SKKN Một số giải pháp phát triển thẩm mỹ dành cho trẻ 4 - 5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại trường mầm non Thị trấn Vạn Hà, huyện Thiệu Hoá
Đối với nghành giáo dục mầm non hoạt động tạo hình và hoạt động âm nhạc là các dạng hoạt động nghệ thuật được trẻ yêu thích nhất và là các phương tiện giáo dục phát triển thẩm mĩ có hiệu quả cao. Nội dung giáo dục thẩm mĩ bao gồm: Khả năng cảm nhận và thể hiện cảm xúc trước vẻ đẹp của các sự vật, hiện tượng trong thiên nhiên, cuộc sống và trong các tác phẩm nghệ thuật. Trong đó hoạt động Tạo hình là một dạng hoạt động nghệ thuật nhằm giúp trẻ nhận biết và phản ánh thế giới xung quanh thông qua những hình tượng nghệ thuật, nhưng chỉ dừng lại ở mức độ nhằm thỏa mãn nhu cầu, ý thích và phù hợp với khả năng của trẻ. Hoạt động này là dạng hoạt động có sản phẩm đặc trưng của trẻ mầm non. Có bốn dạng hoạt động cơ bản sau: Vẽ, Nặn, Cắt - xé - dán - lắp ghép xây dựng.
Hoạt động tạo hình giúp trẻ bước đầu làm quen với phương tiện và ngôn ngữ tạo hình như: Đường nét, hình dáng, màu sắc, bố cục. Thông qua đó phát triển năng lực quan sát, phát triển trí nhớ, tư duy, trí tưởng tượng sáng tạo, góp phần đáng kể đến việc hình thành ở trẻ những tri thức, ngôn ngữ, giúp trẻ hoàn thiện hơn về cảm xúc, thẩm mỹ, tính kiên trì, bền bỉ, khéo léo và hơn hết là giáo dục trẻ có ý thức tập thể, biết giúp đỡ lẫn nhau để hoàn thành sản phẩm tạo hình và có tinh thần đoàn kết cao trong mọi hoạt động.
Giáo dục phát triển thẩm mỹ tác động đến việc làm giàu các kinh nghiệm thực tiễn, hình thành tình cảm đạo đức của nhân cách, nâng cao tính tích cực nhận thức và ảnh hưởng tích cực đến cả sự phát triển toàn diện của trẻ mầm non. Giáo dục phát triển thẩm mĩ được tiến hành thông qua các phương tiện trong đó hoạt động tạo hình là phương tiện cơ bản, nó là một hoạt động nghệ thuật có tác dụng giúp trẻ thể hiện tình cảm, suy nghĩ giống như giao tiếp bằng lời hay cử chỉ. Chúng ta đều biết rằng tất cả mọi trẻ em đều biết vẽ trước khi biết biết viết, khi khả năng ngôn ngữ phát triển chưa hoàn thiện, hội họa lại là một phương tiện để biểu đạt một cách hiệu quả nhất. Những nét vẽ nghệch ngoạc, hồn nhiên hết sức bình dị nhưng rất cần thiết trong quá trình hình thành khả năng quan sát, cảm thụ cái đẹp và hình thành khả năng tư duy sáng tạo cho trẻ.
Người giáo viên mầm non cần có những phương pháp phù hợp với từng độ tuổi, điều kiện của trường, lớp để có một giờ học đạt kết quả cao, tăng khả năng nhận thức của trẻ. Góp phần đưa sự nghiệp giáo dục mầm non ngày càng phát triển hơn.
1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài Đối với nghành giáo dục mầm non hoạt động tạo hình và hoạt động âm nhạc là các dạng hoạt động nghệ thuật được trẻ yêu thích nhất và là các phương tiện giáo dục phát triển thẩm mĩ có hiệu quả cao. Nội dung giáo dục thẩm mĩ bao gồm: Khả năng cảm nhận và thể hiện cảm xúc trước vẻ đẹp của các sự vật, hiện tượng trong thiên nhiên, cuộc sống và trong các tác phẩm nghệ thuật. Trong đó hoạt động Tạo hình là một dạng hoạt động nghệ thuật nhằm giúp trẻ nhận biết và phản ánh thế giới xung quanh thông qua những hình tượng nghệ thuật, nhưng chỉ dừng lại ở mức độ nhằm thỏa mãn nhu cầu, ý thích và phù hợp với khả năng của trẻ. Hoạt động này là dạng hoạt động có sản phẩm đặc trưng của trẻ mầm non. Có bốn dạng hoạt động cơ bản sau: Vẽ, Nặn, Cắt - xé - dán - lắp ghép xây dựng. Hoạt động tạo hình giúp trẻ bước đầu làm quen với phương tiện và ngôn ngữ tạo hình như: Đường nét, hình dáng, màu sắc, bố cục... Thông qua đó phát triển năng lực quan sát, phát triển trí nhớ, tư duy, trí tưởng tượng sáng tạo, góp phần đáng kể đến việc hình thành ở trẻ những tri thức, ngôn ngữ, giúp trẻ hoàn thiện hơn về cảm xúc, thẩm mỹ, tính kiên trì, bền bỉ, khéo léo và hơn hết là giáo dục trẻ có ý thức tập thể, biết giúp đỡ lẫn nhau để hoàn thành sản phẩm tạo hình và có tinh thần đoàn kết cao trong mọi hoạt động. Giáo dục phát triển thẩm mỹ tác động đến việc làm giàu các kinh nghiệm thực tiễn, hình thành tình cảm đạo đức của nhân cách, nâng cao tính tích cực nhận thức và ảnh hưởng tích cực đến cả sự phát triển toàn diện của trẻ mầm non. Giáo dục phát triển thẩm mĩ được tiến hành thông qua các phương tiện trong đó hoạt động tạo hình là phương tiện cơ bản, nó là một hoạt động nghệ thuật có tác dụng giúp trẻ thể hiện tình cảm, suy nghĩ giống như giao tiếp bằng lời hay cử chỉ. Chúng ta đều biết rằng tất cả mọi trẻ em đều biết vẽ trước khi biết biết viết, khi khả năng ngôn ngữ phát triển chưa hoàn thiện, hội họa lại là một phương tiện để biểu đạt một cách hiệu quả nhất. Những nét vẽ nghệch ngoạc, hồn nhiên hết sức bình dị nhưng rất cần thiết trong quá trình hình thành khả năng quan sát, cảm thụ cái đẹp và hình thành khả năng tư duy sáng tạo cho trẻ. Người giáo viên mầm non cần có những phương pháp phù hợp với từng độ tuổi, điều kiện của trường, lớp để có một giờ học đạt kết quả cao, tăng khả năng nhận thức của trẻ. Góp phần đưa sự nghiệp giáo dục mầm non ngày càng phát triển hơn. Xuất phát từ thực tế đó và từ nhiệm vụ trọng tâm của năm học 2017 - 2018 cần thực hiện là tạo môi trường thẩm mĩ thông qua hoạt động tạo hình lấy trẻ làm trung tâm trong hoạt động dạy và học đã đem lại nhiều ưu điểm nổi bật. Đối với bậc học mầm non việc xây dựng các góc chơi mang tính chất nghệ thuật giúp trẻ phát huy được khả năng tư duy sáng tạo, giúp trẻ được chơi, được khám phá và phát triển nhận thức, phát triển thẩm mỹ và phát triển toàn diện. Trong suốt quá trình giảng dạy, đối chiếu với tình hình thực tế của trường, lớp, hoạt động tạo hình có nhiều nội dung, song hiểu rõ được tầm quan trọng của việc hình thành cho trẻ một số tố chất và thói quen tốt qua giờ học để giờ học đạt kết quả cao bản thân tôi đã lựa chọn đề tài “Một số giải pháp phát triển thẩm mỹ dành cho trẻ 4 - 5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại trường mầm non Thị trấn Vạn Hà, huyện Thiệu Hoá”. 1.2. Mục đích nghiên cứu: Giúp giáo viên có được các phương pháp và biện pháp tốt để nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi học hoạt động tạo hình. Nâng cao tỷ lệ bé khéo tay của lớp góp phần nâng cao tỷ lệ bé khéo tay trong toàn trường. 1.3. Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu về một số giải pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ 4 - 5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo lớp B1 trường mầm non Thị trấn Vạn Hà trong năm học 2017 - 2018 1.4. Phương pháp nghiên cứu: Trong đề tài này, tôi đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau: + Phương pháp nghiên cứu lý luận + Những phương pháp thực tiễn. + Phương pháp quan sát. + Phương pháp đàm thoại. + Sử dụng đồ dùng trực quan. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lý luận: Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động nghệ thuật. Hoạt động này giúp cho trẻ có điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát triển của cảm giác, tri giác thẩm mỹ, giúp trẻ nhận ra màu sắc, hình dạng, đường nét, tỷ lệ, sự sắp xếp trong không giannhận thấy được cái đặc trưng và nét đẹp trong sự vật, hiện tượng mà trẻ miêu tả, ngoài ra hoạt động tạo hình còn giúp phát triển thể chất cho trẻ mầm non. Hoạt động tạo hình giúp cho đôi bàn tay của trẻ linh hoạt, phát triển khả năng kết hợp khéo léo của đôi tay và đôi mắt, đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi, đây là giai đoạn có thể nói hoạt động của bàn tay, ngón tay của trẻ linh hoạt và khéo léo hơn một chút, khả năng quan sát, ghi nhớ và chú ý đã có chủ định, các đặc điểm đặc trưng hình thành ở trẻ cũng tương đối đầy đủ hơn (hình dáng, màu sắc...). Lứa tuổi này đang trong giai đoạn phát triển tư duy trực quan hành động và tư duy trực quan hình tượng. Mọi hoạt động diễn ra xung quanh trẻ đều là những đối tượng gây sự chú ý cho trẻ và kích thích trẻ bắt trước theo do nhu cầu tìm tòi khám phá ở trẻ cao. Tuy nhiên khả năng của trẻ còn hạn chế, trẻ dễ dao động đặc biệt trong hoạt động nặn, vẽ, quan sát tranh ảnh... Chính vì những điều đó mà hoạt động tạo hình có thể nói chính là một thứ ngôn ngữ riêng để trẻ có thể bộc lộ tình cảm, tiếng nói của mình với mọi người xung quanh, thể hiện tình cảm của mình qua các sản phẩm mà mình tạo ra và để tạo ra một sản phẩm đẹp trước hết trẻ phải hiểu về cái đó, có tình cảm với nó và kỹ năng để tạo ta nó, thì trẻ mới hoàn thành sản phẩm đó được. Chính từ các hoạt động đó sẽ làm phát triển tình cảm thẩm mỹ cho trẻ. Ở lứa tuổi mầm non trẻ ham thích được tham gia vào các hoạt động tạo hình nhất là việc sử dụng bút màu tạo thành sản phẩm theo ý của trẻ, dùng những đầu ngón tay xinh xắn để chấm màu nước, để dán sản phẩm, dùng giấy để xé, cắt, vò để tạo ra những sản phẩm, dùng đất để nặn ra những đồ vật, con vật mà trẻ yêu thích . Chính từ những sản phẩm mà trẻ tạo ra, trẻ đặt tên gọi và tưởng tượng ra những gì trẻ thích, từ đó làm nảy sinh tình cảm yêu cái đẹp, hướng tới cái đẹp và đây cũng chính là yếu tố cần thiết góp phần phát triển toàn diện cho trẻ. Hoạt động tạo hình cùng với các hoạt động khác giúp cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Vậy nên chúng ta cần tạo môi trường đặc biệt là môi trường kích thích tính tò mò, ham hiểu biết, muốn tạo ra cái đẹp cho trẻ tham gia một cách tích cực nhất. 2.2. Thực trạng của vấn đề phát triển thẩm mỹ dành cho trẻ 4 – 5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình. Năm học 2017-2018 Tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp 4- 5 tuổi với tổng số trẻ 38 trong đó nam 20 nữ 18. Trong quá trình giảng dạy tôi thấy có những thuận lợi và khó khăn như sau: a. Thuận lợi: Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, chỉ đạo, giám sát việc giáo viên tổ chức hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ. Nhà trường luôn tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị giảng dạy cho giáo viên. Trường đã đầu tư mua sắm trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động học tập và vui chơi của trẻ. Giáo viên được tham gia đầy đủ các lớp tập huấn chuyên đề do Phòng Giáo dục và nhà trường tổ chức. Tiếp thu, bồi dưỡng nội dung kế hoạch chuyên đề một cách đầy đủ, sử dụng nguyên vật liệu sẵn có của địa phương và đã thể hiện đồng bộ về chương trình đổi mới cho từng độ tuổi. Bản thân có trình độ chuyên môn về mỹ thuật, luôn nhiệt tình, tâm huyết với nghề, học hỏi nâng cao tình độ về chuyên môn nghiệp vụ. Đa số phụ huynh đều ý thức được tầm quan trọng của bậc học mầm non đối với sự phát triển của trẻ. Vì thế có sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường, giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với phụ huynh chặt chẽ thường xuyên. b. Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi nói trên, trong công tác tổ chức hoạt động giảng dạy bản thân cũng gặp phải những khó khăn như: Nhận thức của một số phụ huynh học sinh còn chưa đồng đều, còn cho rằng việc cho trẻ đến trường chỉ là chơi chứ học vẫn chỉ là thứ yếu. Số trẻ trong lớp vẫn chưa đồng đều về chất lượng, số ít cháu còn nhút nhát trong khi thể hiện ý tưởng của mình. Môi trường xung quanh để phát triển thẩm mỹ cho trẻ còn hạn chế. Ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế một số cháu còn nói ngọng, phát âm chưa rõ, chưa diễn tả được ý hiểu của mình đối với người khác. Tài liệu tham khảo cho môn học chưa nhiều Sự phát triển khả năng của trẻ về hoạt động tạo hình chưa đồng đều tuy cùng một lứa tuổi nhưng lại ở mức độ khác nhau. Trẻ còn nói tiếng địa phương nhiều nên trong giờ học phải chỉnh sửa tiếng địa phương cho các cháu. Một số trẻ còn nhút nhát không mạnh dạn để nói lên sự hiểu biết của mình về tạo hình c. Khảo sát chất lượng đầu năm (tháng 9/2017) Ngay từ đầu năm học, tôi tiến hành khảo sát phân loại kỹ năng của trẻ thể hiện qua số liệu sau: BẢNG KHẢO SÁT THỰC TRẠNG ( Lần 1) Nội dung khảo sát Đạt Chưa đạt Số trẻ Tỉ lệ% Số trẻ Tỉ lệ% Khả năng tập trung chú ý 14/38 36,9% 24/38 63,1% Kỹ năng vẽ 12/38 32% 26/38 68% Kỹ năng nặn 10/38 26,3% 28/38 73,7% Kỹ năng xé dán 10/38 26,3% 28/38 73,7% Khả năng phối màu 8/38 21% 30/38 79% Bố cục tranh 7/38 18,5% 31/38 81,5% Nhận xét sản phẩm 10/38 26,3% 28/38 73,7% Qua khảo sát thực trạng ban đầu như trên, tôi thấy kết quả trên trẻ chưa cao là điều tôi cần phải suy nghĩ làm thế nào để dạy trẻ đạt hiệu quả cao và tạo cho trẻ học một cách thoải mái, tự tin, không gò bó, trẻ luôn hứng thú trong giờ học. Chính vì vậy tôi thiết nghĩ việc đưa ra những giải pháp để cho trẻ học tốt môn tạo hình là rất cần thiết. 2.3. Các giải pháp thực hiện để giải quyết vấn đề. Từ thực trạng trên tôi đã đưa ra các giải pháp nhằm phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động tạo hình tại trường mầm non Thị trấn Vạn Hà, huyện Thiệu Hóa như sau: *Giải pháp 1: Xây dựng nề nếp học tập cho trẻ trong giờ học trên lớp. Xây dựng nề nếp tốt trong giờ học ngay những ngày đầu năm học là vấn đề rất cần thiết vì trong giờ học các cháu phải thực hiện điều đầu tiên là phải ngồi ngoan chú ý lên cô thì tiếp thu bài mới tốt. Nhưng điều đáng chú ý ở đây là vào đầu năm học, đa số trẻ chưa có thói quen tập trung trong các hoạt động vì trong thời gian nghỉ hè trẻ đã được tự do rong chơi với gia đình, có những trẻ mới đến trường nên khi tham gia vào các hoạt động các cháu cũng chưa thật sự chú ý, có những bạn còn nói chuyện riêng, tự do đi lại. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tập trung tư duy, kỹ năng thực hiện hoạt động của trẻ. Do vậy nếu tôi không đưa trẻ vào nề nếp thì khi trẻ tham gia vào các hoạt động sẽ không đạt hiệu quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt thì trẻ sẽ có sự tập trung chú ý cao, hứng thú say mê, chú ý quan sát, lắng nghe, có trí tưởng tượng sáng tạo trong hoạt động. Trẻ cần có nề nếp trong hoạt động, biết thực hiện nề nếp giờ nào việc nấy, có thói quen chú ý lắng nghe thì trẻ mới có thể hiểu được những hướng dẫn, yêu cầu của cô dần dần trẻ mới có được các kỹ năng cần thiết khi thực hiện các hoạt động. Ở lớp tôi, Khi ngồi học cũng như khi chơi vì số nam đông nên các cháu rất nghịch không chú ý lên cô một số cháu nữ còn nói chuyện riêng, thời gian đầu tôi phải đưa ra những nội quy của lớp, yêu cầu trẻ phải cùng nhau nhớ nội quy của cô, thực hiện và kiểm soát lẫn nhau. Tôi chia lớp ra thành tổ, các nhóm nhỏ để dễ kiểm soát và có điều kiện hướng dẫn các kỹ năng tới từng trẻ. Tôi sắp xếp xen kẽ lẫn những trẻ nhanh nhẹn gần trẻ nhút nhát, chậm chạp, giao nhiệm vụ cho trẻ khá kèm trẻ yếu, có nhận xét động viên kịp thời những trẻ tích cực có tiến bộ. Tôi đã rèn luyện nề nếp bằng cách: Xếp xen kẽ cháu mạnh dạn với cháu nhút nhát, cháu nam xen cháu nữ. Chia tổ, đặt tên cho tổ “tổ Hoa hồng”; “tổ Hoa sen”; “tổ Hoa cúc” và bầu ra tổ trưởng để quán xuyến, nhắc nhở thành viên của mình. Tôi luôn động viên trẻ trong hoạt động học, uốn nắn tác phong ngồi học cho trẻ, trẻ ngồi đúng tư thế, không nói chuyện, không nói leo, nói phải xin phép cô, nói rõ ràng, mạch lạc, đủ câu. Hướng dẫn trẻ cách chú ý lắng nghe, hiểu và thực hiện các yêu cầu của cô, khuyến khích trẻ mạnh dạn trao đổi nhờ cô hướng dẫn những chỗ chưa biết thực hiện với phương châm “Chưa biết mới phải đi học, chăm học thì sẽ giỏi”. Tôi cũng tập trung quan sát gần gũi, nhẹ nhàng, nghiêm khắc rèn trẻ tạo cho trẻ nề nếp, thói quen và kỹ năng thực hiện các hoạt động. Công việc này tôi đã phối hợp đều tay thường xuyên với giáo viên cùng lớp. Thời gian đầu ngoài những giờ hoạt động học chúng tôi tích cực tổ chức lôi cuốn trẻ vào các hoạt động chiều thường xuyên nên chỉ sau một tháng trẻ đã có những tiến bộ rõ nét khi tham gia các hoạt động: Trẻ có nề nếp, có thói quen, bước đầu có một số kỹ năng thực hiện các yêu cầu của cô và điều này cũng khích lệ tôi tích cực tổ chức các hoạt động cho trẻ. Khi trẻ đã có những nề nếp thói quen kỹ năng thực hiện các hoạt động thì việc tổ chức các hoạt động cho trẻ không còn gặp nhiều khó khăn như trước, trẻ đã chú ý lắng nghe biết tập trung tư duy suy nghĩ và thực hiện các yêu cầu của hoạt động. Khi tôi tổ chức cho trẻ hoạt động theo nhóm trẻ đã biết cách trò chuyện hỏi han thảo luận với nhau cùng nhau thực hiện các yêu cầu của cô. Nề nếp của trẻ là bước đầu của một hoạt động học, nếu chúng ta không đưa trẻ vào nề nếp thì giờ học không đạt kết quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt cùng với sự hướng dẫn khoa học của cô ngay ban đầu trẻ đã say mê với giờ học, luôn thể hiện cảm xúc, trí tưởng tượng cho hoạt đông nghệ thuật. Với những giải pháp trên trẻ đã có thói quen tốt trong việc xây dựng nề nếp học tập. *Giải pháp 2: Xây dựng môi trường trong lớp học và ngoài lớp học tốt để qua đó cung cấp, giúp trẻ hiểu biết về cái đẹp, tạo cho trẻ có cảm xúc về cái đẹp. Đối với trẻ nhỏ phản xạ về cái đẹp rất sớm, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy qua các biểu hiện như: Hướng mắt về ánh sáng, thích ngắm những vật có màu sắc lòe loẹt, nổi bật, trẻ bắt đầu có ý thích ngắm nhìn các bức tranh, những hình thù ngộ nghĩnh và đa dạng, tuy nhiên chúng chưa thể nhận biết, phát hiện ra cái đẹp của tác phẩm ấy. Điều đó có thể nói rằng, trẻ luôn có những xúc cảm rất đặc biệt với những sự vật hiện tượng xung quanh, nó mang lại cảm xúc và ấn tượng mạnh đối với trẻ, thôi thúc trẻ muốn khám phá và muốn sáng tạo ra cái đẹp. Tuy nhiên đối với trẻ nhỏ, sự kiên trì và khả năng chú ý của chúng chưa cao nên cũng dễ dẫn đến sự nhàm chán và không hào hứng với công việc được giao trong khoảng thời gian ngắn, và chính người lớn chúng ta cũng không thể nào ép buộc trẻ hoàn thành nhiệm vụ được, xuất phát từ những đặc điểm đó để hướng dẫn trẻ đi vào một hoạt động tạo hình, tôi không yêu cầu trẻ phải thực hiện ngay, vì điều đó sẽ làm cho một giờ hoạt động khô khan và không đạt ở trẻ sự hứng thú tích cực, mà đặc biệt khi áp dụng chương trình giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm nó đòi hỏi một giờ hoạt động phải nhẹ nhàng và chủ động trên trẻ nhiều hơn trong đó người giáo viên chỉ là người định hướng cho trẻ. Cùng với trẻ xem tranh minh họa trong các tác phẩm dành cho thiếu nhi, hướng dẫn trẻ trả lời những câu hỏi của cô về nội dung tranh, cho trẻ làm quen với các phương thức diễn đạt trong các tác phẩm nghệ thuật khác nhau để từ đó phân biệt các loại hình nghệ thuật thông qua hình tượng nghệ thuật. Bên cạnh đó tôi cũng đã tạo môi trường nghệ thuật trong lớp học sạch sẽ và đẹp mắt, trang trí tạo môi trường nghệ thuật để gây cảm xúc, gây ấn tượng cho trẻ về nghệ thuật tạo hình. Tạo một môi trường đẹp trong lớp nhằm giúp trẻ có được những ấn tượng đầu tiên, trẻ cảm nhận được cái đẹp thông qua sự bài trí, cách sắp xếp trong lớp học của bé. Bé quan sát xung quanh và bắt đầu cảm nhận xem lớp mình khác nhà bé như thế nào? Có trang trí đẹp hơn ở nhà mình không?...Chính môi trường lớp học sẽ tạo ấn tượng mạnh mẽ và khó phai trong bé, khích thích lòng ham muốn ở trẻ tạo ra sản phẩm để được trưng bày trang trí trong lớp. Đây là tác động cần thiết để hình thành cảm xúc nghệ thuật cho trẻ. Vì vậy tôi đã tìm hiểu yêu cầu của chủ đề, căn cứ vào cấu trúc phòng học của lớp mình và đặc điểm tâm lí của trẻ 4 - 5 tuổi mà tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ. Lớp đẹp, bố cục hợp lý, màu sắc bắt mắt sẽ kích thích giác quan của trẻ tạo hứng thú cho trẻ vào lớp, khiến tinh thần của trẻ phấn trấn, trẻ thích hoạt động và có ham muốn tạo ra các sản phẩm tạo hình đẹp và muốn cùng cô tạo nên những sản phẩm đẹp đó. [1] Với môi trường trong lớp thì các mảng chính như mảng chủ đề hay các tiêu đề của các góc. Để gây ấn tượng cho trẻ tôi thường vẽ và sáng tạo ra các hình ảnh ngộ nghĩnh đáng yêu, có màu sắc tươi sáng , bố cục hợp lý và có những cái tên thật gần gũi đối với trẻ . VD: Đối với mảng chủ đề tôi để vị trí ở trên mảng tường lớn nơi mà trẻ có thể dễ dàng nhìn thấy nội dung của mảng chủ đề thường tổng hợp các hình ảnh về chủ đề: Như chủ đề Thế giới động vật: Có hình ảnh các con vật nuôi trong gia đình, con vật sống trong rừng, sống dưới nước, côn trùng Mảng chủ đề chính gây sự chú ý cho trẻ trong mỗi chủ đề Ngoài chủ đề chính thì ở các góc hoạt động tôi cũng đã trang trí khá đẹp mắt dễ gây hứng thú cho trẻ, giúp trẻ dễ nhận ra nội dung của các góc hoạt động đó. Ví dụ: Ở góc phân vai tôi đã chọn những hình ảnh như cô đầu bếp, bác sĩ, cô y tá..và sắp xếp các đồ chơi phù hợp với góc phân vai để trẻ được hoạt động thoải mái và dễ dàng. Hình ảnh góc phân vai Hay những hình ảnh của các chú thợ xây đáng yêu ở góc xây dựng và những đồ chơi phục vụ cho góc xây dựng được sắp xếp khá hợp lý Hình ảnh góc xây dựng Không chỉ mảng chủ đề chính hay các góc hoạt động mà phần giới thiệu về nội dung “Một ngày của bé” cũng được tôi trang trí tương đối tỉ mỉ và đẹp mắt Ngoài những hình ảnh ở trong lớp gây ấn tượng cho trẻ thì môi trường ngoài lớp cũng góp phần tạo hứng thú cho trẻ mỗi khi tới trường Trang trí không gian trong trường học Để phát huy tối đa tác dụng của môi trường hoạt động tôi giới thiệu cho trẻ về các sản phẩm bằng các ngôn ngữ nghệ thuật để tích lũy cho trẻ có vốn hiểu biết về nghệ thuật và say mê nghệ thuật. Từ đó kích thích lòng ham muốn thích tham gia tạo sản phẩm nghệ thuật để có sản phẩm trang trí lớp học của mình. Ngoài ra hoạt động mà trẻ được tham ra vui chơi ở các góc dân gian, trẻ được hòa mình, được nhập vai vào những nhân vật và đươc tự do làm ra những sản phẩm mà trẻ thích cũng giúp trẻ cảm nhận được cái đẹp trong chính những sản phẩm mà trẻ được làm và được nhìn thấy. Trẻ được tham gia hoạt động tạo hình ở góc dân gian Bên cạnh việc xây dựng môi trường trong lớp và ngoài lớp tốt, tôi còn cho trẻ hoạt động tạo hình mọi lúc, mọi nơi để cho trẻ và cảm nhận về cái đẹp dễ dàng như giờ hoạt động chơi ngoài trời tôi cho trẻ nhặt lá rơi rồi tạo ra những sản phẩm mà trẻ thích, có thể nói đây là hoạt động mà trẻ rất thích thú,nó tạo môi trường không gian cho các em được tự do sáng tạo và được trải nghiệm thực tế, ngoài ra hoạt động này còn giúp trẻ quan sát, hiểu biết hơn về thế giới xung quanh, qua đó giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh môi trường. Những sản phẩm do trẻ làm tôi cho trẻ giữ lại để từ đó trẻ hiểu được từ những lá cây rụng ngoài thiên nhiên cũng tạo nên những sản phẩm thật đẹp và ngộ nghĩnh, kết hợp bới phụ huynh thông qua tác phẩm của trẻ mang về nhà từ đó phụ huynh biết được năng khiếu của con mình để qua đó tôi có thể phối hợp với phụ huynh để bồi dưỡng những trẻ có năng khiếu tốt hơn về tạo hình. [1] Trẻ hoạt động tạo hình qua hoạt động ngoài trời Ngoài ra trong những buổi sinh hoạt chiều hay hoạt động ở các góc, tôi đã cho trẻ cùng quan sát những bức tranh, sản phẩm đẹp của các bạn trong lớp và bài của các trẻ năm trước mà tôi tích lũy được, thông qua đó tôi khuyến khích trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển khả năng cảm thụ thẩm mỹ, phát triển hứng thú của trẻ đối với hoạt động tạo hình, khiến trẻ hưởng ứng ngay mỗi khi cô cho trẻ tiếp cận với hoạt động tạo hình như vẽ, nặn, cắt dán.Khi được quan sát nhiều sẽ giúp cho trí tưởng tượng của trẻ tăng lên, trẻ có điều kiện tích lũy, làm phong phú vốn hiểu biết của mình về nghệ thuật, đó chính là nền tảng để phát triển tính sáng tạo của trẻ. Để
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_giai_phap_phat_trien_tham_my_danh_cho_tre_4_5_tu.doc