SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Nga Trung làm quen với tác phẩm văn học

SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Nga Trung làm quen với tác phẩm văn học

 “Trẻ em như búp trên cành

Biết ăn ngủ biết học hành là ngoan”

Trẻ em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước, việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ không chỉ là trách nhiệm của mọi người mà của toàn xã hội.

Trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non có rất nhiều nội dung, những nội dung đó rất phong phú và đa dạng, trong đó văn học là một nội dung có ý nghĩa to lớn đối với việc giáo dục trẻ mầm non. Văn học là loại hình nghệ thuật, là một kho tàng tri thức giữ vai trò to lớn đối với con người nói chung và đặc biệt đối với trẻ mầm non nói riêng. Dẫn dắt trẻ vào thế giới văn học là nhiệm vụ quan trọng của các cô giáo trong trường mầm non. Đó là sự mở cửa, là con đường đầu tiên đưa trẻ bước vào thế giới ngôn ngữ, tri thức, giá trị tinh thần phong phú chứa đựng trong tác phẩm văn học. Sự tiếp xúc thường xuyên của trẻ mẫu giáo với văn học sẽ kích thích ở trẻ sự nhạy cảm thẩm mỹ, sự phát triển trí tuệ, hình thành tình cảm đạo đức, phát huy tính tích cực cá nhân, tính độc lập sáng tạo.

Văn học gắn bó với chúng ta ngay từ khi còn trong nôi, như nguồn sữa ngọt ngào nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, những câu chuyện cổ tích của bà, của mẹ đã đưa ta vào giấc ngủ êm đềm, như một nguồn động viên an ủi tiếp sức cho chúng ta phấn đấu vươn lên trong cuộc sống.

 

doc 22 trang thuychi01 13481
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Nga Trung làm quen với tác phẩm văn học", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA 
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO TRẺ MẪU GIÁO NHỠ 4-5 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON NGA TRUNG LÀM QUEN VỚI TÁC PHẨM VĂN HỌC
Người thực hiện: Mai Thị Lan
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Nga Trung
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn
NGA SƠN, NĂM 2017
MỤC LỤC
STT
NỘI DUNG
Trang
1
A. MỞ ĐẦU
1
2
I. Lý do chọn đề tài
2
3
II.Mục đích nghiên cứu
2
4
III.Đối tượng nghiên cứu
2
5
IV.Phương pháp nghiên cứu
2
6
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2
7
I. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
2
8
II Thực trạng vấn đề khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 
3
9
III. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
5
10
1. Biện pháp : Đọc , kể tác phẩm văn học diễn cảm
5
11
2. Biện pháp : Sử dụng đồ dùng trực quan 
8
12
3. Biện pháp : Tổ chức Làm quen với văn học trên hoạt động học. 
10
13
 4. Biện pháp 4: Hệ thống câu hỏi 
14
14
 5. Biện pháp : Lồng ghép cho trẻ làm quen tác phẩm văn học thông qua các hoạt động học khác.
15
15
 6. Biện pháp: Dạy trẻ đóng kịch theo nội dung các tác phẩm văn học
16
16
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục với bản thân đồng nghiệp và nhà trường
17
17
C. KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ
18
18
* Tài liệu tham khảo
20
A. MỞ ĐẦU
 I. Lý do chän ®Ò tµi 
 “Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ biết học hành là ngoan”
Trẻ em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước, việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ không chỉ là trách nhiệm của mọi người mà của toàn xã hội. 
Trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non có rất nhiều nội dung, những nội dung đó rất phong phú và đa dạng, trong đó văn học là một nội dung có ý nghĩa to lớn đối với việc giáo dục trẻ mầm non. Văn học là loại hình nghệ thuật, là một kho tàng tri thức giữ vai trò to lớn đối với con người nói chung và đặc biệt đối với trẻ mầm non nói riêng. Dẫn dắt trẻ vào thế giới văn học là nhiệm vụ quan trọng của các cô giáo trong trường mầm non. Đó là sự mở cửa, là con đường đầu tiên đưa trẻ bước vào thế giới ngôn ngữ, tri thức, giá trị tinh thần phong phú chứa đựng trong tác phẩm văn học. Sự tiếp xúc thường xuyên của trẻ mẫu giáo với văn học sẽ kích thích ở trẻ sự nhạy cảm thẩm mỹ, sự phát triển trí tuệ, hình thành tình cảm đạo đức, phát huy tính tích cực cá nhân, tính độc lập sáng tạo. 
Văn học gắn bó với chúng ta ngay từ khi còn trong nôi, như nguồn sữa ngọt ngào nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, những câu chuyện cổ tích của bà, của mẹ đã đưa ta vào giấc ngủ êm đềm, như một nguồn động viên an ủi tiếp sức cho chúng ta phấn đấu vươn lên trong cuộc sống. 
Khi đến trường mầm non được tiếp xúc với những bài thơ hay, những bài đồng dao, ca dao, tục ngữ mượt mà, những câu chuyện cổ tích có hậu, những nhân vật hiền lành như cô tấm, ông bụt, bà tiên. Những câu chuyện li kỳ, hấp dẫn, những vần thơ với âm thanh trầm bổng, sâu lắng với những xúc cảm tình cảm ban đầu đẹp đẽ trong sáng giúp trẻ nhận thức về thế giới và gợi cho trẻ những liên tưởng độc đáo, bất ngờ. Từ đó trẻ biết yêu quê hương, đất nước, yêu con người, yêu mọi vật xung quanh, biết yêu quý cái đẹp đồng thời phát triển tư duy và trí tưởng cho trẻ. Bên cạnh đó việc cho trẻ Mẫu Giáo nhỡ ( 4-5 tuổi) làm quen với tác phẩm văn học nhằm phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ để trẻ biết thể hiện yêu cầu, mong muốn của bản thân với người khác bằng ngôn ngữ.
Văn học có ý nghĩa và tầm quan trọng to lớn như vậy đối với lứa tuổi mẫu giáo, đặc biệt là với trẻ mẫu giáo nhỡ (4-5) tuổi. Nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi ở trường mầm non Nga Trung làm quen với tác phẩm văn học” để nghiên
cứu và áp dụng vào dạy học ở lớp mình phụ trách.
II.Môc ®Ých nghiªn cøu
Nhằm đưa ra một số biện pháp hiệu quả nhất giúp trẻ 4-5 tuổi làm quen tác phẩm văn học.
III. §èi t­îng nghiªn cøu
“Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi ở trường mầm non Nga Trung làm quen với tác phẩm văn học”
IV.Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 
Trong quá trình tiến hành nghiên cứu đề tài, tôi đã sử dụng các phương pháp sau.
+ Phương pháp quan sát
+ Phương pháp đàm thoại
+ Phương pháp thực hành
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm. 
Làm quen với tác phẩm Văn học là một hoạt động rất quan trọng đối với trẻ mầm non, là phương tiện phát triển ngôn ngữ cho trẻ, để trẻ có đủ vốn từ để nói năng lưu loát, trình bày ngắn gọn, đầy đủ ý nghĩa, biết sử dụng từ đúng lúc, đúng chỗ, không những thế mà việc dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học chính là cho trẻ làm quen với những từ ngữ nghệ thuật: Từ láy, từ tượng hình, từ tượng thanh giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ. Thông qua tác phẩm văn học giúp trẻ, biết yêu quý người hiền lành, biết ơn và kính trọng ông bà, bố mẹ, anh chị, bạn bè, biết nhường nhịn em nhỏ.
Xuất phát từ những yêu cầu đó nên hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là một hoạt động không thể thiếu trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Vì vậy nên việc nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là vấn đề quan trọng trong tổ chức giáo dục mầm non.
Làm quen với tác phẩm văn học chỉ ra mức độ giới hạn, yêu cầu cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học qua nghệ thuật đọc và kể chuyện của cô giáo. Hoạt động này nhằm dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận giá trị nội dung, nghệ thuật phong phú trong tác phẩm văn học, khơi gợi ở trẻ sự hứng thú của trẻ, có tình cảm đặc biệt đối với các hình tượng nghệ thuật, cái hay, cái đẹp và thể hiện nó bằng các hoạt động mang tính văn học nghệ thuật góp phần hình thành và phát triển nhân cách của trẻ.
Tác phẩm văn học là một chỉnh thể nghệ thuật cần giúp trẻ nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong các mối quan hệ của các nhân vật trung tâm của tác phẩm.
Làm quen tác phẩm văn học ở trẻ 4-5 tuổi là thực hiện nội dung chương trình trên sơ sở kế thừa một số biện pháp truyền thống giáo dục trẻ mầm non trên cơ sở vận dụng các phương pháp giáo dục và hình thức mới phát huy được tính tích cực, chủ động giúp trẻ mở rộng sự hiểu biết phát triển các tố chất tư duy và giáo dục đạo đức cho trẻ.
Làm quen với tác phẩm văn học giúp tôi và các đồng nghiệp có nhận thức đúng sâu sắc, tiếp cận với phương pháp mới theo yêu cầu chuyên đề trên cơ sở đó giúp tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học được tốt hơn.
II. Thực trạng vấn đề khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 
*.Thực trạng chung 
Trường mầm non Nga Trung là một trong những trường đạt chuẩn quốc gia đầu tiên của huyện Nga Sơn, trường có đội ngũ cán bộ giáo viên trẻ, năng động, có trình độ chuyên môn đạt chuẩn trở lên trong đó có 90% giáo viên đạt trình độ đại học. Giáo viên thực sự đã có nhiều đầu tư vào việc nâng cao các phương pháp, hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, đầu tư nhiều hơn đến việc đọc, kể diễn cảm và dạy trẻ kể lại chuyện, kể sáng tạo dưới nhiều hình thức đa dạng và phong phú, hầu hết giáo viên đã ý thức được ngành giáo dục yêu cầu.
1.ThuËn lîi :
*§ối với giáo viên:
- Được sự quan tâm chỉ đạo của BGH nhà trường về chuyên môn xây dựng phương pháp mầm non mới và đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học.
- Đội ngũ giáo viên: 100% cán bộ giáo viên có trình độ chuẩn trở lên, có tinh thần đoàn kết nội bộ tốt, luôn luôn nâng cao ý thức trách nhiệm, thực hiện nghiêm túc quy chế chuyên môn và kỷ luật lao động cao.
- Bản thân giáo viên có nhiều có gắng và luôn trao dồi học hỏi đồng nghiệp nên tích lũy được một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
* §ối với học sinh
Năm học 2016-2017 tổng số học sinh lớp tôi là 30 cháu, đa số các cháu ngoan ngoãn, lễ phép, các cháu trong lớp cùng độ tuổi nên nhận thức của các cháu khá đồng đều.
2. Khã kh¨n 
*§ối với giáo viên:
Một số giáo viên chưa linh hoạt trong giảng dạy, chưa biết cách gây hứng thú vào bài, chưa sáng tạo trong việc làm đồ dùng, đồ chơi. 
Chưa có nhiều sáng tạo trong việc chuyển thể từ chuyện kể sang kịch bản sân khấu, chưa tạo ra được tính kịch, lời thoại còn dài dòng khó hiểu rời rạc, giáo viên còn nặng nề trong việc sử dụng lời dẫn làm cho vở kịch kém hấp dẫn và ít gây hứng thú cho trẻ.
Ngoài ra vẫn còn một số giáo viên khả năng cảm thụ tác phẩm văn học còn hạn chế, giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ hành động, điệu bộ minh họa còn chưa bộc lộ được cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ. Phương pháp lồng ghép tích hợp chưa linh hoạt sáng tạo, kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say mê hào hứng, giáo viên sử dụng đồ dùng dạy học chưa khoa học nên giờ học trẻ ít tập trung chú ý, hiệu quả hoạt động chưa cao.
Do điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường còn thiếu như:Phòng chức năng,máy chiếu và công nghệ thông tin nên cũng làm ảnh hưởng đến khả năng tiếp thu của trẻ.
* Khã kh¨n đối với học sinh 
Đa số trẻ con nhà nông nên khả năng nhận thức chậm, nhút nhát, không tự tin khi giao tiếp với người lạ, chưa mạnh dạn khi tham gia vào các hoạt động.
Điều kiện kinh tế của phụ huynh khó khăn dẫn đến việc quan tâm đến trẻ còn hạn chế, đa số các gia đình mải lo làm kinh tế nên chưa quan tâm đúng mức đến trẻ.
* Kết quả của thực trạng:
Năm học 2016-2017, tôi được phân công chủ nhiệm lớp Mẫu giáo nhỡ (4 - 5) tuổi với số cháu 30 cháu vào đầu năm học tôi đã khảo sát chất lượng trẻ với kết quả như sau:
TT
Nội dung khảo sát
Số trẻ khảo sát
Đạt
%
Chưa đạt
%
1
Trẻ chú ý lắng nghe cô đọc thơ, kể chuyện
30
25
83
5
17
2
Trẻ thuộc thơ, truyện
30
24
80
6
20
3
Trẻ hiểu nội dung tác phẩm
30
24
80
6
20
4
Trẻ đọc, kể diễn cảm
30
23
77
7
23
5
Khả năng diễn đạt mạch lạc
30
23
77
7
23
Sau khi khảo sát nắm được kết quả cụ thể trên từng trẻ, bản thân rất băn khoăn, trăn trở, làm thế nào để nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học ở lứa tuổi Mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) mà hiện tại mình đang phụ trách. Nên tôi đã mạnh dạn đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học làm đề tài nghiên cứu trong năm học mà tôi chủ nhiệm..
III. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
Biện pháp: Đọc , kể tác phẩm văn học diễn cảm:
Để truyền thụ một tác phẩm văn học đến trẻ một cách trọn vẹn, dễ dàng thì bản thân tôi cần phải rèn luyện nắm được các thủ thuật đọc, kể, có được kỹ năng, thậm chí kỹ xảo đọc diễn cảm. Việc rèn luyện này đòi hỏi người giáo viên phải đọc kĩ tác phẩm văn học và phân tích từng chi tiết nhỏ của tác phẩm để từ đó xác định và sử dụng đúng giọng điệu cơ bản, ngữ điệu, ngắt giọng theo đúng nhịp điệu, cường độ của âm thanh ngôn ngữ của mình.
Giọng điệu cơ bản là tính chất chung của giọng đọc, giọng kể khi trình bày một tác phẩm văn học nghệ thuật, giọng điệu cơ bản phụ thuộc vào thể loại, nội dung tư tưởng phong cách ngôn ngữ của tác phẩm.
Ví dụ: Với bài thơ “Tết đang vào nhà” ở chủ đề Tết và mùa xuân ,cần đọc với giọng điệu rộn ràng vui vẻ để khắc họa cảnh vật và hoạt động của con người rất sáng sủa, sinh động thực sự gợi tâm trạng vui sướng, yêu đời với mùa xuân đang tới:
Hoa đào trước ngõ
Cười vui sáng hồng
Hoa mai trong vườn
Rung rinh cánh trắng
Sân nhà đầy nắng
Mẹ phơi áo hoa
Em dán tranh gà
Ông treo câu đối
Tết đang vào nhà
Với bài thơ “Gà mẹ đếm con” ở chủ đề Thế giới Động vật, giọng điệu khi đọc phải hồn nhiên, trong trẻo để thể hiện bức tranh thiên nhiên đẹp, tươi sáng mà giản dị, có pha chút tinh nghịch như cái nhìn của trẻ thơ.
Cục cục gà mẹ đếm
Một, hai, bavà nhiều
Đàn gà con vừa nở
Chẳng biết là bao nhiêu
Có hạt nắng bé xíu
Vừa rơi trên nền nhà
Thế là cả đàn gà
Ùa lên tranh nhau nhặt
Gà mẹ sợ con lạc
Cục cục đuổi theo sau
Phải bắt đầu đếm lại
Một, hai, ba và nhiều
Việc lựa chọn và thể hiện giọng điệu cơ bản có ý nghĩa quan trọng trong việc rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho trẻ, bởi vì một trong những yêu cầu của việc rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho trẻ cũng là việc giúp trẻ cảm nhận và thể hiện các giọng điệu khác nhau khi trình bày: trang trọng hay vui vẻ, êm dịu hay hóm hỉnh
Trên nền của giọng điệu cơ bản, người đọc còn phải sử dụng các sắc thái khác nhau tùy theo diễn biến nội dung để trình bày trọn vẹn tác phẩm. Một trong những sắc thái của giọng đọc được thể hiện ở yếu tố ngữ điệu. Ngữ điệu là những thay đổi chủ yếu về độ cao của giọng khi đọc, nó có thể miêu tả lại được tâm trạng hành động, cá tính của các nhân vật, bộc lộ thái độ của mình trước các nhân vật đó.
Ví dụ: với câu chuyện “ Quả táo của ai” ở chủ đề Bản thân , giọng điệu cơ bản là trong sáng, sôi nổi thể hiện nội dung là thỏ, quạ, nhím, cùng muốn nhận một quả táo và cuối cùng quả táo đó về ai. Trong câu chuyện này, ngữ điệu khi thể hiện ngôn ngữ của thỏ, nhím, quạ, cần phải cao, thậm chí có phần gay gắt thể hiện được ý thức tranh chấp của các con vật này. Như giọng điệu của nhím phải có tính chất khẳng định: “Quả táo chín rụng, tôi bắt được mà”.
Giọng của thỏ đòi hỏi khẳng định hơn “ Tôi tìm thấy quả táo chứ! Quả táo này của tôi”
Còn giọng của quạ đen quyết liệt không kém “quả táo này tôi hái đấy”.
Đối lập với ngữ điệu cao, có tính gay gắt đó là ngữ điệu trầm, ôn hòa của gấu, thể hiện một tính cách chậm rãi, sáng suốt: “Các cháu đừng tranh cãi nữa ! Cả ba cùng nói đúng, song không nên tranh giành nhau như vậy, hãy bổ quả táo ra làm ba phần, mỗi cháu một phần”.
Ngoài yếu tố ngữ điệu ra, sắc thái của giọng đọc còn thể hiện ở yếu tố nhịp điệu, cường độ, nhịp điệu chính là tốc độ của giọng đọc, cường độ giọng đọc là độ vang, độ mạnh đối với lứa tuổi trẻ mầm non cần đọc những tác phẩm với nhịp điệu, cường độ vừa phải, phù hợp với ngữ điệu giọng điệu cơ bản của tác phẩm.
Ví dụ: khi kể chuyện cổ tích “Cóc kiện trời” cần kể với giọng điệu sôi nổi, rõ ràng, có pha chút cảm phục. Đoạn đầu sẽ được kể với giọng điệu chậm rãi, với mục đích giới thiệu bối cảnh câu chuyện và các nhân vật“ Thủa xa xưa, Ngọc Hoàng cai quản tất cả các việc trên trời, dưới đất. Ngọc Hoàng ra lệnh cho thần mưa làm mưa cho tất cả các con vật và cây cỏ có nước uống. Nhưng đã ba năm nay không có một giọt mưa nào. Khắp nơi đất đai nứt nẻ, cây cỏ khát nước chết rụi, các con thú cũng chết dần chết mòn vì khát. Muôn loài đều kêu than ai oán, vậy mà trời có thấu. Một hôm các con vật họp bàn nhau lại chúng quyết định cử Cóc lên gặp Ngọc Hoàng. Cùng đi với Cóc có Cáo, Gấu và Cọp”
Đến đoạn miêu tả cuộc chiến giữa các nhân vật và tay chân của Ngọc Hoàng lại cần một nhịp điệu nhanh hơn cường độ mạnh hơn thể hiện tính chất căng thẳng cuộc chiến đấu:“ Bầy gà vừa ló khỏi cửa, Cóc ra lệnh cho Cáo xông ra vồ gà. Biết gà bị vồ mất Ngọc Hoàng liền sai chó ra giữ Cáo. Chó chạy ra chỉ kịp sủa lên mấy tiếng đã bị Gấu ra chộp lấy tha đi. Ngọc Hoàng lại sai một toán lính ra giữ Gấu. Lần này Cọp xông ra quật chết từng lính không sót người nào”
Liên quan đến cường điệu và cường độ phải kể đến ngắt giọng. Quãng ngắt giọng ngắn thường ở trong nhịp điệu nhanh, cường độ mạnh, thể hiện tính chất náo nhiệt hoặc căng thẳng. Quãng ngắt dài thường trong nhịp điệu chậm, cường độ nhẹ, thể hiện tính chất buồn bi thương.
Như vậy là các thủ thuật về ngữ âm có vai trò rất quan trọng đối với việc rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho trẻ tác phẩm văn học có cuốn hút được trẻ và trẻ có cảm thụ đầy đủ những giá trị nghệ thuật hay không là phụ thuộc vào cách đọc của cô.
Do đó, giáo viên cần phải trang bị cho mình các thủ thuật đọc diễn cảm tác phẩm văn học.
Mặt khác tư thế, nét mặt, ánh mắt cử chỉđể tăng thêm sức biểu cảm cho lời nói là cần thiết.
Những cử chỉ đơn giản, chân thực của nội dung sâu sắc sẽ tăng thêm sức diễn cảm cho tác phẩm ; Vì thế khi truyền đạt một tác phẩm đến với trẻ người giáo viên cần chú ý đến điều này.
Ví dụ: Khi trình bày bài thơ “ Chim chích bông” Giáo viên phải đọc với giọng vui tươi, hồn nhiên. Ngữ điệu của 6 câu đầu là miêu tả hơi trầm. Đoạn sau là đối thoại, ngữ điệu cần cao hơn có thể kết hợp cử chỉ giơ tay lên vẫy khi đọc đoạn:
“Em hãy gọi !
Chích bông ơi!
Chim xuống nhé
Có thích không?”
Và có thể cúi xuống gật gật đầu kết hợp nét mặt tươi vui khi đọc đoạn:
“Chú chích bông
Liền xà xuống
Bắt sâu cùng
Và luôn mồm
Thích!
Thích!
Thích!
Việc kết hợp các tư thế nét mặt, cử chỉ với những thủ thuật ngữ âm sẽ có tư duy truyền thụ rất lớn tới người nghe. Nét mặt, ánh mắt tưởng tượng nếu là tác phẩm vui, diễn biến có hậu có tình tiết ngộ nghĩnh.
Nét mặt buồn nếu tác phẩm có tính chất bi thương. Sự giao cảm giữa người đọc, người kể với người nghe chính là thể hiện ở nét mặt, ánh mắt, cử chỉ. Tuy nhiên tư thế cử chỉ sẽ mất đi sức biểu cảm mạnh mẽ nếu lạm dụng nó. Vì thế cần sử dụng có mức độ để trẻ khỏi bị phân tán bởi những ấn tượng bên ngoài tác phẩm.
Biện pháp : Sử dụng đồ dùng trực quan:
Thường mỗi bài thơ, câu truyện lại đem đến cho trẻ một vài từ mới và cô sẽ giải thích cho trẻ để trẻ hiểu ý nghĩa của từ mới đó.
Ví dụ 1: Thơ “Hoa cúc vàng” Chủ đề “Tết và mùa xuân” Trong bài thơ này có từ “Gom nắng vàng” trong câu thơ: “Cúc gom nắng vàng vào trong lá biếc” Tôi đã để một số đồ dùng, đồ chơi trên bàn khi đọc đến câu thơ “Cúc gom nắng vàng” đồng thời dùng tay gom đồ dùng, đồ chơi lại một chỗ tôi làm với trẻ “Gom nắng vàng”giống như cô và các con hay gom đồ dùng, đồ chơi hàng ngày.
Ví dụ 2: Truyện “Truyện sự tích bánh chưng, bánh dày” - Chủ đề “Tết và mùa xuân”sử dụng đồ dùng trực quan là sa bàn và rối. Mở đầu câu truyện là: “Ngày xưa, ở nước ta, trong số các con của vua Hùng Vương thứ sáu có một người con tên là Lang Liêu. Các hoàng tử khác đều văn hay, võ giỏi, nhưng lại không thích lao động chân lấm tay bùn chỉ riêng có hoàng tử Lang Liêu là chăm chỉ thích nghề trồng trọt. Chàng đem vợ con về quê vỡ nương, cuốc bãi cùng bà con nông dân trồng lúa gạo, hoa màu.
Cô giải thích từ “Vỡ nương” bằng cách chỉ vào hình ảnh nơi đất hoang chưa có ai khai phá. Cô nói: “Vỡ nương”là làm những khu đất chưa có người trong hoa màu.Như vậy, đồ dùng trực quan sẽ giúp cô giảng giải được từ khó, còn trẻ sẽ hiểu được ý nghĩa từ khó đó.
 Khi tiến hành dạy trẻ kể lại chuyện sẽ có rất nhiều hình thức: kể theo cô, kể toàn bộ câu chuyện kể theo vai,kể chuyện theo tranh được trẻ thích thú.
Ví dụ 1: Truyện “Sự tích cây vú sữa- Chủ đề “Thế giới thực vật”
+ Tranh 1: Cậu bé đang ham chơi thả diều, người mẹ đang ngồi buồn chờ con.
+ Tranh 2: Cậu bé đang đói rét và mẹ bê nồi cơm.
+ Tranh 3: Ngôi nhà và cậu bé đang quỳ dưới gốc cây.
+ Tranh 4: Cậu bé đang ăn quả vú sữa
Hình ảnh: Tranh trong truyện sự tích cây vú sữa
Lần 1: Cô treo tranh theo thứ tự từ đầu đến cuối lên bảng. Trẻ nhìn tranh chỉ vào hình ảnh trong tranh và kể tương ứng với nội dung trong tranh.
Lần 2: Cô thay đổi trình tự các bức tranh, trẻ kể từ đầu đến cuối câu chuyện nhưng phải chỉ vào đúng bức tranh tương ứng sau đó sắp xếp lại cho đúng trình tự các bức tranh rồi kể lại.
Hình thức kể lại truyện theo tranh rất có hiệu quả vì khi trẻ nhìn vào
các bức tranh trẻ sẽ hình dung ra diễn biến câu chuyện một cách đầy đủ từ đó
có thể kể lại truyện mà không bị nhầm lẫn.
Kết quả: Qua những ví dụ minh hoạ ở trên, tôi thấy hình thức sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ hoạt động cho trẻ làm quen với văn học là hình thức rất cơ bản giúp giáo viên đạt được mục đích của giờ hoạt động, làm cho giờ dạy thêm sinh động hơn.
3. Biện pháp: Tổ chức Làm quen với Văn học trên hoạt động học. 
Đối với trẻ mầm non việc tổ chức hoạt động học là yêu cầu quan trọng đòi hỏi cao về kiến thức, kỹ năng sư phạm và khả năng truyền thụ của người giáo viên đặc biệt là văn học. Để thu hút, lôi cuốn trẻ tham gia vào hoạt động một cách tích cực, chủ động tôi chọn lựa các hình thức tổ chức phù hợp, hấp dẫn như qua tổ chức hội thi: “Bé yêu thơ”, sử dụng câu đố và đặc biệt là lựa chọn những hình ảnh thật đẹp, những nhân vật thật ngộ nghĩnh, sáng tạo đưa vào công nghệ thông tin để trẻ hoà nhập, hoá thân thành nhân vật mà tôi lồng ghép được, từ đó trẻ chú ý xem, lắng nghe cô kể chuyện dẫn đến trẻ nắm bắt được, nội dung câu truyện và tham gia hoạt động một cách chủ động và sáng tạo.Với từng chủ đề cụ thể tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị có tính lôgic để đàm thoại với trẻ. Vì vậy khi cho trẻ làm 

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_so_bien_phap_nang_cao_chat_luong_cho_tre_mau_giao_n.doc