Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng khai thác kênh hình trong giảng dạy môn Lịch sử ở trường Trung học Cơ sở
Cơ sở thực tiễn:
Đứng trước nội dung chương trình của sách giáo khoa mới và quan điểm mới của giáo dục đòi hỏi phải đổi mới phương pháp dạy học. Song thực tế sử dụng đồ dùng trực quan hiện nay nói chung và của địa phương đối với học sinh tôi thấy việc sử dụng kênh hình của giáo viên trong một tiết học lịch sử vẫn còn nhiều điều chưa hợp lí như: Một số giáo viên cho rằng việc sử dụng kênh hình là không cần thiết mất thời gian ảnh hưởng lớn đến việc truyền thụ kiến thức. Hoặc một số giáo viên lại cho rằng chỉ cần sử dụng kênh hình khi có đoàn kiểm tra, thanh tra của cấp trên. Hoặc một số giáo viên sử dụng kênh hình còn lúng túng chưa khai thác hết việc sử dụng đồ dùng trực quan đó.
Hơn nữa trong thực tế hiện nay có nhiều học sinh không nắm được những phần cơ bản của lịch sử dẫn tới hiểu không đầy đủ.Vì vậy nhằm trang bị những kiến thức cơ bản nhất định cho các em thì kiến thức lịch sử là không thể thiếu. Để có thể nắm bắt nhanh nhất những nội dung của bài học lịch sử thì phần kênh chữ là rất quan trọng nhưng bên cạnh đó kênh hình cũng có vai trò không kém. Hiện nay, trong chương trình sách giáo khoa của cấp học ở mỗi bài đều có cả kênh chữ và kênh hình. Đọc kênh chữ cung cấp nhiều thông tin quan trọng nhưng kênh hình cũng bổ sung rất nhiều kiến thức. Kênh hình cũng hỗ trợ rất đắc lực cho việc hiểu sâu sắc bản chất của sự kiện lịch sử, hiểu sâu kiến thức lịch sử và hiểu đầy đủ nội dung của bài học. Tuy nhiên, hiện nay một số giáo viên còn lúng túng trong việc thực hiện nội dung này. Có người ngại sử dụng, có người thì lạm dụng sử dụng. Vì vậy làm thế nào để sử dụng có hiệu quả hệ thống kênh hình trong chương trình Lịch sử cấp THCS thì được rất nhiều người quan tâm . Còn đối với học sinh THCS nói chung đa số các em cho rằng môn Lịch sử là môn phụ không cần học nhiều, tất cả những điều đó là một vấn đề tôi và nhiều đồng nghiệp khác đang quan tâm. Chính vì vậy tôi chọn đề tài này với mong muốn để trao đổi về những suy nghĩ việc làm của mình đối với vấn đề vừa trình bầy ở trên hy vọng sẽ được các đồng nghiệp góp ý trao đổi thổng nhất các thiết bị dạy học ở mỗi bài dạy trong chương trình Lịch sử nói chung trong những năm tiếp theo.
PHẦN I. PHẦN MỞ ĐẦU 1.Bối cảnh của sáng kiến (đề tài): Xu hướng của sự phát triển giáo dục hiện nay ở các nước trên thế giới là hướng đến việc đào tạo những con người có năng lực đóng góp vào sự tiến bộ của xã hội, phát triển nền văn minh loài người, biết làm kinh tế, biết quản lý. Trong chiến lược giáo dục các nước đều thể hiện tư tưởng làm cho giáo dục đáp ứng được những thay đổi của xã hội, của thời đại. Trong bối cảnh đó, để nước ta nhanh chóng tiến hành công nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước nhằm thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Vững bước đi lên Chủ nghĩa xã hội, phải phát triển giáo dục đào tạo, phát triển nguồn lực con người là yếu tố cơ bản của sự phát triển chung và bền vững, đào tạo những con người “ vừa hồng, vừa chuyên”, yêu nước thiết tha như Bác kính yêu của chúng ta đã căn dặn con cháu: Dân ta phải biết sử ta Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam. Xuất phát từ nhu cầu chung của xã hội, bộ môn lịch sử trong nhà trường nói chung và trong lịch sử lớp 7 nói riêng đã được đổi mới về nội dung, phương pháp dạy học điều đó đã phát huy được tầm quan trọng của bộ môn lịch sử. 2.Lý do chọn sáng kiến (đề tài): Như chúng ta đã biết lịch sử là một môn học đặc thù với những chuỗi sự kiện, diễn biến đã diễn ra trong quá khứ. Vì vậy, nhiệm vụ của dạy học lịch sử là khôi phục lại bức tranh quá khứ để từ đó rút ra bài học từ quá khứ, vận dụng nó vào trong cuộc sống hiện tại và tương lai. Đây là môn học yêu cầu người học là phải “ Biết sự kiện - Hiểu sự kiện – Nhớ sự kiện”. Trong việc khôi phục lại bức tranh quá khứ một cách sinh động thì phương tiện trực quan là một yếu tố hết sức cần thiết, là phương pháp tối ưu nhằm phát huy tính tích cực và khả năng tự học của học sinh. Trước thực tiễn đó, với sáng kiến kinh nghiệm này tôi đã mạnh dạn sử dụng khai thác kênh hình vào việc nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn Lịch sử trong nhà trường. Đó là lý do tôi chọn đề tài “Vận dụng khai thác kênh hình trong giảng dạy môn lịch sử ở trường THCS”. 3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu sáng kiến (đề tài) : Năm học 2020-2021 tôi thực hiện nghiêm túc sự điều động của trưởng phòng giáo dục và đào tạo huyện Thanh Liêm, cử tôi đi biệt phái một năm sang dạy tăng cường tại trường THCS Thanh Tâm và do xuất phát từ thực tế tôi trực tiếp đươc dạy học môn Lịch sử từ năm 1998 đến nay ( năm 2021) nên đề tài này tôi nghiên cứu ở bộ môn lịch sử ,đi sâu vào khối lớp 7 của trường THCS Thanh Tâm nơi tôi đang dạy tăng cường . 4. Mục đích của sáng kiến (đề tài): Hơn thế nữa trong mỗi tiết học lịch sử kiến thức của một bài rất dài, rất nhiều các sự kiện khó nhớ. Vậy muốn cho học sinh nắm được khái quát kiến thức cơ bản, muốn cho giờ học nhẹ nhàng gây hứng thú cho học sinh thì yêu cầu người giáo viên phải có nghệ thuật và một trong những nghệ thuật cơ bản nhất đó là “phải sử dụng kênh hình một cách linh hoạt”. Những năm gần đây khi điều kiện kinh tế đất nước phát triển. Về cơ sở vật chất tuy chưa đầy đủ hẳn nhưng đã tạo ra bước phát triển mới, trang thiết bị phục vụ cho dạy học mhiều hơn rất thuận lợi cho việc dạy của giáo viên và việc học của học sinh.Vì vậy tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Vận dụng khai thác kênh hình trong giảng dạy ở trường THCS” để nâng cao chất lượng dạy học. Vấn đề sử dụng kênh hình trong dạy học Lịch sử ở trường phổ thông là một vấn đề vô cùng quan trọng. Chúng ta đã nhận thức rõ vai trò ý nghĩa của phương pháp sử dụng kênh hình đối với việc nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn. Trong thực tế việc đổi mới phương pháp dạy học và việc sử dụng trang thiết bị để dạy học đã được các cơ quuan chức năng của Bộ GD-ĐT và các nhà khoa học chuyên ngành giáo dục trong và ngoài nước đảm nhiệm quan tâm như một số cuốn sách đã nghiên cứu về phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học lịch sử trong đó có việc sử dụng kênh hình trong sách giáo khoa lịch sử. Đa số những tài liệu này cung cấp những kiến thức cụ thể cho từng kênh hình chứ chưa đi sâu vào các phương pháp sử dụng kênh hình đó như thế nào, dùng những phương pháp nào thích hợp cho từng loại kênh hình. Vì vậy với đề tài này tôi mạnh dạn đưa ra một số phương pháp sử dụng cụ thể cho một số kênh hình trong sách giáo khoa lịch sử ở trường phổ thông để phát huy tích tích cực chủ động của các em trong việc học tập bộ môn này. Với đề tài này, tôi muốn tìm hiểu thực trạng dạy học lịch sử lớp 7 ra sao? Trên cơ sở đó tôi sử dụng phương pháp dạy học đó là : “Vận dụng khai thác kênh hình trong giảng dạy môn lịch sử ở trường THCS” theo hướng tích cực giúp cho giáo viên và học sinh yêu thích môn lịch sử và nâng cao hiểu biết về phương pháp dạy học mới để đưa chất lượng dạy học bộ môn có kết quả cao. Phần 2 . NỘI DUNG I.Thực trạng của nội dung /giải pháp cần nghiên cứu 1. Cơ sở lí luận: Như chúng ta đã biết đổi mới phương pháp dạy học nói chung và đổi mới phương pháp dạy học lịch sử nói riêng luôn luôn là yêu cầu cấp bách hiện nay, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục là một biện pháp tích cực trong chiến lược đào tạo con người như mục đích giáo dục đã đề ra.Tạo điều kiện cho thế hệ trẻ Việt Nam hoà nhập với sự gia tăng như thác lũ của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật trên phạm vi toàn cầu, làm tròn sứ mệnh xây dựng xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Việc đổi mới về phương pháp dạy học môn lịch sử đòi hỏi phải tiến hành trên những cơ sở khoa học, tiếp thu có chọn lọc những kinh nghiệm và cải tiến cho phù hợp với yêu cầu nội dung dạy học hiện nay. Định hướng đổi mới phương pháp dạy và học đã được xác định trong nghị quyết TW 4 khoá VII (1/1993). Nghị quyết TW 2 khoá VIII (12/1996). Được thể chế hoá trong luật 69 (12/1998) được cụ thể hoá trong các chỉ thị của bộ giáo dục và đào tạo, đặc biệt chỉ thị 15 (4/1999) thực hiện đổi mới giáo dục phổ thông theo chỉ thị 14 của thủ tướng chính phủ về đổi mới sách giáo khoa đổi mới phương pháp dạy học. Thế nhưng cho đến nay sự chuyển biến về phương pháp dạy học ở các trường phổ thông còn chưa đạt hiệu quả cao. Sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước (2000 - 2020), sự thách thức trước nguy cơ tụt hậu trên con đường tiến vào thế kỷ XXI bằng cạnh tranh trí tuệ đang đòi hỏi phải đổi mới giáo dục trong đó có sự đổi mới căn bản về phương pháp day và học. Không những thế đổi mới phương pháp dạy học môn lịch sử còn chú ý đến mục tiêu cấp học, môn học. Mục đích của môn lịch sử ở trường phổ thông là cung cấp cho học sinh về kiến thức của bộ môn lịch sử tức là chúng ta phải giúp cho học sinh lĩnh hội một cách vững chắc hệ thống kiến thức phù hợp với mục tiêu đào tạo và kỹ năng nhận thức của học sinh. Muốn đạt được mục đích đó thì vấn đề sử dụng kênh hình trong dạy học lịch sử lớp 7 ở trường phổ thông luôn luôn là vấn đề cấp bách hiện nay. 2.Cơ sở thực tiễn: Đứng trước nội dung chương trình của sách giáo khoa mới và quan điểm mới của giáo dục đòi hỏi phải đổi mới phương pháp dạy học. Song thực tế sử dụng đồ dùng trực quan hiện nay nói chung và của địa phương đối với học sinh tôi thấy việc sử dụng kênh hình của giáo viên trong một tiết học lịch sử vẫn còn nhiều điều chưa hợp lí như: Một số giáo viên cho rằng việc sử dụng kênh hình là không cần thiết mất thời gian ảnh hưởng lớn đến việc truyền thụ kiến thức. Hoặc một số giáo viên lại cho rằng chỉ cần sử dụng kênh hình khi có đoàn kiểm tra, thanh tra của cấp trên. Hoặc một số giáo viên sử dụng kênh hình còn lúng túng chưa khai thác hết việc sử dụng đồ dùng trực quan đó. Hơn nữa trong thực tế hiện nay có nhiều học sinh không nắm được những phần cơ bản của lịch sử dẫn tới hiểu không đầy đủ.Vì vậy nhằm trang bị những kiến thức cơ bản nhất định cho các em thì kiến thức lịch sử là không thể thiếu. Để có thể nắm bắt nhanh nhất những nội dung của bài học lịch sử thì phần kênh chữ là rất quan trọng nhưng bên cạnh đó kênh hình cũng có vai trò không kém. Hiện nay, trong chương trình sách giáo khoa của cấp học ở mỗi bài đều có cả kênh chữ và kênh hình. Đọc kênh chữ cung cấp nhiều thông tin quan trọng nhưng kênh hình cũng bổ sung rất nhiều kiến thức. Kênh hình cũng hỗ trợ rất đắc lực cho việc hiểu sâu sắc bản chất của sự kiện lịch sử, hiểu sâu kiến thức lịch sử và hiểu đầy đủ nội dung của bài học. Tuy nhiên, hiện nay một số giáo viên còn lúng túng trong việc thực hiện nội dung này. Có người ngại sử dụng, có người thì lạm dụng sử dụng. Vì vậy làm thế nào để sử dụng có hiệu quả hệ thống kênh hình trong chương trình Lịch sử cấp THCS thì được rất nhiều người quan tâm . Còn đối với học sinh THCS nói chung đa số các em cho rằng môn Lịch sử là môn phụ không cần học nhiều, tất cả những điều đó là một vấn đề tôi và nhiều đồng nghiệp khác đang quan tâm. Chính vì vậy tôi chọn đề tài này với mong muốn để trao đổi về những suy nghĩ việc làm của mình đối với vấn đề vừa trình bầy ở trên hy vọng sẽ được các đồng nghiệp góp ý trao đổi thổng nhất các thiết bị dạy học ở mỗi bài dạy trong chương trình Lịch sử nói chung trong những năm tiếp theo. Vấn đề sử dụng kênh hình trong dạy học Lịch sử ở trường phổ thông là một vấn đề vô cùng quan trọng.Đa số những tài liệu này cung cấp những kiến thức cụ thể cho từng kênh hình chứ chưa đi sâu vào các phương pháp sử dụng kênh hình đó như thế nào, dùng những phương pháp nào thích hợp cho từng loại kênh hình. Vì vậy với đề tài này tôi mạnh dạn đưa ra một số phương pháp sử dụng cụ thể cho một số kênh hình trong sách giáo khoa lịch sử ở trường phổ thông để phát huy tích tích cực chủ động của các em trong việc học tập bộ môn này. Trên cơ sở đó tôi thấy việc sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học Lịch sử để phát huy tính tích cực chủ động của học sinh là một vấn đề vô cùng quan trọng. Vì vậy tôi đã chọn đề tài này. 2.1 Thuận lợi, khó khăn - Thuận lợi: + Học sinh chăm ngoan, có ý thức học. + Phụ huynh và nhà trường quan tâm. - Khó khăn: + Một số học sinh chưa thực sự say mê môn học. + Điều kiện học tập của các em còn hạn chế. 2.2 Thành công, hạn chế - Thành công: + Học sinh đã bước đầu có ý thức học môn lịch sử. - Hạn chế: + Việc sử dụng kênh hình của các em chưa thành thạo lắm. 2.3 Mặt mạnh, mặt yếu - Mặt mạnh: + Chất lượng giảng dạy được nâng cao - Mặt yếu : + Trình độ sử dụng công nghệ thông tin khai thác kênh hình của học sinh còn hạn chế. II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN(ĐỀ TÀI): Các giải pháp mới đã tiến hành để giải quyết vấn đề CHƯƠNG I: VẦN ĐỀ SỬ DỤNG KÊNH HÌNH ĐỂ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC , CHỦ ĐỘNG CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG THCS 1.1: Quan niệm về tính tích cực trong việc học tập bộ môn lịch sử ở trường phổ thông : Nghị quyết đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng cũng nêu rõ: “Để đáp ứng yêu cầu về con người và là nguồn lực là nhân tố quyết định sự phát triển của đất nước trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cần tạo chuyển biến cơ bản, toàn diện về giáo dục và đào tạo. Đổi mới phương pháp dạy và học, phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự đào tạo của người học, coi trọng thực hành, thực nghiệm ngoại khóa, làm chủ kiến thức, tránh nhồi nhét, học vẹt, học chay”. Quán triệt đường lối của Đảng, ngành giáo dục và đào tạo xác định nhiệm vụ trọng tâm là tiến hành đổi mới phương pháp dạy học kết hợp với nội dung chương trình sách giáo khoa và kiểm tra đánh giá. Trong đó, chủ trương đổi mới phương pháp dạy học được ghi rõ trong Luật giáo dục năm 2005: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú cho học sinh”. Như chúng ta đã biết: Công cuộc cải cách giáo dục đã và đang được triển khai ở các trường phổ thông, đòi hỏi đồng thời tiến hành cải cách hệ thống giáo dục, về nội dung phương pháp dạy họcNhững biến chuyển to lớn sâu sắc trong thời đại chúng ta càng chứng tỏ sự đổi mới phương pháp dạy học là yếu tố quyết định đến sự thành công của một giờ học, tạo niềm hứng thú, say mê, tìm tòi cho học sinh. Trong đó vấn đề khai thác triệt để thông tin trong sách giáo khoa trong quá trình giảng dạy là vấn đề cốt lõi, quyết định đến chất lượng của một giờ dạy. Trong số những thông tin đó, việc khai thác những thông tin từ các hình ảnh không những tái hiện lại sự kiện đã xảy ra, mà còn có tác dụng gây hứng thú cho học sinh, làm cho các em thích học lịch sử hơn. Bản thân tôi là một giáo viên dạy lịch sử đã 23 năm liên tục, từ năm 1998 đến nay (2021). Trong suốt thời gian ra trường và nhận công tác tôi nhận thức rằng lịch sử là một môn khoa học bởi nó đảm đương sứ mệnh, nhiệm vụ của một nhà nghiên cứu. Nó trau dồi cung cấp cho thế hệ trẻ những hiểu biết về quá khứ, hiện tại và tương lại - đó lá tất cả những gì mang giá trị vật chất và giá trị tinh thần mà nó đã và đang diễn ra trong thời gian không kể ngắn dài. Thông qua bài giảng, người thầy có thể giúp cho học sinh nắm được sự phát triển của xã hội loài người, những quy luật của xã hội, sự hưng thịnh, suy vong của một đất nước, những truyền thống lịch sử, những giá trị văn hóa của một dân tộc hoặc là của cả thế giới. Để từ đó giáo dục cho học sinh lòng yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào dân tộc, tiếp thu và phát huy di sản văn hóa của nhân loại với những giá trị nhân văn truyền thống. Ta thấy có rất nhiều quan điểm về phát huy tích tích cực chủ động của học sinh trong việc học tập lịch sử ở trường THCS nhưng đa số cho rằng phát huy tích tích cực chủ động của học sinh trong việc học tập lịch sử tức là tạo cho các em niềm say mê hứng khởi đối với môn học để từ đó các em tự giác học tập để tiếp thu kiến thức một cách chủ động .Qua đó chất lượng dạy học lịch sử được nâng cao. 1.2: Vấn đề sử dụng kênh hình để phát huy tính tích cực chủ động của học sinh Xuất phát từ mục tiêu giáo dục đào tạo đó là tạo điều kiện cho thế hệ trẻ Viêt Nam hoà nhập với sự gia tăng như thác lũ của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật trên phạm vi toàn cầu làm tròn sứ mệnh xây dựng xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vì vậy người giáo viên có vai trò quan trọng trong quá trình dạy học nói chung và dạy học lịch sử nói riêng.Vì vậy người giáo viên phải tự bồi dưỡng kiến thức, luôn luôn phải đổi mới phương pháp dạy học để nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu đào tạo thế hệ trẻ trong tình hình nhiệm vụ mới của Đất nước. Xuất phát từ nhiệm vụ của bộ môn lịch sử là trang bị cho giáo viên những kiến thức hiểu biết về dạy học lịch sử. Qua đó thực hiện tốt 3 nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo dục, phát triển học sinh xác định mục tiêu giáo dục bộ môn theo mục tiêu đào tạo của nhà trường phổ thông đó là: Làm rõ chức năng của việc dạy học lịch sử. Đề xuất nội dung và các biện pháp sư phạm thao tác sư phạm cho phù hợp với nội dung Lịch sử. Tham gia tìm hiểu các loại tài liệu học tập và đánh giá kết quả học tập của học sinh. Xuất phát từ đặc trưng của tri thức lịch sử: Đó là lịch sử mang tính quá khứ, đòi hỏi chúng ta trong công tác giảng dạy cũng như nghiên cứu lịch sử phải tái hiện lại, khôi phục lại những cái đã qua của hiện tượng lịch sử. Vì nó mang tính quá khứ nên nó luôn luôn gắn liền với thời gian của sự kiện đây là một số đặc điểm đã dẫn đến những khó khăn nhất định trong công tác giảng dạy. Các sự kiện gắn với thời gian trước sau cho nên sự kiện nào xảy ra trước học trước. Trong khi nhận thức của học sinh đi từ gần đến xa ngược lại lịch sử đi từ xa đến gần. Nên trái ngược nhau và rất khó trong việc xây dựng kiến thức. Lịch sử mang tình không lặp lại nghĩa là các sự kiện trong lịch sử xã hội loài người chỉ xảy ra có một lần duy nhất không bao giờ lặp lại như cũ. Cho nên không lấy sự kiện này suy ra sự kiện khác như các ngành khoa học khác. Trong dạy học lịch sử cũng vậy học sinh chỉ được học được tiếp xúc một lần trong một cấp học về một sự kiện lịch sử, những bài sau học sinh không học lại những bài đó. Sự kiện lịch sử mang tính cụ thể luôn luôn gắn với một không gian một thời gian một nhân vật nhât định. Nếu tách khỏi không gian thời gian nhân vật ấy không còn sự kiện lịch sử nữa. Chính vì vậy trong dạy học lịch sử đòi hỏi chúng ta phải giúp cho học sinh nhận thức được các sự kiện trong một bối cảnh lịch sử cụ thể phải nhớ được thời gian, không gian của lịch sử. Trong giảng dạy những sự kiện cơ bản quan trọng cần phải được trình bày một cách cụ thể sinh động có hiệu quả. Muốn vậy giáo viên phải sử dụng tốt, linh hoạt hệ thống kênh hình trong sách giáo khoa. Tính hệ thống: Lịch sử luôn luôn đi từ quá khứ đến hiện tại, lịch sử không tồn tại biện lập nó như một dòng chảy bất tận. Đòi hỏi người giáo viên, giúp học sinh có được một hệ thống kiến thức lôgíc, chặt chẽ. Đặc trưng của tri thức lịch sử còn là sự thống nhất giữa sử và luận. Kiến thức lịch sử bao giờ cũng gồm 2 phần: sử, luận. Phần sử là những sự kiện, hiện tượng gắn liền với thời gian địa điểm, nhân vật, diễn biến, kết quả. Phần luận là giải thích đánh giá, nhận xét, bình luận. Hai phần này gắn liền thống nhất với nhau. điều đó đòi hỏi chúng ta trong giảng dạy phải giúp cho học sinh lĩnh hội được một cách vững vàng những kiến thức tạo nên cái “Sử” và đồng thời tổ chức cho các em đánh giá, bình luận, nhận xét . tất cả đều phải tuân thủ một nguyên tắc trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông là không một sự kiện hiện tượng nào không được giải thích đánh giá và ngược lại không giải thích đánh giá khi không xuất phát từ sự kiện mà các em biết được. Vấn đề sử dụng đồ dùng trực quan nói chung và sử dụng kênh hình nói riêng trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông còn xuất phát từ đặc điểm quá trình nhận thức của học sinh. Đối với học sinh THCS khả năng nhận thức của các em còn chưa cao. Khả năng tư duy còn hạn chế. Tư duy chính là mục đích là điều kiện giúp các em nhận thức. Chính vì vậy trong mỗi một tiết học người giáo viên phải rèn luyện các năng lực tư duy cho học sinh từ thấp đến cao. Do đó việc đặt ra kiến thức vừa phải đối với từng đối tượng học sinh hết sức quan trọng. nó sẽ giúp cho các em có khả năng nhận thức về kiến thức lịch sử một cách dễ dàng. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học. Để đổi mới phương pháp dạy học lịch sử đòi hỏi trước hết người giáo viên dạy lịch sử phải có nhận thức đúng về nó, đồng thời phải biết vận dụng lí luận về đổi mới phương pháp dạy và học lịch sử với khai thác thực tiễn dạy học ở từng địa phương. Đặc biệt phải chú ý tới đối tượng nhận thức để từ đó xác định cho mình cách thức. Phương pháp các hình thức tổ chức dạy học những biện pháp sư phạm cụ thể để hướng dẫn học sinh lĩnh hội một kiến thức một cách chủ động.Việc đổi mới phương pháp dạy học lịch sử không chỉ đòi hỏi sự đổi mới của chính người giáo viên trực tiếp đứng lớp mà phải có sự kết hợp đồng bộ với nhà trường, địa phương và sự ủng hộ của học sinh nhất là khi dạy phần lịch sử địa phương. Tất cả những yêu cầu để đổi mới các khâu của quá trình dạy học lịch sử đều nhằm mục đích quan trọng luôn góp phần nâng cao hiệu quả của từng giờ học cụ thể. Qua đó nâng cao hiệu quả của môn học và thực hiện nhiệm vụ chung của nhà trường. Vấn đề sử dụng kênh hình để phát huy tính tích cực chủ động của học sinh trong dạy học lịch sử đã được nhiều nhà nghiên cứu và giáo viên trực tiếp giảng dạy quan tâm và vận dụng trong các tiết học cụ thể để nâng cao chất lượng giảng dạy 2. Hiệu quả của việc áp dụng sáng kiến (đề tài) vào thực tiễn CHƯƠNG II: CÁC BIỆN PHÁP SỬ DỤNG KÊNH HÌNH ĐỂ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, CHỦ ĐỘNG CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ HIỆN NAY 2.1: Mục tiêu cơ bản của chương trình lịch sử Kế tiếp chương trình lịch sử ở TH, chương trình lịch sử THCS gồm phần lịch sử thế giới và phần lịch sử Việt Nam Yêu cầu cải cách giáo dục phải đổi mới phương pháp dạy và học theo định hướng “ nâng cao tính chủ động phát huy khả năng tư duy của học sinh trong quá trình dạy và học ”càng đòi hỏi sự cố gắng nhiều của giáo viên và học sinh. Từ xuất phát điểm trên đây , mục tiêu chung của chương trình lịch sử THCS là: *Về kiến thức, về phẩm chất và năng lực Cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản, chính xác khoa học để các em có những hiểu biết cần thiết về lịch sử thế giới trung đại, hiện đại nắm được những nét lớn về tiến trình lịch sử Việt Nam từ thời kì nguyên thủy đến năm 1975. Những hiểu biết khái quá
Tài liệu đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_van_dung_khai_thac_kenh_hinh_trong_gia.doc