SKKN Một số kinh nghiệm xây dựng thực đơn theo mùa cho trẻ trong trường mầm non Sơn Hà

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ 
PHÒNG GD&ĐT HUYỆN QUAN SƠN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÊN ĐỀ TÀI
MỘT SỐ KINH NGHIỆM XÂY DỰNG THỰC ĐƠN THEO MÙA CHO TRẺ TRONG TRƯỜNG MẦM NON SƠN HÀ
Người thực hiện: Hà Thị Luận
Chức vụ: Phó Hiệu trưởng
 Đơn vị công tác: Trường Mầm non Sơn Hà
 SKKN thuộc lĩnh mực (môn): Quản lý
QUAN SƠN, NĂM 2017
MỤC LỤC
 1. MỞ ĐẦU
 1.1. Lý do chọn đề tài
    Khẩu phần ăn là sự cụ thể hoá của tiêu chuẩn ăn của một người trong một ngày đêm bằng các loại thức ăn sẵn có để đảm bảo nhu cầu về năng lượng và các chất dinh dưỡng khác. Điều quan trọng của khẩu phần ăn là phải cân đối về tỷ lệ các chất dinh dưỡng theo nhu cầu cơ thể. Ăn uống theo đúng yêu cầu dinh dưỡng thì thể lực và trí tuệ sẽ phát triển tốt, giúp cho nhiều gia đình đạt được ước mơ là con cái khỏe mạnh thông minh học giỏi, tạo ra nguồn nhân lực có chất lượng, giúp bảo tồn sự tinh hoa của nòi giống và xã hội phát triển. Bữa ăn của ta hiện nay không còn do nhà nước cung cấp theo định lượng mà là do mức thu nhập của từng gia đình, sự cung cấp của thị trường. Đặc biệt đối với các trường Mầm non tổ chức cho trẻ ăn bán trú tại trường. Mức ăn của trẻ chủ yếu là do sự đóng góp của các gia đình. Trường Mầm non thực hiện nhiệm vụ nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ nhằm hình thành và phát triển ở trẻ một nhân cách toàn diện, chuẩn bị những tiền đề cần thiết cho trẻ bước vào trường Tiểu học. 
 Do đặc điểm cơ thể của trẻ Mầm non còn rất non nớt, sức đề kháng với những tác động từ môi trường bên ngoài còn hạn chế nên đòi hỏi công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho trẻ luôn được đặt lên vị trí hàng đầu trong hệ thống các nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ ở trường Mầm non. Trẻ em dưới 6 tuổi có rất nhiều nguy cơ bị suy dinh dưỡng. Nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng của trẻ đang tuổi lớn và phát triển rất cao cho nên cần được quan tâm chăm sóc và nuôi dưỡng, đảm bảo cho trẻ được ăn nhiều năng lượng và các chất xây dựng cơ thể như chất Prôtít (Đạm), Lipít (Mỡ), Gluxít (Đường), vi ta min và chất khoáng. Ăn uống tốt giúp trẻ lớn nhanh và khỏe mạnh, phát triển và hoạt động vui vẻ. Trẻ có vui vẻ, khỏe mạnh thì mới tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, vui chơi, tìm tòi khám phá các sự vật hiện tượng xung quanh. Trẻ ở lứa tuổi mầm non "Học bằng chơi - Chơi mà học". Trẻ có khỏe mạnh thì ăn mới ngon miệng, tinh thần mới phấn khởi, vui tươi. 
     Song song với việc chăm sóc là việc nuôi dưỡng trẻ mà ăn uống là một nhu cầu không thể thiếu được của mỗi con người. Nấu ăn là một công việc hết sức gần gũi và quen thuộc trong mỗi gia đình và trường Mầm non. Trong mỗi chúng ta ai cũng có thể nấu ăn được nhưng nấu như thế nào để đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng một cách an toàn và hợp lý nhất, điều này không dễ bởi nó luôn luôn đòi hỏi chúng ta phải có những sáng kiến và hiểu biết về nấu ăn nói chung và đặc biệt là nấu ăn cho các cháu ở nhà trẻ và mẫu giáo nói riêng. Nếu trẻ em được nuôi dưỡng tốt sẽ có một sức khoẻ tốt và đó là tiền đề cho sự phát triển của trẻ sau này. Vì vậy công tác nuôi dưỡng trong trường Mầm non là một việc hết sức quan trọng.    
 Bản thân tôi là một Quản lý và được phân công phụ trách công tác nuôi ăn bán trú của nhà trường tôi thật sự băn khoăn trăn trở trước thực tế làm thế nào để có được một thực đơn cân đối hợp lý, đảm bảo calo, cân đối tỷ lệ 3 chất P - L - G, Can xi, B1,Vitamithay đổi theo mùa với nhiều loại thực phẩm phong phú đa dạng. Hiểu được việc xây dựng thực đơn cho trẻ Mầm non có tầm quan trọng như vậy. Cùng với sự giúp đỡ, sự kết hợp của các bạn đồng nghiệp trong tổ nuôi dưỡng và giáo viên trên lớp đã giúp đỡ tôi mang lại những bữa ăn hàng ngày thật ngon miệng cho trẻ. Do vậy tôi đã mạnh dạn chọn đề tài:“Một số kinh nghiệm xây dựng thực đơn theo mùa cho trẻ tại trường Mầm non Sơn Hà”.
 1.2. Mục đích nghiên cứu
    Trên cơ sở nghiên cứu về thực trạng của việc xây dựng thực đơn ở tại trường Mầm non Sơn Hà để tìm ra những biện pháp xây dựng thực đơn hợp lý cho trẻ trong trường Mầm non để phù hợp và đáp ứng với nhu cầu thị trường hiện nay.
 1.3. Đối tượng nghiên cứu.
 Một số kinh nghiệm xây dựng thực đơn theo mùa cho trẻ tại trường Mầm non Sơn Hà.
 1.4. Phương pháp nghiên cứu.
 Khi thực hiện đề tài này tôi nhận định tình hình chung của đối tượng mà tôi nghiên cứu, sau đó đọc, phân tích, tổng hợp tài liệu tham khảo, xây dựng cho mình đề cương sáng kiến và hoàn thành sáng kiến. Tôi sử dụng các phương pháp sau:
 + Phương pháp trải nghiệm thực hành tại nhóm lớp.
 + Phương pháp điều tra thực tế tại nhóm lớp .
 2. NỘI DUNG
 2.1. Cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn
 a. Cơ sở lý luận
  Dinh dưỡng rất cần thiết đối với con người nói chung và trẻ em nói riêng vì trẻ em là tương lai của đất nước. Trẻ em được nuôi dưỡng chăm sóc tốt thì cơ thể mới khỏe mạnh và có sức đề kháng tốt, không mắc các bệnh, hoặc mắc bệnh thì nhẹ và điều trị chóng khỏi. Cơ thể trẻ em là cơ thể đang lớn và trưởng thành. Tất cả chúng ta đều thấy rõ tầm quan trọng của việc ăn, uống là nhu cầu hàng ngày, một nhu cầu cấp bách, cân thiết không thể không có, không chỉ đơn thuần là giải quyết chống lại cảm giác đói. Mà còn giúp để cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động, các axit amin, các Vitamin, chất khoáng là những chất cần thiết cho sự phát triển của cơ thể duy trì các tế bào Nếu thiếu hoặc thừa các chất dinh dưỡng nói trên đều có thể gây bệnh hoặc ảnh hưởng bất lợi cho sức khoẻ. Muốn có một cơ thể khoẻ mạnh cần ăn uống hợp lý và được chăm sóc sức khoẻ đầy đủ. Ở trẻ em tuổi cơ thể đang phát triển mạnh nhu cầu dinh dưỡng rất lớn, nếu thiếu ăn trẻ sẽ là đối tượng đầu tiên chịu hậu quả các bệnh về dinh dưỡng. Ăn uống là cơ sở của sức khoẻ, ăn uống theo đúng yêu cầu dinh dưỡng thì thể lực và trí tuệ phát triển tốt trẻ em mạnh khoẻ học giỏi thông minh và phát triển một cách toàn diện.
Xác định được tầm quan trọng của công tác chăm sóc nuôi dạy thế hệ trẻ từ trước đến nay đều có chiến lược lâu dài về chăm lo bồi dưỡng thế hệ sau này, lúc sinh thời trong bài nói chuyện với lớp đào tạo cán bộ Mẫu Giáo năm 1959 Bác Hồ đã căn dặn: "Dạy trẻ cũng như trồng cây non, trồng cây non được tốt thì sau này cây lớn lên mới tốt". Thực hiện tốt công tác chăm sóc giáo dục trẻ từ 0 đến 6 tuổi là chúng ta đã tạo dựng được một nền móng vững chắc cho sự phát triển bền vững của đất nước sau này. Vì ở lứa tuổi này trẻ phát triển với tốc độ rất nhanh đặc biệt là sự tăng tốc về chiều cao và cân nặng. Vì thế trẻ cần một lượng dinh dưỡng lớn. Hiện nay tỉ lệ suy dinh dưỡng của trẻ em Việt Nam vẫn còn khá cao, chính vì vậy mà công tác phòng chống suy dinh dưỡng là nhân tố quan trọng về chiến lược phát triển con người. Dinh dưỡng là một nhu cầu rất quan trọng đối với chúng ta nói chung và đối với trẻ em nói riêng, trẻ em cần dinh dưỡng để phát triển về thể lực và trí lực. Trẻ em được nuôi dưỡng tốt sẽ mau lớn, khoẻ mạnh, thông minh và học giỏi. Ngược lại nếu nuôi dưỡng không đúng cách trẻ sẽ còi cọc, chậm lớn, chậm phát triển và dễ mắc bệnh, dinh dưỡng không hợp lý kể cả thiếu hoặc thừa đều ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ. Nếu ăn thiếu các chất dinh dưỡng cơ thể trẻ sẽ chậm phát triển, dễ dẫn đến bệnh còi xương và suy dinh dưỡng, còn nếu trẻ ăn thừa chất dinh dưỡng thì dễ mắc các bệnh béo phì. Do đó nguyên nhân dẫn đến suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi là do sự kết hợp nhiều yếu tố như thiếu kiến thức nuôi con, do thiếu ăn và bệnh tật. Nhưng nguyên nhân chính là do cách nuôi dưỡng không hợp lý, cho trẻ ăn vô nguyên tắc, trẻ thích ăn gì thì cho trẻ ăn thứ đó mà phụ huynh không chú ý đến việc phối hợp các loại thực phẩm, không cân đối giữa các chất dinh dưỡng động vật và thực vật, không đảm bảo vệ sinh và kết hợp mắc các bệnh nhiễm khuẩn cụ thể như trẻ bị bệnh sởi, viêm đường hô hấp, biếng ăn hoặc do bị ăn kiêng khem quá mức.
Cho trẻ ăn sam quá sớm gây rối loạn tiêu hoá và kém hấp thụ hoặc cho trẻ ăn quá muộn cơ thể trẻ bị thiếu chất dinh dưỡng. Do đó việc quan tâm đến chế độ dinh dưỡng cho trẻ là việc làm rất cần thiết là trách nhiệm của mỗi nhà trường, mỗi giáo viên góp phần thúc đẩy sự nghiệp giáo dục nước nhà phát triển kịp thời các nước có nền giáo dục tiên tiến hiện đại.
 b. Cơ sở thực tiễn
 Thực tế hiện nay trẻ em Việt Nam tỉ lệ suy dinh dưỡng còn khá cao đó chính là nỗi băn khoăn của toàn xã hội, các cấp lãnh đạo cũng như các nhà trường. Muốn phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ được tốt không phải đợi khi trẻ lớn mà chúng ta phải phòng chống khi trẻ còn trong trứng, trong thời kỳ bào thai đến khi sinh ra và lớn lên. Trong thực tế hiện nay điều kiện đời sống của nhân dân đã được cải thiện hơn, song kiến thức nuôi dạy trẻ chưa được đồng đều nên việc đầu tư và tổ chức bữa ăn cho trẻ cũng như chăm sóc trẻ ở còn nhiều hạn chế đặc biệt ở các vùng nông thôn, vùng dân tộc thiểu số do đó ảnh hưởng ít nhiều đến việc xây dựng thực đơn, khẩu phần ăn cho trẻ ở các trường Mầm non. Đối với trường Mầm non Sơn Hà thì công tác nuôi ăn bán trú được quan tâm trú trọng và xúc tiến ngay từ những ngầy đầu năm học. Tuy nhiên kết quả thi vẫn không như kế hoạch đề ra. Đó cũng là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của trẻ.
 Vì vậy là một người quản lý trường Mầm non để nâng cao chất lượng của từng bữa ăn cho trẻ là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng của người quản lý đang trực tiếp chăm sóc, nuôi sưỡng và giáo dục trẻ.
 2.2. Thực trạng của việc xây dựng thực đơn hợp lý và theo mùa của trường Mầm non Sơn Hà
 a. Thuận lợi
 Ban giám hiệu nhà trường đều đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, tích cực học tập, tự học tự bồi dưỡng, có nhiều năm làm công tác quản lý nên kỹ năng nghiệp vụ cũng như kinh nghiệm quản lý, chỉ đạo đã được tích luỹ qua hàng năm dám nghĩ dám làm, kiên trì, chịu khó.
 Đội ngũ cán bộ giáo viên đoàn kết tốt, đồng tâm đồng sức thực hiện tốt mục tiêu nhiệm vụ năm học. 100% cán bộ giáo viên trong nhà trường có năng lực sư phạm xếp loại khá, tốt và có rất nhiều giáo viên đã đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp trường và huyện.
  Cơ sở vật chất tương đối ổn định các công trình và nguồn nước sạch được đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đồ dùng phục vụ bán trú, công tác vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường đảm bảo an toàn.
  Có sự ủng hộ nhiệt tình của các ban ngành đoàn thể và phụ huynh học sinh được sự tin tưởng tuyệt đối của các bậc cha mẹ trẻ.
         Nhà trường có khuôn viên rộng để cho trẻ hoạt động, cũng như có diện tích đất rộng để tăng gia trồng rau, trồng cây ăn quả như đu đủ, chuối.v.v.
 b. Khó khăn
 Bếp ăn còn tạm bợ, bàn ghế cho học sinh còn thiếu nhiều
 Số trẻ ăn bán trú tại trường đông nhưng chưa tập trung ở một chỗ mà còn rải rác ở các khu lẻ, cô nuôi phục vụ nấu ăn cho trẻ còn thiếu
 Thực phẩm chưa phong phú còn đơn điệu, giá thành cao so với thu nhập của phụ huynh.
      Đại đa số phụ huynh là làm nông nghiệp nên thu nhập thấp ảnh hưởng đến việc chăm sóc giáo dục trẻ.
     Nhận thức của phụ huynh chưa đồng đều nên công tác tuyên truyền chưa đạt kết quả cao.
 * Thực trạng của việc xây dựng thực đơn hợp lý cho trẻ Mầm non.
 Trường Mầm non Sơn Hà đang là một trường thiếu thốn về mọi mặt chưa được đầu tư khang trang, các khu lẻ chưa dồn tập trung một khu, số trẻ ăn bán trú chiếm 85%. Nhà trường có 12 nhóm lớp trong đó 7 lớp mẫu giáo và 5 nhóm nhà trẻ, tổng số học sinh toàn trường là 227 trẻ trong đó học sinh mẫu giáo là 150 cháu còn 77 cháu nhà trẻ.
 Cán bộ giáo viên trong trường là 27 đồng chí trong đó: Ban giám hiệu gồm 2 đồng chí, kế toán gồm 1 đồng chí, giáo viên đứng lớp là 23 đồng chí. 1 cô nuôi. Trình độ chuyên môn: Đại học là: 20, trung cấp là: 7
 Trong những năm qua trường đã thực hiện tốt các chuyên đề vệ sinh dinh dưỡng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, nhằm giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng hàng năm, trường làm tốt công tác tuyên truyền kiến thức nuôi dạy con theo khoa học cho các bậc phụ huynh dưới nhiều hình thức như thông qua các buổi họp phụ huynh, qua các hội thi, tuyên truyền qua các giờ đón trả trẻ.
 Phối kết hợp với hội phụ nữ để tuyên truyền với các nội dung như tổ chức bữa ăn hợp lý cho trẻ, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, cách phòng chống một số loại bệnh cho trẻ...tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ ở trường còn cao đầu năm 35/227 chiếm 15,4%.
 Nhà trường đã tổ chức tốt việc chăm sóc sức khoẻ cho trẻ, như tổ chức cân, đo và theo dõi bằng biểu đồ cho trẻ để kịp thời phát hiện ra số trẻ bị suy dinh dưỡng. Phối hợp với trạm y tế xã, y tế dự phòng để khám sức khoẻ định kỳ cho các cháu để phát hiện bệnh và điều trị kịp thời. Thực hiện tốt vệ sinh phòng bệnh cho trẻ, đảm bảo tốt giấc ngủ cho trẻ.
 Năm học 2016-2017 nhà trường đã tổ chức 12/12 nhóm, lớp ăn bán trú. Công tác phòng chống suy dinh dưỡng của nhà trường trong những năm qua đã đạt được kết quả tương đối tốt nhưng tỉ lệ suy dinh dưỡng vẫn còn ở mức cao. Nguyên nhân đó cũng một phần là do việc xây dựng thực đơn chưa phù hợp với địa phương, chưa theo mùa, tính khẩu phần chưa được hợp lý, thực phẩm còn đơn điệu.
 Qua việc đánh giá thực trạng của trường bản thân tôi đã rút ra được một số tồn tại sau:
      1, Công tác nâng cao chất lượng bữa ăn còn thấp.
 2, Chưa có những thực đơn hợp lý theo mùa.
 3, Thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm chưa thường xuyên.
 4, Lượng Kcalo chưa đảm bảo.
         5, Công tác phối kết hợp chưa thường xuyên.
         6, Tỷ lệ các chất chưa cân đối.
 Trên cơ sở những tồn tại trong việc xây dựng thực đơn của trường, tôi đã mạnh dạn đề xuất một số kinh nghiệm nhằm giải quyết những tồn tại trên, góp phần xây dựng thực đơn hợp lý cho trẻ trong nhà trường và góp phần giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng của trường xuống mức thấp nhất.
 2.3. Một số kinh nghiệm xây dựng thực đơn hợp lý cho trẻ ở trường Mầm non Sơn Hà.
     Chúng ta biết rằng trẻ em là cơ thể đang lớn và đang phát triển. Sự phân chia các gia đoạn lứa tuổi giúp chúng ta hiểu về đặc điểm của trẻ để nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ phù hợp và tốt nhất. Ăn uống là cơ sở của sức khỏe, ăn uống đúng yêu dinh dưỡng thì thể lực và trí tuệ mới phát triển, dinh dưỡng thiếu không đáp ứng đủ sẽ gây cho trẻ bị thiếu dinh dưỡng, chậm phát triển thể lực và trí tuệ, ảnh hưởng đến cuộc sống hiện tại và tương lai của trẻ. Dinh dưỡng hợp lý là một yêu cầu bắt buộc đối với trẻ, nếu khẩu phần dinh dưỡng không hợp lý sẽ dẫn đến nhiều bệnh tật cho trẻ. Như vậy nhu cầu dinh dưỡng hằng ngày của trẻ hết sức quan trọng nhưng trái lại trẻ không thể ăn một lượng thức ăn lớn. Do vậy khẩu phần cân đối và hớp lý và cần đảm bảo một số yêu cầu sau:
       + Đảm bảo đủ lượng calo.
      + Cân đối các chất P (protêin ) - L (Lipid) - G (Glucid) .
        + Thực đơn đa dạng phong phú, dùng nhiều loại thực phẩm .
      + Thực đơn theo mùa, phù hợp với nguồn thực phẩm ở tại địa phương.
      + Đảm bảo chế độ tài chính.
      + Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
    Muốn xây dựng thực đơn cho trẻ ta phải bám sát vào các yêu cầu trên, các yêu cầu đó luôn là tổng thể thống nhất trong mỗi thực đơn. Sau đây tôi đưa ra một số kinh nhgiệm xây dựng thực đơn theo từng yếu tố cụ thể:
 a. Đảm bảo đủ lượng calo.
     - Năng lượng được cung cấp từ các chất đạm (P), bột đường (G) và chất béo (L). G có nhiều ở trong các loại ngũ cốc và đường. L có nhiều trong dầu mỡ và các loại hạt có tinh dầu. Khi xây dựng thực đơn ta nên chú ý kết hợp giữa các loại thực phẩm nhiều chất dinh dưỡng và thực phẩm ít chất dinh dưỡng với nhau để đảm bảo lượng calo cần thiết cho trẻ một ngày.
   + Ví dụ : Bữa chính:
                                  Thịt gà rim gừng
                                  Su su, cà rốt xào thịt bò                                 
                                 Canh rau cải cúc nấu tôm
                  Bữa chính chiều :     
                                  Xôi đỗ xanh + Ruốc
  - Với thực đơn này chất dinh dưỡng trong thịt gà là rất thấp cho nên ta phải kết hợp với món rau sào thịt bò và canh rau cải cúc nấu tôm vì thịt bò và tôm có chất dinh dưỡng cao để tỷ lệ các chất dinh dưỡng trong khẩu phần ngày hôm đó cân đối hợp lý và đảm bảo đủ năng lượng Kclo cho trẻ trên ngày để trẻ hoạt động.
 b. Cân đối tỷ lệ giữa các chất :  P  -  L   -  G.
   - Protein hết sức cần thiết cho sự phát triển trí tuệ của trẻ là nguyên liệu chủ yếu để xây dựng lên các tố chất trong cơ thể trẻ mầm non. Protein có nhiều trong thịt, cá, trứng, sữa, đậu, lạc, vừng .
  - Lipid là nguồn cung cấp năng lượng, những loại thức ăn giầu Lipit gồm dầu ăn, mỡ lợn, một số loại thịt cá và một số loại hạt quả có nhiều tinh dầu như đỗ, lạc, vừng...
  - Gluxit cung cấp lượng tinh bột đường chủ yếu trong cơ thể Glucid có nhiều trong gạo, bột mỳ, miến, đường, đậu 
  - Vì vậy trong bữa ăn của trẻ hàng ngày ta cần phải đảm bảo đầy đủ các loại thực phẩm. Qua đó ta cần phải tính toán làm sao để cân đối giữa các chất: P - L - G theo tỷ  lệ thích hợp của trẻ mẫu giáo là: 12 - 15%; 20 - 30%; 55 - 68% và cần cân đối lượng đạm động vật và đạm thực vật phải đạt tỷ lệ 50/50%. Lượng Lipit cũng cần cân đối động vật và thực vật là 50/50%. Còn đối với trẻ nhà trẻ thì tỷ lệ các chất P - L - G là 12 - 15%; 35 - 40%; 45 - 53%. Muốn cân đối được tỷ lệ các chất ta cần phải chú ý đến những đặc điểm sau đây:
   + Đạm có nguồn gốc từ động vật rất nhiều nhưng giá thành lại đắt, ngược lại đạm có nguồn gốc từ thực vật lại rất rẻ. Tiền ăn của các cháu đóng hàng ngày thì hạn chế, vì vậy phải biết kết hợp giữa đạm cung cấp từ thịt, cá, trứng với đạm cung cấp từ đậu, lạc, vừng. Qua đó kết hợp với các loại canh rau có độ đạm tương đối  cao như rau ngót, rau muống, giá đỗ.
  + Muốn đảm bảo được lượng Lipit trong mỗi bữa ăn của trẻ có thể chế biến thành các món rán, xào. Để đảm bảo được lượng Gluxit cho trẻ và cân đối giữa hai bữa chính và bữa phụ trong ngày, bữa chính trẻ ăn cơm, bữa phụ có thể chế biến một số món ăn từ gạo nếp, mỳ, chè các loại. Đặc biệt cần chú ý trong cả hai bữa ăn của trẻ đều phải có chất đạm động vật ví dụ bữa chính chiều phải là bún nấu thịt, nếu là bánh rán thì phải là bánh rán nhân mặn.
 c. Thực đơn đa dạng phong phú, dùng nhiều loại thực phẩm.
  - Tất cả các chất dinh dưỡng đều hết sức cần thiết cho cơ thể trẻ ở lứa tuổi mầm non vì thế trong mỗi bữa ăn hàng ngày của trẻ ta phải kết hợp nhiều loại thực phẩm. Mỗi loại thực phẩm lại cung cấp một số chất nhất định, cách tốt nhất để trẻ ăn đủ chất là phải đan xen thêm nhiều loại thực phẩm trong bữa ăn, có như vậy thực đơn mới phong phú đa dạng.
  Ví dụ: Thực phẩm từ đậu phụ có thể chế biến thành đậu rán sốt cà chua, đậu nhồi thịt, trứng hấp thịt đậu phụ 
    - Thực phầm từ cua đồng ngoài nấu canh riêu cua có thể kết hợp rau mùng tơi, rau đay, mướp, rau dền, rau muống, khoai sọ, rau ngót chất nọ bổ sung cho chất kia làm cho giá trị dinh dưỡng của ba chất tăng lên rất nhiều.
    - Để tăng thêm phần hấp dẫn của món ăn trên cùng một loại thực phẩm ta có thể kết hợp hợp với một số gia dảm khác tạo ra nhiều món ăn khác nhau  nên tránh các loại gia dảm cay, nóng.
 d. Thực đơn theo mùa.
    - Ở lứa tuổi Mầm non đòi hỏi nhu cầu dinh dưỡng và năng lượng cũng vô cùng quan trọng, vì thế khi chế biến các món ăn cũng phải đặc biệt quan tâm về khẩu vị và trạng thái của thức ăn.
     - Khi xây dựng thực đơn phải chú ý đến các món ăn của trẻ nhất là khâu chế biến như băm nhỏ, thái nhỏ, nấu phải nhừ, mềm kể cả rau.   
  - Ăn uống còn phụ thuộc vào điều kiện khí hậu theo từng mùa. Mùa hè nóng bức nhu cầu về các món có nhiều nước tăng lên và những món canh chua, canh cua trẻ rất thích ăn. Mùa đông thời tiết lạnh ta có thể sử dụng các món sào, rán thuộc các món ăn hầm nhừ ăn nhiều hơn.
 Còn về thực phẩm các loại rau quả ta nên dùng mùa nào thức đó không cần thiết phải sử dụng thực phẩm trái mùa.
 e. Đảm bảo chế độ tài chính.
  - Với mức tiền thu 13.000đ/ngày/ trẻ, để xây dựng được thực đơn đầy đủ năng lượng và dinh dưỡng lại đảm bảo lượng calo và đạt tỷ lệ các chất đòi hỏi phải tính toán theo khả năng tài chính hiện có. Để đảm bảo bữa ăn được phong phú đa dạng thực đơn ngày nào cũng phải có thịt hoặc cá, trứng, tôm và canh rau, quả chín...phải biết phối hợp thực phẩm đắt với thực phẩm rẻ.
   - Nguyên tắc này rất quan trọng mà số tiền cho mỗi xuất ăn lại có hạn nhờ có nó mà trong mỗi bữa ăn hàng ngày của trẻ, trẻ vẫn được ăn