SKKN Một số biện pháp góp phần rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THẠCH THÀNH
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN RÈN LUYỆN TÌNH CẢM, THÓI QUEN, HÀNH VI ĐẠO ĐỨC CHO TRẺ 4- 5 TUỔI ĐẠT HIỆU QUẢ”
 Người thực hiện : Phan Thị Ni Na
 Chức vụ: Giáo viên
 Đơn vị công tác: Trường mầm non Kim Tân
 Sáng kiến thuộc lĩnh vực: Chuyên môn
THẠCH THÀNH, NĂM 2019
 MỤC LỤC 
STT
 NỘI DUNG
SỐ TRANG
MỤC LỤC
1
MỞ ĐẦU
1
1.1
Lý do chọn đề tài
1
1.2
Mục đích nghiên cứu
2
1.3
Đối tượng nghiên cứu
2
1.4
Phương pháp nghiên cứu
2
2
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2
2.1
Cơ sở lý luận
2
2.2
Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
3
2.3
Các biện pháp thực hiện nhằm hình thành những tình cảm thói quen hành vi đạo đức ban đầu cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi.
5
2.3.1
Biện pháp 1: Cô giáo là tấm gương sáng cho trẻ học tập và noi theo.
5
2.3.2
Biện pháp 2: Giáo dục trẻ những hành vi, thói quen đạo đức đúng đắn. 
6
2.3.3
Biện pháp 3: Rèn luyện tình cảm thói quen, hành vi đạo đức cho trẻ thông qua các hoạt động học có chủ định.
9
2.3.4
Biện pháp 4: Tăng cường rèn luyện tình cảm thói quen hành vi đạo đức cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
12
2.3.5
Biện pháp 5: Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh
15
2.4
Hiệu quả của sáng kiến
16
3
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
17
3.1
Kết luận
17
3.2
Kiến nghị
18
TÀI LIỆU THAM KHẢO
19
 1. Mở đầu:
1.1 Lý do chọn đề tài 
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, có vai trò to lớn trong việc đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách của con người. Vì thế chăm sóc giáo dục trẻ mầm non là đặc biệt quan trọng trong chiến lược phát huy nhân tố con người của Đảng và Nhà nước, chiến lược này được cụ thể hoá trong chương trình giáo dục Mầm non của nước ta hiện nay. 
Trẻ độ tuổi mầm non chiếm vị trí quan trọng trong việc lĩnh hội những khái niệm, biểu tượng đạo đức sơ đẳng trong việc hình thành hành vi phù hợp với những khái niệm ấy. Trong khi giao tiếp với những người xung quanh, trong quá trình giáo dục và dạy học, dựa vào kinh nghiệm trực tiếp, trẻ biết được như thế nào là tốt, như thế nào là xấu, biết được sự đánh giá của người lớn đối với điều tốt và điều xấu.
Mặt khác lứa tuổi mầm non là giai đoạn đầu tiên của việc hình thành nhân cách, vốn kinh nghiệm xã hội của trẻ còn ít ỏi, tình cảm chi phối mạnh mẽ đến đời sống của trẻ, trẻ dễ xúc động trước con người và cảnh vật xung quanh. Những ấn tượng đầu tiên của thời thơ ấu thường để lại những dấu ấn trong suốt cả cuộc đời sau này. Đây là thời điểm thuận lợi cho việc giáo dục hình thành rèn luyện tình cảm thói quen hành vi đạo đức cho trẻ. Chính vì vậy cần phải tạo cho trẻ những biểu tượng, khái niệm đạo đức, những dấu ấn ban đầu thật chính xác, phản ánh được hành vi đạo đức của xã hội, đồng thời phải hình thành cho trẻ những thái độ thói quen hành vi đạo đức, tình cảm đúng đắn đối với con người và thế giới xung quanh.
Ngày nay giữa cuộc sống bộn bề lo toan ngày càng phức tạp, nhiều tệ nạn xã hội, và hành vi phạm pháp của những em nhỏ chưa đủ tuổi vị thành niên đã làm không ít người phải đau lòng, phải chăng đạo đức của các em chưa được quan tâm giáo dục đúng mức và đúng cách?. Theo tôi, tôi thiết nghĩ vấn đề này không phải là của mỗi cá nhân ai hay tập thể nào mà nó là vấn đề của toàn xã hội, xã hội cần chung tay nhằm cung cấp cho trẻ vốn hiểu biết, mối quan hệ trong giao tiếp với cộng đồng, đưa trẻ vào môi trường sống thật lành mạnh, trong sáng, giúp trẻ phát triển toàn diện về nhân cách. Việc hình thành những tình cảm thói quen hành vi đạo đức của con người ngay từ ban đầu là một nền tảng để phát huy nguồn nhân lực nhân tài của thế hệ trẻ cho đất nước. Chính vì vậy đạo đức và việc giáo dục đạo đức đối với quá trình hình thành và hoàn thiện nhân cách con người ngay từ lúc còn nhỏ là một trong những việc làm vô cùng quan trọng và rất cần thiết. Đặc biệt là trẻ mầm non, vì giai đoạn lứa tuổi mầm non là giai đoạn đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách toàn diện của trẻ sau này. Đối với trẻ mầm non, hàng ngày dưới tác động của người lớn, rồi bằng những kinh nghiệm trực tiếp, trẻ đã có thể hiểu và nắm bắt được những khái niệm, biểu tượng đạo đức sơ đẳng như thế nào là xấu, là tốt, ngoan, hư,có những hành vi phù hợp với những khái niệm đó, dần dần trẻ biết đánh giá về những điều ấy. chẳng hạn trong quá trình giao tiếp với người lớn, trẻ chứng kiến những hành vi, sự đánh giá của họ “tốt, nên, không nên, không được phép, từ đó trẻ biết cái gì là tốt nên làm, điều gì không nên làm”. Nhờ đó mà những biểu tượng, khái niệm đạo đức, hành vi đạo đức được hình thành nhanh chóng ở trẻ và những ấn tượng đầu tiên đó thường để lại dấu ấn suốt đời, việc uốn nắn, sửa lại rất khó khăn. Bởi vậy nếu ngay từ tuổi mầm non, chúng ta chú trọng giáo dục cho trẻ những khái niệm, biểu tượng hành vi đạo đức đúng đắn sẽ đặt cơ sở nền tảng cho nhân cách mai sau của trẻ.
Tuy nhiên trong thực tế ở trường mầm non cho thấy trẻ những tình cảm thói quen, hành vi đạo đức sơ đẳng ban đầu còn hạn chế như: Đến lớp cô nhắc thì trẻ mới chào cô, tranh giành đồ chơi với bạn, phá hỏng đồ chơi, vứt rác bừa bãi, nói to, đùa nghịch, xô, đẩy bạn, ngắt lá, bẻ cành.
Với ý nghĩa vô cùng quan trọng của đạo đức đối với sự phát triển nhân cách toàn diện của trẻ và từ nhận thức về tầm quan trọng trong việc giáo dục nhằm hình thành những tình cảm đạo đức cho trẻ thực tế như trên tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài nghiên cứu “Một số biện pháp góp phần rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi” là đề tài sáng kiến kinh nghiệm cho bản thân với mong muốn đưa ra được một số biện pháp phù hợp có tác dụng góp phần nâng cao hiệu quả của việc rèn luyện tình cảm, thói quen, hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi 
1.2 Mục đích nghiên cứu:
Tìm ra một số biện pháp góp phần rèn luyện tình cảm thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi.
Nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ.
Giúp trẻ có những hành vi văn minh và tình cảm đạo đức tốt 
Nhằm giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ và quan tâm sâu sắc hơn về việc giáo dục đạo đức cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non.
Góp phần giúp giáo viên có những biện pháp phù hợp, sáng tạo để rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ ở trường mầm non.
 1.3 Đối tượng nghiên cứu:
 Một số biện pháp góp phần rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi. 
 Trê mẫu giáo 4- 5 tuổi truờng mầm non Kim Tân
1.4 Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu các tài liệu liên quan đến đề tài
- Phương pháp nghiên cứu tâm sinh lí của trẻ 4- 5 tuổi và tình hình thực tế của lớp mình phụ trách.
- Phương pháp sử dụng lời nói, giáo dục bằng tình cảm và khích lệ.
- Phương pháp thực hành - so sánh . 
- Phương pháp nêu gương - đánh giá kết quả
- Phương pháp thực nghiệm
 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm:
2.1 Cơ sở lý luận.
Giáo dục đạo đức là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch nhằm trang 
bị cho trẻ có những hiểu biết về những qui tắc, chuẩn mực đạo đức, rèn cho trẻ 
những tình cảm và hành vi đạo đức phù hợp với yêu cầu xã hội mà trẻ đang sống.
Như Bác Hồ đã dạy: “Dạy cũng như học phải biết coi trọng cả tài lẫn đức”, trong đó người nhấn mạnh: “Đức là cái gốc rất quan trọng”, là nền tảng của nhân cách con người. Vì thế việc giáo dục đạo đức cần phải bắt đầu ngay từ tuổi mầm non và phải coi đây là vấn đề trung tâm. A.X. Macarenco – nhà giáo dục Xô Viết vĩ đại đã nói “Những gì không có được ở trẻ mầm non thì sau này khó có thể hình thành và sự hình thành nhân cách ban đầu bị lệch lạc, giáo dục lại rất khó khăn”. 
Trong điều kiện kinh tế phát triển và đang trên con đường hội nhập, đất nước chúng ta phải giao lưu với nhiều nền văn hoá khác nhau, điều đó đồng nghĩa với việc chúng ta sẽ tiếp thu thêm nhiều nền văn hóa phổ biến, rộng rãi khác. Nhưng làm thế nào để cho thế hệ trẻ của chúng ta "Hoà nhập mà không hoà tan" trong mỗi chúng ta vẫn giữ được những cái thuộc về "Văn hoá của dân tộc Việt Nam”. Như vậy trong thời đại ngày nay việc giáo dục cho trẻ phát triển về trí tuệ thôi chưa đủ mà còn phải giáo dục, rèn luyện cho trẻ những tình cảm, thói quen hành và hành vi đạo đức ban đầu ngay từ lứa tuổi mầm non đó là nhiệm vụ cấp thiết trong các mục tiêu phát triển con người toàn diện hiện nay.
Mặt khác trong mục tiêu giáo dục đào tạo ghi rõ phải hình thành và phát triển cho trẻ hài hòa, cân đối, biết giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường nhịn giúp đỡ mọi người, thông minh, ham hiểu biết, thích khám phá và tìm tòi một số kỹ năng cơ bản như: Nhẹ nhàng, khéo léo, biết xin lỗi và nhận lỗi khi mình có lỗi.
Bởi vậy, từ lâu việc hình thành tình cảm thói quen hành vi đạo đức ban đầu cho trẻ đã cuốn hút sự quan tâm của các nhà giáo dục và các bậc phu huynh, nó chiếm một vị trí quan trọng trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của trẻ và là nền văn hóa đặc biệt đối với trẻ. 
Chúng ta có thể thấy tác động to lớn của giáo dục trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách bằng những nhận định đề ra rất xúc tích “Con người muốn trở thành con người cần phải có giáo dục”. Trên thực tế hiện nay, thì việc hình thành tình cảm thói quen hành vi đạo đức ban đầu cho trẻ thông qua các hoạt động trong ngày, qua các hoạt động học, hoạt động chơi, hoạt động góc và hoạt động mọi lúc mọi nơi, qua các tác phẩm âm nhạc, văn học mới chỉ dừng lại ở việc giúp trẻ thuộc và hiểu nội dung bài hát, bài thơ, câu chuyện, chưa gợi lên tình cảm, xúc cảm của trẻ. Để làm tốt điều đó, đòi hỏi người giáo viên phải không ngừng học hỏi, rèn luyện tu dưỡng phẩm chất đạo đức, nâng cao trình độ chuyên môn, sự hiểu biết về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ một cách sâu sắc hơn. Với tình hình thực tế của lớp tôi phụ trách thì bản thân tôi cảm thấy phần lớn trẻ chỉ ngoan ngoãn, lễ phép nghe lời cô giáo khi đến lớp còn khi về nhà thì không nghe lời, ông bà, cha mẹ, anh chị 
Từ những thực tế đó bản thân tôi đã trăn trở suy nghĩ cần phải làm gì để rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ để trẻ có được kỹ năng, nhận thức tốt trong cuộc sống. Hiểu cái đúng, cái sai, biết nghe lời không chỉ ở trường mà cả ở gia đình và ngoài xã hội.
2.2 Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Trong năm học 2018- 2019, khi áp dụng các biện pháp rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi, bản thân gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
2.2.1 Thuận lợi:
Là một giáo viên trẻ luôn mang trong mình lòng nhiệt huyết năng động, sáng tạo, yêu nghề, mến trẻ làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, luôn có tinh thần tự học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, luôn tự rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức cho bản thân nên luôn nhận được sự quan tâm tin tưởng của ban giám hiệu nhà trường và phụ huynh. Năm học 2018- 2019 tôi được nhà trường phân công phụ trách nhóm lớp 4- 5 tuổi. Được nhà trường quan tâm tạo điều kiện, giúp đỡ về chuyên môn, ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm tương đối đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc học tập của trẻ. Nhà trường luôn quan tâm, tạo điều kiện cho giáo viên học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh 
Về nhà trường: Trường mầm non Kim Tân là một đơn vị có bề dày về thành tích. Ban giám hiệu nhà trường có trình độ chuyên môn cao, 100% đạt trên chuẩn, có kinh nghiệm quản lý, làm việc có kế hoạch cụ thể khoa học, sáng tạo.
Đội ngũ giáo viên trong trường có trình độ 100% đạt chuẩn, đa số là giáo viên trẻ năng động, nhiệt tình sáng tạo tâm huyết yêu nghề mến trẻ. Môi trường làm việc luôn dân chủ, kỷ cương, tình thương và trách nhiệm. 
Trẻ 4- 5 tuổi đã hoàn thiện về hệ thống phát âm và vốn từ phong phú nên khả năng hiểu nghĩa của từ cao. Khi cô giáo giải thích về các biểu tượng và hành vi đạo đức trẻ đã phần nào nhận ra và bắt chước theo.
Bên cạnh đó các bậc phụ huynh đã quan tâm hơn đến bậc học mần non nên họ có ý thức cho con đi học đều, đúng độ tuổi, đưa đón đúng giờ quy định và phối kết hợp chặt chẽ với giáo viên, nhà trường để có biện pháp giáo dục trẻ tốt nhất.
2.2.2 Khó khăn
 Cơ sở vật chất của nhà trường đã đuợc đầu tư quan tâm tuy nhiên phòng học đang còn thiếu, số trẻ trong đến lớp đông, đội ngũ giáo viên nhà truờng còn thiếu nhiều dẫn đến tình trạng quá tải cũng ảnh huởng phần nào đến việc tổ chức các hoạt động của giáo viên trong lớp.
 Bên cạnh đó địa bàn của thị trấn Kim Tân chúng tôi còn một số bố mẹ trẻ do quá bận với việc lo cơm áo, gạo tiền ....thời gian gần guic con còn ít do đó việc uốn nắn tình cảm, hành vi thái độ cho trẻ chưa được nhiều. Một số gia đình bố mẹ đi làm ăn xa để con ở nhà với ông bà nên sự quan tâm trao đổi với giáo viên không được sát sao. Một số phụ huynh lại quá cưng chiều con cháu của mình nên việc hình thành tình cảm thói quen hành vi đạo đức cho con em mình chưa được thực hiện đúng mức và đúng cách và phối kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh cũng gặp nhiều khó khăn.
 Mặt khác trẻ ở độ tuổi này nhu cầu được độc lập trong các hoạt động, được tự khẳng định mình phát triển rất mạnh, từ đó đã nảy sinh ra mâu thuẫn là nguyện vọng của trẻ và khả năng của trẻ chưa cho phép. Trẻ không thoả mãn dẫn đến biểu hiện chống đối hoặc hành động ngược lại ý người lớn. Những thói quen hành vi đó do môi trường giáo dục ở gia đình không quan tâm chú trọng nên đến lớp cô rất khó khăn trong việc rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ 
Bên cạnh đó vẫn còn một số phụ huynh chưa nhận thức rõ, chưa quan tâm đến tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức hình thành thói quen hành vi văn minh cho con em mình nên chuyện trẻ ứng xử không phù hợp cũng chưa thực sự được quan tâm.
Cụ thể khi khảo sát thực tế trên 44 trẻ tại lớp tôi phụ trách vào tháng 9/2017 tôi đã thu nhập được kết quả như sau: 
2.2.3 Bảng khảo sát kết quả trẻ: (Thời điểm tháng 9/2017)
Tổng số trẻ
Nội dung đánh giá
Trẻ đạt
Trẻ chưa đạt
Số trẻ
Tỉ lệ (%)
Số trẻ
Tỉ lệ (%)
44
Trẻ ngoan ngoãn, lễ phép với mọi người, biết nhường nhịn em nhỏ, đoàn kết với bạn bè.
30
68,2%
14
31,8%
Trẻ có thói quen giữ gìn vệ sinh chung, thực hiện đúng giờ nào việc ấy.
32
72,7%
12
27,3%
Trẻ có hành vi văn minh trong giao tiếp, biết lắng nghe và thể hiện tình cảm thái độ của mình phù hợp với từng tình huống thực tế hàng ngày.
27
77.3%
17
38.6%
Trẻ biết phân biệt những hành vi tốt, hành vi sấu biết yêu quê hương đất nước, yêu quý và bỏ vệ môi trường.
25
70,5%
19
56.8%
 Từ kết quả trên cho thấy: Việc rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi chưa cao. Hiệu quả của việc giáo dục trong gia đình và nhà truờng còn nhiều hạn chế. Từ thực tế đó tôi luôn trăn trở và suy nghĩ và đã đưa áp dụng một số biện pháp sau.
2.3 Các biện pháp rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi.
2.3.1 Cô giáo là tấm guơng sáng cho trẻ học tập và noi theo.
Như chúng ta đã biết, trẻ lứa tuổi này trực quan hình tượng chiếm ưu thế hàng ngày trẻ đến trường mọi hoạt động của trẻ đều có hình bóng cô cùng sự dạy bảo ân cần từ cô, 2/3 thời gian trẻ ở bên cô. Có thể nói đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ lớp 4- 5 tuổi tôi phụ trách nói riêng thì cô giáo được xem như một người thầy, người mẹ, là người bạn gần gũi hàng ngày và được trẻ tin yêu hết mực. Chính vì vậy mà cô giáo cũng là đối tượng mà trẻ hay bắt chước nhiều nhất. Trẻ thường bắt chước cô từ lời nói, cử chỉ, dáng vẻ bên ngoài, thái độ, cách cư xử đối với người xung quanh, nên để hình thành tình cảm đạo đức ban đầu cho trẻ thì trước hết bản thân cô giáo phải luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo về mọi mặt. Bởi hàng ngày thời gian của trẻ ở trường, ở bên cô là chủ yếu, trẻ luôn thích được cô yêu thương, gần gũi. Mọi hành vi của cô được trẻ để ý và thích bắt chước làm theo. Vì vậy tôi luôn luôn thể hiện chuẩn mực trong cách giao tiếp với người lớn và mọi người xung quanh. Với trẻ tôi giáo không được to tiếng quát tháo mà luôn xưng hô dịu dàng bằng cô và cháu. Ví dụ: Trong giờ đón- trả trẻ tôi luôn ân cần dịu dàng thương yêu trẻ, khiêm tốn lịch sự trong giao tiếp với phụ huynh, khi nói với trẻ tôi phát âm chuẩn, rõ ràng song không khô khan, cứng nhắc. Tôi nhận thấy tư duy của trẻ gắn với yếu tố tình cảm, hành động suy nghĩ theo hứng thú trẻ ghi nhớ chủ yếu qua những gì ấn tượng mạnh: Một giọng nói hấp dẫn nhẹ nhàng, khi trẻ hỏi tôi về một vấn đề gì tôi sẽ trả lời trẻ rõ ràng, đủ câu, không trả lời qua loa chiếu lệ.
Có thể nói phẩm chất đạo đức của giáo viên là một điều kiện rất quan trọng trong việc rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ, chính vì vậy người giáo viên mầm non muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ cao cả của mình thì bản thân phải thường xuyên trau dồi đạo đức và nâng cao trình độ tư tưởng lí luận và trình độ nghiệp vụ.
Nhận thức rõ những điều trên bản thân tôi luôn tự rèn luyện tu dưỡng đạo đức và nâng cao trình độ chuyên môn. Để trình độ chuyên môn của mình được vững vàng hơn, tôi đang tham gia học lớp đại học ngoài ra tôi còn tự nâng cao trình độ chuyên môn bằng nhiều hình thức như truy cập Itơnet để nghiên cứu kỹ các tài liệu, chương trình có liên quan đến việc nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non, đặc biệt tôi đi sau tìm tòi, nghiên cứu về đối tượng trẻ 4- 5 tuổi để xây dựng kế hoạch giáo dục cụ thể, lựa chọn nội dung phương pháp phù hợp và lồng ghép cá biện pháp rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức cho trẻ sao cho phù hợp với từng hoạt động. Tham dự và ghi chép đầy đủ nội dung các buổi bồi dưỡng chuyên môn do các cấp tổ chức. Thực hiện tốt sự chỉ đạo chuyên môn của nhà trường. Học hỏi kinh nghiệm và tiếp thu ý kiến đóng góp của chị em đồng nghiệp. Luôn luôn rèn luyện tu dưỡng đạo đức và học tập “Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”,
Với những biện pháp tự rèn luyện đạo đức, học tập nâng cao chuyên môn này đã giúp cho trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của bản thân được nâng lên, và có thêm rất nhiều kinh nghiệm về rèn luyện tình cảm, thói quen và hành vi đạo đức nói chung và trẻ 4-5 tuổi nói riêng.
2.3.2 Giáo dục trẻ những hành vi, thói quen đạo đức đúng đắn. 
* Hình thành những biểu tượng và khái niệm đạo đức đúng đắn cho trẻ.
Để hình thành cho trẻ những tình cảm, thói quen hành vi đạo đức trước hếtcô giáo phải biết reo vào tâm hồn trẻ những biểu tượng và khái niệm đạo đức đúng đắn để giúp trẻ hiểu và phải nhận thức đúng hành vi đạo đức đó. Qua đó trẻ hiểu thế nào là tốt, thế nào là xấu, thế nào là ngoan, là không ngoan, thế nào là lễ phép, thế nào là không lễ phép từ đó giúp trẻ nhận thức việc mình làm. 
 Từ yêu cầu thiết thực trển trong qua trình hướng dẫn, rèn luyện cho trẻ khi giải thích cho trẻ biết nên hành động như thế nào tôi thường dẫn chứng cụ thể, rõ ràng và giải thích cho trẻ biết người bạn tốt phải là người biết nhường đồ chơi, không tranh giành đồ chơi với bạn, biết chơi chung, biết quan tâm đến bạn khác từ đó hình thành cho trẻ tình cảm yêu thương, quý mến bạn bè, biết nhận lỗi khi mình sai, không đổ thừa cho người khác. Trẻ hiểu đuợc đạo đức như lòng tốt, sự khiêm tốn, dũng cảm, dám nhận trách nhiệm khi mình làm sai việc gì đó biết đối xử công bằng không phân biệt .
Ví dụ: Cô ơi con xin lỗi cô vì con đã làm hỏng hộp bút mầu của cô không phải bạn Quỳnh Anh đâu ạ.
Giáo viên cần giúp trẻ biết so sánh, đối chiếu với các hành động cụ thể trong cuộc sống hàng ngày của mình và của người khác. Trẻ có đáo đức tốt sẽ là cơ sở để phát triển các động cơ hành vi, thúc đẩy trẻ đi đến các hành động và thói quen đúng đắn. 
* Rèn luyện thói quen văn minh trong giao tiếp.
Để rèn luyện thói quen văn minh trong giao tiếp cho trẻ, hàng ngày tôi luôn dạy trẻ biết kính trọng, chào hỏi, lễ phép khi gặp người lớn, biết cảm ơn khi được người khác giúp đỡ, biết xin lỗi khi làm phiền người khác. Chơi đoàn kết, nhường nhịn, giúp đỡ bạn bè và các em nhỏ, biết chia sẻ tình cảm với mọi người xung quanh. 
Ví dụ: Khi cô phát bé ngoan cho trẻ trẻ biết nhận bằng hai tay và nói “con cảm ơn cô”.
Bên cạnh đó cần phải giáo dục trẻ có những hành vi văn hóa, vệ sinh như: giữ mặt mũi, chân tay sạch sẽ, ăn uống gọn gàng Tôi còn chú trọng đến việc rèn cho trẻ có thói quen văn minh khi ở nơi công cộng.
Ví dụ