Báo cáo biện pháp Một số kinh nghiệm áp dụng phương pháp giáo dục STEAM cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi tại trường Mầm Non
STEAM là phương pháp giáo dục chủ yếu dựa trên thực hành và các hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Thay cho các phương pháp giáo dục truyền thống tại Việt Nam hiện nay, trẻ chỉ được học lý thuyết mà rất ít khi được sử dụng các lý thuyết đã học vào thực tế. Kiến thức trẻ học được rất nhiều nhưng trẻ lại không nhớ được lâu. Điều này vô hình gây ra khó khăn cho trẻ trong việc áp dụng kiến thức vào các ứng dụng trong cuộc sống. STEAM xem giáo viên là người hỗ trợ về học tập, không chỉ là người cung cấp kiến thức.
Phương pháp này mang lại sự hứng khởi trong học tập nhưng vẫn đảm bảo việc nắm bắt kiến thức, giúp các em thật sự tương tác với môn học và học vì yêu thích, đồng thời kích thích sự tìm tòi khám phá. Mặt khác, việc đặt trẻ làm trung tâm sẽ giúp các em hình thành tố chất trở thành những nhà lãnh đạo mạnh mẽ, những nhà cải tiến đầy sáng tạo. Điểm mới lạ của STEAM là các môn khoa học, nghệ thuật quen thuộc được giảng dạy một cách sinh động, gắn liền với thực tiễn, liên hệ thông tin giữa các lĩnh vực phát triển giáo dục vào trong thực tế, cung cấp kiến thức toàn diện về năm lĩnh vực: Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học. Science (Khoa học - S): là các vấn đề liên quan tới vật lý ( thê giới chuyển động như thế nào, bánh xe chuyển động ra sao.); hóa học ( nhiệt độ như thế nào làm nước nóng và sôi .); sinh học ( cử động của cơ thể người, các giác quan). Ví dụ: “làm nhà có đèn phát sáng” có thể làm bằng cách bố trí đèn sao khi mở cửa ra thì đèn phát sáng. Khảo sát S: khảo sát khả năng thể hiện sự hiểu biết của trẻ về các sự vật, hiện tượng gần gũi bằng cử chỉ, lời nói. Technology (Công nghệ - T): là sản phẩm có thể chuyển động được nhờ sử dụng công nghệ hay là các hình ảnh download trên mạng, sử dụng công nghệ iphone, ipad, sử dụng robot, mô tơ. Ví dụ: khi giao cho trẻ một nhiệm vụ, trẻ có thể dùng máy tính, ti vi, ipad để thu thập thông tin, tổng hợp lại thành 1 cái hoàn hảo. Khảo sát T: Khảo sát sự quan tâm, hứng thú của trẻ với các sự vật, hiện tượng và khả năng khám phá thế giới xung quanh bằng các giác quan (sử dụng các giác quan để quan sát, ghi nhớ, thu thập thông tin về đối tượng). Engineering (Kỹ thuật - E): chính là
quá trình sáng tạo, sửa chữa, thiết kế ra một sản phẩm nào đó. Ví dụ: tạo ra ô tô có thể chuyển động được, ô tô có thể có người lái hoặc không có người lái. Trẻ tự tìm ra cách lắp ráp nhưng trước tiên phải biết ô tô đó như thế nào, chuyển động bằng gì. Khảo sát E: khảo sát việc thực hiện, phối hợp được các cử động của bàn tay, ngón tay, phối hợp tay - mắt ( cắt, vẽ, xếp chồng.); khả năng nghe và hiểu lời nói, khả năng sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề đơn giản, thực hiện được nhiệm vụ gồm 2-3 hành động của trẻ bằng việc trải nghiệm thực tế. Art (Nghệ thuật - A) là sản phẩm sau khi hoàn thành nó sẽ được sử dụng để trưng bày hay dùng vào các mục đích khác nhau tùy theo sở thích của trẻ. Sản phẩm đó phải đẹp, mang tính thực tế. Khảo sát A: Khảo sát sự nhận biết và biểu lộ cảm xúc với con người, sự vật gần gũi (mạnh dạn tham gia hoạt động, mạnh dạn trả lời câu hỏi, cố gắng thực hiện công việc đơn giản được giao, biểu lộ cảm xúc vui buồn, sợ hãi, tức giận.), khả năng sáng tạo trong quá trình thực hiện nhiệm vụ (tạo ra các sản phẩm, đặt tên cho sản phẩm.). Math (Toán học - M): trẻ biết trẻ cần bao nhiêu đồ dùng cho bài này, bao nhiêu bánh xe để ô tô chạy. Trẻ đếm bánh xe, hình học, nhận biết hình học. Khảo sát M: Khảo sát khả năng quan tâm đến số lượng và đếm, so sánh, sắp xếp, nhận biết hình dạng, vị trí trong không gian và định hướng thời gian so với bản thân. Khảo sát 5 yếu tố STEAM là khảo sát trẻ đầy đủ 5 lĩnh vực phát triển: phát triển nhận thức, phát triển thể chất, phát triển tình cảm- kỹ năng xã hội, phát triển ngôn ngữ, phát triển thẩm mỹ. Thông qua hoạt động STEAM, trẻ được thỏa sức sáng tạo, trải nghiệm thực tế giúp trẻ ham học hỏi, tìm tòi, khám phá là tiền đề cho việc hình thành tố chất thông minh cho trẻ. Chính vì vậy để thực hiện tốt đề tài: “Một số kinh nghiệm áp dụng phương pháp giáo dục STEAM cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi tại trường mầm non” thì tôi đã nghiên cứu, đưa ra một số biện pháp áp dụng giáo dục đạt hiệu quả cao.
Một số kinh nghiệm áp dụng phương pháp giáo dục STEAM cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi tại trường Mầm Non ĐẶT VẤN ĐỀ Với sự phát triển của công nghệ kỹ thuật trên thế giới hiện nay thì nhu cầu học tập ngày càng lớn, đòi hỏi ngành giáo dục cũng phải có những sự thay đổi để đáp ứng nhu cầu của xã hội. Giáo dục STEAM có thể tạo ra những con người có khả năng đáp ứng được nhu cầu của thế kỷ. Phương pháp giáo dục STEAM hiện đã được áp dụng rất nhiều trong nền giáo dục ở các quốc gia phát triển như Mỹ, Nhật và các quốc gia khác với mục tiêu xây dựng thế hệ nhân lực mới có kiến thức lẫn kỹ năng phong phú, thực tế. Mô hình STEAM còn khá mới mẻ ở Việt Nam nhưng đã là “kim chỉ nam” rất thịnh hành trong lĩnh vực giáo dục ở các quốc gia phát triển hàng đầu trên thế giới. Có thể nói STEAM giống như là khởi đầu cho một sự thay đổi và tương lai của cả một nền giáo dục đổi mới và sáng tạo. STEAM là phương pháp học tập chủ yếu dựa trên thực hành và các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, do đó, trẻ được tiếp cận phương pháp giáo dục này có những ưu thế nổi bật như: kiến thức khoa học, kỹ thuật, công nghệ và toán học chắc chắn, khả năng sáng tạo, tư duy logic và có cơ hội phát triển các kỹ năng mềm toàn diện hơn. Trong năm học 2019-2020, được sự quan tâm của Bộ giáo dục, giáo viên mầm non ở các trường trong thành phố Hà Nội được tiếp cận với phương pháp giáo dục STEAM, là một giáo viên may mắn được tham gia khoá học, tôi thấy đây là một phương pháp giáo dục thú vị, phát huy được nhiều tiềm năng, khơi dậy sự sáng tạo trong mỗi bản thân trẻ. Giáo dục STEM tập trung vào những yếu tố quan trọng như: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật), Math (Toán học). Theo đó, Mô hình giáo dục STEM là quá trình tích hợp kiến thức giữa các môn khoa học, kỹ thuật, toán học, công nghệ, qua đó xây dựng cho học sinh các kỹ năng được kết hợp hài hòa từ kiến thức của các bộ môn nói trên để sử dụng khi làm việc trong thế giới công nghệ ngày nay. Đồng thời STEM trang bị cho người học những kỹ năng về tư duy phản biện và giải quyết vấn đề; kỹ năng làm việc theo nhóm; khả năng tư duy chiến lược và định hướng mục tiêu; kỹ năng quản lý thời gian, nhằm chuẩn bị cho học sinh những tri thức thiết yếu nhất của thế kỉ 21, những kỹ năng có thể giúp tăng đáng kể ưu thế cạnh tranh của lao động ở mỗi quốc gia. Nền kinh tế của chúng ta đòi hỏi nhiều hơn là hiểu biết về những lĩnh vực này - nó đòi hỏi sự áp dụng, sự sáng tạo và sự thông minh. Vì thế yếu tố nghệ thuật (Arts) cần thiết để bổ sung và đưa vào mô hình giáo dục mới này. STEM vì thế đã dần chuyển thành STEAM (Khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học). Trẻ mầm non không học lý thuyết hàn lâm, qua những lời nói suông, giảng giải mà chúng học qua chính những trải nghiệm thực tế, được khám phá, quan sát và thực hành, bởi tư duy của trẻ mầm non là tư duy mang tính chất trực quan. Đặc điểm tư duy của trẻ mầm non là tư duy trực quan. Vì thế khi cho trẻ quan sát và thực hiện một thí nghiệm khoa học, hãy chỉ tập trung vào việc đặt câu hỏi để trẻ tự nói ra những thay đổi, những hiện tượng mà trẻ nhìn thấy và nghe thấy.Trẻ sẽ ghi nhớ mọi thứ nhanh nhất khi trẻ được ứng dụng vào chính cuộc sống của mình. Tránh giải thích dài dòng về nguyên lý khoa học, mà hãy tập trung vào giúp trẻ phát hiện những thay đổi, những diễn biến của hiện tượng. Với các nguyên lý khoa học phức tạp trẻ sẽ tiếp tục được tiếp cận ở các cấp học cao hơn.Chính vì thế khi áp dụng phương pháp giáo dục STEAM sẽ mang lại hiệu quả vô cùng lớn với trẻ mầm non, những bài học sẽ trở nên hứng thú và ý nghĩa. Cách tiếp cận dạy học theo phương pháp STEAM chắc chắn không phải là nhiệm vụ dễ dàng nhưng những lợi ích mà STEAM mang lại cho trẻ nhỏ và trường học thì rất lớn. Trường học sẽ không chỉ là nơi để giảng dạy lý thuyết mà ở nơi đó những đứa trẻ được trải nghiệm những kiến thức thực tiễn vừa lớn khôn, trưởng thành “chơi thông minh và học vui vẻ”. Con đường tới STEAM là vô cùng thú vị. Khi quan sát một đứa trẻ khi được trải nghiệm thực làm cùng STEAM sẽ thấy chúng tập trung, say sưa, trí tưởng tượng được sáng tỏ, trí tò mò được thỏa mãn và hơn hết tình yêu, niềm đam mê với khoa học và công nghệ được nảy sinh. Là một giáo viên đứng lớp, hàng ngày được tiếp xúc gần gũi với trẻ, hiểu được mức độ nhận thức của trẻ, bản thân tôi luôn mong muốn đựoc áp dụng phưong pháp học tập này cho học sinh của mình để trẻ sáng tạo hơn, chủ động hơn, để các con tìm ra những nguyên lý khoa học ngay trong những hoạt động đơn giản. Với mong muốn như trên, tôi mạnh dạn chọn đề tài: : “Một số kinh nghiệm áp dụng phương pháp giáo dục STEAM cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi tại trường Mầm Non” làm sáng kiến kinh nghiệm của mình và đã triển khai đạt hiệu quả cao. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9/ 2019 đến tháng 6/2020 Đối tượng nghiên cứu: Trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi tại trường mầm non nơi tôi công tác. Phạm vi nghiên cứu: Công tác áp dụng phương pháp giáo dục STEAM tại trường Mầm Non ”. Phạm vi áp dụng và kế hoạch nghiên cứu: Trẻ 4 -5 tuổi ở trường mầm non. Thời gian nghiên cứu 9 tháng (từ tháng 9/2019 đến tháng 4/2020) GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CƠ SỞ LÝ LUẬN STEAM là phương pháp giáo dục chủ yếu dựa trên thực hành và các hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Thay cho các phương pháp giáo dục truyền thống tại Việt Nam hiện nay, trẻ chỉ được học lý thuyết mà rất ít khi được sử dụng các lý thuyết đã học vào thực tế. Kiến thức trẻ học được rất nhiều nhưng trẻ lại không nhớ được lâu. Điều này vô hình gây ra khó khăn cho trẻ trong việc áp dụng kiến thức vào các ứng dụng trong cuộc sống. STEAM xem giáo viên là người hỗ trợ về học tập, không chỉ là người cung cấp kiến thức. Phương pháp này mang lại sự hứng khởi trong học tập nhưng vẫn đảm bảo việc nắm bắt kiến thức, giúp các em thật sự tương tác với môn học và học vì yêu thích, đồng thời kích thích sự tìm tòi khám phá. Mặt khác, việc đặt trẻ làm trung tâm sẽ giúp các em hình thành tố chất trở thành những nhà lãnh đạo mạnh mẽ, những nhà cải tiến đầy sáng tạo. Điểm mới lạ của STEAM là các môn khoa học, nghệ thuật quen thuộc được giảng dạy một cách sinh động, gắn liền với thực tiễn, liên hệ thông tin giữa các lĩnh vực phát triển giáo dục vào trong thực tế, cung cấp kiến thức toàn diện về năm lĩnh vực: Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học. Science (Khoa học - S): là các vấn đề liên quan tới vật lý ( thê giới chuyển động như thế nào, bánh xe chuyển động ra sao..); hóa học ( nhiệt độ như thế nào làm nước nóng và sôi ..); sinh học ( cử động của cơ thể người, các giác quan). Ví dụ: “làm nhà có đèn phát sáng” có thể làm bằng cách bố trí đèn sao khi mở cửa ra thì đèn phát sáng. Khảo sát S: khảo sát khả năng thể hiện sự hiểu biết của trẻ về các sự vật, hiện tượng gần gũi bằng cử chỉ, lời nói. Technology (Công nghệ - T): là sản phẩm có thể chuyển động được nhờ sử dụng công nghệ hay là các hình ảnh download trên mạng, sử dụng công nghệ iphone, ipad, sử dụng robot, mô tơ. Ví dụ: khi giao cho trẻ một nhiệm vụ, trẻ có thể dùng máy tính, ti vi, ipad để thu thập thông tin, tổng hợp lại thành 1 cái hoàn hảo. Khảo sát T: Khảo sát sự quan tâm, hứng thú của trẻ với các sự vật, hiện tượng và khả năng khám phá thế giới xung quanh bằng các giác quan (sử dụng các giác quan để quan sát, ghi nhớ, thu thập thông tin về đối tượng). Engineering (Kỹ thuật - E): chính là quá trình sáng tạo, sửa chữa, thiết kế ra một sản phẩm nào đó. Ví dụ: tạo ra ô tô có thể chuyển động được, ô tô có thể có người lái hoặc không có người lái. Trẻ tự tìm ra cách lắp ráp nhưng trước tiên phải biết ô tô đó như thế nào, chuyển động bằng gì. Khảo sát E: khảo sát việc thực hiện, phối hợp được các cử động của bàn tay, ngón tay, phối hợp tay - mắt ( cắt, vẽ, xếp chồng..); khả năng nghe và hiểu lời nói, khả năng sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề đơn giản, thực hiện được nhiệm vụ gồm 2-3 hành động của trẻ bằng việc trải nghiệm thực tế. Art (Nghệ thuật - A) là sản phẩm sau khi hoàn thành nó sẽ được sử dụng để trưng bày hay dùng vào các mục đích khác nhau tùy theo sở thích của trẻ. Sản phẩm đó phải đẹp, mang tính thực tế. Khảo sát A: Khảo sát sự nhận biết và biểu lộ cảm xúc với con người, sự vật gần gũi (mạnh dạn tham gia hoạt động, mạnh dạn trả lời câu hỏi, cố gắng thực hiện công việc đơn giản được giao, biểu lộ cảm xúc vui buồn, sợ hãi, tức giận...), khả năng sáng tạo trong quá trình thực hiện nhiệm vụ (tạo ra các sản phẩm, đặt tên cho sản phẩm..). Math (Toán học - M): trẻ biết trẻ cần bao nhiêu đồ dùng cho bài này, bao nhiêu bánh xe để ô tô chạy. Trẻ đếm bánh xe, hình học, nhận biết hình học. Khảo sát M: Khảo sát khả năng quan tâm đến số lượng và đếm, so sánh, sắp xếp, nhận biết hình dạng, vị trí trong không gian và định hướng thời gian so với bản thân. Khảo sát 5 yếu tố STEAM là khảo sát trẻ đầy đủ 5 lĩnh vực phát triển: phát triển nhận thức, phát triển thể chất, phát triển tình cảm- kỹ năng xã hội, phát triển ngôn ngữ, phát triển thẩm mỹ. Thông qua hoạt động STEAM, trẻ được thỏa sức sáng tạo, trải nghiệm thực tế giúp trẻ ham học hỏi, tìm tòi, khám phá là tiền đề cho việc hình thành tố chất thông minh cho trẻ. Chính vì vậy để thực hiện tốt đề tài: “Một số kinh nghiệm áp dụng phương pháp giáo dục STEAM cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi tại trường mầm non” thì tôi đã nghiên cứu, đưa ra một số biện pháp áp dụng giáo dục đạt hiệu quả cao. CƠ SỞ THỰC TIỄN: Đặc điểm chung: Trường tôi là một trường mầm non thuộc huyện ngoại thành, thành phố Hà Nội. Trường đạt chuẩn quốc gia mức độ I năm 2009, trường được Chủ tịch nước tặng huân chương lao động hạng 3 năm 2013. + Trường nhiều năm liên tục đạt tập thể lao động xuất sắc, các lớp học rộng rãi, sạch đẹp đã được trang bị nhiều đồ dùng đồ chơi hiện đại. + Trường được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi phục vụ công tác giảng dạy. Năm học 2019 - 2020, tôi được Ban giám hiệu phân công dạy lớp mẫu giáo nhỡ. Lớp có 4 cô, với tổng số 55 học sinh trong đó có 28 nam và 27 nữ. Với tình hình thực trạng như trên trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau: Thuận lợi : Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đầy đủ để giáo viên có thể tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi nhằm áp dụng phương pháp giáo dục steam cho trẻ. Phòng học rộng rãi, ấm áp về mùa đông, mùa hè thì mát mẻ, đủ ánh sáng tạo điều kiện tốt cho cô và trẻ tham gia các hoạt động được tốt và thường xuyên. Bốn giáo viên phụ trách lớp đều nắm được đặc điểm tâm sinh lý trẻ, hiểu được suy nghĩ, mong muốn của trẻ. Bản thân tôi là một giáo viên trẻ luôn yêu nghề mến trẻ, ham học hỏi, trau dồi kiến thức, có trình độ nghiệp vụ, chuyên môn vững vàng, ứng dụng CNTT thành thạo thích tìm tòi, sáng tạo. Bản thân được tham gia : “Tập huấn tiếp cận phương pháp giáo dục Stem” do phòng Giáo dục Huyện tổ chức nên tôi nắm được kiến thức về phương pháp giáo dục STEAM. 100% trẻ học đúng độ tuổi, thích tò mò, khám phá nên việc áp dụng phương pháp giáo dục steam cho trẻ được thuận lợi hơn.Trẻ hàng ngày đến trường được thực hành trải nghiệm phương pháp giáo dục STEAM mọi lúc, mọi nơi.Trẻ của lớp có nề nếp thói quen tốt trong học tập, khả năng nghe – hiểu và tiếp thu nhanh. Nhìn chung phụ huynh đều quan tâm đến sự phát triển của con em mình. Khó khăn: Tài liệu về phương pháp giáo dục STEAM cho giáo viên tham khảo không nhiều và chưa phong phú. Đồ dùng, trang thiết bị phục vụ cho trẻ học tập theo phương pháp giáo dục STEAM còn hạn chế. Giáo viên chưa dành nhiều thời gian cho việc nghiên cứu ứng dụng phương pháp giáo dục STEAM vào giảng dạy. Giáo dục STEAM là một hoạt động mới và khó đòi hỏi phải có thực hành và tính ứng dụng cao. Điều đó đòi hỏi người giáo viên phải có thời gian và quá trình tìm hiểu kiến thức kĩ lưỡng. Lớp có một số trẻ còn nhút nhát, rụt rè, thiếu tự tin, không giao tiếp với bạn bè. Kỹ năng của trẻ còn hạn chế: Kỹ năng thực hành, trải nghiệm, hoạt động nhóm (hợp tác, thỏa thuận, chia sẻ), kỹ năng giao tiếp. Phụ huynh và giáo viên chưa có sự phối hợp, trao đổi thường xuyên do hầu như ông bà, chú, bác đưa đón trẻ. Một số phụ huynh chưa nhiệt tình phối kết hợp cùng các cô trong việc áp dụng phương pháp giáo dục steam cho trẻ. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: Biện pháp 1: Khảo sát trẻ về khả năng nhận thức của trẻ về STEAM: Bên cạnh việc áp dụng những kiến thức đã học vào thực tế giảng dạy, tôi đã dành nhiều nghiên cứu phương pháp giáo dục STEAM vào dạy trẻ. Đầu tiên tôi đã tiến hành khảo sát trẻ về các lĩnh vực (Phụ lục 1): khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật, toán học của phương pháp giáo dục Steam gắn liền với mục tiêu giáo dục trẻ ở 5 lĩnh vực phát triển. * Cách thực hiện Xây dựng phiếu khảo sát khả Xin ý kiến chỉ đạo của Ban giám hiệu. Trao đổi kế hoạch, các tiêu chí khảo sát cùng giáo viên trong lớp. Trao đổi với giáo viên trong lớp về hình thức, phương tiện khảo sát. Tiến hành khảo sát trẻ ngay từ thàng 8/2019 để có căn cứ đưa ra các biện pháp phù hợp. Ghi chép các biểu hiện của trẻ, tổng hợp kết quả, phiếu khảo sát. Minh chứng 1: Phiếu khảo sát học sinh đầu năm. *Kết quả: Khảo sát đầu năm cho thấy: 16% trẻ có khả năng thể hiện sự hiểu biết của mình về các sự vật, hiện tượng gần gũi bằng cử chỉ, lời nói; 13% trẻ quan tâm, hứng thú của trẻ với các sự vật, hiện tượng và khả năng khám phá thế giới xung quanh bằng các giác quan; 11 % trẻ có khả năng thực hiện, phối hợp được các cử động của bàn tay, ngón tay, phối hợp tay - mắt (cắt, vẽ, xếp chồng..); khả năng nghe và hiểu lời nói, khả năng sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề đơn giản, thực hiện được nhiệm vụ gồm 2-3 hành động của trẻ bằng việc trải nghiệm thực tế; 20 % trẻ nhận biết và biểu lộ cảm xúc với con người, sự vật gần gũi (mạnh dạn tham gia hoạt động, mạnh dạn trả lời câu hỏi, cố gắng thực hiện công việc đơn giản được giao, biểu lộ cảm xúc vui buồn, sợ hãi, tức giận..), khả năng sáng tạo trong quá trình thực hiện nhiệm vụ ( tạo ra các sản phẩm, đặt tên cho sản phẩm..); 22% trẻ quan tâm đến số lượng và đếm, so sánh, sắp xếp, nhận biết hình dạng, vị trí trong không gian và định hướng thời gian so với bản thân. Minh chứng 2: Bảng tổng hợp khảo sát đánh giá trẻ đầu năm. Qua điều tra khảo sát, lấy phiếu thăm dò ý kiến phụ huynh, tôi thấy khả năng ghi nhớ và nhắc lại những thông tin về các hình ảnh của trẻ chưa tốt, thể hiện sự hiểu biết của trẻ về hình ảnh bằng cử chỉ, lời nói còn lúng túng và thực hiện nhiệm vụ đơn giản còn thiếu tự tin. Sau khi khảo sát, tôi đã lên kế hoạch, lựa chọn các phương pháp phù hợp để ứng dụng STEAM vào giảng dạy tại lớp. Áp dụng phương pháp giáo dục STEAM giúp trẻ tự do sáng tạo, thỏa sức vừa học tập vừa vui chơi. Biện pháp 2: Lựa chọn nội dung và lập kế hoạch giáo dục steam phù hợp: Lập kế hoạch giáo dục STEAM cho trẻ cụ thể và chi tiết theo từng chủ đề, thời gian và nội dung rõ ràng giúp cho việc tổ chức kế hoạch giáo dục được chủ động và nâng cao hiệu quả. Thông qua kế hoạch đã được lập thì thuận lợi cho giáo viên lựa chọn mục đích giảng dạy phù hợp, không bị chồng chéo hay lặp lại. * Cách thực hiện : Dù đã có kinh nghiệm dạy lớp mẫu giáo nhỡ nhiều năm nhưng khi bắt tay thực hiện đề tài mới này tôi đã dành nhiều thời gian để tìm hiểu mục đích, nội dung của chương trình giáo dục STEAM cho trẻ. Có hiểu rõ điều này mới giúp cô giáo lựa chọn những nội dung và lập kế hoạch giáo dục steam phù hợp để đưa vào dạy trẻ sao cho thiết thực nhất, hiệu quả nhất. Tôi đã hoàn thành chuyên đề bồi dưỡng “ Tiếp cận phương pháp giáo dục Stem” do Phòng giáo dục và đào tạo Huyện tổ chức nên nắm bắt được phương pháp giáo dục STEAM. Bên cạnh những kiến thức đã được lĩnh hội trong đợt tập huấn đó, tôi đã dành thời gian nghiên cứu các tài liệu về giáo dục STEAM như: + Nghiên cứu trên mạng, đọc sách báo + Tìm đọc 365 thí nghiệm steam kỳ thú của Trương Võ Hữu Thiên + Bộ chương trình STEAM 120 bài học + Tài liệu tập huấn STEAM của Sở GD&ĐT + STEAM cách học của trẻ mầm non mà bố mẹ nên biết Kết quả: Tôi đã lựa chọn được một số nội dung STEAM đưa vào dạy trẻ. (Phụ lục 2) Tôi đã tự thiết kế được 20 bài dạy, 30 thí nghiệm phù hợp áp dụng phương pháp giáo dục STEAM cho trẻ 4 - 5 tuổi, sưu tầm được 365 thí nghiệm STEAM và lựa chọn 10 đề tài STEAM thu hút được trẻ lứa tuổi tôi phụ trách. (Phụ lục 3). Biện pháp 2: Lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục steam vào dạy trẻ: Việc tổ chức dạy trẻ lồng ghép giáo dục STEAM trong các hoạt động là một việc làm rất cần thiết. Đây chính là cơ hội để giáo viên cung cấp kiến thức, kỹ năng cho trẻ một cách tốt nhất. Nhưng lồng ghép như thế nào cho phù hợp, điều đó phụ thuộc vào giáo viên, muốn thực hiện tốt giáo viên phải linh hoạt, sáng tạo, lựa chọn hình thức phù hợp, nội dung sáng tạo với bài dạy, với chủ đề và nhận thức của trẻ. Qua đó, trẻ sẽ tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng hứng thú. Cách thực hiện: Tôi thường xuyên lồng ghép nội dung giáo dục STEAM để dạy trẻ vào các hoạt động hàng ngày như: Giờ đón trẻ, hoạt động ngoài trời, hoạt động học, hoạt động góc, hoạt động tham quan dã ngoại. Giờ hoạt động đón trẻ: Khi trẻ tới lớp, tôi tổ chức cho trẻ chơi tự do với các đồ dùng đồ chơi theo thông tư 02 như đồ chơi lắp ráp, đồ chơi hoa, đồ chơi hình khối...để trẻ có thể thỏa sức sáng tạo ra công trình của mình. (Hình ảnh: Trẻ ngồi chơi đồ chơi xếp hình sáng tạo - Phụ lục 4) Giờ hoạt động chung: Tôi lựa chọn những nội dung giáo dục phù hợp nhằm đem lại cho trẻ những kiến thức đầy đủ, toàn diện về các mặt (thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ và tình cảm xã hội) . Tôi đã xây dựng các dự án bao gồm nhiều bài học để trẻ có thể tiếp cận và trải nghiệm thực tế nhất. Ví dụ: Hoạt động phát triển nhận thức “Khám phá phương tiện giao thông đường bộ”. Tôi cho trẻ khám phá chiếc ô tô có động cơ. Trẻ được trải nghiệm mở cửa xe ô tô, thắt dây an toàn, lái xe, được thiết kế chiếc ô tô của riêng mình và tự tìm ra cách để tạo ra chiếc ô tô theo yêu cầu của cô: có thể đi được và bánh xe không bị rơi ra ngoài. Trẻ được trải nghiệm chơi với chiếc ô tô của mình để phát hiện ô tô có đạt yêu cầu không, từ đó tìm ra lí do và cách khắc phục. Ví dụ: Hoạt động phát triển thẩm mỹ “Tạo hình theo ý thích”. Trẻ được trải nghiệm tạo hình theo ý thích với các nguyên vật liệu khác nhau, được làm việc theo nhóm, chia sẻ bài của mình và tự đặt tên cho sản phẩm tạo hình của mình hoặc chỉnh sửa lại sản phẩm của mình hoàn thiện hơn và giải thích lí do tại sao chỉnh sửa. Giờ hoạt động góc: Ở trường mầm non, trẻ được “Học mà chơi - chơi mà học”. Qua chơi, trẻ tái tạo lại những kỹ năng giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày. Thông qua hoạt động này tôi đã lồng ghép phương pháp giáo dục STEAM vào cho trẻ. Tôi giới thiệu, hướng dẫn trẻ chơi các góc: + Góc xây dựng: tôi hướng dẫn trẻ vừa xây vừa đếm xem cần bao nhiêu viên gạch (chai, lọ) để xây xong đối tượng (M), cần bố trí cây cối, nhà cửa...như thế nào cho hợp lý. + Góc lắp ghép: Tôi cho trẻ lắp ghép đối tượng theo yêu cầu như: đứng được, cử động được, đi được trẻ tìm nguyên vật liệu để lắp ráp theo yêu cầu, + Góc học tập: Tôi thiết kế một số bài tập qua trò chơi như nối, ghép hình, tìm đặc điểm chung hay phát hiện sự giống nhau và khác biệt của bức tranh + Góc tạo hình: Tôi cho trẻ thiết kế bức tranh theo yêu cầu, theo sở thích, vẽ và tô màu bức tranh đó rồi chia sẻ tranh với các bạn trong nhóm. (Hình ảnh: Trẻ sáng tạo tranh theo sở thích - Phụ lục 4) + Góc Âm nhạc: Trẻ hát, vận động một số bài hát trong chủ đề, trao đổi, chia sẻ với nhau cảm nhận của mình về bài hát mà bạn trong nhóm biểu diễn. Giờ hoạt động ngoài trời: Đây là hoạt động trẻ được quan sát thực tế, hòa mình với thiên nhiên, là điều kiện để trẻ có thể tham gia rất nhiều hoạt động STEAM. Giờ hoạt động chiều: Cách thực hiện: Tôi đã lựa chọn tích hợp yếu tố Technology của STEAM để thiết kế các trò chơi công nghệ cho trẻ chơi vào các buổi chiều nhằm giúp trẻ củng cố kiến thức, kỹ năng một cách hiệu quả nhất Kết quả: Tôi đã thiết kế được 20 trò chơi Powerpoint áp dụng STEAM. Trẻ hứng thú, tích cực tham gia các trò chơi trên máy tính, sử dụng chuột và làm quen với các trò chơi trên ipad. Hoạt động đi tham quan, dã ngoạ
Tài liệu đính kèm:
- bao_cao_bien_phap_mot_so_kinh_nghiem_ap_dung_phuong_phap_gia.docx