SKKN Vận dụng phương pháp thảo luận nhóm vào việc dạy học văn bản văn học trong chương trình Ngữ văn 10 – chương trình chuẩn

SKKN Vận dụng phương pháp thảo luận nhóm vào việc dạy học văn bản văn học trong chương trình Ngữ văn 10 – chương trình chuẩn

Lựa chọn phương pháp dạy học thích hợp cho mỗi bài học là hoạt động sáng tạo chủ yếu và thường xuyên của người giáo viên. Cùng một nội dung như nhau nhưng học sinh học tập có hứng thú, tích cực hay không lại phần lớn phụ thuộc vào phương pháp dạy học của người thầy. Một trong những cách để phát huy hứng thú, tích cực, chủ động của học sinh đó là việc tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm

Trong dạy học hiện đại, giáo viên luôn nhận thức được dạy học theo phương pháp thảo luận nhóm (PPTLN) có thể phát huy được tính tính cực, chủ động trong học tập của học sinh. Do đó, ở hầu hết các môn học giáo viên đều sử dụng phương pháp dạy học này. Tuy nhiên, kết quả đạt được chỉ dừng ở mức hình thức mà chưa đem lại hiệu quả, nâng cao chất lượng. Từ thực tế dạy học theo PPTLN của giáo viên trường THPT Lam Kinh cũng như việc nghiên cứu tài liệu, thu thập thông tin, tôi nhận thấy việc áp dụng PPTLN ở các trường THPT nổi lên những vấn đề sau:

Thứ nhất, trong quá trình thiết kế bài học theo mô hình thảo luận nhóm, giáo viên chưa chú trọng đến khâu chuẩn bị bài mới ở nhà của học sinh, dẫn đến tình trạng bị động về thời gian của cả thầy và trò khi ở trên lớp.

Thứ hai, học sinh được phân nhóm nhưng giáo viên ít quan tâm giao nhiệm vụ trưởng nhóm. Sau thời gian thảo luận, giáo viên cho học sinh trong nhóm trình bày kết quả một cách máy móc, hiệu quả không cao.

Thứ ba, học sinh thảo luận đưa ra ý kiến, sau đó được trình bày và kết quả được giáo viên ghi nhận. Nhưng do không có sự định hướng, giao bài tập ở nhà từ trước của giáo viên nên khi nội dung bài học được chốt lại, học sinh thường nhận lại kiến thức mà giáo viên đã chuẩn bị sẵn trong giáo án. Như vậy, mục tiêu của phương pháp dạy học đã không được thực hiện triệt để.

 

doc 17 trang thuychi01 33565
Bạn đang xem tài liệu "SKKN Vận dụng phương pháp thảo luận nhóm vào việc dạy học văn bản văn học trong chương trình Ngữ văn 10 – chương trình chuẩn", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
I . MỞ ĐẦU
1.1.Lí do chọn đề tài
Lựa chọn phương pháp dạy học thích hợp cho mỗi bài học là hoạt động sáng tạo chủ yếu và thường xuyên của người giáo viên. Cùng một nội dung như nhau nhưng học sinh học tập có hứng thú, tích cực hay không lại phần lớn phụ thuộc vào phương pháp dạy học của người thầy. Một trong những cách để phát huy hứng thú, tích cực, chủ động của học sinh đó là việc tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm
Trong dạy học hiện đại, giáo viên luôn nhận thức được dạy học theo phương pháp thảo luận nhóm (PPTLN) có thể phát huy được tính tính cực, chủ động trong học tập của học sinh. Do đó, ở hầu hết các môn học giáo viên đều sử dụng phương pháp dạy học này. Tuy nhiên, kết quả đạt được chỉ dừng ở mức hình thức mà chưa đem lại hiệu quả, nâng cao chất lượng. Từ thực tế dạy học theo PPTLN của giáo viên trường THPT Lam Kinh cũng như việc nghiên cứu tài liệu, thu thập thông tin, tôi nhận thấy việc áp dụng PPTLN ở các trường THPT nổi lên những vấn đề sau:	
Thứ nhất, trong quá trình thiết kế bài học theo mô hình thảo luận nhóm, giáo viên chưa chú trọng đến khâu chuẩn bị bài mới ở nhà của học sinh, dẫn đến tình trạng bị động về thời gian của cả thầy và trò khi ở trên lớp.
Thứ hai, học sinh được phân nhóm nhưng giáo viên ít quan tâm giao nhiệm vụ trưởng nhóm. Sau thời gian thảo luận, giáo viên cho học sinh trong nhóm trình bày kết quả một cách máy móc, hiệu quả không cao. 
Thứ ba, học sinh thảo luận đưa ra ý kiến, sau đó được trình bày và kết quả được giáo viên ghi nhận. Nhưng do không có sự định hướng, giao bài tập ở nhà từ trước của giáo viên nên khi nội dung bài học được chốt lại, học sinh thường nhận lại kiến thức mà giáo viên đã chuẩn bị sẵn trong giáo án. Như vậy, mục tiêu của phương pháp dạy học đã không được thực hiện triệt để.
Thứ tư, việc quản lí các nhóm của giáo viên chưa khoa học khiến học sinh ít có hứng thú tham gia hoạt động, hợp tác cùng các thành viên khác trong nhóm,...
Thứ năm, tồn tại lớn nhất từ trong học sinh trong việc vận dụng phương pháp thảo luận nhóm là học sinh chưa có thói quen chủ động tìm hiểu, khám phá bài học nếu không được giao nhiệm vụ, hoặc nếu có được giao nhiệm vụ thì còn lúng túng khi cùng nhau giải quyết vấn đề.
 Trong giáo dục phương pháp thảo luận nhóm đang được nhiều người quan tâm thì việc dạy và học môn Ngữ văn cũng vậy cần có phương pháp thích hợp hơn. Theo tôi quan trọng nhất là phải phát huy được sự chủ động tích cực của học sinh khi tiếp nhận kiến thức.
Việc cải tiến phương pháp giảng dạy cần phải được coi trọng hơn nữa. Nhưng cải tiến phương pháp theo hướng nào? Cho dù người thầy có chuẩn bị nội dung phong phú và chu đáo đến đâu đi nữa mà sử dụng không đúng phương pháp, chắc chắn sẽ làm cho khả năng tiếp thu kiến thức của trò bị hạn chế và kết quả đạt được sẽ không như ý muốn. 
Tôi luôn trăn trở vì điều đó và luôn tìm hiểu phải làm thế nào để tạo sự yêu thích và hứng thú môn học cho học sinh. Trong quá trình dạy học tôi luôn “quan sát và khám phá sự yêu thích đó” bằng cách thông qua việc cho học sinh thảo luận nhóm ngay trong lớp học. Nhưng việc Thảo luận nhóm trong lớp sẽ được tổ chức như thế nào? Mục tiêu của nó là gì? Cách thực hiện ra sao?  Quả là vấn đề mang nhiều thử thách mà người giáo viên cần phải nghiên cứu giải quyết. 
Vì những lí do trên, tôi mạnh dạn viết đề tài “Vận dụng phương pháp thảo luận nhóm vào việc dạy học văn bản văn học trong chương trình Ngữ văn 10 – chương trình chuẩn” để trao đổi và chia sẻ với các đồng nghiệp những kinh nghiệm của mình về một phương pháp khá quan trọng khi dạy một bài Đọc - hiểu văn bản văn học.
1.2. Mục đích nghiên cứu 
1.2.1. Hiện nay, ngoài mục tiêu rèn luyện cho học sinh khả năng cảm thụ văn học, giáo dục, bồi đắp tình cảm, cảm xúc thẩm mĩ, góp phần tạo nên những con người mới có năng lực, có tri thức,... môn Ngữ văn trong nhà trường phổ thông còn được tích hợp liên môn để giáo dục cho học sinh một số kỹ năng sống căn bản. Tuy nhiên, do nhiều lý do, học sinh ngày càng thờ ơ với môn Văn, không say mê học Văn, từ đó không nhận thức được hết tầm quan trọng từ những bài học Ngữ văn. Vì vậy, để thu hút học sinh tham gia vào quá trình khám phá văn bản văn học, giáo viên cần vận dụng hệ thống các phương pháp tích cực kích thích được hứng thú học tập của học sinh. Qua đề tài này, tôi muốn rút ra nhiều kinh nghiệm để góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Ngữ văn, từ đó thu hút được nhiều học sinh say mê, yêu thích văn học, hình thành nhiều kỹ năng cần thiết.
1.2.2. Trong giờ dạy văn bản văn học theo PPTLN, theo tôi, giáo viên cần phải quan tâm giải quyết đến một số vấn đề:
	Thứ nhất, nắm vững những vấn đề lí luận về PPTLN
	Thứ hai, nắm vững mục tiêu của tiết học (chuẩn kiến thức, chuẩn kỹ năng, thái độ) và các yêu cầu, nội dung tích hợp của bài học.
	Thứ ba, cảm nhận sâu sắc tác phẩm văn chương sẽ dạy.
	Thứ tư, nắm vững đối tượng học sinh để đưa ra vấn đề thảo luận phù hợp.
1. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
	- Đối tượng nghiên cứu: học sinh lớp 10 ban Cơ bản, trường THPT Lam Kinh, Thọ Xuân – những đối tượng tôi trực tiếp giảng dạy.
	- Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu các mô hình thảo luận nhóm và thiết kế thể nghiệm một tiết học theo phương pháp trên.
	- Giới hạn của đề tài: Trong quá trình công tác ở trường THPT Lam Kinh, tôi đã được giảng dạy cả ba khối lớp, với nhiều đối tượng học sinh khác nhau. Tuy nhiên, trong phạm vi của đề tài, tôi chỉ trình bày kinh nghiệm vận dụng phương pháp thảo luận nhóm trong việc dạy học văn bản văn học Ngữ văn 10 (chương trình chuẩn) .
1.4 Phương pháp nghiên cứu[ 3]
 Trong quá trình viết sáng kiến kinh nghiệm này, tôi đã vận dụng rất nhiều phương pháp, tiêu biểu là các phương pháp sau:
	- Phương pháp điều tra: điều tra việc giảng dạy - học tập ở một số tiết dạy môn Ngữ văn ở cùng khối lớp, điều tra qua giáo viên giảng dạy, tổ chuyên môn và học sinh.
	- Phương pháp đối chứng: so sánh, đối chiếu các điểm kiến thức, hệ thống câu hỏi phát vấn và câu hỏi thảo luận; từ giáo án dạy học của các giáo viên dạy cùng khối để phân tích kết quả.
	- Phương pháp thực hành, kiểm tra: Thực nghiệm soạn giáo án, thiết kế bài giảng và dạy trên lớp để kiểm tra kết quả.
1.5. Đóng góp của đề tài
 Trong việc giảng dạy văn học ở nhà trường phổ thông, giáo viên phải rèn luyện kĩ năng cảm thụ sâu sắc tác phẩm văn học cho học sinh, đồng thời qua tác phẩm văn học, bồi dưỡng năng lực nhạy bén tình cảm lành mạnh trong sáng nhằm hình thành nhân cách con người mới cho học sinh. Dạy học văn, ngoài việc giúp học sinh tái tạo, phân tích các hiện tượng văn học, còn phải giúp các em rèn luyện tư duy, kỹ năng sống, liên hệ với cuộc sống hiện tại, với tình cảm và suy nghĩ của bản thân các em.
Để làm được việc trên người thầy giáo dạy văn phải luôn suy nghĩ tìm tòi áp dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh từng tác phẩm văn học giúp các em hiểu kĩ, hiểu sâu sắc tác phẩm văn học. Làm được điều đó chứng tỏ đã nâng cao được chất lượng giờ văn trên lớp. Một trong những biện pháp hữu ích giúp người giáo viên thực hiện được những yêu cầu trên chính là khâu đầu tư suy nghĩ xây đựng hệ thống câu hỏi phù hợp, khoa học.
Vận dụng kinh nghiệm của đề tài này, giáo viên sẽ giúp các em học sinh có cơ hội học tập theo phương pháp tự học; rèn luyện cho học sinh một số kỹ năng sống cần thiết, như: kỹ năng hợp tác, kỹ năng trình bày vấn đề, kỹ năng tự thể hiện mình, kỹ năng tự chịu vấn đề, kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin,...
Ngoài ra, với việc học tập bằng PPTLN, học sinh có thêm hứng thú học tập, nâng cao tình cảm yêu thích văn chương, nâng cao kết quả học tập bộ môn.
Đề tài này cơ bản đáp ứng được yêu cầu của việc nâng cao chất lượng giờ học môn Ngữ văn ở trường tôi đang giảng dạy nói riêng, và ở các tổ chuyên môn Ngữ văn các trường THPT nói chung. 
II. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Mục đích của việc đổi mới phương pháp dạy học là hướng học sinh tới việc học tập chủ động, hạn chế thói quen học tập thụ động, nghĩa là phải phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong học tập. Có nhiều phương pháp dạy học tích cực như phương pháp vấn đáp tìm tòi, phương pháp dạy học đặt vấn đề và giải quyết vấn đề, phương pháp thảo luận nhóm,...
“Thảo luận nhóm là một phương pháp dạy học trong đó giáo viên chia lớp thành nhiều nhóm nhỏ để cùng nhau trao đổi, giải quyết những vấn đề giáo viên đặt ra, từ đó hình thành ở người học kỹ năng giao tiếp, năng lực nhận thức và liên hệ thực tiễn của bản thân”. [ 8]
 Phương pháp thảo luận nhóm là một trong những phương pháp có sự tham gia tích cực của học sinh. Thảo luận nhóm còn là phương tiện học hỏi có tính cách dân chủ, mọi cá nhân được tự do bày tỏ quan điểm, tạo thói quen sinh hoạt bình đẳng, biết đón nhân quan điểm bất đồng, hình thành quan điểm cá nhân giúp học sinh rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề khó khăn.
Thảo luận nhóm có thể thực hiện dưới hai hình thức: thảo luận nhóm lớn; thảo luận nhóm nhỏ (5-7 người).
 Phương pháp thảo luận nhóm so với một số các phương pháp giảng dạy truyền thống có những ưu điểm nhất định:
- Phương pháp này kích thích lòng ham mê học tập của học sinh, tránh lối học thụ động
- Giúp học sinh phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề theo nhóm, có tinh thần đoàn kết cao.
- Học sinh hợp tác hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình học tập, tự đánh giá, tự điều chỉnh vốn tri thức của bản thân bằng phương pháp tự học và khám phá thêm những kiến thức liên quan từ thực tiễn.
- Khi nhóm thảo luận hoạt động dưới sự giám sát của thầy cô giáo, giúp hạn chế rất nhiều những thói quen xấu như nói chuyện riêng, thiếu tập trung, đùa giỡn .
- Đa số học sinh đều dùng phương pháp suy luận và tư duy để giải quyết vấn đề. Nên những tri thức khoa học mà các em thu thập được sẽ khắc sâu và dễ nhớ.[ 8]
2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Trong chương trình Ngữ văn có những văn bản văn học nếu chỉ dạy suôn theo SGK học sinh cảm thấy rất nhàm chán, đòi hỏi người thầy phải linh hoạt vận dụng phương pháp dạy học sao cho làm sáng tỏ vấn đề, khám phá những tri thức mới có liên quan, tạo sự tích cực trong học sinh, tiết học trở nên hứng thú hơn.
Tuy nhiên hiện nay, không nên cho rằng bất cứ bài nào cũng cần phải có thảo luận nhóm để chứng tỏ là có quan tâm đến đổi mới phương pháp giảng dạy. Trên thực tế, chỉ những bài mà có phần có tình huống cần thảo luận thì mới nên chia nhóm thảo luận. Còn không thì không nhất thiết phải có thảo luận nhóm.
Vấn đề đặt ra liệu khả năng học sinh có thể tự khám phá được không?  Có vừa sức với các em hay không? Vấn đề có sức lôi cuốn không? Người thầy phải biết từng đối tượng lớp học cũng như khả năng và trình độ của học sinh.
- Trong nội dung của bài giảng có chứa đựng nhiều vấn đề học tập, trong đó vấn đề trọng tâm là cơ sở để nhận thức các vấn đề khác. Việc lựa chọn vấn đề là yếu tố quan trọng nhất.
- Lựa chọn vấn đề học tập cần chú ý một số điều kiện sau đây:
+ Vấn đề trọng tâm, chứa đựng thông tin mới.
+ Vấn đề thường đưa ra dưới dạng câu hỏi hoặc bài tập nhỏ.
+ Vấn đề học tập phải vừa sức của học sinh và tương ứng với thời gian làm việc.
Trong thực tế, vấn đề đưa ra thường ngắn gọn và thời gian học sinh làm việc khoảng từ 5 phút đến 10 phút. Chúng ta sẽ áp dụng ở những tiết giảng có nội dung ngắn gọn và sử dụng qũy thời gian kiểm tra và củng cố bài. Tuy nhiên đối với môn Ngữ văn giáo viên có thể tận dụng những tiết đọc văn với thời lượng 2 tiết/ văn bản văn học.
Phương pháp thảo luận nhóm là một trong những phương pháp có lợi thế nhưng cả giáo viên và học sinh, vì nhiều lí do khác nhau, đều thụ động trong quá trình thực hiện. Hiện nay, có nhiều tài liệu nghiên cứu về phương pháp thảo luận nhóm có các nhà giáo dục viết cũng có, do giáo viên đang trực tiếp dạy học viết cũng có. Các tài liệu này hầu như cung cấp khá nhiều kiến thức lí luận dạy học theo Phương pháp thảo luận nhóm. Tuy vây, nguồn minh chứng sinh động nhất mà giáo viên cần là sự thể nghiệm, áp dụng phương pháp như thế nào cho hiệu quả thì các tài liệu hầu như không đề cập đến.
 2.3. Giải pháp thực hiện
2.3.1. Trang bị cho người giáo viên những vấn đề lí luận cần thiết về Phương pháp thảo luận nhóm.
Trong phạm vi một lớp học, giáo viên cần nhất quán: phương pháp thảo luận nhóm chính là dạy học theo nhóm nhỏ. Bởi lẽ, mỗi nhóm học sinh trong một lớp thường chỉ được tổ chức từ 5-7 người/nhóm. Do đó, người giáo viên cần nắm vững những kiến thức lí luận về Phương pháp thảo luận nhóm sau:
Thứ nhất, mục tiêu cơ bản của việc dạy học theo Phương pháp thảo luận nhóm là giúp học sinh tham gia vào đời sống xã hội một cách tích cực, tránh tính thụ động, ỷ lại. Với phương pháp này, học sinh được làm việc cùng nhau theo các nhóm nhỏ và mỗi một thành viên trong nhóm đều có cơ hội tham gia vào nhiệm vụ đã được phân công sẵn. 
Thứ hai, công việc giao cho học sinh là những công việc học sinh không thể giải quyết một mình mà cần thiết phải có sự cộng tác thực sự giữa các thành viên trong nhóm, tuy nhiên vẫn phải đảm bảo tính độc lập giữa các thành viên. Hơn nữa, người dạy cần phải có yêu cầu rõ ràng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác giữa học sinh. Trong quá trình hợp tác, công việc thường được phân công ngay từ đầu cho mỗi thành viên.
	Thứ ba, tầm quan trọng của nhiệm vụ được phân công sẽ quyết định động cơ học tập của học sinh. Học sinh sẽ có động cơ thực hiện nhiệm vụ của mình nếu họ biết rõ được vai trò của các nguồn thông tin ban đầu, của các nguồn lực sẵn có, biết được ý nghĩa của vấn đề.
	Việc trang bị lí luận dạy học theo Phương pháp thảo luận nhóm cho giáo viên cần được thực hiện thường xuyên, đồng thời mỗi giáo viên phải tự học để có kiến thức chiều sâu về phương pháp dạy học. Nhà trường, ban chuyên môn, tổ chuyên môn thường xuyên tập huấn, trao đổi rút kinh nghiệm đến từng giáo viên.
2.3.2. Xây dựng kế hoạch, các phương án tổ chức dạy học theo Phương pháp thảo luận nhóm.
Kế hoạch cho một bài dạy (hay còn gọi là kịch bản bài dạy) phải được chuẩn bị kĩ lưỡng. Cách thức tổ chức cho bài dạy theo PPTLN gồm các bước sau:
Bước 1: Xác định mục tiêu của việc tổ chức học tập theo nhóm nhỏ
	Dạy học bao giờ cũng gắn với mục tiêu. Ngoài mục tiêu về nội dung, còn có mục tiêu về phương pháp dạy học. Khi đã xác định phương pháp dạy học ứng với nội dung bài học, giáo viên cần hướng đến mục tiêu đạt được của phương pháp đó.
	Mục tiêu của việc tổ chức học tập theo nhóm nhỏ:
	- Mục tiêu nhận thức: giúp học sinh nắm vững kiến thức hơn (vì được tự khám phá và trao đổi với nhiều người)
	- Mục tiêu kỹ năng: giúp học sinh rèn luyện các kỹ năng tư duy (phân tích, suy luận, tổng hợp, đánh giá, giải quyết vấn đề,) và kỹ năng xã hội (giao tiếp, trình bày, tranh luận, lắng nghe, hợp tác, lãnh đạo,)
	- Mục tiêu thái độ: giúp học sinh yêu thích môn học hơn, gắn bó với bạn bè hơn, có ý thức với tập thể hơn, biết dân chủ hơn.
 Bước 2: Công tác chuẩn bị tổ chức học tập
	- Chuẩn bị phương pháp: sẽ dùng phương pháp làm việc nào cho các nhóm ? (sắm vai, xê-mi-na, giải quyết tình huống, giải quyết vấn đề,)
	- Chuẩn bị nội dung thảo luận: sẽ thảo luận về chủ đề gì ? có bảo đảm tính “hấp dẫn” hoặc “thời sự” không ?
	- Chuẩn bị quỹ thời gian: sẽ thảo luận nhóm trong bao lâu là vừa? cần “trừ hao” bao nhiêu cho việc ổn định, đi lại ?
	- Chuẩn bị tài liệu, phương tiện: cần có những tài liệu tham khảo tối thiểu gì giúp HS có đủ thông tin để tham gia thảo luận? có cần các phương tiện trình bày (overhead, projector,) gì không? có cần giấy khổ lớn, bảng phụ để các nhóm trình bày ?
	- Chuẩn bị người hỗ trợ: có cần thêm giáo viên hay trợ giảng để cùng theo dõi các nhóm ?
	- Chuẩn bị nội quy: các nhóm sẽ được tổ chức như thế nào (nhóm trưởng, thư ký) ?, quy định về điểm danh, phát biểu, ghi chép, ra sao ?
Bước 3: Công tác tổ chức, quản lý trong quá trình hoạt động thảo luận học tập
	- Tổ chức chia nhóm: nên chia lớp ra làm bao nhiêu nhóm ? mỗi nhóm bao nhiêu người? chia ra làm sao (theo lứa tuổi, giới tính, sự thân quen, trình độ) ?
	- Làm thế nào để tạo ra không khí thân thiện, thoải mái trong nhóm ?
	- Tổ chức theo dõi: làm thế nào để theo dõi hoạt động của các nhóm ? (ghi biên bản, ghi hình, ghi tiếng,).
Bước 4: Công tác đánh giá hoạt động thảo luận học tập
	- Đánh giá cá nhân: tiêu chuẩn đánh giá đối với cá nhân như thế nào ? làm sao tránh được lối đánh giá bình quân ? (vì tất cả mọi người trong nhóm được điểm giống nhau).
	- Đánh giá tập thể nhóm: tiêu chí đánh giá nhóm là gì ? (tỷ lệ tham gia, tỷ lệ phát biểu, chất lượng thảo luận, chất lượng trình bày. ).
Bước 5: Hình dung những khó khăn cần vượt qua
	- Khó khăn vì thiếu địa điểm thảo luận: nên tận dụng vị trí thảo luận đang có và yêu cầu các nhóm nói vừa đủ nghe, tận dụng các khoảng cách giữa các nhóm xung quanh.
	- Khó khăn vì thiếu người hỗ trợ theo dõi các nhóm: chịu khó đi lại thường xuyên giữa các nhóm; nhờ ban cán sự lớp giúp theo dõi; yêu cầu các nhóm ghi biên bản chi tiết.
	- Khó khăn vì học sinh ít chịu phát biểu, giáo viên cần xem lại các vấn đề sau: Học sinh chưa chuẩn bị bài ? Không khí thảo luận có thân thiện ? Sắp xếp chỗ ngồi không hợp lý ? Mọi người trong nhóm đã được giới thiệu để biết nhau ? Có một vài người phát biểu quá nhiều ? Biện pháp theo dõi không phù hợp (ghi hình, ghi tiếng,) ? Chênh lệch về tỷ lệ giới nhiều ? Thiếu cơ chế khuyến khích, kích thích ? Thiếu tài liệu tham khảo? v.v...
2.3.3. Sử dụng hợp lí các mô hình thảo luận nhóm nhỏ [ 8]
	 Mô hình 1: Phát biểu lần lượt
- Ưu điểm: Mọi thành viên đều có cơ hội phát biểu, tham gia; mọi người dễ biết về nhau hơn.
- Nhược điểm: Không khí tranh luận bị hạn chế; tạo tâm lí ít thoải mái với một số người.
- Đề nghị: Chỉ nên dùng lúc đầu, khi mọi người cần tự giới thiệu về mình; hoặc khi cần có ý kiến riêng của mỗi người; khi không khí thảo luận quá trầm lắng.
Mô hình 2: Hiệp ý tay đôi
- Ưu điểm: Hoàn thiện suy nghĩ cá nhân trước khi phát biểu; tạo ra không khí thảo luận dễ chịu.
- Nhược điểm: Một số người có thể không có cơ hội phát biểu.
- Đề nghị: Nên dùng trong giai đoạn đầu của thảo luận.
Mô hình 3: Hoàn thiện từng bước
- Ưu điểm: Hoàn thiện từng bước suy nghĩ cá nhân; tạo ra không khí thảo luận dễ chịu.
- Nhược điểm: Nhiều người có thể không được phát biểu trước cả nhóm; mất nhiều thời gian.
- Đề nghị: Nên dùng trong trường hợp cần hoàn thiện một kết luận/ quan điểm chung của nhóm.
Mô hình 4: Chia sẻ giữa các nhóm
- Ưu điểm: Giúp chia sẽ thông tin giữa các nhóm, cá nhân có thêm cơ hội biết nhiều người, được phát biểu nhiều hơn.
- Nhược điểm: Chỉ dùng tốt với các nhóm nhỏ.
- Đề nghị: Nên dùng khi cần chia sẽ, trao đổi kết quả thảo luận giữa các nhóm.
Mỗi phương pháp dạy học đều có những thế mạnh riêng. Chính vì thế không có phương pháp giảng dạy nào được cho là lý tưởng tuyệt đối. Do vậy, mỗi giáo viên nên trang bị cho mình những lí luận cơ bản về dạy học để có thể thiết kế những cách thức phù hợp với nội dung bài học, với thành phần nhóm lớp học, các nguồn lực, công cụ dạy học sẵn có,...
2.4. Thể nghiệm soạn giảng một giờ đọc hiểu văn bản trong chương trình Ngữ văn 10 – chương trình chuẩn sử dụng PPTLN.
Tiết 23, 24 – Đọc văn:	[ 4] 	
TẤM CÁM
(Truyện cổ tích Việt Nam)
	A. Mục tiêu bài học
	Qua bài học, HS cần:
	1. Kiến thức: Hiểu được ý nghĩa của những mâu thuẫn, xung đột trong truyện và sự biến hoá của Tấm; nắm được đặc trưng cơ bản của truyện cổ tích thần kì qua một truyện cụ thể.
	2. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng tóm tắt văn bản tự sự; phân tích một truyện cổ tích thần kì theo đặc trưng thể loại.
	3. Thái độ: Có ý thức đấu tranh chống cái ác, cái giả dối, bảo vệ cái thiện.
	B. Trọng tâm bài học [5].
	- Những mâu thuẫn, xung đột giữa dì ghẻ và con chồng trong gia đình phụ quyền thời cổ, giữa thiện và ác trong xã hội
	- Sức sống mãnh liệt của con người và niềm tin của nhân dân.
	C. Chuẩn bị bài dạy
	- Học sinh: Soạn bài theo câu hỏi trong SGK và bài tập giáo viên cho về nhà.
	- Giáo viên: Thiết kế, lên kế hoạch bài dạy và soạn giáo án, chuẩn bị phương tiện lên lớp.
	D. Cách thức tiến hành[1].
	- Phương pháp trọng tâm: Hướng dẫn HS tiếp cận và khám phá tác phẩm qua phát vấn, đàm thoại về các sự việc, chi tiết tiêu biểu trong

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_van_dung_phuong_phap_thao_luan_nhom_vao_viec_day_hoc_va.doc
  • docBia.doc
  • docDANH MỤC.doc
  • docMuc luc SKKN nam 2017.doc
  • docPhieu danh gia 2017.doc