hiện cảm xúc trước tác phẩm nghệ thuật. Đạt mức 1 và 2 tỷ lệ mới đạt 54,8%.
- Số trẻ nắm được các kỹ năng cơ bản trong hoạt động tạo hình. Đạt mức 1 và 2 tỷ lệ mới đạt 51,6 %.
- Số trẻ biết thể hiện sự sáng tạo của mình khi tham gia các hoạt động tạo hình. Đạt mức 1 và 2 tỷ lệ mới đạt 67,7 %.
Sau khi khảo sát song tôi thấy kết quả trên trẻ còn thấp, đó là điều tôi băn khoăn suy nghĩ cần làm thế nào để giúp trẻ hứng thú, tích cực và sáng tạo hơn khi tham gia hoạt động tạo hình. Bản thân đã tiến hành tìm hiểu và áp dụng các phương pháp, giải pháp tích cực nhất để tạo điều kiện cho trẻ hoạt động có hiệu quả.
2.3. Biện pháp thực hiện
2.3.1. Biện pháp: Tạo môi trường trong và ngoài lớp trên quan điểm lấy trẻ làm trung tâm để khơi gợi hứng thú cho trẻ hoạt động tạo hình.
Việc xây dựng môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học là vô cùng cần thiết và đặc biệt quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó trẻ được hoạt động tích cực, chủ động và sáng tạo hơn. 
 Môi trường giáo dục đa dạng, phong phú sẽ kích thích tính tích cực chủ động và trẻ có thể tự quyết định, tìm cách giải quyết nhiệm vụ của mình. Qua đó, trẻ học được cách làm việc với người khác, học cách lắng nghe và chia sẻ suy nghĩ của bản thân với bạn bè.
Chính vì vậy, trong tất cả các hoạt động nói chung cũng như trong hoạt động tạo hình nói riêng, việc tạo môi trường cho trẻ là rất quan trọng. Hiểu rõ được điều đó nên ngay từ đầu năm tôi đã tích cực trong công tác tạo môi trường trong và ngoài lớp phù hợp với lứa tuổi tôi phụ trách. Đặc biệt tôi chú ý trang trí tạo môi trường nghệ thuật để gây cảm xúc, gây ấn tượng cho trẻ về nghệ thuật tạo hình. Từ cách bài trí, cách sắp xếp trang trí lớp học của trẻ phù hợp, thuận lợi cho việc sử dụng, tránh rườm rà, thay đổi giữa các chủ đề nhánh để trẻ quan sát và nhận xét được, phát hiện được những điều mới lạ của chủ đề này với chủ đề khác để từ đó sẽ khơi gợi tính hứng thú và khả năng sáng tạo trong hoạt động tạo hình của trẻ.
* Với môi trường trong lớp học
Môi trường đẹp là môi trường thu hút trẻ. Các góc lớp được sắp xếp hợp lí giữa động và tĩnh, đồ dùng được trưng bày làm sao cho trẻ dễ quan sát, những hình ảnh trong góc lớp phù hợp với chủ đề có liên quan đến đề tài tạo hình mà tôi đã lên trong kế hoạch tuần nhằm hình thành những cảm xúc ban đầu về sự vật hiện tượng, từ đó trẻ sẽ thể hiện trong các tác phẩm tạo hình của mình.
Tạo môi trường đẹp trong lớp là để khi trẻ đến lớp ấn tượng đầu tiên tác động vào trẻ là toàn bộ sự bài trí, cách sắp xếp trang trí lớp học của trẻ. Trẻ quan sát xung quanh xem lớp mình tuần này có gì thay đổi không? Có đẹp hơn tuần trước không?... Chính môi trường lớp học sẽ tạo ấn tượng khó phai trong trẻ. Đây là tác động cần thiết để hình thành cảm xúc nghệ thuật cho trẻ. Vì vậy tôi đã tìm hiểu yêu cầu của chủ đề, căn cứ vào cấu trúc phòng học của lớp mình và đặc điểm tâm lí của trẻ ở độ tuổi mà tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ.
Ví dụ: Các mảng chính trong lớp như mảng chủ đề, các tiêu đề của các góc. Để gây ấn tượng cho trẻ tôi thường sưu tầm các hình ảnh ngộ nghĩnh có màu sắc bố cục hợp lí và có tên thật gần gũi với trẻ. Như mảng chủ đề tôi để vị trí chính giữa lớp để trẻ dễ nhìn, dễ thấy. Nội dung của mảng chủ đề thường tổng hợp các hình ảnh về chủ đề: Như chủ đề : Bản thân: Các góc hoạt động như góc phân vai tôi sưu tầm hình ảnh bé mặc mặc tạp dề nấu cơm, có đồ dùng dụng cụ chế biến. Hay góc xây dựng tôi sưu tầm hình ảnh bé vận chuyển các vật liệu xây dựng.
Hình ảnh: Góc xây dựng và góc phân vai
Bên cạnh đó để khơi gợi hứng thú, hình thành biểu tượng cho trẻ thì ở góc tạo hình thì tuỳ theo từng chủ đề tiến hành mà tôi có thể chuẩn bị mảng cung cấp kiến thức, các nguyên vật liệu phù hợp và phong phú về chủng loại.
Ví dụ: Giấy màu, tranh ảnh cũ, báo tạp chí sáp màu, đất nặn, lá cây, cỏ, hạt đậu, hạt bắp các loại, các bộ xếp hình lắp ghép... ở đây nguyên vật liệu tôi luôn để ở trạng thái mở giúp trẻ dễ lấy để sử dụng khi vào hoạt động. Từ đó giúp trẻ được củng cố và làm quen kiến thức nhằm tăng thêm vốn kiến thức, kỹ năng trong giờ hoạt động học của trẻ. 
Ví dụ: Với chủ đề "Thế giới động vật" ở góc tạo hình tôi tạo một số con vật bằng các nguyên vật liệu khác nhau (gà, thỏ, mèo, trâu, voi...) để ở kệ hoặc tranh một số con vật ...nhằm cung cấp kiến thức cho trẻ. Khi trẻ vào góc chơi hoặc giờ đón trả trẻ tôi thu hút gợi ý trẻ quan sát những sản phấm đó.
Hay ở góc thư viện và sách: Là góc yên tĩnh nhất, khi vào góc sách trẻ được xem các loại sách, tô vẽ, làm tranh chuyện, kể chuyện sáng tạo cùng cô kể về các sự vật hiện tượng có liên quan đến chủ đề đang thực hiện thì tôi củng có thể nhẹ nhàng đưa kiến thức, kỹ năng hoạt động tạo hình rèn thêm cho trẻ. 
Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới động vật” tôi đã đưa các tranh ảnh, các con rối tay, rối que, các con vật đồ chơi, các con vật được làm bằng các nguyên liệu khác nhau có liên quan tới bài thơ, câu chuyện,... để trẻ có thể hoạt động ở góc như: Trẻ có thể kể chuyện bằng các con rối, hay có con vật, đồ chơi cô cùng trẻ đã làm,... Để bổ sung, củng cố thêm các kiến thức tạo hình tôi có thể hỏi trẻ là vừa dùng gì kể câu chuyện, bài thơ,... Nó được làm bằng nguyên liệu gì? Làm như thế nào?..... Qua đó thấy được việc tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ như: bày đồ chơi đẹp, sắp xếp đồ dùng một cách hợp lý và đẹp mắt, bố trí phòng học ngộ nghĩnh Môi trường nghệ thuật sẽ tạo cho trẻ cảm giác hứng thú, sung sướng và mong muốn được hoạt động. 
Và để phát huy tối đa tác dụng của môi trường hoạt động tôi giới thiệu cho trẻ về các sản phẩm bằng các ngôn ngữ nghệ thuật để tích luỹ cho trẻ có vốn hiểu biết về nghệ thuật và say mê nghệ thuật bằng cách trưng bày các bài tạo hình của chủ đề trước hoặc sưu tầm các tranh vẽ, hình ảnh có liên quan đến chủ đề và đề tài trong chủ đề ấy. Từ đó kích thích lòng ham muốn thích tham gia tạo sản phẩm nghệ thuật để có sản phấm trang trí lớp học của mình. Ngoài ra còn phát huy được tính sáng tạo của trẻ.
Ví dụ: Ở mảng hoạt động tạo hình, tôi giới thiệu đây là khu trưng bày những bài “Bé khéo tay” của chúng mình, cô giới thiệu với lớp đây là những sản phẩm tạo hình của những chủ đề trước. Chủ đề trước đã có rất nhiều các bạn làm rất đẹp và được treo lên khu trưng bày sản phẩm của lớp chúng mình đấy. Bằng hệ thống câu hỏi giúp trẻ hiểu nội dung của hoạt động. Cụ thể:
Cô hỏi trẻ: Các bạn có nhận ra bức tranh này là của ai không? (Trẻ trả lời: bạn Khánh Vy ạ). Bạn đã tạo hình gì đây? Bằng các nguyên vật liệu gì? (Bạn đã tạo hình đồ chơi bằng các nguyên vật liệu tự nhiên rất đẹp), còn đây là sản phẩm của ai? (Trẻ nói bạn Minh Phương tạo hình bông hoa để tặng các bạn trong lớp, bạn đã làm rất nhiều các nguyên vật liệu từ thiên nhiên như cành cây khô, vỏ ngô,... ). Phần trưng bày sản phẩm tiếp theo là gì nhỉ các bạn? (Chủ đề đang học ạ). Ở chủ đề này các bạn tạo hình những gì rồi? (Tạo hình khuôn mặt bạn gái bằng gỗ, len,..). Thế còn phần trưng bày cuối cùng này các bạn đã có ý định tạo hình gì cho chủ đề này nữa nào?....Từ lời gợi mở như vậy đã gợi cho trẻ nhớ lại các kiến thức cũ cũng như kích thích trẻ hứng thú thích tạo ra sản phẩm mới.
Hình ảnh: chụp góc “Bé khéo tay”
Với môi trường ngoài lớp học
Tạo môi trường ngoài lớp học cũng góp phần không nhỏ trong việc khơi gợi hứng thú cho trẻ hoạt động tạo hình. Chính vì thế tôi đã phối hợp với các giáo viên cùng trang trí hiên bên ngoài lớp.
Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới động vật” để khơi gợi hứng thú cho trẻ hoạt động tạo hình hiên trước lớp phía trên tôi treo các dây con vật, cây cảnh, dưới lan can sắt tôi treo các nắp thùng sơn nội dung vẽ tranh các câu chuyện về chủ đề thực vật, góc hiên bố trí sảnh cây với các con vật được sắp xếp hợp lý, tận dụng xe đạp với các con vật ngồi trên xe, ống chai tạo hình con vật trang trí đẹp, lạ mắt. 
Qua việc tạo môi trường trong và ngoài lớp trên quan điểm lấy trẻ làm trung tâm để khơi gợi hứng thú cho trẻ hoạt động tạo hình cho trẻ. Tôi thấy trẻ thích được tham gia hoạt động trải nghiệm, giao tiếp, suy ngẫm, trao đổi thành thạo, biết phối hợp vận động cùng bạn khác, hào hứng tham gia vào hoạt động phát triển về mọi mặt; khả năng sử dụng một số đồ dù

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_so_bien_phap_giao_duc_lay_tre_lam_trung_tam_thong_q.doc