SKKN Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi

1. Mở đầu
1.1.Lý do chọn đề tài.
Như chúng ta đã biết trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của dân tộc. Việc bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ em là trách nhiệm của nhà nước, của xã hội và của mỗi gia đình. Việc giáo dục trẻ ngay từ khi còn nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục, nhằm hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ sau này. Bác Hồ nói: “Không có giáo dục thì không nói gì đến kinh tế văn hóa”. Sản phẩm của giáo dục là con người mà con người là mục tiêu, động lực của sự phát triển đất nước trong tương lai đó chính là thế hệ trẻ. Vậy làm thế nào để thế hệ trẻ chúng ta nhận thức và giữ vững được nền văn hóa của dân tộc Việt Nam từ ngàn xưa đến nay và trong thời đại mới là nhiệm vụ cần thiết nhất trong các mục tiêu xây dựng phát triển con người toàn diện trong thời đại hiện nay để sớm đào tạo cho xã hội những con người tài đức vẹn toàn. Để đạt được điều đó thì việc chăm sóc giáo dục trẻ phải có sự chung tay góp sức của nhà trường, gia đình và xã hội.
Nhưng trước sự phát triển mạnh mẽ không ngừng của nền kinh tế hiện nay thì rất nhiều các bậc phụ huynh có rất ít thời gian để quan tâm đến con cái, chỉ chú trọng đến việc học kiến thức của trẻ mà không chú ý đến các kỹ năng sống cho trẻ. Luôn bao bọc, nuông chiều, làm hộ trẻ, khiến trẻ ỷ lại, không quan tâm đến người khác và các kỹ năng trong cuộc sống rất hạn chế. Chính vì vậy trẻ hay thu mình và rất ít khi giao tiếp với thế giới bên ngoài. Điều này làm ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát triển nhận thức, tình cảm và sự phát triển toàn diện của trẻ, đặc biệt là hầu hết trẻ không có vốn kỹ năng sống. Vì vậy việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là điều rất cần thiết để giúp trẻ khám phá thế giới tâm hồn mình một cách có định hướng, khiến trẻ biết quý trọng bản thân, nuôi dưỡng những giá trị sống nền tảng và hình thành những kỹ năng sống tích cực trong trẻ, giúp trẻ cân bằng cuộc sống trên bốn lĩnh vực : Thể trạng, tâm hồn, trí tuệ, tinh thần, từ đó xây dựng cho trẻ những kỹ năng sống hòa nhập với thế giới xung quanh. Ở mỗi lứa tuổi thì trẻ cần có những sự tác động khác nhau đến kỹ năng sống của trẻ. Chăm sóc và giáo dục trẻ từ lứa tuổi mầm non chính là cơ sở giúp trẻ phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần, là nền tảng giúp cho quá trình học tập lâu dài của trẻ sau này.
Giáo dục kỹ năng sống phải được đo bằng sự vận dụng những kỹ năng đó trong cuộc sống mỗi cá nhân để sống tích cực, sống hạnh phúc, sống có ý nghĩa. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ nhằm giúp trẻ phát triển hài hòa, toàn diện về nhân cách. Cung cấp cho mỗi trẻ những kiến thức cần thiết về kỹ năng sống để trẻ sống sao cho lành mạnh và có ý nghĩa. Giúp các trẻ hiểu, biến những kiến thức về kỹ năng sống được cung cấp thành hành động cụ thể trong quá trình hoạt động thực tiễn với bản thân, với người khác, với xã hội, ứng phó trước nhiều tình huống, học cách giao tiếp, ứng xử với mọi người, giải quyết mâu thuẫn trong mối quan hệ và thể hiện bản thân một cách tích cực. Trẻ có kiến thức về kỹ năng sống thì trẻ sẽ biết mình phải giao tiếp với ông bà, bố mẹ như thế nào, biết cách bảo vệ mình trước người lạ ra sao, biết cách phối hợp với các bạn chơi như thế nào cho đúng, trẻ thiếu kinh nghiệm sống dễ bị lôi kéo, kích động... 
Năm học 2017-2018 Ủy ban nhân dân huyện Quảng Xương ban hành đề án: "Xây dựng trường học gắn với thực tiễn và giáo dục kỹ năng sống". Trường chúng tôi đã xây dựng kế hoạch thực hiện các nội dung giáo dục các kỹ năng sống cho trẻ thực hiện lồng ghép vào tất cả các hoạt động. Thông qua các hoạt động, đa số trẻ biết phân biệt được nơi chơi, đồ chơi an toàn và không an toàn; biết phân biệt được người lạ, người quen, không nhận quà hoặc đi theo người lạ khi chưa có ý kiến của người lớn; biết gọi sự trợ giúp của người thân khi gặp nguy hiểm, nhớ tên bố mẹ, cô giáo, địa chỉ gia đình, tên trường; không ăn, uống các loại thức ăn chưa được nấu chín, nấu sôi...Tuy nhiên qua quá trình thực hiện bản thân tôi nhận thấy một số hạn chế như : trong các hoạt động thực tiễn nhiều trẻ còn thụ động, nhút nhát, rụt rè; chưa tích cực suy nghĩ, tìm tòi, khám phá...Về kỹ năng giao tiếp: hầu hết trẻ chưa tự tin trong giao tiếp với mọi người xung quanh; trẻ nói năng không mạch lạc, rõ ràng; một bộ phận trẻ chưa chủ động trong việc chào hỏi người lớn, bạn bèCác kỹ năng tự bảo vệ mình, kỹ năng tự lập, hình thành kỹ năng làm việc nhóm còn hạn chế. Trẻ chưa được làm quen, chưa được thực hiện nhiều các thao tác tự chăm sóc mình, giúp đỡ người lớn, bạn bè... [1]
Năm học 2018-2019 nhà trường tiếp tục thực hiện đề án với 4 nội dung nhưng nội dung nhà trường chú trọng là giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân và kỹ năng tự lập. Căn cứ vào kế hoạch thực hiện đề án của nhà trường các lớp xây dựng kế hoạch thực hiện nội dung giáo dục kỹ năng sống của lớp. Bản thân là một giáo viên trực tiếp đứng lớp trong quá trình xây dựng kế hoạch thực hiện nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tôi nhận thấy rằng đối với trẻ 4-5 tuổi việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ rất cần thiết vì trẻ bắt đầu nhận thức được thế nào là đúng, thế nào là sai, điều gì cần làm và điều gì không được làmGiáo dục kỹ năng sống cho trẻ là giúp trẻ biết cách chăm sóc và bảo vệ bản thân mình, tạo sự tự tin cho trẻ giúp trẻ thích nghi được với môi trường xung quanh, không những thế còn giúp cho trẻ biết cách giao tiếp và ứng xử trong cuộc sống hàng ngày, trẻ biết cách phối hợp với các bạn chơi trong nhóm...Chính vì vậy tôi luôn trăn trở suy nghĩ làm thế nào để có một phương pháp truyền đạt đến trẻ những kỹ năng sống tốt nhất? và dạy dưới hình thức nào? Từ những trăn trở suy nghĩ trên tôi đã chọn đề tài:" Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi”.
1.2. Mục đích của đề tài.
Qua thực hiện đề tài nhằm cung cấp kiến thức và hình thành những cảm xúc, những hành vi lễ giáo của trẻ. Trẻ biết thưa gửi, vâng dạ, không nói trống không, trẻ được tiếp cận những kỹ năng cơ bản của lứa tuổi như kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng tự bảo vệ bản thân, kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng hoạt động nhóm. Giúp trẻ có kinh nghiệm trong cuộc sống, biết được những điều nên làm và không nên làm, giúp trẻ tự tin, chủ động và biết cách xử lý các tình huống trong cuộc sống, khơi gợi khả năng tư duy sáng tạo của trẻ, tạo cho trẻ có tinh thần tập thể nhằm củng cố, rèn luyện những kỹ năng sống thông qua các hoạt động học, chơi, hoạt động ăn, ngủ của trẻ.
1.3.Đối tượng nghiên cứu.
Đề tài tập trung vào nghiên cứu một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi tại lớp Lá 2 –Trường mầm non Quảng Thái.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Trong quá trình nghiên cứu tôi đã sử dụng các phương pháp: 
+ Phương pháp nghiên cứu tài liệu
+ Phương pháp điều tra khảo sát thực tế trên trẻ.
+ Phương pháp quan sát hoạt động của trẻ.
+ Phương pháp trao đổi đồng nghiệp.
+ Phương pháp thực nghiệm 
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến 
Trong thời đại hiện nay, sự phát triển của kinh tế - xã hội đang đặt ra những yêu cầu ngày càng cao đối với hệ thống giáo dục, đòi hỏi nền giáo dục phải đào tạo học sinh phát triển toàn diện ở các cấp học, bậc học. Có đạo đức tốt, biết yêu lao động, yêu gia đình, yêu quê hương đất nước; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Có tri thức, biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn; hình thành các hành vi và thói quen giao tiếp chuẩn mực, tự tin; biết thực hành, lao động phù hợp với từng lứa tuổi; có sức khoẻ tốt; có thẩm mỹ và có khả năng định hướng, lựa chọn được nghề nghiệp phù hợp.Trong đó giáo dục kỹ năng sống là là một bộ phận có tính cốt lõi, nền tảng của công tác giáo dục trẻ. Kỹ năng sống chính là phương tiện không thể thiếu để giúp trẻ tăng năng lực hội nhập, tích cực, chủ động, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin vững vàng trước mọi khó khăn thử thách. 
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ được TS Nguyễn Thu Cúc, chuyên gia tư vấn của ABS Training cho biết: "kỹ năng sống không phải là những gì quá cao siêu, phức tạp. Việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em bao gồm những nội dung hết sức đơn giản, gần gũi với trẻ em, là những kiến thức tối thiểu để các em có thể tự lập". Đúng vậy trong thời đại mới, ngoài kiến thức, mỗi chúng ta và nhất là trẻ em rất cần trang bị những kỹ năng sống để ngày càng hoàn thiện bản thân sao cho phù hợp với sự phát triển của xã hội. Ở lứa tuổi mẫu giáo cũng vậy, kỹ năng sống chiếm một vị trí hết sức quan trọng nó góp phần giúp trẻ hình thành và phát triển nhân cách con người, giúp trẻ học tập, lĩnh hội những kinh nghiệm xã hội để trẻ vận dụng trong cuộc sống sau này. Để hình thành và có được các kỹ năng cho trẻ trong cuộc sống hàng ngày trước tiên giáo viên phải có kiến thức, kỹ năng về chăm sóc giáo dục trẻ. Giáo viên phải có kiến thức để tổ chức các hoạt động cho trẻ được trải nghiệm, để trẻ được cuốn hút vào các hoạt động đa dạng khác nhau cùng với các bạn trong nhóm lớp. Tạo ra nhiều cơ hội để trẻ tương tác, giao tiếp với nhau trong lớp như: Thảo luận, trao đổi ý kiến, giải quyết xung đột, chia sẻ kinh nghiệm, trải nghiệm những vai trò khác nhau...Tạo ra nhiều cơ hội để trẻ được tham gia và cảm thấy mình là một thành viên trong nhóm chơi và trẻ có cơ hội để phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin, góp phần thúc đẩy sự phát triển, tình cảm, kỹ năng xã hội cho trẻ. 
Qua thực tế cho thấy đối với trẻ 4-5 tuổi những kỹ năng cần thiết để giáo dục trẻ như: 
+Trẻ biết tự bảo vệ bản thân: trẻ biết kỹ năng tránh bị xâm hại cơ thể; kỹ năng ứng xử khi bị lạc; kỹ năng thoát hiểm khi gặp hỏa hoạn; kỹ năng đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông
+ Trẻ biết cách tự lập: Giáo dục cho trẻ hiểu và biết thực hiện thành thạo một số kỹ năng tự phục vụ trong ăn uống, sinh hoạt, học tập hàng ngày. Biết giúp người lớn làm một số công việc đơn giản phù hợp với lứa tuổi. Biết nói lên nhu cầu, nguyện vọng, sở thích riêng của bản thân... 
+ Trẻ biết mạnh dạn tự tin trong giao tiếp: Rèn cho trẻ kỹ năng mạnh dạn, tự tin trước đám đông; kỹ năng nói rõ ràng, mạch lạc; kỹ năng giao tiếp thông thường; kỹ năng sử dụng lời nói để trình bày cảm xúc, nhu cầu của bản thân
+ Trẻ biết cách hợp tác trong các hoạt động: Rèn luyện cho trẻ biết thiết lập quan hệ, trao đổi trò chuyện giữa các thành viên trong nhóm tổ chức các hoạt động hàng ngày, kết hợp hài hòa làm việc theo nhóm: Biết quan tâm chia sẻ và giúp đỡ bạn bè, người thân; biết hợp tác với người khác để hoàn thành những công việc chung đơn giản phù hợp với lứa tuổi; biết nhận xét một số hành vi đúng sai của con người đối với môi trường, xã hội.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.2.1. Thuận lợi.
+ Nhà trường là trường mầm non đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1 nên có đầy đủ đồ dùng trang thiết bị phục vụ cho việc chăm sóc giáo dục trẻ.
+ Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm đầu tư về trang thiết bị phục vụ cho chuyên môn, bồi dưỡng phương pháp mới, triển khai nội dung chương trình giáo dục mầm non mới, triển khai đề án và hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch thực hiện đề án giáo dục kỹ năng sống cho từng lớp cách phù hợp với lứa tuổi của lớp. 
+ Bản thân thường xuyên được tham gia các hội nghị tập huấn chuyên đề do Phòng giáo dục triển khai và dự giờ các chuyên đề nên bản thân đã tích lũy được một số kinh nghiệm trong công tác rèn các kỹ năng sống cho trẻ. 
+ Bản thân là một giáo viên tâm  huyết với nghề, có lòng yêu thương trẻ, tận tình với công việc. Luôn luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu như tạp chí, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ để áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày nhất là việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
+ Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên về tình hình của trẻ ở nhà và ở lớp để cùng phối kết hợp chăm sóc và giáo dục trẻ.
+Đa số các cháu được học qua lớp mẫu giáo 3-4 tuổi nên trẻ tương đối ngoan, có nề nếp trong các hoạt động, có một số kĩ năng cơ bản.
2.2.2. Khó khăn.
+ Giáo viên còn phụ thuộc nhiều vào tài liệu chỉ chú trọng dạy các môn học mà chưa chú ý đến việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ hàng ngày. Còn ngại trong việc tổ chức các hoạt động tập thể, trò chơi nhằm hình thành rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ.
+ Một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng sống cho con em ở lứa tuổi mẫu giáo, nên thường khoán trắng cho giáo viên.
+Trẻ được bố mẹ nuông chiều dẫn đến trẻ ngại hoạt động mà luôn có tính ỷ lại vào người khác, chưa có những kỹ năng sống cần thiết phù hợp độ tuổi.
+ Một số cháu đến lớp với thói quen tự do, ra vào lớp tự nhiên, hay nói leo, trả lời không trọn câu hay một số cháu rất ít nói và rụt rè trong giao tiếp...
+Trẻ bị ảnh hưởng bởi cuộc sống hiện đại như: Internet, tivi, các trò chơi điện tử...
+Một số trẻ quá hiếu động nên cũng gây ảnh hưởng tới các bạn khác trong lớp khi tham gia các hoạt động hàng ngày. 
+ Đa số trẻ chưa biết cách phối hợp với các bạn chơi trong nhóm. 
Từ thực trạng trên ngay từ đầu năm nhận lớp bản thân đã tiến hành khảo sát trẻ và kết quả thu được thể hiện trong bảng kháo sát sau:
STT
Nội dung khảo sát
Số
trẻ
Kết quả đầu năm
Đạt
Tỉ lệ %
Chưa đạt
Tỉ lệ %
1
Kỹ năng giao tiếp, chào hỏi 
33
14
42,4%
19
57,6%
2
Kỹ năng hợp tác, hoạt động cùng nhóm
33
10
30,3%
23
69,7%
3
Kỹ năng tự lập, tự phục vụ
33
13
39,3%
20
60,7%
4
Kỹ năng tự bảo vệ an toàn cá nhân
33
11
33,3%
22
66,7%
5
Kỹ năng xử lý tình huống
33
9
27,2%
24
72,8%
6
Kỹ năng mạnh dạn tự tin
33
12
36,3%
21
63,7%
7
Sự tò mò và khả năng sáng tạo
33
11
33,3%
22
66,7%
Qua bảng khảo sát trên cho thấy các nội dung đưa ra để khảo sát trẻ kết quả tỉ lệ các cháu đạt chưa cao chính vì thế bản thân suy nghĩ để tìm ra các giải pháp phù hợp để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
2.3.Những giải pháp. 
2.3.1. Nâng cao nhận thức tự học, tự bồi dưỡng về việc dạy trẻ kỹ năng sống.
Thực tế cho thấy, việc xác định các kỹ năng sống phù hợp với lứa tuổi sẽ giúp giáo viên lựa chọn đúng nội dung trọng tâm để dạy trẻ. Để có thể thực hiện tốt các mục tiêu giáo dục đã đề ra thì giáo viên mầm non không chỉ nghiên cứu nắm vững mục tiêu cần đạt của hoạt động mà giáo viên còn cần phải nắm chắc được các phương pháp và biện pháp thực hiện giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng, không bị gò bó, áp đặt, giúp trẻ hiểu bài sâu và vận dụng những điều đã học vào thực tế hàng ngày của trẻ.
 Bản thân là một giáo viên được nhà trường phân công giảng dạy lớp mẫu giáo 4-5 tuổi nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, tôi không ngừng tự học tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng thực hiện nhiệm vụ của mình. Đặc biệt tôi đi sâu nghiên cứu đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi  4-5 tuổi để thấu hiểu và tiếp cận với trẻ tôi đã dành nhiều thời gian đọc các tài liệu tham khảo biện pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 -5 tuổi ở trường mầm non bằng nhiều hình thức như tham khảo các nội dung giáo dục kỹ năng sống của đề án, chuyên san, tạp chí, học hỏi bạn bè đồng nghiệp, khai thác qua mạng; tự học qua các loại sách báo như : sách giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho trẻ mầm non, sách bé thực hành các tình huống giáo dục kỹ năng sống dành cho trẻ mẫu giáo, sách các hoạt động phát triển kĩ năng xã hội dành cho trẻ mẫu giáo, sách phương pháp giáo dục giá trị kỹ năng sống; Tôi thường xem các chương trình như quà tặng cuộc sống, cuộc sống quanh ta trên các kênh truyền hình ...
Bên cạnh đó tôi thường tham gia các đợt tập huấn chuyên đề do Phòng giáo dục tổ chức, tham gia các buổi họp sinh hoạt chuyên môn của khối, tổ chuyên môn của nhà trường để chia sẻ với đồng nghiệp về các biện pháp “ Dạy kỹ năng sống cho trẻ”. Đặc biêt trong năm học bản thân được phân công dạy đối chứng chuyên đề giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương, của lớp và vấn đề mà xã hội đang quan tâm đó là nạn bắt cóc trẻ em. Chính vì thế mà tôi đã mạnh dạn chọn nội dung: “Dạy trẻ kỹ năng không nhận quà và đi theo người lạ” thông qua hoạt động và việc tự học tự bồi dưỡng về việc dạy kỹ năng sống cho trẻ bản thân đã nắm vững thêm những kiến thức và lồng ghép nội dung kỹ năng sống vào các hoạt động hàng ngày của trẻ đạt hiệu quả cao.
2.3.2. Xác định nội dung kỹ năng sống cần dạy trẻ và xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho trẻ vào các chủ đề.
*Xác định nội dung kỹ năng sống cần dạy trẻ. 
Trước khi xác định được những nội dung giáo dục kỹ năng sống cho lứa tuổi nghiên cứu, trước hết bản thân đã tìm hiểu để trả lời được câu hỏi kỹ năng sống là gì? mục đích của việc dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non?
Kỹ năng sống là hành động tích cực, có liên quan đến khiến thức và thái độ, trực tiếp hướng vào hoạt động cả cá nhân, hoặc tác động vào người khác, hoặc hướng vào những hoạt động làm thay đổi môi trường xung quanh, giúp mỗi cá nhân ứng phó có hiệu quả với các yêu cầu, thách thức của cuộc sống hàng ngày.[2]
Mục đích của dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non nhằm giúp trẻ có kinh nghiệm trong cuộc sống, biết được những điều nên làm và không nên làm. [2]
Căn cứ vào kế hoạch thực hiện đề án giáo dục kỹ năng sống cho trẻ của nhà trường , căn cứ tình hình thực thế của địa phương, điều kiện cơ sở vật chất, đặc điểm tâm sinh lý theo lứa tuổi và khả năng của trẻ tại lớp bản thân đã xây dựng được 36 kỹ năng cho lứa tuổi 4-5 tuổi và mỗi kỹ năng có một nội dung cụ thể như: [3], 
Kỹ năng
Nội dung kỹ năng
Giáo dục gắn với kỹ năng tự bảo vệ bản thân
1
Nhận biết và phòng tránh một số nơi nguy hiểm: Lòng đường phố, đường làng, đường tàu và không được chơi gần ở nơi đó.
2
Biết tránh những mối nguy hiểm khi tiếp xúc với các con vật.
3
Biết địa chỉ, số điên thoại của gia đình và một số thông tin quan trọng về bản thân, gia đình và của gia đình(tên, tuổi, giới tính, sở thích).Kể được tên các thành viên trong gia đình, tên cô giáo, cô HT, PHT, tên trường.
4
Biết giữ gìn vệ sinh: Rửa tay sạch sẽ sau khi chơi và lao động
5
Nhận ra và không chơi ở những nơi nguy hiểm và đồ chơi mất an toàn đến tính mạng. Nhận biết và gọi tên được một số đồ vật gây nguy hiểm.
6
Nhận biết, phân biệt được người thân, người lạ và không đi theo hoặc nhận quà của người lạ khi chưa được người thân cho phép.
7
 Biết kêu cứu gọi người xung quanh giúp đỡ khi mình hoặc người khác khi bị nạn. Biết chạy thoát hiểm khi gặp nguy hiểm. Nhớ một số số điện thoại quan trọng như: bố mẹ, người thân, cảnh sát 113, bệnh viện 115, số taxi...) để hỗ trợ khi cần thiết. 
8
Biết khi trời lạnh phải mặc quần áo ấm, đi tất,quàng khăn, khi trời nắng mặc quần áo mỏng dễ thấm mồ hôi và đi ra nắng phải đội mũ.
9
Biết xử lý khi bị ngã, hoặc tự xử lý vết thương.
10
Nhận ra ký hiệu thông thường trong cuộc sống: Nhà vệ sinh, cấm lửa, nơi nguy hiểm. 
Giáo dục gắn với kỹ năng giao tiếp –ứng xử
11
 Trả lời rõ ràng câu hỏi, không nói ngọng, lắp. Nói với âm lượng vừa đủ, rõ ràng 
12
Chào hỏi, nói lời cảm ơn, xin lỗi phù hợp với hoàn cảnh 
13
Không nói tục, không chửi bậy:
14
Bước đầu biết điều chỉnh giọng nói phù hợp với tình huống và nhu cầu giao tiếp với sự động viên của người lớn
15
 Nhìn và chăm chú lắng nghe khi cô, bạn trao đổi, giảng bài. Trẻ thực hiện được yêu cầu do cô, bạn đặt ra.
16
Thích và mạnh dạn trò chuyện và giao tiếp với người xung quanh.
17
Trả lời và đặt các câu hỏi: Ai?; cái gì?; ở đâu?; khi nào?; để làm gì?...
18
Bày tỏ tình cảm, nhu cầu và hiểu biết của bản thân bằng các câu đơn, câu đơn mở rộng.
19
Nói và thể hiện cử chỉ, điệu bộ, nét mặt phù hợp với yêu cầu, hoàn cảnh giao tiếp.
Giáo dục gắn với kỹ năng tự lập
20
Biết lấy và cất đồ dùng cá nhân, sách vở theo đúng ký hiệu riêng của mình và đúng nơi quy định.
21
Biết vắt khăn và phơi khăn lên giá theo sự hướng dẫn của cô.	
22
Tự buộc dây giày, Tự cài và cởi cúc quần áo: Tự mặc được quần áo đúng cách, cài và mở được hết các cúc
23
Tập đánh răng, lau mặt, đi vệ sinh đúng nơi qui định. Rèn luyện thao tác rửa tay sạch bằng xà phòng.
24
Trẻ biết cùng cô sắp xếp bàn ghế đồ dùng, chuẩn bị bữa ăn cùng cô giáo
25
Biết che miệng khi ho, hắt hơi, ngáp: Lấy tay che miệng khi ho, hắt