SKKN Một số biện pháp hướng dẫn học sinh học tốt dạng toán "rút về đơn vị" ở lớp 3 theo mô hình vnen
Như ta đã biết, mục tiêu của giáo dục Tiểu học là hình thành và phát triển nhân cách của con người, đặt nền móng vững chắc cho giáo dục phổ thông và cho toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân. Mục tiêu đó được thực hiện bằng các hoạt động dạy học và giáo dục thông qua các môn học và các hoạt động ngoại khóa, mà trong đó Toán học là môn học có vị trí, vai trò rất quan trọng trong chương trình tiểu học. Toán học còn là công cụ cần thiết để học sinh học tốt các môn học khác, giúp học sinh nhận thức thế giới xung quanh, hoạt động có hiệu quả trong cuộc sống thực tiễn. Môn toán ở tiểu học góp phần phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận lô gíc, giải quyết các vấn đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống, kích thích trí tưởng tượng, bước đầu hình thành phương pháp suy luận, thói quen làm việc khoa học, chủ động linh hoạt và sáng tạo.
Từ vị trí và nhiệm vụ của môn Toán đặt ra cho người dạy là làm thế nào để nâng cao hiệu quả dạy học toán, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong việc chiếm lĩnh tri thức.
Trong nội dung chương trình môn toán lớp 3 gồm 5 mạch kiến thức: Các kiến thức về số học, các kiến thức về yếu tố hình học, đại lượng và phép đo đại lượng, một số yếu tố thống kê, giải toán có lời văn. Giải toán có lời văn là mạch kiến thức trọng tâm, trong đó giải các bài toán liên quan đến rút về đơn vị lớp có một vị trí quan trọng vì nó góp phần rèn luyện trí thông minh, phát triển tư duy, đặc biệt là tư duy giải toán cho học sinh tiểu học, đồng thời nó còn giúp các em học tốt các mạch kiến thức khác.
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỈM SƠN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC TỐT DẠNG TOÁN " RÚT VỀ ĐƠN VỊ" Ở LỚP 3 THEO MÔ HÌNH VNEN Họ và tên: Nguyễn Thị Thanh Tâm Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường TH Quang Trung SKKN thuộc lĩnh vực: Toán THANH HÓA NĂM 2017 MỤC LỤC MỤC NỘI DUNG TRANG A MỞ ĐẦU 2 I Lý do chọn đề tài 2 II Mục đích nghiên cứu 3 III Đối tượng nghiên cứu 3 IV Phương pháp nghiên cứu 3 B NỘI DUNG 4 I Cơ sở lí luận 4 II Thực trạng dạy học giải các bài toán liên quan đến rút về đơn vị ở lớp 3 theo chương trình VNEN. 5 1 Thực trạng 5 2 Kết quả khảo sát thực trạng 5 III Một số biện pháp tổ chức thực hiện 6 1 Hướng dẫn học sinh nắm chắc phương pháp chung để giải các bài toán. 6 2 Hướng dẫn học sinh nắm chắc phương pháp giải bài toán liên quan đến rút về đơn vị bằng phép tính chia, nhân ( kiểu bài 1). 9 3 Hướng dẫn học sinh nắm chắc phương pháp giải bài toán liên quan đến rút về đơn vị giải bằng 2 phép tính chia ( kiểu bài 2) 11 4 Hướng dẫn học sinh luyện tập so sánh phương pháp giải 2 kiểu bài. 12 5 Kết quả nghiên cứu 12 C KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 14 I Kết luận 14 II Kiến nghị 15 A - MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN SÁNG KIẾN Như ta đã biết, mục tiêu của giáo dục Tiểu học là hình thành và phát triển nhân cách của con người, đặt nền móng vững chắc cho giáo dục phổ thông và cho toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân. Mục tiêu đó được thực hiện bằng các hoạt động dạy học và giáo dục thông qua các môn học và các hoạt động ngoại khóa, mà trong đó Toán học là môn học có vị trí, vai trò rất quan trọng trong chương trình tiểu học. Toán học còn là công cụ cần thiết để học sinh học tốt các môn học khác, giúp học sinh nhận thức thế giới xung quanh, hoạt động có hiệu quả trong cuộc sống thực tiễn. Môn toán ở tiểu học góp phần phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận lô gíc, giải quyết các vấn đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống, kích thích trí tưởng tượng, bước đầu hình thành phương pháp suy luận, thói quen làm việc khoa học, chủ động linh hoạt và sáng tạo. Từ vị trí và nhiệm vụ của môn Toán đặt ra cho người dạy là làm thế nào để nâng cao hiệu quả dạy học toán, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong việc chiếm lĩnh tri thức. Trong nội dung chương trình môn toán lớp 3 gồm 5 mạch kiến thức: Các kiến thức về số học, các kiến thức về yếu tố hình học, đại lượng và phép đo đại lượng, một số yếu tố thống kê, giải toán có lời văn. Giải toán có lời văn là mạch kiến thức trọng tâm, trong đó giải các bài toán liên quan đến rút về đơn vị lớp có một vị trí quan trọng vì nó góp phần rèn luyện trí thông minh, phát triển tư duy, đặc biệt là tư duy giải toán cho học sinh tiểu học, đồng thời nó còn giúp các em học tốt các mạch kiến thức khác. Trong các mạch kiến thức toán ở chương trình tiểu học thì mạch kiến thức “Bài toán liên quan đến rút về đơn vị” là mạch kiến thức khó đối với học sinh bởi vì đối với một số học sinh vốn từ, vốn hiểu biết, khả năng đọc hiểu, khả năng tư duy lôgíc của các em còn rất hạn chế nên khi giải toán dạng này thường rất chậm so với các mạch kiến thức khác. Các em thực sự lúng túng khi giải: Chưa biết phân tích đề toán để tìm ra cách giải, đặt lời giải chưa đúng, thực hiện các phép tính để tìm ra đáp số của bài toán chưa chính xác, chưa biết tổng hợp để trình bày bài giải, diễn đạt chưa rõ ràng, thiếu lôgíc. Vì vậy, khi dạy về giải bài toán liên quan đến rút về đơn vị trong toán học chúng ta cần phải dạy như thế nào để đạt được hiệu quả tối ưu nhất? Đây là những vấn đề vô cùng cấp thiết và không hề đơn giản chút nào. Có lẽ đây không chỉ là những trăn trở, suy nghĩ của riêng bản thân tôi mà chắc chắn sẽ còn là của nhiều bạn đồng nghiệp khác .Vì thế tôi mạnh dạn chia sẻ với đồng nghiệp “Một số biện pháp hướng dẫn học sinh học tốt dạng toán Rút về đơn vị ở lớp 3 theo mô hình VNEN” nhằm góp phần nâng cao chất lượng của những tiết học toán có nội dung giải bài toán liên quan đến rút về đơn vị trong chương trình. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Tôi nghiên cứu sang kiến này nhằm phát huy các giải pháp tối ưu trong việc dạy tốt dạng toán “ Rút về đơn vị” ở lớp 3 theo mô hình VNEN III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU - Học sinh lớp 3B trường Tiểu học Quang Trung. IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp nghiên cứu tài liệu. - Phương pháp khảo sát đánh giá thực trạng. - Phương pháp phân tích tổng hợp. - Phương pháp thống kê so sánh. - Phương pháp dạy thực nghiệm. - Phương pháp tổng kết rút kinh nghiệm. B - NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÍ LUẬN: Căn cứ vào sự phát triển tâm, sinh lý của học sinh tiểu học mà cấu trúc nội dung môn toán phù hợp với từng giai đoạn phát triển của học sinh. Ở lớp 3, các em được học các kiến thức, kĩ năng ở thời điểm kết thúc ở giai đoạn 1, chuẩn bị học tiếp giai đoan sau, cho nên các em phải nắm chắc được tất cả các cơ sở ban đầu về giải toán nói riêng và kĩ năng khác nói chung. Đặc biệt ở lớp 3 sang học kì hai các em được làm quen với các dạng toán hợp cơ bản trong đó có dạng toán liên quan đến rút về đơn vị. Dạng toán này có nhiều ứng dụng trong thực tế, nó đòi hỏi học sinh phải có kĩ năng giải toán tốt, kĩ năng ứng dụng trong thực tế. Trong quá trình dạy học Toán 3, kể từ khi tham gia dự án dạy học theo mô hình trường học mới VNEN của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Điều đáng nói ở đây là giúp cho học sinh tự lĩnh hội được kiến thức theo sự chỉ dẫn của giáo viên để có được hiệu quả như mong muốn. Người giáo viên phải biết tổ chức, hướng dẫn cho học sinh hoạt động dưới sự trợ giúp đúng mức của giáo viên, để mỗi học sinh tự phát hiện và giải quyết bài toán thông qua việc thiết lập mối quan hệ giữa kiến thức mới và kiến thức cũ đã học. Trong việc giải các bài toán liên quan đến rút về đơn vị học sinh lớp 3 theo mô hình trường học mới VNEN, học sinh phải tư duy một cách linh hoạt, áp dụng được tất cả các kiến thức, kỹ năng và khả năng đã có vào việc giải các bài toán liên quan đến rút vè đơn vị, vào các tình huống khác nhau, trong nhiều trường hợp, phải biết vận dụng những dữ kiện, những điều kiện chưa được nêu ra một cách rõ ràng. Học sinh phải tự linh động trong giải toán, phát huy vai trò trung tâm, tích cực, chủ động của học sinh, vì vậy mạch kiến thức giải các bài toán liên quan đến rút về đơn vị đóng vai trò quan trọng trong nội dung chương trình Toán 3. Qua quá trình giảng dạy lớp 3 theo mô hình VNEN, tôi nhận thấy học sinh khi giải các bài toán liên quan đến rút về đơn vị thường rất chậm so với các dạng bài tập khác. Các em rất lúng túng khi viết lời giải tuy rằng các em biết ghi phép tính đúng. Nhiều em nêu lời giải không phù hợp với yêu cầu đề toán đặt ra. Tất cả các nhóm khi làm đến dạng toán có lời văn đều có học sinh giơ thẻ cứu trợ để giáo viên đến hướng dẫn. Thậm chí mới đọc đề xong các em đã cho là khó rồi, không chịu suy nghĩVậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng học sinh yếu toán giải ? Đặc biệt ở lớp 3 dạng toán “Bài toán liên quan đến rút về đơn vị” là một trong các dạng bài khó đối với học sinh lớp 3. Cho nên làm cách nào để các em biết cách làm câu lời giải thích hợp tương ứng với phép tính. Đó là điều mà bản thân tôi luôn suy nghĩ làm cách nào để dạy hiệu quả nhất khi dạy dạng toán này. Trước thực trạng này, qua nhiều năm giảng dạy ở lớp 3 và trong gần bốn năm dạy chương trình thực nghiệm mô hình trưởng tiểu học mới Việt Nam(VNEN) bản thân tôi cũng đã tích luỹ và rút ra một số kinh nghiệm. Đồng thời tôi thấy nó cũng đã góp phần giúp cho học sinh dễ dàng khi giải toán dạng: “Bài toán liên quan đến rút về đơn vị ”. II. THỰC TRẠNG DẠY HỌC GIẢI CÁC BÀI TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN RÚT VỀ ĐƠN VỊ Ở LỚP 3 THEO CHƯƠNG TRÌNH VNEN 1. Thực trạng chung: Trong thực tế hiện nay, việc dạy giải toán nói chung và giải các bài toán liên quan đến rút về đơn vị và vận dụng khi giải các bài toán có liên quan là một vấn đề tương đối khó. Qua thăm dò, phỏng vấn giáo viên và học sinh về kết quả dạy - học giải các bài toán liên quan đến rút về đơn vị cho thấy càng lên lớp trên, khả năng tiếp thu và làm bài của học sinh càng tỏ ra lúng túng, khó khăn. Nhiều học sinh lớp 4, 5 chưa nắm vững các bước để giải bài toán, có em nhớ được các bước để giải bài toán nhưng khi vận dụng vào bài làm thực tế lại tỏ ra không tự tin, khả năng tư duy của các em còn hạn chế. Mặt khác do đặc điểm lứa tuổi, sự chú ý không ổn định của các em chiếm ưu thế các em thường nhạy cảm với những cái mới lạ, những đồ dùng trực quan có màu mè gợi cảm thường được tập chung sự chú ý của học sinh. Trong khi học giải bài toán liên quan đến rút về đơn vị lại rất trừu tượng, dễ nhầm lẫn nên các em ngại khó và thường mắc sai lầm khi giải bài toán. Một mặt do các em chưa có ý thức tự giác và tích cực trong học tập, còn ham chơi hơn ham học, không tập chung chú ý nên không nắm vững kiến thức cơ bản trên lớp. Vì thế mà không làm được bài tập ở nhà. Một lỗi chung nữa do phần lớn học sinh chúng ta là không đọc kĩ đề bài, xác định đúng dạng bài trước khi đặt bút giải bất kỳ một bài toán khó hay dễ, mà chỉ đọc đề qua loa thậm chí chỉ nhìn lướt thấy có vài dấu phép tính đã đặt bút làm luôn. 1.1. Về phía học sinh: Khi giải bài toán liên quan đến rút về đơn vị nhiều học sinh thường thực hiện sai các bước giải hoặc còn lúng túng, gặp nhiều khó khăn, cụ thể do một số nguyên nhân sau: + Thấy toán giải, chưa đọc đề các em đã có cảm nhận là khó. + Đọc đề chưa tập trung suy nghĩ còn mang nặng tính trông chờ nhóm trưởng, thậm chí vừa đọc đề bài đã cho là khó. + Làm xong không soát lại bài giải. Có lúc học sinh làm hai câu lời giải giống nhau mà phép tính lại khác nhau mà các em vẫn không phát hiện ra mình làm sai. Cứ thấy có hai lời giải là được rồi. + Các em còn hiểu nhầm hoặc hiểu lệch vấn đề đưa ra của bài toán, viết sai tên đơn vị của bài toán. + Các em chưa nắm chắc về phương pháp giải toán, cụ thể đọc đề xong mà không nắm được dữ liệu của bài toán, chưa nắm rõ giữa cái biết và cái chưa biết. + Khả năng suy luận phân tích đề của các em còn chậm. 1.2. Về phía giáo viên: Khi giảng bài do tâm lý sợ học sinh không nắm được bài, không hiểu bài nên giáo viên giúp đỡ học sinh một cách quá nhiều, nên vô tình lại trở lại bài giảng theo phương pháp cũ. Khi hướng dẫn học sinh tóm tắt bài toán giáo viên chưa giúp các em hiểu một số từ cần thiết (từ khoá) để làm nổi bật trọng tâm của đầu bài để từ đó lập kế hoạch giải. Khi hình thành các bước giải bài toán giáo viên chưa khắc sâu các bước giải toán cho học sinh. 1.3. Về phía gia đình: Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của con cái. Bên cạnh đó cũng có nhiều phụ huynh rất quan tâm đến việc học của con nhưng lại không nắm được cách giải một số dạng toán ở tiểu học nói chung và dạng toán về bài toán liên quan đến rút về đơn vị ở lớp 3 nói riêng. Mặt khác một số phụ huynh rất muốn con học tốt nhưng vì điều kiện kinh tế gia đình quá khó khăn nên trẻ không được đi học đều vì thế trẻ sẽ không nắm được kiến thức, kĩ năng của bài học thì càng tỏ ra lúng túng và gặp khó khăn hơn nhiều. 2. Kết quả khảo sát thực trạng : Năm học 2016-2017 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 3B. Đầu năm học tôi đã khảo sát chất lượng môn Toán kết quả thu được là: Bảng 1 Lớp Sĩ số ĐIỂM SỐ 9-10 7-8 5-6 < 5 SL TL SL TL SL TL SL TL 3B 33 5 15% 9 27% 16 49% 3 9 % Từ kết quả khảo sát trên cho thấy số lượng học sinh hoàn thành tốt môn toán còn thấp so với yêu cầu về chất lượng. Vẫn còn tồn tại học sinh chưa hoàn thành. Vậy làm thế nào để đưa được chất lượng môn toán của lớp đảm bảo theo yêu cầu được giao và góp phần đưa chất lượng môn toán chung của nhà trường được nâng lên. Tôi tiến hành việc thực hiện những giải pháp đề ra. III. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN: Bài toán liên quan đến rút về đơn vị ở lớp 3 thực chất là những bài toán thực tế. Nội dung bài toán thông qua câu văn nói về những quan hệ tương quan và phụ thuộc, có liên hệ cuộc sống thường xảy ra hàng ngày. Cái khó của bài toán liên quan đến rút về đơn vị là phải lược bỏ những yếu tố về lời văn đã che đậy bản chất toán học chứa trong bài toán và nêu ra phép tính thích hợp để từ đó tìm được đáp số của bài toán. Quá trình giải toán là một hoạt động trí tuệ, khó khăn, phức tạp, hình thành kỹ năng giải toán khó hơn so với kỹ năng tính. Vì các bài toán là sự kết hợp đa dạng nhiều khái niệm, nhiều quan hệ toán học. Giải toán không chỉ nhớ mẫu rồi áp dụng, mà đòi hỏi phải nắm chắc khái niệm, quan hệ toán học và biết làm tính thông thạo. .Vì thế muốn cho học sinh giải tốt bài toán liên quan đến rút về đơn vị, trước tiên chúng ta phải hướng dẫn các em nắm chắc được những bước cần thực hiện khi giải toán nói chung. 1. Hướng dẫn học sinh nắm chắc phương pháp chung để giải các bài toán: Như chúng ta đã biết học sinh trong lớp học VNEN tự học theo sách hướng dẫn. Giáo viên chỉ là người tổ chức, hướng dẫn, hỗ trợ học sinh học tập. Mỗi bài học trong (VNEN) được thiết kế gồm 3 hoạt động chính: Hoạt động cơ bản (hình thành kiến thức mới: học sinh được trải nghiệm, khám phá, tự đọc tài liệu, trao đổi với bạn ngồi bên cạnh, báo cáo kết quả trước nhóm, góp ý cho bạn, lắng nghe ý kiến đóng góp của bạn, nhóm thống nhất ý kiến chung về bài học, học sinh tự học dưới sự trợ giúp của giáo viên), Hoạt động thực hành (củng cố, thực hành, vận dụng kiến thức tại lớp: Học sinh tự thực hành, tự liên hệ kiến thức với thực tế, phát hiện và giải quyết các vấn đề, ứng dụng kiến thức đã học trong cuộc sống dưới sự trợ giúp của giáo viên), hoạt động ứng dụng( nhằm liên hệ kiến thức với thực tế và ứng dụng kiến thức đã học vào cuộc sống ở gia đình, địa phương và có sự giúp đỡ của người lớn). Trong đó, hai hoạt động đặc trưng trên lớp là Hoạt động cơ bản và Hoạt động thực hành. Để học sinh nắm chặc được phương pháp chung để giải các bài toán liên quan dến rút về đơn vị điều đầu tiên phải làm là bồi dưỡng đội ngũ nhóm trưởng. Vào cuối buổi học hoặc đầu buổi học giáo viên mời các nhóm trưởng ngồi lại thành một nhóm và hướng dẫn các em từng bước một. Phải có quá trình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ các em từ thấp đến cao, để các em tự giải quyết công việc từ đơn giản đến phức tạp. Biện pháp trong giai đoạn đầu là bắt tay chỉ việc, sau đó để các em từng bước tự lực giải quyết những công việc cụ thể trong toàn bộ tiến trình tổ chức hoạt động có sự theo dõi, uốn nắn của giáo viên. Phương hướng chung là tăng dần khả năng tự quản của HS đi đôi với việc giảm dần sự tham gia cụ thể của giáo viên trong từng hoạt động cho đến khi các em có thể chủ động hoàn toàn trong công việc. Giáo viên luôn giữ vai trò là người cố vấn, hướng dẫn chứ không phải là người làm thay. Vậy mỗi bài toán các em có làm tốt được hay không đều phụ thuộc vào các phương pháp giải toán được vận dụng ở mỗi bước giải bài toán đó. Cho nên, chúng ta cần hướng dẫn học sinh nắm được các bước giải bài toán như sau: * Bước 1: Đọc kĩ đề toán. * Bước 2: Tóm tắt đề toán. * Bước 3: Phân tích bài toán. * Bước 4: Viết bài giải. * Bước 5: Kiểm tra lời giải và đánh giá cách giải. Cụ thể yêu cầu đối với học sinh như sau: * Bước 1: Đọc kĩ đề toán: Nhóm trưởng yêu cầu mỗi bạn đọc ít nhất 3 lần đề bài toán. Mục đích để giúp các em nắm được ba yếu tố cơ bản. Những “dữ kiện” là những cái đã cho, đã biết trong đầu bài, “những ẩn số” là những cái chưa biết và cần tìm và những “điều kiện” là quan hệ giữa các dữ kiện với ẩn số. Cần tập cho học sinh có thói quen và từng bước có kĩ năng suy nghĩ trên các yếu tố cơ bản của bài toán, phân biệt và xác định được các dữ kiện và điều kiện cần thiết liên qua đến cái cần tìm, gạt bỏ các tình tiết không liên quan đến câu hỏi, phát hiện được các dữ kiện và điều kiện không tường minh để diễn đạt một cách rõ ràng hơn. Tránh thói quen xấu là vừa đọc xong đề đã làm ngay. - Trong khi học sinh đang đọc bài toán giáo viên quan sát các nhóm và đến giúp đỡ kịp thời những học sinh đọc yếu của lớp giúp em đọc bài toán tốt hơn. * Bước 2: Tóm tắt đề toán: Sau khi đọc kĩ đề toán các em biết lược bớt một số câu chữ, làm cho bài toán gọn lại, nhờ đó mối quan hệ giữa cái đã cho và một số phải tìm hiện rõ hơn. Mỗi em cần cố gắng tóm tắt được các đề toán và biết cách nhìn vào tắt ấy mà nhắc lại được đề toán. Thực chất là trình bày một cách ngắn gọn, cô đọng phần đã cho và phần phải tìm của bài toán để làm nổi bật trọng tâm của bài toán. Do vậy giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách đọc, tạo điều kiện cho việc tóm tắt được bài toán. Thực tế học sinh trong nhóm có thể đưa ra rất nhiều cách tóm tắt bài toán khác nhau như: - Tóm tắt bằng chữ. - Tóm tắt bằng sơ đồ đoạn thẳng. - Tóm tắt bằng hình tượng trưng. - Tóm tắt bằng lưu đồ. - Tóm tắt bằng sơ đồ Ven. - Tóm tắt bằng kẻ ô. Khi các nhóm đưa ra rất nhiều cách tóm tắt khác nhau như vậy giáo viên chọn thời điểm chốt lại các cách tóm tắt mà học sinh đã đưa ra rồi hướng các em chọn cách nào cho hiểu nhất, rõ nhất phù hợp nhất nội dung của bài. * Bước 3: Phân tích bài toán: Ở bước này nhóm trưởng tiếp tục thay giáo viên điều hành các hoạt động trong nhóm. Sau khi tóm tắt đề bài xong, các em tập viết phân tích đề bài để tìm ra cách giải bài toán. Cho nên, ở bước này, nhóm trưởng cho học sinh trong phân tích bài toán theo sơ đồ dưới dạng các câu hỏi thông thường. Nhóm trưởng sẽ hỏi và lần lượt các thành viên trong nhóm được trả lời và được nhận xét đánh giá câu trả lời của bạn. Sau khi tất cả các thành viên trong nhóm trả lời được các câu hỏi nhóm trưởng sẽ kết luận cuối cùng câu trả lời đúng nhất - Bài toán cho biết gì? - Bài toán hỏi gì ? - Muốn tìm cái đó ta cần biết gì? - Cái này biết chưa? - Còn cái này thì sao? - Muốn tìm cái chưa biết ta cần dựa vào đâu? Làm như thế nào? Nhóm trưởng hướng dẫn học sinh trong nhóm phân tích xuôi rồi tổng hợp ngược lên. Giáo viên quan sát và kiểm tra lại các câu hỏi đối với học sinh trong nhóm và kiểm tra trực tiếp tới một số học sinh còn yếu xem học sinh đó đã nắm vững dữ kiện của bài toán chưa. Khi các em đã phân tích bài toán và nắm vững được bài toán hỏi gì và cho biết gì thì giáo viên kết luận bước này. Từ những hướng dẫn trên các em nắm bài kĩ hơn, tự các em sẽ dễ dàng giải được bài toán. * Bước 4: Viết bài giải: Học sinh trong nhóm đưa ra câu lời giải, phép tính của bài toán nhóm trưởng cho các thành viên trong nhóm nhận xét thấy đúng hợp lí thì thư kí sẽ ghi kết quả vào phiếu học tập. Dựa vào sơ đồ phân tích, quá trình tìm hiểu bài, các em sẽ dễ dàng viết được bài giải một cách đầy đủ, chính xác. * Bước 5: Kiểm tra lời giải và đánh giá cách giải: Qua quá trình quan sát học sinh giải toán, chúng ta dễ dàng thấy rằng học sinh thường coi bài toán đã giải xong khi tính ra đáp số hay tìm được câu trả lời. Khi giáo viên hỏi: “ Em có tin chắc kết quả là đúng không?” thì nhiều em lúng túng. Vì vậy việc kiểm tra, đánh giá kết quả là không thể thiếu khi giải toán va phải trở thành thói quen đối với học sinh. Cho nên khi dạy giải toán, chúng ta cần hướng dẫn các em thông qua các bước: - Đọc lại lời giải. - Kiểm tra các bước giải xem đã hợp lí yêu cầu của bài chưa, các câu văn diễn đạt trong lời giải đúng chưa. - Thử lại các kết quả vừa tính từ bước đầu tiên. - Thử lại kết quả đáp số xem đã phù hợp với yêu cầu của đề bài chưa Trong thời gian học sinh làm việc, giáo viên đi xung quanh các nhóm để quan sát các hoạt động của nhóm chứ không phải phó mặc cho nhóm trưởng. Nếu có vấn đề gì giáo viên giúp đỡ kịp thời có thể đặt câu hỏi gợi mở để giúp đỡ và giải quyết vấn đề mà nhóm đang gặp phải. Giáo viên lựa chọn thời điểm để chốt kiến thức trong tâm trong nhóm. 2. Hướng dẫn học sinh nắm chắc phương pháp giải bài toán liên quan đến rút về đơn vị bằng phép tính chia, nhân ( kiểu bài 1): Để học sinh nắm chắc phương pháp giải kiểu bài toán này, tôi đã tiến hành dạy ngay ở trên lớp theo phương pháp và hình thức sau: Kiểm tra kiến thức cũ: Để nhắc lại kiến thức cũ và chuẩn bị cho kiến thức mới cần truyền đạt, tôi bằng cách cho học sinh khởi động bằng bài toán sau: “Mỗi can chứa được 6 lít mật ong. Hỏi 8 can như vậy chứa đư
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_huong_dan_hoc_sinh_hoc_tot_dang_toan_r.doc