SKKN Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống nhằm hình thành thói quen tự lập cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi tại lớp E1 Trường mầm non Thiệu Thành, Thiệu Hóa, Thanh Hóa.”

SKKN Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống nhằm hình thành thói quen tự lập cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi tại lớp E1 Trường mầm non Thiệu Thành, Thiệu Hóa, Thanh Hóa.”

 Giáo dục và Đào tạo luôn giữ vai trò quan trọng, là yếu tố quyết định tới sự thành bại của một xã hội. Trong đó, giáo dục mầm non là một bậc học đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Ở trường mầm non các cháu không chỉ được chăm sóc, nuôi dưỡng mà còn có một hệ thống giáo dục hoàn chỉnh bao gồm các hoạt động như học tập, vui chơi, lao động tất cả đều nhằm hướng đến sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ.

Trên mọi mặt của đời sống đã có sự thay đổi rõ nét. Cuộc sống của con người ngày càng văn minh hơn, hiện đại hơn. Để bắt nhịp cùng cuộc sống hiện đại đòi hỏi con người cần tư duy, năng động sáng tạo và linh hoạt. Trong đó Giáo dục kỹ năng sống là một trong những nội dung quan trọng nhất cho trẻ mầm non và là một trong những kỹ năng nền tảng giúp trẻ mầm non hình thành và phát triển toàn diện nhân cách. Chưa bao giờ giáo dục kỹ năng sống cho trẻ được giáo viên mầm non và các bậc cha mẹ quan tâm nhiều như hiện nay. Tuy nhiên vẫn còn giáo viên mầm non và các bậc cha mẹ lúng túng về kiến thức và phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Những năm gần đây, các trung tâm đào tạo kỹ năng sống cho trẻ được mở ra rất nhiều, thế nhưng có phải trẻ nào cũng có điều kiện tham gia và cứ tham gia vào các trung tâm đó là trẻ có kỹ năng sống tốt hay không.

Giáo dục kỹ năng sống là giáo dục cách sống tích cực, xây dựng những hành vi lành mạnh và thay đổi những hành vi, thói quen tiêu cực giúp trẻ có được những nhận thức, kiến thức, hành vi, thái độ và kỹ năng thích hợp. Chính trường mầm non và gia đình là môi trường rèn luyện tốt nhất, giáo viên mầm non và cha mẹ là những người hướng dẫn tốt nhất cho trẻ mầm non nhất là đối với trẻ nhà trẻ.

Giáo dục kỹ năng sống là quá trình tác động sư phạm có mục đích, có kế hoạch nhằm hình thành năng lực hành động tích cực, có liên quan với kiến thức và thái độ, giúp trẻ có ý thức về bản thân, quan hệ xã hội, giao tiếp, thực hiện công việc của bản thân và ứng phó có hiệu quả với các yêu cầu, thách thức của cuộc sống hàng ngày, thông qua những mối quan hệ liên quan đến nhân cách trong điều kiện sống cụ thể.

Qúa trình giáo dục kỹ năng sống được xác định bởi các thành tố: Đối tượng tham gia, mục đích, nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức đánh giá.

 

doc 21 trang thuychi01 95179
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống nhằm hình thành thói quen tự lập cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi tại lớp E1 Trường mầm non Thiệu Thành, Thiệu Hóa, Thanh Hóa.”", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC
STT
NỘI DUNG
Trang
1
MỞ ĐẦU
2
1.1
Lí do chọn đề tài
2
1.2
Mục đích nghiên cứu
3
1.3
Đối tượng nghiên cứu
3
1.4
Phương pháp nghiên cứu
3
2
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
3
2.1
Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
3
2.2
Thực trạng của vấn đề
4
2.3
Các giải pháp giải quyết vấn đề
6
Giải pháp 1: Xác định kỹ năng phù hợp với độ tuổi trẻ 24- 36 tháng tuổi
6
Giải pháp 2: Giáo dục trẻ kỹ năng biết tự bảo vệ bản thân
7
Giải pháp 3. Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động
10
Giải pháp 4: Phối hợp với cha mẹ và cộng đồng
15
2.4
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
16
3
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
18
3.1
Kết luận
18
3.2
Kiến nghị
19
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
 Giáo dục và Đào tạo luôn giữ vai trò quan trọng, là yếu tố quyết định tới sự thành bại của một xã hội. Trong đó, giáo dục mầm non là một bậc học đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Ở trường mầm non các cháu không chỉ được chăm sóc, nuôi dưỡng mà còn có một hệ thống giáo dục hoàn chỉnh bao gồm các hoạt động như học tập, vui chơi, lao độngtất cả đều nhằm hướng đến sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ. 
Trên mọi mặt của đời sống đã có sự thay đổi rõ nét. Cuộc sống của con người ngày càng văn minh hơn, hiện đại hơn. Để bắt nhịp cùng cuộc sống hiện đại đòi hỏi con người cần tư duy, năng động sáng tạo và linh hoạt. Trong đó Giáo dục kỹ năng sống là một trong những nội dung quan trọng nhất cho trẻ mầm non và là một trong những kỹ năng nền tảng giúp trẻ mầm non hình thành và phát triển toàn diện nhân cách. Chưa bao giờ giáo dục kỹ năng sống cho trẻ được giáo viên mầm non và các bậc cha mẹ quan tâm nhiều như hiện nay. Tuy nhiên vẫn còn giáo viên mầm non và các bậc cha mẹ lúng túng về kiến thức và phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Những năm gần đây, các trung tâm đào tạo kỹ năng sống cho trẻ được mở ra rất nhiều, thế nhưng có phải trẻ nào cũng có điều kiện tham gia và cứ tham gia vào các trung tâm đó là trẻ có kỹ năng sống tốt hay không. 
Giáo dục kỹ năng sống là giáo dục cách sống tích cực, xây dựng những hành vi lành mạnh và thay đổi những hành vi, thói quen tiêu cực giúp trẻ có được những nhận thức, kiến thức, hành vi, thái độ và kỹ năng thích hợp. Chính trường mầm non và gia đình là môi trường rèn luyện tốt nhất, giáo viên mầm non và cha mẹ là những người hướng dẫn tốt nhất cho trẻ mầm non nhất là đối với trẻ nhà trẻ. 
Giáo dục kỹ năng sống là quá trình tác động sư phạm có mục đích, có kế hoạch nhằm hình thành năng lực hành động tích cực, có liên quan với kiến thức và thái độ, giúp trẻ có ý thức về bản thân, quan hệ xã hội, giao tiếp, thực hiện công việc của bản thân và ứng phó có hiệu quả với các yêu cầu, thách thức của cuộc sống hàng ngày, thông qua những mối quan hệ liên quan đến nhân cách trong điều kiện sống cụ thể.
Qúa trình giáo dục kỹ năng sống được xác định bởi các thành tố: Đối tượng tham gia, mục đích, nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức đánh giá. 
Đối với trẻ mầm non nói chung và đối với lứa tuổi trẻ nhà trẻ 24 – 36 tháng tuổi nói riêng khả năng tiếp thu, nhận thức của trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ dễ nhớ mau quên và hay hành động theo ý muốn. Vì vậy để dạy những kỹ năng sống cho trẻ chỉ là những bước đầu giúp trẻ các kỹ năng như: Biết về bản thân mình, mạnh dạn tự tin, kỹ năng giao tiếp, tự phục vụ bản thân, biết hợp tác chơi với các bạn, kỹ năng thích nghi với môi trường, với cuộc sống thế giới xung quanh cho trẻ thì cô giáo chính là người giữ vai trò và nhiệm vụ quan trọng cũng như bước đầu giúp trẻ có kỹ năng, cô giáo cần nhẹ nhàng, linh hoạt, sáng tạo, lồng ghép các hoạt động để truyền thụ các kỹ năng cho trẻ. Để cung cấp những kỹ năng sống cho trẻ một cách có hiệu quả, tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống nhằm hình thành thói quen tự lập cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tuổi tại lớp E1 Trường mầm non Thiệu Thành, Thiệu Hóa, Thanh Hóa.” 
 1.2. Mục đích nghiên cứu:
Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 24- 36 tháng tuổi.
Nhằm giúp các bậc phụ huynh có thêm những kiến thức cơ bản về giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
 Giúp trẻ có những kỹ năng ban đầu về cuộc sống, hình thành những kinh nghiệm sống, sao cho phù hợp với cuộc sống đang biến đổi không ngừng, tôi nhận thấy trẻ lớp tôi rất thích thú khi trẻ được học về những kỹ năng sống cơ bản qua các hoạt động học, giờ ăn, hoạt động trò chơi và các kỹ năng tự phục vụ của trẻ. Việc tìm ra các giải pháp phù hợp giúp cho trẻ tiếp thu tốt hơn, trẻ có nề nếp hơn và mạnh dạn, tự tin khi tham gia các hoạt động và kỹ năng thực hiện tự phục vụ góp phần vào sự phát triển và hoàn thiện nhân cách con người của trẻ. Nhằm tuyên truyền đến phụ huynh, cộng đồng xã hội cùng chung tay thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, đây cũng là việc làm để tôi thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ theo yêu cầu của giáo dục. 
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sốngnhằm hình thành thói quen tự lập cho trẻ nhà trẻ 24 – 36 tháng tuổi tại lớp E1 Trường mầm non Thiệu Thành 
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận. 
- Nhóm phương pháp trực quan. 
- Phương pháp điều tra thực trạng. 
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn. 
- Phương pháp quan sát.
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận: 
Từ năm học 2008-2009 Bộ GD-ĐT đã phát động phong trào “Xây dựng, trường học thân thiện, học sinh tích cực” đó là: Xây dựng trường, lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn. Dạy và học có hiệu quả, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của học sinh, giúp các em tự tin trong học tập. Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh. Tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng ở địa phương. Trong năm nội dung thực hiện có nội dung rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ, với yêu cầu tăng cường sự tham gia một cách hứng thú của học sinh trong các hoạt động giáo dục với thái độ tự giác, chủ động, ý thức, sáng tạo. [1]
Thực tế nhiều trường hiện nay dường như chỉ quan niệm dạy kiến thức 
chứ chưa dạy trẻ thái độ ứng xử các mối quan hệ đó là quan hệ với con người, 
với thiên nhiên, vì vậy rất nhiều điều trong cuộc sống mà trẻ không được học. 
Trẻ chỉ biết ăn, ngủ, học và vui chơi, trong khi đó kỹ năng tự chủ và kỹ năng 
giao tiếp không được chú ý và thực hiện còn kém. Trẻ chưa có những kiến thức, 
kinh nghiệm về kỹ năng giao tiếp và kỹ năng sống phù hợp. Như vậy, có thể 
thấy hành trang vào đời của trẻ còn nhiều thiếu hụt, trong đó có sự thiếu hụt về 
kỹ năng sống, những kỹ năng đó sẽ giúp trẻ có hành trang tự tin, làm chủ cuộc 
sống. Vậy để trẻ có những kỹ năng sống tốt, phù hợp với cuộc sống bên ngoài, 
thế giới xung quanh. Ngay từ lứa tuổi mầm non trẻ cần được các cô giáo cung 
cấp cho trẻ những kỹ năng sống, những kỹ năng đơn giản qua các hoạt động hàng ngày của trẻ ở lớp.    
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non là những mong đợi của nhà giáo dục về giá trị sống và kỹ năng sống tương ứng mà trẻ có thể đạt được. Giáo dục kỹ năng sống còn giúp cho giáo viên mầm non định hướng và lựa chọn được các kỹ năng sống phù hợp với từng độ tuổi của trẻ với điều kiện kinh tế - văn hóa – xã hội của mỗi địa phương. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ nhà trẻ 24 – 36 tháng tuổi là hướng tới hình thành những giá trị về ý thức bản thân như: An toàn, tự lực, tự tin, tự trọng về quan hệ xã hội như yêu thương, biết ơn, tôn trọng về giao tiếp như hòa nhã, cởi mở, hiệu quả về thực hiện công việc như hợp tác, kiên trì, trách nhiệm, về ứng phó với những thay đổi. 
Trong thời đại hện nay, sự phát triển của kinh tế - xã hội đang đặt ra những yêu cầu ngày càng cao đối với hệ thống giáo dục, đòi hỏi nền giáo dục phải đào tạo ra những con người phát triển về trí tuệ, cường tráng về thể lực, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức. Trong đó, giáo dục kỹ năng sống là bộ phận quan trọng, có tính cốt lõi, nền tảng của công tác giáo dục trẻ.
Giáo dục kỹ năng sống là quan trọng và rất cần thiết, bởi trẻ đang chập chững bước những bước đi đầu tiên vào đời, đang từng bước học làm người. Nếu các kỹ năng sớm được hình thành thì trẻ sẽ có nhân cách phát triển toàn diện và bền vững. Có nhiều công trình khoa học đã chứng minh rằng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ từ lúc đầu đời là chìa khóa thành công cho tương lai của mỗi đứa trẻ.
Với những nguyên nhân trên tôi đã đi sâu vào nghiên cứu đề tài “Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sốngnhằm hình thành thói quen tự lập cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi tại lớp E1 Trường mầm non Thiệu Thành,Thiệu Hóa, Thanh Hóa”. 
2.2. Thực trạng 
* Thuận lợi:
Trường Mầm non Thiệu Thành là trường đã được qui hoạch thành một khu trung tâm thuận tiện cho việc phụ huynh đưa đón trẻ đến trường.
	Cơ sở vật chất trong và ngoài lớp tương đối đầy đủ, thuận lợi cho việc dạy và học. Cảnh quan nhà trường thoáng mát, sạch đẹp, sân trường có cây che bóng mát có đầy đủ các trang thiết bị ngoài trời.
	Ban giám hiệu tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất và kiến thức cho giáo viên: cụ thể hàng tháng trường tổ chức 2 buổi họp chuyên môn để trao đổi về phương pháp cũng như kinh nghiệm của chị em đồng nghiệp giúp tất cả giáo viên nắm chắc chuyên môn nghiệp vụ. 
	Giáo viên có trình độ đạt chuẩn 100%, giáo viên có trình độ trên chuẩn 85,7. Giáo viên nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có kinh nghiệm trong việc chăm sóc nuôi dạy trẻ, tâm huyết với nghề luôn quan tâm đến chất lượng giáo dục của nhà trường. Luôn quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau tạo điều kiện cho việc học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. 
 Bản thân tôi đã có 14 năm trực tiếp giảng dạy, có 8 năm chủ nhiệm lớp nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi nên tôi nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
	Các bậc phụ huynh quan tâm, tin tưởng gửi con và luôn phối hợp chặt chẽ với giáo viên trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ.
	Phòng học rộng rãi, thoáng mát, có diện tích đủ để trẻ hoạt động theo Điều lệ trường mầm non, bên cạnh đó trong phòng cũng có đủ các phương tiện nghe nhìn giúp trẻ tiếp thu một cách tốt nhất.
	Khi thực hiện đề tài dạy kỹ năng sống cho trẻ tôi nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của Ban giám hiệu, sự quan tâm phối hợp của phụ huynh và cộng đồng xã hội cùng các chị em đồng nghiệp trong trường, đặc biệt là sự phối hợp nhịp nhàng của chị em cùng lớp. 
* Khó khăn: 
Số giáo viên theo định biên đang còn thiếu.
 Nhận thức của trẻ không đồng đều, cháu thì sinh đầu năm cháu thì sinh cuối năm nên cũng ảnh hưởng đến công tác chăm sóc giáo dục trẻ hàng ngày ở trường, lớp.
Trẻ từ 24 - 36 tháng tuổi, khả năng phát âm của trẻ còn kém. Kiến thức về kỹ năng sống của trẻ còn nghèo nàn, trẻ còn quá nhỏ chưa đến trường lớp bao giờ, khả năng tiếp thu kiến thức hạn chế, trẻ đi học không thường xuyên ảnh hưởng rất nhiều đến việc giáo dục kỹ năng cho trẻ.
Trẻ vùng nông thôn vốn bị ảnh hưởng cách sống của người dân vùng quê hiền lành chất phát, chưa va chạm với cuộc sống đô thị tấp nập nên trẻ ở vùng nông thôn hay tin người, chưa cảnh giác được những tình huống xấu mà xã hội ngày nay đem lại. Ở nhiều gia đình trẻ được nuông chiều quá mức, muốn gì được nấy, cha mẹ phục vụ, cung phụng trẻ hết tất cả mọi việc khiến cho trẻ không có kỹ năng cơ bản tự phục vụ bản thân. 
Đa số trẻ là con gia đình nông thôn, điều kiện gia đình còn khó khăn nên phụ huynh lo kinh tế gia đình đi làm ăn xa, chưa dành nhiều thời gian quan tâm đến giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, nên thiếu đi sự phối hợp thường xuyên giữa giáo viên với phụ huynh và trẻ. Nếu có thì phụ huynh chỉ biết phối hợp với cô giáo chương trình học của con và chăm sóc cho con thế nào cho tốt chứ phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến dạy kỹ năng sống cho trẻ ngay từ bé. 
Việc dạy kỹ năng sống cho trẻ nhà trẻ từ 24-36 tháng tuổi còn mới mẻ và gặp nhiều khó khăn.
*. Kết quả khảo sát ban đầu:
Trước khi áp dụng các giải pháp của đề tài “Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống nhằm hình thành thói quen tự lập cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi tại lớp E1 Trường mầm non Thiệu Thành, Thiệu Hóa, Thanh Hóa”. Tôi tiến hành khảo sát tình hình của trẻ như sau:
KẾT QUẢ KHẢO SÁT LẦN 1
TT
Nội dung khảo sát
Tổng số học sinh
Kết quả
Đạt
Tỉ lệ %
Chưa đạt
Tỉ lệ %
1
Kỹ năng tự phục vụ chăm sóc bản thân
15
7
46,7
8
53,3
2
Kỹ năng giao tiếp, chào hỏi
15
5
33,3
10
66,7
3
Kỹ năng tự bảo vệ bản thân
15
6
40
9
60
4
Kỹ năng mạnh dạn tự tin
15
7
46,7
8
53,3
5
Kỹ năng hợp tác trong hoạt động
15
6
40
9
60
Kết quả khảo sát trẻ cho thấy kỹ năng sống của trẻ chưa có, vì vậy tôi đã mạnh dạn đưa ra một số giải pháp sau:
2.3. Các giải pháp thực hiện
Giải pháp 1. Xác định kỹ năng phù hợp với độ tuổi trẻ 24- 36 tháng tuổi:
Kỹ năng sống là khả năng trẻ biết làm, biết thực hiện việc gì đó một cách tự giác, thành thạo trong mọi hoàn cảnh. Việc học kinh nghiệm sống với trẻ chẳng bao giờ là sớm, có hàng trăm kỹ năng sống cần thiết với trẻ. Tùy theo lứa tuổi của trẻ để chọn ra nội dung chương trình dưới nhiều hình thức khác nhau. Người giáo viên phải có nhiệm vụ quan trọng để lựa chọn, xác định được các kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi của trẻ như: 
+ Kỹ năng sống tự tin: Ngay từ khi đến lớp giáo viên nên khuyến khích động viên trẻ giới thiệu tên của mình với các bạn trong lớp. Nghĩa là giúp trẻ cảm nhận được mình là ai, cả về cá nhân cũng như trong mối quan hệ với những người khác. Kỹ năng này giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin trong mọi tình huống ở mọi nơi, mọi lúc.
+ Kỹ năng lao động tự phục vụ: Trẻ ở lứa nhà trẻ 24- 36 tháng tuổi còn rất vụng về, khi để trẻ tự xúc ăn có thể bố, mẹ hoặc cô giáo thấy trẻ lúng túng thì lại xúc cho trẻ ăn để tránh rơi vãi, hoặc là khi đến lớp bố mẹ không để cho con cất giầy dép, cởi bớt áo khoác, cất ba lô mà lại làm giúp cho con. Vì thế là giáo viên tôi luôn dạy cho trẻ tự cầm thìa xúc cơm ăn, tự mặc quần áo, ... lúc đầu có thể chưa quen nhưng dần dần trẻ sẽ thành thục trong việc tự phục vụ cho mình.
+ Dạy trẻ biết nói lời cảm ơn, xin lỗi: Ngay từ khi còn bé, nếu trẻ hiểu được nên dùng những lời cảm ơn và xin lỗi trong hoàn cảnh phù hợp thì sẽ rất có lợi cho việc hình thành nhân cách của trẻ sau này. Cho nên giáo viên cần phải biết dạy trẻ sử dụng các lời nói đó vào những hoàn cảnh cụ thể. 
Ví dụ: Khi có người lớn cho quà trẻ phải biết nhận bằng hai tay và nói lời “cảm ơn”, hoặc khi không may lỡ làm bạn ngã thì phải biết dùng lời “xin lỗi” đối với bạn. 
 + Kỹ năng vệ sinh cá nhân: Giúp cho giáo viên dạy trẻ có thể tự súc miệng, đánh răng và rửa mặt. Dạy trẻ cách rửa tay trước mỗi bữa ăn và nhận biết khi nào thì quần áo của mình bị bẩn cần phải giặt. Đối với các bé gái, giáo viên phải biết dạy trẻ thói quen tóc tai luôn gọn gàng, biết giúp người lớn dọn dẹp, không làm ảnh hưởng đến người xung quanh 
+ Kỹ năng sống hợp tác: Khi dạy trẻ kỹ năng hợp tác cần giúp trẻ hiểu có những công việc một mình sẽ không thể làm được. 
Ví dụ: Cùng bê một rổ bóng hay một cái ghế thể dục hoặc cùng bê một rổ đồ chơi cất. Chính vì vậy phải có sự hợp tác của các thành viên trong nhóm.
+ Kỹ năng ham học hỏi, khả năng thấu hiểu: Đây là một trong những kỹ năng quan trọng nhất cần có ở trẻ vào giai đoạn này. Giáo viên cần sử dụng nhiều tư liệu và ý tưởng khác nhau để khêu gợi tính tò mò tự nhiên của trẻ. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng, các câu chuyện hoặc các hoạt động và tư liệu mang tính chất khác lạ thường khêu gợi trí não nhiều hơn là những thứ có thể đoán trước được.
- Kỹ năng lịch sự và tôn trọng người khác : Khi đến nhà người lạ, trước hết bố mẹ cần làm gương chào hỏi để trẻ bắt chước. Điều này cũng giúp trẻ biết tôn trọng người khác. Hãy dạy trẻ nên nhẹ nhàng, nhỏ nhẹ, không la hét, chạy nhảy, hoặc nghịch đồ của người khác khi chưa được phép. Ngoài ra, trong gia đình hãy phân công công việc giữa các thành viên để trẻ thấy, trẻ học và có thể hình thành những thói quen tốt. Đặc biệt, bố mẹ nhớ khen thưởng và động viên trẻ để được khích lệ mà làm tốt hơn. Hãy cho trẻ cơ hội để trẻ thực hiện những phần việc phù hợp vừa sức trẻ. Cho trẻ làm nhiều lần và kèm theo khen thưởng, động viên, chắc chắn trẻ sẽ luôn làm tốt những gì được giao hay được cho phép. 
 Ngay từ những việc đơn giản, nhỏ nhặt nhất hãy để con bạn tự làm như: Tự rửa tay, đi dép, tự xúc ăn, lau bàn, lấy cái này, cất cái nọ, lau đĩa tìm nhiều việc vừa sức để trẻ làm giúp. Trẻ làm xong phải được khen thật nhiều. Quan trọng hơn là phải củng cố lòng tự tin cho trẻ. Ngay cả khi con làm chưa giỏi cũng phải khen. Có vậy trẻ mới có tự tin, để lần sau làm giỏi hơn. Những việc này dù có mất thời gian cũng phải để trẻ tự làm. Cô giáo, cha mẹ giành nhiều thời gian, chịu khó dạy con cách làm thì bây giờ có thể bận bịu nhưng sau này sẽ là những ngày vui.
+ Kỹ năng giao tiếp: Giáo viên cần phải dạy trẻ biết thể hiện bản thân và diễn đạt ý tưởng của mình cho người khác hiểu. Nếu trẻ cảm thấy thoải mái khi nói về một ý tưởng hay chính kiến nào đó, trẻ sẽ thấy thích học và sẵn sàng tiếp nhận những suy nghĩ mới.
Giải pháp 2: Giáo dục trẻ kỹ năng biết tự bảo vệ bản thân.
Trẻ con vốn luôn hiếu động, hiếu kỳ và muốn khám phá những điều mới lạ. Trong cuộc sống ngày nay, khi xã hội ngày càng hiện đại, càng phát triển thì những mối nguy hiểm cho trẻ con ngày càng nhiều. Những nguy hiểm có thể xảy ra với trẻ tiềm ẩn không chỉ ở gia đình, ở trường học, ngoài đường mà còn ở bất kỳ đâu trong cuộc sống này. Đa phần các bậc cha mẹ đều ý thức được điều này, nhưng không phải bậc cha mẹ nào cũng có phương pháp dạy con những kỹ năng bảo vệ bản thân đúng đắn. Sự lựa chọn thường gặp của phụ huynh đó là  tìm cách nghiêm cấm con tiếp xúc với các rủi ro. Việc chỉ nghiêm cấm mà không giáo dục, trau dồi các kỹ năng bảo vệ bản thân càng kích thích tính tò mò, muốn khám phá trong trẻ và không mang lại nhiều tác dụng.
Để trẻ có thể tự bảo vệ bản thân mình trước những nguy hiểm cô giáo, phụ huynh cần giúp trẻ hình thành thói quen và kỹ năng cần thiết. Ngoài ra cha mẹ cũng cần dạy cho trẻ biết những mối nguy hiểm và kỹ năng ứng phó với nguy hiểm mà trẻ có thể gặp phải trong gia đình, ở trường học và ngoài xã hội phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Thời gian gần đây, có nhiều trẻ em bị bắt cóc, trẻ em bị lạm dụng, xâm hại thủ phạm là do những kẻ xấu hoặc là những người thân quen như: Bạn của bố mẹ, hàng xóm quen biết...Chính vì vậy, Cô giáo và bố mẹ hãy kể cho trẻ nghe những câu chuyện tế nhị về những tình huống xấu có thể gây hại cho trẻ và giúp trẻ cần sử lý như thế nào. Cô giáo phối hợp cùng phụ huynh khéo léo dạy trẻ cách giữ gìn bảo vệ các cơ quan và nhất là bốn bộ phận nhạy cảm trên cơ thể. Giúp trẻ chủ động cảnh giác với tình huống khi có người quan tâm thái quá đến cơ thể trẻ. Dạy trẻ một số cách phản kháng và bảo vệ bản thân. 
Ví dụ: Cô kể cho trẻ nghe câu chuyện “Không đi theo người lạ”
“Giờ tan học mẹ chưa kịp đến đón bé Hà. Bỗng có một người lạ mặt đến gần bé Hà và bảo: “Chú sẽ đưa cháu về nhà nhé!”. Hà vội bảo: “Cháu không biết chú, cháu không đi cùng chú được!”. Vừa hay lúc đó mẹ đến đón Hà, bé Hà vui vẻ theo mẹ về nhà” [2]
 Câu chuyện cô vừa kể nhắc bé điều gì.
 - Không đi theo người lạ mặt, chỉ ra khỏi lớp khi có bố mẹ đến đón.
- Người lạ cho quà bánh không được lấy.
- Không cho người khác sờ vào bản thân mình và dạy trẻ biết cách giữ gìn và bảo vệ các cơ quan và các bộ phận trên cơ thể, nơi nào nhạy cảm không ai được nhìn hay sờ vào,
 - Dạy trẻ một số hành động phản kháng để bảo vệ bản thân như: Có người lạ đến gần con có thể kêu cứu, dùng tay xô đẩy người lạ ra, chạy đi. 
Trước đây, với những nội dung dạy trẻ nhận  biết một số nguy cơ không an toàn và cách phòng tránh thì giáo viên thường  giáo dục trẻ với những lời dặn dò  nhắc nhở đơn giản thông qua  nội dung các bài thơ, câu chuyện, bài hát có nội dung giáo dục  dạy trẻ. Song  trên thực tế,  trong chương trình có rất ít bài hát, bài thơ, câu chuyện có nội dung đó. Vì vậy, trong năm học này, tôi nghiên cứu  lựa chọn  những tình huống bất trắc thường xảy ra đưa ra những tình huống cụ thể để  dạy trẻ có kỹ năng ứng  biến khi gặp tình huống khó khăn, biết cách suy nghĩ và giải quyết.
Với chủ đề “Mẹ và những người thân yêu củ

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_so_giai_phap_giao_duc_ky_nang_song_nham_hinh_thanh.doc