SKKN Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa
Trong những năm qua, sự nghiệp giáo dục đã đạt những kết quả đáng khích lệ trong việc huy động các nguồn lực xã hội, tiếp tục phát triển quy mô, tăng cơ hội tiếp cận giáo dục cho mọi người và cung cấp nguồn nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. Tuy nhiên, giáo dục vẫn còn nhiều bất cập: “ Chất lượng giáo dục và đào tạo chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, nhất là đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao vẫn còn hạn chế; chưa chuyển mạnh sang đào tạo theo nhu cầu của xã hội. Chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng số lượng, quy mô với nâng cao chất lượng, giữa dạy chữ và dạy người”. Chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học lạc hậu, đổi mới chậm, cơ cấu giáo dục không hợp lí giữa các lĩnh vực, ngành nghề đào tạo; chất lượng giáo dục toàn diện giảm sút, chưa đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá. Quản lý nhà nước về giáo dục còn bất cập. Xu hướng thương mại hoá và sa sút đạo đức trong giáo dục khắc phục còn chậm, hiệu quả thấp đang trở thành nỗi bức xúc của xã hội.
Đại hội XII đề ra mục tiêu đổi mới giáo dục và đào tạo là: “Phấn đấu trong những năm tới, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực”. Đây là mục tiêu tổng quát của sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo nước nhà trong những năm tới. Mục tiêu này hướng đến xây dựng một nền giáo dục hiện đại, nhân văn đáp ứng nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc thời kỳ mở cửa, hội nhập quốc tế. Kế thừa quan điểm chỉ đạo của nhiệm kỳ trước, Đảng ta đưa ra đường lối đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, xác định đây là một kế sách, quốc sách hàng đầu, tiêu điểm của sự phát triển, mang tính đột phá, khai mở con đường phát triển nguồn nhân lực Việt Nam trong thế kỷ XXI, khẳng định triết lý nhân sinh mới của nền giáo dục nước nhà “dạy người, dạy chữ, dạy nghề”.
I. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm qua, sự nghiệp giáo dục đã đạt những kết quả đáng khích lệ trong việc huy động các nguồn lực xã hội, tiếp tục phát triển quy mô, tăng cơ hội tiếp cận giáo dục cho mọi người và cung cấp nguồn nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. Tuy nhiên, giáo dục vẫn còn nhiều bất cập: “ Chất lượng giáo dục và đào tạo chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, nhất là đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao vẫn còn hạn chế; chưa chuyển mạnh sang đào tạo theo nhu cầu của xã hội. Chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng số lượng, quy mô với nâng cao chất lượng, giữa dạy chữ và dạy người”. Chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học lạc hậu, đổi mới chậm, cơ cấu giáo dục không hợp lí giữa các lĩnh vực, ngành nghề đào tạo; chất lượng giáo dục toàn diện giảm sút, chưa đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá. Quản lý nhà nước về giáo dục còn bất cập. Xu hướng thương mại hoá và sa sút đạo đức trong giáo dục khắc phục còn chậm, hiệu quả thấp đang trở thành nỗi bức xúc của xã hội. Đại hội XII đề ra mục tiêu đổi mới giáo dục và đào tạo là: “Phấn đấu trong những năm tới, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực”. Đây là mục tiêu tổng quát của sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo nước nhà trong những năm tới. Mục tiêu này hướng đến xây dựng một nền giáo dục hiện đại, nhân văn đáp ứng nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc thời kỳ mở cửa, hội nhập quốc tế. Kế thừa quan điểm chỉ đạo của nhiệm kỳ trước, Đảng ta đưa ra đường lối đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, xác định đây là một kế sách, quốc sách hàng đầu, tiêu điểm của sự phát triển, mang tính đột phá, khai mở con đường phát triển nguồn nhân lực Việt Nam trong thế kỷ XXI, khẳng định triết lý nhân sinh mới của nền giáo dục nước nhà “dạy người, dạy chữ, dạy nghề”. Vì sao phải đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực? Các văn kiện của Đảng đã chỉ rõ chất lượng, hiệu quả giáo dục và đào tạo còn thấp so với yêu cầu, nhất là giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp. Hệ thống giáo dục và đào tạo thiếu liên thông giữa các trình độ và các phương thức giáo dục, đào tạo; còn nặng lý thuyết, nhẹ thực hành. Đào tạo thiếu gắn kết với nghiên cứu khoa học, sản xuất kinh doanh và nhu cầu của thị trường lao động; chú trọng đúng mức việc giáo dục đạo đức, lối sống và kỹ năng làm việc. Phương pháp giáo dục, việc thi, kiểm tra và đánh giá kết quả còn lạc hậu và thiếu thực chất. Quản lí giáo dục và đào tạo có mặt còn yếu kém. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục bất cập về chất lượng, số lượng và cơ cấu. Đầu tư cho giáo dục và đào tạo chưa hiệu quả. Chính sách cơ chế tài chính cho giáo dục và đào tạo chưa phù hợp. Cơ sở vật chất- kỹ thuật còn thiếu và lạc hậu, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn [1]. Trong nhiều năm qua, giáo dục mầm non của huyện đã có bước phát triển đáng kể về quy mô, chất lượng từng bước được nâng lên, đa dạng hóa các hình thức tổ chức các hoạt động, trẻ được tổ chức ăn bán trú và học 2 buổi/ngày. Ngoài những thuận lợi và khó khăn chung, huyện Lang Chánh còn có những khó khăn đặc thù. Trong quá trình phát triển và hội nhập, cơ chế quản lý giáo dục tiếp tục được đổi mới trên tinh thần tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ sở giáo dục, đào tạo. Việc tăng cường phân cấp nhiệm vụ và quyền hạn nhiều hơn cho cơ sở đòi hỏi người hiệu trưởng phải có năng lực chuyên môn, có trình độ quản lý, năng động, chủ động, sáng tạo để điều hành hoạt động nhà trường một cách có hiệu quả nhất. Hiện nay, hiệu trưởng các trường mầm non của huyện đang đứng trước những khó khăn về cơ sở vật chất trường học, trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, một bộ phận giáo viên chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục, tự chủ về tổ chức bộ máy và tài chính; giải quyết chưa hiệu quả những mâu thuẫn mới nảy sinh đối với yêu cầu tiếp cận và đổi mới theo phương thức quản lý trường học hiện đại. Chính vì những lí do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu “ Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa”. 2. Mục đích nghiên cứu Đề ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý cho hiệu trưởng các trường mầm non huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non. 3. Đối tượng nghiên cứu Hiệu trưởng trường mầm non và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng các trường mầm non huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa. 4. Phương pháp nghiên cứu 4.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài, cụ thể: - Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu. - Phương pháp khái quát hoá các nhận định độc lập. 4.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây dựng cơ sở thực tiễn của đề tài, cụ thể: - Phương pháp điều tra - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục - Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm 4.3. Phương pháp thống kê toán học để xử lý số liệu II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận về quản lý của hiệu trưởng trường mầm non Hiệu trưởng là người lãnh đạo cao nhất trong nhà trường, có tính chất quyết định đến chất lượng tổ chức các hoạt động, quản lý và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của nhà trường. Vai trò của hiệu trưởng được ví như là bộ phận “thần kinh trung ương” điều khiển hoạt động cả “cơ thể” giáo dục nhà trường. Tất cả những điều nêu trên càng quan trọng hơn trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, đặc biệt trong môi trường kinh tế, xã hội thay đổi nhanh chóng cũng như nhiều vấn đề mới xuất hiện khi cơ chế quản lý có sự thay đổi. Vì vậy việc nâng cao hiệu quả quản lý cho hiệu trưởng có ý nghĩa vô cùng quan trọng: Quản lý việc thực hiện mục tiêu giáo dục đào tạo của nhà trường. Muốn tổ chức thực hiện có kết quả mục tiêu giáo dục - đào tạo của nhà trường, trước hết, hiệu trưởng phải nắm vững mục tiêu giáo dục và những nhiệm vụ chính của mình. "Mục tiêu giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp một; hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng tâm lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời" [2]. Hiệu trưởng quản lý hoạt động nuôi dưỡng chăm sóc và giáo dục là quản lý các hoạt động của giáo viên và quản lý việc học của tập thể giáo viên và trẻ. Ngoài ra hiệu trưởng còn quản lý toàn bộ các hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng đào tạo theo mục tiêu giáo dục mầm non. Để quản lý các hoạt động giáo dục trong trường mầm non có hiệu quả, người hiệu trưởng cần phải thực hiện tốt một số công việc cụ thể sau: + Xây dựng kế hoạch quản lý các hoạt động học + Quản lý hoạt động vui chơi + Quản lý giáo dục các lĩnh vực phát triển + Quản lý công tác của giáo viên + Phối hợp giữa nhà trường với gia đình và xã hội để thực hiện quản lý các hoạt động giáo dục quản lý trẻ Tóm lại: Nội dung quản lý của Hiệu trưởng trường mầm non đó là quản lý toàn bộ các hoạt động trong trường có liên quan đến chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ của giáo viên, các hoạt động này nhằm giúp cho nhà trường thực hiện được đầy đủ các mục tiêu của giáo dục đào tạo nói chung và mục tiêu của giáo dục mầm non nói riêng. Để thực hiện các nội dung đó một cách có hiệu quả, đòi hỏi người Hiệu trưởng trường mầm non cần phải am hiểu, tận tâm với công việc, có trình độ và năng lực quản lý thực sự để sẵn sàng tham gia vào mọi công việc một cách hiệu quả nhất. Nâng cao hiệu quả quản lý cho hiệu trưởng trường mầm non là công việc quan trọng, cần thiết và cấp bách hiện nay. Vấn đề này đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với công tác cán bộ của các cấp quản lý giáo dục và đào tạo cũng như đối với chính bản thân của hiệu trưởng trường mầm non. Do đó, đòi hỏi hiệu trưởng phải được “nâng cao hiệu quả Quản lý ” để “ Quản lý có hiệu quả” [3]. Việc nâng cao hiệu quả quản lí trường mầm non gắn liền với sự nhận biết chính xác thực trạng về các lĩnh vực quản lý nêu trên, để từ đó đề xuất những giải pháp quản lý khả thi cho mỗi lĩnh vực. 2. Thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang Chánh Lang Chánh là một huyện miền núi cao khó khăn. Toàn huyện có 11 trường mầm non công lập đóng trên 11 xã, thị trấn, có 38 điểm trường với 201 nhóm, lớp và 3546 cháu đến trường mầm non; Năm học 2016-2017, toàn ngành tiếp tục thực hiện Đề án: “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Mầm non huyện Lang Chánh có 314 cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên; trong đó có 34 cán bộ quản lý (Hiệu trưởng 11 người, phó hiệu trưởng 23 người). Phát triển giáo dục tại đây mang tính chất công lập, chủ yếu là đầu tư của Nhà nước; các trường công lập với mức thu học phí thấp và miễn hoàn toàn đối với học sinh dân tộc thiểu số vùng cao, vùng sâu. Công tác xã hội hoá giáo dục tại đây mang đặc thù rất riêng, có nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của giáo dục. Do đó, cần phải xác định vai trò của ngành giáo dục trong công tác định hướng, tổ chức, phát triển giáo dục, nhất là vai trò chủ đạo trong việc thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục tại huyện, một huyện mà sự phát triển giáo dục còn chậm so với các huyện khác trong tỉnh. Chất lượng đội ngũ hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang Chánh được thể hiện qua đánh giá, xếp loại hiệu trưởng hàng năm. Kết quả xếp loại này được đánh giá căn cứ theo Thông tư số 17/2011/TT-BGDĐT ngày 14/4/2011 Ban hành quy định Chuẩn hiệu trưởng trường mầm non. Tỷ lệ hiệu trưởng được xếp loại hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và hoàn thành tốt nhiệm vụ cao. Tuy nhiên, việc đánh giá, xếp loại thi đua đối với hiệu trưởng vẫn chưa phản ánh đúng thực tế chất lượng hiệu trưởng được thể hiện qua biểu tổng hợp sau. Kết quả đánh giá chuẩn hiệu trưởng các trường mầm non năm học 2015-2016 Nội dung Tổng số Xếp loại Hiệu trưởng các trường mầm non Xuất sắc Khá Trung bình Kém SL % SL % SL % SL % HT tự đánh giá 11 10 90,9 1 90,1 0 0 0 0 Phòng GDĐT đánh giá HT 11 5 45,45 5 45,45 1 9,1 0 0 Để có đầy đủ thông tin về thực trạng chất lượng đội ngũ hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang Chánh tỉnh Thanh Hóa, tôi căn cứ vào đặc điểm, mục tiêu của cấp học, yêu cầu về tiêu chuẩn và chức trách nhiệm vụ quản lý của hiệu trưởng để đánh giá đúng thực trạng chất lượng đội ngũ hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang Chánh. Nội dung mà tôi tiến hành khảo sát bao gồm Bốn tiêu chuẩn đó là: phẩm chất chính trị, đạo đức, nghề nghiệp; năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm; năng lực quản lý trường mầm non và năng lực tổ chức phối hợp với gia đình trẻ và xã hội. Bốn tiêu chuẩn này gồm có 19 tiêu chí. Trong mỗi tiêu chí có các yêu cầu cụ thể, chi tiết phản ánh khá đầy đủ lý luận, thực tiễn công tác quản lý ở trường mầm non và tương đối đầy đủ để đánh giá toàn bộ công tác quản lý trường mầm non tôi đã trưng cầu ý kiến của 50 người, đối tượng là Phòng GDĐT, Cán bộ quản lý và giáo viên các trường học và kết quả theo bảng sau: TT CÁC GIẢI PHÁP Tính cần thiết (Số lượng/ Tỉ lệ %) Tính khả thi (Số lượng/ Tỉ lệ %) Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết Khả thi cao Khả thi Không khả thi Giải pháp tổ chức quán triệt nâng cao nhận thức cho cán bộ Quản lý, GV, NV về tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng 1 Tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ quản lý, GV, NV 50 100 42 84 8 16 2 Tăng cường công tác bồi dưỡng cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên 35 70 15 30 32 64 18 36 3 Đổi mới trong vấn đề nhận thức của CBQuản lý, GV, NV 25 50 25 50 31 62 19 38 4 Trách nhiệm của CB Quản lý, GV, NV trong nhận thức 30 60 20 40 26 52 24 48 Giải pháp cải tiến công tác quy hoạch, bổ nhiệm, sử dụng hiệu trưởng trường mầm non 1 Xây dựng quy hoạch đội ngũ CB Quản lý 35 70 15 30 32 64 18 36 2 Tăng cường Quản lý công tác đào tạo bồi dưỡng và tự đào tạo bồi dưỡng của CBQuản lý 25 50 25 50 33 66 17 34 3 Đổi mới công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, miễm nhiệm, sử dụng và luân chuyển CB Quản lý 37 74 13 26 30 60 20 40 4 Đổi mới công tác đánh giá CB Quản lý 42 84 8 16 26 52 24 48 Nhóm giải pháp bồi dưỡng nâng cao năng lực cho HT trường MN 1 Xây dựng nguồn nhân lực 38 76 12 24 26 52 24 48 2 Tăng cường nguồn tài lực, vật lực 39 78 11 22 21 42 25 50 4 8 3 Xây dựng hệ thống thông tin đa chiều 30 60 20 40 24 48 26 52 4 Hoàn thiện cơ chế quản lý trường mầm non 37 76 12 24 19 38 28 56 3 6 Giải pháp xây dựng tiêu chuẩn hiệu quả quản lý trường mầm non để đánh giá đội ngũ hiệu trưởng 1 Phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp. 50 100 43 86 7 14 2 Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm. 42 84 8 16 37 76 12 24 3 Năng lực quản lý trường mầm non 45 90 5 10 18 36 32 64 4 Năng lực tổ chức phối hợp với gia đình trẻ em, cộng đồng và XH. 30 60 20 40 18 36 29 58 3 6 Giải pháp xây dựng môi trường, tạo động lực làm việc cho hiệu trưởng 1 Xây dựng tập thể sư phạm đoàn kết, vững mạnh 44 88 6 12 31 62 19 38 2 Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ trường học 28 56 22 44 32 64 18 36 3 Đổi mới cách thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục 26 52 24 48 16 32 33 66 1 2 4 Đổi mới chế độ, chính sách đối với đội ngũ công tác trong ngành GD 37 74 13 26 9 18 36 72 5 10 Nhìn chung, đội ngũ hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang Chánh đáp ứng được yêu cầu công việc trước mắt; đã và đang là lực lượng nòng cốt thực hiện các chủ trương, chính sách của ngành, của địa phương và của nhà trường, góp phần xây dựng xã hội học tập và hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế - xã hội của địa phương. Một số hiệu trưởng có năng lực thật sự đã vận hành bộ máy nhà trường hoạt động tốt góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục và vị thế của giáo dục huyện Lang Chánh trong toàn tỉnh. Tuy nhiên, so với trình độ và năng lực của đội ngũ, các điều kiện thuận lợi của địa bàn trung tâm thành phố thì chất lượng giáo dục và đào tạo của huyện chưa tương xứng với tiềm năng. Các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục phải được thực hiện có hiệu quả hơn nữa, các phong trào, hoạt động hỗ trợ cho công tác chuyên môn phải thực sự đi vào chiều sâu và chất lượng. Để đạt được các vấn đề này, vai trò chỉ đạo thực hiện và quản lý của hiệu trưởng rất quan trọng. Một bộ phận cán bộ quản lý chưa thích ứng với cơ chế đổi mới, còn nặng về quản lý sự vụ, thiếu tầm nhìn chiến lược và quản lý theo mục tiêu; thiếu tính khoa học, chuyên nghiệp trong quản lý; lúng túng trong việc quản lý và sử dụng các nguồn lực; buông lỏng quản lý, nặng bệnh thành tích, chưa mạnh dạn đấu tranh với biểu hiện tiêu cực; Thiếu quyết đoán, quyết tâm đổi mới nhà trường theo hướng tích cực; tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm còn hạn chế. Năng lực thuyết phục, cảm hóa quần chúng còn hạn chế. Công tác xây dựng và phát triển các mối quan hệ giữa các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường thiếu chặt chẽ. Một bộ phận giáo viên chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm. Như vậy, đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên là yếu tố quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục rõ nét nhất. Cha ông chúng ta tổng kết “Một người lo bằng kho người làm” đã nói lên vai trò to lớn cũng như nhiệm vụ quan trọng của nhà quản lý - Mà nhà quản lý các trường học hiện nay là hiệu trưởng. Cũng chính vì nhiệm vụ quan trọng đối với hiệu trưởng nhà trường như vậy mà nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo Nguyễn Thiện Nhân đã khẳng định: “Sự nghiệp đổi mới giáo dục có thành công hay không một phần quan trọng phụ thuộc ở năng lực quản lý và điều hành của người hiệu trưởng”. a) Thuận lợi - Sự quan tâm, lãnh đạo của Đảng, Nhà nước đối với cán bộ quản lý trường học, được thể hiện thông qua việc ban hành nhiều Nghị quyết, Chỉ thị, Quyết định quan trọng liên quan đến chủ trương xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và các chính sách đối với đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục. - Công tác quản lý chỉ đạo của ngành đã bước đầu chú ý đến việc trẻ hoá đội ngũ quản lý và hiệu quả từ hoạt động thực tiễn của cán bộ quản lý. - Nhà nước và chính quyền địa phương đã quan tâm đầu tư cho các trường về cơ sở vật chất, trang thiết bị. b) Khó khăn - Công tác quy hoạch và kế hoạch đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý của ngành, địa phương, các trường còn hạn chế và chưa được chú trọng đúng mức, thiếu tính chiến lược, thường xuyên, chưa bám sát nhu cầu sử dụng của địa phương; Vì vậy, trong thời gian qua, một số hiệu trưởng được bổ nhiệm nhưng chưa đủ năng lực lãnh đạo nhà trường, làm hạn chế khả năng phát triển của giáo dục huyện Lang Chánh. - Việc thực hiện phân cấp quản lý đối với ngành giáo dục hiện nay còn nhiều bất cập nên hạn chế tính chủ động, sáng tạo của cán bộ quản lý. Trong một số trường hợp bổ nhiệm, điều động, luân chuyển cán bộ quản lý, vai trò tham mưu của Phòng GDĐT chưa được chú trọng nên ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả quản lý trường mầm non trên địa bàn. - Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và nguồn tài chính mới chỉ đáp ứng yêu cầu tối thiểu cho hoạt động giáo dục mà chưa trở thành động lực hỗ trợ thúc đẩy giáo dục phát triển theo yêu cầu xã hội. Công tác quy hoạch mạng lưới trường lớp thực hiện chậm và thiếu kiên quyết, quỹ đất dành cho giáo dục ngày càng thu hẹp. Cơ cấu chi ngân sách giáo dục chưa hợp lý, sau khi trả lương, phần còn lại khoảng 10% không đủ để các trường tổ chức hoạt động. Công tác kiểm tra, đánh giá cán bộ chưa thực sự được chú trọng đúng mức. Khi đánh giá kết quả hoạt động quản lý, chưa xem xét một cách toàn diện hiệu quả giáo dục mà họ đem lại. Việc đánh giá xếp loại thi đua của hiệu trưởng còn chung chung, mang tính chất động viên. Mặt khác, các cấp quản lý chưa chú trọng đến giai đoạn xử lý sau thanh kiểm tra cũng như đánh giá xếp loại cán bộ quản lý cuối năm nên phần lớn cán bộ quản lý có tư tưởng “yên tâm công tác”, chỉ khi nào có "tai biến" quản lý xấu xảy ra thì các cấp quản lý mới tính đến việc miễn nhiệm. Thực tế này đã kìm hãm tư tưởng phấn đấu vươn lên của cán bộ quản lý. Thực tế còn một số hiệu trưởng tự mãn, nói không đi đôi với làm, ý thức phê bình và tự phê bình chưa cao nên không tiếp thu ý kiến góp ý của tập thể; thiếu công khai tài chính, chế độ chính sách, các khoản thu chi trong đơn vị,... gây ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín người hiệu trưởng, dẫn đến mất lòng tin trong đội ngũ cán bộ, giáo viên dưới quyền. - Sự quan tâm, đầu tư của phụ huynh cho con em chưa đồng đều, còn nhiều học sinh có hoàn cảnh khó khăn nên ảnh hưởng đến chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ. Việc tìm hiểu, phân tích và đánh giá về thực trạng công tác quản lý của hiệu trưởng các trường mầm non trên địa bàn huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa ở trên cho thấy rõ ưu điểm, hạn chế. Đó cũng chính là cơ sở để tôi nghiên cứu và đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng trường mầm nôn; từ đó góp phần tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng và hiệu quả giáo dục của huyện Lang Chánh trong những năm tới. 3. Giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý của hiệu trưởng trường mầm non. Để giải quyết thực trạng về công tác quản lý của hiệu trưởng trường mầm non huyện Lang Chánh cho phù hợp với tình hình đổi mới giáo dục như hiện nay, tôi đề xuất một số giải pháp và cũng xem đó như là
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_giai_phap_nang_cao_hieu_qua_quan_ly_cua_hieu_tru.doc