Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ qua môn Làm quen văn học

Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ qua môn Làm quen văn học

Cơ sở lí luận

Trẻ ở tuổi mầm non thật đáng yêu, tâm hồn trẻ thơ ngây, hồn nhiên như tờ giấy trắng. Mọi hoạt động học tập và vui chơi trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non đều đem lại cho trẻ những điều kỳ lạ, thần tiên.

Thông qua hoạt động dạy và học dưới hình thức như tạo hình, hoạt động với đồ vật, Khám phá khoa học sẽ giúp trẻ phát triển trí tuệ, óc sáng tạo, nhân cách con người “làm quen văn học” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, vì thông qua các hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học là loại hình nghệ thuật, đặc sắc, không thể thiếu được trong đời sống con người. Đặc biệt nó rất gần gũi với trẻ thơ, từ khi mới sinh ra trẻ đã được nghe những lời ru “ầu ơ” đầy yêu thương, gần gũi, ấm áp, tận tình của mẹ, bà và đó cũng là cánh cửa để trẻ phát triển tình cảm xã hội tốt hơn, và mở ra chân trời nhận thức cho trẻ.

Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ. Nói những tiếng nói, đi những bước đi đầu tiên, ngôn ngữ trau chuốt của trẻ, ca dao, chuyện kể là tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những người thân, biết được việc làm tốt, biết yêu cái đẹp, cái thiện, ghét cái ác độc, phê phán những việc xấu, kính yêu Bác Hồ, thật thà, ngoan ngoãn và còn là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo đức trong sáng, mà đặc biệt ở trẻ, lớp lá thì vốn từ và ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ, trẻ nói mạch lạc, nói diễn cảm, nói đúng câu, đúng từ và đúng ngữ pháp.

Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng yêu thiên nhiên ở quả, cây hoa lá, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em. Thông qua hoạt động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm.Thông qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ. Đồng thời trẻ đọc thuộc thơ, kể lại chuyện được. Chính vì thế để đạt được mục đích của môn học làm quen với văn học bản thân tôi đã nghiên cứu suy nghĩ, tìm ra một số biện pháp để giảng dạy tốt môn làm quen văn học.

 

doc 20 trang hoathepmc36 28/02/2022 6313
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ qua môn Làm quen văn học", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHĂM SÓC GIÁO DỤC TRẺ QUA MÔN LÀM QUEN VĂN HỌC
I. Phần mở đầu:
I.1. Lý do chọn đề tài
	Văn học có vai trò quan trọng đối với sự hình thành và phát triển toàn diện nhân cách con người ngay từ thuở ấu thơ, là hành trang cho mỗi người trên suốt đường đời, bởi lẽ những gì đã lưu giữ được trong thời niên thiếu thường rất khó phai mờ. Văn học không chỉ góp phần bồi dưỡng tâm hồn, nâng cao năng lực cảm thụ cái đẹp, mà còn giúp cho trẻ phát triển trí tuệ, mở rộng sự hiểu biết và hướng tới một lối sống giàu lòng nhân ái. 
	Văn học có chức năng xã hội, thẩm mĩ to lớn, cho nên tác phẩm văn học được đưa vào chương trình giáo dục trẻ em trước tuổi đến trường phổ thông. Làm quen văn học được coi là một môn học trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ em.
	Tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là một nhiệm vụ quan trọng ở trường mầm non, đó là sự dẫn dắt mở cửa cho trẻ ngay từ những bước chập chững đầu tiên giúp trẻ củng cố những biểu tượng về cuộc sống xã hội xung quanh, từng bước cung cấp khái niệm mới mở rộng kinh nghiệm sống cho trẻ, giúp trẻ phát triển về ngôn ngữ, sự nhạy cảm thẩm mĩ, năng lực cảm thụ văn học những tố chất ban đầu của năng khiếu nghệ thuật. Tổ chức cho trẻ hoạt động nghệ thuật, cảm thụ tác phẩm văn học, tái tạo và một phần sáng tạo tác phẩm văn học. giúp trẻ rèn luyện khả năng thực hành, trải nghiệm nghệ thuật. Và góp phần phát triển toàn diện ở trẻ về cảm xúc, tình cảm, đạo đức, ý chínhất là phát triển ngôn ngữ nói mạch lạc.
	Trong các hoạt động giáo dục ở trường Mầm non. Hoạt động vui chơi là một trong những hoạt động chủ đạo, song hoạt động học tập được thể hiện qua các giờ hoạt động chung đó là hoạt động cung cấp chủ yếu hệ thống kiến thức, tình cảm xã hội, đạo đức lối sống cần trang bị cho trẻ. Vậy tổ chức trên tiết học như thế nào để trẻ lĩnh hội các kiến thức và kỹ năng sống một cách đơn giản nhất nhưng hiệu quả nhất.
	Muốn làm tốt việc này trước hết đòi hỏi người giáo viên phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi, chu đáo tỉ mỷ, sáng tạo hướng dẫn trẻ tham gia vào các hoạt động một cách có khoa học để bước đầu nắm bắt và hình thành những kỹ năng sống, phát triển trí tưởng tượng phong phú, từ đó trẻ có thể thể hiện được cảm xúc, tình cảm của mình vì mọi hoạt động tư duy của trẻ được chi phối bởi tình cảm. Ngoài ra đối với môn học này người giáo viên phải bằng mọi cách phát triển các hình thức hoạt động của trẻ, cần tổ chức cho trẻ tự hoạt động trên mọi lĩnh vực, cần đầu tư thời gian, công sức và đặc biệt là cần có một giọng đọc, giọng kể truyền cảm thể hiện được tính cách của nhân vật, có như vậy trẻ mới chú ý và tích cực tham gia vào hoạt động hơn
	Trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo tư duy của trẻ thường gắn liền với yếu tố chủ quan, đầy màu sắc xúc cảm, sự kiểm chế các phản ứng của bản thân trẻ chưa cao, kinh nghiệm của trẻ còn hạn chế, đặc biệt trẻ rất giàu tưởng tượng và thường dùng tưởng tượng để nhận thức. 
	Đối với ngôn ngữ phát triển rất nhanh về số lượng cũng như chất lượng. hầu hết các loại từ đã xuất hiện trong vốn từ của trẻ. Trẻ em tuổi mẫu giáo đã sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hằng ngày. Tuổi mẫu giáo là thời kỳ bộc lộ nhạy cảm cao nhất đối với các hiện tượng ngôn ngữ khiến cho sự phát triển ngôn ngữ của trẻ đạt tốc độ khá nhanh. Trẻ mẫu giáo lớn biết sử dụng ngữ điệu một cách phù hợp với nội dung giao tiếp hay nội dung câu chuyện mà trẻ tự kể.
Giáo viên đã nắm được phương pháp, biện pháp dạy trẻ làm quen với các tác phẩm văn học nhưng giáo viên chưa tận dụng được hiệu quả của các thủ thuật đọc, kể diễn cảm. các câu hỏi đàm thoại còn dài dòng, trùng lặp, không xoáy vào chủ đề tư tưởng của tác phẩm, chưa phân tích và cảm thụ đúng tác phẩm văn học, tổ chức còn rập khuôn, chưa sáng tạo. Do vậy tổ chức hoạt động này vẫn chưa đạt kết quả cao.
Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc, trí nhớ và hoạt động nghệ thuật tự tin, sáng tạo với những lý do trên tôi đã trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp nhằm ngày một nâng cao nghiệp vụ sư phạm của bản thân tôi mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ qua môn làm quen văn học” để dạy trẻ đạt hiệu quả cao nhất.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ
	Nhằm tìm ra những biện pháp để nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ qua môn làm quen văn học, để tìm ra hướng giải quyết tốt nhất để trẻ hiểu và thể hiện được những tác phẩm văn học một cách có hiệu quả nhất, khắc phục phần lớn những khó khăn chung đồng thời phát huy được tính tích cực sáng tạo của trẻ.	
Vì thế giáo viên mầm non cần tìm tòi và nghiên cứu tài liệu, tích lũy những kinh nghiệm, học hỏi đồng nghiệp và ứng dụng công nghệ thông tin vào soạn giảng để mang chất lượng dạy trẻ tốt nhất 
I.3. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh 5-6 tuổi mà cụ thể là khối lá Trường Mầm non krông Ana
I.4. Phạm vi nghiên cứu: 
Khi cho trẻ làm quen với văn học tôi nhận thấy rằng các cháu ở độ tuổi 5 - 6 hầu như đã thể hiện được các tác phẩm văn học như đọc, kể diễn cảm, đóng kịch nhưng hiệu quả mang lại chưa cao. Vì thế tôi đã tìm hiểu và thu thập những đặc điểm tâm sinh lý, khả năng của trẻ lớp lá và làm thế nào để trẻ có thể học tốt nhất môn làm quen văn học nhằm giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và khả năng thể hiện các tác phẩm văn học tốt hơn thông qua các hoạt động học tập và vui chơi.
I.5. Phương pháp nghiên cứu:
Qua thực tế thấy được khả năng làm quen văn học của các cháu khối lá còn hạn chế. Vì vậy tôi băn khoăn là phải làm thế nào để nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ qua môn làm quen văn học, tôi tìm tòi nghiên cứu tài liệu, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp. Tôi mạnh dạn nghiên cứu một số phương pháp như sau: 
Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Phương pháp đàm thoại
Phương pháp quan sát (trực quan hình ảnh)
Phương pháp thực hành
II.Phần nội dung
II.1. Cơ sở lí luận 
Trẻ ở tuổi mầm non thật đáng yêu, tâm hồn trẻ thơ ngây, hồn nhiên như tờ giấy trắng. Mọi hoạt động học tập và vui chơi trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non đều đem lại cho trẻ những điều kỳ lạ, thần tiên.
Thông qua hoạt động dạy và học dưới hình thức như tạo hình, hoạt động với đồ vật, Khám phá khoa học sẽ giúp trẻ phát triển trí tuệ, óc sáng tạo, nhân cách con người “làm quen văn học” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, vì thông qua các hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học là loại hình nghệ thuật, đặc sắc, không thể thiếu được trong đời sống con người. Đặc biệt nó rất gần gũi với trẻ thơ, từ khi mới sinh ra trẻ đã được nghe những lời ru “ầu ơ” đầy yêu thương, gần gũi, ấm áp, tận tình của mẹ, bà và đó cũng là cánh cửa để trẻ phát triển tình cảm xã hội tốt hơn, và mở ra chân trời nhận thức cho trẻ. 
Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ. Nói những tiếng nói, đi những bước đi đầu tiên, ngôn ngữ trau chuốt của trẻ, ca dao, chuyện kể là tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những người thân, biết được việc làm tốt, biết yêu cái đẹp, cái thiện, ghét cái ác độc, phê phán những việc xấu, kính yêu Bác Hồ, thật thà, ngoan ngoãn và còn là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo đức trong sáng, mà đặc biệt ở trẻ, lớp lá thì vốn từ và ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ, trẻ nói mạch lạc, nói diễn cảm, nói đúng câu, đúng từ và đúng ngữ pháp.
Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng yêu thiên nhiên ở quả, cây hoa lá, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em. Thông qua hoạt động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm.Thông qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ. Đồng thời trẻ đọc thuộc thơ, kể lại chuyện được. Chính vì thế để đạt được mục đích của môn học làm quen với văn học bản thân tôi đã nghiên cứu suy nghĩ, tìm ra một số biện pháp để giảng dạy tốt môn làm quen văn học.
II.2. Thực trạng
a. Thuận lợi, khó khăn
 - Thuận lợi: Trường mầm non Krông Ana là một trường trọng điểm thuộc địa bàn thị trấn Buôn Trấp, trẻ đến trường cùng một lứa tuổi, trẻ đi học chuyên cần đặc biệt là sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường và chính quyền địa phương đã tạo điều kiện bố trí lớp 2 cô. Cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi trang thiết bị phục vụ cho môn học đáp ứng với chương trình Mầm non mới hiện nay, chính vì thế đã có nhiều thuận lợi trong công tác dạy và học 
- Khó khăn: Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học và các hoạt động của con em mình ở trường lớp mầm non. Bên cạnh đó có một số trẻ chưa đi học ở các lớp dưới nên khi tiếp thu và giao tiếp với bạn bè còn nhút nhát, chưa quen với các hoạt động ở lớp và khả năng của các cháu còn hạn chế so với các bạn đã được học ở lớp dưới. chính vì thế khả năng để thể hiện một tác phẩm văn học của các cháu không đồng đều 
b. Thành công và hạn chế
Qua các năm thực hiện chuyên đề cho trẻ làm quen với các tác phẩm Văn học đã có được những bước đầu thành công đáng kể là trẻ đã hiểu được nội dung câu chuyện và kể diễn cảm một số câu chuyện gần gũi với trẻ. Nhưng còn có nhiều hạn chế như:
	Chưa có sáng tạo trong việc chuyển thể từ chuyện kể sang kịch bản sân khấu, không tạo ra được kịch tính - sự kiện – diễn biến, lời thoại còn dài dòng khó hiểu, Ngoài ra còn 1 số trẻ chưa có năng khiếu đọc, kể và thể hiện các tác phẩm văn học. hơn nữa, trẻ được nuông chiều ở gia đình nên trẻ tỏ ra không hứng thú vì thế các tiết học chưa đạt kết quả cao. 
Bên cạnh đó khả năng cảm thụ tác phẩm văn học của giáo viên còn hạn chế không tận dụng được hiệu quả của thủ thuật đọc kể, chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ
c. Mặt mạnh, mặt yếu
Mặt mạnh: Ở lớp lá thì vốn từ và ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ và dần tới hoàn thiện, trẻ nói mạch lạc, nói diễn cảm, nói đúng câu, đúng từ và đúng ngữ pháp. 
Mặt yếu: Một số trẻ chưa đi học ở lớp chồi nên còn hạn chế kỹ năng để học môn làm quen văn học, trẻ vẫn còn bỡ ngỡ chưa mạnh dạn trong khi cảm nhận và thể hiện các tác phẩm văn học và một số cháu còn nói ngọng, nói lắp
d. Các nguyên nhân
Giáo viên chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch cho trẻ, nếu có thì chủ yếu là trong tiết học, còn trong các giờ chơi, các buổi sinh hoạt thì hầu như chưa có.
Chưa thực sự đầu tư vào công tác giáo dục trẻ và áp dụng công nghệ thông tin vào trong các tiết dạy còn hạn chế.
Hầu hết khi biểu diễn các tác phẩm văn học còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: Âm thanh, cảnh trí, trang phục làm cho hoạt động đóng kịch, biểu diễn không thu hút được sự chú ý của trẻ.
e. Đánh giá các vấn đề mà thực trạng đề tài đề 
Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu nhà trường và chính quyền địa phương đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc dạy và học. Các cháu mới đến trường đã dần quen với các hoạt động ở trường mầm non và bước đầu đã thể hiện được một số tác phẩm văn học nhưng trẻ chưa thực sự tự tin và còn nhiều hạn chế so với các bạn đã được học ở các lớp dưới, tuy ở lứa tuổi này vốn từ và ngôn ngữ của trẻ phát triển khá mạnh mẽ và dần hoàn thiện nhưng vẫn còn một số cháu sử dụng từ, ngữ pháp chưa đúng, còn nói ngọng, nói lắp
Qua những thực trạng vừa nêu trên thì những năm gần đây giáo viên đã có sự đầu tư vào việc nâng cao các phương pháp, hình thức cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học đã chú trọng nhiều đến việc đọc, kể diễn cảm và dạy trẻ kể lại chuyện, kể sáng tạo dưới nhiều hình thức đa dạng và phong phú, dạy trẻ đóng kịch. Qua những việc làm đó đã có những bước đầu góp phần cho sự thành công trong công tác dạy trẻ làm quen với các tác phẩm văn học và trẻ đã có thể nắm được nội dung và thể hiện được một số tác phẩm văn học quen thuộc như: truyện Chú Dê Đen, Hai anh em, Tích Chukể diễn cảm một số câu chuyện gần gũi với trẻ.
	Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực đó còn có những hạn chế cần khắc phục để những hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học được tổ chức ngày một tốt hơn, giúp trẻ cảm nhận và thể hiện lại các tác phẩm văn học sinh động có hồn hơn
Khả năng cảm nhận của giáo viên về các tác phẩm văn học còn hạn chế về giọng đọc như dùng tiếng địa phương và cách thể hiện các tác phẩm chưa tạo được sự kịch tính, đôi lúc lời thoại còn dài dòng khó hiểu, chưa phân tích và cảm thụ đúng tác phẩm văn học và cách thể hiện qua ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép các tác phẩm văn học trong các hoạt động học tập và vui chơi chưa linh hoạt sáng tạo, tổ chức hoạt động nhóm còn mang tính hình thức nên kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng, sử dụng đồ dùng dạy học chưa có khoa học, dẫn đến giờ học trẻ ít tập trung chú ý, chính vì thế mà hiệu quả trên tiết học chưa cao.
Chính vì thế giáo viên cần tích cực tích lũy vốn liếng văn học, cần linh hoạt và sáng tạo trong các hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học, rèn khả năng đọc, kể diễn cảm và thể hiện cảm xúc phù hợp, trước khi tổ chức các tiết học nên cho trẻ làm quen với các nhân vật trong truyện qua các hoạt động hoặc các buổi sinh hoạt. Chuẩn bị chu đáo đồ dùng, tranh ảnh đẹp, rối, trang phụcáp dụng công nghệ thông tin hiệu quả trong các tiết dạy để thu hút sự chú ý của trẻ
Đứng trước khó khăn trên bằng vốn hiểu biết của mình tôi luôn tự học hỏi kinh nghiệm để tìm những sáng kiến hay, nhằm khắc phục khó khăn đó cho lớp lá 3 của tôi nói riêng và cho khối lá nói chung. Tôi đã tham mưu với nhà trường, thường xuyên trò chuyện, quan tâm đến các trẻ mới đi học năm đầu để trẻ dễ dàng hòa đồng với các bạn, vận động phụ huynh học sinh ủng hộ cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc giảng dạy và học tập cho môn học tốt hơn.
II.3 Giải pháp, biện pháp
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Qua áp dụng thực hiện chuyên đề Làm quen văn học trong trường Mầm non. khi thực hiện chuyên đề này giáo viên cần nghiên cứu kỹ tài liệu chuyên đề bồi dưỡng thường xuyên tham gia dự giờ các tiết dạy thơ, truyện để đúc rút kinh nghiệm cho bản thân. 
	Từ đó tôi nhận thấy rằng bộ môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm thơ truyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân- tự tin- độc lập- sáng tạo- hình thành tư duy- khả năng ghi nhớ có chủ đích, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo. 
b. Nội dung và cách thức thực hiện 
Thường xuyên nghiên cứu kỹ các bài soạn, soạn bài trước khi giảng dạy. sử dụng công nghệ thông tin vào bài dạy như: tìm hình ảnh, đoạn phim, hoạt hình, truyện trên enternet
	Làm, mua sắm, sưu tầm đủ đồ dùng, đồ chơi phong phú hấp dẫn với trẻ và đảm bảo tính khoa học như: Tranh, con rối, vật thật .
	Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa chọn các hình thức tổ chức phù hợp, hấp dẫn như qua tổ chức hội thi: “Bé với văn học”; câu đố và đặc biệt là chọn những hình ảnh thật, đẹp và những nhân vật ngộ nghĩnh sáng tạo đưa vào công nghệ thông tin để trẻ hòa nhập, hóa thân vào các nhân vật trong tác phẩm mà tôi lồng ghép được. nhằm mục đích trẻ chú ý xem, lắng nghe cô giới thiệu từ đó trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động.
	Với từng bài dạy, thể loại tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị có tính lôgic, để đàm thoại với trẻ một cách sôi nổi theo phương châm: “lấy trẻ làm trung tâm” để phát huy trí tưởng tượng, những cảm xúc của trẻ, tính liên hệ thực tiễn, sáng tạo phù hợp với từng nội dung của bài mà trẻ không bị áp đặt một cách gò bó. Cùng ‘với từng bài dạy, tôi dùng các thủ thuật khác nhau để dẫn dắt vào bài chuyển hoạt động một cách linh hoạt.
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch phù hợp
Xây dựng kế hoạch phù hợp với chủ đề, chủ đề nhánh, phù hợp với tình hình của lớp. Tác phẩm dành cho trẻ phải phong phú về thể loại, phải đáp ứng được những ước mơ và tưởng tượng của trẻ thơ, phải có tính chất li kì, tiếp xúc với những tác phẩm có hình ảnh cụ thể, rõ ràng để dần dần đưa trẻ đến những khái niệm tổng quát. Ví dụ: hình ảnh Thỏ anh giúp cô gà Hoa Mơ trong truyện Ai đáng khen nhiều hơn, đó là một hành động cụ thể dẫn trẻ đi đến khái niệm về quan hệ xã hội, cộng đồng.
 Đặc biệt là tham mưu với nhà trường về cơ sở vật chất và phương pháp lên lớp để khảo sát trên trẻ được tốt hơn, xây dựng kế hoạch họp phụ huynh để báo cáo tình hình học tập của các cháu và đưa ra các biện pháp phối hợp với phụ huynh phù hợp và có hiệu quả
 	 Ngoài xây dựng kế hoạch phù hợp thì người giáo viên mầm non phải tổ chức sao cho các khả năng hoạt động nghệ thuật của trẻ được bộc lộ và phải niết nuôi dưỡng phát triển khả năng ấy, trong hoạt động của trẻ cần phải đặt những câu hỏi mang tính tư duy để kích thích sự tưởng tượng và phát triển trí tuệ của trẻ. câu hỏi mang tính chất từ dễ đến khó, không mang tính gò bó ép buộc trẻ.
Biện pháp 2: Tạo môi trường và điều kiện để trẻ hoạt động tích cực và chủ động nhằm tiếp nhận trọn vẹn tác phẩm 
	Tạo môi trường vật chất và tình thần cho trẻ như: tranh ảnh trong sách, trên tường, sản phẩm tạo hình, các mẫu vật, các kí hiệu tượng trưng để kích thích trẻ. Xây dựng kỹ năng trao đổi, thỏa thuận, hợp tác chia sẻ. hình thành bầu không khí và tình cảm thân thiết làm cho trẻ cảm thấy tin cậy ở người lớn, bạn bè và bản thân mình.
Bằng sự nhập tâm của tác phẩm văn học vừa tiếp nhận giáo viên cần khuyến khích sự sáng tạo của trẻ ở mọi lúc mọi nơi để những hiểu biết vầ cuộc sống ở trẻ sẽ hòa quyện với việc cảm thụ tác phẩm văn học nghệ thuật
	Tạo cơ hội để trẻ thể hiện được ý kiến và cảm xúc của mình đối với tác phẩm, nghe ý kiến của cô của bạn để hiểu biết của trẻ phong phú hơn, giúp trẻ nhận thúc về bản thân về thế giới xung quanh tốt hơn
Giúp trẻ đi từ nhận biết đến nhận xét đánh giá và cao hơn là nhận ra cái hay cái đẹp của tác phẩm văn học
	Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học, chú ý sắp xếp đội hình, đồ dùng, đồ chơi để tạo môi trường học tốt và thoải mái cho trẻ. Khi thực hiện hoạt động làm quen văn học mà thể loại là truyện kể, dạy trẻ kể chuyện sáng tạo thì phải chuẩn bị và trưng bày các dụng cụ như khung sân khấu, sắp đặt các con rối sao cho dễ sử dụng, kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn. Và trước khi tổ chức hoạt động phải tự luyện giọng kể, giọng đọc diễn cảm cách sử dụng tranh, rối, mô hình, vi tính.. để giúp trẻ cảm nhận một cách tốt nhất
Ví dụ: Truyện "Ai cũng phải cười" có thể tạo môi trường cho trẻ như sau
+ Góc tạo hình: Giấy khổ lớn để can hình dáng trẻ, dây thun đủ màu, màu nước, mực đỏ để in dấu vân tay. Cô khuyến khích trẻ dùng ngón tay nhúng vào nước để vẽ mặt cho bạn, tạo hình bằng dây thun, thắt dây thành đồ trang sức: vòng tay, dây chuyền, chọn quần áo phù hợp
+ Góc khoa học: Tạo biểu đồ về các loại mắt và màu mắt, biểu đồ in các loại dấu chân của người và loài vật, những loại hạt khác nhau, những loại rau quả có mùi đặc trưng. ở góc này trẻ có thể soi và nhận ra hình dáng và màu mắt của mình nhìn mắt bạn để nhận biết và ghi vào biểu đồ phân loại, cho trẻ nhặt hạt bằng tay và ngón chân, dùng mũi ngửi mùi và mô tả
+ Góc sách: Các loại sách về cơ thể người, Băng thu tiếng của một thành viên trong trường và gia đình, văn bản về bài thơ và truyện kể trẻ vừa nghe. Trẻ nghe tiếng nói của người khác và thách thức trẻ tự tạo ra âm thanh từ thân thể mình
Biện pháp 3: Tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt
Tổ chức hoạt động dựa vào hoạt động trọng tâm. Ví dụ khi trọng tâm là dạy thơ thì chú trọng vào giọng đọc, sử dụng tranh phù hợp hoặc trọng tâm là kể chuyện sáng tạo, tôi lựa chọn trang phục, đồ dùng phù hợp với nội dung câu chu

Tài liệu đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_nham_nang_cao_chat_lu.doc