SKKN Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi tại trường mầm non thị trấn Triệu Sơn

SKKN Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi tại trường mầm non thị trấn Triệu Sơn

Sinh thời Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã nói: “Hiền dữ đâu phải là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên” [5].

Câu nói đó của Người cho đến nay vẫn luôn đúng. Con người ta nếu được sống trong một môi trường giáo dục tốt thì sẽ có những đức tính tốt, ngược lại sống trong một môi trường thiếu giáo dục thì nhân cách con người sẽ phát triển không tốt.

Thế kỷ XXI là thế kỷ mà nền khoa học và công nghệ phát triển mạnh do đó con người phải năng động, biết cải tạo thế giới cho phù hợp với sự phát triển của thời đại. Trang bị vốn kiến thức cho con người để phù hợp với thời đại là chiến lược của giáo dục hiện đại. Để đạt được mục đích đó đòi hỏi giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng phải đào tạo thế hệ trẻ phát triển mọi mặt: đức, trí, thể, mỹ, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Bởi vậy cần nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục, đổi mới nội dung cũng như phương pháp, biện pháp dạy học cho khoa học hợp lý.

Trẻ em là tương lai của đất nước. Đất nước có giàu mạnh, phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ. Chính vì vậy phải chăm sóc giáo dục trẻ thật tốt ngay từ khi trẻ còn ở độ tuổi mầm non là rất quan trọng và cần thiết. Người giáo viên Mầm non ngoài việc hướng dẫn cho trẻ vui chơi, cho ăn, cho ngủ, giáo dục trẻ trở thành những đứa trẻ lễ phép ngoan ngoãn thôi chưa đủ, mà nhiêm vụ của người giáo viên Mầm non còn phải chú trọng đến việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.

Giáo dục “Kỹ năng sống” cho trẻ là giáo dục cách sống tích cực trong xã hội hiện đại . Giáo dục cho trẻ những kỹ năng mang tính cá nhân và xã hội nhằm giúp trẻ có thể chuyển kiến thức , thái độ , cảm nhận thành những khả năng thực thụ , giúp trẻ biết xử lý hành vi của mình trong các tình huống khác nhau trong cuộc sống .

 

doc 24 trang thuychi01 8451
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi tại trường mầm non thị trấn Triệu Sơn", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TRIỆU SƠN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO TRẺ MẪU GIÁO 4 – 5 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON 
THỊ TRẤN TRIỆU SƠN”
 	 Họ tên: Nguyễn Thị Châm
 	 Chức vụ: Giáo viên
 	 Đơn vị công tác: Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn 
 	 Sáng kiến thuộc lĩnh vực: Chuyên môn
THANH HÓA NĂM 2018
 MỤC LỤC
NỘI DUNG
SỐ TRANG
1. MỞ ĐẦU
1
1.1. Lý do chọn đề tài giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 – 5 tuổi tại Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn
2
1.2. Mục đích nghiên cứu
2
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
2
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
2
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
3
2.1. Cơ sở lý luận của việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 – 5 tuổi tại Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
3
2.2. Thực trạng của việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 – 5 tuổi tại Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
4
2.3. Các biện pháp thực hiện để giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi
6
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
17
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
20
3.1. Kết Luận.
20
3.2. Kiến nghị
20
 Tài liệu tham khảo.
1.MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 – 5 tuổi tại Trường Mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
Sinh thời Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã nói: “Hiền dữ đâu phải là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên” [5].
Câu nói đó của Người cho đến nay vẫn luôn đúng. Con người ta nếu được sống trong một môi trường giáo dục tốt thì sẽ có những đức tính tốt, ngược lại sống trong một môi trường thiếu giáo dục thì nhân cách con người sẽ phát triển không tốt.
Thế kỷ XXI là thế kỷ mà nền khoa học và công nghệ phát triển mạnh do đó con người phải năng động, biết cải tạo thế giới cho phù hợp với sự phát triển của thời đại. Trang bị vốn kiến thức cho con người để phù hợp với thời đại là chiến lược của giáo dục hiện đại. Để đạt được mục đích đó đòi hỏi giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng phải đào tạo thế hệ trẻ phát triển mọi mặt: đức, trí, thể, mỹ, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Bởi vậy cần nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục, đổi mới nội dung cũng như phương pháp, biện pháp dạy học cho khoa học hợp lý. 
Trẻ em là tương lai của đất nước. Đất nước có giàu mạnh, phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ. Chính vì vậy phải chăm sóc giáo dục trẻ thật tốt ngay từ khi trẻ còn ở độ tuổi mầm non là rất quan trọng và cần thiết. Người giáo viên Mầm non ngoài việc hướng dẫn cho trẻ vui chơi, cho ăn, cho ngủ, giáo dục trẻ trở thành những đứa trẻ lễ phép ngoan ngoãn thôi chưa đủ, mà nhiêm vụ của người giáo viên Mầm non còn phải chú trọng đến việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Giáo dục “Kỹ năng sống” cho trẻ là giáo dục cách sống tích cực trong xã hội hiện đại . Giáo dục cho trẻ những kỹ năng mang tính cá nhân và xã hội nhằm giúp trẻ có thể chuyển kiến thức , thái độ , cảm nhận thành những khả năng thực thụ , giúp trẻ biết xử lý hành vi của mình trong các tình huống khác nhau trong cuộc sống . 
Ngay từ khi còn bé trẻ cần được uốn nắn giáo dục từ cử chỉ, lời nói hành động văn minh lịch sự thì lớn lên trẻ mới là người có ích cho gia đình và xã hội, trẻ phải biết tu dưỡng bản thân trong ngày, trong giờ học theo hướng tốt, nói lời hay ý đẹp, đi đứng nhẹ nhàng, cư sử với mọi người niềm nở, lịch sự.
Một cá nhân nếu có đầy đủ kiến thức trong cuộc sống nhưng lại chưa có kỹ năng cuộc sống ( Bao gồm rất nhiều kỹ năng ) và biết sử dụng linh hoạt kỹ năng này thì không đảm bảo cá nhân đó có thể đưa ra các quyết định hợp lý, giao tiếp có hiệu quả và có mối quan hệ tốt với mọi người. Kỹ năng sống chính là năng lực tâm lý xã hội để đáp ứng và đối phó những yêu cầu và thách thức trong cuộc sống hàng ngày.
Một nghiên cứu gần đây về sự phát triển trí não của trẻ cho thấy khả năng giao tiếp, khả năng biết tự kiểm soát, thể hiện các cảm giác của mình, biết cách ứng xử phù hợp và biết tự cách giải quyết các vấn đề cơ bản một cách tự lập rất quan trong đối với trẻ. Chính vì vậy, việc đi sâu lồng ghép dạy kỹ năng sống cho trẻ phù hợp với từng độ tuổi từ lứa tuổi mầm non vô cùng cần thiết và đó cũng 
là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của năm học.
Kỹ năng sống của trẻ bao gồm rất nhiều kỹ năng: Kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng vệ sinh, kỹ năng thích nghi với môi trường sống, kỹ năng hợp tác chia sẻ. 
Dạy kỹ năng sống cho trẻ là truyền cho trẻ những kinh nghiệm sống của 
người lớn. Nhằm giúp trẻ có những kỹ năng đương đầu với những khó khăn trong cuộc sống. Trẻ biết vận dụng, biến những kiến thức của mình để giải quyết những khó khăn trong cuộc sống cho phù hợp. Muốn vậy, người lớn phải tạo cho trẻ có môi trường để trải nghiệm, thực hành. Nhưng trên thực tế, trong xã hội hiện nay các gia đình thường chú trọng đến việc học kiến thức của trẻ mà không chú ý đến phát triển các kỹ năng cho trẻ. Luôn bao bọc, nuông chiều, làm hộ trẻ khiến trẻ ỷ lại, ích kỷ, không quan tâm đến người khác và các kỹ năng trong cuộc sống rất hạn chế. Khó khăn cho trẻ trong việc có tình huống bất ngờ xảy ra. Chính vì vậy, tôi đã chọn đề tài:“Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi tại Trường Mầm non Thị Trấn Triệu Sơn’’để viết sáng kiến kinh nghiệm.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Thông qua đề tài này tôi muốn cùng bạn bè, đồng nghiệp trao đổi để cùng nhau học hỏi những kinh nghiệm hay, phong phú nhằm tìm hiểu thực trạng hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo nhỡ và vận dụng một số biện pháp để thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho trẻ  đạt hiệu quả hơn.
1.3. Đối tượng nghiên cứu. 
	Đề tài nghiên cứu các biện pháp nhằm giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo nhỡ B2 trường Mầm non Thị Trấn, thông qua đề tài này tạo cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin, có khả năng giao tiếp tốt, có những kĩ năng sống cơ bản như có sự hợp tác, tự kiểm tra, tính tự lập, tò mò, biết chia sẽ, chăm sóc, lắng nghe, trình bày và diễn đạt được ý của mình trong nhóm bạn từ đó phát triển toàn diện nhân cách.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Với đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp như:
	- Phương pháp nghiên cứu xây dựng lí thuyết
	- Phương pháp điều tra và khảo sát thực tế nhóm lớp
	- Phương pháp thu thập thông tin
	- Phương pháp vận dụng thực tiễn
	- Phương pháp thống kê
	- Phương pháp xử lý số liệu
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi tại Trường Mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), kỹ năng sống là khả năng để có hành vi thích ứng (adaptive) và tích cực (positive), giúp các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày 
	Theo Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), kỹ năng sống là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới. Cách tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và kỹ năng. 
Theo UNESCO, kỹ năng sống gắn với 4 trụ cột của giáo dục, đó là: Học để biết, gồm các kỹ năng tư duy như: giải quyết vấn đề, tư duy phê phán, ra quyết định, nhận thức được hậu quả; Học làm người gồm các kỹ năng cá nhân như: ứng phó với căng thẳng, cảm xúc, tự nhận thức, tự tin; Học để sống với người khác, gồm các kỹ năng xã hội như; giao tiếp, thương lượng, tự khẳng định, hợp tác, làm việc theo nhóm, thể hiện sự cảm thông; Học để làm, gồm kỹ năng thực hiện công việc và các nhiệm vụ như kỹ năng đặt mục tiêu, đảm nhận trách nhiệm.
Khi bắt đầu đến trường, trẻ xuất hiện tình trạng rụt rè, nhút nhát thụ động, không biết cách ứng phó với những hoàn cảnh nguy cấp, không biết cách tự bảo vệ bản thân trước nguy hiểm. Từ thực tế trên Bộ Giáo dục và Đào tạo thống nhất quan điểm của UNICEF: Kỹ năng sống là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới. (Cách tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và kỹ năng). Các nhóm kỹ năng sống có thể dạy cho trẻ em tuổi Mầm non: Nhóm kỹ năng chăm sóc bản thân; nhóm kỹ năng quản lý cảm xúc; nhóm kỹ năng giao tiếp; nhóm kỹ năng đảm nhận trách nhiệm; nhóm kỹ năng lãnh đạo. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là một bộ phận quan trọng trong việc giáo dục toàn diện và hình thành nhân cách. 
Trong thời điểm hiện nay nền kinh tế phát triển đang trên đường hội nhập Quốc tế, chúng ta phải giao lưu với nhiều nền văn hóa khác nhau trên thế giới. Trẻ thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo, kích động... thế hệ trẻ thường xuyên chịu tác động đan xen của những yếu tố tích cực và tiêu cực, luôn được đặt vào hoàn cảnh phải lựa chọn những giá trị, phải đương đầu với những khó khăn, thách thức, những áp lực tiêu cực. Nếu thiếu kỹ năng sống, các em dễ bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực, bạo lực, và lối sống ích kĩ, thực dụng, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách . Vậy làm thế nào để thế hệ trẻ chúng ta nhận thức và giữ vững được nền văn hóa của dân tộc Việt Nam từ ngàn xưa đến nay và trong thời đại mới là nhiệm vụ cần thiết nhất trong các mục tiêu xây dựng phát triển con người toàn diện trong thời đại hiện nay để sớm đào tạo cho xã hội những con người tài đức vẹn toàn. Dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non là ta nhằm giúp trẻ có kinh nghiệm trong cuộc sống, biết được những điều nên làm và không nên làm. Đối với trẻ mầm non, rèn kỹ năng sống cho trẻ là rèn kỹ năng ứng xử hợp lý các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc sinh hoạt theo nhóm, rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ sức khỏe. Và điều quan trọng mà chúng ta mong muốn là sẽ giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin khi tiếp nhận các thử thách mới qua việc phát triển các kỹ năng cho trẻ. Nếu chỉ suy ngẫm và trò chuyện thôi thì chưa đủ, cần có các kỹ năng ứng dụng vào thực tế. Ngày nay trẻ cần được trải nghiệm, hiểu kết quả của hành vi ứng xử và muốn chủ động đưa ra những quyết định có sức ảnh hưởng lớn.
Ngày nay khi xã hội phát triển, trình độ tri thức của trẻ được nâng lên gấp bội, nhưng bên cạnh đó kỹ năng sống của trẻ dường như bị bỏ quên. Điều này càng thể hiện rõ đối với trẻ ở thành thị, những vùng kinh tế phát triển. Chúng ta dễ dàng bắt gặp trẻ 4-5 tuổi vẫn còn được mẹ chăm sóc từng ly từng tí: từ việc vệ sinh cá nhân, mặc quần áo đến việc xúc ănnhững việc làm này vô tình sẽ làm mất dần kỹ năng sống ở trẻ. 
Đối với trẻ nhỏ tư duy của trẻ chủ yếu là trực quan hình tượng, trẻ luôn bắt chước những hành vi, hành động của người lớn. Chính vì vậy những hành vi, hành động của người lớn đều ảnh hưởng rất lớn đến trẻ. Để trẻ có được những thói quen hành vi văn minh lịch sự, những kỹ năng sống đơn giản nhất trong cuộc sống hàng ngày thì người lớn cần là tấm gương sáng cho trẻ noi theo, đặc biệt là cô giáo - người mà trẻ luôn nghe lời và luôn xem cô là điểm sáng để học tập theo. 
Như vậy giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là một hoạt động giữ vị trí quan trọng trong các hoạt động ở trường mầm non, nó có ý nghĩa, tác dụng lớn đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, góp phần hình thành nhân cách của trẻ. Chính vì thế là một giáo viên mầm non tôi muốn góp một phần nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ phát triển toàn diện.
2.2. Thực trạng của việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi tại Trường Mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
2.2.1. Thuận lợi: 
- Được sự quan tâm của ban giám hiệu luôn chỉ đạo sát sao với công tác chuyên môn. Luôn có sự đầu tư và bồi dưỡng cho chuyên môn.
- Công đoàn phối hợp cùng chuyên môn tổ chức “Hội thảo kỹ năng sống cho trẻ mầm non”. Đây cũng là một điều kiện thuận lợi để giáo viên học hỏi kinh nghiệm trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
- Ban giám hiệu luôn tạo mọi điều kiện hỗ trợ về cơ sở vật chất, các 
phương tiện dạy học. 
- Trường đóng trên địa bàn Thị Trấn với phòng lớp rộng rãi, thoáng mát. 
Lại là trường trọng điểm của huyện nên được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao về chuyên môn.
- Trẻ lớp tôi phụ trách có 30 cháu trong đó có16 trẻ nam và 14 trẻ nữ, các trẻ đều cùng độ tuổi, khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, tò mò ham hiểu biết.
- Bản thân tôi luôn yêu nghề mến trẻ, luôn học hỏi, tìm tòi, tìm ra những biện pháp giáo dục tốt nhất cho trẻ.
- Từ năm 2008 Bộ Giáo dục và đào tạo đã phát động phong trào thi đua 
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” với những biện pháp cụ thể 
để rèn kỹ năng sống cho trẻ một cách chung nhất.
- Đa số trẻ đã học qua lớp mẫu giáo bé nên đã có kiến thức và kỹ năng nhất định. Trẻ mạnh dạn ham học hỏi và thích khám phá tìm hiểu thế giới xung 
quanh trẻ.
2.2.2. Khó khăn:
Bên cạnh những mặt thuận lợi trên còn có những khó khăn:
- Mặc dù cùng độ tuổi nhưng một số trẻ mới đi học chưa qua lớp mẫu giáo bé nên khó khăn cho cô trong quá trình chăm sóc giáo dục.
- Một số phụ huynh bận rộn, ít có thời gian quan tâm đến việc dạy các kỹ năng đơn giản cho trẻ, đôi khi phó mặc cho cô. 
- Một số trẻ được bố mẹ, ông bà cưng chiều và khi hành động sai vẫn không được sự nhắc nhở từ cha mẹ, những công việc cá nhân vẫn luôn phụ thuộc, chính vì vậy việc bồi dưỡng hành vi văn minh lịch sự đối với trẻ là vấn đề giáo dục mà gia đình không thể coi nhẹ ngay khi trẻ còn nhỏ tuổi.
Ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát kĩ năng sống của trẻ tại lớp 4 – 5 tuổi - B2 Trường mầm non Thị Trấn Triệu Sơn với sĩ số 30 cháu, cụ thể như sau:
TT
Nội dung khảo sát
Số trẻ KS
Kết quả
Đạt
Chưa đạt
Số trẻ
(Tỷ lệ %)
Số trẻ
(Tỷ lệ %)
1
Mạnh dạn, tự tin
30
13
43,3%
17
56,7%
2
Kỹ năng hợp tác
30
12
40%
18
60%
3
Kỹ năng nhận thức
30
11
36,7%
19
63,3%
4
Kỹ năng tự phục vụ
30
14
46,7%
16
53,3%
5
Kỹ năng giao tiếp lịch sự, lễ phép
30
10
33,3%
20
66,7%
6
Kỹ năng bảo vệ bản thân
30
10
33,3%
20
66,7%
7
Kỹ năng tuân thủ các quy tắc xã hội
30
11
36,7%
19
63,3%
8
Kỹ năng thích nghi với môi trường sống
30
16
53,3%
14
46,7%
Trước thực trạng trên tôi suy nghĩ, nghiên cứu tài liệu để tìm ra các biện pháp hay dạy trẻ có kỹ năng sống qua đề tài “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở Trường Mầm non Thị Trấn Triệu Sơn”.
	2.3. Các biện pháp thực hiện để giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi tại Trường Mầm non Thị Trấn Triệu Sơn.
2.3.1. Tạo môi trường giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Việc xây dựng môi trường giáo dục rất quan trọng, góp phần thực hiện đạt các chỉ tiêu kế hoạch đề ra của lớp. Tôi đã chú trọng đến công tác xây dựng môi 
trường nhằm giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Ví dụ: Trước lớp học có góc tuyên truyền các bậc cha mẹ với tiêu đề “Phụ huynh cần biết” trong đó gồm có các nội dung như: Danh sách trẻ, Kết quả theo dõi cân đo hàng tháng, định kỳ, kết quả khám sức khỏe, các nội dung tuyên truyền về dịch bệnh, về giáo dục kỹ năng sống theo chủ đề... Các nội dung được trang trí đẹp mắt và nổi bật gây được sự chú ý của các bậc phụ huynh khi đưa đón trẻ. 
Trong lớp, trang trí các góc mở cho trẻ được trải nghiệm và hoạt động. 
Ví dụ: Mảng tường trên lớp tôi trang trí các hình ảnh làm nổi bật chủ đề, bên cạnh đó có mảng tường được cắt bằng các ô bóng kính cho trẻ tự ghép các hình ảnh vào... Góc mừng sinh nhật bé, tôi trang trí các hoạ tiết biểu tượng từng tháng và cho trẻ có sinh nhật trong tháng đó tự ghép ảnh của mình vào...
Góc mở cho trẻ hoạt động và tuyên truyền với cha mẹ trẻ
Tổ chức các buổi biểu diễn văn nghệ vào cuối chủ đề của lớp, tổ chức giao lưu các lớp với nhau, tổ chức mừng sinh nhật một nhóm trẻ ... Qua đó trẻ rất hứng thú và thông qua các hoạt động đó nhằm giáo dục kỹ năng sống cho trẻ một cách rất nhẹ nhàng và có hiệu quả.
2.3.2. Giáo dục kỹ năng sống thông qua việc tạo tình huống cụ thể 
 Để giáo dục kĩ năng sống cho trẻ đạt kết quả tốt giáo viên cần nắm vững 
được đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ, thường xuyên cho trẻ trải nghiệm thực hành để trẻ có những thói quen tốt, vận dụng linh hoạt các biện pháp đối với từng cá nhân trẻ, trao đổi gợi mở với trẻ bằng hệ thống câu hỏi gắn với từng nội dung cụ thể. Đối với trẻ làm đúng cô dùng lời động viên khuyến khích, khen ngợi những hành vi tốt, với những hành vi chưa tốt cô cần nhắc nhở kịp thời nhưng không phải hình thức trách phạt mà dùng lời lẽ ân cần hoặc qua thơ chuyện giáo dục trẻ [4].
Trước đây, với những nội dung dạy trẻ nhận biết một số nguy cơ không an toàn và cách phòng tránh thì giáo viên thường giáo dục trẻ với những lời dặn dò nhắc nhở đơn giản thông qua nội dung các bài thơ, câu chuyện, bài hát có nội dung giáo dục dạy trẻ. Song trên thực tế, trong chương trình có rất ít bài hát, bài thơ, câu chuyện có nội dung đó. Vì vậy, trong năm học này, tôi nghiên cứu lựa chọn và đưa ra những tình huống cụ thể để dạy trẻ có kỹ năng ứng biến khi gặp tình huống khó khăn, biết cách suy nghĩ và giải quyết .
Ví dụ: Với chủ điểm “Bản thân”.
 Trước đây, thông qua câu chuyện“Chú vịt xám” hoặc nội dung bài hát “Đàn vịt con” [1] chúng tôi chỉ dùng lời giáo dục trẻ: “Khi đi công viên hoặc đến những nơi công cộng thì phải đi với bố mẹ, không được chạy lung tung để khỏi bị lạc” chứ chưa dạy trẻ nếu chẳng may xảy ra sẽ phải xử lý như thế nào.
Với cách giáo dục như vậy tôi thấy kết quả đạt trên trẻ chưa đạt hiệu quả. Trẻ ghi nhớ một cách thụ động, và thường chóng quên. Và điều cốt yếu trẻ không hiểu cốt lõi của vấn đề là tại sao không nên làm như vậy và nếu xảy ra thì phải làm thế nào. Do đó bây giờ ngoài việc giáo dục như vậy vào giờ hoạt động chiều, tôi đã đưa ra tình huống “Khi bé bị lạc mẹ trong siêu thị hoặc đi chợ Tết - bé sẽ làm gì ? 
	Tôi đã cho trẻ suy nghĩ, mỗi trẻ đưa ra một cách giải quyết của riêng trẻ. Lắng nghe ý kiến của trẻ, cho trẻ suy nghĩ và trả lời theo ý kiến của mình, gợi mở cho trẻ bằng các câu hỏi :
 	Theo con làm như vậy có được không? Tại sao? Sau đó, cô giúp trẻ rút ra phương án tối ưu nhất: Khi bị lạc mẹ, bé hãy bình tĩnh, không khóc và chạy lung tung mà hãy đứng yên tại chỗ chờ. Vì bố, mẹ sẽ quay lại chỗ đó để tìm bé. Hoặc bé có thể đến chỗ chú bảo vệ, cô bán hàng trong siêu thị ở gần chỗ đó để nhờ gọi điện thoại, hoặc thông báo lên loa để tìm bố mẹ. Tuyệt đối không đi theo người lạ dù người đó có hứa sẽ đưa về với bố mẹ. Vì có thể đó sẽ là kẻ xấu lợi dụng cơ hội đó bắt cóc hoặc làm hại bé. 
Với tình hình phức tạp trong xã hội hiện nay, nhiều tình huống bất trắc có thể xảy ra đối với trẻ như bị bắt cóc , xâm hại ... Tôi đã đưa ra những tình huống
 để dạy trẻ như : “Nếu có người không quen biết cho bé quà bé nên làm như thế nào ?
 	Ở tình huống này, với lứa tuổi của trẻ trên thực tế trẻ rất thích khi được cho quà và sẽ không biết tại sao không được nhận. 
Khi trẻ thảo luận, tôi đưa ra những giả thiết, những tình huống xấu “ Nếu đó là kẻ xấu thì sẽ rất nguy hiểm cho bé”. Tôi phân tích, giải thích cho trẻ và giúp trẻ có phương án giải quyết đó là: Tuyệt đối không nhận quà, ăn bánh kẹo của người lạ vì có thể bị người xấu tẩm thuốc mê và trúng mưu của kẻ xấu.
Khi gặp trường hợp này bé nên nói “Cháu cám ơn, nhưng bố mẹ cháu không cho nhận quà của người lạ”. 
Hay tình huống: “Nếu con đang ở nhà một mình, có người đến gọi mở cửa con sẽ làm gì ?
	Tôi cho trẻ nói suy nghĩ , cách giải quyết của mình. Trong khi thảo luận với trẻ tôi gợi mở: cũng có trường hợp kẻ xấu có thể gây hại cho bé hoặc lấy trộm đồ của gia đình cũng chính là người thu tiền điện, nước hoặc chính là người quen biết với bố mẹ bé để giúp trẻ suy đoán tìm cách giải quyết. Sau đó cô giúp trẻ rút ra phương án tối ưu nhất trong trường hợp này: Tuyệt đối không mở cửa, kể cả đó có thể là người quen của bố mẹ, người thu tiền điện, nước. Nếu có người lớn ở trên gác chưa biết thì gọi xuống , còn nếu không có ai ở nhà thì hẹn họ nhắn lại gì hoặc tối đến gặp bố mẹ.
Trong thời gian gần đây, cháy nổ là hiểm hoạ luôn rình rập với tất cả mọi 
nhà. Chính vì vậy, với trẻ mẫu giáo tuy trẻ còn nhỏ tuổi song tôi nghĩ rằng cũng cần dạy cho trẻ một số kỹ năng ứng biến nếu chẳng may có điều đó xảy ra . Tôi đã đưa tình huống : “Nếu bé thấy có khói, hoặc cháy ở đâu đó bé sẽ phải làm thế nào?”
Qua tình huống này tôi dạy trẻ: Khi thấy có khói hoặc cháy ở đâu, trước hết bé phải chạy xa chỗ cháy, hãy hét to để báo với người nhà và những người xung quanh có thể nghe thấy. Nếu không có người ở nhà thì chạy báo cho hàng xóm.
 	Từ những tình huống cụ thể mà rất dễ xảy ra đối với trẻ, bằng cách cho trẻ thảo luận, yêu cầu trẻ suy nghĩ, vận dụng vốn hiểu biết của mình đã có để tìm cách giải quyết 

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_so_bien_phap_giao_duc_ky_nang_song_cho_tre_mau_giao.doc