SKKN Kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi Khu chính học tốt 29 chữ cái tiếng việt ở Trường Mầm non Thanh Tân
Khi nói về mục tiêu giáo dục Bác đã nêu: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và cần thiết”. Với giáo dục mầm non “Làm Mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ. Muốn làm được thế thì trước hết phải yêu trẻ. Các cháu nhỏ hay quấy phải bền bỉ chịu khó mới nuôi dạy được các cháu. Dạy trẻ như trồng cây non. Trồng cây non được tốt thì sau này cây lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các cháu thành người tốt”[4]. Ngày nay trong điều kiện xây dựng một đất nước công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì mỗi giáo viên cần suy nghĩ nhiều hơn và sâu sắc hơn trong quá trình đổi mới.
Đặc biệt với trẻ mẫu giáo lớn đây giai đoạn cuối cùng của trẻ ở lứa tuổi mầm non và là lứa tuổi tiền học đường, ở giai đoạn này cùng với sự phát triển của tâm lý trẻ, sự giáo dục của người lớn và nhất là vai trò của cô giáo mầm non sẽ giúp cho trẻ hoàn thiện một cách tốt đẹp về mọi phương diện của việc hình thành nhân cách con người, giúp trẻ vững vàng bước vào trường tiểu học.
Để đáp ứng được yêu cầu cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi, đủ tự tin về kiến thức, kĩ năng bước vào trường tiểu học ngoài việc dạy trẻ phát triển tốt các lĩnh vực thì việc dạy trẻ làm quen với chữ viết để mỗi trẻ đều cảm thấy mình thành công và tự tin bước vào lớp 1.
Trong đó bộ môn Tiếng Việt ở lớp 1 đòi hỏi trẻ phải có lượng kiến thức khá cao như: Nhận biết thành thạo 29 chữ cái với các mẫu chữ khác nhau, chữ in thường, chữ viết thường, chữ in hoa và viết hoa. Trẻ không những phải viết đúng các mẫu chữ, các chữ cái Tiếng Việt mà còn biết đọc, biết phát âm theo từng cụm từ.
1. MỞ ĐẦU 1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Khi nói về mục tiêu giáo dục Bác đã nêu: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và cần thiết”. Với giáo dục mầm non “Làm Mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ. Muốn làm được thế thì trước hết phải yêu trẻ. Các cháu nhỏ hay quấy phải bền bỉ chịu khó mới nuôi dạy được các cháu. Dạy trẻ như trồng cây non. Trồng cây non được tốt thì sau này cây lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các cháu thành người tốt”[4]. Ngày nay trong điều kiện xây dựng một đất nước công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì mỗi giáo viên cần suy nghĩ nhiều hơn và sâu sắc hơn trong quá trình đổi mới. Đặc biệt với trẻ mẫu giáo lớn đây giai đoạn cuối cùng của trẻ ở lứa tuổi mầm non và là lứa tuổi tiền học đường, ở giai đoạn này cùng với sự phát triển của tâm lý trẻ, sự giáo dục của người lớn và nhất là vai trò của cô giáo mầm non sẽ giúp cho trẻ hoàn thiện một cách tốt đẹp về mọi phương diện của việc hình thành nhân cách con người, giúp trẻ vững vàng bước vào trường tiểu học. Để đáp ứng được yêu cầu cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi, đủ tự tin về kiến thức, kĩ năng bước vào trường tiểu học ngoài việc dạy trẻ phát triển tốt các lĩnh vực thì việc dạy trẻ làm quen với chữ viết để mỗi trẻ đều cảm thấy mình thành công và tự tin bước vào lớp 1. Trong đó bộ môn Tiếng Việt ở lớp 1 đòi hỏi trẻ phải có lượng kiến thức khá cao như: Nhận biết thành thạo 29 chữ cái với các mẫu chữ khác nhau, chữ in thường, chữ viết thường, chữ in hoa và viết hoa. Trẻ không những phải viết đúng các mẫu chữ, các chữ cái Tiếng Việt mà còn biết đọc, biết phát âm theo từng cụm từ. Làm quen với chữ cái là một hoạt động hấp dẫn với trẻ mẫu giáo vì trẻ được biết những chữ cái đầu tiên nó là nền móng, là cơ sở cho việc học Tiếng Việt sau này, khi trẻ vào học lớp 1. Thông qua môn học này trẻ sẽ làm quen với 29 chữ cái dưới hình thức "học mà chơi, chơi mà học". Trẻ được làm quen với 29 chữ cái tiếng Việt theo kiểu chữ in thường, được cô giới thiệu biết thêm về kiểu chữ viết thường, chữ in hoa. Phát âm đúng 29 chữ cái. Trông chữ cái đọc dược âm tương ứng và nghe âm tìm được chữ cái. Qua đó trẻ đọc được một số câu thơ, ca dao, đồng dao có chứa âm của chữ cái đã học nhằm hoàn thiện bộ máy phát âm, nói mạch lạc có sự biểu cảm, nói đúng ngôn ngữ tiếng việt. Bộ môn này yêu cầu trẻ phải biết cầm bút, ngồi đúng tư thế khi viết tô được các nét cơ bản và tô 29 chữ cái. Không chỉ thế mà trẻ còn được làm quen với cấu trúc chữ trong cuốn "Bé làm quen với chữ cái" và cách sử dụng vở "Bé tập tô chữ cái"[6]. Do đó việc cho trẻ làm quen với chữ cái là một hoạt động rất quan trọng trong chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi. Góp phần tích cực giúp trẻ có những hiểu biết và kỹ năng cơ bản trước khi vào lớp 1. Việc nâng cao chất lượng giáo dục mầm non chính là nâng cao chất lượng từng hoạt động giáo dục, làm quen với chữ cái và phát triển ngôn ngữ cho trẻ là những hoạt động đóng vai trò quan trọng trong tiến trình giáo dục của lứa tuổi này. Do vậy tôi đã lựa chọn đề tài “Kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi Khu chính học tốt 29 chữ cái tiếng việt ở Trường Mầm non Thanh Tân” với huy vọng tìm ra một số biện pháp thích hợp nhằm góp phần vào hoạt động học tập của trẻ đạt kết quả tốt nhất trong giáo dục Mầm non. 1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: Nhằm tìm ra được ưu điểm và hạn chế của biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi học tốt 29 chữ cái tiếng việt trong Trường Mầm non Thanh Tân. Để từ đó đề xuất một số biện pháp học tốt 29 chữ cái tiếng việt góp phần nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động học tập ở hoạt động lầm quen chữ cái tiếng việt trong Trường Mầm non Thanh Tân. 1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Nghiên cứu về kinh nghiệm giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Khu chính học tốt 29 chữ cái tiếng việt ở Trường Mầm non Thanh Tân. 1.4. PHƯƠNG PHÁP NGIÊN CỨU: 1.4.1. Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Sử dụng nhóm phương pháp so sánh, phân tích, tổng hợp hệ thống hóa một số tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu. 1.4.2. Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu nhập thông tin: a) Phương pháp đàm thoại: Trò chuyện cùng trẻ, cùng đồng nghiệp và phụ huynh nhằm tìm hiểu về các phương pháp, nội dung và hình thức học của trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi Trường mầm non Thanh Tân. b) Phương pháp quan sát kết hợp ghi chép. - Quan sát khách quan hình thức học tập của trẻ. - Quan sát cách đặt câu hỏi và trả lời của cô và trẻ. - Quan sát môi trường học tập của trẻ. - Quan sát kết quả sau giờ học tập của trẻ. - Ghi chép lại kết quả khi trao đổi với phụ huynh. c) Phương pháp dùng phiếu điều tra: Bằng hệ thống các câu hỏi được soạn sẵn trên cơ sở các nguyên tắc nội dung nhất định phù hợp với nội dung và đối tượng nghiên cứu nhằm tạo điều kiện cho trẻ được hỏi thể hiện quan điểm của mình về vấn đề hoạt động làm quen chữ cái. 1.4.3. Phương pháp thống kê, sử lý số liệu: Sử dụng các phép toán thống kê số liệu trên trẻ trước khi áp dụng đề tài và sau khi áp dụng đề tài nghiên cứu. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN. Trường mầm non là trường học đầu tiên của mỗi con người, nơi đó là phôi thai đầu tiên nuôi trẻ lớn lên trên con đường học vấn.Trẻ rất hiếu động tò mò, ham học hỏi, tìm kiếm thế giới xung quanh. Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ tạo cơ hội cho trẻ hoạt động thông qua thực hành, giải quyết vấn đề, trải nghiện tìm tòi, khám phá phát hiện ..giúp trẻ phát triển nhận thức ngôn ngữ tư duy, phát triển các kĩ năng thực hành, giao tiếp, ứng xửchuẩn bị điều kiện cho trẻ vào lớp 1. Vì vậy muốn trẻ vững vàng bước vào lớp 1 chúng ta cần giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt 29 chữ cái tiếng việt qua cách phát âm đúng, nhận biết chữ cái theo mẫu chữ in thường, viết thường và chữ cái in hoa. Học tốt 29 chữ cái tiếng việt là bước khởi đầu cho trẻ có một nền tảng vững chắc trong quá trình học tốt Tiếng việt ở các lớp sau này. Bởi vì chữ cái chính là tế bào tạo nên tiếng nên từ Tiếng việt mà ngôn ngữ là chiếc cầu nối giữa thế giới xung quanh với trẻ. Môi trường có tầm quan trọng đối với việc học chữ cái của trẻ, từ đó cần làm thay đổi môi trường chăm sóc giáo dục trẻ gắn với các chữ cái tiếng việt để trẻ luôn được tiếp xúc với việc học và ôn luyện các chữ cái tiếng việt. Lứa tuổi mẫu giáo là lứa tuổi kì diệu, trẻ hiếu động tò mò, ham muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới tự nhiên và thế giới xã hội. Trẻ mẫu giáo có thể học mọi lúc, mọi nơi, trẻ tiếp thu kiến thức, kỹ năng qua chơi, qua giao tiếp, qua sự trải nghiệm và khám phá thế giới xung quanh. Vì vậy giáo viên cần biết cách tổ chức hoạt động học chữ cái tiếng việt một cách tự nhiên và có thể thông qua các trò chơi đem đến những tri thức cần thiết cho trẻ. Chúng ta sử dụng các trò chơi và tổ chức những trò chơi đó trong các hoạt động hằng ngày giúp trẻ nhận biết và phát âm đúng 29 chữ cái. Việc dạy trẻ 5-6 tuổi học tốt 29 chữ cái tiếng việt để mỗi trẻ đều cảm nhận thấy mình thành công và tự tin, giúp trẻ hiểu rằng đọc và viết chữ là hoạt động hữu ích và rất thú vị, giúp trẻ hình thành nhiều kĩ năng cần thiết cho trẻ trong việc chuẩn bị vào trường tiểu học[2]. 2.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM. 2.2.1. Thực trạng: Năm học 2016 - 2017 tôi được phân công chủ nhiệm lớp mẫu giáo 5-6 tuổi khu trung tâm của trường Mầm Non Thanh Tân với tổng số là 58 trẻ qua thời gian trực tiếp đứng lớp và đi sâu tìm hiểu quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ tôi nhận thấy mình có những thuận lợi và khó khăn sau. * Thuận lợi: - Được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu nhà trường, được sự hộ trợ nhiệt tình của cha mẹ học sinh đã mua sắm cơ bản đồ dùng phục vụ cho hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. - Bản thân tham gia đầy đủ các lớp chuyên đề do trường cũng như ngành tổ chức. - Cơ sở vật chất trường lớp, trang thiết bị cho các hoạt động học của trẻ tương đối đầy đủ. - Thường xuyên được Ban giám hiệu bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, nhà trường luôn tạo điều kiện để bản thân được học hỏi kinh nghiệm ở các đơn vị trường bạn vì vậy tôi đã không ngừng phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. * Khó khăn: - Việc tiếp cận những vấn đề mới trong giáo dục còn chưa rõ nét. - Môi trường tổ chức học tập của trẻ chưa thực sự đầy đủ, chưa phong phú, không có không gian mở cho trẻ khám phá. - Nhận thức của phụ huynh về giáo dục mầm non còn đơn giản, chưa chủ động cung cấp kiến thức cho trẻ khi trẻ cần. - Việc dạy cho trẻ làm quen với 29 chữ cái còn mang nặng hình thức học vẹt, từ phụ huynh tới các cô giáo chỉ cần cho trẻ đọc nhiều để nhớ là được. 2.2.2. Kết quả của thực trạng trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. Bước vào đầu năm học khi tổ chức hoạt động học tập cho trẻ đặc biệt là hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái, tôi cũng đi đầy đủ các bước theo quy định, trẻ tham gia học tập nghiêm túc xong kết quả đạt được không cao như tôi mong muốn. VD: Hoạt động làm quen chữ cái: Làm quen chữ O, Ô, Ơ - Cô cho trẻ xem tranh chùm nho rồi hỏi: Đây là tranh vẽ gì? - Cô chỉ vào từ “Chùm nho” ở dưới bức tranh và cho trẻ đọc từ “ Chùm nho”. - Cô giới thiệu chữ cái O trong từ “chùm nho” và đưa thẻ chữ cái O cho trẻ xem và nhận biết. - Cô cho trẻ phát âm O. - Với chữ cái Ô, Ơ (tổ chức tương tự) sau đó cho trẻ quan sát chữ các chữ O, Ô, Ơ và so sánh chữ cái O với chữcái Ô, chữ cái O với chữ cái Ơ. - Cô bao quát lại toàn bộ ý trả lời của trẻ về hình dáng, cấu tạo, cách phát âm, sự giống nhau và khác nhau giữa các chữ.[1] Qua việc tổ chức hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ tôi đã rút ra được các ưu điểm, hạn chế sau: * Ưu điểm: - Trẻ cơ bản nắm được kiến thức cô truyền đạt. - Thực hiện được yêu cầu của cô, một số kĩ năng cơ bản của bài học. - Tiết học tổ chức nhanh gọn trong thời gian nhất định. * Hạn chế: - Trẻ không hứng thú khi bắt đầu tiết học. - Trẻ không được mở rộng kiến thức qua nhiều tranh ảnh và các hoạt động khác kết hợp. - Các hoạt động được tổ chức không hấp dẫn, môi trường học tập còn cứng nhắc buồn chán. - Phương pháp của cô chưa linh hoạt trong từng nội dung và chưa nắm bắt được tâm lý và nhu cầu muốn khám phá của trẻ. - Trẻ cơ bản đã nắm được các chữ cái đã học xong rất nhanh quên và không thích học chữ. * Kết quả khảo sát chất lượng giáo dục trẻ về nhận biết và phát âm 29 chữ cái Tiếng việt đầu năm học 2016 -2017: TST Mức độ đánh giá Đạt Chưa đạt 58 Tốt Khá Trung bình Yếu ST % ST % ST % ST % 8 13,8% 12 20,7% 22 37,9% 16 27,6% Từ kết quả đánh giá trên tôi đã băn khoăn về chất lượng giáo dục, sự sáng tạo, tư duy của trẻ đặc biệt là việc cho trẻ làm quen với chữ cái.Việc tổ chức hoạt động học tập khám phá sáng tạo để nâng cao chất lượng giáo dục đáp ứng với sự phát triển công nghiệp hóa hiện đại hóa của đất nước là chưa có. Đứng trước những khó khăn đó tôi đã tìm ra một số biện pháp để giúp trẻ phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của trẻ nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen chữ cái làm tiền đề cho trẻ bước vào lớp 1. 2.3. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ SỬ DỤNG ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. 2.3.1.Đổi mới phương pháp và ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động làm quen chữ cái. Đổi mới phương pháp giáo dục là quá trình chuyển từ phương pháp giáo dục coi “Người giáo viên là trung tâm” thành phương pháp giáo dục coi “Trẻ làm trung tâm”[5].Vì vậy tôi luôn tìm tòi tổ chức các hoạt động làm quen chữ cái một cách mới lạ và sáng tạo khuyến khích trẻ tích cực hoạt động, tích cực suy nghĩ để giải quyết vấn đề. Khi tổ chức hoạt động làm quen với chữ cái tôi luôn thực hiện tốt các yêu cầu hướng dẫn trẻ làm quen với chữ cái do Bộ giáo dục quy định. Nhưng trước khi tiên hành cho trẻ làm quen với chữ cái tôi luôn xác định trước hoạt động đó là gì: Hoạt động làm quen chữ cái hay trò chơi chữ cái, sau đó tôi nghiên cứu bài soạn, vạch ra kế hoạch hoạt động, đặt ra mục đích yêu cầu và lên kế hoạch hoạt động cho cô và trẻ. Để hoạt động hấp dẫn ngay từ đầu tôi tìm cách giới thiệu bài một cách hấp dẫn nhất và lồng ghép được nhiều hoạt động khác vào hoạt động làm quen chữ cái một cách phù hợp và khéo léo bằng nhiều hình thức khác nhau, khi tích hợp tôi luôn xen kẻ các hoạt động tích hợp giữa động và tỉnh. Ngoài ra với thời đại công nghiệp hóa hiện đại hóa tôi luôn tìm tòi xây dựng giáo án điện tử áp dụng vào giảng dạy vì các hình ảnh trên Baboy luôn sống động rõ ràng có nhiều hiệu ứng giúp trẻ hứng thú nhớ lâu về hoạt động hay chữ cái được làm quen. . Ví dụ 1: Khi tổ chức hoạt động làm quen chữ cái E, Ê ở chủ điểm gia đình. Tôi tổ chức dưới các dạng “Hội thi” để trẻ luôn được hứng thú và thi đua nhau cùng học. Hội thi gồm 3 phần: Phần1: Phần thi xã hội: Trẻ được trò chuyện về chủ đề, cô bật các video về chủ đề cô và trẻ cùng trò chuyện, đọc thơ hay múa hát về các đoạn video đó. Cô chiếu hình ảnh về mẹ đang chăm sóc bé thì cô và trẻ cùng hát bài “Bàn tay mẹ”..v.v. Phần2: Phần thi tìm hiểu: Cô đưa tranh “Mẹ bế bé” ra cho trẻ quan sát và đàm thoại, giới thiệu từ dưới tranh cho trẻ đọc từ dưới tranh, dùng các hiệu ứng để chữ cái E luôn đặc biệt nhất vì khi tất cả chữ cái đều bình thường mà chữ cái E luôn động thì trẻ sẽ luôn để tâm quan sát chú ý đến chữ cái đó và suy nghĩ xem tại sao chữ cái đó luôn nhảy nhót như vậy. Hình ảnh cô và trẻ học chữ cái trên ti vi đang đọc từ dưới tranh “Mẹ bế bé”. Cô giới thiệu chữ cái E cần làm quen cho trẻ phát âm, khi phân tích các nét chữ tôi lại sử dụng các hiệu ứng bay đến hay nổi lên để trẻ luôn cảm thấy mới và hấp dẫn với các nét tạo thành chữ. Cô giới thiệu các kiểu chữ in thường, in hoa và viết thường cho trẻ được biết và mỗi loại kiểu chữ tôi chiếu hình ảnh bên cạnh gạch chân chữ cái đó cho trẻ có sự so sánh và khắc sâu.( Như: Với chữ e in thường thường dùng trong sách in và báo tôi chiếu hình ảnh tờ báo bên cạnh chữ e và gạch chân những chữ cái e in thường được sử dụng trong tờ báo đó) Làm quen với chữ Ê tôi cũng thực hiện tương tự và cho trẻ so sánh điểm giống và khác nhau giữa chữ cái E và Ê. Phần 3: Phần thi nhanh và sáng tạo: Có các trò chơi luyện tập. * Trò chơi 1: Nhanh tay nhanh mắt: Cô phát cho mỗi gia đình một bài thơ in chữ to yêu cầu các thành viên tìm gạch chân chữ cái vừa học đếm và viết số lượng tương ứng sang ô bên cạnh. * Trò chơi 2: Khéo léo sáng tạo: Ở trò chơi này các gia đình sẽ tạo các chữ cái vừa học bằng nhiều hình thức: Tạo bằng các bộ phận trên cơ thể hay xếp chữ bằng nhiều người hoặc tạo chữ bằng que với những chữ cái được tạo ra ở mức độ khó hơn thì sẽ được điểm cao hơn. Hình ảnh trẻ tạo chữ cái E, Ê bằng bút, que. Hình ảnh trẻ tạo chữ cái E bằng nhiều người. Khi tổ chức hoạt động làm quen chữ cái tôi còn lồng ghép sen kẽ các hoạt động khác vào các phần trong bài dạy thật phù hợp: Như sau khi cho trẻ học phát âm xong chữ cái E, Ê tôi cho trẻ luyện âm phát âm E, Ê kéo dài trẻ sẽ rất vui và hứng thú quên đi sự mệt mỏi tập trung học trước đó hứng thú bước sang phần học sau. Ví dụ 2: Khi tổ chức hoạt động trò chơi chữ cái tùy vào từng chủ đề tôi luôn lựa chọn các trò chơi phù hợp để trẻ ôn luyện nhận ra mặt chữ, cách phát âm chữ cái đó, các nét cấu tạo nên chữ và tập tô các nét chữ đó theo dấu chấm mờ. Tôi luôn ưu tiên dùng giáo án điện tử để sử dụng các hiệu ứng với chữ cái mà trẻ tìm thấy hay phát âm đúng * Kết quả: Từ những đổi mới trong phương pháp và ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy tôi nhận thấy trẻ hứng thú hơn trong các hoạt động, những chữ cái đã được học trẻ khắc sâu hơn, kết quả đạt sau mỗi hoạt động cao hơn so với trước đó, trẻ không sợ học chữ mà tự tin thích học chữ học thật giỏi để mang theo niềm tin niềm hy vọng được lên lớp 1 như các anh chị. 2.3.2. Xây dựng môi trường giáo dục gắn với các chữ cái tiếng việt. Môi trường giáo dục học tập, lôi cuốn hấp dẫn trẻ sẽ là giải pháp hữu hiệu trong việc nâng cao chất lượng giáo dục. Xây dựng môi trường giáo dục trong lớp chính là xây dựng các góc học tập nhằm tạo điều kiện cho trẻ được học và chơi theo ý thích, thúc đẩy trẻ tự học và hoạt động tích cực theo cá nhân hoặc nhóm nhỏ để đạt được kết quả như mong đợi.[5] Tạo môi trường làm quen với chữ cái hết sức quan trọng đối với hoạt động làm quen chữ cái, trẻ được hoạt động, được vui chơi, được thường xuyên tiếp xúc với chữ cái sẽ tạo điều kiện tốt cho trẻ khắc sâu chữ cái đã học, làm quen nhóm chữ chưa học. Cụ thể tôi đã xây dựng môi trường ở lớp như sau: - Ở các góc đều có treo các biển ghi tên góc như: Góc phân vai, Góc tạo hình, Góc nghệ thuật, Góc xây dựng, Góc thiên nhiên... - Ở góc học tập: Tôi chọn vị trí thuận lợi để treo bảng chữ cái theo hai mẫu: Chữ in thường và chữ viết thường, phía dưới tôi tạo bảng cài, hàng ngày vào thời gian cho phép (hoạt động góc, hoạt động chiều) tôi có thể gọi từng trẻ lên nhận biết và phát âm chữ cái hoặc phát cho trẻ tranh lô tô phù hợp với chủ đề để trẻ tìm và gắn tranh vào ô có chứa chữ cái tương ứng, sau đó phát âm theo đúng yêu cầu của cô, hoặc trong khi trẻ chơi cùng nhau có thể đố nhau các chữ cái mình biết, tập tô chữ cái - Ở góc phân vai, góc bán hàng: Tôi luôn tạo môi trường chữ cái (Gắn các chữ cái vào tên sản phẩm, tiền có gắn chữ cái và số). Trong khi chơi hoạt động góc trẻ được hoạt động như: Khi trẻ muốn mua sản phẩm nào (Người bán hàng yêu cầu người mua phải gọi tên sản phẩm và kí hiệu chữ cái ghi trên sản phẩm đó thì người bán mới bán cho và yêu cầu người mua trả số tiền bằng thẻ chữ cái mà người bán yêu cầu) Như vậy trong khi chơi trẻ được ôn luyện và làm quen với chữ cái trẻ bắt buộc phải nhớ được chữ cái ghi trên sản phẩm mình muốn mua và tìm được chữ cái người bán yêu cầu, nếu chưa biết thì bạn chơi cùng nhóm chỉ giúp nhưng nếu trẻ không biết và không nhớ nhiều lần nhóm chơi đó sẽ không cho trẻ đó chơi nữa vì lí do không biết chơi. Vì thế khi tham gia chơi trẻ luôn phải khắc sâu ghi nhớ để được chơi cùng bạn. Qua những vai chơi như vậy trẻ luôn phải cố gắng học kiến thức, kĩ năng chơi từ bạn bè để đáp ứng vai chơi mình đóng từ đó giúp trẻ ôm luyện và khắc sâu chữ cái tiếng Việt một cách hiệu quả mà nhẹ nhàng. Ngoài ra ở góc phân vai tôi còn chuẩn bị sách bút cho trẻ chơi, để những trẻ trội hơn có thể (Viết hóa đơn, tên sản phẩm khách cần mua và cách chế biến các món ăn kèm theo hình ảnh minh hoạ.) Hình ảnh bé chơi ở góc phân vai mua bán sản phẩm có gắn chữ cái, tiền bằng thẻ chữ. - Góc thiên nhiên: Ở từng chậu cây tôi viết tên cây như: Cây hoa lan, Cây hoa đồng tiền, Cây sống đời, Hoa mười giờ khi trẻ chơi ở góc luôn nhìn thấy những chữ cái tiếng Việt và nhìn nhiều thành quen trẻ nhớ các mặt chữ, trong khi chơi trẻ có thể đố bạn số chữ cái được viết dưới hình ảnh những bông hoa, đố bạn chơi những chữ cái mình biết trong tên các loại hoa.Từ những cách chơi như vậy vô tình đã giúp trẻ ôn luyện chữ cái tiếng Việt một cách tự nhiên nhất mà hiệu quả đạt cao. - Góc thư viện: Tôi sưu tầm và sáng tác một số câu truyện tranh chữ to ở phía dưới, cho trẻ xem và kể theo truyện như: Cáo thỏ và gà trống, Chú dê đen, Gấu con đi xe đạp, Vì sao thỏ cụt đuôi Qua các hoạt động chơi trẻ tìm hiểu truyện qua hình ảnh và khi đọc truyện cũng bắt chước người lớn nhìn vào dòng chữ bên dưới và khi trẻ đọc trẻ đã nhìn thấy những chữ cái tiếng Việt mình đã học rồi sẽ rất phấn khích và rất vui vì mình cũng biết 1 vài chữ và thể hiện đọc truyện như người lớn - Ở các góc chơi khác: Tôi cũng tìm mọi cách để gắn chữ cái tiếng Việt vào một cách phù hợp nhất để trẻ có thể được tiếp xúc thường xuyên: Như góc xây dựng (Tạo cây tre gắn chữ cái ở các đốt tre, ghi tên cổng trang trại, ghi tên các loại cây, tên công trình.. cho trẻ tập tìm gắn tên cho phù hợp). Với góc nghệ thuật tôi cũng vậy ghi tên các dụng cụ âm nhạc, ở góc có thêm các bài thơ chữ to hay bài hát chữ to cho trẻ chơi biểu diễn, hay yêu cầu trẻ đọc thơ, hát theo các tranh chữ có sẵn Trong việc trang trí lớp tôi treo nhiều tranh ảnh phù hợp với chủ đề đang thực hiện và mỗi bức tranh đều có những dòng chữ cái nói lên nội dung của bức tranh ấy như: Gia đình của bé, hoa mùa xuân, ngày tết quê em, bánh trưng Trong công tác vệ sinh và sinh hoạt hằng ngày ở trên lớp tôi ký hiệu riêng cho mỗi trẻ một chữ cái có trong tên của mình, ký hiệu đó được in trên khăn, cốc và trên tất cả các loại vở của trẻ, trẻ có thể nhận ra đồ dùng của mình dựa và chữ cái kí hiệu riêng, tôi còn quan sát thấy trẻ cò
Tài liệu đính kèm:
- skkn_kinh_nghiem_giup_tre_mau_giao_5_6_tuoi_khu_chinh_hoc_to.doc