SKKN Một số biện pháp tạo hứng thú học tập phân môn Lịch sử cho học sinh lớp 4

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Học tập hay làm việc, sáng tạo hay đam mê đều phải mang trong mình một hứng thú thì kết quả làm việc mới có giá trị. Làm việc mà không có hứng thú chẳng khác gì một cỗ máy, hết sức nhàm chán và vô vị. Gorki từng nói: "Thiên tài nảy nở từ tình yêu đối với công việc". Vậy làm thế nào để có “tình yêu đối với công việc ?” Chính ta phải có hứng thú với công việc. Vì vậy, tạo hứng thú học tập rất quan trọng, hứng thú không phải tự nhiên mà có và khi đã nảy sinh nếu không duy trì, nuôi dưỡng cũng có thể bị mất đi.
Trong các môn học hầu hết các em chỉ hứng thú với môn Toán, còn các môn khác thì các em hay ngại, nhất là phân môn Lịch sử. Mục tiêu chương trình phân môn lịch sử lớp 4 giúp học sinh có những kiến thức cơ bản, thiết thực về những sự kiện, nhân vật lịch sử tiêu biểu, phản ánh những vấn đề về sự phát triển các giai đoạn lịch sử Việt Nam từ buổi đầu dựng nước cho tới nửa đầu thế kỉ XIX. Bước đầu rèn luyện và hình thành cho học sinh các kĩ năng: quan sát, thu thập tìm kiếm tư liệu lịch sử,..Qua đó góp phần bồi dưỡng và phát triển ở học sinh những thái độ và thói quen như: ham học hỏi, yêu quê hương, đất nước.
Để có đất nước Việt Nam tươi đẹp như ngày hôm nay thì ông cha đã phải trải qua hàng ngàn năm lao động, đấu tranh để giữ nước và dựng nước. Thế mà các em lại chẳng có hứng thú gì với lịch sử cội nguồn. Những giờ học nặng nề khi thấy những gương mặt của các em không được vui. Những bài kiểm tra chất lượng không cao. Không chỉ những học sinh cấp dưới, mà ngay những học sinh cấp trên kiến thức lịch sử về dân tộc cũng còn quá hạn chế. Qua thông tin đại chúng, kết quả thi môn lịch sử của học sinh trung học phổ thông còn quá "khiêm tốn" làm dư luận không khỏi băn khoăn suy nghĩ và đặt câu hỏi: Tại sao kiến thức lịch sử của các em lại hạn chế như vậy? Đây cũng là nỗi buồn của những người thầy, người cô. Phải chăng kiến thức lịch sử quá khô khan, khó hiểu làm cho các em không có hứng thú khi học. Hay người thầy chưa truyền cho các em niềm vui, sự hứng thú khi học bài.
Trước tình hình đó, tôi đã tự hỏi: Vì sao lại như vậy ? Có biện pháp nào để giúp các em tiến bộ hay không? Để đáp ứng mục tiêu giáo dục Tiểu học nói chung và mục tiêu phân môn Lịch sử lớp 4 nói riêng và cũng từ thực trạng của nơi mình công tác, tôi đã mạnh dạn chọn một đề tài cũng rất khó và ít người chọn để nghiên cứu. Đó là: "Một số biện pháp tạo hứng thú học tập phân môn Lịch sử cho học sinh lớp 4" góp phần nâng cao chất lượng giờ học của phân môn Lịch sử nói riêng và chất lượng Nhà trường nói chung.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Qua tình hình thực tế của học sinh lớp 4: các em không hứng thú, không thích học phân môn Lịch sử, tôi đi tìm hiểu nguyên nhân và tìm ra các biện pháp để khắc phục tình trạng trên? Tôi đã tìm tòi, nghiên cứu tìm ra những biện pháp để nhằm tạo hứng thú học tập cho các em, giúp giáo viên cũng có hứng thú khi dạy khi thấy học sinh của mình chăm chú, háo hức để chờ đón giờ học, chủ động lĩnh hội kiến thức, góp phần nâng cao giờ dạy phân môn Lịch sử 4, từ đó nâng cao chất lượng của lớp, của nhà trường.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu trong sáng kiến này là: Phân môn Lịch sử 4 gồm các bài lịch sử trong sách giáo khoa, sách giáo viên và các tài liệu liên quan đến phân môn Lịch sử 4.
- Học sinh lớp 4B (lớp thực nghiệm) và 4C (lớp đối chứng) năm học 2018- 2019 ở Trường Tiểu học Yên Thái - Yên Định - Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu lí luận.
- Phương pháp quan sát, trực quan.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp đàm thoại.
- Phương pháp luyện tập theo mẫu.
- Phương pháp thống kê, xử lí số liệu.
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1.Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Hứng thú học tập trước hết được tạo ra bằng cách làm cho học sinh ý thức được lợi ích của việc học để tạo động cơ học tập. Không có con đường nào khác để làm nảy sinh và duy trì hứng thú của học sinh với lịch sử ngoài cách giúp các em thấy được sự thú vị, vẻ đẹp và khả năng kì diệu của chính đối tượng học tập lịch sử.
Như chúng ta đã biết, để có Tổ quốc Việt Nam tươi đẹp, đàng hoàng như ngày hôm nay, ông cha ta đã phải trải qua hàng ngàn năm lao động, đấu tranh để dựng nước và giữ nước. Mỗi chúng ta đều phải hiểu, kính trọng, tôn vinh, biết ơn các anh hùng dân tộc, yêu quý tôn trọng các chiến công hiển hách hào hùng của ông cha ta, các di tích lừng danh thế giới. Từ đó tăng thêm lòng yêu quê hương, đất nước, tinh thần xây dựng và ý thức bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.
Nếu không có các lớp người đi trước làm sao có chúng ta như bây giờ? Nếu không có sự đấu tranh, sự hi sinh, sự cống hiến, nỗ lực không ngừng của lớp lớp thế hệ đi trước, thì làm sao đất nước ta được tươi đẹp như ngày hôm nay, chúng ta được học tập và làm việc như thế này ? Tất cả đều cảm ơn những lớp người đi trước. Vậy những lớp thế hệ đi trước đó là những ai? Họ đã phải đấu tranh và nỗ lực như thế nào? Chúng ta hãy tìm hiểu phân môn lịch sử. Như Bác Hồ đã từng nói: "Dân ta phải biết sử ta. 
 Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam.”
 Sao các em lại thờ ơ, không quan tâm đến lịch sử. Chính vì thờ ơ nên nhân vật ở thời Lý lại nối với sự kiện lịch sử thời Trần hay chiến công của anh hùng này lại ghi tên cho anh hùng khác, thật là buồn cho cả thế hệ tương lai cả đất nước. 
Vậy ngay từ bây giờ, từ lớp đầu tiên được tiếp xúc với lịch sử phải làm thế nào để các em có hứng thú, thích học lịch sử là điều vô cùng quan trọng đối với người giáo viên Tiểu học. Như vậy, trong quá trình giảng dạy, người thầy luôn luôn phải tìm tòi những cách đi mới để dẫn dắt học sinh tiếp cận bài nhanh nhất mà lại dễ hiểu, dễ nhớ và nhớ lâu, để các em thực sự là người chủ động nắm kiến thức.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Mỗi tiết học trong 40 phút / tuần, yêu cầu học sinh phải nắm được một sự kiện hay một nhân vật lịch sử tiêu biểu của một giai đoạn lịch sử nhất định. Nhưng thực tế ở đơn vị tôi rất nhiều em chưa đạt yêu cầu vì các em không ghi nhớ được, giáo viên có hệ thống kiến thức thì các em chỉ phục vụ lúc thi, thi xong lên lớp 5 thì kiến thức lại mới tinh. Phải chăng các em chưa biết cách học? Hay người thầy chưa truyền cảm hứng cho các em? Trước hết tôi phải tìm hiểu nguyên nhân do đâu mà các em lại không có hứng thú khi học phân môn Lịch sử ?
Thứ nhất, nhiều giáo viên chưa chú trọng vào phân môn Lịch sử, chỉ quan tâm nhiều 2 môn Toán và Tiếng Việt nên phương pháp giảng dạy còn thiếu chiều sâu, trong cách truyền đạt kiến thức vẫn nặng nề về “ nhồi nhét” nên chưa gây được hứng thú học tập cho học sinh.
Thứ hai, vì phân môn chưa được chú trọng nên giáo viên chưa đầu tư nghiên cứu các kiến thức liên quan đến bài giảng, những sự kiện, cao trào lên đỉnh điểm chưa được làm nổi bật, dẫn dắt vào bài mới chưa lôi cuốn, chưa tìm tòi hình thức tổ chức dạy học hấp dẫn để thu hút học sinh yêu thích môn học, dẫn tới kết quả giờ dạy không cao.
Thứ ba, như chúng ta đã biết lịch sử là những sự việc đã diễn ra, có thật và tồn tại trong quá khứ. Chúng ta không thể phán đoán, suy luận hay tưởng tượng để nhận thức lịch sử mà phải thông qua các mốc thời gian, chứng cứ, qua các “ dấu tích” đã diễn ra. Để tạo hứng thú học tập cho các em, yêu cầu giáo viên phải đầu tư cả về thời gian, kiến thức, phương pháp, hình thức, có hiểu biết rộng, biết sử dụng công nghệ thông tin thành thạo để minh họa bằng các hình ảnh, tư liệu, thì không khí tiết học mới vui vẻ, bớt căng thẳng, thoải mái, nên rất nhiều đồng chí ngại đổi mới. 
Thứ tư, đồ dùng dạy học, cơ sở vật chất của nhà trường còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu đổi mới: nhiều bản đồ, lược đồ, tranh ảnh đã bị hư hỏng, máy chiếu để phục vụ từng lớp học chưa có.
Thứ năm, lên lớp 4 học sinh mới được tiếp cận với phân môn Lịch sử nên phương pháp dạy học hoàn toàn mới đối với các em. Nhận thức của học sinh và phụ huynh không hào hứng với phân môn nên hầu hết các em không háo hức đón chào giờ học Lịch sử.
Biết được tình hình đó nên ngay từ đầu năm tôi đã khảo sát lớp 4B, tổng số 27 em, tôi đã có kế hoạch đi tìm hiểu nguyên nhân và giúp các em có hứng thú khi học phân môn Lịch sử thúc đẩy nâng cao chất lượng. Vì lên lớp 4 các em mới được học phân môn Lịch sử nên sau 4 tuần học, tôi mới khảo sát trực tiếp qua quan sát thái độ học tập phân môn Lịch sử và qua phiếu khảo sát, kết quả như sau:
BẢNG KHẢO SÁT SAU 4 TUẦN HỌC
Lớp
Sĩ số
Có hứng thú học phân môn 
Lịch sử 
Thái độ bình thường với phân môn Lịch sử 
Không hứng thú 
học phân môn Lịch sử 
SL
%
SL
%
SL
%
4B( lớp thực nghiệm)
27
2
7.4
12
44.5
13
48.1
4C ( lớp đối chứng)
30
4
13.3
15
50.0
11
36.7
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
2.3.1. Tạo hứng thú học tập khi sử dụng đồ dùng dạy học: bản đồ, lược đồ, tranh ảnh, biểu bảng,...
Đặc trưng của phân môn Lịch sử đó là tìm hiểu về những sự kiện, nhân vật lịch sử phản ánh những cột mốc đánh dấu sự phát triển của các giai đoạn lịch sử, những thành tựu trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước của ông cha. Nội dung chương trình Lịch sử 4: Từ: Buổi đầu dựng nước và giữ nước ( Khoảng 700 năm TCN đến năm 179 TCN) đến Buổi đầu thời Nguyễn (Từ năm 1802 đến năm 1858). 
Các yếu tố này được thể hiện rất rõ trên bản đồ, lược đồ, tranh, ảnh minh họa. Bản đồ, lược đồ và bảng số liệu, tranh, ảnh minh họa được sử dụng như một nguồn cung cấp kiến thức, giúp học sinh tự tìm tòi, khám phá kiến thức và hình thành, rèn luyện kĩ năng bộ môn. 
Trong các tiết học không sử dụng đồ dùng dạy học, sẽ không thai thác được nội dung của bài, học sinh chỉ thụ động tiếp thu kiến thức một cách máy móc, gò bó. Giáo viên cần hướng dẫn cách chỉ vị trí các kí hiệu trên bản đồ hoặc lược đồ như thế nào cho đúng. 
Khi dạy bài 5: Chiến thắng Bạch Đằng do Ngô Quyền lãnh đạo (năm 938)
- Khi kể những diễn biến biến chính của trận Bạch Đằng, tôi treo Lược đồ trận chiến trên sông Bạch Đằng năm 938 cho học sinh quan sát:
+ Yêu cầu học sinh đọc tên lược đồ đang quan sát
+ Học sinh nhìn vào phần chú giải để hiểu các kí hiệu
+ Các em nắm được phương hướng bản đồ, lược đồ: Phía trên là hướng Bắc; phía dưới là hướng Nam; bên phải là hướng Đông; bên trái là hướng Tây.
+ Dùng que chỉ theo hướng Bắc, Nam, Đông, Tây trên lược đồ.
2.3.2. Tạo hứng thú học tập bằng cách sử dụng công nghệ thông tin vào bài dạy:
Hiện nay với sự phát triển bùng nổ của khoa học kĩ thuật thì máy tính, máy chiếu, băng hình đã và đang được sử dụng như một phương tiện dạy học hiện đại nhằm nâng cao tính tích cực học tập của học sinh và đáp ứng yêu cầu giáo dục toàn diện của học sinh. Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học có thể giúp người học trong một thời gian ngắn tiếp nhận được lượng thông tin cao, người dạy dẫn dắt thông tin sinh động, tạo điều kiện cho người học dễ tiếp thu và tiết kiệm được thời gian "chết" trên lớp như: vẽ sơ đồ, hình vẽ, kẻ bảng. ..lôi cuốn học sinh vào bài học. Xuất phát từ nhận thức của học sinh Tiểu học: "Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng - từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn". Khi dạy phân môn Lịch sử lớp 4, để tiết học sinh động, hấp dẫn để các em nắm bắt kiến thức nhanh, giúp học sinh hiểu bài, nhớ bài và lâu hơn, hầu như bài nào tôi cũng tìm kiếm tài liệu rồi trình chiếu trên máy tính để hỗ trợ cho quá trình dạy học, làm giàu vốn hiểu biết của các em.
Khi sử dụng công nghệ thông tin vào dạy học, giáo viên cần lưu ý:
- Nhận thức đúng vai trò, chức năng của công nghệ thông tin, xác định rõ sử dụng chúng như một thiết bị, phương tiện dạy học nhằm minh họa hoặc giải thích những vấn đề trong bài dạy.
- Không nên lạm dụng việc trình chiếu máy tính, nếu nội dung nghe, nhìn nào có thể sử dụng vật thật để các em có thể sờ thấy, quan sát trực tiếp thì giáo viên chuẩn bị vật thật. Hoặc nếu hoạt động có thể viết bảng để khắc sâu kiến thức hoặc cho học sinh luyện tập cũng nên sử dụng trên bảng đen, phấn trắng.
- Đòi hỏi người giáo viên phải có kiến thức thật tốt về công nghệ thông tin. Cần xác định rõ sử dụng phương tiện phải đúng mục đích, đúng cách, đúng lúc, đúng chỗ. Đừng sử dụng chúng mang tính hình thức, lạm dụng quá nhiều.
Giới thiệu bài là khâu quan trọng trong tiến trình dạy học, việc giới thiệu bài một cách hấp dẫn sẽ thu hút sự chú ý của học sinh, tạo hứng thú học tập và khêu gợi sự nỗ lực ở các em trong suy nghĩ, tìm hiểu kiến thức mới. Có nhiều cách để giới thiệu bài: Giới thiệu bằng cách bắt đầu bài học một cách trực tiếp bởi một câu hỏi dẫn dắt vào bài học; giới thiệu bằng cách nêu tình huống có vấn đề, giới thiệu bằng tranh ảnh hoặc vật thật, giới thiệu qua việc kiểm tra bài cũ.
Chẳng hạn khi dạy bài 7 "Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân":
Tôi cho học sinh quan sát tranh:
Hỏi: Bức tranh vẽ cảnh gì ? (Các bạn đang chơi trò đánh trận cờ lau)
- Giáo viên: Có một cậu bé tuổi bằng các em bây giờ khi đi chăn trâu thường bắt bọn trẻ khoanh tay làm kiệu và lấy bông lau làm cờ bày trận đánh nhau. Cậu bé ấy khi lớn lên lại là người có công to lớn với dân tộc Việt Nam. Để biết ông đã có công lao gì ? Bây giờ mời các em hãy cùng tìm hiểu bài:
 "Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân"/ SGK trang 25- mở đầu cho thời kì: Buổi đầu độc lập (từ năm 938 đến năm 1009).
Khi dạy bài 9: Nhà lý dời đô ra Thăng Long 
- Để minh họa hình ảnh cho hoạt động 1: Vì sao nhà lý lại dời đô ra Thăng Long, thì giáo viên phải sưu tầm thêm bản đồ hành chính Việt Nam, để chi ra sự khác nhau giữa 2 vùng đất Hoa Lư ( Ninh Bình) và Thăng Long ( Hà Nội)
- Để minh họa hình ảnh cho hoạt động 2: Kinh thành Thăng Long dưới thời Lý được nhà Lý chú trọng, quan tâm xây dựng nhiều lâu đài, cung điện, đền chùa, giàu có, phồn thịnh như thế nào? Nếu chỉ có hình ảnh như sách giáo khoa thì chưa đủ, chưa đáp ứng được mục tiêu.
- Tôi đã sưu tầm thêm một vài hình ảnh minh họa cho cảnh đẹp, sự quan tâm đến phát triển nhân tài ở Thăng Long thời Lý:
(Văn Miếu Quốc Tử Giám- Trường Đại học đầu tiên ở Việt Nam, được xây dựng từ thời vua Lý Thánh Tông 1070)
- Tìm kiếm thêm các cảnh đẹp Hà Nội ngày nay (tức Thăng Long xưa) để học sinh thấy được sự phát triển của đất nước.
( Lăng Bác Hồ)
( Cầu Thê Húc )
 2.3.3. Tạo hứng thú trong khi dạy học bài mới:
 Kiến thức bài mới yêu cầu các em phải ghi nhớ sự kiện ứng nhân vật hoặc trình bày sơ lược được nguyên nhân diễn biến, kết quả, ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa,..thật là nặng nề với các em. Để bớt căng thẳng trong quá trình giảng dạy, giáo viên là người luôn đổi mới, nghĩ ra những cách để giờ học nhẹ nhàng hơn, hấp dẫn hơn. 
Chẳng hạn: Khi dạy bài "Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40)" giúp học sinh ghi nhớ nguyên nhân Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa tôi đã đọc cho lớp nghe 1 số câu thơ:
Giận thay Tô Định bạo tàn
Nay ta dấy nghĩa diệt loài sói lang!
Một xin rửa sạch nước thù
Hai xin đem lại nghiệp xưa họ Hùng
Ba kẻo oan ức lòng chồng
Bốn xin vẹn vẹn sở công lệnh này. 
 Hay khi dạy bài "Nước Văn Lang" để học sinh ghi nhớ ngày giỗ tổ Hùng Vương tôi đã đọc cho học sinh nghe một số câu thơ:
Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba.
Dù ai buôn bán gần xa
Nhớ ngày giỗ Tổ tháng ba mùng mười.
 Tôi thấy các em tiếp thu bài nhanh hơn và rất hào hứng với giờ học.
2.3.4. Thiết kế và tổ chức trò thi đố, trò chơi lịch sử:
 Trong giờ học phân môn Lịch sử, tôi đã tạo không khí thoải mái, xây dựng môi trường lịch sử tự nhiên, gắn liền với thực tế, các trò thi đố, trò chơi đã giúp giờ học nhẹ nhàng, gây hứng thú và niềm say mê cho các em hơn. Trò thi đố, trò chơi có thể là để kiểm tra bài cũ, có thể để dẫn dắt hình thành kiến thức mới; nhằm củng cố kiến thức, luyện tập kĩ năng; nhằm ôn tập, phát triển tư duy trong giờ ngoại khóa.
Tôi đã thiết kế và vận dụng 1 số trò thi đố, trò chơi trong phân môn Lịch sử thì thấy rất có hiệu quả như sau:
a) Trò thi đố "Ai nhanh trí nhất":
 Khi dạy sang bài: "Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ hai ( 1075 -1077)", trước khi vào bài mới, tôi đã sử dụng hình thức này để kiểm tra bài cũ :
Ai đã rời đô ra Đại La ( Thăng Long):
A. Ngô Quyền C. Lê Đại Hành
B.Đinh Bộ Lĩnh D. Lý Thái Tổ.
Tôi đã cho 1 em nhìn bảng để đố bạn, rất nhiều cánh tay hào hứng giơ lên và lớp tôi trả lời rất đúng. Đáp án: D. Chính vì vậy tôi đã vào bài mới một cách rất phấn khởi.
 Hoặc khi dạy bài "Chiến thắng Chi Lăng" để củng cố lại kiến thức của bài, tôi đã cho các em thi đố. Đưa ra bảng phụ lần lượt từng câu đố:
Câu 1: Nghĩa quân Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo chống lại quân xâm lược:
A. Nam Hán B. Tống
 C. Minh D. Mông- Nguyên
Câu 2: Lê Lợi đã làm gì trước khi tiến quân ra Bắc:
A. Chọn Chi Lăng làm trận đánh
B. Chọn Lam Sơn làm căn cứ cho cuộc khởi nghĩa.
C. Chiêu tập binh sĩ, xây dựng lực lượng.
D. Chọn Bạch Đằng làm trận đánh.
Câu 1: Tôi đã tổ chức như sau:
 - Trước hết hỏi riêng 1 em, xem em đó có trả lời đúng không, trả lời đúng tôi cho làm quản trò. Ai trả lời đúng sẽ được lên cắm cờ vào bảng thi đua.
- Quản trò đố các bạn, tôi quan sát thấy lớp học vô cùng sôi nổi, các em không có hứng thú học phân môn lịch sử cũng giơ tay để muốn trả lời, tôi chỉ mong có thế, khi được gọi em đã trả lời rất đúng. Đáp án: C
Câu 2: Tôi cũng làm tương tự như câu 1 nhưng chọn em khác làm quản trò. Đáp án: A- B - C.
b) Trò chơi: "Sức mạnh của nhóm"
Tôi sử dụng khi dạy bài 15/ SGK trang 42 "Nước ta cuối thời Trần"
- Giáo viên chuẩn bị: + Bảng kẻ sẵn: 
Năm
Triều đại
Tên nước
Kinh đô
+ Các tấm thẻ: ghi từng năm của các triều đại; ghi tên triều đại; ghi tên nước; ghi tên kinh đô. Các tấm thẻ có thể dư ra để các em chọn.
- Cách chơi: Lớp tôi 20 em, chia làm 5 nhóm, mỗi nhóm 4 em, mỗi em sẽ chọn 1 tấm thẻ gắn lên bảng để khi liên kết 4 em lại thành câu trả lời đúng.
- Luật chơi: Yêu cầu các bạn trong nhóm hợp tác với nhau thì mới thành công và cả nhóm sẽ được cắm cờ thi đua, còn nếu 3 bạn đúng 1 bạn chọn sai thì nhóm đó cũng sẽ thua cuộc và không được cắm cờ. Nhóm nào ít thời gian nhất sẽ nhanh nhất sẽ là nhóm về nhất.
Đáp án
Năm
Triều đại
Tên nước
Kinh đô
Nhóm 1
968
Nhà Đinh
Đại Cồ Việt
Hoa Lư
Nhóm 1
981
Nhà Tiền Lê
Đại Cồ Việt
Hoa Lư
Nhóm 3
1009
Nhà Lý
Đại Việt
Thăng Long
Nhóm 4
1226
Nhà Trần
Đại Việt
Thăng Long
Nhóm 5
1400
Nhà Hồ
Đại Ngu
Tây Đô(Thanh Hóa)
c) Trò chơi:"Cặp đôi hoàn hảo"
Chẳng hạn tôi sử dụng khi dạy bài "Ôn tập" để ôn lại kiến thức đã học giúp các em nhớ lâu sự kiện lịch sử và nhân vật lịch sử:
- Giáo viên chuẩn bị: 10 tấm thẻ ghi tên 5 nhân vật lịch sử và 5 sự kiện lịch sử.
- Cách chơi: 10 em lên chọn, mỗi em chọn 1 tấm thẻ và chọn bạn để thành cặp đôi hoàn hảo.
- Luật chơi: Nếu cặp đôi nào hoàn hảo( đúng) được cắm cờ, cặp đôi nào nhanh nhất sẽ về đích trước. Nếu cặp đôi nào không hoàn hảo sẽ thua cuộc và không được cắm cờ. Mỗi em chọn 1 tấm thẻ. Ví dụ:
Cặp đôi hoàn hảo 1
Chiến thắng Bạch Đằng( năm 938)
Ngô Quyền
Cặp đôi hoàn hảo 2
Dẹp loạn 12 sứ quân thống nhất đất nước
Đinh Bộ Lĩnh
Cặp đôi hoàn hảo 3
Dời đô ra Thăng Long
 Lý Thái Tổ 
Cặp đôi hoàn hảo 4
Xây dựng phòng tuyến trên sông Như Nguyệt 
Lý Thường Kiệt
Cặp đôi hoàn hảo 5 
Chiến thắng Chi Lăng
Lê Lợi
Trò chơi này không chỉ củng cố lại kiến thức mà tôi thường sử dụng ở rất nhiều bài học. Đã nhận được sự ủng hộ của cả lớp, các em tham gia rất hào hứng, không khí lớp học không còn căng thẳng như trước nữa, vui nhộn hẳn lên, hiệu quả giờ dạy được tăng lên. 
2.3.5.Tạo hứng thú học tập khi tổ chức hoạt động ngoại khóa:
Là hoạt động nhằm bổ sung tri thức, kĩ năng, phát huy tính tự lực, sáng tạo và kích thích lòng say mê học tập của học sinh, thường được tổ chức ở hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp (buổi chiều). Tôi đã áp dụng các hoạt động như sau:
 	a) Tổ chức cho lớp đọc sách có nội dung lịch sử:
Đây cũng là một hình thức hiệu quả nhằm cung cấp kiến thức cho học sinh đặc biệt là giúp các em hình thành kĩ năng tự thu thập tư liệu từ những nguồn khác nhau. Cần hướng dẫn chọn sách để đọc, sách có thể ở thư viện, ở địa phương hay các em tự sưu tầm. Chẳng hạn tôi đã cho lớp tôi đọc cuốn" Lịch sử Đảng bộ xã Yên Thái" trong đó viết rất nhiều điều về lịch sử địa phương, nơi các e