SKKN Sử dụng một số phần mềm trò chơi nhằm tạo hứng thú và nâng cao hiệu quả dạy học Địa lí ở trường Trung học phổ thông

 SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN 
 TRƯỜNG THPT PHAN THÚC TRỰC
 -----------------------------------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 ĐỀ TÀI
Sử dụng một số phần mềm trò chơi 
 nhằm tạo hứng thú và nâng cao 
 hiệu quả dạy học Địa lí ở trường 
 Trung học phổ thông
 Bộ môn : Địa lý
 Tác giả : Cao Thị Thương 
 Tổ bộ môn : Khoa học xã hội 
 Điện thoại : 0915 722 500
 Năm học: 2022 - 2023 2.2 Wordwal. 9
 2.2.1. Về cách sử dụng: 9
 2.2.2. Về tính năng: 10
 2.2.3. Về loại câu hỏi, bài tập: 11
 2.3 Blooket. 12
 2.3.1. Về cách sử dụng: 12
 2.3.2. Về tính năng: 13
 2.3.3. Về loại câu hỏi: 14
 3. Lợi ích của game hóa trong dạy học Địa lí. 14
CHƯƠNG II. CƠ SỞ THỰC TIỄN. 17
I. THỰC TRẠNG NHẬN THỨC CỦA GIÁO VIÊN 17
 VỀ SỬ DỤNG PHẦN MỀM TRÒ CHƠI TRONG 
 DẠY HỌC.
II. MỨC ĐỘ SỬ DỤNG PHẦN MỀM TRÒ CHƠI CỦA 17
 GIÁO VIÊN TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ.
III. MỨC ĐỘ HỨNG THÚ CỦA HS ĐỐI VỚI CÁC 18
 PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC 
 CỦA GV.
CHƯƠNG III. SỬ DỤNG MỘT SỐ PHẦN MỀM TRÒ CHƠI, 20
 NHẰM TẠO HỨNG THÚ VÀ NÂNG CAO HIỆU 
 QUẢ DẠY HỌC ĐỊA LÍ Ở TRƯỜNG THPT.
I. NGUYÊN TẮC SỬ DỤNG PHẦN MỀM TRÒ CHƠI 20
 TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ.
II. CÁCH THỨC SỬ DỤNG PHẦN MỀM TRÒ CHƠI 20
 TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ NHẰM TẠO HỨNG THÚ 
 HỌC TẬP.
 1. Các bước sử dụng phần mềm trò chơi trong dạy học Địa 21
 lí.
 2. GV sử dụng phần mềm tạo trò chơi học tập trong hoạt 22
 động khởi động bài học. chức sử dụng phần mềm trò chơi cho học sinh luyện đề, 
 ôn tập.)
III. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 41
 1. Mục đích thực nghiệm. 41
 2. Nhiệm vụ của thực nghiệm. 41
 3. Tiến hành thực nghiệm. 41
 3.1. Chọn đối tượng thực nghiệm. 41
 3.2. Nội dung thực nghiệm. 42
 3.3. Tiến hành dạy thực nghiệm. 42
IV. KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI 43
 CỦA CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT
 1. Mục đích khảo sát. 43
 2. Nội dung và phương pháp khảo sát. 43
 2.1. Nội dung khảo sát. 43
 2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá. 43
 3. Đối tượng khảo sát. 44
 4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các 45
 giải pháp đã đề xuất.
 4.1. Sự cấp thiết của việc áp dụng một số phần mềm trò chơi 45
 nhằm tạo hứng thú và nâng cao hiệu quả dạy học Địa lí 
 ở trường THPT.
 4.2. Tính khả thi của việc áp dụng một số phần mềm trò chơi 47
 nhằm tạo hứng thú và nâng cao hiệu quả dạy học Địa lí 
 ở trường THPT.
PHẦN III : KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 49
I. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI 49
 1. Tính mới của đề tài. 49
 2. Tính hiệu quả. 49
II. MỘT SỐ KHÓ KHĂN KHI ÁP DỤNG ĐỀ TÀI 49 4.1. Giáo án thực nghiệm (Giáo án tiết dạy NCBH số 3, 75
 nhóm Địa lí Trường THPT Phan Thúc Trực, năm học 
 2022 - 2023. Tiết dạy có sử dụng phần mềm trò chơi).
 4.2. Giáo án đối chứng. 89
5. Phiếu khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các 92
 giải pháp.
6. Một số hình ảnh về sử dụng phần mềm trò chơi trong 94
 sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học của 
 GV Địa lí Huyện Yên Thành ở cấp trường & cấp cụm
 6.1. GV Địa lí Huyện Yên Thành tổ chức sinh hoạt chuyên 94
 môn theo nghiên cứu bài học. Một số hình ảnh về tiết 
 dạy NCBH số 2 sử dụng phần mềm trò chơi.
 6.2. GV nhóm Địa lí trường THPT Phan Thúc Trực tiếp tục 97
 vận dụng phần mềm trò chơi trong tiết dạy NCBH số 3. PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Điều 29 Luật Giáo dục 2019 quy định về mục tiêu của giáo dục phổ thông là 
nhằm phát triển toàn diện cho người học về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, kỹ 
năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo; hình thành 
nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa và trách nhiệm công dân; chuẩn bị 
cho người học tiếp tục học chương trình giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp 
hoặc tham gia lao động, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Mục tiêu của chương trình 
giáo dục phổ thông mới nhấn mạnh yêu cầu phát triển năng lực, chú ý phát huy tiềm 
năng vốn có của mỗi học sinh, chú ý phát triển cả con người xã hội và con người cá 
nhân. Đó là cách tiếp cận nêu rõ học sinh sẽ làm được gì và làm như thế nào vào 
cuối mỗi giai đoạn học tập trong nhà trường. Cách tiếp cận này cũng đòi hỏi học 
sinh nắm vững những kiến thức, kĩ năng cơ bản nhưng còn chú trọng yêu cầu vận 
dụng kiến thức, kĩ năng vào thực hành, giải quyết các tình huống trong học tập và 
cuộc sống. Tính chất và kết quả hoạt động học của các em phụ thuộc rất nhiều vào 
hứng thú, niềm tin, đạo đức nên chương trình cũng rất chú trọng đến mục tiêu phát 
triển các phẩm chất của học sinh, phát triển các phẩm chất chủ yếu và các năng lực 
chung mà mọi học sinh đều cần có, đồng thời phát triển các phẩm chất và năng lực 
riêng của từng em, sự tập trung vào việc dạy và học như thế nào
 Hiện nay, trong bối cảnh cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật và công nghệ hiện 
đại đã và đang phát triển như vũ bão, thế giới đang bước vào thời đại của toàn cầu 
hóa và phát triển bền vững, kéo theo những thay đổi lớn lao trong đời sống kinh tế - 
xã hội, thì ngành giáo dục và đào tạo nói chung, giáo dục phổ thông nói riêng, đang 
đứng trước thách thức và vận hội mới. Để nâng cao hiệu quả giáo dục đáp ứng yêu 
cầu của thời đại, yêu cầu đặt ra cho giáo dục phải có những đổi mới nhất định và đổi 
mới phương pháp giáo dục giữ vị trí quan trọng. Nhiều chính sách và chiến lược 
giáo dục đã được áp dụng nhằm đổi mới phương pháp, giúp cho học sinh thích nghi 
với cách học mới, tăng cường sự sáng tạo, tích cực, chủ động trong học tập. Trong 
đó, ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục được lựa chọn nhằm đáp ứng những 
yêu cầu cấp bách nêu trên và là một trong số lựa chọn ưu tiên của hầu hết hệ thống 
giáo dục trên thế giới.
 Sản phẩm khoa học và công nghệ ứng dụng trong dạy học vô cùng đa dạng với 
hệ thống các công cụ, phần mềm, học liệu số và thiết bị công nghệTrong đó, sản 
phẩm phần mềm thiết kế trò chơi học tập là một trong những ứng dụng hỗ trợ đổi 
mới phương pháp dạy học, có khả năng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo 
của học sinh rất hiệu quả. Hiện nay, có rất nhiều phần mềm thiết kế trò chơi học tập 
như Blooket, Wordwall, Gimkit, Nearpod, Quizizz, Kahoot... Với giao diện bắt mắt, 
cách thức sử dụng dễ dàng, tính năng đa dạng và được cải tiến không ngừng, các 
ứng dụng này thật sự đã và đang trở thành công cụ hữu ích giúp giáo viên đổi mới
 1 IV. NHIỆM VỤ VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1. Nhiệm vụ nghiên cứu
 - Nghiên cứu lí luận: nghiên cứu tài liệu, các công trình nghiên cứu về một số 
phần mềm trò chơi học tập, phương pháp dạy học địa lí, sách giáo khoa Địa lí phổ 
thông, các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về đổi mới giáo dục và đào 
tạo
 - Xây dựng hệ thống các câu hỏi, tiến hành khảo sát và đánh giá thực trạng sử 
dụng Quizizz, Wordwall, Blooket trong dạy học Địa lí.
 - Đề xuất các giải pháp sử dụng phần mềm Quizizz, Wordwall, Blooket trong 
dạy học Địa lí.
 - Khảo sát, đánh giá ý kiến của GV về tính cấp thiết, tính khả thi của các giải 
pháp sử dụng phần mềm Quizizz, Wordwall, Blooket trong dạy học Địa lí.
2. Phạm vi nghiên cứu
 - Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu, đề xuất cách thức sử dụng sử dụng 
phần mềm Quizizz, Wordwall, Blooket trong dạy học Địa lí.
 - Về thời gian: Từ tháng 8 năm 2022 đến tháng 4 năm 2023.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 - Phương pháp thống kê toán học: sử dụng phương pháp thống kê toán học để 
xử lí kết quả thực nghiệm để rút ra kết luận, chứng minh tính khả thi của đề tài.
VI. TÍNH MỚI CỦA ĐỀ TÀI
 - Các bài viết, video về sử dụng phần mềm trò chơi học tập trong dạy học rất 
phổ biến, nhất là trên Youtube. Nổi bật có video “So sánh tất cả các ứng dụng trò chơi 
học tập: Quizizz, Kahoot, Gimkit, Blooket, Quizlet, Wordwall”; “Hướng dẫn sử dụng 
Blooket - Ứng dụng tạo trò chơi học tập” của tác giả Thảo Ngân. Các tác giả đã giới 
thiệu, phân tích tính năng, cách sử dụng, những ưu, nhược điểm của các phần mềm, các 
thao tác và kĩ thuật xây dựng nội dung bài học chung cho các môn học.
 - Vì vậy, đề tài “Sử dụng một số phần mềm trò chơi nhằm tạo hứng thú và nâng 
cao hiệu quả dạy học Địa lí ở trường THPT”có tính mới, là những kinh nghiệm đúc 
rút trong thực tiễn dạy học có thể áp dụng rộng rãi đối với các trường trung học phổ 
thông. Sáng kiến đã chỉ ra và lựa chọn những ứng dụng trò chơi học tập phù hợp cho 
các khâu của tiến trình dạy học môn Địa lí, cũng như hệ thống được các bước tiến 
hành tổ chức dạy học ứng dụng trò chơi học tập nhằm phát huy tính tích cực, chủ 
động, sáng tạo trong học tập của HS, góp phần đổi mới phương pháp dạy học và 
kiểm tra đánh giá, nâng cao chất lượng bộ môn.
 3 với nội dung Địa lí cụ thể. Tạo hứng thú học tập Địa lí là giáo viên sử dụng cách 
thức dạy học phù hợp giúp học sinh thích thú, tìm hiểu và tự bổ sung kiến thức.
 Môn Địa lí ở trường phổ thông nhằm giúp HS có được những kiến thức cơ bản, 
cần thiết về địa lí đại cương, địa lí kinh tế - xã hội thế giới, địa lí Việt Nam. Ngoài 
các kiến thức cốt lõi, nội dung giáo dục môn Địa lí còn có các chuyên đề học tập, 
được phân phối phù hợp với mạch nội dung chính của mỗi lớp. Thông qua việc tổ 
chức các hoạt động học tập, môn Địa lí giáo dục cho học sinh thế giới quan khoa 
học, lòng yêu nước, tình yêu thiên nhiên, tình cảm yêu thương người lao động, thái 
độ tôn trọng những giá trị nhân văn khác nhau; ý thức, niềm tin, trách nhiệm và hành 
động cụ thể trong việc sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường; 
rèn luyện cho học sinh các đức tính chăm chỉ, trung thực trong học tập và nghiên 
cứu khoa học.Nội dung môn học có tính tổng hợp cao, thích hợp cho sử dụng nhiều 
phương tiện dạy học khác nhau. Trong đó, công nghệ thông tin ngày càng được ứng 
dụng rộng rãi trong dạy học Địa lí. Cần khuyến khích và tạo điều kiện, môi trường 
học tập thuận lợi cho HS ứng dụng công nghệ để phục vụ học tập; rèn luyện cho HS 
kỹ năng xử lý, trình bày thông tin địa lí bằng công nghệ thông tin và truyền thông; 
lập các trang Website học tập, trình bày báo cáo địa lí bằng các phần mềm thông 
dụng và thích hợp, xây dựng các video clip giới thiệu sự vật, hiện tượng địa lí
 Theo luật giáo dục Việt Nam, “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy 
tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm từng 
lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tư duy, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến 
thức vào thực tiễn, tác động đến tư tưởng tình cảm đem lại niềm vui, hứng thú học 
tập cho học sinh”.
 Tâm lí học sinh khi học Địa lí là phải học thuộc, phải ghi nhớ, phải học những 
kiến thức lí thuyết nhàm chánVì vậy trong quá trình dạy học tôi đã áp dụng phần 
mềm dạy học để tạo sự hứng thú đối với HS trong quá trình học tập.
II. MỘT SỐ PHẦN MỀM TRÒ CHƠI VÀ VAI TRÒ CỦA CÁC PHẦN MỀM 
TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ.
1. Khái niệm về việc trò chơi hóa trong học tập và giáo dục
 Dạy học qua trò chơi học tập hay trò chơi hoá nội dung học tập là thuật ngữ để 
sử dụng các yếu tố và nguyên tắc cơ bản dựa trên hình thức của trò chơi và được áp 
dụng vào các vấn đề thực tiễn. Nó bao gồm việc sử dụng các yếu tố từ trò chơi để 
giải quyết một vấn đề cụ thể. Việc áp dụng các yếu tố trò chơi không còn xa lạ nhưng 
ngày nay chúng được phổ biến rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, trong đó có giáo dục.
 Có một số lý do để giải thích cho sự gia tăng của việc sử dụng trò chơi hóa, đặc 
biệt đối với lĩnh vực giáo dục. Một trong những nguyên nhân chính là việc áp dụng 
đó có thể biến những điều cứng nhắc, khó khăn trở nên thú vị và nhiều niềm vui hơn. 
Qua đó, người học sẽ tiếp thu nhiều kiến thức hơn bởi họ cảm thấy vui vẻ và nhẹ 
nhàng trong quá trình học tập. Nguyên nhân khác để áp dụng trò chơi ứng dụng hóa
 5