Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp đổi mới giờ sinh hoạt lớp chủ nhiệm

Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp đổi mới giờ sinh hoạt lớp chủ nhiệm

Cơ sở lý luận:

 Định hướng chung về đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) đã được quy định trong Luật giáo dục, đó là : “phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”. Cho nên, có thể coi quan điểm phát huy tính tích cực của học sinh là định hướng chung cho việc đổi mới phương pháp tổ chức tiết sinh hoạt chủ nhiệm.

 Tiết sinh hoạt lớp có quan hệ gắn bó hữu cơ với các hoạt động dạy và học trên lớp, các hoạt động lao động và rèn luyện của học sinh, các hoạt động giáo dục theo chủ điểm hàng tháng của nhà trường, các hoạt động ngoài giờ lên lớp nói chung Tiết sinh hoạt lớp góp phần bổ sung, tiếp nối, củng cố, nâng cao, mở rộng chất lượng và hiệu quả giáo dục của các hoạt động đó.

 Thông qua tiết sinh hoạt lớp, khơi dậy ở học sinh tính tích cực chủ động, sáng tạo, tinh thần trách nhiệm đối với bản thân, đối với tập thể và cộng đồng; phải hình thành, củng cố và phát triển ở học sinh kỹ năng hoạt động độc lập, kỹ năng giao tiếp, ứng xử trong các mối quan hệ tập thể lớp và ngoài xã hội.

 Thông qua tiết sinh hoạt lớp, giáo dục cho học sinh ý thức chính trị, xã hội, đạo đức, lối sống, định hướng lập thân, lập nghiệp; giáo dục các giá trị văn hóa thẩm mỹ lành mạnh, đậm đà bản sắc dân tộc, góp phần cùng các hoạt động giáo dục khác làm phong phú đời sống tâm hồn và nhân cách học sinh.

 Thông qua tiết sinh hoạt lớp, tổ chức xây dựng lớp thành một tập thể tự quản, có nền nếp, kỷ luật, đoàn kết gắn bó cùng nhau, sống có trách nhiệm với nhau, phát huy được vai trò nòng cốt, tính tiên phong của tổ chức Đoàn trong các hoạt động tập thể lớp.

 

doc 36 trang cucnguyen11 16686
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp đổi mới giờ sinh hoạt lớp chủ nhiệm", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VĨNH PHÚC
TRƯỜNG THPT TRIỆU THÁI
=====***=====
BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
Tên sáng kiến: 
MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI 
GIỜ SINH HOẠT LỚP CHỦ NHIỆM
Tác giả sáng kiến: CÙ THỊ THANH PHƯƠNG
* Mã sáng kiến: 15.65.01
Vĩnh Phúc, năm 2019
..............., Năm..........
BÁO CÁO KẾT QUẢ 
BÁO CÁO KẾT QUẢ 
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu 
	Trong trường phổ thông công tác giáo viên chủ nhiệm lớp có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong hoạt động giáo dục học sinh nhằm nâng cao chất lượng giáo dục cũng như việc hình thành nhân cách cho học sinh. Giáo viên chủ nhiệm lớp là người cố vấn, là cầu nối giữa tập thể học sinh, cá nhân học sinh với các tổ chức xã hội trong và ngoài trường, là người tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục.
	Trong chương trình giáo dục phổ thông, tiết sinh hoạt lớp được quy định như một tiết học bắt buộc không thể thiếu ở mỗi cấp học. Nó được xem là tiết tự quản được các nhà trường sắp xếp ở tiết học cuối của mỗi tuần học, thời điểm để mỗi học sinh thực hiện phê và tự phê, tự đánh giá và đánh giá hoạt động học tập, rèn luyện của cá nhân và tập thể lớp sau mỗi tuần học đồng thời xây dựng kế hoạch hoạt động cho tuần học tiếp theo nhằm mục tiêu hoàn thành tốt kế hoạch năm học của mỗi lớp đã đề ra. Tiết sinh hoạt lớp được đặt dưới sự quản lý, giám sát và tác động giáo dục của giáo viên chủ nhiệm. Tổ chức tốt các tiết sinh hoạt lớp chủ nhiệm cũng chính là góp phần cho việc hoàn thành mục tiêu giáo dục trong trường trung học phổ thông bởi theo Luật Giáo dục: Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
	Trong những năm qua, nhiều trường đã thực hiện tiết sinh hoạt tập thể khá đồng bộ, tuy nhiên hiệu quả hoạt động trong tiết học này vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn đặt ra. Tiết sinh hoạt tập thể còn mang nặng tính hình thức, chưa thật sự đi vào chiều sâu của nó, chưa được các trường và đội ngũ giáo viên cũng như cộng đồng quan tâm, chưa có các giải pháp tích cực nhằm nâng cao chất lượng hoạt động.
	Làm thế nào để hoạt động của tiết sinh hoạt tập thể có hiệu quả cao? Làm sao để từ những hoạt động của tiết sinh hoạt lớp có thể giúp các em hình thành nhân cách, biết phê bình và tự phê bình, tự rèn luyện, tự hoàn thiện mình? Làm sao để thông qua tiết học này giáo viên chủ nhiệm giáo dục học sinh, đem lại niềm vui sự hứng khởi cho các em học tốt các môn học khác? Đây chính là những câu hỏi và trăn trở cần được giải đáp bằng sự sáng tạo của thầy cô.
	Qua nhiều năm áp dụng đổi mới phương pháp dạy học, tôi đã đúc rút số kinh nghiệm từ thực tế đứng lớp khi tổ chức tiết sinh hoạt tập thể ở lớp 12A5, với mong muốn đem đến cho các em sự thoải mái sau mỗi tuần học tập miệt mài, góp phần thúc đẩy các hoạt động trong phong trào thi đua của lớp và mục tiêu giáo dục của nhà trường ngày một đi lên. Vì vậy khi viết sáng kiến lần này tôi quyết định chọn đề tài: MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI GIỜ SINH HOẠT LỚP CHỦ NHIỆM
2. Tên sáng kiến: MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI GIỜ SINH HOẠT LỚP CHỦ NHIỆM
3. Tác giả sáng kiến:
- Họ và tên: CÙ THỊ THANH PHƯƠNG
- Địa chỉ tác giả sáng kiến: TAM SƠN - SÔNG LÔ - VĨNH PHÚC
- Số điện thoại: 0916279635
- E_mail:cuthithanhphuong.gvtrieuthai@vinhphuc.edu.vn
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: CÙ THỊ THANH PHƯƠNG
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Công tác giáo viên chủ nhiệm; đổi mới, nâng cao hiệu quả giáo dục của tiết sinh hoạt lớp chủ nhiệm
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: tháng 8 năm 2016
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
A. Về nội dung của sáng kiến
7.1. Cơ sở lý luận:
	Định hướng chung về đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) đã được quy định trong Luật giáo dục, đó là : “phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”. Cho nên, có thể coi quan điểm phát huy tính tích cực của học sinh là định hướng chung cho việc đổi mới phương pháp tổ chức tiết sinh hoạt chủ nhiệm.
	Tiết sinh hoạt lớp có quan hệ gắn bó hữu cơ với các hoạt động dạy và học trên lớp, các hoạt động lao động và rèn luyện của học sinh, các hoạt động giáo dục theo chủ điểm hàng tháng của nhà trường, các hoạt động ngoài giờ lên lớp nói chungTiết sinh hoạt lớp góp phần bổ sung, tiếp nối, củng cố, nâng cao, mở rộng chất lượng và hiệu quả giáo dục của các hoạt động đó. 
	Thông qua tiết sinh hoạt lớp, khơi dậy ở học sinh tính tích cực chủ động, sáng tạo, tinh thần trách nhiệm đối với bản thân, đối với tập thể và cộng đồng; phải hình thành, củng cố và phát triển ở học sinh kỹ năng hoạt động độc lập, kỹ năng giao tiếp, ứng xử trong các mối quan hệ tập thể lớp và ngoài xã hội.
	Thông qua tiết sinh hoạt lớp, giáo dục cho học sinh ý thức chính trị, xã hội, đạo đức, lối sống, định hướng lập thân, lập nghiệp; giáo dục các giá trị văn hóa thẩm mỹ lành mạnh, đậm đà bản sắc dân tộc, góp phần cùng các hoạt động giáo dục khác làm phong phú đời sống tâm hồn và nhân cách học sinh.
	Thông qua tiết sinh hoạt lớp, tổ chức xây dựng lớp thành một tập thể tự quản, có nền nếp, kỷ luật, đoàn kết gắn bó cùng nhau, sống có trách nhiệm với nhau, phát huy được vai trò nòng cốt, tính tiên phong của tổ chức Đoàn trong các hoạt động tập thể lớp.
7.2. Thực trạng vấn đề:
	Qua quá trình làm chủ nhiệm lớp trong những năm công tác tại trường THPT Triệu Thái, qua dự giờ thăm lớp tại các lớp trong trường tôi nhận thấy thực trạng diễn ra trong các tiết sinh hoạt lớp chủ nhiệm như sau:
Giáo viên chủ nhiệm: Làm nhiệm vụ “truyền thống” không thể thiếu được trong một giờ sinh hoạt lớp từ trước đến nay. Cụ thể:
Đánh giá những việc đã làm được và những tồn tại cần khắc phục trong tuần vừa qua.
Tuyên dương, động viên, khích lệ những học sinh có những việc làm tốt, có kết quả học tập cao, thực hiện tốt kỉ cương, nề nếp của lớp của trường.
Phê bình, nhắc nhở một cách nghiêm khắc những học sinh còn vi phạm lỗi như: đi học muộn, mất trật tự trong giờ, không học bài cũ, trốn tiết....thậm chí tiến hành kỷ luật một số học sinh vi phạm các lỗi nghiêm trọng.
Triển khai các nội dung, kế hoạch hoạt động cho tuần tiếp theo.
Còn thời gian có thể cho học sinh chơi các trò chơi, văn hóa, văn nghệ......( Tuy nhiên những hoạt động này mang tính tự phát, chưa có sự chuẩn bị chương trình trước)
Học sinh: 
Cán bộ lớp sơ kết tuần: nêu các lỗi còn tồn tại, nêu tên những học sinh vi phạm.
Học sinh vi phạm lỗi: trình bày lý do vi phạm lỗi, kiểm điểm, chịu các hình thức xử phạt của giáo viên chủ nhiệm.
Các học sinh khác ngồi lắng nghe và tự rút kinh nghiệm.
Một số học sinh có năng khiếu văn nghệ, mạnh dạn, tự tin tham gia các hoạt động vui chơi do cô giáo điều khiển.
Tóm lại, phần lớn giáo viên chủ nhiệm sử dụng tiết sinh hoạt lớp chủ yếu làm các việc như nhận xét, kiểm điểm, nhắc nhở những sai phạm của học sinh trong tuần và phổ biến công việc, kế hoạch tuần tới hoặc giáo viên chủ nhiệm giao cho học sinh điều khiển một phần tiết sinh hoạt lớp, sau đó giáo viên chủ nhiệm phát biểu ý kiến, nhắc lại hoặc giảng dạy thêm một số bài học cuộc sống để học sinh tự đúc rút kinh nghiệm. Bên cạnh đó học sinh còn thụ động nên chưa tích cực chủ động tham gia các hoạt động vui chơi, văn nghệ  ngại thể hiện quan điểm trước tập thể. Nhiều học sinh muốn thể hiện mình nhưng còn e ngại, không tự tin vào bản thân, chưa nhận được sự động viên, cổ vũ của thầy cô cũng như bạn bè trong lớp.
	Kết quả là tiết sinh hoạt lớp thường tẻ nhạt, nhàm chán, khô khan đối với cả học sinh và giáo viên. Học sinh thường có cảm giác rất nặng nề, cảm giác đến tiết sinh hoạt như một cực hình và thường có thái độ thờ ơ, quay lưng lại với giờ sinh hoạt lớp, chỉ ngồi chờ đợi cho hết tiết để về. 
	Qua khảo sát đầu năm lớp 12A5, trường THPT Triệu Thái, có sĩ số 35 em 
	Tỉ lệ học sinh khá giỏi đầu năm chiếm 30 %. 
	Số học sinh thích tham gia tiết sinh hoạt tập thể chỉ có 10 em, tỉ lệ 28.57%
	Số học sinh không thích tham gia tiết sinh hoạt tập thể có 25 em, tỉ lệ 71.43% 	
	Hiện tượng mất đoàn kết trong lớp đầu năm vẫn còn xảy ra, một số em có nguy cơ bỏ học vì chơi game, và một số em thường xuyên không chuẩn bị bài trước khi đến lớp, hoặc đi học muộn.
	Nhiều học sinh không xác định được mục tiêu học tập, chưa có định hướng nghề nghiệp trong tương lai.
	Từ thực trạng trên và kinh nghiệm của bản thân, tôi đã tìm hiểu, nghiên cứu và mạnh dạn đưa ra một số biện pháp nhằm tổ chức hiệu quả tiết sinh hoạt tập thể ở lớp 12A5.
7.3. Nội dung các giải pháp
7.3.1. Các yêu cầu cơ bản đối với giờ sinh hoạt lớp
	- Đa dạng hoá về nội dung và hình thức tổ chức tiết sinh hoạt lớp: Mỗi lứa tuổi học sinh có những yêu cầu riêng, hứng thú riêng đối với hoạt động. Vì vậy, sự thay đổi nội dung và các hình thức tổ chức giờ sinh hoạt lớp cho phù hợp với lứa tuổi học sinh khác nhau là đòi hỏi tất yếu đối với nhà trường. Sức hấp dẫn học sinh, sự lôi cuốn các em tham gia tích cực vào hoạt động phụ thuộc nhiều vào sự thay đổi nội dung và các hình thức tổ chức. Do đó, nội dung tiết sinh hoạt tập thể hàng tuần phải cụ thể, bổ ích, phải gắn với nhu cầu và hứng thú của học sinh và chúng phải phù hợp với kinh nghiệm và trình độ hiểu biết của họ, huy động đến mức cao nhất trí tuệ và tình cảm tập thể của HS.
	- Thu hút tối đa sự tham gia của mọi học sinh dưới sự hướng dẫn, giúp đỡ, cố vấn của giáo viên nhằm tăng cường vai trò tự quản của học sinh: Sự tham gia của học sinh vào các hoạt động, công việc của lớp, của trường vừa là nhu cầu, vừa là quyền của mỗi học sinh. Sự cùng tham gia của tất cả học sinh vào giờ sinh hoạt lớp sẽ tạo ra môi trường chung để học sinh cùng trải nghiệm những xúc cảm tích cực, tăng cường giao lưu giữa các em, tạo ra môi trường lớp học mang bầu không khí tin tưởng, thân mật, cởi mở, sẵn sàng giúp đỡ và lắng nghe ý kiến của nhau. Từ đó tình cảm gắn bó, chia sẻ giữa các em được hình thành và củng cố.
	Nói cách khác, học sinh phải là chủ thể của giờ sinh hoạt lớp, phải được tham gia vào giờ sinh hoạt lớp từ những vai trò và nhiệm vụ khác nhau như người thực thi nhiệm vụ được giao, người tổ chức, người khám phá và đánh giá hoạt động của họ, tập thể của họ
- Tăng cường những nội dung sinh hoạt có liên quan đến các công việc chung của lớp, phù hợp với nhu cầu và sở thích của học sinh: Mỗi lớp, mỗi tập thể đều có những công việc chung cần giải quyết, ví dụ như xây dựng các quy định riêng của lớp, xác định chỉ tiêu thi đua, xử lí các tình huống nảy sinh trong tập thể lớp., vì thế cần để cho học sinh tự thảo luận, trao đổi và quyết định. Mục đích là nhằm nâng cao bầu không khí đoàn kết, tinh thần trách nhiệm . của mỗi học sinh trong lớp. Một tập thể lớp đoàn kết với từng thành viên có tinh thần trách nhiệm cao sẽ là môi trường giáo dục tốt nhất cho từng học sinh. Ngoài ra việc thường xuyên thu hút các em vào quá trình bàn bạc chung sẽ dần dần tạo ra ở các em lòng tin vững chắc rằng chúng có vị trí nhất định trong lớp và chúng sẽ cố gắng nỗ lực và hợp tác với mọi thành viên để hoàn thành công việc được giao.
	- Đảm bảo giao lưu dưới hình thức đối thoại: Giao lưu giữa học sinh có ý nghĩa rất quan trọng đối với quá trình giáo dục. Chính thông qua giao lưu với bạn, mà năng lực hiểu người khác, hiểu bạn của mỗi học sinh được xây dựng và do đó năng lực hiểu bản thân mình được hình thành và năng lực tự ý thức, cơ sở của tự giáo dục được phát triển. Trong quá trình giao lưu, các em trao đổi với nhau những quan điểm, tư tưởng, hứng thú, tâm trạng, xúc cảm...và từ đó có tác động lẫn nhau. Trên cơ sở của những hiểu biết về nhau, học sinh mới dễ dàng cảm thông, chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau, tạo nên bầu không khí lớp học đoàn kết, cởi mở và thân thiện..
7.3.2. Các biện pháp đổi mới giờ sinh hoạt lớp chủ nhiệm:
a- Đổi mới nội dung: 
- Cần lựa chọn nội dung sinh hoạt một cách linh hoạt, đạt hiệu quả.
- Vừa bám sát vào nhiệm vụ dạy – học của nhà trường vừa vận dụng tình hình của địa phương, vừa căn cứ vào nhiệm vụ và đặc điểm của lớp, của các đối tượng học sinh để có thể lựa chọn nội dung trong tiết sinh hoạt một cách phù hợp nhất.
- Sau đây là một số nội dung chủ yếu trong tiết sinh hoạt lớp chủ nhiệm:
	+ Sơ kết, tổng kết công tác (nhận xét, đánh giá, bình chọn, kiểm điểm ...)
	+ Phổ biến công tác (của trường, lớp, đoàn thể...) , thảo luận, bàn bạc về kế hoạch và biện pháp thực hiện nhiệm vụ.
	+ Vui chơi, giải trí (trò chơi, văn nghệ, thể thao ...)
	+ Lao động (vệ sinh trường lớp, tôn tạo, bảo quản cơ sở vật chất trường lớp).
	+ Bổ sung, củng cố kiến thức, kĩ năng (kiến thức học đường, kiến thức xã hội, kĩ năng học tập, kĩ năng sống ...)
	+ Hoạt động từ thiện, công ích ...
	Có thể linh hoạt lồng ghép các nội dung trên sao cho tiết sinh hoạt luôn phong phú, mới mẻ, hấp dẫn và có tác dụng giáo dục cao.
b- Đổi mới phương pháp: 
Phương pháp tổ chức tiết sinh hoạt rất đa dạng và phong phú. Ở đây có sự phối hợp giữa phương pháp giáo dục với phương pháp dạy học, trên cơ sở đó giáo viên vận dụng cho phù hợp với nội dung và hình thức hoạt động đã lựa chọn, có thể vận dụng một vài phương pháp cơ bản sau đây (theo tài liệu tập huấn hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp): 
1. Phương pháp thảo luận nhóm
Thảo luận là một dạng hoạt động mà trong đó các thành viên đều giải quyết một vấn đề cùng quan tâm nhằm đạt tới một sự hiểu biết chung. Thảo luận giúp học sinh kiểm chứng ý kiến của mình, có cơ hội để làm quen với nhau, để hiểu nhau hơn. Khác với dạy học, thảo luận trong trường hợp này là dựa vào trao đổi ý kiến giữa các em học sinh với nhau về một chủ đề, một tình huống nảy sinh trong hoạt động hay một nhiệm vụ được giao. Tuỳ từng hoạt động cụ thể, có thể tổ chức cho học sinh thực hiện thảo luận theo nhóm lớn (cả lớp) hoặc nhóm nhỏ (tổ hoặc nhỏ hơn). 
Một số cách báo cáo kết quả thảo luận nhóm nhỏ :
- Một nhóm báo cáo, các nhóm khác bổ sung : Yêu cầu một nhóm báo cáo lại toàn bộ kết quả thảo luận của nhóm mình. Những nhóm còn lại bổ sung những điểm khác biệt của nhóm mình với nhóm vừa báo cáo.
- Tất cả các nhóm cùng báo cáo :Từng nhóm một cử người báo cáo lại kết quả làm việc của nhóm mình. Sau đó người điều khiển tổng kết lại ý kiến chung của các nhóm hoặc điều hành để học sinh tổng kết.
- Họp chợ : Các nhóm dán kết quả làm việc của nhóm mình lên tường và cử một người đứng ở đó để thuyết minh khi cần. Những người còn lại đi vòng quanh và đọc kết quả của mỗi nhóm, đưa ra câu hỏi nếu có vấn đề cần làm rõ. 
- Quả bóng : Các nhóm thảo luận và ghi kết quả vào giấy rồi luân chuyển kết quả đó để các nhóm khác thảo luận và bổ sung. Ví dụ : Lớp được chia thành 4 nhóm thảo luận 4 vấn đề. Sau 10 phút : kết quả của nhóm 1 được chuyển cho nhóm 2; kết quả của nhóm 2 được chuyển cho nhóm 3; kết quả của nhóm 3 được chuyển cho nhóm 4; kết quả của nhóm 4 được chuyển cho nhóm 1. Các nhóm đọc kết quả của nhóm kia và bổ sung thêm ý kiến của nhóm mình. Sau 5 phút lại tiếp tục chuyển như vậy cho đến khi mỗi nhóm đều đã đọc đủ cả bốn kết quả.
- Báo cáo tóm tắt : Yêu cầu mỗi nhóm thảo luận xong ghi tóm tắt lại kết quả của mình (ví dụ trong 3 đến 5 câu) và cử người lên trình bày kết quả tóm tắt đó.
- Biểu diễn kết quả : Yêu cầu các nhóm biểu diễn lại kết quả của nhóm mình bằng hình tượng, vở kịch, tranh vẽ hay bằng một cách nào đó.
- Thi hùng biện : Các nhóm tham gia một cuộc thi hùng biện bảo vệ quan điểm của nhóm mình và giao lưu chất vấn các nhóm khác.
2. Phương pháp đóng vai
Phương pháp đóng vai được sử dụng nhiều để đạt mục tiêu thay đổi thái độ của học sinh đối với một vấn đề hay đối tượng nào đó . Phương pháp đóng vai cũng rất có tác dụng trong việc rèn luyện về kỹ năng giao tiếp ứng xử của học sinh. Đóng vai là phương pháp giúp học sinh thực hành những cách ứng xử, bày tỏ thái độ trong những tình huống giả định hoặc trên cơ sở óc tưởng tượng và ý nghĩ sáng tạo của các em. Đóng vai thường không có kịch bản cho trước, mà học sinh tự xây dựng trong quá trình hoạt động.
Khi sử dụng phương pháp đóng vai cần chú ý :
- Ấn định thời gian (chuẩn bị, sắm vai, trao đổi sau khi đóng vai...)
- Lựa chọn tình huống đóng vai (phù hợp với chủ đề hoạt động; phải là tình huống mở; phù hợp với trình độ học sinh).
- Hướng dẫn thảo luận sau khi đóng vai, phỏng vấn người đóng vai (tìm hiểu cảm xúc, động cơ ...).
3. Phương pháp giải quyết vấn đề
Phương pháp giải quyết vấn đề (GQVĐ) là con đường quan trọng để phát huy tính tích cực của học sinh.
Cấu trúc quá trình giải quyết vấn đề gồm các bước cơ bản sau đây :
Bước 1 : Nhận biết vấn đề
Bước 2 : Tìm các phương án giải quyết
Bước 3 : Quyết định phương án giải quyết
Giải quyết vấn đề giúp học sinh có cách nhìn toàn diện hơn trước các hiện tượng, sự việc nảy sinh trong hoạt động, trong cuộc sống hàng ngày. Như vậy, để phương pháp này thành công thì vấn đề đưa ra phải sát với mục tiêu của hoạt động, kích thích học sinh tích cực tìm tòi cách giải quyết. Đối với tập thể lớp, khi giải quyết vấn đề phải coi trọng nguyên tắc tôn trọng và bình đẳng, tránh gây ra căng thẳng không có lợi cho việc giáo dục học sinh.
4. Phương pháp tình huống
- Tình huống là một hoàn cảnh thực tế, trong đó chứa đựng những mâu thuẫn. Người ta phải đưa ra một quyết định trên cơ sở cân nhắc các phương án khác nhau.
 - Tình huống là một hoàn cảnh gắn với câu chuyện có cốt truyện, nhân vật, có chứa đựng mâu thuẫn, có tính phức hợp. 
 - Trong việc giải quyết các tình huống thực tiễn, không phải bao giờ cũng có giải pháp duy nhất đúng.
 - Tình huống trong giáo dục là những tình huống thực hoặc mô phỏng theo tình huống thực, được cấu trúc hoá nhằm mục đích giáo dục.
Có thể nói phương pháp xử lý tình huống là phương pháp điển hình của phương pháp giải quyết vấn đề, phương pháp sắm vai và ngay cả phương pháp trò chơi. Ở đây, học sinh được đặt mình vào trong các tình huống có vấn đề gắn với thực tiễn, đòi hỏi phải có những hành động cụ thể đưa ra phương án giải quyết. 
Vận dụng phương pháp xử lý tình huống trong các HĐGD NGLL là rất cần thiết và quan trọng làm phong phú thêm tính hấp dẫn của các hoạt động và mang lại hiệu quả cao cho các hoạt động.
5. Phương pháp giao nhiệm vụ
Đây là phương pháp thường được dùng trong nhóm các phương pháp giáo dục. Giao nhiệm vụ là đặt học sinh vào vị trí nhất định buộc các em phải thực hiện trách nhiệm cá nhân. Giao nhiệm vụ cũng là tạo cơ hội để học sinh thể hiện khả năng của mình là dịp để các em được rèn luyện nhằm tích luỹ kinh nghiệm cho bản thân.
Trong việc tổ chức sinh hoạt, giao nhiệm vụ cho đội ngũ cán bộ lớp sẽ tạo nên thế chủ động cho các em khi điều hành hoạt động. Điều đó sẽ giúp phát triển tính chủ động, sáng tạo, khả năng ứng đáp trong mọi tình huống của học sinh. Cán bộ lớp sẽ chủ động hơn trong việc phân công nhiệm vụ cho từng tổ, nhóm, cá nhân với phương châm “lôi cuốn tất cả mọi thành viên trong lớp” vào việc tổ chức thực hiện hoạt động.
Vì thế, muốn giao nhiệm vụ có kết quả, giáo viên cần hình dung được những việc phải làm, gợi ý cho học sinh và yêu cầu các em phải hoàn thành tốt. Khi giao nhiệm vụ, cố gắng đảm bảo phù hợp với đặc điểm lứa tuổi, với khả năng của các em. Không yêu cầu quá mức gây lo lắng, hoang mang trong học sinh.
6. Phương pháp trò chơi
Hoạt động vui chơi có nhiều hình thức rất đa dạng, nhưng cốt lõi của nó là các dạng trò chơi. Hoạt động trò chơi có nguồn gốc từ xã hội. Nó phản ánh các loại hình hoạt động lao động khác nhau của xã hội và làm thay đổi mục đích của chúng.
Phương pháp trò chơi có thể sử dụng trong nhiều tình huống khác nhau như làm quen, cung cấp và tiếp nhận tri thức, đánh giá kết quả, rèn luyện các kỹ năng và củng cố những tri thức đã được tiếp nhận. Phương pháp trò chơi có những thuận lợi như : phát huy tính sáng tạo; hấp dẫn và gây hứng thú cho học sinh; giúp cho học sinh dễ tiếp thu kiến thức mới; giúp chuyển tải nhiều tri thức của nhiều lĩnh vực khác nhau; tạo đ

Tài liệu đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_doi_moi_gio_sinh_hoat.doc