SKKN Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4 - 5 tuổi thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học ở trường mầm non Định Công

A. MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Ngôn ngữ là một hệ thống tín hiệu đặc biệt. Là phương tiện nhận thức và giao tiếp hữu hiệu nhất của con người, nhờ có ngôn ngữ con người mới có phương tiện để nhận thức và thể hiện nhận thức của mình, để giao tiếp và hợp tác với nhau. Nói đến sự phát triển của loài người không thể không nói đến vai trò đặc biệt quan trọng của ngôn ngữ.
Ngôn ngữ còn là nét văn hóa đặc trưng của một dân tộc, một quốc gia. Thực tế cho thấy dù cho xã hội có thay đổi, đất nước có giàu mạnh, con người có thể tạo ra nhiều máy móc, thiết bị thông tin hiện đại đến mấy thì ngôn ngữ vẫn giữ vai trò quyết định cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người. 
Trường mầm non là nơi tạo điều kiện để trẻ phát triển toàn vẹn nhân cách, trong đó vai trò của giáo viên và hoạt động tích cực của từng cá nhân trẻ có ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển của trẻ nói chung và phát triển ngôn ngữ của từng trẻ nói riêng. Nên việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là nhiệm vụ hết sức quan trọng nó giúp trẻ lĩnh hội cả 3 thành phần của ngôn ngữ: “Phát âm, vốn từ, ngôn ngữ mạch lạc”. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ lứa tuổi mầm non là nói mạch lạc, hiểu từ và rõ ý, để thực hiện được điều đó thì người giáo viên mầm non có vai trò hết sức quan trọng trong việc giúp trẻ phát âm đúng bởi khi học nói trẻ đã cần phải nhớ nói như thế nào. Thông qua ngôn ngữ, lời nói của người lớn, trẻ làm quen với các sự vật, hiện tượng và hiểu những đặc điểm, tính chất, cấu tạo, công dụng của chúng và trẻ học được từ tương ứng (từ và hình ảnh trực quan đi vào nhận thức của trẻ cùng một lúc). Ngôn ngữ giúp trẻ mở rộng hiểu biết về thế giới xung quanh. Từ ngữ giúp cho việc cũng cố những biểu tượng đã được hình thành. Thông qua ngôn ngữ, trẻ nhận thức được cái đẹp ở thế giới xung quanh, qua đó làm cho tâm hồn trẻ càng thêm bay bổng, trí tưởng tượng càng phong phú; đồng thời trẻ càng yêu quý cái đẹp và mong được tạo ra cái đẹp. Do đó nhiệm vụ của người giáo viên là tổ chức xây dựng môi trường ngôn ngữ, tổ chức hoạt động để trẻ được nghe, bắt chước và được nói một cách chuẩn mực nhất.
Trong thực tế đứng lớp tôi nhận thấy trẻ 4-5 tuổi tuy đã được làm quen qua nhà trẻ và lớp 3-4 tuổi, nhưng ngôn ngữ của trẻ chưa hoàn thiện, nhiều trẻ vẫn còn nói ngọng, nói lắp, phát âm chưa chuẩn, vốn từ của trẻ còn nghèo nàn, vì thế trẻ chưa mạnh dạn trong giao tiếp, khi trả lời hoặc giao tiếp với người lớn chưa tự tin, hoặc nói câu cụt, câu què. Đặc biệt là trẻ nói tiếng địa phương nhiều. Bên cạnh đó phụ huynh chưa quan tâm nhiều đến việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Vậy làm thế nào để phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách tốt nhât, hiệu quả nhất để giúp trẻ phát triển tư duy vì ngôn ngữ là công cụ của tư duy, đồng thời giúp góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ 
Để thực hiện được ý tưởng đó, tôi nhận thấy trong trường mầm non có rất nhiều hoạt động đẻ phát triển ngôn ngữ cho trẻ, trong đó hoạt động làm quen với tác phẩm văn học rất phù hợp và hiệu quả với việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Thông qua ngôn ngữ văn học (thơ, truyện, ca dao, đồng dao,), trẻ cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong tiếng mẹ đẻ, những hành vi đẹp trong cuộc sống, trẻ biết được những gì nên làm và những gì không nên làm, qua đó rèn luyện những phẩm chất đạo đức tốt ở trẻ, dần dần hình thành ở trẻ những khái niệm ban đầu về đạo đức như: ngoan- hư; tốt - xấu; thật thà- không thật thà... Thông qua tác phẩm văn học giúp trẻ tích lũy được vốn từ ngữ phong phú, đa dạng giúp trẻ nói rõ ràng, nói chuẩn tiếng Việt, diễn đạt ngôn ngữ mạch lạc rõ ràng hơn. Chính vì vậy mà tôi đã đi sâu vào nghiên cứu “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học ở trường mầm non Định Công”.
II. Mục đích nghiên cứu: Tìm ra một số biện pháp hữu hiệu nhất trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học góp phần phát triển toàn diện cho trẻ ở trường mầm non Định Công
III. Đối tượng nghiên cứu: Trẻ 4- 5 tuổi lớp chồi 2 trường mầm non Định Công
IV. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp sử dụng trong đề tài:
- Phương pháp đàm thoại
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp thực hành trải nghiệm
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế
- Phương pháp thống kê xử lý số liệu.
- Phương pháp tổng hợp phân tích các tài liệu có liên quan
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. Cơ sở lý luận 
 Phát triển ngôn ngữ là một trong những mục tiêu quan trọng nhất của giáo dục mần non. Ngôn ngữ là công cụ để trẻ giao tiếp, học tập và vui chơi, ngôn ngữ giữ vai trò quyết định sự phát triển tâm lí của trẻ. Bên cạnh đó ngôn ngữ còn là phương tiện để giáo dục trẻ một cách toàn diện.
Bằng các hình tượng văn học mở ra cho trẻ cuộc sống với xã hội và thiên 
nhiên, các mối quan hệ qua lại của con người. Những hình tượng đó giúp trẻ 
nhận thức được tính rõ ràng, chính xác của từ ngữ trong tác phẩm văn học. 
Với nhiệm vụ khơi dậy ở trẻ tình yêu đối với từ ngữ nghệ thuật thông qua 
cách đọc kể diễn cảm, cao hơn nữa là biết sử dụng ngôn ngữ của mình để kể chuyện  Yêu cầu này đòi hỏi trẻ phải có vốn từ phong phú, các kỹ năng tổng 
hợp, kỹ năng truyền đạt ý nghĩ của mình một cách chính xác, tập trung chú ý và 
nói biểu cảm. Những kỹ năng này trẻ lĩnh hội được trong quá trình nhận thức có 
hệ thống bằng con đường luyện tập thường xuyên hằng ngày. 
Học thuyết về hệ thống tín hiệu đã khẳng định: Ngôn ngữ là hệ thống tín hiệu thứ 2, là sự hoạt động đặc biệt của vỏ bán cầu đại não. Học thuyết này đảm bảo cho phương pháp phát triển ngôn ngữ ở trẻ vì vậy giáo viên cần lựa chọn đúng các phương pháp trong việc dạy nói cho trẻ, nhấn mạnh hiệu quả của những phương pháp tích cực: Tích cực nhận thức và tích cực thực hành ngôn ngữ.
Các nhà giải phẫu khẳng định: Trong 3 năm đầu là kết thúc sự trưởng thành về mặt giải phẫu những vùng não chỉ huy ngôn ngữ. Vì thế cần phải phát triển ngôn ngữ đúng lúc mới đạt kết quả tốt. Đặc điểm ngữ âm của trẻ 4- 5 tuổi tăng nhanh, về ngữ pháp lời nói của trẻ rõ ràng mạch lạc hơn, trẻ biết sử dụng câu dài hơn, có khả năng kể lại chuyện, kể theo tranh và theo trình tự trước sau tuy nhiên trẻ dùng từ còn thiếu sự chính xác.
Từ những cơ sở lý luận trên là giáo viên dạy trẻ 4-5 tuổi tôi đã nhận thức được rõ tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi. Chính vì vậy tôi đã đi sâu nghiên cưú đề tài: “Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học” nhằm đáp ứng nhu cầu nhận thức của trẻ mầm non hiện nay. 
II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Năm học 2017 - 2018 tôi được phân công chủ nhiệm lớp Mẫu giáo 4-5 tuổi trường Mầm non Định Công, trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ tôi đã rút ra những điểm nổi bật sau:
1. Thuận lợi
Năm học 2017– 2018 nhà trường đã tổ chức hội thi “ Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trường đã chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường bên trong, ngoài lớp học và không gian góc chơi cho trẻ trãi nghiệm rất thuận lợi cho việc thực hiện đề tài. 
Tôi được ban giám hiệu nhà trường tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi xây dựng môi trường văn học phong phú và có nội dung đa dạng về hình thức, hài hoà về thẩm mỹ, phù hợp với khả năng nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ, ham học hỏi nâng cao năng lực chuyên môn, thường xuyên quan sát, học hỏi đồng nghiệp qua các giờ làm quen với tác phẩm văn học và tự tìm hiểu qua các loại sách báo.
Bản thân có năng khiếu về hoạt động làm quen với tác phẩm văn học nên rất thuận lợi trong quá trình thực hiện.
Bản thân tổ trưởng chuyên môn nên nắm vững chuyên môn và hàng năm được BGH cử đi tiếp thu chuyên đề huyện.
 Đối với trẻ: Các cháu hầu hết đều ngoan, nhanh nhẹn, khoẻ mạnh. Tâm sinh lý phát triển bình thường theo đúng yêu cầu độ tuổi, trẻ đi học chuyên cần. Phần lớn trẻ rất thích thú tham gia hoạt động làm quen tác phẩm văn học. Mặt khác ở độ tuổi này trẻ đã có một vốn từ nhất định và đã được học qua chương trình 3-4 tuổi nên đã có một số nề nếp và kỹ năng nhất định.
 2. Khó khăn
	Bên cạnh những thuận lợi đó, trong quá trình thực hiện đề tài bản thân tôi gặp một số khó khăn sau:
Trẻ trong lớp cùng độ tuổi nhưng ngôn ngữ phát triển không đồng đều, một số trẻ còn nói ngọng, diễn đạt chưa rõ ràng, mạch lạc nên khó khăn trong việc lựa chọn phương pháp phù hợp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Tài liệu tham khảo và hướng dẫn tổ chức các hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ còn chưa phong phú.
 Đồ dùng đồ chơi phục vụ tiết dạy còn nghèo nàn, thiếu những hình ảnh đẹp, sinh động để trẻ quan sát, chủ yếu đồ dùng của trẻ là do giáo viên tự làm dẫn đến tính thẫm mỹ chưa cao.
Các bậc phụ huynh còn chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em mình. 
Từ những thuận lợi và khó khăn trên tôi đã trăn trở tìm ra cho mình những giải pháp hợp lý, có hiệu quả. Trước khi thực hiện đề tài này việc đầu tiên tôi đã khảo sát về khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ tại lớp tôi chủ nhiệm, kết quả được thể hiện dưới bảng thống kê số liệu sau:
Tổng số trẻ khảo sát: 27 cháu (Trong đó: 20 nam; 17 nữ)
Độ tuổi: Trẻ 4-5 tuổi. 
Bảng khảo sát tiêu chí đánh giá sự phát triển ngôn ngữ của trẻ đầu năm:
TT
Nội dung khảo sát
Tổng số trẻ KS
Kết quả khảo sát
Đạt
Tỷ lệ
%
Chưa đạt
Tỷ lệ
%
1
Trẻ phát âm đúng, rõ ràng, mạch lạc.
27
18
67%
9
33%
2
Trẻ sử dụng vốn từ linh hoạt, phong phú trong giáo tiếp
17
63%
10
37%
3
Trẻ thể hiện ngôn ngữ, giọng điệu trong kể chuyện sáng tạo và kể chuyện theo trí nhớ 
16
59%
11
41%
4
Trẻ biết đọc kể diễn cảm
14
52%
13
48%
5
Trẻ mạnh dạn trả lời câu hỏi của giáo viên.
16
59%
11
41%
6
Trẻ tự tin giao tiếp với mọi người xung quanh.
15
55,5%
12
44,5%
Qua bảng khảo sát trên tôi thấy khả năng ngôn ngữ trên trẻ còn nhiều hạn chế: Trẻ phát âm đúng, rõ ràng, mạch lạc mức độ đạt mới chỉ 67%, chưa đạt 33%; trẻ sử dụng từ ngữ linh hoạt, phong phú trong giáo tiếp mức độ đạt 63%, chưa đạt 37%; trẻ thể hiện ngôn ngữ, giọng điệu trong kể chuyện sáng tạo và kể chuyện theo trí nhớ mức độ đạt 59%, chưa đạt 41%; trẻ biết đọc kể diễn cảm, trẻ mạnh dạn trả lời câu hỏi của giáo viên và tự tin giao tiếp với mọi người xung quanh tỷ lệ còn rất thấp dẫn đến tỷ lệ trẻ chưa đạt còn tương đối cao. Là một giáo viên đứng lớp. Đặc biệt với trách nhiệm là tổ trưởng chuyên môn bản thân tôi rất băn khoăn, lo lắng và suy nghĩ, tìm ra một số biện pháp tối ưu để phát triển ngôn ngữ cho trẻ, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của lớp mình. Vì vậy tôi đã mạnh dạn áp dụng một số biện pháp sau: 
3. Các biện pháp tổ chức thực hiện 
 Biện pháp 1: Tạo môi trường hoạt động đa dạng phong phú khi cho trẻ làm quen tác phẩm văn học
 Vấn đề tạo ra môi trường làm quen tác phẩm văn học cho trẻ không khó, nhưng để môi trường làm quen tác phẩm văn học cho trẻ đa dạng, phong phú mang tính thẩm mỹ, gần gũi thu hút sự chú ý của trẻ mới là vấn đề không dễ dàng đối với mỗi giáo viên. Do đó để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học thì việc tạo cơ hội cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học, khi nhà trường tổ chức hội thi “ xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm” tôi đã chú ý xây dựng môi trường của lớp mình trong đó tôi tập trung xây dựng “Góc văn học” ở đây trẻ được xem tranh truyện, tạp chí, họa báo, các hình ảnh của các nhân vật trong truyện mà trẻ yêu thích. Khi xây dựng “Góc văn học” mục đích chính của tôi là từ “Góc văn học” tôi muốn giới thiệu thêm thật nhiều các tác phẩm văn học trong chương trình và ngoài chương trình giáo dục để giới thiệu đến trẻ, bởi trong tiết học thì việc cho trẻ được tiếp xúc với các tác phẩm văn học cũng có nhưng chưa đáp ứng đủ nhu cầu ham học hỏi của trẻ ở lứa tuổi này.
 Qua “ Góc văn học” tôi tổ chức các hoạt động đọc thơ, kể chuyện, cho trẻ tập đóng kịch để trẻ được nói những ngôn ngữ của các nhân vật trong truyện để từ đó trẻ làm giàu vốn từ của bản thân. Để gây được sự hứng thú của trẻ khi tham gia vào các hoạt động đó thì việc tạo không gian mang đậm tính văn học là rất cần thiết, ngay từ đầu năm học tôi đã vận động phụ huynh đóng góp tranh thơ, truyện tranh ngoài chương trình để kể cho trẻ nghe vào các hoạt động chiều và cho trẻ chơi trong các giờ hoạt động góc.
 Bản thân tôi luôn tìm tòi, sưu tầm sách truyện, các họa báo, tạp chí cũ, tìm tòi cách làm rối từ các nguyên liệu bỏ đi như vỏ chai, lõi cuộn chỉ, các mảnh vải vụn, bao tay len làm rối tay để làm các nhân vật trong truyện phục vụ cho tiết học. Để tạo hứng thú cho trẻ khi tham gia hoạt động văn học thì việc tạo môi trường với các nhân vật ngộ nghĩnh cho trẻ được làm quen là rất cần thiết. Tôi đã sử dụng những chiếc môi nhựa trắng để làm khuôn mặt của cô gái, dùng những sợi 
len tết thành những bím tóc .... 
Hình ảnh Đồ chơi tự làm
Để thu hút trẻ tham gia vào các hoạt động kể chuyện và tập đóng kịch ngay từ đầu năm học tôi dùng 1 mảng tường để trang trí thành 1 sân khấu mi ni chỉ với 1 mảnh vải làm khung sân khấu đằng sau là 1 bảng nhám dính để tôi có thể dễ dàng trang trí khung cảnh sao cho phù hợp với từng cảnh trong truyện. 
Hình ảnh : Sân khấu ở góc văn học
 Qua việc tạo môi trường cho trẻ làm quen với văn học như vậy tôi thấy trẻ rất hào hứng tham gia các hoạt động đọc thơ, kể chuyện để từ đó ngôn ngữ của trẻ được phát triển một cách tự nhiện mà có hiệu quả cao nhất.
 Biện pháp 2: Ứng dụng công nghệ thông tin để phát triển ngôn ngữ cho trẻ
 Dạy trẻ kể lại truyện là một nội dung của chương trình làm quen văn học ở trường mầm non. Đây là hoạt động cơ bản giúp trẻ rèn luyện, thực hành, trải nghiệm nghệ thuật, nó có ý nghĩa to lớn trong việc phát triển nhân cách cho trẻ.
 Để giúp trẻ kể lại và nhớ nội dung truyện một cách tốt nhất, ngoài việc đọc kể cho trẻ nghe, tôi còn ứng dụng thêm công nghệ thông tin vào trong giảng dạy để mang lại kết quả tốt nhất.
 Ví dụ: Câu chuyện “ Cáo, Thỏ và Gà trống” tôi đã xây dựng đoạn phim hoạt hình về nội dung câu chuyện ngoài ra tôi còn làm đoạn phim về các con vật kết hợp với nhạc đệm rất hứng thú làm cho trẻ nhớ lời thoại của các nhân vật trong truyện.
 Mục đích của tôi khi sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy là để trẻ được trực tiếp xem các hành động, cử chỉ của các nhân vật và qua đấy trẻ được tiếp xúc với giọng kể hay, với ngôn từ phong phú và đúng với tính cách nhân vật. Qua cách làm quen như vậy, trẻ biết nhận xét, đánh giá về đặc điểm tính cách của các nhân vật thông qua ngôn ngữ nói của mình. Bên cạnh việc kể chuyện cho trẻ nghe và cho trẻ xem băng truyện, tôi còn chú ý đến việc giúp trẻ ghi nhớ cốt truyện với nội dung và các tình tiết chính, các nhân vật chính của câu chuyện thông qua hệ thống câu hỏi, nhắc trẻ nhớ trình tự theo logic của câu chuyện, mối quan hệ và tác động của các nhân vật.
Ngoài việc sử dụng các hình ảnh sống động trên máy vi tính tôi còn tận dụng chức năng ghi âm của chiếc máy điện thoại để ghi lại giọng kể của trẻ khi trẻ kể chuyện. Sau đó tôi dùng dây kết nối giữa điện thoại với loa thùng để bật lại cho trẻ nghe khiến trẻ thấy thích thú và tự hào, từ đó khuyến khích những trẻ khác tham gia học tập một cách tích cực. Ngoài việc ghi âm giọng kể của trẻ bằng điện thoại tôi còn tận dụng chức năng quay phim để quay lại những vở kịch mà các cháu đã đóng. Qua việc sử dụng chiếc điện thoại để quay phim và ghi âm giọng kể của trẻ tôi thấy được hiệu quả rõ ràng, trẻ hào hứng tham gia được tập kể chuyện và đóng kịch hơn, trẻ biết chau chuốt lời nói của nhân vật và nhập vai tốt hơn. Sau khi trẻ xem các vở kịch mà trẻ đóng tôi cho trẻ nhận xét đánh giá giọng kể của các bạn trong lớp.
Biện pháp 3: Chú trọng hình thức giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học
Trước đây giáo viên thường dạy cho trẻ những gì mà cô biết, và cứ thế áp đặt cho trẻ chứ không phát huy nhu cầu hứng thú của trẻ. Phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm là truyền đạt kiến thức cho trẻ bằng cách tạo ra các điều kiện, các cơ hội cho mọi đứa trẻ được chủ động, sáng tạo, tích cực, tự chiếm lĩnh kiến thức, kinh nghiệm. Chính vì vậy để thực hiện phương pháp này, tôi đã sử dụng đa dạng các hình thức để dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
- Kể lại chuyện theo tranh: Trước khi cho trẻ kể lại chuyện theo tranh tôi cho trẻ làm quen với câu chuyện qua các hoạt động góc, hoạt động chiều, tôi kể cho trẻ nghe chuyện bằng những quyển truyện tranh to với những hình ảnh của các nhân vật rõ ràng, sống động, đẹp mắt, nội dung câu chuyện rõ ràng, ngắn gọn. Ngoài ra, tôi còn cho trẻ xem băng truyện trước giờ trả trẻ với mục đích giúp trẻ ghi nhớ nội dung truyện, nhớ nhân vật truyện và lời thoại của các nhân vật trong truyện để về nhà trẻ có thể kể lại cho ông bà, bố mẹ trẻ nghe.
Ví dụ: Câu chuyện “Chuyện của dê con”
- Hình thức tổ chức: Hoạt động góc
- Chuẩn bị: Bàn nhỏ, truyện tranh to
 - Tiến hành: Tôi cho trẻ ngồi ở góc văn học, trước khi tổ chức cho trẻ kể lại câu chuyện “Chuyện của Dê con” tôi kể cho trẻ nghe và cho trẻ xem băng truyện ở hoạt động chiều trước khi trả trẻ. Mục đích để trẻ nhớ nội dung và các nhân vật trong truyện. Trước khi tiến hành cho trẻ kể lại truyện, tôi đàm thoại với trẻ về các nhân vật và tính cách của các nhân vật trong truyện. 
Ví dụ: + Các con thấy chú Dê con trong câu chuyện như thế nào?
+ Dê mẹ bị làm sao?
+ Dê mẹ dặn Dê con điều gì?
+ Khi mẹ dặn, Dê con đã làm gì?
+ Khi Dê con vào rừng, Dê con đã gặp ai?...
Sau khi đàm thoại xong, trẻ đã nhớ lại nội dung truyện, tôi tổ chức cho trẻ lên kể lại theo các hình ảnh có trong truyện tranh, dạy trẻ khi kể đến nhân vật nào thì dùng que chỉ vào từng hình ảnh trong truyện sao cho phù hợp với nội dung truyện. Khi trẻ kể xong truyện, tôi cho các bạn trong nhóm nhận xét bạn kể. Kể truyện theo tranh tổ chức ở hoạt động góc thì trẻ được thay nhau kể, trẻ được thoải mái thể hiện giọng kể của mình, sử dụng ngôn ngữ sáng tạo trong khi kể không bị gò bó như ở trong tiết học. Qua hoạt động ở góc văn học, trẻ được đàm thoại, tranh luận trực tiếp với nhau để từ đó ngôn ngữ của trẻ được sử dụng linh hoạt hơn trong cuộc sống
- Kể lại truyện theo rối tay: Việc sử dụng rối trong tiết học gây được sự
chú ý, tò mò của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật múa rối. Ngoài ra, việc sử dụng rối tay khi cho trẻ kể lại truyện không chỉ phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua việc kể chuyện mà còn giúp trẻ biết thể hiện các cử chỉ, điệu bộ trong giao tiếp để tăng tính linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả trong giao tiếp.
Ví dụ: Với câu chuyện “Chú Thỏ Thông Minh”, tôi sử dụng mô hình sân khấu là một đầm lầy nhỏ, có hoa, cỏ, cây....nhân vật trong truyện được cách điệu đầu chú thỏ là một quả bóng nhỏ, tôi dùng len móc thành chiếc váy cho chú thỏ thêm ngộ nghĩnh. Khi dạy trẻ kể chuyện bằng rối, trước tiên tôi cũng cung cấp nội dung câu chuyện cho trẻ nghe vào hoạt động chiều, hoạt động góc. Bên cạnh việc cung cấp nội dung truyện cho trẻ, tôi còn hướng dẫn trẻ cách sử dung rối tay, tôi dạy trẻ dùng cánh tay lồng vào con rối, điều khiển con rối bằng 3 ngón tay (ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa) sao cho những cử chỉ phù hợp với lời thoại trong truyện.
Thời gian đầu khi mới làm quen với rối tay, trẻ rất lóng ngóng, khó thực hiện được các động tác theo ý muốn. Để khắc phục được điều này, tôi đã làm thật nhiều những con rối tay đặt ở góc văn học, sắp xếp sao cho trẻ thấy dễ dàng. Khi hoạt động ở góc văn học, trẻ thoải mái sử dụng rối tay. Ban đầu, trẻ sử dụng rối tay theo ý thích của mình, có khi là dùng rối tay để nói chuyện với bạn, từ đó việc sử dụng rối tay với trẻ trở nên dễ dàng hơn, dần dần, tôi yêu cầu trẻ sử dụng rối tay vào từng câu chuyện.
Nhờ việc sử dụng rối tay trong tiết học mà số trẻ có khả năng cảm thụ văn học đạt cao, đa số trẻ nhớ nội dung truyện, lời thoại của các nhân vật và qua đó, trẻ biết dùng ngôn ngữ của mình để nhận xét đánh giá tính cách của nhân vật trong truyện như: Ai là người xấu, ai là người tốt. 
 Hình ảnh: Trẻ tập kể chuyện bằng rối tay
- Trò chơi đóng kịch: Là hoạt động giúp trẻ phát triển trí nhớ và giáo dục trẻ tinh thần tập thể. Qua hoạt động đóng kịch, trẻ truyền đạt lại nội dung câu chuyện làm sống động lại tâm trạng, hành động, ngôn ngữ hội thoại của các nhân