SKKN Sử dụng một số phương pháp nhằm kích thích gây nhiều hứng thú tập luyện, giúp các em ham thích học tốt môn thể dục trong trường trung học phổ thông

Mục lục
A. Đặt vấn đề.2
1. Lý do chọn đề tài....2
2. Đối tượng nghiên cứu.....2
3. Phạm vi nghiên cứu....3
4. Mục đích nghiên cứu..3
B. Giải quyết vấn đề.3
1. Cơ sở lý luận và thực tiễn...3
2. Thực trạng của vấn đề5
2.1. Khó khăn.5
2.2. Thuận lợi.5
3. Phương pháp nghiên cứu....6
4. Nội dung nghiên cứu..6
5. Hiệu quả10
C. Kết luận và kiến nghị.12
1. Kết luận.12
2. Kiến nghị...13
A- Đặt Vấn Đề
1.Lý do chọn đè tài:
 Trong thời kỳ mới của đất nước chúng ta hiện nay thì mục tiêu của ngành Giáo dục - Đào tạo là tạo ra những con người mới để thực hiện công cuộc công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước. Muốn thực hiện được điều đó thì mỗi con người phải có đủ đức, đủ tri thức và đủ sức khoẻ. Như Bác Hồ đã từng nói: “ Có đức, có tài nhưng không đủ sức khoẻ thì con người không thể làm được việc gì “. Vì thế trong chương trình đào tạo ở bậc trung học phổ thông, thể dục chiếm một vai trò và vị trí hết sức quan trọng trong việc giáo dục toàn diện. Thể dục là một biện pháp tích cực, tác động nhiều tới sức khoẻ học sinh, nhằm cung cấp cho học sinh những kiến thức, kỹ năng vận động cơ bản, làm cơ sở cho học sinh tự giác rèn luyện thân thể bồi dưỡng đạo đức tác phong con người mới. Nhưng do đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi này: Là lứa tuổi dậy thì có sự biến đổi nhiều, đôi lúc đột ngột về tâm sinh lý của các em mặt khác trong thực tế đặc thù của bộ môn có sự phân loại thành nhiều đối tượng học sinh có sức khoẻ khác nhau, có em có sức khoẻ tốt, có em có sức khoẻ yếu, có em bị bệnh tật bẩm sinh.....nên đòi hỏi giáo viên giảng dạy bộ môn này phải hiểu và chọn phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp, giúp các em vừa ổn định được tâm lý vừa phát triển được thể lực một cách toàn diện, để các em có đủ sức khoẻ học tập lĩnh hội các kiến thức một cách tốt nhất.
 Nếu việc dạy và luyện tập các kiến thức thể dục thể thao theo yêu cầu của chương trình mà đơn thuần, khô khan, máy móc cứng nhắc sẽ làm ức chế tâm lý nhận thức của học sinh từ đó sẽ hình thành trong các em những thói quen tập luyện gượng ép, nhàm chán, mệt mỏi làm hạn chế kết quả và có thể hại cho sức khoẻ. Vậy phải làm thế nào, phải dùng biện pháp gì để tạo nên sự hứng thú, ham thích tập luyện trong các giờ học thể dục. Bằng kinh nghiệm qua nhiều năm công tác và xuất phát từ những yêu cầu trên tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài: 
 “ Sử dụng một số phương pháp nhằm kích thích gây nhiều hứng thú tập luyện, giúp các em ham thích học tốt môn thể dục trong trường trung học phổ thông.
2. Đối tượng nghiên cứu:
 Là một giáo viên dạy thể dục ở trong trường phổ thông, được phân công giảng dạy rất nhiều lớp khác nhau của cả ba khối. Tôi có cơ hội tiếp xúc, tìm hiểu và kinh nghiệm trong công tác giảng dạy. ở lứa tuổi này các em đang phát triển hoàn thiện về mặt thể chất. Để các em có nhận thức đúng đặn trong việc tập luyện tích cực và học tốt môn thể dục là rất cần thiết đối với bản thân vì vậy lựa chọn các phương pháp nhằm kích thích gây nhiều hứng thú tập luyện trong các tiết học thể dục là rất cần thiết.
3. Phạm vi nghiên cứu:
 Được sự giúp đỡ tạo điều kiện và hỗ trợ đắc lực của bộ phận chuyên môn và đồng nghiệp nên tôi tập trung nghiên cứu đề tài này với học sinh ở bảy lớp của hai khối tôi được phân công giảng dạy năm học 2015 - 2016. 
4. Mục đích nghiên cứu: 
 Mục đích nghiên cứu lựa chọn hệ thống một số phương pháp nhằm kích thích gây nhiều hứng thú tập luyện, giúp các em ham thích học tốt môn thể dục trong trường trung học phổ thông.
B. Giải quyết vấn đề
1. Cơ sở lý luận và thực tiễn: 
 Giáo dục thể chất nhằm thúc đẩy sự phát triển toàn diện của học sinh. Phát triển thân thể khỏe mạnh, tăng cường thể chất, làm cho tinh thần con người khỏe mạnh, cuộc sống vui vẻ, văn minh.... 
 Giáo dục thể chất trong nhà trường là yếu tố cơ bản chuẩn bị cho các em có một trạng thái sức khỏe tốt, thể lực phát triển toàn diện, nâng cao hoạt động của các hệ thống cơ, phát triển và hoàn thiện các kỹ năng, kỹ xảo vận động, nhất là các kỹ năng vận động thực dụng như đi, chạy, nhảy, mang vác.... đồng thời giáo dục ở các em các phẩm chất ý chí cần thiết, tinh thần chịu đựng gian khổ, khắc phục khó khăn....
 Mục tiêu giáo dục thể chất trong nhà trường còn là xây dựng thói quen tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, tăng cường thể chất, bồi dưỡng năng lực thể dục thể thao, phẩm chất tư tưởng và ý chí của học sinh để trở thành người lao động và bảo vệ tổ quốc. Phát triển toàn diện đức, trí, thể, mỹ. Phản ánh nhu cầu xã hội, phản ánh nhu cầu phát triển toàn diện tâm thể thanh thiếu niên trong thời kỳ đang lớn. 
 Ở lứa tuổi này là thời kỳ quá độ để trở thành người lớn,các em rất thích tò mò và ham học hỏi, trí nhớ có nhiều biến đổi căn bản, năng lực ghi nhớ có chủ định tăng lên rõ rệt, cách thức ghi nhớ được cải tiến, hiệu suất ghi nhớ cũng được tăng lên. Tính hệ thống trong việc thu lượm tri thức được tăng lên nhờ việc thiết lập những mối liên tưởng ngày càng phức tạp và sâu sắc. Về cấu tạo cơ thể cũng có nhiều thay đổi. Hệ xương và cơ phát triển mạnh nên năng lực vận động phát triển cao. Do hệ cơ phát triển mạnh nên các em rất hiếu động, thích dùng các hoạt động về lực và dùng sức chứ không thích các hoạt động tỉ mỉ khéo léo. Đời sống tâm lý có nhiều mâu thuẫn, nhiều thay đổi đột ngột, sâu sắc, dễ xúc động và dễ bị kích thích do bị ảnh hưởng của quá trình phát dục và thay đổi một số cơ quan nội tạng. Nhiều khi còn do hoạt động thần kinh không cân bằng, các quá trình hưng phấn quá mạnh đã khiến các em không kiềm chế được. Các em rất nhạy cảm với những đánh giá của mọi người xung quanh về bản thân. Đôi khi có một ngẫu nhiên nhỏ các em cũng tự đánh giá cao về mình hoặc có thể gây cho các em có tính tự ti, nhút nhát. Vì vậy giáo viên cần hướng dẫn giúp các em có những nhận xét đúng về bản thân, cần có những biện pháp thích hợp để động viên khuyến khích các em trong học tập cũng như trong tập luyện thể dục thể thao.
 Giai đoạn này các em cũng rất chú trọng tới vấn đề thẩm mỹ ngoại hình. Các em đã biết nhận thức về vẻ bề ngoài: béo, gầy hay thể hình cân đối đẹp. Vì thế giáo viên nên có những hình ảnh hay lời nói giúp các em hiểu hơn về việc học và tập luyện trong các tiết học thể dục.
2. Thực trạng của vấn đề:
2.1. Khó khăn:
 Trong thực tế của môn thể dục ở các trường phổ thông hiện nay không mấy được chú trọng. Đa số học sinh và giáo viên xem nhẹ vì nó chỉ là môn phụ không phải là môn các em dự thi ở các kỳ thi quan trọng, do vậy việc tập luyện chỉ mang tính chất đối phó chứ không mang lại hiệu quả. Mặt khác cơ sở vật chất còn thiếu nhiều dẫn tới đầu tư cho bài giảng của giáo viên cũng chưa cao. Khối lượng nội dung chương trình quá nhiều và không sát với thực tế. Một số giáo viên có quan niệm chú trọng những học sinh có năng khiếu để đi thi đấu ở Đại hội Thể dục thể thao hoặc Hội khỏe phù đổng có thành tích xếp hạng là được. Số học sinh còn lại giáo viên chưa mấy quan tâm. Trong tiết học giáo viên chủ yếu vào phân tích kỹ thuật động tác và làm sao cho các em nắm được kỹ thuật của động tác dẫn tới giờ học thêm khô khan và cứng nhắc. Các em thường tập luyện đối phó nên nhanh chán và dễ gây mệt mỏi. Một số em còn lẫn tránh khi thực hiện bài tập luyện.... chất lượng giờ dạy môn thể dục chưa đật hiệu quả cao.
2.2. Thuận lợi:
 Về thực trạng đội ngũ giáo viên giảng dạy môn thể dục của trường tương đối đầy đủ, có trình độ đại học chuyên môn vững vàng, thời gian công tác lâu năm đã đúc kết được nhiều kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy. Bản thân và các đồng nghiệp trong trường cũng được thường xuyên tiếp xúc, trao đổi chuyên môn với các trường khác qua đó tôi cũng rút ra được nhiều kinh nghiệm và tôi luôn có suy nghĩ lam sao để nâng cao chất lượng cho môn học này.
 Điều kiện cơ sở vật chất đối với môn thể dục là rất cần thiết. Trong những năm trước đây do quan điểm và cách nhìn quá đơn thuần nên việc quy hoạch của các trường sân thể dục khá hẹp nhất là các trường đóng ở thành phố. Trong quá trình tìm hiểu, khảo sát chúng tôi nhận thấy cơ sở vật chất hiện có phục vụ cho công tác giảng dạy và học môn thể dục ở mức tương đối đầy đủ. Nhưng thực tế cơ sở vật chất của trường hiện nay chỉ áp dụng vào các tiêt học chính khóa, chưa áp dụng vào các tiết học ngoại khóa.
 Xã hội phát triển, nhất là về phương tiện truyền thông ngày càng hiện đại. Nhu cầu về sức khỏe thẩm mỹ cũng được lứa tuổi thanh thiếu niên chú trọng. Luyện tập Thể dục thể thao Là nhu cầu ngày càng phổ biến ở mọi lứa tuổi, giới tính. Do vậy giáo viên cũng dễ dàng trong việc giúp các em hiểu rõ hơn mục tiêu của việc thường xuyên tập luyện Thể dục thể thao.
3. Phương pháp nghiên cứu:
- Kích thích các em ham thích học môn thể dục qua việc cho các em hiểu được lợi ích của việc tập luyện thể dục thể thao đối với sức khoẻ và thẩm mỹ về ngoại hình của bản thân.
- Sử dụng máy chiếu để xem phim tư liệu. Sử dụng tranh ảnh, dụng cụ học tập đa dạng và phong phú gây được sự hứng thú cho học sinh.
- Phương pháp sử dụng trò chơi và thi đấu tập.
- Phương pháp thi đua khen thưởng các thành tích trong thể dục thể thao.
4. Nội dung nghiên cứu:
 Để có được một tiết dạy thể dục đạt hiệu quả cao, tạo cho các em được niềm say mê, hứng thú, phát huy được tính tích cực trong học tập, tập luyện, nắm vững được nội dung bài học. Người giáo viên không nên chú trọng quá vào lý thuyết mà nên giúp học sinh thực hiện được động tác một cách chính xác, hoàn hảo không có dấu hiệu mệt mỏi, uể oải, chán nản, tập hời hợt và tập cho có tập. Đảm bảo tốt chất lượng cho môn học. Trước những yêu cầu trên chúng tôi đã tiến hành áp dụng các phương pháp sau:
- Ở phần giới thiệu chương trình một nội dung mới giáo viên cần phải cho các em hiểu được nội dung này có tác dụng như thế nào đối với sức khoẻ cũng như về phát triển thể hình của các em. Giáo viên có thể lấy ví dụ nội dung tập thể dục nhịp điệu có tác dụng làm tăng cường sức mạnh cho tim và hệ thống mạch máu. Có tác dụng đến nhiều nhóm cơ.... giúp các em phát triển một cân đối về thể hình. Nếu tập luyện thường xuyên chúng ta sẽ có một thể hình cân đối và đẹp. 
- Trước khi lên lớp giáo viên cần nghiên cứu kỹ nội dung bài dạy. giáo viên phải tập làm mẫu từng động tác, thao tác nhuần nhuyễn, phân tích rõ ràng từng chi tiết,yếu lĩnh kỹ thuật động tác và chuẩn bị các dụng cụ cần thiết liên quan đến tiết học trước khi lên lớp để khi thực hiện học sinh hiểu và nắm được ngay.
- Khi giới thiệu động tác mới giáo viên nên giảng giải phân tích kỹ thuật động tác ngắn gọn, chính xác, súc tích dễ hiểu. Có thể kết hợp sử dụng tranh ảnh, biểu đồ để minh hoạ làm tăng sự chú ý của các em.
- Làm mẫu thị phạm động tác phải đạt yêu cầu chính xác, đẹp, đúng kỹ thuật. Vì động tác ban đầu dễ gây ấn tượng sâu trong trí nhớ các em. Nếu giáo viên thị phạm động tác không được đẹp thì nên cho các em quan sát qua tư liệu máy chiếu, tranh ảnh hoặc bồi dưỡng cán sự lớp, chọn những em có năng khiếu về mặt này để làm mẫu, thị phạm động tác thay cho giáo viên khi giảng dạy động tác mới.
- Do đặc điểm của lứa tuổi này học sinh khá hiếu động, ít tập trung chú ý mặt khác do điều kiện trường chưa có nhà tập đa năng nên khi lên lớp ngoài trời hay bị các yếu tố bên ngoài tác động làm ảnh hưởng không nhỏ tới sự chú ý của các em. Do vậy ở phần mở đầu giáo viên nên cho các em xem một đoạn ngắn tư liệu về các cuộc thi đấu hay kỹ thuật thực hiện của các vận động viên qua máy chiếu nhằm gây ấn tượng và kích thích sự tò mò khám phá ở các em.
- Thực hiện xong phần kỹ thuật động tác giáo viên nên lựa chọn một số trò chơi mà các em ưa thích. Thông qua trò chơi rèn luyện cho các em kỹ năng vận động, thể lực giúp bổ trợ cho phần kỹ thuật, tạo sự tích cực hơn trong tập luyện và kích thíc các em bằng việc thi đua khen thưởng những thành tích đạt được để tăng dần độ khó cho học sinh.
* Ví dụ minh hoạ: Trong 1 tiết học có 2 nội dung là bóng rổ và chạy bền.
+ Luyện tập Chạy bền: Có thể tổ chức trò chơi chạy tiếp sức, chạy đuổi, ai nhanh hơn, hoàng anh - hoàng yến...... giữa 2 đội với nhau.
+ Luyện tập Bóng rổ : Giáo viên chia lớp thành nhiều đội ngẫu nhiên và cho các đội thi ném rổ với nhau.
- Với các hình thức thay đổi trên sẽ làm cho học sinh không cảm thấy nhàm chán, mà tạo cho các em có sự hứng thú, phát huy tính tích cực trong tập luyện.
- Trong quá trình dạy học, nếu các em có dấu hiệu mệt mỏi giáo viên cần phải thay đổi nội dung để tạo lại sự hứng thú, lấy lại tâm lý trạng thái vui tươi, có thể cho chơi một số trò chơi nhỏ.
- Dụng cụ học tập rất quan trọng, nên áp dụng triệt để vì nó dễ tạo nên hưng phấn , gây hứng thú phát huy tính tích cực trong tập luyện. Cho nên mỗi nội dung, mỗi tiết học giáo viên nên thay đổi dụng cụ như: Bóng đá, bóng chuyền, dây nhảy.....áp dụng vào trong bài học và trò chơi gây sự hứng thú trong học tập.
- Trong tiết học giáo viên nên dùng phương pháp thi đua khen thưởng kịp thời để động viên các em , mỗi một nội dung cho các tổ thi đua với nhau , giáo viên nhận xét khen thưởng sẽ tạo nên sự tranh đua, gắng sức tập luyện. Bởi vì tâm lý học sinh ở tuổi này chỉ cần động viên khen ngợi một điều gì đó các em sẽ cảm thấy thích thú.
- Để các em tập luyện có hiệu quả giáo viên cần phải tìm hiểu và nắm được tình hình của từng lớp về khả năng vận động của các em, có sức khoẻ tốt, có sức khoẻ yếu hay bệnh tật...để có hình thức phụ đạo, bồi dưỡng tập luyện khác nhau.
- Những học sinh có sức khoẻ yếu, bệnh tật hay bị tật bẩm sinh .... giáo viên không nên cho các em nghỉ mà giáo viên cần phải cho các em tập luyện với cường độ thấp vừa sức với từng đối tượng hoặc cho các bạn có sức khoẻ tốt giúp đỡ . Giáo viên luôn theo dõi và động viên khích lệ các em. Tạo điều kiện cho các em, chẳng hạn cho các em làm trọng tài trong các trò chơi, các hoạt động thi đua hoặc áp dụng phương pháp tập luyện bằng cách phục hồi chức năng với hình thức nhẹ nhàng, nội dung phù hợp để các em được hoạt động, tạo cho các em một tinh thần thoải mái, vui vẻ phấn khởi tập luyện nâng cao sức khoẻ hoà đồng cùng các bạn.
-Tóm lại chương trình thể dục ở trường Trung học phổ thông rất đa dạng và phong phú nhưng độ khó cũng khác nhau. ở mỗi tiết dạy khác nhau chúng ta sử dụng các phương pháp phù hợp với lứa tuổi các em, đảm bảo tính vừa sức hấp dẫn, tạo nên sự hưng phấn, kích thích các em say mê, phát huy tính tích cực trong tập luyện, nâng cao sức khoẻ đảm bảo việc học tập và tham gia các hoạt động khác. 
5. Hiệu quả: 
Chúng tôi đã tiến hành khảo sát thực tế đầu năm học 2016 - 2017 và có kết quả như sau:
TT
Lớp
Sĩ số
Gioi
Khá
Đạt
Chưa đạt
1
10A1
45
17,7%
40%
86,7%
13,3%
2
10A2
44
11,3%
29,5%
84,1%
15,9%
3
11A1
37
10,8%
37,8%
86,5%
13,5%
4
11A2
45
13,3%
37,7%
82,2%
17,8%
5
11A3
44
13,6%
43,1%
88,7%
11,3%
6
11A4
42
9,5%
40,4%
85,7%
14,3%
7
11A5
45
15,5%
35,5%
84,5%
15,5%
- Đa số các em không thích học môn thể dục vì các em cho rằng đó là môn phụ và không thích vận động dùng sức.
- Một số học sinh nam thích giờ thể dục nhưng các em chỉ thích được học nội dung các em thích như được đá bóng, không phải là các môn khác theo nội dung phân phối chương trình.
- Số học sinh giỏi và khá chưa nhiều, chủ yếu các em học theo kiểu cố gắng để đạt tiêu chuẩn.
 Sau khi áp dụng các phương pháp trên trong học kỳ 1 của năm học 2016 - 2017 chúng tôi thu được kết quả như sau:
TT
Lớp
Sĩ số
Gioi
Khá
Đạt
Chưa đạt
1
10A1
45
24,4%
53,3%
97,8%
2,2%
2
10A2
44
29,5%
47,8%
100%
0%
3
11A1
37
27%
54%
100%
0%
4
11A2
45
33,3%
57,8%
100%
0%
5
11A3
44
31,8%
52,2%
100%
0%
6
11A4
42
23,8%
57,1%
97,7%
2,3%
7
11A5
45
35,5%
51,1%
100%
0%
 Qua 2 bảng trên ta thấy số học sinh giỏi và học sinh khá tăng lên rõ rệt, số học sinh chưa đạt giảm. Ở các tiết học các em tập luyện hăng say. Không khí buổi học sôi nổi. Không có dấu hiệu uể oải, mệt mỏi kể cả những học sinh có thể lực yếu các em cũng có nhiều cố gắng để hoàn thành bài tập.
C. Kết luận và kiến nghị
1. Kết luận:
 Từ cơ sở lý luận và thực tiễn nghiên cứu thông qua quá trình thực nghiệm cho phép chúng tôi rút ra kết luận sau:
Kết quả nghiên cứu đã xác định được phương pháp kích thích gây nhiều hứng thú tập luyện, giúp các em ham thích học tốt môn thể dục trong trường THPT đảm bảo có giá trị và đủ độ tin cậy bao gồm:
1. Kích thích các em ham thích học môn thể dục qua việc cho các em hiểu được lợi ích của việc tập luyện thể dục thể thao đối với sức khoẻ và thẩm mỹ về ngoại hình của bản thân.
2. Sử dụng máy chiếu để xem phim tư liệu. Sử dụng tranh ảnh, dụng cụ học tập đa dạng và phong phú gây được sự hứng thú cho học sinh.
3. Sử dụng trò chơi và thi đấu tập.
4. Thi đua khen thưởng các thành tích trong thể dục thể thao.
Sau thời gian áp dụng các phương pháp trên chúng tôi thấy rất thuận tiện trong việc soạn giảng cũng như về giảng dạy. Trong tiết học đa số các em có tiến bộ, ham thích tập luyện, mong tới giờ học thể dục, chất lượng tăng lên rõ rệt. Kể cả những em có sức khỏe yếu các em cũng nắm cơ bản được nội dung chương trình tuy không đòi hỏi ở mức độ cao song các em cũng đủ đảm bảo về mặt sức khỏe, tinh thần ý thức, tổ chức kỷ luật, là cơ sở để các em tự tin tiến xa hơn. 
 Tóm lại việc học thể dục trong trường phổ thông là rất quan trọng nhằm góp phần hoàn thiện về mặt thể chất ngoài ra còn có tác dụng thúc đẩy các mặt giáo dục khác phát triển. Vì vậy mỗi giáo viên cần phải trao dồi kiến thức, tự hoàn thiện mình, luôn trăn trở tìm ra những phương pháp soạn giảng, tập luyện phù hợp khắc phục những khó khăn để đưa chất lượng giáo dục thể chất ngày càng phát triển. Đào tạo cho xã hội thế hệ tương lai là những con người toàn diện có sức khỏe dồi dào, có thể lực cường tráng, dũng khí kiên cường để tiếp tục sự nghiệp bảo vệ Tổ Quốc và sống cuộc sống vui tươi lành mạnh.
2. Kiến nghị:
Từ kết quả nghiên cứu đề tài chúng tôi có một số kiến nghi sau:
- Các trường Trung học phổ thông cần quan tâm hơn nữa tới đội ngũ giáo viên thể dục thể thao. Thường xuyên tạo điều kiện cho giáo viên đi học các lớp bồi dưỡng chuyên môn để nâng cao nghiệp vụ giảng dạy, phục vụ tốt công tác chăm lo sức khỏe cho học sinh.
- Trang bị sân bãi, bổ sung dụng cụ, tài liệu và các điều kiện cần thiết cho việc giảng dạy thể dục thể thao trong chương trình chính khóa và ngoại khóa của học sinh.
- Thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa thi đua thể dục thể thao vớii nội dung phong phú trong chương trình thể dục, nhằm giúp các em có thêm động lực tập luyện.
- Để thuận tiện cho việc học tập và giảng dạy vào những khi thời tiết không thuận lợi. Các trường cần phải có nhà tập đa năng.
 Đề tài này đã hoàn thành nhưng không tránh khỏi những hạn chế thiếu sót, rất mong các quý thầy cô góp ý, bổ sung để cho tôi có thể hoàn thiện đề tài và các biện pháp mới hay hơn, sát thực hơn với thực tiễn địa phương và đối tượng học sinh, để góp phần xây dựng con người phát triển một cách toàn diện.
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị Đông sơn, ngày 21 tháng 05 năm 2017 Tôi cam đoan sáng kiến kinh nghiệm này là
 của tôi không có sự sao chép. 
 Nguyễn Thị Thu Thủy	Đặng Thị Hải
Tài liệu tham khảo
1.Tâm lý lứa tuổi và tâm lý học sư phạm - Lê Văn Hồng - NXB Giáo dục - 1997
2. Lý luận và phương pháp giáo dục thể chất - Vũ Đào Hùng - NXBGD, 2001.
3. Sách giáo viên thể dục - NXBGD - 2007.
4. Phương pháp toán học thống kê - Nguyễn Văn Đức - NXBTDTT, 1987.
5. Tâm lý học TDTT - Lê Văn Xem - NXBĐHSP - 2004.