SKKN Một số biện pháp giúp học sinh trường THPT cung cấp, sử dụng thông tin và ứng xử văn hoá trên mạng xã hội

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
 --------  --------
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH TRƯỜNG 
 THPT CUNG CẤP, SỬ DỤNG THÔNG TIN VÀ ỨNG 
 XỬ VĂN HOÁ TRÊN MẠNG XÃ HỘI
 Lĩnh vực: CHỦ NHIỆM
 Nghệ An, tháng 04 năm 2023 MỤC LỤC
PHẦN 1: MỞ ĐẦU..................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài..................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu ...........................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................2
 3.1. Đối tượng nghiên cứu .....................................................................................2
 3.2. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu...........................................................................................2
5. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................2
6. Đóng góp của đề tài .............................................................................................2
PHẦN 2: NỘI DUNG ..............................................................................................3
1. Cơ sở lý luận.........................................................................................................3
 1.1. Vai trò, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp ................................................3
 Khái quát về mạng xã hội ......................................................................................4
2. Cơ sở thực tiễn. ..................................................................................................10
 2.1. Thực trạng về việc sử dụng, cung cấp thông tin và ứng xử văn hoá trên mạng xã 
hội của học sinh trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu ........................................................10
 2.2. Thực trạng của giáo viên về việc giáo dục học sinh sử dụng, cung cấp thông tin 
và ứng xử văn hoá trên mạng xã hội .........................................................................14
3. Một số biện pháp nhằm giúp học sinh việc sử dụng cung cấp và ứng xử văn 
hoá mạng theo hướng tích cực..............................................................................16
 3.1. Giải pháp 1: Giáo viên chủ nhiệm lựa chọn nội dung, xác định nguyên tắc và 
thời gian giáo dục về mạng xã hội. ............................................................................16
 3.2.Giải pháp 2: Giáo viên chủ nhiệm tìm hiểu đặc điểm tâm lý học sinh về việc sử 
dụng, cung cấp thông tin và ứng xử văn hoá mạng xã hội của học sinh ......................16
 3.3. Giải pháp 3: Giáo viên chủ nhiệm cung cấp thông tin về mạng xã hội, về cách 
ứng xử văn hoá trên mạng xã hội, phổ biến Luật an ninh mạng..................................18
 3.4. Giải pháp 4: Giáo viên chủ nhiệm tổ chức các hoạt động ngoại khoá, sinh hoạt 
tập thể 19
NỘI DUNG BUỔI NGOẠI KHOÁ GỒM 4 PHẦN CHÍNH............................20
 Phần I. Báo cáo về tình hình sử dụng mạng xã hội, văn hoá ứng xử trên mạng 
xã hội.......................................................................................................................20
Phần II. Trò chơi giải ô chữ..................................................................................20 PHẦN 1: MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài:
 Mạng xã hội là một thành tựu khoa học kĩ thuật khiến con người đến gần với 
nhau hơn, nói lên suy nghĩ của mình nhiều hơn. Với đặc thù nhanh, cập nhật đa dạng 
phong phú, nó đã trở thành một công cụ truyền thông và giải trí được sử dụng nhiều 
nhất hiện nay. Đây là một tiến bộ của khoa học mang đến lợi ích to lớn về mặt tinh 
thần và văn hoá cho cộng đồng dân cư ở khắp thế giới. Bên cạnh những lợi ích vượt 
trội thì trên mạng xã hội nảy sinh nhiều vấn đề gây ra những tác động xấu khó lường 
như những biểu hiện lệch chuẩn mực đạo đức, ứng xử thiếu văn hoá, dùng mạng xã 
hội để lợi dụng vào những mục đích không lành mạnh .Đòi hỏi cần được nhận 
thức một cách đầy đủ khách quan và có cách ứng xử có văn hoá trên mạng.
 Thực tế tại Sở GD&ĐT Nghệ An, trên cơ sở Đề án “Tăng cường quản lý, giáo 
dục chính trị tư tưởng đối với học sinh, sinh viên trên môi trường mạng đến năm 
2025” (ban hành theo Quyết định số 3296 QĐ-BGD&ĐT ngày 30/8/2019 của Bộ 
Giáo dục và Đào tạo), Sở đã ban hành hoặc lồng ghép ban hành nhiều văn bản chỉ 
đạo các cơ sở giáo dục trong toàn ngành triển khai thực hiện. Sở đã chủ động "nhập 
cuộc", tận dụng các tiện ích của internet, mạng xã hội trong triển khai công tác 
chuyên môn và phong trào thi đua trong học sinh, sinh viên với nhiều hình thức 
phong phú đa dạng như: Chỉ đạo các đơn vị triển khai xây dựng các trang thông tin 
điện tử, cổng thông tin, các trang mạng xã hội. Theo đó, tính đến hiện tại, các cơ sở 
giáo dục trong toàn ngành đã xây dựng và vận hành cổng thông tin điện tử của đơn 
vị.
 Thực tế làm công tác chủ nhiệm tôi nhận thấy việc sử dụng mạng xã hội của 
các em rất bừa bãi, một số học sinh đã có xích mích gây gổ vì cách ứng xử thiếu văn 
minh trên facebook, zalo. Việc các em không định hướng về lượng thông tin mà 
các em đọc, xem, hoặc cung cấp trên mạng dẫn đến việc suy nghĩ lệch lạc, sai lầm 
và xa rời thực tế, sao nhãng học tập, lãng phí thời gian với những việc vô bổ rất phổ 
biến. Chính việc chìm đắm trong thế giới ảo dần mất đi sự tự tin vốn có, suy thoái 
đạo đức tinh thần khi thường xuyên xem các tin tức và hình ảnh xấu liên quan đến 
bạo lực.
 Trong đó công tác tuyên truyền vấn đề sử dụng cung cấp và cách ứng xử văn 
hoá trên mạng xã hội ở trường học mới có tính chất nhắc nhở cảnh báo mà chưa đưa 
ra những biện pháp cụ thể, thiết thực, chưa đáp ứng được nhu cầu hiểu biết của học 
sinh cũng như yêu cầu đặt ra của xã hôi
 Sử dụng mạng xã hội như thế nào để hữu ích cho bản thân tạo sự lan toả những 
điều tốt đẹp trong xã hội vẫn là vẫn đề đặt ra nhiều thử thách trong bối cảnh xã hội 
hiện nay? Chúng tôi nghĩ các em được trang bị những kiến thức và kĩ năng cần thiết 
để biết cách cung cấp,sử dụng và ứng xử văn hoá trên mạng xã hội khi đứng trước 
cơn lốc của mạng xã hội. Đó chính là lý do chúng tôi chọn đề tài: “Một số biện 
pháp giáo dục học sinh trường THPT cung cấp, sử dụng thông tin và ứng xử
 1 PHẦN 2: NỘI DUNG
 1. Cơ sở lý luận
 1.1. Vai trò, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp
 Giáo viên chủ nhiệm là một trong những giáo viên đang giảng dạy ở lớp có đủ 
các tiêu chuẩn và điều kiện đứng ra làm chủ nhiệm lớp trong một năm học hoặc 
trong tất cả các năm tiếp theo của cấp học. Giáo viên chủ nhiệm lớp thực hiện nhiệm 
vụ quản lí lớp học và là nhân vật chủ chốt, là linh hồn của lớp, người tập hợp, dìu 
dắt giáo dục học sinh phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, bạn tốt, công dân tốt 
và xây dựng một tập thể học sinh vững mạnh. Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò 
sau đây:
 * Thay mặt hiệu trưởng quản lí một lớp học
 Giáo viên chủ nhiệm lớp do hiệu trưởng phân công và thay mặt hiệu trưởng 
để quản lí và tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh ở một lớp học.
 Vai trò quản lí của giáo viên chủ nhiệm lớp thể hiện trong việc xây dựng và tổ 
chức thực hiện các kế hoạch giáo dục, đôn đốc, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập 
và tu dưỡng của học sinh trong lớp.
 * Người xây dựng tập thể học sinh thành một khối đoàn kết
 Giáo viên chủ nhiệm lớp là linh hồn của lớp, bằng các biện pháp tổ chức, giáo 
dục, bằng sự gương mẫu và quan hệ tình cảm, giáo viên chủ nhiệm xây dựng khối 
đoàn kết trong tập thể, dìu dắt các em nhỏ như con em mình trưởng thành theo từng 
năm tháng.
 Rất nhiều giáo viên cùng giảng dạy trong một lớp, nhưng giáo viên chủ nhiệm 
bao giờ cũng để lại những ấn tượng sâu sắc đối với từng học sinh trong suốt cuộc 
đời họ.
 * Người tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh trong lớp
 Vai tò tổ chức của giáo viên chủ nhiệm thể hiện trong việc thành lập bộ máy 
tự quản của lớp, phân công trách nhiệm cho từng cá nhân, các tổ, nhóm, đồng thời 
tổ chức thực hiện các mặt hoạt động theo kế hoạch giáo dục được xây dựng hàng năm.
 Chất lượng học tập và tu dưỡng đạo đức của học sinh phụ thuộc rất nhiều vào 
trật tự, kỉ luật, vào tinh thần đoàn kết và truyền thống của tập thể lớp cũng như các 
hoạt động đa dạng của lớp.
 * Cố vấn đắc lực cho các đoàn thể của học sinh trong lớp
 Giáo viên chủ nhiệm lớp dù có là đoàn viên, đảng viên hay không cũng cần 
phải nắm vững điều lệ, tôn chỉ mục đích, nghi thức và nội dung hoạt động của các 
đoàn thể.
 Với tinh thần trách nhiệm, với kinh nghiệm công tác của mình làm tham mưu 
cho chi Đoàn thanh niên của lớp lập kế hoạch công tác, bầu ra ban lãnh đạo chi đoàn,
 3 1.2.3. Các loại hình mạng xã hội phổ biến nhất hiện nay.
 Dựa trên định nghĩa mạng xã hội là gì ở trên, hiện nay, tại Việt Nam phổ biến 
có các mạng gồm: Facebook, Zalo, Instagram, Twitter, Youtube
 * Facebook
 Hiện Facebook là mạng xã hội phổ biến nhất hiện nay. Mạng xã hội này có 
lượng người dùng khủng, được phát hành miễn phí, sử dụng được trên nhiều nền 
tảng, thiết bị (điện thoại, máy tính bảng, ứng dụng, máy tính), tạo tài khoản và 
đăng nhập bằng cả email, số điện thoại khiến nó càng dễ dàng tiếp cận người dùng.
 Cũng như các mạng xã hội khác, facebook là mạng xã hội giúp mọi người liên 
kết với nhau, chia sẻ hình ảnh
 Thông qua Facebook, người dùng có thể:
 - Cập nhật, chia sẻ hình ảnh, video, trạng thái hoạt động của mình. Trong từng 
bài viết, người dùng cũng hoàn toàn có thể tuỳ chỉnh đối tượng được tiếp cận, giới 
hạn số người được xem, không chia sẻ bài đăng với bất kì ai
 - Tham gia các nhóm từ công khai đến kín. Trong đó, một nhóm người cùng 
chung sở thích có thể chia sẻ với nhau về những hình ảnh, video, bài đăng cho các 
thành viên khác về nhà cửa, trang phục, nghệ sĩ
 - Bên cạnh đăng bài thì người dùng còn có thể tạo và xem những video được 
người khác đăng tải trên trang cá nhân hoặc hội nhóm của người khác trong mục 
“Watch” của Facebook
 Đặc biệt, khi thấy một bài viết, video, hình ảnh của người khác, người dùng 
có thể dễ dàng thể hiện cảm xúc yêu thích, phẫn nộ cho người đăng biết.
 * Zalo
 Không giống Facebook là ứng dụng của nước ngoài, Zalo được phát hành bởi 
nhà phát hành trong nước là VNG Corporation. Trong đó, Zalo có các ứng dụng 
chính gồm: Gửi file dung lượng cao, không giới hạn; chat (cá nhân và nhóm); tích 
hợp luôn cả mạng xã hội; tích hợp mua sắm online; nạp tiền điện thoại, thanh toán 
hoá đơn
 So với Facebook phải tải thêm phần mềm chat riêng là Message thì Zalo tích 
hợp đồng thời cả chat, gọi điện thoại, video và mạng xã hội, mua sắm trên cùng 
một phần mềm, tạo điều kiện thuận lợi cho người dùng cũng như không tốn quá 
nhiều dung lượng nếu điện thoại có bộ nhớ hạn chế.
 * Instagram
 Instragram là một mạng xã hội hoàn toàn khác với hai mạng xã hội trên. Đây 
là mạng xã hội chuyên được sử dụng để chia sẻ ảnh và tạo những tin video ngắn, lưu 
trữ những hình ảnh, video đẹp của mình và bạn bè.
 5