SKKN Một số kinh nghiệm rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4B trường Tiểu học Ngọc Phụng 1, huyện Thường Xuân

MỤC LỤC
TT
Nội dung
Trang
1
Mục lục
1
2
1. MỞ ĐẦU
2
3
1.1. Lý do chọn đề tài.
2
4
1.2. Mục đích nghiên cứu. 
3
5
1.3. Đối tượng nghiên cứu
3
6
1.4. Phương pháp nghiên cứu
3
7
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
4
8
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
4
9
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
6
10
2.3. Những giải pháp và biện pháp để nâng cao kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4.
8
11
2.3.1. Các giải pháp.
8
12
2.3.2. Các biện pháp thực hiện.
9
13
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
19
14
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
20
15
Tài liệu tham khảo 
22
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài :
Như chúng ta đã biết, mục tiêu của Giáo dục và Đào tạo là phát triển toàn diện con người. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay đất nước ta đang ngày càng đổi mới, cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật đang diễn ra như vũ bão trên toàn thế giới. Điều này đồng nghĩa với việc xã hội cần có nguồn nhân lực có “có đủ đức, đủ tài”. Để có được nguồn nhân lực như vậy thì giáo dục đóng một vai trò không nhỏ.
 Mục tiêu giáo dục tiểu học là nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Mỗi môn học ở Tiểu học đều góp phần hình hành và phát triển nhân cách của trẻ, cung cấp cho trẻ những tri thức cần thiết. Tập đọc là phân môn có vị trí quan trọng hàng đầu trong chương trình Tiếng Việt ở tiểu học. Dạy tốt phân môn này, không những rèn luyện cho học sinh kỹ năng đọc mà còn phát triển cho các em vốn từ ngữ phong phú, tạo điều kiện để các em học tốt các phân môn khác. Rèn luyện kỹ năng đọc cho học sinh như: đọc đúng, đọc nhanh, đọc chính xác, rõ ràng, rành mạch, diễn cảm để học sinh có những hiểu biết về kiến thức văn học, về ngôn ngữ, và ngược lại khi hiểu được những văn bản đọc sẽ giúp học sinh hiểu được đọc diễn cảm. Vì vậy giữa việc đọc đúng, đọc hiểu và đọc diễn cảm là hai quá trình có liên quan gắn bó mật thiết với nhau. Qua việc đọc, học sinh chiếm lĩnh được văn hoá của dân tộc, tiếp thu được nền văn minh của loài người thông qua sách vở. Qua việc đọc, học sinh biết đánh giá cuộc sống xã hội, tư duy. Cũng qua hoạt động đọc, tình cảm, thẩm mỹ của các em được nâng lên cao, tầm hiểu biết các em nhìn ra thế giới xung quanh và quá trình nhận thức cũng có chiều sâu hơn. 
Tập đọc là phân môn mang tính chất tổng hợp vì ngoài nhiệm vụ dạy đọc cho học sinh, nó còn có nhiệm vụ trau dồi kiến thức về Tiếng Việt cho học sinh (phát âm, từ ngữ, câu văn, đoạn văn... ), kiến thức bước đầu về văn học ( văn xuôi, văn vần, nhân vật ...), kiến thức về đời sống, về giáo dục tình cảm, thể chất, thẩm mĩ. Môn học này góp phần rèn luyện cho học sinh tư duy trừu tượng, tư duy lôgic. Giờ tập đọc, ngoài việc rèn đọc, dẫn dắt cho học sinh cảm thụ tốt bài văn, thấy cái hay cái đẹp của hình tượng văn học, chúng ta còn cho học sinh tìm bố cục để phát triển óc phân tích, tìm đại ý để phát triển óc tổng hợp. Ngoài ra còn rèn óc tưởng tượng, phán đoán, ghi nhớ...
 Phân môn Tập đọc kết hợp chặt chẽ với các phân môn khác của chương 
trình Tiếng Việt. Qua các bài văn, bài thơ chọn lọc, học sinh vừa cảm thụ được cái hay cái đẹp, vừa học cách dùng từ chính xác, đặt câu sinh động, được luyện về ngữ âm, chính tả, tập làm văn.
 Học phân môn Tập đọc, việc rèn đọc và cảm thụ bài đọc là hai yếu tố không thể thiếu, hai yếu tố này có quan hệ mật thiết với nhau, gắn bó, hỗ trợ đắc lực cho nhau. Cảm thụ tốt giúp cho các em tìm được giọng đọc thích hợp cho bài đọc, từ đó các em sẽ đọc một cách hay, diễn cảm. Ngược lại, đọc diễn cảm không tốt sẽ khó khăn việc cảm thụ bài văn.
Muốn có kĩ năng đọc hay, diễn cảm, học sinh phải có khả năng cảm thụ bài đọc ở mức độ nhất định. 
	Để phát huy tầm quan trọng của phân môn Tâp đọc và để đạt được mục tiêu môn học, mỗi giáo viên cần hiểu sâu sắc mục đích của môn học, bài học, nhận thức rõ phương pháp giảng dạy của phân môn.
Để nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc cho học sinh khối 4 nói chung và cho học sinh lớp 4B do tôi phụ trách nói riêng là một vấn đề vô cùng quan trọng. Đối với học sinh các em còn nhỏ, trong lớp có nhiều em gia đình còn nghèo, cha mẹ ít quan tâm đến việc học hành của con em mình, hầu như phó mặc cho cô giáo và nhà trường. Vì thế tôi rất trăn trở đối với việc nâng cao chất lượng về vấn đề nói trên. Chính vì vậy, tôi đã suy nghĩ, trăn trở và chọn đề tài nghiên cứu: “Một số kinh nghiệm rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4B trường Tiểu học Ngọc Phụng 1, huyện Thường Xuân”. 
 1.2. Mục đích nghiên cứu : 
 Nhằm giúp học sinh biết đọc diễn cảm, cảm thụ được cái hay, cái đẹp của tiếng Việt. Từ đó các em có thêm lòng ham muốn, tinh thần hăng say khi học phân môn Tập đọc nói riêng và môn Tiếng Việt nói chung. 
Giúp học sinh có điều kiện học tốt hơn phân môn Tập đọc góp phần nâng cao chất lượng học tập của lớp đáp ứng yêu cầu của nhà trường. 
Củng cố cho giáo viên kĩ năng trình bày tốt văn bản nói cũng như văn bản viết, tạo điều kiện để giáo viên tìm tòi, học hỏi, cảm thụ sâu sắc cái hay, cái đẹp của Tiếng Việt; vốn hiểu biết về Tiếng Việt tạo tiền đề cho giáo viên dạy tốt môn Tiếng Việt nói chung và phân môn Tập đọc nói riêng.	
 Mong muốn được đóng góp một số kinh nghiệm nhỏ của mình cho đồng nghiệp, trong việc rèn đọc diễn cảm cho học sinh cho học sinh góp phần nâng cao chất lượng dạy- học phân môn Tập đọc, giúp học sinh học tốt hơn môn Tiếng Việt và các môn học khác. 
1.3. Đối tượng nghiên cứu: 
Đối tượng nghiên cứu của đề tài đó là những kinh nghiệm rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4.
1.4. Phương pháp nghiên cứu :
Tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: 
- Phương pháp nghiên cứu lí thuyết: nghiên cứu các tài liệu liên quan đến rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
+ Phương pháp quan sát sư phạm .
+ Phương pháp điều tra viết.
+ Phương pháp phỏng vấn.
- Phương pháp sử dụng thống kê.
+ Phân tích tổng hợp thống kê, xử lí kết quả. 
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm :
2.1.1 Mục tiêu của phân môn Tập đọc ở sách Tiếng Việt 4.
 Phân môn Tập đọc lớp 4 tiếp tục củng cố và nâng cao kĩ năng đọc một cách đầy đủ, toàn diện cho học sinh nhằm hoàn thiện yêu cầu cần đạt ghi trong Chương trình Tiểu học do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành: Đọc rành mạch, lưu loát bài văn( khoảng 120 tiếng/ phút); đọc có biểu cảm bài văn, bài thơ ngắn; hiểu nội dung, ý nghĩa của bài đọc. Cụ thể:	            - Củng cố, phát triển kĩ năng đọc trơn, đọc thầm đã được hình thành ở các lớp dưới; tăng cường tốc độ đọc, khả năng đọc lướt để chọn thông tin nhanh; khả năng đọc diễn cảm.
 - Phát triển kĩ năng đọc - hiểu lên mức cao hơn: nắm và vận dụng được một số khái niệm như đề tài, cốt truyện, nhân vật, tính cách,... để hiểu ý nghĩa của bài và phát hiện một vài giá trị nghệ thuật trong các bài văn, bài thơ.
 - Mở rộng vốn hiểu biết về tự nhiên, xã hội và con người để góp phần hình thành nhân cách của con người mới.
2.1.2. Nội dung, cấu trúc phân môn Tập đọc lớp 4.
Phân môn Tập đọc ở lớp 4 gồm 62 bài tập đọc. 45 bài văn xuôi thuộc loại hình nghệ thuật, báo chí, khoa học, 1 vở kịch ( trích), 17 bài thơ.( có hai bài thơ ngắn dạy trong 1 tiết)
Các bài Tập đọc gồm các chủ đề: " Thương nguời như thể thương thân" măng mọc thẳng", " Trên đôi cánh ước mơ", "Có chí thì nên","Tiếng Sáo diều", "Người ta là hoa đất", "Vẻ đẹp muôn màu", "Những người quả cảm", "Khám phá thế giới” "Tình yêu cuộc sống”. Bài Tập đọc lớp 4 nhằm mục đích:
- Tiếp tục củng cố và nâng cao kĩ năng đọc cho học sinh: đọc trơn, đọc thầm với tốc độ nhanh hơn, nâng cao kĩ năng đọc diễn cảm. Từ đó giúp các em hiểu sâu hơn nội dung, ý nghĩa của văn bản.
 - Mở rộng vốn hiểu biết, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm, nhân cách cho HS. 
 Các bài đọc gồm các phần: văn bản đọc, chú giải những từ ngữ khó, hướng dẫn đọc (chỉ dẫn cách đọc một số câu khó, đoạn khó, cách ngắt nhịp, nhấn giọng hoặc gợi ra những đặc điểm về nội dung, những sắc thái tình cảm được biểu hiện qua giọng đọc). Phần tìm hiểu bài gồm những câu hỏi, bài tập giúp học sinh hiểu giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của bài văn, bài thơ. Ở nhiều bài có thêm yêu cầu học thuộc lòng từng đoạn, cả bài. 
2.1.3. Vị trí, vai trò của phân môn Tập đọc trong Tiếng Việt.
 Môn Tiếng Việt ở trường phổ thông có nhiệm vụ hình thành năng lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh. Đọc không chỉ là công việc giải quyết một bộ mã gồm hai phần chữ viết và âm thanh, nghĩa là nó không phải chỉ là sự "đánh vần" 
lên thành tiếng theo đúng như các ký hiệu chữ viết, mà đọc còn là quá trình nhận 
thức để có khả năng hiểu đọc những gì đã được đọc. Tập đọc là cách học văn bản từ đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu, đọc diễn cảm. Dạy Tập đọc chính là việc giáo viên hướng dẫn hoàn thành 4 kĩ năng trên. 
Tập đọc giúp trẻ chiếm lĩnh được ngôn ngữ trong giao tiếp và học tập, nó cũng là công cụ để học các môn khác, nó tạo ra hứng thú và động cơ trong học tập. Đồng thời nó tạo điều kiện để học sinh có khả năng tự học và tinh thần học. Đọc là khả năng không thể thiếu được của con người. Trong thời đại văn minh, biết đọc sẽ giúp các em hiểu biết nhiều hơn, hướng các em tới cái thiện và cái đẹp, dạy cho các em biết tư duy. 
 Trong thực tế mỗi bài tập đọc gồm có hai phần lớn: tìm hiểu nội dung và luyện đọc. Hai phần này có thể cùng tiến hành một lúc đan xen vào nhau hoặc cũng có thể dạy tách hai phần tùy theo từng bài mà giáo viên lựa chọn. Dù dạy theo cách nào thì hai phần này cũng luôn có mối quan hệ tương hỗ khăng khít với nhau. Phần tìm hiểu bài giúp cho HS hiểu kĩ nội dung, nghệ thuật của bài, từ đó các em đọc diễn cảm tốt hơn. Ngược lại, học sinh đọc hay, đọc diễn cảm để thể hiện tốt nội dung của bài, thể hiện những điều hiểu biết xung quanh bài đọc.
 Như vậy, việc rèn kỹ năng đọc diễn cảm trong dạy Tập đọc rất quan trọng góp phần giúp học sinh biết cách xác định ngữ điệu từng loại văn bản, làm giàu vốn kiến thức ngôn ngữ và kiến thức văn học cho học sinh, từ đó góp phần hình thành ở các em ý thức được cách đọc nhằm diễn tả nội dung một cách tốt nhất.
Để bài dạy đạt kết quả cao, cần quan tâm đến cách tổ chức và lôgíc các nội dung bài trong giờ học không bị ngắt quãng, gián đoạn. Giáo viên phải lấy học sinh làm trung tâm. Vai trò của giáo viên trong mỗi tiết học chỉ là người tổ chức, dẫn dắt học sinh tự tìm ra tri thức. Ngoài ra, để phần tìm hiểu bài tiến hành được tốt thì cần phải có yếu tố như: cơ sở vật chất đầy đủ, tranh ảnh minh hoạ cho bài tập đọc phải đẹp, phong phú và cuối cùng là trình độ giáo viên phải đáp ứng được yêu cầu của môn học. Nếu phối hợp được các yếu tố nói trên, sẽ giúp học sinh hiểu bài nhanh và sâu, hiểu một cách có hệ thống và làm tăng hiệu quả giờ học. Các em hứng thú học, thích học tiếng Việt, biết yêu cuộc sống qua từng bài học.
Từ những hiểu biết của mình về phân môn Tập đọc nói chung và rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4 nói riêng, tôi đã suy nghĩ tự đặt ra cho mình phải nhận thức được tầm quan trọng của phân môn. Đặc biệt quan tâm nhiều đến việc rèn đọc diễn cảm cho học sinh với những yêu cầu đề ra. Thực tế, tôi luôn luôn tìm tòi nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm của lớp người đi trước, để tìm ra phương pháp giảng dạy, truyền thụ kiến thức và đặc biệt cách rèn đọc diễn cảm cho các em.
 Muốn rèn đọc diễn cảm tốt, trước hết trong các giờ Tập đọc, học sinh phải nắm được nội dung, phong cách văn bản của bài đọc. Mức độ đọc diễn cảm tỉ lệ thuận với mức độ hiểu bài của học sinh. Qua hệ thống từ ngữ, kiểu câu, bố cục, thể loại văn bản ... các em cảm thụ sâu sắc văn bản (bài văn, bài thơ) từ đó giúp các em đọc đúng, đọc hay, đọc diễn cảm văn bản nghệ thuật, đọc đúng ngữ điệu các văn bản có mục đích thông báo khác. Đọc diễn cảm (đọc hay) là biết thể hiện kĩ thuật đọc phù hợp với từng bài như: ngắt nhịp đúng câu văn, câu thơ, thể hiện được nội dung bài đọc bằng sắc thái giọng đọc vui, buồn, trầm, bổng, gợi cảm, nhẹ nhàng, thiết tha hay mạnh mẽ, dứt khoát, tốc độ chậm rãi, khoan thai hay dồn dập... Ngoài ra, cần biết thể hiện đúng các kiểu câu như: câu hỏi, câu kể, câu cảm... Biết phân biệt giọng đọc của các nhân vật, của người dẫn chuyện trong bài. Học sinh bước đầu làm chủ được giọng đọc sao cho vừa đúng về ngữ điệu, về tốc độ, cao độ, trường độ và âm sắc; vừa thể hiện cảm nhận riêng của từng cá nhân nhằm diễn tả đúng nội dung đọc.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. 
2.2.1. Những việc đã làm được: 
 - Nhà trường đã tổ chức coi, chấm thi kiểm tra định kì một cách nghiêm túc, đánh giá một cách chính xác chất lượng các môn học nói chung và phân môn Tập đọc nói riêng, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học phân môn Tập đọc trong nhà trường.
 - Dưới sự chỉ đạo của Ban Giám hiệu nhà trường, các tổ khối đã tổ chức cho giáo viên của tổ mình thi đọc hay một cách có hiệu quả, nhằm củng cố, nâng cao hiểu biết về tầm quan trọng của phân môn Tập đọc nói chung và đọc diễn cảm nói riêng. Từ việc làm này đã giúp cho giáo viên phần nào nắm vững hơn phương pháp dạy phân môn Tập đọc.
- Mỗi giáo viên đều tìm tòi, học hỏi, đổi mới phương pháp giảng dạy phân môn Tập đọc và đã chú trọng đến việc đọc diễn cảm của học sinh, đặc biệt chú trọng hơn về vấn đề này đối với học sinh lớp 4; đã khắc phục được tình trạng đọc ê a... ngắc ngứ, ngắt nghỉ chưa đúng và phát âm sai ở nhiều học sinh; đã tổ chức cho các em thi đọc diễn cảm trong nhóm và trước lớp, giúp các em học tốt hơn phân môn Tập đọc nói riêng, môn Tiếng Việt nói chung. 
 - Hầu hết các em học sinh đều nêu cao ý thức rèn đọc cho mình, đặc biệt là đọc diễn cảm. Nhiều HS biết đọc diễn cảm, đọc hay, ham mê học tiếng Việt. Chất lượng môn Tập đọc ngày một được nâng lên một cách rõ rệt. 
2.2.2. Những việc chưa làm được:
Qua thực tế giảng dạy ở lớp 4, tôi thấy việc dạy của giáo viên và việc học 
của học sinh có một số vấn đề như sau: 
Về phía giáo viên: Đối với đa số giáo viên, Tập đọc không phải là phân môn khó dạy. Hầu hết trong số họ đều có nhiều cố gắng trong việc tìm tòi phương pháp, nghiên cứu nội dung, học hỏi kinh nghiệm, đặc biệt có đổi mới phương pháp giảng dạy “Lấy học sinh làm trung tâm” song kết quả cho thấy học sinh chưa đọc được hay (đọc diễn cảm) bài đọc. Bởi trong khi dạy, giáo viên thường mới chỉ coi trọng và sửa cho học sinh vấn đề đọc to, rõ ràng, lưu loát chứ chưa quan tâm nhiều đến kĩ thuật đọc, giọng đọc, cách đọc diễn cảm của học sinh hay việc đọc mẫu của giáo viên. Giáo viên dạy Tập đọc như dạy Văn trước đây. Nhìn chung phương pháp còn mang tính chất hưởng thụ và áp đặt (về cách hiểu nội dung bài, cách đọc bài). Giáo viên giảng giải quá nhiều về các từ khó, về ý nghĩa của bài mà xem nhẹ phần luyện đọc, đặc biệt là luyện đọc diễn cảm. Bên cạnh đó, do khách quan, một số giáo viên không có chất giọng tốt để đọc hay bài đọc. Giáo viên Tiểu học lại dạy quá nhiều môn trong một buổi học nên việc đầu tư thời gian để luyện đọc trước khi lên lớp còn có phần hạn chế... 
Về phía học sinh: Học sinh không quan tâm đến phương pháp đọc của mình, do đó các em rất yếu về năng lực di chuyển kĩ năng đọc đã được hình thành ở các lớp trước, các bài trước để giải quyết những vấn đề đặt ra trong bài mới. Các em đã đọc thành tiếng, phát âm đúng và rõ các tiếng có vần khó. Nhưng đọc để thể hiện nội dung bài đọc thì còn thấp. Khi đọc, nhiều em chưa hiểu ý của từng đoạn, từng bài, các em ngắt nghỉ câu văn, ngắt nhịp câu thơ chưa chính xác, vẫn còn hiện tượng đọc ê a..., ngắc ngứ, phát âm sai, chưa thể hiện được nội dung và tình cảm bài đọc bằng sắc thái giọng đọc vui, buồn, trầm, bổng, gợi cảm... Kĩ năng đọc lướt để tìm hiểu nội dung bài chưa tốt ở đa số các em. Ảnh hưởng của phương ngữ: tình trạng phát âm lẫn giữa các tiếng có thanh ngã và thanh hỏi, các tiếng có nguyên âm đôi... còn nặng nề. Do đặc điểm vùng miền, kinh tế ở gia đình chưa cao nên các em chưa được tạo điều kiện tốt để học tập. 
Ngay từ đầu năm học 2016 – 2017, tôi đã tiến hành khảo sát hai lớp 4A và 4B, tôi thấy số lượng học sinh đã biết đọc diễn cảm bài văn, bài thơ rất ít, nhất là đối với những học sinh có lực học hoàn thành hay hoàn thành tốt.
Cụ thể điều tra chất lượng đọc của HS hai lớp 4 đầu năm học này có số liệu cụ thể như sau:
Lớp 4B đầu năm học 2016- 2017 ( lớp do tôi phụ trách):
Sĩ số
Học sinh đọc nhỏ, chậm
Học sinh đọc to, lưu loát
 Học sinh đọc diễn cảm
25
12 HS =48 %
12 HS = 48 %
1 HS = 4 %
- Lớp 4A đầu năm học 2016 - 2017: 
Sĩ số
 Học sinh đọc nhỏ, chậm
 Học sinh đọc to, lưu loát
 Học sinh đọc diễn cảm
20
8 HS = 40 %
10 HS = 50%
2 HS = 10 %
	Nhìn vào bảng thống kê cho ta thấy, tỉ lệ học sinh đọc diễn cảm ỏ lớp 4A cao hơn lớp 4B. Số lượng học sinh đọc còn nhỏ, chậm ở lớp 4B còn nhiều hơn lớp 4A. Để nâng cao chất lương đọc diễn cảm, tôi đã áp dụng những giải pháp và biện pháp như sau:
2.3. Các giải pháp và biện pháp thực hiện để nâng cao kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4. 
2.3. 1. Các giải pháp: 
Sau khi được phân công chuyên môn, việc làm đầu tiên là tôi cho lớp ổn định mọi nề nếp tổ chức. Sau đó đi sâu, đi sát để nắm được từng đối tượng HS về lực học, về hoàn cảnh gia đình, đặc biệt là về khả năng đọc, kĩ năng đọc và phân loại học sinh theo 3 đối tượmg:
* Đối tượng 1: Học sinh đọc chậm nhỏ.
* Đối tượng 2: Học sinh biết đọc to, lưu loát.
* Đối tượng 3: Học sinh biết đọc diễn cảm.
 Căn cứ vào đó, tôi đã tiến hành sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh, những em đọc yếu ngồi cạnh những em đọc khá, đọc tốt để các em có điều kiện giúp đỡ nhau, rèn luyện bổ sung cho nhau qua quá trình luyện đọc theo cặp đôi và theo nhóm bàn để các em cùng tiến bộ.
Công việc tiếp theo là giới thiệu với học sinh về cấu trúc chương trình phân môn để các em nắm được các chủ điểm chính trong từng học kỳ và trong cả năm học. Đặc biệt tôi đã nêu tầm quan trọng, yêu cầu kỹ năng cơ bản về việc rèn kĩ năng đọc diễn cảm. Hướng dẫn học sinh lưu lại những câu, đoạn văn, đoạn thơ, bài văn, bài thơ hay trong sổ tay của mình, giao trách nhiệm cho một số em đọc khá, đọc tốt thường xuyên kèm cặp giúp đỡ những em đọc yếu ở mọi bài học, mọi môn học chứ không chỉ dừng lại ở phần đọc theo cặp đôi hay đọc theo nhóm, đọc phân vai... 
2.3.2. Các biện pháp thực hiện. 
Biện pháp 1: Khắc phục tình trạng đọc sai những tiếng có phụ âm đầu hay nhầm lẫn s – x ; ch – tr; d – r- gi; tiếng có dấu thanh hay nhầm lẫn: thanh ngã/ thanh hỏi.
Những tiếng, những từ này thường là những từ khó đối với HS . Cho nên, trong bước rèn đọc đúng cho HS, tôi cho các em đọc thầm toàn bài để tự phát hiện ra những tiếng, từ mà HS cảm thấy khó có trong bài. Trong thực tế, nhiều khi giáo viên quá phụ thuộc vào sách hướng dẫn mà ép học sinh phải chỉ ra những từ khó giống như trong sách nêu ra là không nên bởi những từ đó với HS có thể chưa phải là khó. Song từ, tiếng khó đọc mà tự các em phát hiện ra có thể là rất nhiều. Do vậy, giáo viên cần kết hợp với việc quan sát theo dõi của mình trong tất cả các giờ học để thấy HS lớp mình hay nhầm lẫn ở những cặp phụ âm nào, vần nào, tiếng nào để tập trung rèn cho các em những tiếng khó, từ khó ở các loại đó.
Ví dụ: Ở lớp tôi ngay từ khi mới nhận lớp, qua theo dõi trong các tiết học và trong khi giao tiếp với học sinh tôi thấy các em còn hay nhầm lẫn khi phát âm:
Các lỗi
Nguyên âm đôi
x/ s
ch/ tr
d/ r/ gi
Thanh ngã/ Thanh hỏi
Tỷ lệ mắc lỗi
55%
45%
55%
55%
70%
Tôi thấy đây không chỉ là những lỗi của các em khi đọc, khi nói mà cả nhân dân địa phương nơi đây cũng hay nhầm lẫn như vậy. Do vậy, trong một giờ học, một tuần học, thậm chí cả một tháng ta cũng không thể sửa ngay cho các em tất cả các loại lỗi. Những lỗi mà tỷ lệ học sinh mắc ít hơn và cũng dễ sửa hơn tôi đặt ra cho mình kế hoạch sẽ tiến hành rèn cho các em liên tục trong 8 tuần đầu (Đó là những cặp phụ âm s/x, ch/ tr, d/ r/ gi ). Còn những lỗi khó sửa hơn (lỗi nguyên âm đôi; thanh ngã/ thanh hỏi) tỷ lệ HS mắc lỗi nhiều hơn, tôi đặt ra cho mình kế hoạch rèn cho các em liên tục trong 3 tháng nhưng sau đó phải thường xuyên rèn trong khi nói, khi đọc và khi viết, có như thế mới trở thành thói quen nói đúng, viết đúng được.
- Cách tiến hành rèn đọc đúng cho học sinh của tôi như sau:
 + Mục đích phần rèn đọc của bài “Dế Mèn bênh vực kẻ yếu”( TV 4, tập 1, 
tr.15)