SKKN Tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển-Đảo trong một số tiết dạy Địa lí 12

Phần mở đầu.
1.1. Lí do chọn đề tài.
Nhân loại để tồn tại và phát triển thì cần phải bảo vệ được các nguồn tài nguyên thiên nhiên và môi trường. Thế kỷ XXI, con người coi việc bảo vệ và khống chế môi trường tự nhiên làm mục tiêu chủ đạo. Đồng thời với việc sáng tạo nên thế giới vật chất cực lớn, vô hình chung con người đã gây ô nhiễm và phá hoại nghiêm trọng hoàn cảnh môi trường sinh thái. Thực trạng môi trường hiện nay đang trở thành vấn đề nóng đối với toàn nhân loại. Không khí, nguồn nước bị ô nhiễm, rừng rậm bị phá hủy, diện tích đất trồng giảm đi, chất phế thải tiêu diệt màu xanh.... Những dấu hiệu trên cho thấy sự suy thoái môi trường đã ngày một rõ ràng hơn, con người đang phải gánh chịu những hậu quả nặng nề do thiên tai gây ra.
Việt Nam là một đất nước giáp biển với vùng biển có diện tích rộng trên 1 triệu km2. Bờ biển dài 3260 km ở cả 3 phía: Đông, Nam và Tây Nam. Vùng biển nước ta có khoảng 4000 đảo lớn, nhỏ. Môi trường biển - đảo có ý nghĩa quan trọng đối với tự nhiên cũng như đối với sự phát triển kinh tế của đất nước. Do vậy, suy giảm tài nguyên thiên nhiên và ô nhiễm môi trường biển-đảo đang là mối quan tâm của tất cả mọi người, việc ý thức được trách nhiệm của con người trước môi trường biển-đảo là vô cùng cần thiết. Chung tay bảo vệ tài nguyên cũng như môi trường biển- đảo là trách nhiệm của mọi thế hệ hôm nay và mai sau.
Bộ môn Địa lí trong trường THPT cung cấp cho các em nhiều kiến thức phổ thông và cần thiết về các môi trường tự nhiên, những hoạt động kinh tế phù hợp với môi trường sống của con người trên Trái đất. Riêng môn Địa lí lớp 12, học sinh được tiếp cận với nguồn lực phát triển, tình hình phát triển các ngành và các vùng kinh tế nói chung và vùng biển-đảo nước ta nói riêng. Thông qua các bài học, học sinh được cung cấp kiển thức và nâng cao hơn nữa sự hiểu biết cũng như được rèn luyện được ý thức bảo vệ tài nguyên môi trường biển- đảo. Chính vì vậy, việc lồng ghép tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển-đảo trong giờ học Địa lí lớp 12 là điều hết sức cần thiết.
Chính vì lí do đó, tôi đã mạnh dạn lồng ghép vấn đề : “Tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển-đảo trong một số tiết dạy Địa lí 12” với mong muốn phương pháp này sẽ đóng góp một phần quan trọng nhằm thực hiện tốt cuộc vận động tuyên truyền giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường nói chung.
1. 2. Mục đích nghiên cứu:
Mục đích lồng ghép tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển-đảo thông qua các tiết dạy địa lí nhằm :
+Nhằm đổi mới phương pháp dạy học, gây hứng thú học tập, phát triển tư duy và biết vận dụng vào thực tiễn cuộc sống. Hình thành cho học sinh ý thức bảo 
vệ tài nguyên môi trường biển- đảo.
+Góp phần vào chương trình Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 theo Quyết định số 1216/QĐ-TTg của Thủ
 tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng. 
+ Giúp cho học sinh thu nhận được những thông tin, những kiến thức cơ bản về môi trường biển- đảo và hiểu được sự phụ thuộc lẫn nhau giữa hoạt động của con người và môi trường, về mối quan hệ giữa con người và môi trường...
+ Phát triển những kĩ năng bảo vệ và giữ gìn môi trường biển -đảo, phòng tránh và giải quyết những vấn đề môi trường biển-đảo nảy sinh cho các em.
 + Có ý thức về tầm quan trọng của môi trường biển- đảo đối với chất lượng cuộc sống con người, phát huy thái độ tích cực đối với môi trường biển- đảo. Tham gia tích cực vào những hoạt động khôi phục, bảo vệ và gìn giữ tài nguyên môi trường biển-đảo.
+ Giúp các em có thể tuyên truyền cho gia đình, bạn bè và những người xung quanh mình cũng cần phải có ý thức trong việc bảo vệ tài nguyên môi trường biển- đảo.
1. 3. Đối tượng nghiên cứu: Áp dụng với học sinh lớp 12. Người thực hiện là giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Địa lí 12 ở trường THPT.
1. 4. Phương pháp nghiên cứu
-Phương pháp đọc sách giáo khoa, tài liệu có liên quan đến đề tài này.
-Phương pháp quan sát: Dùng để quan sát học sinh qua tiết dạy xem thái độ học tập, thói quen và hành vi bảo vệ môi trường biển-đảo của các em như thế nào?
-Phương pháp đối chiếu so sánh: giáo viên so sánh, đối chiếu số liệu cũ với số liệu mới để thấy kết quả nghiên cứu của đề tài.
-Phương pháp trao đổi kinh nghiệm, học hỏi các đồng nghiệp.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.
2. 1. Cơ sở lí luận.
Vùng biển- đảo nước ta có ý nghĩa rất quan trọng về các mặt tự nhiên, kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng. Vùng biển - đảo có nhiều nguồn lợi tự nhiên vô cùng phong phú và đa dạng. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển tổng hợp nhiều ngành kinh tế biển, đóng góp không nhỏ vào sự phát triển kinh tế chung của đất nước. Tuy nhiên thực trạng hiện nay, việc khai thác tài nguyên không hợp lý đã gây ảnh hưởng xấu đến môi trường biển - đảo, làm tài nguyên ngày càng bị suy giảm nặng nề, môi trường bị ô nhiễm một cách báo động. Nhận thức được tầm quan trọng của biển- đảo, chính phủ đã ban hành, triển khai nhiều văn bản chỉ đạo các cấp các ngành đề ra nhiều phương án bảo vệ tài nguyên môi trường biển - đảo.
Thực hiện Quyết định số 373/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 1461/QĐ – BGD&ĐT về việc giao nhiệm vụ “Xây dựng và thực hiện đề án tăng cường công tác giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo vào chương trình giáo dục các cấp học và các trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2010 – 2015”. 
Nội dung tài nguyên, môi trường biển-đảo được đề cập nhiều trong môn Địa lí lớp 12, ở cả ba phần: Địa lí tự nhiên, Địa lí các ngành và các vùng kinh tế. Thông qua các bài học, học sinh được củng cố và nâng cao mở rộng vốn kiến thức về các nguồn lợi tự nhiên cũng như các hoạt động kinh tế vùng biển-đảo nước ta. Tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên, môi trường biển - đảo vào giờ dạy để nhấn mạnh hơn nữa tiềm năng kinh tế to lớn của các nguồn tài nguyên, thiên nhiên biển -đảo, để học sinh thấy được sự cần thiết phải khai thác hợp lí và bảo vệ tài nguyên, môi trường biển-đảo. Đồng thời hình thành và phát triển một số kĩ năng bảo vệ tài nguyên, môi trường biển - đảo, giáo dục các em ý thức tham gia vào các hoạt động bảo vệ tài nguyên, môi trường biển - đảo phù hợp với lứa tuổi.
2. 2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
2.2.1. Thực trạng tài nguyên môi trường biển-đảo:
- Thực trạng ô nhiễm và suy giảm tài nguyên hiện nay đang là mối đe dọa đối với tài nguyên biển-đảo nước ta. Theo thống kê của Bộ tài nguyên môi trường, nhiều loài sinh vật biển giảm mạnh về số lượng, có loài đã tuyệt chủng cục bộ. Có 236 loài thủy sinh quý hiếm bị đe dọa ở cấp độ khác nhau, trong đó có trên 70 loài sinh vật biển bị liệt kê trong sách đỏ Việt Nam. Nguồn lợi hải sản bị khai thác ngày càng bị cạn kiệt cả về số lượng và chất lượng. Các nguồn cá dự trữ bị giảm từ 4 triệu tấn năm 1990 xuống còn 3 triệu tấn hiện nay. Kích thước trung bình của cá và tính đa dạng loài cũng giảm đáng kể.
-Môi trường biển-đảo nước ta đang bị ô nhiễm nặng cả ở môi trường nước ngọt, nước lợ và nước mặn.
2.2. 2. Thực trạng học sinh.
Nhìn chung, đa số học sinh trong trường THPT Trần Ân Chiêm bộ môn Địa
 lí được xem là dễ tiếp thu hơn so với các bộ môn khác, vì vậy đa số các em có khả năng tư duy tốt. Tuy nhiên việc vận dụng kiến thức Địa lí vào trong cuộc sống thực tế để tích hợp với các môn khoa học khác trong việc giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển –đảo đối với học sinh là không dễ dàng. Trong quá trình thiết kế hoạt động vận dụng kiến thức tích hợp “giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển –đảo” của học sinh trong trường THPT, tôi nhận định hầu hết các em học sinh còn gặp nhiều khó khăn khi rèn luyện kĩ năng này. Cụ thể:
- Về kĩ năng liên hệ, vận dụng kiến thức trong bài học áp dụng vào thực tế, HS ở cấp học THPT nói chung và HS trường Trần Ân Chiêm nói riêng vẫn còn hạn chế, do đó để thay đổi nhận thức và hành vi của các em đòi hỏi phải có sự đầu tư công phu, có sự kết hợp giữa các môn học và cần có thời gian nhất định.
- Trình độ nhận thức, khả năng tiếp thu và khả năng vận dụng kiến thức không đồng đều, một số học sinh chưa tập trung chú ý, chưa tích cực trong giờ học. Mặt khác, do đặc thù tuyển sinh đầu vào của các em thấp, ở nhiều lớp HS chưa thật sự tích cực và có sự đầu tư thời gian cho các môn xã hội (vì các em chỉ tập trung vào học các môn khối A).
-Mặt khác do đặc thù học sinh trường THPT nơi tôi đang công tác ở cách xa biển nên việc chứng kiến tận mắt về các nguồn tài nguyên thiên nhiên vùng biển đa dạng nhưng đang bị suy giảm cũng như sự ô nhiễm môi trường biển-đảo đang còn rất xa lạ đối với đa số các em.
Với những nguyên nhân trên đã dẫn đến việc dạy học “ Tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển-đảo” chưa đạt được kết quả như mong muốn. Thực tế là tôi đã tiến hành khảo sát bất kì ý thức của 50 học sinh khối 12 qua việc kiểm tra vấn đáp hiểu biết của em về việc bảo vệ tài nguyên và môi trường biển- đảo, kết quả như sau: 
- 25/50 học sinh có ý thức cao về việc “bảo vệ tài nguyên môi trường biển- đảo”.
- 10/50 học sinh chưa có ý thức về việc “bảo vệ tài nguyên môi trường biển- đảo”.
- 15 học sinh phát biểu rằng “có ý thức nhưng đôi khi vì lười nên chưa biến thành hành động”.
Kết quả khảo sát trên cho thấy học sinh trường Trần Ân Chiêm ý thức về “bảo vệ tài nguyên môi trường biển -đảo” còn hạn chế, vì thế tôi mạnh dạn đưa ra thí điểm dạy học tích hợp “giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển-đảo” trong dạy học Địa lý 12 ở một số lớp.
2. 2.3 Thực trạng nhà trường và giáo viên trong trường:
Qua thực tế giảng dạy tại trường THPT Trần Ân Chiêm, tôi nhận thấy phần lớn giáo viên còn tồn tại trong việc dạy học tích hợp nói chung, tích hợp “giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển -đảo” nói riêng. 
- Về trình độ chuyên môn nghiệp vụ: Các giáo viên trong trường nói chung, giáo viên bộ môn Địa lí nói riêng còn nhiều hạn chế trong việc đưa sinh hoạt trao đổi chuyên môn liên quan đến vấn đề tích hợp “giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển-đảo”. Đây là một trong những nguyên nhân cơ bản làm ảnh hưởng đến hiệu quả học tập theo hướng tích hợp của môn Địa lí nói riêng và các môn khoa học khác nói chung.
-Về cơ sở vật chất, phương tiện dạy học phục vụ cho việc dạy học tích hợp còn thiếu thốn.
- Do sự hạn chế về mặt thời gian của tiết học, một số giáo viên trong quá trình giảng dạy còn ít lấy các ví dụ liên hệ cụ thể gần gũi với môi trường sống, gần gũi với các hoạt động bảo vệ môi trường biển- đảo.
- Ở trường việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa về vấn đề giáo dục bảo vệ môi trường biển -đảo còn ít.
Đứng trước thực trạng nêu ra ở trên, làm thế nào để giúp học sinh luyện tập kĩ năng vận dụng kiến thức Địa lí vào đời sống đó là yêu cầu đặt ra cho chính bản thân tôi cũng như các giáo viên giảng dạy môn Địa lí tại trường. Là một giáo viên giảng dạy môn Địa lí, tôi mạnh dạn đưa ra giải pháp dạy học “Tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên và môi trường biển- đảo” với các giải pháp sau.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Xác định các địa chỉ được lồng ghép giáo dục bảo vệ tài nguyên và môi 
trường biển đảo qua môn Địa lí lớp 12 trường THPT.
Địa lí lớp 12 được coi là môn học có nhiều cơ hội để tích hợp lồng ghép nội dung này. Vì nội dung của môn học có nhiều vấn đề liên quan chặt chẽ đến bảo vệ tài nguyên môi trường biển-đảo. 
Các vấn đề về địa lí tự nhiên chúng ta có thể giáo dục các vấn đề khai thác, sử dụng và bảo vệ các nguồn tài nguyên biển-đảo. Các vấn đề về địa lí kinh tế -xã hội, chúng ta có thể giáo dục về mối quan hệ giữa con người và sử dụng, bảo vệ tài nguyên môi trường biển-đảo, hoạt động sản xuất xã hội của con người ảnh hưởng đến môi trường biển-đảo, các biện pháp ngăn ngừa bảo vệ, v.v  Như vậy, trong bộ môn Địa lí 12 có rất nhiều bài có thể tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển -đảo ở nhiều khía cạnh với mức độ rộng hẹp khác nhau.
Dưới đây là địa chỉ tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên, môi trường biển-đảo vào một số bài dạy Địa lí lớp 12 THPT.
Tên bài (chương trình cơ bản)
Địa chỉ tích hợp
Mức độ tích hợp
Bài 8. Thiên nhiên chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển
Mục 2c: Tài nguyên thiên nhiên vùng biển
Liên hệ
Bài 14. Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Mục 1: Sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vật.
Mục 3: Sử dụng và bảo vệ các tài nguyên khác.
Tích hợp qua nội
 dung kiến thức
 của bài.
Bài 24. Vấn đề phát triển ngành thủy sản và lâm nghiệp.
Mục 1: Ngành thủy sản
Liên hệ
Bài 31. Vấn đề phát triển thương mại, du lịch.
Mục 2: Tài nguyên du lịch.
Liên hệ
Bài 32. Vấn đề khai thác thế mạnh ở Trung du và miền núi Bắc Bộ.
Mục 5: Kinh tế biển.
Liên hệ.
Bài 35. Vấn đề phát triển kinh tế- xã hội ở Bắc Trung Bộ.
Mục 2c: Đẩy mạnh phát triển ngư nghiệp.
Liên hệ
Bài 36. Vấn đề phát triển kinh tế xã hội ở Duyên hải Nam Trung Bộ.
Mục 2: Phát triển tổng hợp kinh tế biển
Tích hợp qua nội dung kiến thức.
Bài 39. Vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu ở Đông Nam Bộ.
Mục 3d: Trong phát triển tổng hợp kinh tế biển.
Tích hợp qua nội dung kiến thức.
Bài 42:Vấn đề phát triển kinh tế, an ninh quốc phòng ở Biển đông và các đảo, quần đảo
Tích hợp toàn bài :
 Mục 1, 2, 3.
Tích hợp qua nội
 dung kiến thức
 của bài.
2. 3.2. Các bước và các hình thức dạy học tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên, môi trường biển - đảo trong giờ học địa lí 12 ở trường THPT.
- Các bước dạy học tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên, môi trường biển - đảo trong giờ dạy trên lớp.
Giáo viên thực hiện các bước sau :
+ Nghiên cứu kĩ chương trình, nội dung sách giáo khoa để xây dựng mục tiêu bài học, trong đó có nêu các mục tiêu giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển đảo.
+ Xác định các nội dung tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên, môi trường biển- đảo vào bài dạy. Căn cứ vào mối quan hệ giữa kiến thức bài dạy với nội dung giáo dục bảo vệ tài nguyên, môi trường biển-đảo, giáo viên lựa chọn tư liệu và phương án tích hợp sao cho nội dung tích hợp đó phải hợp lí, phải liên kết các kiến thức với nội dung tích hợp như thế nào để hài hòa, và dự tính thời lượng tích hợp là bao nhiêu.
+ Giáo viên phải lựa chọn phương pháp dạy học và phương tiện dạy học phù hợp. Đó là những phương pháp dạy học tích cực để phát huy tối đa sự chủ động và sáng tạo của học sinh. Phương tiện dạy học có hiệu quả để tăng cường tính trực quan và gây hướng thú học tập cho học sinh.
 +Xây dựng tiến trình dạy học cụ thể: Giáo viên cần nêu cụ thể các hoạt động của học sinh và các hoạt động của giáo viên trợ giúp học sinh trong giờ học.
	- Một số hình thức tích hợp thường dùng trong giờ dạy.
+ Tích hợp toàn bài: Được thực hiện khi hầu hết kiến thức của bài chính là kiến thức cần tích hợp.
+Tích hợp bộ phận: Được thực hiện khi có một bộ phận kiến thức của bài học có nội dung liên quan đến nội dung cần tích hợp.
+ Hình thức liên hệ: Là một hình thức tích hợp đơn giản nhất khi chỉ có một số nội dung của bài học có liên quan đến nội dung giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển đảo song không rõ nêu trong nội dung của bài. 
- Kết hợp một số phương pháp dạy học nhằm nâng cao hiệu quả tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ tài nguyên, môi trường biển - đảo. 
Tùy theo yêu cầu của từng bài dạy mà giáo viên phải lựa chọn những phương pháp dạy học phù hợp, bởi một giờ địa lí có nhiều hoạt động để học sinh vừa tiếp thu kiến thức vừa giáo dục ý thức bảo vệ tài nguyên môi trường biển-đảo. Giờ dạy học địa lí có nhiều phương pháp dạy học:
+Phương pháp dạy học dùng lời như: thuyết trình, vấn đáp, giảng giải.
+Phương pháp dạy học trực quan: hướng dẫn học sinh khai thác tri thức từ bản đồ, từ bảng số liệu thống kê, biểu đồ, tranh ảnh,.
+Phương pháp thảo luận nhóm vv
- Để nâng cao hiệu quả việc tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên, môi trường biển - đảo trong các giờ học, giáo viên cần chuẩn bị cho một giờ dạy như sau:
Bước 1: Công tác chuẩn bị cho tiết học: Bên cạnh sự chuẩn bị chu đáo, kĩ lưỡng của giáo viên thì việc chuẩn bị hợp tác của học sinh cũng rất quan trọng. Giáo viên phải hướng dẫn học sinh thu thập thông tin, định hướng cho học sinh trong việc tìm kiếm tư liệu phục vụ bài học như: tranh ảnh, video
Bước 2: Thực hiện giờ học trên lớp:
+Giáo viên sử dụng phương pháp đàm thoại gợi mở: Đây là phương pháp được sử dụng phổ biến để liên kết kiến thức giữa bài học với kiến thức môi trường biển- đảo. Để tích hợp có hiệu quả thì hệ thống câu hỏi phải ở mức độ phát huy sự tìm tòi và sáng tạo của học sinh, câu hỏi cần gắn kiến thức môn học đã biết với kiến thức tích hợp môi trường mà có thể học sinh chưa biết, vì vậy đòi hỏi học sinh  phải tìm tòi, suy nghĩ, vận dụng nhiều thao tác tư duy mới tìm ra câu trả lời.
+Ngoài ra giáo viên cần hướng dẫn các em hoạt động thảo luận nhóm, phân công và giao việc cụ thể cho từng nhóm nhằm giúp các em tham gia một cách chủ động, tạo cơ hội cho các em có thể chia sẻ kiến thức, ý kiến để giải quyết các vấn đề có liên quan đến bài học, tạo cơ hội cho các em được giao lưu, học hỏi lẫn nhau, cùng hợp tác giải quyết những nhiệm vụ chung.
+Bên cạnh đó, giáo viên cần sử dụng phương pháp trực quan. Đây là phương pháp mà giáo viên sử dụng các phương tiện trực quan như: Bản đồ, sơ đồ, tranh ảnh, băng hình.... để dạy học tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển-đảo. Giáo viên có thể hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức về môi trường và  giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển-đảo từ phương tiện trực quan thông qua hệ thống câu hỏi gợi mở. Hoặc giáo viên dùng phương tiện trực quan để minh hoạ và chứng minh cho một hiện tượng, một hậu quả về môi trường biển-đảo cần giáo dục.
2.3.3. Các biện pháp thực hiện.
- Biện pháp thứ nhất: Lồng ghép tích hợp giáo dục bảo vệ tài nguyên môi trường biển - đảo trong cả bài học.
Bài 42. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, AN NINH QUỐC PHÒNG Ở BIỂN ĐÔNG VÀ CÁC ĐẢO, QUẦN ĐẢO
 ( SGK địa lí lớp 12)
Đối với bài này giáo viên cần tích hợp theo mức độ toàn bài :
Mục 1: Vùng biển và thềm lục địa của nước ta giàu tài nguyên .
Mục 2: Các đảo và quần đảo có ý nghĩa chiến lược trong phát triển kinh tế và bảo vệ an ninh vùng biển.
Mục 3: Khai thác tổng hợp các tài nguyên vùng biển và hải đảo.
GỢI Ý TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TÍCH HỢP.
 Các hoạt động dạy- học
Hoạt động 1: Tìm hiểu về tiềm năng và tình hình khai thác tổng hợp các tài nguyên vùng biển và hải đảo.
-Khi dạy bài này tôi có thể ghép mục 1 và mục 3 thành một hoạt động cho HS thảo luận nhóm theo các nội dung :
+HS cần biết Việt Nam là quốc gia có đường bờ biển dài và vùng biển rộng, có nhiều điều kiện để phát triển các ngành kinh tế biển. 
+HS hiểu việc phát triển các ngành kinh tế biển phải đi đôi với việc bảo vệ tài nguyên và môi trường biển nhằm phát triển bền vững.
-Giáo viên có thể sử dụng phương pháp tích hợp thảo luận nhóm, kết hợp với phương pháp sử dụng tranh, ảnh địa lí.
Ví dụ: Khi sử dụng phương pháp thảo luận nhóm, bản thân tôi đã thực hiện các bước sau: 
-Bước 1: GV nêu chủ đề và các câu hỏi thảo luận: Để phát triển bền vững các ngành kinh tế biển cần phải quan tâm đến vấn đề gì? Nêu một số biện pháp cụ thể.
-Bước 2: HS thảo luận theo nhóm nhỏ ( 04 HS) và trình bày kết quả.
+Yêu cầu HS cần nêu được những vấn đề cần quan tâm: bảo vệ nguồn tài nguyên biển, chống ô nhiễm môi trường biển.
+Một số biện pháp cụ thể: không khai thác bừa bãi, quá mức các tài nguyên biển; không để xẩy ra các sự cố tràn dầu; hạn chế chất thải ra biển từ các nhà máy, các đô thị
-Bước 3: GV tóm tắt các ý kiến thảo luận, củng cố. Sau đó trình chiếu một số hình ảnh minh họa các hoạt động gây ô nhiễm môi trường biển cho HS thấy.
Qua thực tế kết quả thảo luận, dưới sự hướng dẫn cụ thể của giáo viên, tôi thấy rằng các em đã có những ý kiến, suy nghĩ, những quan điểm, thái độ về vấn đề môi trường biển trong hiện tại và cả tương lai. Những tình huống liên hệ hết sức thực tế như:
+Nếu như không ý thức được tác hại của sự suy giảm nguồn lợi thủy sản, thì trong tương lai liệu con người có còn các loại cá trong bữa ăn hàng ngày không? 
+Nếu bạn đi tắm biển cùng gia đình, thấy bãi biển có rác thì bạn sẽ làm gì?... 
Những câu hỏi tình huống đó đã tạo nên sự sôi nổi của HS trong quá trình tự lực phát hiện vấn đề từ một tình huống thự