SKKN Tích hợp kiến thức liên môn ngữ văn, lịch sử, địa lí, giáo dục công dân để dạy tiết 10 - 11 bài truyện An Dương Vương và Mị Châu trọng thủy trong Ngữ văn 10 ở trường thpt 4 Thọ Xuân

SKKN Tích hợp kiến thức liên môn ngữ văn, lịch sử, địa lí, giáo dục công dân để dạy tiết 10 - 11 bài truyện An Dương Vương và Mị Châu trọng thủy trong Ngữ văn 10 ở trường thpt 4 Thọ Xuân

Nhằm giúp cho học sinh khối 10 yêu thích, học tập tốt hơn môn Ngữ văn, bằng việc tích hợp kiến thức liên môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân qua hệ thống câu hỏi và các dạng bài tập trong sách giáo khoa phần Đọc – hiểu văn bản. Song, nhìn chung vẫn còn ít nhiều hạn chế mang tính chủ quan, chưa phát huy hết năng lực của người học, phương pháp dạy học vẫn còn mang tính truyền thống chưa đảm bảo được các yêu cầu về nội dung và kỹ thuật cần thiết của một tiết dạy học theo phương pháp dạy học tích hợp các môn khoa học xã hội vào dạy môn Ngữ văn.

Việc nâng cao chất lượng dạy – học và thi cử môn Ngữ văn hiện nay nhằm phát huy ở học sinh năng lực sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng hợp tác và kỹ năng xã hội đáp ứng yêu cầu của thời đại. Đề tài: Tích hợp kiến thức liên môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân để dạy tiết 10 – 11 bài “An Dương Vương và Mỵ Châu Trọng Thủy” trong Ngữ văn 10 ở trường THPT 4 Thọ Xuân vừa giúp người dạy vận dụng được kiến thức liên môn của tổ hợp các môn khoa học xã hội mà còn giúp học sinh nhận biết được ưu, khuyết điểm của mình để điều chỉnh kế hoạch và phương pháp học tập. Do vậy, tôi nhận thấy cần phải điều chỉnh phương pháp dạy học như sau:

Về phía học sinh: Do chưa thực sự đọc và tự tìm hiểu văn bản, tác phẩm văn học trong sách giáo khoa trước giờ lên lớp, phần lớn lệ thuộc vào tài liệu tham khảo và những kiến thức truyền thụ qua bài giảng của giáo viên. Vì thế, trong giờ đọc hiểu trên lớp, học sinh tiếp nhận văn bản còn thụ động, lúng túng.

 

doc 22 trang thuychi01 8676
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Tích hợp kiến thức liên môn ngữ văn, lịch sử, địa lí, giáo dục công dân để dạy tiết 10 - 11 bài truyện An Dương Vương và Mị Châu trọng thủy trong Ngữ văn 10 ở trường thpt 4 Thọ Xuân", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT 4 THỌ XUÂN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN NGỮ VĂN, 
LỊCH SỬ, ĐỊA LÍ, GIÁO DỤC CÔNG DÂN ĐỂ DẠY TIẾT 10-11
 BÀI TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỊ CHÂU TRỌNG THỦY TRONG NGỮ VĂN 10 Ở TRƯỜNG THPT 4 THỌ XUÂN
Người thực hiện: Phạm Văn Tình
Chức vụ: Giáo viên 
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Ngữ Văn
THANH HÓA, NĂM 2018
MỤC LỤC
1. MỞ ĐẦU
 Trang
1.1. Lí do chọn đề tài.. 2
1.2. Mục đích nghiên cứu	2	
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .. 3
1.4. Phương pháp nghiên cứu	.3
2. NỘI DUNG	
 2.1. Cơ sở lí luận...............................................................................................4
 2.2. Thực trạng vấn đề..4
 2.3. Định hướng nội dung ôn tập .....4
	 2.4. Đối tượng dạy học..5
 2.5. Ý nghĩa của bài học...6
 2.6. Học liệu dạy học6
 2.7. Tiến trình dạy học..6
 2.8. Kết quả thực nghiệm....16
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận.18
3.2. Kiến nghị...18
TÀI LIỆU THAM KHẢO 19
DANH MỤC SKKN...20
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Nhằm giúp cho học sinh khối 10 yêu thích, học tập tốt hơn môn Ngữ văn, bằng việc tích hợp kiến thức liên môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân qua hệ thống câu hỏi và các dạng bài tập trong sách giáo khoa phần Đọc – hiểu văn bản. Song, nhìn chung vẫn còn ít nhiều hạn chế mang tính chủ quan, chưa phát huy hết năng lực của người học, phương pháp dạy học vẫn còn mang tính truyền thống chưa đảm bảo được các yêu cầu về nội dung và kỹ thuật cần thiết của một tiết dạy học theo phương pháp dạy học tích hợp các môn khoa học xã hội vào dạy môn Ngữ văn.
Việc nâng cao chất lượng dạy – học và thi cử môn Ngữ văn hiện nay nhằm phát huy ở học sinh năng lực sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng hợp tác và kỹ năng xã hội đáp ứng yêu cầu của thời đại. Đề tài: Tích hợp kiến thức liên môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân để dạy tiết 10 – 11 bài “An Dương Vương và Mỵ Châu Trọng Thủy” trong Ngữ văn 10 ở trường THPT 4 Thọ Xuân vừa giúp người dạy vận dụng được kiến thức liên môn của tổ hợp các môn khoa học xã hội mà còn giúp học sinh nhận biết được ưu, khuyết điểm của mình để điều chỉnh kế hoạch và phương pháp học tập. Do vậy, tôi nhận thấy cần phải điều chỉnh phương pháp dạy học như sau:
Về phía học sinh: Do chưa thực sự đọc và tự tìm hiểu văn bản, tác phẩm văn học trong sách giáo khoa trước giờ lên lớp, phần lớn lệ thuộc vào tài liệu tham khảo và những kiến thức truyền thụ qua bài giảng của giáo viên. Vì thế, trong giờ đọc hiểu trên lớp, học sinh tiếp nhận văn bản còn thụ động, lúng túng.
Về phía giáo viên: Đôi khi chưa thật sự chú ý đến tầm quan trọng của hệ thống câu hỏi, kiến thức liên môn để hướng dẫn các em tự khám phá văn bản văn học, hệ thống câu hỏi của giáo viên còn chung chung, quá dễ hoặc quá khó, chưa đáp ứng đầy đủ các cấp độ của bài học. Vậy, làm thế nào để học sinh hứng thú trong giờ đọc hiểu, làm sao để các em có thể tự tìm tòi, suy nghĩ, phơi trải những rung động thẩm mỹ của mình trước tác phẩm.
Theo tôi, một trong những khâu quyết định trong việc nâng cao hiệu quả của bài dạy Ngữ văn trên lớp chính là phương pháp hệ thống hóa những kiến thức trọng tâm thông qua các môn học có liên quan đến bài học nhằm khêu gợi năng lực tư duy, sáng tạo của học sinh.
Là giáo viên dạy văn luôn trăn trở tìm tòi những cách tiếp cận về nội dung và phương pháp dạy học mới để giờ dạy thật sự có hiệu quả.
Ở đề tài này, tôi xin nêu ra một vài ý kiến của mình về Tích hợp kiến thức liên môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân để dạy tiết 10 – 11 bài “An Dương Vương và Mỵ Châu Trọng Thủy” trong Ngữ văn 10 ở trường THPT 4 Thọ Xuân làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm (SKKN).
1.2. Mục đích nghiên cứu
* Về kiến thức: Vận dụng kiến thức liên môn phần lý tuyết để thực hành giáo án dạy đọc hiểu tác phẩm cụ thể.
* Về kỹ năng: Vận dụng kiến thức liên môn để giảng dạy và đánh giá bài học theo năng lực học sinh. Rèn kỹ năng viết đoạn văn và làm bài văn nghị luận văn học.
* Về thái độ: Nhận thức được tầm quan trọng của việc vận dụng kiến thức liên môn trong tiếp cận bài học.
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
* Đối tượng: Là học sinh các lớp 10A2, 10A4, 10A5 và 10A6 năm học 2017 – 2018 học chương trình cơ bản ở Trường THPT 4 Thọ Xuân, Thanh Hóa.
* Phạm vi nghiên cứu: Các văn bản liên môn ở lớp 10 thuộc chương trình cơ bản. 
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
	– Phương pháp nghiên cứu lí luận
– Phương pháp thực nghiệm sư phạm
– Phương pháp điều tra và khảo sát
	– Phương pháp phân tích, đánh giá
2. NỘI DUNG 
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Hiện nay dạy học môn ngữ văn trung học phổ thông theo phương pháp và cấu trúc mới của Ngành Giáo dục và Đào tạo ban hành thì việc vận dụng kiến thức liên môn sẽ giúp cho cả người dạy và người học có thêm nhiều kiến thức bổ trợ làm phong phú và tăng tính hấp dẫn, thuyết phục. Từ đó chỉ ra những chi tiết, hình ảnh, các biện pháp tu từ nghệ thuật, hiệu quả hoặc tác dụng của các biện pháp tu từ đó được sử dụng trong văn bản. 
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
* Phía giáo viên: Từ thực tế đang giảng dạy các lớp 10 năm học 2017 – 2018, tôi nhận thấy rằng: Hiện nay, các cách giảng dạy, đánh giá môn Ngữ Văn thường tập trung vào các mặt sau:
Đa số cách dạy học trước đây thường hướng dẫn đơn thuần cho học sinh tiếp nhận kiến thức bài học một cách thụ động hướng người học tiếp thu kiến thức là chính, ít chú ý phát huy năng lực tư duy, sáng tạo.
Người dạy ít quan tâm đến kiến thức liên môn nên bài dạy thiếu tính hấp dẫn, thiếu tính thuyết phục. Kỹ thuật dạy học theo phương pháp mới chưa được chú ý đúng mức đặc biệt là khâu liên kết xâu chuỗi kiến thức của các môn.
* Phía học sinh: Học sinh chưa đủ năng lực và trình độ thực tế để tiếp cận nên thường có biểu hiện sai lệch về tinh thần thái độ học tập, lúng túng khi đứng trước một số tác phẩm. Học sinh khi tiếp cận tác phẩm thường chỉ dừng lại ở góc độ nội dung có trong tác phẩm mà chưa chú ý quan tâm vận dụng kiến thức các môn học khác nên thường gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận văn bản.
Thực trạng địa phương, trường lớp: Kinh tế địa phương còn nghèo, điều kiện sống khó khăn, trình độ dân trí còn thấp, do vậy, việc đầu tư cho con em trong học tập chưa hợp lý. 
2.3. Định hướng nội dung tích hợp kiến thức liên môn trong đề tài
2.3.1. Kiến thức
* Đối với môn Ngữ văn
- Học sinh nắm được nội dung, ý nghĩa và nghệ thuật tiêu biểu của truyện An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy.
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết về chủ đề giữ nước.
* Đối với môn Lịch sử
Học sinh hiểu được những sự kiện và di tích phản ánh lịch sử đấu tranh giữ nước của ông cha ta được kể qua một tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết.
* Đối với môn Địa lí
 Học sinh nắm được tên các địa danh - nơi có các đền thờ, tên riêng, nơi diễn ra các lễ hội ... gắn với ý nghĩa của truyện An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy.
* Đối với môn Giáo dục công dân
	Học sinh thể hiện lòng biết ơn với những người có công với nước; kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; bảo vệ di sản văn hóa, di tích lịch sử, có nghĩa vụ bảo vệ Tổ Quốc, cảnh giác các âm mưu xâm lược của kẻ thù.
2.3.2. Kĩ năng
- Đọc - hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại.
- Nhận diện, tìm hiểu những sự việc chính và một số chi tiết tưởng tượng, kì ảo tiêu biểu trong truyện. 
	- Thực hiện thao tác phân tích một số chi tiết nghệ thuật kì ảo trong văn bản, nắm bắt tác phẩm qua hệ thống các sự việc được kể theo trình tự thời gian.
 	- Thu thập thông tin, phân tích các kênh hình, kênh chữ, khái quát và liên hệ thực tế.
 	- Kĩ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm.
 	- Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề.
2.3.3. Thái độ
- Giáo dục học sinh lòng tự hào về truyền thống anh hùng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta, bài học cảnh giác. Tinh thần ngưỡng mộ, kính yêu và biết ơn những anh hùng có công với non sông đất nước.
 	- Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức liên môn trong việc lĩnh hội kiến thức.
2.4. Đối tượng dạy học 
* Đối tượng dạy học là học sinh lớp 10A4
	- Số lượng học sinh: 38 em
	- Số lớp thực hiện: 01 lớp
* Những đặc điểm cần thiết khác của học sinh đã học theo bài học.
	- Thứ nhất: Học sinh đã được học và tìm hiểu kĩ về thể loại truyền thuyết nên các em hiểu rõ những đặc điểm của thể loại. 
	- Thứ hai: Trước lúc học văn bản “Truyện An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy”, các em đã được học các bài có kiến thức liên môn trong các môn học: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân. Vì vậy, khi cần tích hợp kiến thức để giải quyết vấn đề trong bài học các em không còn cảm thấy bỡ ngỡ. 
2.5. Ý nghĩa của bài học
Qua dạy học thực tế nhiều năm chúng tôi thấy rằng việc tích hợp kiến thức giữa các môn học vào giải quyết một vấn đề nào đó trong một môn học là việc làm hết sức cần thiết. Điều đó không chỉ đòi hỏi người giáo viên giảng dạy bộ môn không chỉ nắm bắt nhuần nhuyễn kiến thức bộ môn mình giảng dạy mà còn phải không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức của những bộ môn học khác để giúp các em giải quyết các tình huống, các vấn đề đặt ra trong môn học nhanh chóng và hiệu quả nhất. Từ đó bài học trở nên sinh động hơn, học sinh có hứng thú bài học, được tìm tòi, khám phá nhiều kiến thức và được suy nghĩ sáng tạo hơn đồng thời vận dụng vào thực tế tốt hơn. Tích hợp trong giảng dạy sẽ giúp học sinh học tập thông minh và vận dụng sáng tạo kiến thức kĩ năng và phương pháp của khối lượng tri thức toàn diện, chống lại hiện tượng con người phát triển thiếu hài hòa và mất cân đối.
	Đối với việc tích hợp kiến thức các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân vào bài dạy “Truyện An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy” đã giúp cho học sinh củng cố, khắc sâu kiến thức của các môn học trên, đồng thời giáo dục kĩ năng thể hiện sự tự tin giúp các em khi đóng vai đọc hợp tác, làm việc theo nhóm một cách có hiệu quả.
2.6. Học liệu dạy và học
* Giáo viên
 - Máy chiếu, phiếu học tập, một số tranh ảnh về: An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy, lễ hội đền An Dương Vương, một số đoạn văn, thơ viết về Mị Châu – Trọng Thủy.
 - Sách giáo khoa, sách giáo viên: Ngữ văn 10; Lịch sử 10; Địa lí 10, Giáo dục công dân 10.
* Học sinh
 - Nghiên cứu kĩ nội dung bài học
 - Phiếu học tập
 - Sách giáo khoa: Ngữ văn 10; Lịch sử 10; Địa lí 10, Giáo dục công dân 10.
 * Ứng dụng công nghệ thông tin:
 Sử dụng phần mềm powerpoint để trình chiếu các Slide minh hoạ nội dung kiến thức từng phần cần truyền đạt cho học sinh.
2.7. Hoạt động và tiến trình dạy học
 Ngày soạn: //
 Ngày dạy: //
Ngữ văn Tiết 10, 11 
Văn bản: TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ 
MỊ CHÂU TRỌNG THỦY
 (Truyền thuyết)
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Kiến thức
* Đối với môn Ngữ văn
- Học sinh nắm được nội dung, ý nghĩa và nghệ thuật tiêu biểu của truyện An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy.
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết về chủ đề giữ nước.
* Đối với môn Lịch sử
Học sinh hiểu được những sự kiện và di tích phản ánh lịch sử đấu tranh giữ nước của ông cha ta được kể qua một tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết.
* Đối với môn Địa lí
Học sinh nắm được tên các địa danh - nơi có các đền thờ, tên riêng, nơi diễn ra các lễ hội... gắn với ý nghĩa của truyện An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy.
* Đối với môn Giáo dục công dân
	Học sinh thể hiện lòng biết ơn với những người có công với nước; kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; bảo vệ di sản văn hóa, di tích lịch sử, có nghĩa vụ bảo vệ Tổ Quốc, cảnh giác các âm mưu xâm lược của kẻ thù.
2. Kĩ năng
* Đọc - hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại (Truyền thuyết).
- Nhận diện, tìm hiểu những sự việc và chi tiết tưởng tượng, kì ảo tiêu biểu trong truyện. 
	- Thực hiện thao tác phân tích một số chi tiết nghệ thuật kì ảo trong văn bản, nắm bắt tác phẩm qua hệ thống các sự việc được kể theo trình tự thời gian.
 	- Thu thập thông tin, phân tích các kênh hình, kênh chữ, khái quát và liên hệ thực tế.
 	- Kĩ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm.
 	- Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề.
* Kĩ năng sống: kĩ năng thể hiện sự tự tin giúp các em khi đóng vai đọc hợp tác, làm việc theo nhóm một cách có hiệu quả.
3. Thái độ
- Giáo dục học sinh lòng tự hào về truyền thống anh hùng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta, bài học cảnh giác. Tinh thần ngưỡng mộ, kính yêu và biết ơn những anh hùng có công với non sông đất nước.
 	- Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức liên môn trong việc lĩnh hội kiến thức.
II. PHƯƠNG PHÁP
1. Phương pháp
	Giảng giải, vấn đáp, hoạt động nhóm ...
2. Kỹ thuật
	Kỹ thuật đọc hợp tác, thảo luận nhóm, phân tích. Nắm bắt tác phẩm thông qua hệ thống các sự việc được kể theo trình tự thời gian.
III. CHUẨN BỊ 
1. Giáo viên
	- Nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo viên, chuẩn kiến thức kĩ năng và tài liệu có liên quan.
	- Máy chiếu, phiếu học tập, một số tranh ảnh về: An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy, lễ hội hàng năm tại làng Cổ Loa Đông Anh Hà Nội.
2. Học sinh
	- Đọc, soạn bài theo định hướng sách giáo khoa và sự hướng dẫn của giáo viên. 
- Sưu tầm tranh ảnh, tài liệu liên quan đến bài học.
- Nắm chắc kiến thức các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân để giải quyết các tình huống mà giáo viên đặt ra trong bài học. 
IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP
1. Ổn định tổ chức
	- Kiểm tra sĩ số, nề nếp của lớp
- Kiểm tra bài cũ: Nêu đặc trưng về thể loại truyền thuyết ? 
2. Bµi míi
* Giới thiệu bài mới:
 Nhµ th¬ Tè H÷u, trong bµi th¬ T©m sù ®· viÕt:
“T«i kÓ ra đây chuyÖn MÞ Ch©u,
Tr¸i tim lÇm chỗ ®Ó trªn ®Çu.
 Ná thÇn v« ý trao tay giÆc,
Nªn nỗi c¬ ®å ®¾m biÓn s©u”.
§ã lµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña «ng vÒ mét nh©n vËt trong truyÒn thuyÕt ®Æc s¾c: TruyÖn An D­¬ng V­¬ng vµ MÞ Ch©u Träng Thñy. Tr¶i qua hµng ngh×n n¨m ®Õn nay, c©u chuyÖn Êy vÉn ®em l¹i cho chóng ta nh÷ng bµi häc s©u s¾c. H«m nay, chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu vÒ c©u chuyÖn ®ã.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
KIẾN THỨC CẦN ĐẠT
* Hoạt động 1: Tìm hiểu chung thể loại truyền thuyết.
Hs ®äc phÇn tiÓu dÉn trong sgk.
- Nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ truyÒn thuyÕt?
- C¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña truyÒn thuyÕt?
- Theo em, m«i tr­êng sinh thµnh, biÕn ®æi vµ diÔn x­íng cña truyÒn thuyÕt lµ g×?
- Em biÕt truyÒn thuyÕt An D­¬ng V­¬ng vµ MÞ Ch©u- Träng Thñy cã mÊy b¶n kÓ?
* Hoạt động 2: 
Giáo viên hỏi:
- Em h·y t×m bè côc cña truyÖn?
- Nh©n vËt An D­¬ng V­¬ng ®· lËp nªn nh÷ng chiÕn c«ng nµo? Qu¸ tr×nh x©y thµnh cña An D­¬ng V­¬ng ®­îc miªu t¶ ntn?
- ý nghÜa cña c¸c chi tiÕt thÇn k×: An D­¬ng V­¬ng ®­îc mét cô giµ m¸ch b¶o, sø Thanh Giang gióp x©y thµnh?
- X©y thµnh xong, khi Rïa Vµng tõ biÖt, An D­¬ng V­¬ng ®· nãi g× víi Rïa Vµng? Qua ®ã, em cã suy nghÜ g× vÒ An D­¬ng V­¬ng?
- T¹i sao An D­¬ng V­¬ng l¹i dÔ dµng chiÕn th¾ng kÎ thï x©m l­îc trong giai ®o¹n nµy?
* Tích hợp kiến thức môn Lịch sử (Bài 13, tiết 14: “Đời sống vật chất và tinh thần của nhà nước Âu Lạc”).
Tiết 11
Gv dÉn d¾t: Do m¾c ph¶i nhiÒu sai lÇm nªn An D­¬ng V­¬ng không m·i ®øng trªn ®Ønh vinh quang cña chiÕn th¾ng mµ ®· gÆp ph¶i nh÷ng thÊt b¹i cay ®¾ng...
- V× sao An D­¬ng V­¬ng nhanh chãng thÊt b¹i thª th¶m khi TriÖu §µ cÊt qu©n x©m l­îc lÇn 2?
- Hµnh ®éng ®iÒm nhiªn ch¬i cê ung dung vµ c­êi “§µ ko sî ná thÇn sao?” nãi lªn ®iÒu g× vÒ nh©n vËt nµy?
- Bµi häc nghiªm kh¾c vµ muén mµng mµ nhµ vua rót ra ®­îc lµ g×? Khi nµo?
- S¸ng t¹o nh÷ng chi tiÕt vÒ Rïa Vµng, MÞ Ch©u, nhµ vua tù tay chÐm ®Çu con g¸i m×nh,... nh©n d©n muèn biÓu lé th¸i ®é, t×nh c¶m g× víi nh©n vËt lÞch sö An D­¬ng V­¬ng vµ viÖc mÊt n­íc ¢u L¹c?
- Em cã suy nghÜ g× vÒ ý nghÜa cña chi tiÕt An D­¬ng V­¬ng theo Rïa Vµng xuèng thñy phñ? So s¸nh víi h×nh ¶nh Th¸nh Giãng bay vÒ trêi, em thÊy thÕ nµo?
 Hs th¶o luËn, tr¶ lêi.
 Gv nhËn xÐt, ®Þnh h­íng: Sõng tª b¶y tÊc lµ vËt quý, kÞ n­íc, thÇn k×; lµ biÓu t­îng cña quyÒn lùc, sù oai hïng cña nhµ vua.
 An D­¬ng V­¬ng rÏ n­íc xuèng biÓn kh¬i lµ b­íc vµo thÕ giíi vÜnh cöu cña thÇn linh, n¬i vÞ cha giµ cña d©n téc- L¹c Long Qu©n ngù trÞ.
- Em ®¸nh gi¸ ntn vÒ chi tiÕt MÞ Ch©u lÐn ®­a cho Träng Thñy xem ná thÇn?
+ MÞ Ch©u lµm vËy lµ chØ thuËn theo t×nh c¶m vî chång mµ bá quªn nghÜa vô víi ®Êt n­íc?
+ MÞ Ch©u lµm theo ý chång lµ lÏ tù nhiªn, hîp ®¹o lÝ?
 Hs th¶o luËn, ph¸t biÓu.
 Gv ®Þnh h­íng hs hiÓu theo nghÜa thø nhÊt.
- T×m nh÷ng chi tiÕt biÓu lé sù c¶ tin, ng©y th¬ ®Õn møc khê kh¹o cña MÞ Ch©u?
 Hs th¶o luËn, t×m c¸c chi tiÕt, ph©n tÝch.
 Gv nhËn xÐt, bæ sung.
- MÞ Ch©u cã phÇn nµo ®¸ng th­¬ng ch¨ng? V× sao? Th¸i ®é vµ t×nh c¶m cña nh©n d©n ®èi víi MÞ Ch©u qua nh÷ng chi tiÕt h­ cÊu t­ëng t­îng: m¸u nµng ho¸ thµnh ngäc trai, x¸c nµng ho¸ thµnh ngäc th¹ch?
- Ng­êi x­a nh¾n göi bµi häc g× ®Õn thÕ hÖ trÎ qua nh©n vËt MÞ Ch©u?
Gv nªu c¸c ý kiÕn ®¸nh gi¸ vÒ nh©n vËt Träng Thñy cho hs th¶o luËn:
+ Träng Thñy lµ mét tªn gi¸n ®iÖp nguy hiÓm, mét ng­êi chång nÆng t×nh víi vî?
+ Träng Thñy lµ nh©n vËt truyÒn thuyÕt víi m©u thuÉn phøc t¹p: gi÷a nghÜa vô vµ t×nh c¶m, võa lµ thñ ph¹m võa lµ n¹n nh©n?
+ Träng Thñy lµ mét ng­êi con bÊt hiÕu, mét ng­êi chång lõa dèi, mét ng­êi con rÓ ph¶n béi- kÎ thï cña nh©n d©n ¢u L¹c?
- ý kiÕn nµo kh¸i qu¸t, x¸c ®¸ng nhÊt vÒ nh©n vËt nµy?
 Hs th¶o luËn, tr¶ lêi.
 Gv nhËn xÐt, ®Þnh h­íng hs hiÓu thao c¸ch 2.
*Tích hợp kiến thức môn Địa lí 
- Chi tiÕt ngäc trai- giÕng n­íc cã ph¶i ®Ó kh¼ng ®Þnh t×nh yªu chung thñy cña Träng Thñy hay ko? V× sao?
Hs ®äc phÇn ghi nhí-Sgk.
- Nªu nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ ®Æc s¾c néi dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm
* Tích hợp kiến thức môn Giáo dục công dân giáo dục học sinh về lòng biết ơn, tinh thần đánh giặc cứu nước, tinh thần cảng giác.
* Hoạt động 3: Tổng kết
- Nghệ thuật nổi bật của truyện là gì? 
- Câu chuyện nói về điều gì?
 Học sinh trả lời lần lượt hai câu hỏi về nội dung và nghệ thuật chính của văn bản.
 Giáo viên gọi hai học sinh đọc phần ghi nhớ trong sách giáo khoa - trang 23
* Hoạt động 4: Luyện tập
1. 
2.
3.
I. T×m hiÓu chung
1. Giíi thiÖu chung vÒ truyÒn thuyÕt
a. §Æc tr­ng
- Lµ t¸c phÈm tù sù d©n gian kÓ vÒ sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö (cã liªn quan ®Õn lÞch sö) theo xu h­íng lÝ t­ëng hãa.
- ThÓ hiÖn nhËn thøc, quan ®iÓm ®¸nh gi¸, t×nh c¶m cña nh©n d©n lao ®éng ®èi víi c¸c sù kiÖn, nh©n vËt lÞch sö Êy " YÕu tè lÞch sö vµ yÕu tè t­ëng t­îng thÇn k× hßa quyÖn.
b. M«i tr­êng sinh thµnh, biÕn ®æi vµ diÔn x­íng
LÔ héi vµ c¸c di tÝch lÞch sö cã liªn quan.
2. TruyÒn thuyÕt An D­¬ng V­¬ng vµ MÞ Ch©u- Träng Thñy
- V¨n b¶n: 3 b¶n kÓ:
+ TruyÖn Rïa Vµng- trong LÜnh Nam chÝch qu¸i (Nh÷ng chuyÖn qu¸i dÞ ë ®Êt LÜnh Nam) do Vò Quúnh vµ KiÒu Phó s­u tËp, biªn so¹n b»ng ch÷ H¸n vµo cuèi thÕ kØ XV, ®­îc §inh Gia Kh¸nh vµ NguyÔn Ngäc San dÞch.
+ Thôc kØ An D­¬ng V­¬ng- trong Thiªn Nam ng÷ lôc.
+ MÞ ch©u- Träng Thñy- truyÒn thuyÕt ë vïng Cæ Loa.
II. §äc- hiÓu v¨n b¶n
1. §äc
2. Bè côc: 4 phÇn
+ (1) An D­¬ng V­¬ng x©y thµnh, chÕ ná vµ chiÕn th¾ng TriÖu §µ.
+ (2) Träng Thñy lÊy c¾p lÉy ná thÇn.
+ (3) TriÖu §µ l¹i ph¸t binh x©m l­îc, An D­¬ng V­¬ng thÊt b¹i, chÐm MÞ Ch©u, theo Rïa Vµng xuèng biÓn.
+ (4) KÕt côc bi th¶m cña Träng Thñy, h×nh ¶nh ngäc trai- n­íc giÕng.
3. T×m hiÓu v¨n b¶n
3.1. Nh©n vËt An D­¬ng V­¬ng
a. Nh÷ng chiÕn c«ng x©y thµnh, chÕ ná, chiÕn th¾ng TriÖu §µ lÇn mét
- X©y thµnh Cæ Loa:
 Qu¸ tr×nh x©y thµnh:
+ Thµnh ®¾p ®Õn ®©u l¹i lë ®Õn ®ã. 
+ LËp ®µn cÇu ®¶o b¸ch thÇn, trai giíi. 
+ Nhê cô giµ m¸ch b¶o, sø Thanh Giang gióp " x©y thµnh xong trong nöa th¸ng.
" NhËn xÐt:
- Qu¸ tr×nh x©y thµnh gian nan, khã nhäc còng gièng nh­ qu¸ tr×nh dùng n­íc.
- Nh©n d©n ng­ìng mé, ngîi ca viÖc x©y thµnh nªn ®· s¸ng t¹o c¸c chi tiÕt thÇn k×.
- ý nghÜa cña c¸c chi tiÕt thÇn k×:
+ LÝ t­ëng hãa viÖc x©y thµnh.
+ NÐt ®Ñp cña truyÒn thèng ViÖt Nam: cha «ng lu«n ngÇm gióp ®ì con ch¸u ®êi sau trong c«ng cuéc dùng n­íc vµ gi÷ n­íc.
- Khi Rïa Vµng tõ biÖt, An D­¬ng V­¬ng:
+ C¶m t¹ Rïa Vµng.
+ B¨n kho¨n“NÕu cã giÆc ngoµi th× lÊy g× mµ chèng?”
" ý thøc tr¸ch nhiÖm cao víi ®Êt n­íc vµ tinh thÇn c¶nh gi¸c.
- An D­¬ng V­¬ng chiÕn th¾ng qu©n x©m l­îc do:
+ Cã thµnh èc kiªn cè.
+ Cã ná thÇn k

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_tich_hop_kien_thuc_lien_mon_ngu_van_lich_su_dia_li_giao.doc