SKKN Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh qua văn bản “Truyện Kiều”(Phần một: Tác giả), Ngữ Văn 10, tập 1

SKKN Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh qua văn bản “Truyện Kiều”(Phần một: Tác giả), Ngữ Văn 10, tập 1

 Trong chương trình Ngữ Văn THPT, môn đọc văn giữ vị trí đặc biệt quan trọng. đọc văn góp phần cung cấp một hệ thống tri thức phổ thông cơ bản, hiện đại về văn học dân tộc và văn học thế giới; rèn luyện nâng cao năng lực đọc, cảm nhận cái hay, cái đẹp của văn chương. Trên cơ sở đó, bồi đắp những tư tưởng tình cảm nhân văn cao đẹp cho học sinh. Nói cách khác, đọc văn với vị thế là một môn học vừa mang tính nghệ thuật vừa mang tính khoa học có một sức hút vô cùng mạnh mẽ . Nó đưa người học bước vào một lĩnh vực hoạt động ở đó có sự hoà quện giữa rung động và suy nghĩ, giữa thực và mơ, từ đó mở ra cho học sinh một chân trời mới của sức sáng tạo và cái đẹp.

 Những năm trở lại đây, đất nước không ngừng phát triển về mọi mặt. đáp ứng nhu cầu đó, Đảng và Nhà nước chủ trương thực hiện quá trình đổi mới giáo dục một cách toàn diện góp phần đào tạo nguồn nhân lực năng động sáng tạo phục vụ cho sự nghiệp xây dựng phát triển đất nước. Nhiệm vụ trọng yếu nhất của đổi mới giáo dục là thực hiện đổi mới, trong đó có đổi mới phương pháp dạy học(PPDH). Việc đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi những điều kiện thích hợp về phương tiện, cơ sở vật chất và tổ chức dạy học, điều kiện về tổ chức, quản lý. Ngoài ra, phương pháp dạy học còn mang tính chủ quan. Mỗi giáo viên với kinh nghiệm riêng của mình cần xác định những phương hướng riêng để cải tiến phương pháp dạy học và kinh nghiệm của cá nhân.

 Một trong những định hướng cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ nền giáo dục mang tính hàn lâm, xa rời thực tiễn sang một nền giáo dục chú trọng việc hình thành năng lực hành động, phát huy tính chủ động, sáng tạo của người học. Định hướng quan trọng trong đổi mới PPDH là phát huy tính tích cực, tự lực và sáng tạo, phát triển năng lực hành động, năng lực cộng tác làm việc của người học. Đó cũng là những xu hướng tất yếu trong cải cách PPDH ở mỗi nhà trường.

 

docx 21 trang thuychi01 21114
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh qua văn bản “Truyện Kiều”(Phần một: Tác giả), Ngữ Văn 10, tập 1", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
 Trong chương trình Ngữ Văn THPT, môn đọc văn giữ vị trí đặc biệt quan trọng. đọc văn góp phần cung cấp một hệ thống tri thức phổ thông cơ bản, hiện đại về văn học dân tộc và văn học thế giới; rèn luyện nâng cao năng lực đọc, cảm nhận cái hay, cái đẹp của văn chương. Trên cơ sở đó, bồi đắp những tư tưởng tình cảm nhân văn cao đẹp cho học sinh. Nói cách khác, đọc văn với vị thế là một môn học vừa mang tính nghệ thuật vừa mang tính khoa học có một sức hút vô cùng mạnh mẽ . Nó đưa người học bước vào một lĩnh vực hoạt động ở đó có sự hoà quện giữa rung động và suy nghĩ, giữa thực và mơ, từ đó mở ra cho học sinh một chân trời mới của sức sáng tạo và cái đẹp.
	 	 Những năm trở lại đây, đất nước không ngừng phát triển về mọi mặt. đáp ứng nhu cầu đó, Đảng và Nhà nước chủ trương thực hiện quá trình đổi mới giáo dục một cách toàn diện góp phần đào tạo nguồn nhân lực năng động sáng tạo phục vụ cho sự nghiệp xây dựng phát triển đất nước. Nhiệm vụ trọng yếu nhất của đổi mới giáo dục là thực hiện đổi mới, trong đó có đổi mới phương pháp dạy học(PPDH). Việc đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi những điều kiện thích hợp về phương tiện, cơ sở vật chất và tổ chức dạy học, điều kiện về tổ chức, quản lý. Ngoài ra, phương pháp dạy học còn mang tính chủ quan. Mỗi giáo viên với kinh nghiệm riêng của mình cần xác định những phương hướng riêng để cải tiến phương pháp dạy học và kinh nghiệm của cá nhân.
 Một trong những định hướng cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ nền giáo dục mang tính hàn lâm, xa rời thực tiễn sang một nền giáo dục chú trọng việc hình thành năng lực hành động, phát huy tính chủ động, sáng tạo của người học. Định hướng quan trọng trong đổi mới PPDH là phát huy tính tích cực, tự lực và sáng tạo, phát triển năng lực hành động, năng lực cộng tác làm việc của người học. Đó cũng là những xu hướng tất yếu trong cải cách PPDH ở mỗi nhà trường.
 Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo” nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học”. Để thực hiện tốt mục tiêu về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, cần có nhận thức đúng về bản chất của đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học và một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo hướng này.
   Tuy nhiên, tổ chức dạy học nhằm giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cũng không phải là mới. Song, quá trình tổ chức dạy học để phát huy năng lực cá nhân, tạo điều kiện cho học sinh được sáng tạo và tương trợ lẫn nhau trong học tập thì mỗi tiết học cần sự thay đổi và thay đổi cụ thể trong mỗi giáo viên. 
 Bản thân nhận thấy rằng: Học sinh có tích cực chủ động, sáng tạo tham gia vào quá trình tìm hiểu, tiếp nhận văn bản thì các em mới hiểu nhanh và hiểu sâu. Điều quan trọng hơn, khi nhận thức sâu sắc rằng: Muốn học sinh thấm, ngấm một tác phẩm nào đó thì phải xuất phát từ việc tìm hiểu tác giả, đặc biệt là những tác gia lớn của nền văn học dân tộc như Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Nguyễn Ái Quốc, Tố Hữu.. Có như vậy, việc dạy Văn, học Văn mới có hiệu quả cao.
 Trong bài viết này , người viết không có tham vọng đi sâu vào tìm hiểu tất cả các tác gia văn học được dạy trong chương trình THPT mà mạnh dạn nêu một vài suy nghĩ về việc: Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh qua văn bản “Truyện Kiều”(Phần một: Tác giả), Ngữ Văn 10, tập 1
1.2. Mục đích nghiên cứu.
 Từ việc dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh thông qua một số phương pháp, biện pháp, kĩ thuật dạy học tích cực, phương tiện thiết bị dạy học hiện đại nhằm nâng cao năng lực đọc hiểu văn bản của học sinh, giúp các em tiếp cận, khám phá một cách sâu sắc nhất về tác gia Nguyễn Du- đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới. Đồng thời, kích thích tinh thần tự học của học sinh, tạo không khí sôi nổi cho giờ dạy, từ đó chất lượng giờ dạy được nâng cao.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
 Đối tượng nghiên cứu là tác gia Nguyễn Du mà chủ yếu là Cuộc đời Nguyễn Du (Sgk Ngữ Văn 10, tập 1, NXB Giáo dục 2008 từ Tr 92 đến Tr 93)
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Trong phạm vi đề tài, chúng tôi sử dụng kết hợp nhiều phương pháp như: Phương pháp thống kê; Phương pháp phân tích, so sánh; Phương pháp vấn đáp - gợi mở và một số phương pháp khác.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
2.1.1. Bám sát nguyên tắc dạy học tác gia Nguyễn Du theo đặc trưng bài học.
 Văn học là nghệ thuật ngôn từ, nhà văn dùng ngôn từ để xây dựng những hình tượng nghệ thuật. Mỗi tác phẩm văn học không chỉ phản ánh hiện thực cuộc sống phong phú, đa dạng mà còn có khả năng gây ấn tượng, tình cảm, tạo tư duy cảm xúc cho người đọc. Học Văn không chỉ có tác dụng bồi dưỡng cho học sinh kiến thức như môn khoa học thông thường mà còn có vai trò hết sức quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách. Để đạt được điều đó, khi khám phá một tác phẩm văn học , người giáo viên cần hướng dẫn học sinh tìm hiểu kĩ về tác giả. Đặc biệt là một tác gia văn học, điều này càng có ý nghĩa quan trọng hơn. Do vậy, khi nghiên cứu về một tác gia văn học , dù người giáo viên có hướng dẫn học sinh tìm hiểu, khám phá theo hướng nào đi chăng nữa thì cũng dựa trên hai phương diện cơ bản: Cuộc đời và sự nghiệp văn học. Trong tiết học này, giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu về cuộc đời Nguyễn Du dựa trên những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến thiên tài văn học như : Gia đình; quê hương; Thời đại và đặc biệt là yếu tố bản thân tác giả. Từ việc nắm chắc những yếu tố này, học sinh hiểu sâu sắc về cuộc đời tác giả, từ đó rút ra những bài học bổ ích cho học sinh. Đây là một trong những yếu tố hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh.
2.1.2. Dạy Nguyễn Du như một tác gia đặc biệt.
 Nguyễn Du là một đại thi hào dân tộc, một danh nhân văn hóa thế giới. Do vậy, phương pháp thích hợp để giảng dạy Nguyễn Du như một tác gia đặc biệt cần phối hợp nhiều thủ pháp, biện pháp, phương pháp khác nhau vừa đảm bảo phù hợp với đặc trưng bài học, vừa phát huy được tính tích cực chủ động của học sinh, vừa hướng dẫn học sinh làm việc tại lớp, làm việc tại nhà . Có như vậy mới hoàn thành được mục tiêu đề ra. Phương pháp này gồm một số biện pháp như: Hướng dẫn học sinh tự làm việc với sách giáo khoa; Hướng dẫn học sinh thu thập, chọn lọc, sắp xếp tư liệu có liên quan đến bài học về tác gia văn học Nguyễn Du; Hướng dẫn học sinh thuyết trình, thảo luận về tác gia Nguyễn Du
2.1.3. Đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh.
2.1.3.1. Thế nào là phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh.
       Theo từ điển Tiếng Việt: Năng lực là khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động nào đó. Hoặc: Năng lực là khả năng huy động tổng hợp các kiến thức, kỹ năng để thực hiện thành công một loại công việc trong một bối cảnh nhất định. Năng lực gồm có năng lực chung và năng lực đặc thù. Năng lực chung là năng lực cơ bản cần thiết mà bất cứ người nào cũng cần phải có để sống và học tập, làm việc. Năng lực đặc thù thể hiện trên từng lĩnh vực khác nhau như năng lực đặc thù môn học là năng lực được hình thành và phát triển do đặc điểm của môn học đó tạo nên.
   Dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học được xem như một nội dung giáo dục, một phương pháp giáo dục. Điều quan trọng hơn cả là nếu so sánh với các quan niệm dạy học trước đây, việc “Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh” sẽ làm cho việc dạy và việc học được tiếp cận gần hơn, sát hơn với mục tiêu hình thành và phát triển nhân cách con người..
 Phương pháp dạy học theo quan điểm phát triển năng lực không chỉ chú ý tích cực hoá học sinh về hoạt động trí tuệ mà còn chú ý rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề gắn với những tình huống của cuộc sống và nghề nghiệp, đồng thời gắn hoạt động trí tuệ với hoạt động thực hành, thực tiễn. Tăng cường việc học tập trong nhóm, đổi mới quan hệ GV – HS theo hướng cộng tác có ý nghĩa quan trọng nhằm phát triển năng lực xã hội. Bên cạnh việc học tập những tri thức và kỹ năng riêng lẻ của các môn học chuyên môn cần bổ sung các chủ đề học tập phức hợp nhằm phát triển năng lực giải quyết các vấn đề phức hợp.
2.1.3.2. Những đặc trưng cơ bản của việc đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh.
 Việc đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực thể hiện qua bốn đặc trưng cơ bản sau:
 -Thứ nhất: Dạy học thông qua tổ chức liên tiếp các hoạt động học tập, giúp học sinh tự khám phá những điều chưa biết chứ không thụ động tiếp thu những tri thức được sắp đặt sẵn. Giáo viên là người tổ chức và chỉ đạo học sinh tiến hành các hoạt động học tập phát hiện kiến thức mới, vận dụng sáng tạo kiến thức đã biết vào các tình huống học tập hoặc tình huống thực tiễn...
 - Thứ hai: Chú trọng rèn luyện cho học sinh biết khai thác sách giáo khoa và các tài liệu học tập, biết cách tự tìm lại những kiến thức đã có, suy luận để tìm tòi và phát hiện kiến thức mới... Định hướng cho học sinh cách tư duy như phân tích, tổng hợp, đặc biệt hoá, khái quát hoá, tương tự, quy lạ về quen để dần hình thành và phát triển tiềm năng sáng tạo.
 - Thứ ba: Tăng cường phối hợp học tập cá thể với học tập hợp tác, lớp học trở thành môi trường giao tiếp GV - HS và HS - HS nhằm vận dụng sự hiểu biết và kinh nghiệm của từng cá nhân, của tập thể trong giải quyết các nhiệm vụ học tập chung.
 - Thứ tư: Chú trọng đánh giá kết quả học tập theo mục tiêu bài học trong suốt tiến trình dạy học thông qua hệ thống câu hỏi, bài tập (đánh giá lớp học). Chú trọng phát triển kỹ năng tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau của học sinh với nhiều hình thức như theo lời giải/đáp án mẫu, theo hướng dẫn, hoặc tự xác định tiêu chí để có thể phê phán, tìm được nguyên nhân và nêu cách sửa chữa các sai sót(tạo điều kiện để học sinh tự bộc lộ, tự thể hiện, tự đánh giá).
2.1.3.3. Những năng lực và phẩm chất cần thiết học sinh cần phát huy trong giờ học về cuộc đời Nguyễn Du : 
+ Những năng lực cần thiết:
Năng lực tự học: 
Học sinh sử dụng sách giáo khoa, nghe, ghi chép, tìm kiếm thông tin từ đó hiểu sâu sắc về cuộc đời Nguyễn Du, thấu rõ hơn những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến thiên tài văn học này.
Năng lực giải quyết vấn đề: 
Phân tích được những tình huống liên quan đến cuộc đời Nguyễn Du,từ đó thu thập thông tin và có những giải pháp giải quyết phù hợp.
 Năng lực sáng tạo.
Học sinh có những suy nghĩ về cách trình bày cuộc đời Nguyễn Du không theo lối mòn mà có những sáng tạo độc đáo, tích cực.
Năng lực tự quản lí bản thân: 
Học sinh làm chủ được cảm xúc của bản thân trong tiết học về cuộc đời Nguyễn Du 
Năng lực giao tiếp
Học sinh chủ động , biết tôn trọng, lắng nghe và có phản ứng tích cực trong giờ học. Các em tự tin nói trước lớp, biết lựa chọn nội dung và ngôn ngữ phù hợp với bài học.
Năng lực hợp tác.Có ý thức trách nhiệm để tạo nên không khí sôi nổi trong giờ học. Khiêm tốn tiếp thu sự góp ý và nhiệt tình chia sẻ những hiểu biết của mình về cuộc đời Nguyễn Du cho các bạn trong lớp.
Năng lực sử dụng ngôn ngữ.
Học sinh trong lớp nghe hiểu và chắt lọc thông tin bổ ích từ bài bài giảng của giáo viên, từ sách giáo khoađể có cách sử dụng ngôn từ phù hợp khi nói và viết về cuộc đời Nguyễn Du .
+ Những phẩm chất cần thiết: 
 Từ cuộc đời Nguyễn Du giáo viên giúp cho hoc sinh hiểu sâu sắc hơn về những phẩm chất đáng quý ở mỗi con người. Đó là tình yêu đối với gia đình và cao hơn là tình yêu đối với quê hương, đất nước. Đó còn là lòng nhân ái bao dung , là sự tự lập, tự tin và tinh thần vượt khó, là lối sống có trách nhiệm không chỉ với bản thân mà còn với cộng đồng, đất nước.
 2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng SKKN
2.2.1. Thực trạng
Từ những điều nói trên, giúp ta hiểu một thực tế rằng :
 Thứ nhất: Các bài dạy về tác gia văn học thường khô khan. Vì vậy, từ trước đến nay, việc dạy học về tác gia văn học nói chung, dạy học về tác gia Nguyễn Du nói riêng nhiều giáo viên và học sinh không mấy hào hứng thậm chí còn có cảm giác nặng nề, nhàm chán . Thầy cô thì cố gắng dạy cho xong “nghĩa vụ’’, hết bài là được, chỉ giảng lại các kiến thức mà SGK đã viết, còn học sinh thì hờ hững, không quan tâm, kiến thức thu được như người “cưỡi ngựa xem hoa ”. 
 Thứ hai : Nhiều nhiều giáo viên cho rằng: Tác gia Nguyễn Du các em đã được học từ cấp 2 nên chỉ cần nhắc qua là các em nhớ. 
 Thứ ba : Do tâm lí của cả giáo viên và học sinh, đó là: Mấy năm gần đây, chưa có kì thi quan trọng nào ra riêng về tác gia. Vì vậy, nhiều thầy cô chưa thực sự đầu tư thoả đáng cho tiết dạy của mình còn soạn sơ sài theo kiểu đối phó...
 Cuối cùng, do xu thế của học sinh ngày nay, các em chủ yếu chuyên tâm học các môn khoa học tự nhiên , rất ít em học các môn xã hội . Đây một phần cũng do cái nhìn thực tế, khối thi thuộc các môn xã hội số lượng trường thi ít, ra trường cơ hội tìm việc làm cũng không dễ. Mặt khác, số lượng học sinh say mê và ham học môn Ngữ Văn rất ít, nếu không nói là là rất hiếm . 
2.2.2. Kết quả, hiệu quả của thực trạng trên .
 Từ những điều nói trên, có thể nói: Nhìn chung, các giờ dạy về tác gia văn học còn rời rạc, bài giảng chưa thực sự cuốn hút học sinh, giáo viên cảm thấy khó giảng, học sinh chán học, ngồi nói chuyện, làm việc riêng, hoặc ngủ gật ... không khí lớp trầm lắng, mệt mỏi. Chất lượng bài giảng chưa đạt được kết quả cao.
Do vậy, tìm ra phương pháp dạy tốt nhất , phù hợp nhất với đặc trưng bài học, để tạo hứng thú cho học sinh quả là một việc làm không dễ. Đó là một thử thách lớn với không ít giáo viên .
 Với tôi , một giáo viên có lương tâm nghề nghiệp, tôi luôn băn khoăn ,trăn trở về vấn đề trên. Song, nhân đây, tôi cũng mạnh dạn đưa ra một vài suy nghĩ của mình về việc “Dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh qua văn bản “Truyện Kiều”(Phần một: Tác giả ), Ngữ Văn 10, tập 1
2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Một số biện pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực qua văn bản “Truyện Kiều”(Phần một: Tác giả), Ngữ Văn 10, tập 1
 - Thứ nhất: Cải tiến các phương pháp dạy học truyền thống
 Các phương pháp dạy học truyền thống như thuyết trình, đàm thoại, luyện tập luôn là những phương pháp quan trọng trong dạy học. Đổi mới phương pháp dạy học không có nghĩa là loại bỏ các phương pháp dạy học truyền thống quen thuộc mà cần bắt đầu bằng việc cải tiến để nâng cao hiệu quả và hạn chế nhược điểm của chúng. Để nâng cao hiệu quả của các phương pháp dạy học này người giáo viên trước hết cần nắm vững những yêu cầu và sử dụng thành thạo các kỹ thuật của chúng trong việc chuẩn bị cũng như tiến hành bài lên lớp, chẳng hạn như kỹ thuật mở bài, kỹ thuật trình bày, giải thích trong khi thuyết trình, kỹ thuật đặt các câu hỏi và xử lý các câu trả lời trong đàm thoại, hay kỹ thuật làm mẫu trong luyện tập. Tuy nhiên, các phương pháp dạy học truyền thống có những hạn chế tất yếu, vì thế bên cạnh các phương pháp dạy học truyền thống cần kết hợp sử dụng các phương pháp dạy học mới, đặc biệt là những phương pháp và kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực và sáng tạo của học sinh. Chẳng hạn có thể tăng cường tính tích cực nhận thức của học sinh trong thuyết trình, đàm thoại theo quan điểm dạy học giải quyết vấn đề.
Thứ hai: Vận dụng dạy học giải quyết vấn đề
 Dạy học giải quyết vấn đề  là quan điểm dạy học nhằm phát triển năng lực tư duy, khả năng nhận biết và giải quyết vấn đề. Học được đặt trong một tình huống có vấn đề, đó là tình huống chứa đựng mâu thuẫn nhận thức, thông qua việc giải quyết vấn đề, giúp học sinh lĩnh hội tri thức, kỹ năng và phương pháp nhận thức. Dạy học giải quyết vấn đề là con đường cơ bản để phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh, có thể áp dụng trong nhiều hình thức dạy học với những mức độ tự lực khác nhau của học sinh.
Thứ ba: Kết hợp đa dạng các phương pháp dạy học.
 Không có một phương pháp dạy học toàn năng phù hợp với mọi mục tiêu và nội dung dạy học. Mỗi phương pháp và hình thức dạy học có những ưu, nhựơc điểm và giới hạn sử dụng riêng. Vì vậy việc phối hợp đa dạng các phương pháp và hình thức dạy học trong toàn bộ quá trình dạy học là phương hướng quan trọng để phát huy tính tích cực, chủ động và nâng cao chất lượng dạy học. Trong tiết học này giáo viên sử dụng nghiều phương pháp dạy học khác nhau để phát triển năng lực học sinh như: Phương pháp vấn đáp- gợi mở; phương pháp tự nghiên cứu, phương pháp diễn giải, phương pháp học thông qua thực hành, đặc biệt là phương pháp kể chuyện, kể một số giai thoại về Nguyễn Du để từ đó các em hiểu sâu sắc hơn về cuộc đời cũng như con người của nhà văn.
Thứ tư: Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong bài giảng
 Như trên đã nói, dạy văn học sử, đặc biệt là phần tác giả thường rơi vào sự khô khan, nhàm chán nên tôi cho rằng cần sinh động hoá giờ học bằng cách vận dụng linh hoạt các phương tiện dạy học hiện đại . Nhận thức được điều này, nhiều giáo viên đã dạy học bằng giáo án điện tử . Đây là một hình thức dạy học tiên tiến , có khả năng lưu trữ, tích hợp, thể hiện thông tin nhanh đa dạng, cho phép đẩy mạnh sự tương tác giữa thầy và trò dẫn đến sự thay đổi sâu xa hình thức dạy và học . Nếu được đầu tư cẩn thận, phương pháp này sẽ giúp cho người học dễ dàng tiếp thu, khắc sâu kiến thức và tăng hứng thú cho học sinh nhiều hơn, đặc biệt là khi giảng những nội dung có minh hoạ bằng tranh ảnh, âm thanh, sơ đồ ...Mặt khác, hình thức dạy này vừa lạ đối với học sinh vừa giúp giáo viên tiết kiệm một lượng lớn thời gian ghi bảng, giáo viên sẽ sử dụng thời gian đó vào việc mở rộng vấn đề liên hệ những kiến thức bên ngoài góp phần làm cho bài học phong phú, sinh động , sâu sắc hơn ...
 Cái được nhất ở mỗi tiết giảng bằng giáo án điện tử chính là một lượng kiến thứ , hình ảnh trực quan sinh động được chuyển tải đến các em học sinh . Giáo viên vừa có thể thực hiện việc giảng dạy ở bất cứ không gian, thời gian nào vừa hạn chế bị cháy giáo án vừa tránh được bụi phấn và hạn chế những căn bệnh thường thấy do ảnh hưởng của nghề nghiệp tạo nên .
 Rõ ràng, hiệu quả của phương pháp giảng dạy mới bằng giáo án điện tử là không thể phủ nhận. Tuy nhiên công nghệ thông tin không phải là tất cả, công nghệ thông tin không thể thay thế được người thầy. Theo chúng tôi, nó chỉ giúp người thầy thay đổi cách chế biến để học sinh có những món ăn ngon và bổ dưỡng –những bài học hấp dẫn, lí thú. Nếu quá lạm dụng công nghệ thông tin thì những món ăn ngon và bổ dưỡng ấy sẽ không còn nữa, học sinh sẽ không có khả năng cảm thụ vẻ đẹp của ngôn từ văn chương mà chỉ chú tâm đến phần trình diễn kỹ thuật tin học. Vì vậy, trong tiết học này, giáo viên sử dụng công nghệ thông tin như là một công cụ hỗ trợ đắc lực cho bài giảng của mình đạt hiệu quả cao.
Thứ năm: Sử dụng các kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực và sáng tạo của học sinh.
 Kỹ thuật dạy học là những cách thức hành động của của giáo viên và học sinh trong các tình huống hành động nhỏ nhằm thực hiện và điều khiển quá trình dạy học. Các kỹ thuật dạy học là những đơn vị nhỏ nhất của phương pháp dạy học. Có những kỹ thuật dạy học chung, có những kỹ thuật đặc thù của từng phương pháp dạy học, ví dụ kỹ thuật đặt câu hỏi trong đàm thoại. Ngày nay người ta chú trọng phát triển và sử dụng các kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực, sáng tạo của người học như “động não”, “tia chớp”, “bể cá”, bản đồ tư duy, kỹ thuật khăn trải bàn... Trong tiết học này, giáo viên sử dụng bản đồ tư duy nhằm hệ thống hóa kiến thức cho học sinh dễ nhớ, dễ thuộc bài.
Thứ sáu: Vận dụng tích hợp kiến thức liên môn góp phần nâng cao hiệu quả giờ học.
 Tích hợp là một trong những xu thế dạy h

Tài liệu đính kèm:

  • docxskkn_day_hoc_theo_dinh_huong_phat_trien_nang_luc_hoc_sinh_qu.docx