SKKN Một số biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học văn bản “Rô - Bin - xơn ngoài đảo hoang” thuộc chương trình Ngữ văn 9 trung học cơ sở’

SKKN Một số biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học văn bản “Rô - Bin - xơn ngoài đảo hoang” thuộc chương trình Ngữ văn 9 trung học cơ sở’

Cùng với văn học Việt Nam, văn học nước ngoài là bộ phận quan trọng trong chương trình Ngữ văn trung học cơ sở. Các tác phẩm văn học nước ngoài được lựa chọn giảng dạy trong trường trung học cơ sở là tinh hoa của văn học thế giới, là những tác phẩm lớn, giàu giá trị nhân văn, có tác dụng lớn trong việc bồi dưỡng tâm hồn, hoàn thiện nhân cách. Bộ phận văn học này đã tạo điều kiện cho học sinh mở rộng tầm nhìn và khả năng cảm thụ tinh hoa văn hóa nhân loại, hiểu biết thêm về cuộc sống, con người, dân tộc, văn hóa thế giới. Từ đó phát triển về tinh thần quốc tế, tình đoàn kết nhân loại. Trong xu thế hội nhập hiện nay, học tác phẩm văn học nước ngoài là cơ sở cho vấn đề hội nhập văn hóa thế giới. “Văn học là lịch sử tâm hồn mỗi dân tộc vì thế nó là nhịp cầu hữu nghị giúp giao lưu văn hoá của các dân tộc vốn đã diễn ra từ nghìn xưa. Dù vô cùng đa dạng, song văn học của các dân tộc đều có nét chung là hướng tới “ chân, thiện , mỹ” giúp con người sống tốt hơn, nhân ái hơn” (Tổng quan nền văn học Việt Nam qua các thời kì lịch sử- SGK lớp 10- nâng cao- Tập 1- NXBGD-2007- Trần Đình Sử Chủ biên). Bởi thế, những hiểu biết về di sản văn hoá tinh thần quý giá đó không thể thiếu trong hành trang tri thức của con người hiện đại.

 Cũng như các tác phẩm văn học nước ngoài khác,văn bản: “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” là văn bản có nội dung giáo dục rất phong phú. Tinh thần kiên trì, vượt khó của Rô-bin-xơn chính là tấm gương sáng cho lớp lớp học sinh noi theo. Đây là phẩm chất cần có ở mỗi con người. Bởi trong cuộc sống, chúng ta phải đối mặt với muôn vàn những khó khăn, thử thách. Để đi đến thành công nhất định chúng ta phải có đủ dũng khí, bản lĩnh, phải biết kiên trì vượt khó. Bên cạnh đó thông qua việc dạy học văn bản này, giáo viên có thể giáo dục cho học sinh các kĩ năng sống cần thiết như: Kĩ năng kiên định, kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng tư duy sáng tạo, kĩ năng thể hiện sự tự tin, kĩ năng kiểm soát cảm xúc Các kĩ năng sống trên thật sự rất cần thiết cho các em trong cuộc sống học tập hiện tại cũng như trong tương lai. Ngoài ra từ tác phẩm này, người học còn học tập được từ nhân vật chính, sự tự tin làm chủ cuộc sống, làm chủ thiên nhiên và một tinh thần lạc quan đến kì lạ

 Giá trị giáo dục của các tác phẩm văn học nước ngoài nói chung văn bản“Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” nói riêng là vô cùng lớn. Tuy nhiên trong thực tế giảng dạy giáo viên chỉ chú ý giúp học sinh cảm nhận sâu sắc tác phẩm văn học Việt Nam, chưa chú ý giúp học sinh cảm nhận sâu sắc các tác phẩm văn học nước ngoài trong đó có tác phẩm Rô - Bin – Xơn Cru xô của nhà văn Đ. Đi phô. Giáo viên ngại nghiên cứu, còn học sinh thì không muốn quan tâm nên chất lượng giờ học chưa cao. Xuất phát từ thực tế trên, tôi chọn đề tài:“ Một số biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học văn bản “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” thuộc chương trình Ngữ văn 9 trung học cơ sở’’

 

doc 20 trang thuychi01 6022
Bạn đang xem tài liệu "SKKN Một số biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học văn bản “Rô - Bin - xơn ngoài đảo hoang” thuộc chương trình Ngữ văn 9 trung học cơ sở’", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 PHẦN 1. MỞ ĐẦU: 
1.1. Lí do chọn đề tài:	
 Cùng với văn học Việt Nam, văn học nước ngoài là bộ phận quan trọng trong chương trình Ngữ văn trung học cơ sở. Các tác phẩm văn học nước ngoài được lựa chọn giảng dạy trong trường trung học cơ sở là tinh hoa của văn học thế giới, là những tác phẩm lớn, giàu giá trị nhân văn, có tác dụng lớn trong việc bồi dưỡng tâm hồn, hoàn thiện nhân cách. Bộ phận văn học này đã tạo điều kiện cho học sinh mở rộng tầm nhìn và khả năng cảm thụ tinh hoa văn hóa nhân loại, hiểu biết thêm về cuộc sống, con người, dân tộc, văn hóa thế giới. Từ đó phát triển về tinh thần quốc tế, tình đoàn kết nhân loại. Trong xu thế hội nhập hiện nay, học tác phẩm văn học nước ngoài là cơ sở cho vấn đề hội nhập văn hóa thế giới. “Văn học là lịch sử tâm hồn mỗi dân tộc vì thế nó là nhịp cầu hữu nghị giúp giao lưu văn hoá của các dân tộc vốn đã diễn ra từ nghìn xưa. Dù vô cùng đa dạng, song văn học của các dân tộc đều có nét chung là hướng tới “ chân, thiện , mỹ” giúp con người sống tốt hơn, nhân ái hơn” (Tổng quan nền văn học Việt Nam qua các thời kì lịch sử- SGK lớp 10- nâng cao- Tập 1- NXBGD-2007- Trần Đình Sử Chủ biên). Bởi thế, những hiểu biết về di sản văn hoá tinh thần quý giá đó không thể thiếu trong hành trang tri thức của con người hiện đại.
 Cũng như các tác phẩm văn học nước ngoài khác,văn bản: “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” là văn bản có nội dung giáo dục rất phong phú. Tinh thần kiên trì, vượt khó của Rô-bin-xơn chính là tấm gương sáng cho lớp lớp học sinh noi theo. Đây là phẩm chất cần có ở mỗi con người. Bởi trong cuộc sống, chúng ta phải đối mặt với muôn vàn những khó khăn, thử thách. Để đi đến thành công nhất định chúng ta phải có đủ dũng khí, bản lĩnh, phải biết kiên trì vượt khó. Bên cạnh đó thông qua việc dạy học văn bản này, giáo viên có thể giáo dục cho học sinh các kĩ năng sống cần thiết như: Kĩ năng kiên định, kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng tư duy sáng tạo, kĩ năng thể hiện sự tự tin, kĩ năng kiểm soát cảm xúc Các kĩ năng sống trên thật sự rất cần thiết cho các em trong cuộc sống học tập hiện tại cũng như trong tương lai. Ngoài ra từ tác phẩm này, người học còn học tập được từ nhân vật chính, sự tự tin làm chủ cuộc sống, làm chủ thiên nhiên và một tinh thần lạc quan đến kì lạ
 Giá trị giáo dục của các tác phẩm văn học nước ngoài nói chung văn bản“Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” nói riêng là vô cùng lớn. Tuy nhiên trong thực tế giảng dạy giáo viên chỉ chú ý giúp học sinh cảm nhận sâu sắc tác phẩm văn học Việt Nam, chưa chú ý giúp học sinh cảm nhận sâu sắc các tác phẩm văn học nước ngoài trong đó có tác phẩm Rô - Bin – Xơn Cru xô của nhà văn Đ. Đi phô. Giáo viên ngại nghiên cứu, còn học sinh thì không muốn quan tâm nên chất lượng giờ học chưa cao. Xuất phát từ thực tế trên, tôi chọn đề tài:“ Một số biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học văn bản “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” thuộc chương trình Ngữ văn 9 trung học cơ sở’’
1.2. Mục đích nghiên cứu: 
 Văn học là sản phẩm của tâm hồn nên dạy văn là một công việc lí thú nhưng không hề đơn giản. Dạy văn như thế nào cho hay, cho hấp dẫn lại càng khó khăn bội phần. Vì vậy các nghiên cứu về dạy học văn nói chung, văn học nước ngoài nói riêng cũng có tương đối nhiều. Tuy nhiên số giáo viên được tiếp cân với tài liệu này rất ít do không có thời gian hoặc tài liệu quá dài, dàn trải khó thau tóm nội dung chính. Mặt khác các tài liệu lại chỉ mang tính lí thuyết chung chung nên khi mang áp dụng vào từng bài dạy cụ thể còn nhiều hạn chế. Trên cơ sở kế thừa thành tựu của những người đã đi trước với đề tài: : “Một số biên pháp nâng cao hiệu quả dạy học văn bản: Rô - Bin – Xơn ngoài đảo hoang thuộc chương trình Ngữ văn 9 ở trường trung học cơ sở”. Tôi muốn đưa ra cách giải quyết cho một văn bản cụ thể để gây hứng thú học tập cho học sinh và nâng cao chất lượng giờ dạy.
1.3. Đối tượng nghiên cứu. 
 Đối tượng nghiên cứu của đề tài này được xác định là phương pháp dạy học tác phẩm văn học nước ngoài ở trường trung học cơ sở. Hiện nay, cùng với xu thế đổi mới phương pháp dạy học nói chung thì phương pháp dạy văn học nước ngoài cũng không ngừng được đổi mới. Tuy nhiên việc này được tiến hành ra sao, có ứng dụng những khoa học liên ngành ở mức độ nào thì cần được xem xét, nghiên cứu cụ thể.
 Hơn nữa, muốn ứng dụng một lý thuyết mang tính mới mẻ như lý thuyết tiếp nhận vào việc đổi mới phương pháp dạy học tác phẩm văn học nước ngoài thì trước hết phải tiếp cận đối tượng “phương pháp” này mà thầy trò trường trung học cơ sở đang thực hiện.
1.4. Phương pháp nghiên cứu. 
- Phương pháp phân tích tổng hợp rất cần thiết trong việc tìm hiểu về lý thuyết tiếp nhận. Do liên quan đến lý luận văn học, cách cảm cách nghĩ, cách vận dụng của đối tượng tiếp nhận qua từng bài viết khác nhau ở từng tài liệu khác nhau, nên phương pháp này giúp chúng tôi nắm bắt được tổng quát nội dung vấn đề .
- Phương pháp Anket để phỏng vấn học sinh và giáo viên để nắm thực trạng dạy và học tác phẩm văn học nước ngoài của thầy trò, đem lại tư liệu cho việc đánh giá thực tiễn dễ dàng, chính xác hơn.
- Phương pháp thống kê: Sử dụng phương pháp này để chúng tôi tổng hợp số liệu và xử lí số liệu thu được qua kiểm tra .
- Phương pháp thực nghiệm để kiểm chứng hiệu quả của việc vận dụng lý thuyết tiếp nhận vào đổi mới phương pháp dạy học tác phẩm văn học nước ngoài.
- PP nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: xây dụng hệ thống các kiến thức lí thuyết để áp dụng vào thực tế giảng dạy.
- PP điều tra khảo sát thực tế: thu thập thông tin phản hồi từ phía người học.
 PHẦN 2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
 Các tác phẩm văn học nước ngoài đưa vào giảng dạy trong nhà trường phổ thông thường là những tác phẩm lớn. Văn bản để giảng dạy chỉ là một đoạn trích ngắn, thậm chí rất ngắn như văn bản “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang”. Tuy nhiên để giảng dạy được tốt đòi hỏi cả giáo viên cũng như học sinh phải đọc hết tác phẩm lớn. Điều này là rất khó, nhiều giáo viên còn chưa đọc trọn vẹn tác phẩm chứ chưa nói đến học sinh. Qua phỏng vấn, chỉ có 25 % học sinh được hỏi có biết về tên tác phẩm. Học sinh đọc trọn vẹn tác phẩm 0%. Thực trạng trên đòi hỏi phải có những nghiên cứu ứng dụng phương pháp giảng dạy thật cụ thể cho mỗi tác phẩm văn học nước ngoài để hỗ trợ cho cả người dạy và người học.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.2.1 Thực trạng vấn đề :
 Qua thực tế giảng dạy của bản thân và dự giờ của các đồng nghiệp trong nhiều năm về dạy học phân môn Văn phần văn học nước ngoài nói chung và văn bản “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” nói riêng, tôi thấy còn tồn tại một số vấn đề như sau:
* Đối với giáo viên:
 Thứ nhất: Những tác phẩm văn học nước ngoài đưa vào giảng dạy trong nhà trường là những tác phẩm văn học nổi tiếng được được cả thế giới ghi nhận. Nó có giá trị cả về mặt thẩm mỹ và mặt giáo dục. Tuy nhiên nhiều giáo viên chưa ý thức được tầm quan trọng của các tác phẩm văn học này nên ít có sự đầu tư, nghiên cứu để khai thác hết các giá trị của nó. Khi giảng dạy, các thầy cô chỉ chú ý truyền đạt sao cho đầy đủ kiến thức theo đúng chuẩn kiến thức kĩ năng. 
 Thứ hai: Văn bản: “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” là văn bản văn học nước ngoài đầu tiên trong chương trình ngữ văn 9 học kì II. Tác phẩm này giống như một làn gió mới, một hơi thở mới, một món ăn tinh thần mới cho học sinh. Nhiệm vụ của người giáo viên là phải làm cho ngừơi học cảm nhận được tất cả những điều mới mẻ đó. Thế nhưng theo quan sát, tìm hiểu, tôi nhận thấy nhiều giáo viên vẫn tiến hành giờ dạy một cách đơn điêu thậm chí còn bỏ qua khâu giới thiệu bài hoặc giới thiệu một cách qua loa nên không gây được hứng thú học tập cho học sinh.
 Thứ ba: Văn bản“Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” có rất nhiều kĩ năng sống cần rèn luyện cho học sinh. Nhưng rất ít giáo viên chú ý đến việc này.
 Thứ tư: Nhiều giáo viên cho rằng phần văn học nước ngoài rất ít khi sử dụng trong nội dung thi cử nên dạy học theo kiểu “ Cưỡi ngựa xem hoa”. Vì vậy, chất lượng giờ học rất thấp.
* Đối với học sinh:
 Thứ nhất: Do sự phát triển của xã hội, con người nói chung, học sinh nói riêng có nhiều hình thức giải trí hấp dẫn, việc đọc sách ngày càng trở nên xa lạ với các em. Các tác phẩm văn học nổi tiếng của nước ngoài hầu như các em chưa từng biết đến.
 Thứ hai: Do điều kiện kinh tế xã hội phát triển, do sức ép của gia đình nên một bộ phận học sinh chưa thật sự quan tâm đến môn học xã hội, đặc biệt là môn Ngữ Văn. Các tác phẩm văn học Việt Nam các em còn chưa chú ý học nói gì đến văn học nước ngoài.
 Thứ ba: Thực tế cho thấy, học sinh giao tiếp, ứng xử còn vụng về, nói năng cộc lốc. Đó chính là kĩ năng sống của các em trong và ngoài trường học chưa được chú ý.
 Thứ tư: Khâu chuẩn bị bài mới cho các tác phẩm văn học nước ngoài của học sinh là rất sơ xài nên khả năng nhập cuộc của học sinh rất chậm. Nhiều câu hỏi ở mức độ nhận biết học sinh cũng trả lời rất khó khăn.
2.2.2. Kết quả thực trạng:
 Qua khảo sát chất lượng giờ học Văn bản: “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” ở lớp 9A1, 9A2 trường THCS Thạch Lập cuối học kì II năm học: 2014- 2015, tôi thu được kết quả như sau:
Mức độ
Không yêu thích
Trung bình
Yêu thích môn học
Lớp 
SL
TL
SL
TL
SL
TL
9A1 ( 32)
20
62,5 %
5
15,62 %
7
21,87 %
9A2 ( 33)
21
63,63 %
6
18,18 %
6
18,18 %
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.3.1: Giáo viên phải làm tốt việc giới thiệu bài: 
 Giới thiệu bài là khâu vô cùng quan trọng, nó không chỉ giúp học sinh ghi nhớ kiến thức cũ, hệ thống lại kiến thức đã học mà còn tạo hứng thú, tạo sự tò mò để học sinh khám phá bài mới. Có thể coi việc giới thiệu bài giống như khúc nhạc dạo đầu nhẹ nhàng, êm ái dẫn dắt học sinh đến với vấn đề chính của tiết học một cách tự nhiên không chút gò bó, tạo tâm lí thoải mái và niềm hứng khởi cho người học. Giới thiệu bài trong phân môn văn giống như trải thảm hoa cho học sinh đi vào tác phẩm vậy. Với văn bản: “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” việc làm này lại càng cần thiết hơn bao giờ hết. Vì như đã nói ở trên, tác phẩm này là tác phẩm văn học nước ngoài đầu tiên của chương trình ngữ văn 9 trong học kì II, là làn gió mới, là món ăn tinh thần mới. chúng ta phải tạo hứng thú và tâm thế học tập cho học sinh. Chính vì thế các giáo viên - những kĩ sư tâm hồn không nên bỏ qua khâu này mà phải làm thật tốt.
 Dưới đây là một vài cách giới thiệu bài, chúng ta có thể tham khảo:
* Kết hợp kiểm tra bài cũ giới thiệu bài mới. 
Ví dụ:
- Kiểm tra bài cũ: 
Hỏi : Nêu cảm nhận của em về những cô gái thanh niên xung phong trong đoạn trích: “ Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê?
Học sinh trả lời::
+ Hoàn cảnh sống, chiến đấu:
 - Nguy hiểm, ác liệt.
 - Luôn mạo hiểm với cái chết.
+ Nét chung:
 - Đều là thanh niên tình nguyện tuổi đời còn rất trẻ.
 - Hay xúc động, giàu mơ mộng.
 - Thích làm đẹp.
+ Phẩm chất:
 - Tinh thần trách nhiệm cao.
 - Dũng cảm, không sợ hy sinh.
 - Tình đồng đội gắn bó.
=> Cảm nhận: Những cô gái thanh niên xung phong trong văn bản: “Những ngôi sao xa xôi”là những cô gái đáng yêu, đáng khâm phục. Họ có tâm hồn trong sáng, tính cách trẻ trung, tinh thần dũng cảm. Họ chính là hình ảnh đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời kì kháng chiến chống Mỹ.
- GV: Nhận xét, cho điểm và giới thiệu bài mới: 
 Qua phần trả lời của bạn(), Ta thấy các cô gái thanh niên xung phong trong truyện ngắn " Những ngôi sao xa xôi”của Lê Minh khuê thật đáng yêu, đáng khâm phục bởi họ có tâm hồn trong sáng, tính cách trẻ trung và tinh thần vô cùng dũng cảm. Họ chính là hình ảnh đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời kì kháng chiến chống Mỹ. Việc làm và lí tưởng của các cô gái ấy đáng để chúng ta phải học tập và noi theo. Còn tiết học hôm nay cô trò chúng ta sẽ đến vương quốc Anh xa xôi để gặp gỡ với một nhân vật bất hủ trong cuốn tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Đ. Đi Phô đó chính là Rô- bin – xơn( Người đã một mình sống trên hoang đảo với khoảng thời gian là: .. ).Là niềm tự hào của người dân Anh. Vậy Rô- bin – xơn là người như thế nào? Chúng ta sẽ học tập ở nhân vật này điều gì? Để biết được điều đó, chúng ta cùng tìm hiểu tiết.
* Từ hệ thống các nhân vật đã học để giới thiệu nhận vật trong văn bản mới:
 Trước khi học văn bản “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” học sinh đã học các văn bản : Làng, Chiếc lược ngà, Những ngôi sao xa xôi và biết các nhân vật: Ông Hai, Bé Thu, Phương Địnhnên giáo viên sẽ nhắc lại vài nét tiêu biểu
các nhân vật này để giới thiệu đến nhân vật Rô-bin-xơn.
Ví dụ:
 Các nhân vật trong một số truyện ngắn đã học đều có sức hấp dẫn riêng. Nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng hấp dẫn người đọc bởi tình yêu làng tha thiết. Nhân vật bé Thu được người đọc yêu mến bởi tính kiên định và tình yêu cha mãnh liệt. Nhân vật Phương Định trong truyện ngắn " Những ngôi sao xa xôi” lại chiếm được cảm tình của người đọc bởi ngoại hình xinh đẹp, tâm hồn trong sáng và tinh thần dũng cảm. Còn nhân vật Rô- bin – xơn trong văn bản “Rô- bin – xơn ngoài đảo hoang” có điều gì đặc biệt? Để biết được điều đó, tiết học hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu.
2.3.2: Sử dụng tranh ảnh minh họa để khai thác nội dung bài học:
 Tranh ảnh minh họa là đồ dùng trực quan giúp cho học sinh phát hiện ra nội dung kiến thức một cách dễ dàng. Văn bản “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” có rất nhiều tranh minh họa chân dung của Rô-bin-xơn. Tuy nhiên không phải bức tranh nào cũng có thể sử dụng. Muốn có hiệu quả, giáo viên phải biết lựa chọn bức tranh có thể giúp cho học sinh thông qua quan sát để phát hiện kiến thức theo đúng chuẩn kĩ năng. Điều đó có nghĩa là phải xác định kiến thức cần làm sáng tỏ trước, sau đó mới chọn tranh phù hợp sử dụng để khai thác dẫn đến kết luận.
Ví dụ: Để học sinh phát hiện ra kiến thức về cuộc sống của Rô-bin-xơn trên hoang đảo : Khí hậu khắc nghiệt, vật chất thiếu thốn : Cuộc sống của Rô – bin – xơn đầy gian khổ và thử thách. Tôi chọn bức chân dung sau :
- GV Cho học sinh quan sát tranh : 
 ( Nguồn tranh lấy từ internet)
- Sau đó GV nêu câu hỏi dẫn dắt đến vấn đề:
Câu 1: Em có nhận xét gì về bức chân dung của Rô – bin – xơn ? 
 Với câu hỏi mang tính chất bình tranh này, rất nhiều học sinh sẽ có hứng thú trình bày nhận xét của mình. Tuy nhiên giáo viên nên khuyến khích câu trả lời: 
-> “ Hình dạng kì quặc, cổ quái, lạ lùng, nực cười”.
Sau đó giáo viên hỏi tiếp:
Câu 2 :  Điều gì làm cho ngoại hình của Rô – bin – xơn trở nên lạ lùng, cổ quái như vậy ? 
Học sinh trả lời: => Khí hậu khắc nghiệt, vật chất thiếu thốn.
Câu 3 : Qua bức chân dung này, em có nhận xét gì cuộc sống của Rô – bin – xơn trên hoang đảo?
=> Cuộc sống của Rô – bin – xơn đầy gian khổ và thử thách. 
 Như vậy, học sinh đã phát hiện được kiến thức một cách dễ dàng. Giáo viên kết luận và dẫn sang phần 2.
2.3.3: Chú ý tích hợp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh:
 Các văn bản giảng dạy trong nhà trường trung học cơ sở ngoài bôi dưỡng cho học sinh những tình cảm nhân văn như: yêu nước, yêu con người, yêu thiên nhiênthì giáo dục kĩ năng sống cho học sinh cũng vô cùng cần thiết. Văn bản“Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” có rất nhiều các kĩ năng sống cần rèn luyện cho học sinh. Sẽ là thiếu xót lớn nếu như bỏ qua giáo dục các kĩ năng sống vô cùng quan trọng khi tiến hành dạy văn bản này. Các kĩ năng sống trong văn bản này không chỉ giúp các em biết giao tiếp, biết nhận thức, ra quyết định mà các em còn biết kiểm soát cảm xúc, tự tin, tư duy sáng tạo, kiên định, đặt mục tiêu...
 Trong tiết học này, tôi tiến hành giáo dục kĩ năng sống cho học sinh như sau:
 Trong quá trình nghiên cứu bài dạy, giáo viên cần chọn các kĩ năng sống cần thiết có thể giáo dục từ văn bản. Tôi quan tâm đến các kĩ năng sống sau đây:
 - Kĩ năng kiểm soát cảm xúc: Giáo dục học sinh biết kiểm soát cảm xúc trong mọi hoàn cảnh. Bởi vì chỉ khi kiểm soát được cảm xúc con người ta mới đủ tỉnh táo để nhìn nhận vấn đề và tìm ra cách giải quyết vấn đề.
 - Kĩ năng tư duy sáng tạo: Qua bộ trang phục làm bằng da dê của Rô- bin – xơn, giáo viên cho học sinh thấy sự sáng tạo của nhân vật là rất đáng khâm phục. Nếu như không có sự sáng tạo ấy thì nhân vật không thể tồn tại được trên đảo hoang. Vậy học sinh cần phải rèn luyện cho mình biết tư duy sáng tạo trong cuộc sống. 
 - Kĩ năng giao tiếp: giáo dục cho các em biết lắng nghe, biết phản hồi thông tin, biết cách trình bày, ứng sử giao tiếp tự tin.
 - Kĩ năng giải quyết vấn đề: Giáo dục cho các em biết suy nghĩ để tìm ra giải pháp khi bị rơi vào hoàn cảnh đặc biết trong cuộc sống. Điều có thể sảy đến với bất cứ ai. 
 - Kĩ năng thể hiện sự tự tin: Giáo dục cho học sinh biết tự tin trong học tập, trong giao tiếp, trong các tình huống của cuộc sống. Bởi vì sự tự tin quyết định một nửa của thành công.
 - Kĩ năng kiên định: Từ việc Rô- bin – xơn kiên trì sống trên hoang đảo để chờ đợi một ngày kia mình sẽ có cơ hội trở về đất liền, giáo dục cho học sinh biết kiên định, có niềm tin, phấn đấu không ngừng để cải tạo cuộc sống, làm cho cuộc sống ngày càng trở nên tốt đẹp. 
 Khi thiết kế bài học, giáo viên chọn nội dung giáo dục kĩ năng sống và phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng trong bài dạy. Khi tổ chức các hoạt động dạy học trên lớp, giáo viên sử dụng các phương pháp dạy học tích cực để tạo điều kiện, cơ hội cho học sinh thực hành trải nghiệm KNS trong quá trình học tập. Với cách tổ chức tích hợp, lồng ghép như vậy, giờ học sẽ không nặng nề, quá tải mà trở nên nhẹ nhàng, thiết thực, bổ ích hơn cho học sinh.
2.3.4: Đổi mới hình thức bài tập củng cố: 
 Củng cố là giai đoạn nhắc lại và khắc sâu kiến thức cho học sinh. Bước này sẽ mang lại hiệu quả cao nếu như chúng ta chiu khó biến tấu đi một chút. Thay cho việc nêu những câu hỏi mang tính lặp lại nhàm chán, chúng ta có thể củng cố kiến thức cần ghi nhớ cho học sinh dưới dạng một trò chơi, một trò giải trí, một hình thức thi quy mô nhỏ...Học sinh sẽ cảm thấy thú vị và thích học đến tận phút cuối cùng của tiết học.
*Bài tập giải ô chữ:
Ví dụ:
- Giáo viên chuẩn bị các mảnh giấy hình vuông ghi các chữ cái của hai ô chữ và các mảnh giấy trắng cũng hình vuông để che các chữ cái lại. Trong trường hợp học sinh không đoán được, giáo viên có thể gợi ý bằng cách lật một ô chữ để gợi ý. Nếu học sinh trả lời đúng thì có thể lật toàn bộ các chữ cái để khẳng định tính chính xác của câu trả lời.
- H: Đây là hai tính cách chúng ta cần học tập ở Rô - bin – xơn
Gợi ý: Mỗi tính cách gồm 7 chữ cái. ( Lạc quan, Vượt khó) 
* Bài tập trắc nghiệm:
Ví dụ:
Câu 1: Nội dung chính của văn bản: “Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang” là gì?
a. Kể về những ngày tháng trôi dạt ngoài đảo hoang của Rô-bin-xơn.
b. Kể về công việc hàng ngày của Rô-bin-xơn.	
c.Miêu tả về bức chân dung tự họa của Rô-bin-xơn.
d. Miêu tả về hoàn cảnh sống của Rô-bin-xơn.	
Câu 2: Giọng kể của Rô-bin-xơn không phù hợp với điều nào?
a. Cuộc sống gian khổ ngoài đảo hoang của Rô-bin-xơn.
b. Ý chí vươn lên vượt qua khó khăn của Rô-bin-xơn. 
c. Thể hiện sự bi quan, chán nản trong cuộc sống của Rô-bin-xơn.
d. Tinh thần lạc quan của Rô-bin-xơn.
* Giáo án:
Tiết 146 : Bài 29: Văn bản: RÔ – BIN – XƠN NGOÀI ĐẢO HOANG
	 ( Trích Rô – bin – xơn Cru – xô)
	 Đ.Đi - phô
I.Mục tiêu cần đạt :
 Qua bài học giúp học sinh đạt được :
1. Kiến thức: 
- Thấy được nghị lực tinh thần lạc quan của một người phải sống cô độc trong hoàn cảnh hết sức khó khăn.(Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức kĩ năng môn Ngữ Văn THCS-Tập 2-Trang 191- NXBGD-2010- Phạm Thị Ngọc Trâm chủ biên)
2.Kĩ năng:
* Kĩ năng bài học: ( Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức kĩ năng môn Ngữ Văn THCS -Tập 2 – Trang 191- NXBGD-2010- Phạm Thị Ngọc Trâm chủ biên.)
- Đọc - hiểu một văn bản dịch thể loại tự sự được viết bằng hình thức tự truyện
- Vận dụng để viết văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả.
* Giáo dục kỹ năng sống: Kĩ năng giao tiếp, kĩ năng nhận thức, kĩ năng ra quyết định, kĩ năng đặt mục tiêu, kĩ năng kiên định, kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng tư duy sáng tạo, kĩ năng thể hiện sự tự tin, kĩ năng kiểm soát cảm xúc. ( Giáo dục kĩ năng sống trong môn Ngữ Văn ở trường THCS - Trang 15- NXBGD-2010 -Tác giả Lê Minh Châu chủ biên.)
3. Thái độ:
- Có ý chí vượt qua những hoàn cảnh khó khăn, sống lạc quan.
II. Chuẩn bị:
1.Giáo viên 

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_so_bien_phap_nang_cao_hieu_qua_day_hoc_van_ban_ro_b.doc