SKKN Phát triển kĩ năng vẽ theo mẫu, và thực hành vào bài làm một cách có hiệu quả trong bộ môn Mĩ thuật
* Trong bối cảnh toàn ngành giáo dục và đào tạo đang nỗ lực đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong hoạt động học tập thì phương pháp dạy học được xem như là cách thức hoạt động của giáo viên trong việc tổ chức các hoạt động học tập nhằm giúp học sinh chủ động đạt các mục tiêu dạy học.
* Mĩ thuật là nghệ thuật của thị giác, nghệ thuật nhìn cái đẹp nên dạy học mĩ thuật là tổ chức và thực hiện các hoạt động giúp học sinh nâng cao sự hiểu biết về giáo dục thẩm mĩ, rèn luyện kĩ năng để ứng dụng sự hiểu biết thẩm mĩ vào cuộc sống.
* Với mục tiêu chung và chương trình cụ thể, dạy học mĩ thuật ở THCS không chỉ là vẽ mà lấy hoạt động mĩ thuật để nâng cao hiểu biết cho học sinh giúp các em có thêm kiến thức.
* Trong khi giảng dạy môn Mĩ thuật ở trường THCS Điền Trung tôi thấy học sinh khối 6 là khối học sinh đầu cấp, các em tuy đã được tiếp cận với môn Mĩ thuật ở cấp I nhưng vẫn thấy bỡ ngỡ, khó khăn trong học tập. Đặc biệt là phân môn vẽ theo mẫu, các em đang hiểu lơ mơ khái niệm “vẽ theo mẫu”. Đến bài vẽ theo mẫu HS chỉ vẽ theo chí nhớ, theo cảm tính, hay sao chép theo hình vẽ trong sách hoặc của GV, mặc dù mẫu vẽ đang được bày trước mặt. Đây là một vấn đề đã tồn tại khá lâu, nó làm cho bài vẽ theo mẫu chưa đúng với nghĩa của nó, làm cho bài vẽ thiếu tính thực tế, tạo cho học sinh một thói quen sấu, một con đường mòn lên các lớp trên.
* Thông qua bài vẽ theo mẫu rèn cho học sinh khả năng quan sát tốt các sự vật hiện tượng, rèn tính kiên trì, tính cẩn thận, tính khoa học trong công việc, học tập.
* Nếu học sinh thực hiện đúng yêu cầu của bài( vẽ theo mẫu) thì việc giảng dạy và giáo dục học sinh sẽ thuận lợi hơn rất nhiều đối với phân môn và các môn học khác có liên quan.
MỤC LỤC I: MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài. Trang 2 12. Mục đích nghiên cứu. Trang 2 1.3. Đối tượng nghiên cứu. Trang 2 1.4. Phương pháp nghiên cứu. Trang 3 II: NỘI DUNG 2.1. Cơ sở lý luận: Trang 3 2.2. Thực trạng: Trang 6 2. 3. Giải pháp: Trang 7 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường. ...........................Trang 12 III: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận...................................................................................Trang 15 2. kiến nghị.. ..............................................................................Trang 15 I. MỞ ĐẦU 1. 1. Lý do chọn đề tài: * Trong bối cảnh toàn ngành giáo dục và đào tạo đang nỗ lực đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong hoạt động học tập thì phương pháp dạy học được xem như là cách thức hoạt động của giáo viên trong việc tổ chức các hoạt động học tập nhằm giúp học sinh chủ động đạt các mục tiêu dạy học. * Mĩ thuật là nghệ thuật của thị giác, nghệ thuật nhìn cái đẹp nên dạy học mĩ thuật là tổ chức và thực hiện các hoạt động giúp học sinh nâng cao sự hiểu biết về giáo dục thẩm mĩ, rèn luyện kĩ năng để ứng dụng sự hiểu biết thẩm mĩ vào cuộc sống. * Với mục tiêu chung và chương trình cụ thể, dạy học mĩ thuật ở THCS không chỉ là vẽ mà lấy hoạt động mĩ thuật để nâng cao hiểu biết cho học sinh giúp các em có thêm kiến thức. * Trong khi giảng dạy môn Mĩ thuật ở trường THCS Điền Trung tôi thấy học sinh khối 6 là khối học sinh đầu cấp, các em tuy đã được tiếp cận với môn Mĩ thuật ở cấp I nhưng vẫn thấy bỡ ngỡ, khó khăn trong học tập. Đặc biệt là phân môn vẽ theo mẫu, các em đang hiểu lơ mơ khái niệm “vẽ theo mẫu”. Đến bài vẽ theo mẫu HS chỉ vẽ theo chí nhớ, theo cảm tính, hay sao chép theo hình vẽ trong sách hoặc của GV, mặc dù mẫu vẽ đang được bày trước mặt. Đây là một vấn đề đã tồn tại khá lâu, nó làm cho bài vẽ theo mẫu chưa đúng với nghĩa của nó, làm cho bài vẽ thiếu tính thực tế, tạo cho học sinh một thói quen sấu, một con đường mòn lên các lớp trên. * Thông qua bài vẽ theo mẫu rèn cho học sinh khả năng quan sát tốt các sự vật hiện tượng, rèn tính kiên trì, tính cẩn thận, tính khoa học trong công việc, học tập. * Nếu học sinh thực hiện đúng yêu cầu của bài( vẽ theo mẫu) thì việc giảng dạy và giáo dục học sinh sẽ thuận lợi hơn rất nhiều đối với phân môn và các môn học khác có liên quan. * Thưởng thức nghệ thuật, sáng tạo nghệ thuật và bồi dưỡng năng khiếu vẽ là nhu cầu lớn của lứa tuổi. Hàng năm, ngành giáo dục nói chung đều tổ chức thi học sinh giỏi môn Mĩ thuật, nhằm phát huy tinh thần học tập hoàn thiện Đức - Trí - Thể - Mỹ, và phát hiện năng khiếu thực sự, hy vọng các em sau này sẽ trở thành hoạ sĩ, nhà điêu khắc, kiến trúc sư trong tương lai. Để đạt được điều đó, ngoài năng khiếu bẩm sinh, sự say mê học tập của các em, cũng như kinh nghiệm, kiến thức vững vàng của người thầy giáo. * Trong chương trình Mĩ thuật ở bậc trung học cơ sở, vẽ theo mẫu có vị trí quan trọng. Vẽ theo mẫu giúp cho học sinh nắm được đặc điểm hình dáng, cấu trúc của đồ vật, thông qua việc so sánh, phân tích, tổng hợp khái quát. Học sinh được rèn luyện kĩ năng miêu tả đồ vật bằng đường nét, hình khối, đậm nhạt, màu sắc. Kiến thức và kĩ năng của vẽ theo mẫu hỗ trợ rất nhiều cho các phân môn khác như: kiến thức, kĩ năng sắp xếp bố cục, vẽ hình, tỉ lệ, tương quan đậm nhạt, màu sắc, không gian, ánh sáng được vận dụng trong các phân môn vẽ tranh, vẽ trang trí. * Vẽ theo mẫu nhằm trang bị, cung cấp cho học sinh một số kiến thức kĩ năng cơ bản về “nghệ thuật tạo hình”. Trên cơ sở những kĩ năng cơ bản đó, người học Mĩ thuật nói chung, học sinh trung học cơ sở nói riêng có khả năng cảm thụ vẻ đẹp của đồ vật, hình thành ở học sinh biểu tượng trọn vẹn về đồ vật (hình dáng, cấu trúc, chất liệu, màu sắc). Những biểu tượng đó là cơ sở hết sức cần thiết cho sự phát triển khả năng sáng tạo ở các phân môn khác 1.2. Mục đích của đề tài: Giúp học sinh nhận biết về phát triển kĩ năng vẽ theo mẫu, và thực hành vào bài làm một cách có hiệu quả. 1.3. Đối tượng nghiên cứu đề tài: Học sinh trường trung học cơ sở Điền Trung. 1.4. Phương pháp nghiên cứu đề tài: Để giải quyết một vấn đề. Nói gọn lại, phương pháp là cách thức để làm một việc nào đó. Phương pháp dạy học là phương pháp truyền thụ của thầy và phương pháp học của học sinh nhằm nâng cao hiệu quả của việc dạy và học, phương pháp dạy và học có những vấn đề chung, nhưng cũng có những vấn đề riêng mang tính đặc thù cho từng môn học, cho từng giáo viên vì vậy tôi áp dụng các phương pháp sau: Phương pháp quan sát. Phương pháp trực quan. Phương pháp vấn đáp. Phương pháp gợi mở. Phương pháp làm việc theo nhóm. Phương pháp tổ chức trò chơi. Phương pháp luyện tập. Phương pháp liên hệ hệ với thực tiễn cuộc sống. II . NỘI DUNG 2. 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN Theo tinh thần chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học của ngành cùng với việc thay sách giáo khoa, chương trình trung học cơ sở nói chung môn mĩ thuật nói riêng và việc vận dụng các phương pháp dạy học tích cực vào giảng dạy phù hợp với đặc trưng bộ môn là một vấn đề bức thiết. Như chúng ta đã biết nội dung và phương pháp giảng dạy bao giờ cũng gắn bó với nhau, mỗi nội dung đòi hỏi một phương pháp thích hợp, các kỹ năng không thể được hình thành và phát triển bằng con đường truyền giảng thụ động. Muốn phát triển kỹ năng này, học sinh phải được hoạt động trong môi trường thực tế dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Vì mục đích của môn mĩ thuật ở trường phổ thông nói chung và lớp 6 nói riêng chủ yếu là giáo dục thẩm mĩ, tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc, làm quen và thưởng thức vẻ đẹp của mẫu vật sẵn có quanh các em, cung cấp cho các em một lượng kiến thức cơ bản nhất định giúp các em hiểu được cái đẹp của đường nét, mảng hình, đậm nhạt, màu sắc, bố cục. 1. Cơ sở thực tiễn - Ngay từ đầu năm học Tôi đã thực hiện cuộc thăm dò đối với học sinh trường trung học cơ sở Điền Trung. Qua đây tôi nhận thấy: Về phía học sinh: 1.1.1 Các em hiểu về vẽ theo mẫu còn hạn chế, chưa có thói quen quan sát, nhận xét hình, tỉ lệ đậm nhạt, nên không hào hứng với vẽ theo mẫu, nhìn chung kết quả bài vẽ còn yếu so với các phân môn khác, đạt dưới trung bình và trung bình nhiều hơn khá. Kết quả khảo sát chất lượng của bài vẽ theo mẫu đầu tiên lấy ví dụ ở một khối lớp được thống kê như sau: Khối 6 Tổng số học sinh Xếp loại đạt trở lên Số lượng Tỷ lệ % Năm học: 2014 - 2015 80 38 47,5 1.1.2 Học sinh xếp loại chưa đạt do các nguyên nhân sau: Phần lớn các em vẽ là dùng thước kẻ Vẽ hình quá nhỏ so với khổ giấy, không dám vẽ lớn. Mặt khác, học sinh chưa biết vận dụng các kiến thức của bài trước: luật xa gần, cách vẽ theo mẫu 1.2 Về phía giáo viên : Giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, phương tiện phục vụ cho vẽ theo mẫu còn thiếu và mẫu vẽ chưa có quy chuẩn. Do vậy chưa khai thác được vẻ đẹp về bố cục, hình mảng, đậm nhạt, tương quan chung, nên chưa khích lệ được tinh thần hăng say học tập của học sinh. Từ những thực tiễn trên, tôi đã bắt tay vào nghiên cứu đề tài : * Hướng dẫn học sinh phát triển kĩ năng vẽ theo mẫu ở Trường THCS . 2. Vấn đề đặt ra: . Khi dạy phương pháp vẽ theo mẫu: giáo viên cần khắc sâu cho học sinh thế nào là vẽ theo mẫu. Cần giải thích thêm để các em phân biệt được: vẽ theo mẫu khác với vẽ kĩ thuật. 2.2. Vẽ kĩ thuật yêu cầu vẽ đúng, chính xác đến từng milimét, nét thẳng phải thẳng băng, đều đều; hình tròn, hình ôvan phải thật chính xác, tròn trịa, đều đặn. Nét, hình ở vẽ kĩ thuật phải dùng thước, compađể vẽ. 2.3. Ngược lại: vẽ theo mẫu chỉ yêu cầu tả lại, mô phỏng lại mẫu, không đòi hỏi chính xác, đúng như mẫu. Nét vẽ, hình vẽ ở vẽ theo mẫu tuyệt nhiên không được dùng thước, compa, mà chỉ dùng tay tả lại nét thẳng nét cong của mẫu. 2.4. Phương pháp vẽ theo mẫu là cách vẽ, cách tiến hành bài vẽ từ QUAN SÁT, NHẬN XÉT MẪU CÁC BƯỚC DỰNG HÌNH VẼ ĐẬM NHẠT, cuối cùng HÒAN CHỈNH BÀI VẼ. Phương pháp vẽ theo mẫu sẽ giới thiệu những gì làm trước, những gì làm sau, cách vẽ khoa học, có logic- tư duy khoa học, làm việc khoa học. 2.4.1. Trong phân môn vẽ theo mẫu, cần hình thành và phát triển cho học sinh những kĩ năng sau: - Quan sát (so sánh, phân tích, tổng hợp đặc điểm của mẫu). - Xác định bố cục. - Vẽ hình. - Chỉnh hình. - Vẽ đậm nhạt. 2.4.2. Kĩ năng quan sát: giúp cho học sinh biết cách quan sát đồ vật: quan sát từ tổng thể đến chi tiết, so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát để nắm được tỉ lệ , đặc điểm cấu trúc và cảm thụ được vẻ đẹp của mẫu. Trên cơ sở quan sát đặc điểm của mẫu, hình thành ở học sinh biểu tượng về đồ vật, góp phần hình thành thị hiếu thẫm mĩ và thói quen quan sát nhận ra vẻ đẹp của đồ vật xung quanh, biết trân trọng cái đẹp và thích tạo ra cái đẹp theo khả năng và sở thích của mình. 2.4.3. Kĩ năng xác định bố cục: Giúp học sinh biết chọn mẫu vẽ, biết sắp xếp mẫu có bố cục đẹp, biết sắp xếp hình vẽ trên giấy cân đối, thuận mắt. Kĩ năng bố cục hình vẽ được sử dụng trong tất cả các phân môn của mĩ thuật như: vẽ trang trí, vẽ tranh và thường thức mĩ thuật. 2.4.4. Kĩ năng vẽ hình: Trên cơ sở kết quả quan sát nắm được đặc điểm hình dáng của mẫu, học sinh sắp đặt bố cục hình vẽ trên giấy và phác hình từ khái quát, tổng thể đến chi tiết. Nếu không biết cách phác hình thì bài vẽ không đạt được hiệu quả như mong muốn. Có thể phải tẩy xóa nhiều, bài vẽ bẩn và hình vẽ có thể xộc xệch không vững chắc. Kĩ năng này cũng được sử dụng nhiều trong trang trí, vẽ tranh 2.4.5. Kĩ năng chỉnh hình, trên cơ sở hình vẽ đã được xác định, học sinh biết cách so sánh hình vẽ với mẫu để điều chỉnh hình cho đúng tỉ lệ, hình dáng, đặc điểm của mẫu, kỹ năng này cũng được sử dụng trong vẽ trang trí và vẽ tranh. 2.4.6 . Kĩ năng vẽ đậm nhạt: Sau khi hình vẽ được hoàn chỉnh, học sinh cần quan sát mẫu để xác định các mảng đậm, nhạt trên cơ sở ánh sáng chiếu vào vật mẫu. Học sinh biết cách vẽ đậm nhạt, thể hiện đúng các độ đậm nhạt trên mẫu. 2. 2. THỰC TRẠNG Một số học sinh còn chưa chủ động trong việc học và thực hành bài vẽ . Thuận lợi và khó khăn: 1.1 Thuận lợi + Với nhiều năm liền được sự quan tâm của Sở giáo dục và Thanh Hóa, Phòng giáo dục Bá Thước và Ban giám hiệu trường trung học cơ sở Điền Trung về cơ sở vật chất, trang thiết bị hỗ trợ đắc lực cho việc giảng dạy ở trường. + Sở giáo dục cũng thường xuyên tổ chức cho giáo viên tham dự chuyên đề và bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ môn mĩ thuật có ứng dụng công nghệ thông tin vào trong các tiết dạy. + Với tinh thần trách nhiệm cao trong công tác giảng dạy, việc giáo viên tự làm đồ dùng dạy học để giảng dạy là hết sức quan trọng. + Giáo viên giảng dạy, là người tốt nghiệp đại học mĩ thuật và đã trực tiếp giảng dạy bộ môn mĩ thuật ở trường THCS, nên rất thích nghiên cứu đề tài, nhằm giúp học sinh học tốt môn mĩ thuật 1.2 Khó khăn:. + Môn mĩ thuật hiện nay chưa được coi trọng, nhiều người cho rằng ai dạy mà chẳng được, học sinh đa phần thuộc vùng sâu, vùng xa, các em mới từ cấp I lên nên nhiều khi phương pháp, kĩ năng vẽ chưa tiếp thu kịp, phòng thực hành, đồ dùng dạy học còn thiếu thốn, mặt khác với đặt điểm bộ môn ( 1 lớp 1 tiết / 1 tuần), nên học sinh cũng không chú ý nhiều, phụ huynh thì xem thường, chỉ hướng nghiệp cho con em mình những tư tưởng thực dụng hơn nhiều so với trước, là cho con em minh học thêm các môn Toán, Lí, Hóa, Anh văn ..vv Trước những vấn đề trên, tôi đã suy nghĩ tìm tòi, và rút ra một số kinh nghiệm và biện pháp trong quá trình giảng dạy, nhằm hướng dẫn những kĩ năng vẽ theo mẫu cho học sinh THCS. 2.3. GIẢI PHÁP 1.1 Để phát triển những kĩ năng trên cho học sinh, giáo viên cần * Để một tiết dạy- học Vẽ theo mẫu thành công, giáo viên cần: Chuẩn bị tốt ở khâu soạn giảng, hình thành các phương pháp dạy học tích cực thích hợp với từng bài, từng phần, từng nội dung. Sử dụng đồ dùng dạy học hợp lý với đặc trưng của từng bài (mẫu vẽ, hình gợi ý các bước vẽ hình, vẽ màu) Khi sử dụng đồ dùng dạy học cần chú ý tới tính khoa học, thẩm mỹ và độ chính xác của kiến thức. Giáo viên nên rèn luyện cho học sinh tính tự giác, tư duy sáng tạo trong quá trình làm bài nhằm phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu. Trong quá trình áp dụng vào bài giảng, tôi nhận thấy phần khởi động và thực hành của tiết học, là phần mà học sinh rất ham thích và tôi áp dụng thành công nhất. Nên tôi rút cho bản thân là phải cố gắng hơn nữa, phải áp dụng trị chơi bài hát, một câu chuyện . Cho phù hợp với từng nội dung của bài. Kiểm tra, nhắc nhở học sinh giữ gìn cẩn thận dụng cụ học tập của mình Dặn dò học sinh chuẩn bị kĩ, đầy đủ những đồ dùng cần thiết cho tiết học tiếp theo. * Vận dụng khéo léo các phương pháp dạy học tích cực như: phương pháp làm việc theo nhóm, phương pháp trực quan, phương pháp luyện tập (làm việc cá nhân), phương pháp quan sát, phương pháp nêu vấn đề, phương pháp trị chơi. Khi các kĩ năng đã được hình thành, giáo viên cần tiếp tục nâng cao và phát triển để hình thành thị hiếu thẩm mĩ và nâng cao khả năng cảm thụ cái đẹp, kĩ năng miêu tả đồ vật bằng đường nét, hình khối, đậm nhạt, không gian và màu sắc của học sinh trong vẽ theo mẫu. Ví dụ: những bài đầu vẽ theo mẫu ở lớp 6, giáo viên cần kiểm tra lại những kĩ năng học sinh đã có ở tiểu học trên cơ sở cần phát triển các kĩ năng cho học sinh như chọn mẫu, bày mẫu, quan sát, vẽ hình, chỉnh hình, vẽ đậm nhạt. Ở bài này giáo viên có thể tập trung vào kĩ năng quan sát: chọn mẫu, bày mẫu , nhận xét mẫu, phác hình. - Kĩ năng sắp xếp bố cục và phác hình: những bài sau, kĩ năng này sẽ được củng cố từng bước và phát triển những kĩ năng chỉnh hình và vẽ đậm nhạt. Qua nhiều bài luyện tập các kĩ năng trên được hình thành từng bước và phát triển. - Cuối mỗi bài học qua đánh giá kết quả học tập của học sinh giáo viên nắm được mức độ, kĩ năng đã phát triển ở từng học sinh và từ đó giáo viên có thể có kế hoạch bồi dưỡng cho cả lớp và từng cá nhân học sinh. 1.2. Để hình thành và phát triển những kĩ năng trên cho học sinh, giáo viên nên sử dụng một số phương tiện dạy học như: -Yêu cầu học sinh cùng tham gia chuẩn bị mẫu vẽ. Học sinh phân công trong nhóm mang theo đồ vật, hoa quả để bày mẫu tuỳ theo nội dung của bài học (có thể bày 3 hoặc 4 nhóm mẫu để học sinh vẽ theo nhóm). Các nhóm mẫu có thể giống hoặc khác nhau tùy theo yêu cầu của bài. Tuy nhiên phải đảm bảo yêu cầu chung của bài. - Bài vẽ của học sinh năm trước (cả bài tốt và bài chưa tốt). - Các bước tiến hành bài vẽ (có thể trình bày trên giấy khổ rộng hoặc giấy trong để trình bày trên máy chiếu qua đầu). . Dưạ vào các giải pháp trên tôi thử vận dụng các phương pháp vào dạy học một số bài vẽ theo mẫu trong chương trình sách giáo khoa mĩ thuật 6 để có tiền đề cho các năm học tiếp theo. Bài 15 - tiết 16 + 17. Vẽ theo mẫu- Mẫu có dạng hình trụ và hình cầu Giáo viên có thể sử dụng kết hợp nhiều phương pháp dạy học trong bài học như phương pháp quan sát, trực quan, giảng giải - minh hoạ, thực hành - Giáo viên có thể tổ chức cho học sinh làm việc theo nhóm, các nhóm tự chọn và bày mẫu (mẫu đã được phân công chuẩn bị trước). - Sau khi các nhóm bày mẫu xong, giáo viên phân tích cái được và chưa được cần điều chỉnh lại cho đẹp. Qua đó học sinh hiểu được để có mẫu đẹp cần phải chọn mẫu như thế nào? Có mẫu đẹp chưa đủ mà cần phải đặt như thế nào để có bố cục đẹp? - Học sinh tự nhận thức được qua quan sát đồ vật, cảm nhận đồ vật về hình dáng, màu sắc, cấu trúc đậm nhạt thể hiện qua sắp xếp bố cục mẫu từ đó các em ý thức được về việc sắp xếp bố cục trong mẫu vẽ trong một bài vẽ theo mẫu. - Qua việc nhận xét giữa các nhóm và giáo viên học sinh ý thức và hiểu hơn về việc sắp xếp bố cục khi bày mẫu vẽ cũng như trong một bài vẽ theo mẫu. Hình a - bố cục lỏng không có xa gần Hình b - bố cục bị thu hẹp Hình d - bố cục không thuận mắt Hình e- bố cục đẹp, thuận mắt. - Sau khi đã bày mẫu, giáo viên đặt câu hỏi để học sinh quan sát nhận ra đặc điểm, hình dáng, màu sắc và cấu trúc hình thể của từng mẫu vật và so sánh sự khác nhau giữa các vật mẫu về hình dáng, màu sắc, tỉ lệ (quan sát nhóm mẫu mà học sinh sẽ thực hiện bài vẽ). ? Những đồ vật hình trụ là những vật có hình dạng như thế nào? Kể tên một số đồ vật có dạng hình trụ. ? Hãy kể tên một số đồ vật có dạng hình cầu ? ? Miêu tả những màu sắc , chất liệu sẵn có trên mẫu? ? So sánh tỉ lệ của hình cầu và hình trụ. Ở bước này giáo viên cần hướng học sinh quan sát từ tổng thể đến chi tiết. - Sau khi quan sát nhận ra đặc điểm riêng của từng mẫu vật, giáo viên hướng dẫn học sinh quy nhóm mẫu vào khung hình chung theo tỉ lệ chiều ngang, chiều cao (lấy chiều cao của đồ vật cao nhất, chiều ngang tính từ vật nằm bên trái qua phải), sắp đặt khung hình chung lên giấy vẽ sao cho cân đối đẹp mắt (không quá to, quá nhỏ, lệch lên, lệch xuống hoặc lệch sang trái, sang phải). Giáo viên có thể dùng đồ dùng trực quan để minh hoạ cho các dạng bố cục đó để học sinh nhận ra thế nào là bố cục đẹp và chưa đẹp. - Sau khi xác định được khung hình chung, giáo viên cần hướng học sinh tiến hành phác khung hình riêng của từng vật mẫu. Quan sát, so sánh tỉ lệ của từng vật mẫu để có hình vẽ chính xác với đặc điểm của mẫu. Ví dụ: hình cầu có chiều cao gần bằng ¼ chiều cao của hình trụ , chiều ngang của hình cầu gần bằng ½ chiều ngang của hình trụ. Dùng chì phác nhẹ tay (nét mờ để dễ điều chỉnh, tẩy xoá). Khi khung hình chung và khung hình riêng của mẫu đã được xác định tương đối chính xác, cần quan sát mẫu để xác định tỉ lệ các bộ phận trên mẫu. Để phác hình cho cân cần xác định các đường trục đứng và trục ngang, trên từng mẫu vật. Dựa trên các đường trục, xác định vị trí các bộ phận và phác hình từng mẫu vật (các bộ phận của từng mẫu vật). - Khi hình dáng chung của từng mẫu vật đã được xây dựng, tiến hành chỉnh hình cho đúng với đặc điểm của mẫu. Quan sát, so sánh đặc điểm của các bộ phận trên mẫu để điều chỉnh hình vẽ cho đúng. Chú ý đến nét vẽ có chỗ đậm, chỗ nhạt dựa trên cơ sở ánh sáng chiếu vào mẫu vật. Không nên viền chu vi của hình vẽ bằng nét có độ đậm đều nhau làm cho hình vẽ trở nên khô cứng. - Khi hình vẽ được chỉnh sửa, tiếp tục quan sát, so sánh độ đậm nhạt lớn trên mẫu để phân chia các mảng đậm nhạt trên hình vẽ và gợi đậm nhạt bằng bằng các nét đan xen nhau, chồng lên nhau. Trên cơ sở các mảng đậm nhạt lớn điều chỉnh, đẩy sâu, nhấn đậm, nhạt một số chi tiết cần thiết để bài vẽ hoàn chỉnh. Vẽ đậm nhạt cần chú ý đến nguồn ánh sáng chiếu vào mẫu để diễn tả cho đúng. Ánh sáng - Sau phần hướng dẫn chung giáo viên cho học sinh thực hành bài vẽ. Trong khi thực hành giáo viên đến từng nhóm để hướng dẫn cá nhân thực hiện bài vẽ theo đúng các bước tiến hành. 2.4. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC, VỚI BẢN THÂN, ĐỒNG NGHIỆP VÀ NHÀ TRƯỜNG Qua nghiên cứu và thực nghiệm vận dụng các các kĩ năng vào dạy học ở một số bài vẽ theo mẫu, đạt được những kết quả khả quan, từng bước nâng cao chất lượng học sinh qua từng giai đoạn. Chất lượng học sinh năm 2016 - 2017 so với năm học 2014 - 2015 tăng lên rõ rệt. Kết quả cụ thể như sau: Các giai đoạn Khối Lớp Tổng số học sinh Chưa đạt Đạt SL TL% SL TL% Năm học 2014 - 2015 6 80 38 47,5 42 52,5 Năm học 2015 - 2016 7 80 5 6,25 75 93,75 Năm học 2016 - 2017 ( Học kì I) 8 80 2 2,5 78 97,5 * Qua kết quả trên tôi thấy học sinh đã bước đầu có ý thức về các kĩ năng vẽ bài. Sau khi đã có vốn kiến thức về màu sắc giúp các em say mê hơn đối với môn mĩ thuật nói chung và vẽ theo mẫu nói riêng. Các em đã bước đầu nắm được quy luật về màu sắc để vẽ màu. Các em đã dùng màu rất mạnh dạn, đem lại hiệu quả bất ngờ đối với bài vẽ, đảm bảo quy luật dùng màu.Giúp các em khả năng quan sát nhanh năm bắt được hình ảnh thể hiện ở kĩ năng vẽ theo mẫu qua các bài vẽ. ta có thể thấy vẽ theo mẫu là một phân môn vô cùng quan trọng giúp các em hình thành được nhiều yếu tố không chỉ trong vẽ theo mẫu mà còn giúp các em khả năng quan sát kí họa cũng như vẽ tranh đề tài. III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận: Mỹ thuật là bộ môn thuộc lĩnh vực nghệ thuật. Do đó, tuy môn học cũ
Tài liệu đính kèm:
- skkn_phat_trien_ki_nang_ve_theo_mau_va_thuc_hanh_vao_bai_lam.doc