Một số kinh nghiệm rèn kỹ năng phát âm và phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng thông qua trò chơi ở trường mầm non Thiệu Phú, Thiệu Hóa, Thanh Hóa
Ngôn ngữ đối với con người nói chung, với sự phát triển của trẻ mầm non nói riêng (đặc biệt là trẻ 2 - 3 tuổi) có một vị thế hết sức quan trọng. Nó là một trong những cơ sở, tiền đề để cho trẻ phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần. Ngôn ngữ giúp cho sự phát triển tư duy của trẻ. Ngôn ngữ là phương tiện giúp cho chúng ta và nhất là trẻ em giao tiếp với mọi người và giúp trẻ dễ dàng hoà đồng vào cuộc sống một cách thân thiện nhất, nói sao cho mọi người hiểu, hiểu khi người khác nói đó là điều cần thiết khi giao tiếp. Đồng thời, thông qua giao tiếp giúp trẻ phát triển trí tuệ để nhận biết thế giới xung quanh và phát triển tình cảm của trẻ [6]
Trẻ ở độ tuổi Nhà Trẻ (trẻ 24- 36 tháng) chủ yếu sử dụng ngôn ngữ nói để giao tiếp và tìm hiểu về thế giới xung quanh và là thời kỳ tích luỹ vốn từ của trẻ. Để trẻ không bị mắc các tật về ngôn ngữ sau này, thời kỳ này các giáo viên cần hết sức chú ý đến rèn luyện phát âm và phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Đặc điểm tâm lý của trẻ trong giai đoạn 24 - 36 tháng tuổi là trẻ hết sức hiếu động, hoạt động với đồ vật là hoạt động chủ đạo của trẻ. Để thực hiện việc giáo dục trẻ ở bậc học mầm non đạt kết quả tốt thì cần nắm chắc đặc điểm phát triển tâm lý của trẻ và thực hiện phương châm giáo dục “học mà chơi, chơi mà học”. Trò chơi là một trong những phương tiện quan trọng nhất để phát triển trí tuệ, đạo đức, thẩm mỹ và thể lực. Riêng với trẻ 2 - 3 tuổi, ngoài hoạt động đối với đồ vật là hoạt động chủ đạo thì trò chơi không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ. Chơi là nhu cầu tự nhiên của trẻ, trẻ cần chơi như cần cơm ăn, nước uống, không khí để thở.[6]
MỤC LỤC Tên đề mục Trang 1 . Mở đầu. 1 1.1. Lý do chọn đề tài. 1 1.2. Mục đích nghiên cứu. 2 1.3. Đối tượng nghiên cứu. 2 1.4. Phương pháp nghiên cứu. 2 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm. 2 2.1. Cơ sở lý luận. 2 2.2. Thực trạng vấn đề. 3 a. Thuận lợi. 3 b. Khó khăn. 3 2.3. Giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề. 4 * Giải pháp 1: Giáo viên tìm hiểu và lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với độ tuổi trẻ nhà 24 - 36 tháng tuổi. 4 * Giả *Giải pháp 2: Chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết trước khi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi. 7 * Giải pháp 3: Sáng tạo một số trò chơi nhằm phát triển khả năng nghe, phát triển khả năng ngôn ngữ cho trẻ và tổ chức các trò chơi phù hợp với các hoạt động trong ngày. 9 * Giải pháp 4: Giáo viên tạo hứng thú cho trẻ tham gia các trò chơi. 14 * Giải pháp 5: Một số trò chơi kết hợp lời đồng dao giáo viên tự sáng tác. 15 * Giải pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh ở Lớp D1 để luyện trẻ phát âm và phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua trò chơi. 18 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. 19 3. Kết luận, kiến nghị 20 3.1. Kết luận. 20 3.2. Kiến nghị 20 Tài liệu tham khảo. Danh mục các đề tài SKKN 1. MỞ ĐẦU 1.1 . Lý do chọn đề tài: Ngôn ngữ đối với con người nói chung, với sự phát triển của trẻ mầm non nói riêng (đặc biệt là trẻ 2 - 3 tuổi) có một vị thế hết sức quan trọng. Nó là một trong những cơ sở, tiền đề để cho trẻ phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần. Ngôn ngữ giúp cho sự phát triển tư duy của trẻ. Ngôn ngữ là phương tiện giúp cho chúng ta và nhất là trẻ em giao tiếp với mọi người và giúp trẻ dễ dàng hoà đồng vào cuộc sống một cách thân thiện nhất, nói sao cho mọi người hiểu, hiểu khi người khác nói đó là điều cần thiết khi giao tiếp. Đồng thời, thông qua giao tiếp giúp trẻ phát triển trí tuệ để nhận biết thế giới xung quanh và phát triển tình cảm của trẻ [6] Trẻ ở độ tuổi Nhà Trẻ (trẻ 24- 36 tháng) chủ yếu sử dụng ngôn ngữ nói để giao tiếp và tìm hiểu về thế giới xung quanh và là thời kỳ tích luỹ vốn từ của trẻ. Để trẻ không bị mắc các tật về ngôn ngữ sau này, thời kỳ này các giáo viên cần hết sức chú ý đến rèn luyện phát âm và phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Đặc điểm tâm lý của trẻ trong giai đoạn 24 - 36 tháng tuổi là trẻ hết sức hiếu động, hoạt động với đồ vật là hoạt động chủ đạo của trẻ. Để thực hiện việc giáo dục trẻ ở bậc học mầm non đạt kết quả tốt thì cần nắm chắc đặc điểm phát triển tâm lý của trẻ và thực hiện phương châm giáo dục “học mà chơi, chơi mà học”. Trò chơi là một trong những phương tiện quan trọng nhất để phát triển trí tuệ, đạo đức, thẩm mỹ và thể lực. Riêng với trẻ 2 - 3 tuổi, ngoài hoạt động đối với đồ vật là hoạt động chủ đạo thì trò chơi không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ. Chơi là nhu cầu tự nhiên của trẻ, trẻ cần chơi như cần cơm ăn, nước uống, không khí để thở.[6] Qua trò chơi giúp trẻ lĩnh hội những trí thức tiên tiến, khoa học một cách nhẹ nhàng, thoải mái giúp trẻ phát triển ngôn ngữ tích luỹ vốn từ. Trò chơi còn giúp trẻ phát triển các tố chất vận động nhanh, mạnh và khéo léo. Việc tổ chức, hướng dẫn trẻ chơi các trò chơi có mục đích, có nội dung phong phú theo yêu cầu và nhiệm vụ giáo dục sẽ có tác động mạnh mẽ đến trẻ về cả ý thức tình cảm, ý chí và hành vi của trẻ.[1] Ý thức được điều đó, là một giáo viên được phân công dạy trẻ ở lứa tuổi 24 - 36 tháng bản thân tôi nhận thấy ở lớp tôi có rất nhiều cháu nghe, hiểu tốt nhưng khả năng phát âm và diễn đạt bằng lời lại hạn chế. Từ đó, tôi luôn băn khoăn, trăn trở suy nghĩ làm thế nào để phát triển tốt ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ phát âm đúng, diễn đạt được ý muốn của mình [1] Qua một thời gian tìm tòi, sáng tạo, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm rèn kỹ năng phát âm và phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng thông qua trò chơi ở trường mầm non Thiệu Phú, Thiệu Hóa, Thanh Hóa” với mục đích trao đổi đồng nghiệp một phần nhỏ trong phương pháp giáo dục trẻ. Rất mong được sự góp ý của đồng nghiệp. 1.2. Mục đích nghiên cứu: - Đánh giá thực trạng của việc tổ chức các trò chơi cho trẻ nhà trẻ 24 -36 tháng tuổi qua các hoạt động ở trường mầm non. - Đề xuất những kiến nghị và giải pháp thực hiện nhằm nâng cao chất lượng của việc tổ chức trò chơi cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi ở trường mầm non. 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: - Thực trạng của quá trình tổ chức trò chơi và tổ chức hoạt động phát triển ngôn ngữ thông qua một số hoạt động cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi ở trường mầm non. 1.4. Phương pháp nghiên cứu: - Lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với độ tuổi trẻ nhà 24 - 36 tháng tuổi. - Chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết trước khi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi. - Sáng tạo một số trò chơi nhằm phát triển khả năng nghe, phát triển khả năng ngôn ngữ cho trẻ và tổ chức các trò chơi phù hợp với các hoạt động trong ngày. - Tạo hứng thú cho trẻ tham gia các trò chơi. - Một số trò chơi kết hợp lời đồng dao tự sáng tác. - Phối kết hợp với phụ huynh. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm: * Tác dụng ý nghĩa của trò chơi đối với sự phát triển tâm lý của trẻ lứa tuổi nhà trẻ. Trẻ ở lứa tuổi 24 - 36 tháng thì trò chơi hoạt động với đồ vật là trò chơi chủ yếu. Trò chơi nảy sinh, kích thích sự phát triển về thể chất, các mối quan hệ xã hội và các phẩm chất tâm lý. Macxim Gooki đã viết: Vui chơi là con đường trẻ nhận thức thế giới, trong đó trẻ em có nhiệm vụ sống và cải tạo nó. Trẻ hoạt động với phương thức “thử - sai” dần dần trẻ hiểu được chức năng của đồ vật và biết phương thức sử dụng chúng, từ đó làm giàu ở trẻ các biểu tượng về thế giới xung quanh, nó giúp cho việc hình thành các hoạt động khác. Hoạt động vui chơi học tập, năng lực hình thành nên những yếu tố đầu tiên của nhân cách con người. Chính hoạt động vui chơi là nơi để trẻ thể hiện tốt nhất tính độc lập của mình là nơi thoả mãn nhu cầu tự khẳng định, nhu cầu tìm kiếm, khám phá thế giới xung quanh. [6] Từ đó giúp trẻ hình thành động cơ chơi. Đây chính là nền tảng để chuyển sang giai đoạn mới, tuổi mẫu giáo. Trò chơi có tác dụng rất lớn đối với trẻ, trò chơi nhằm thu hút sự tập trung chú ý, nó giúp cho trẻ tham gia một cách hào hứng, thoải mái và khắc sâu ở trẻ những kiến thức đã thu lượm được trong bài học đồng thời mở rộng ra tất cả những kiến thức về đời sống xung quanh một cách hợp lý. Đặc biệt, quan sát trẻ giao tiếp trong khi trẻ chơi, kích thích trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tích cực. Tôi thấy một số trò chơi dân gian rất phù hợp để phát triển các khả năng trên của trẻ, đặc biệt là rèn luyện khả năng nghe, luyện phát âm, từ đó phát triển ngôn ngữ cho trẻ.[1] 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. a. Thuận lợi: - Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm động viên tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất và chuyên môn cho giáo viên. Phòng học rộng rãi thoáng mát, có đủ các điều kiện về ứng dụng công nghệ thông tin, đáp ứng cho trẻ nghe nhìn để thuận lợi cho việc phát triển ngôn ngữ. - Bản thân giáo viên luôn là người sáng tạo, ham học hỏi, mềm dẻo và linh hoạt tìm tòi những trò chơi mới, có nội dung trong sáng, lành mạnh, cách thức chơi phù hợp với trẻ. - Trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn và hoạt bát, thích vận động. - Phụ huynh học sinh luôn quan tâm đến công tác chăm sóc - giáo dục và các hoạt động của lớp. b. Khó khăn: - Khả năng tâm sinh lý của trẻ không đồng đều, có cháu sức khoẻ yếu nên phần nào ảnh hưởng đến quá trình nhận thức cũng như củng cố kiến thức, nề nếp thói quen trong sinh hoạt và học tập cho trẻ. - Đặc biệt đối với các cháu trường mầm non Thiệu Phú, do ảnh hưởng tiếng địa phương từ gia đình từ khi biết nói, khi đến trường cô điều chỉnh đúng tiếng phổ thông là rât khó khăn, vất vả. - Một số cháu còn nói ngọng, gia đình bố mẹ bận rộn làm ăn buôn bán, đi công ty chưa chú ý rèn luyện thường xuyên cho trẻ. - Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn kém. Trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không còn hứng thú. - Có một số trẻ đi học chưa đều, đến lớp hay quấy khóc. Đây là giai đoạn đầu tiên trẻ đến lớp nên đa số trẻ tính tình còn nhút nhát, có một số trẻ chậm nói nên quá trình thực hiện đề tài còn khó khăn. Trước thực tế như trên ngay đầu năm nhận lớp tôi đã tiến hành khảo sát: Bảng khảo sát đầu năm cho trẻ năm học: 2018 - 2019 TT Tiêu chí đánh giá Tổng số trẻ Đạt Tỷ lệ % Chưa đạt Tỷ lệ % 1 Số trẻ hứng thú trong giờ học. 15 8 53 7 47 2 Trẻ phát âm rõ ràng mạch lạc. 15 6 40 9 60 3 Trẻ biết thể hiện ngữ điệu, cử chỉ điệu bộ phù hợp. 15 7 47 8 53 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề. *Giải pháp 1: Giáo viên tìm hiểu và lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với độ tuổi trẻ nhà 24 - 36 tháng tuổi. Như chúng ta biết kho tàng các trò chơi Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng, nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ nhỏ. Vì thế giáo viên nên có sự cân nhắc lựa chọn cho trẻ chơi các trò chơi có luật chơi, cách chơi đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu. giáo viên không nên chọn trò chơi có nội dung quá khó vì những trò chơi phức tạp không những không giúp trẻ phát triển mà ngược lại trẻ sẽ rất lúng túng, thụ động, chán nản trong quá trình chơi. Bên cạnh đó trong trường mầm non lại có sự phân chia trẻ theo nhiều độ tuổi. Mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác nhau. Chính vì thế các trò chơi cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp từng độ tuổi, đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. * Cụ thể như sau: Với trẻ lứa tuổi nhà trẻ 24 -36 tháng tuổi: khả năng chú ý có chủ định còn kém, nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được các trò chơi dễ, đơn giản mang tính bắt chước và luật chơi không quá phức tạp như: “Chi chi chành chành”, “ Tập tầm vông”, “ Nu na nu nống”, “Cưỡi ngựa nhong nhong”.[3] * Khi lựa chọn các trò chơi cho trẻ nhà trẻ, tôi thực hiện theo các tiêu chí sau: - Trò chơi đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu. Lời đồng dao ngắn gọn. - Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm. - Trò chơi phải gây được sự hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ. - Trò chơi khi tổ chức cho trẻ chơi phải có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp. - Trò chơi giúp củng cố tư duy, phát triển ngôn ngữ, vận động và kỹ năng cho trẻ. + Từ những tiêu chí trên tôi đã lựa chọn các trò chơi sau cho trẻ nhà trẻ: “Kéo cưa lừa xẻ”,“Chi chi chành chành”,“Lộn cầu vồng”,“Nu na nu nống”,“Dung dăng dung dẻ”.[3] * Sử dụng trò chơi dân gian để rèn luyện phát âm và phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 - 36 tháng tuổi. Trò chơi thứ nhất: Chi chi chành chành [3] Chi chi chành chành Cái đanh thổi lửa Con ngựa đứt cương Ba vương ngũ đế Thấp chế đi tìm ù à - ù ập ! *Mục đích: - Kích thích trẻ đọc thông qua cách gieo vần điệu của lời thơ. - Luyện phát âm bằng các từ ngữ được lập đi lập lại (chi chi, chành chành, ù à, ù ập) - Trò chơi được kết hợp giữa lời nói và hành động nên kích thích trẻ chơi, đặc biệt khi chính trẻ phát âm [4]. * Cách tiến hành: Cô cho trẻ ngồi xung quanh cô, tay trái của cô xoè ra, ngón trỏ phải cô và cháu chấm vào lòng bàn tay trái của cô theo nhịp đọc khi đọc đến câu cuối cô đọc chậm rồi nắm tay trái lại ngón trỏ nhấc lên thật nhanh (khi thì nắm chắc được ngón trỏ, khi thì không nắm được tạo cho trẻ sự thích thú) [4] Trò chơi thứ hai: Dung dăng dung dẻ * Mục đích: - Thông qua trò chơi giúp trẻ phát triển ngôn ngữ nói. - Trẻ biết chơi cùng bạn. - Phát triển vận động ở trẻ. [4] * Cách tiến hành: Cô giáo và 5 - 7 trẻ dắt tay nhau đi quanh phòng vừa đi vừa đọc [4] Dung dăng dung dẻ Dắt trẻ đi chơi Đến ngõ nhà trời Lạy cậu lạy mợ Cho cháu về quê Cho dê đi học Cho cóc ở nhà Cho gà bới bếp Xì xà xì xụp [3] Đến câu cuối “xì xà xì xụp” cô và trẻ cùng ngồi xuống. Sau đó trò chơi lại được lặp lại Trò chơi thứ ba: Nu na nu nống * Mục đích: - Luyện tập phản ứng nhanh khi thay đổi tư thế vận động. - Luyện tập cho trẻ nói nhanh lưu loát [4] * Cách tiến hành: Cô cho 10 - 12 trẻ ngồi thành hình vòng cung hai chân dưới thẳng. Cô ngồi đối diện với trẻ, vừa đọc thơ vừa lần lượt dùng tay chạm hết chân trẻ này đến chân trẻ khác. Khi đọc đến từ “Rụt lại một chân” tất cả trẻ rụt chân lại. Nhưng lần đầu cô rụt chân lại và khuyến khích trẻ rụt chân theo [4] Nu na nu nống Cái bống nằm trong Con Ong Nằm Ngoài Củ khoai chấm mật Phật ngồi phật khóc Con cóc nhảy qua Con gà ú ụ Nhà mụ đồ xôi Nhà tôi nấu chè Cá chắm cá mè Rụt lại một chân [3] Trò chơi thứ 4: Kéo cưa lừa xẻ * Mục đích: - Trẻ tập phối hợp với nhịp điệu. - Luyện phát âm cho trẻ [4] * Cách tiến hành: Cô cho trẻ ngồi đối diện nhau từng đội một trẻ cầm tay nhau từ từ kéo về một phía rồi lại đẩy ra theo nhịp đọc: [4] Kéo cưa lừa xẻ Ông thợ nào khoẻ Về ăn cơm vua Ông thợ nào thua Về bú tí mẹ [3] Trò chơi thứ 5: Lộn cầu vồng * Mục đích: - Kích thích hứng thú ở trẻ khi trẻ chơi. - Luyện khả năng phát âm, khả năng đọc lưu loát ở trẻ. Trẻ biết phối hợp chơi cùng bạn. [4] * Cách tiến hành: Từng đôi trẻ đứng đối diện nhau đu đưa sang hai bên theo nhịp đọc [4] Lộn cầu vồng Nước trong nước chảy Có cô mười bảy Có chị mười ba Hai chị em ta Ra lộn cầu vồng.[3] Đến câu cuối “Ra lộn cầu vồng” trẻ buông tay nhau ra quay 1 vòng rồi cầm tay nhau chơi lại từ đầu. * Giải pháp 2: Chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết trước khi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi. * Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi cho các trò chơi. Đồ dùng, đồ chơi của các trò chơi cũng vô cùng đa dạng và phong phú, nó mang tính đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của từng trò chơi. Mỗi trò chơi có một hoặc nhiều loại đồ dùng, đồ chơi tương ứng mà thiếu nó trò chơi không thể tiến hành được.[2] Ví dụ: Trong trò chơi: “Bịt mắt bắt Dê” đòi hỏi phải có dải vải hoặc dải khăn để bịt mắt: Trò chơi “Tập tầm vông” không thể diễn ra nếu thiếu một đồ vật nhỏ để cho trẻ đoán Chính vì vậy trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi nào đó giáo viên cần tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi, cũng như việc phải chuẩn bị những loại đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các trò chơi đó. Lựa chọn cho trẻ chơi trò chơi giáo viên cần vận dụng linh hoạt , sáng tạo, nhưng phải lấy mục tiêu giáo dục phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý, lứa tuổi của trẻ là tiêu chí quan trọng. Giáo viên có thể thay đổi hình thức chơi, đồ dùng, dụng cụ của trò chơi với chất liệu khác hiện đại, an toàn hơn nhưng vẫn đảm bảo nội dung chủ yếu và tác dụng giáo dục của trò chơi [5] Dạy trẻ đọc thuộc lời ca của trò chơi (đối với những trò chơi có lời đồng dao). Đặc trưng của trò chơi đó là khi chơi trẻ không bao giờ chỉ miệt mài thực hiện các vận động của mình mà trẻ thường vừa chơi vừa hát hoặc đọc lời đồng dao nào đó. Các lời đồng dao đó khiến cho không khí chơi vui vẻ, nhộn nhịp hơn. Mặc dù không phải bài đồng dao nào cũng có ý nghĩa, song bài nào cũng phù hợp với tư duy hồn nhiên của trẻ. Ví dụ như chơi : “Chi chi chành chành” Trẻ hát : Chi chi chành chành Cái đanh thổi lửa Con ngựa đứt cương Ba vương ngũ đế..[3] Câu hát không có mạch ý nào rõ ràng, nhưng thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành. Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao. Chính vì vậy tôi thường cho trẻ làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian trước khi hướng dẫn trẻ chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: hoạt động ngoài trời, hoạt động chiềuKhi trẻ đã thuộc lời đồng dao tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi tương ứng với lời đồng dao đó vì vậy trẻ chơi rất hứng thú và tích cực tham gia trò chơi.[5] * Chuẩn bị địa điểm để tổ chức trò chơi: Mỗi trò chơi có một cách chơi và luật chơi khác nhau. Có những trò chơi vận động mang tính tập thể rất cao, thường có số lượng người tham gia chơi đông và đòi hỏi địa điểm chơi phải có diện tích rộng như: “Rồng rắn lên mây”, “Cưỡi ngựa nhong nhong”, “Dung dăng dung dẻ”Nhưng cũng có trò chơi tĩnh trẻ hay chơi theo các nhóm nhỏ như : “ Kéo cưa lừa xẻ”, “Tập tầm vông”, “Chi chi chành chành”, “Nu na nu nống”[3] Chính vì vậy giáo viên cần nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi, để từ đó lựa chọn địa điểm cho phù hợp trước khi tổ chức cho trẻ chơi. *Giải pháp 3: Sáng tạo một số trò chơi nhằm phát triển khả năng nghe, phát triển khả năng ngôn ngữ cho trẻ và tổ chức các trò chơi phù hợp với các hoạt động trong ngày. Tổ chức các trò chơi cho trẻ phù hợp với các hoạt động trong ngày là rất quan trọng. Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Vì thế hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung được tổ chức nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ được gần gũi với thiên nhiên khám phá các hiện tượng thiên nhiên và phát triển thể chất, còn ở hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về kinh nghiệm sống và kỹ năng chơi theo nhóm. Chính vì vậy giáo viên cần chú ý lựa chọn thời điểm tổ chức các trò chơi cho phù hợp với từng hoạt động trong ngày cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi ở trường mầm non[4]. *Hoạt động ngoài trời: Tận dụng không gian rộng và thoáng mát, giáo viên nên tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát triển thể lực cho trẻ như: “ Bịt mắt bắt dê” , “Cưỡi ngựa nhong nhong”, “Dung dăng dung dẻ”[3]. * Hoạt động chung và hoạt động chiều (chủ yếu diễn ra trong phòng nhóm): Nên tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho trẻ: “Tập tầm vông”, “Vấn đáp” [3] * Hoạt động góc: Nên tổ chức cho trẻ các trò chơi có thể chơi theo nhóm nhỏ trong một không gian hẹp như: “Kéo cưa lừa xẻ”, “Chi chi chành chành”, “Dệt vải”[3] Đặc biệt khi tích hợp trò chơi trong hoạt động chung giáo viên cần lực chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng môn học. Ví dụ: - Với môn thể dục: Nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khỏe mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh mẽ, nhanh chân nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể tham gia vui chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động [5]. Trò chơi: “Chi chi chành chành” buộc trẻ phải nhanh tay, nhanh miệng vì nếu câu cuối bài là “ ù à ù ập” được đọc xong mà trẻ không rút kịp tay ra, ngón tay của trẻ bị giữ lại như thế là thua. - Với trò chơi: “Dung dăng dung dẻ” trẻ nắm tay nhau dàn hàng ngang đọc hết bài đồng dao thì cùng nhau ngồi thụp xuống, rồi lại đứng lên đọc tiếp. Như vậy, trẻ phải được tham gia thường xuyên giúp trẻ rèn luyện và phát triển các vận động tinh và vận động thô.Từ đó cơ thể trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn để tham gia tốt các trò chơi. Trò chơi :“Cưỡi ngựa nhong nhong” : Trẻ vừa chạy vừa làm động tác cưỡi ngựa. Qua trò chơi rèn luyện thân thể khỏe mạnh, hoạt bát và năng động [3]. - Với hoạt động nhận biết tập nói, nhận biết phân biệt, văn học khi lựa chọn các trò chơi cần đáp ứng được các tiêu chí sau: + Nhằm phát triển nhận thức cho trẻ. + Phát triển ngôn ngữ cho trẻ. + Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ. + Cung cấp cho trẻ những kỹ năng hoạt động theo nhóm, kỹ năng sử dụng đồ dùng, đồ chơi. Ví dụ: Lời đồng dao của trò chơi “Cưỡi ngựa nhong nhong” Nhong nhong nhong Ngựa ông đã về Cắt cỏ bồ đề Cho ngựa ông ăn [3] Lời đồng dao đã giúp trẻ nhận biết được con vật quen thuộc. Trò chơi “Tập tầm vông” giúp trẻ nhận biết được đồ vật quen thuộc, màu sắc của đồ vật. - Với môn âm nhạc: Nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời hát như các trò chơi: “Kéo cưa lừa xẻ”, “Tập tầm vông” Ngoài ra, khi lựa chọn các trò chơi trong hoạt động chung, một điều cần lưu ý đó là: phải lựa chọn phù hợp với đề tài và chủ đề của bài dạy. Chủ đề: Mẹ và những người thân yêu của bé - Mục đích: + Giúp trẻ ôn lại đặc điểm một số đồ dùng, nhận dạng hình dáng đặc trưng, vị tr
Tài liệu đính kèm:
- mot_so_kinh_nghiem_ren_ky_nang_phat_am_va_phat_trien_ngon_ng.doc