SKKN Một số giải pháp nâng cao chất lượng mũi nhọn ở trường THCS Văn Lộc

1. MỞ ĐẦU
1. 1. Lý do chọn đề tài:
 Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện là một vấn đề cấp thiết hiện nay được cả xã hội và toàn ngành giáo dục đặc biệt quan tâm. Để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thì công tác bồi dưỡng học sinh giỏi có vai trò rất quan trọng. Bồi dưỡng học sinh giỏi là bước đi đầu tiên để đào tạo nhân tài cho đất nước và là nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục nói chung và nhà trường nói riêng. 
 Bồi dưỡng học sinh giỏi ở bậc Trung học cơ sở (THCS) là một quá trình mang tính khoa học, nghiêm túc, không thể chỉ một vài tháng thực hiện có hiệu quả, mà phải có tính chiến lược dài hơi trong suốt cả bốn năm học. Chỉ có quá trình này mới cung cấp được tương đối đầy đủ các kiến thức cần thiết cho học sinh và phát hiện chính xác khả năng học tập của các em, từ đó mới có thể thành lập các đội tuyển tham dự kỳ thi HSG các cấp đạt kết quả cao.
 Về nhận công tác tại trường THCS Văn Lộc là một ngôi trường có bề dày về truyền thống chất lượng mũi nhọn. Nhưng trong 8 năm vừa qua chất lượng mũi nhọn của nhà trường ngày càng đi xuống, niềm tin về giáo dục trong nhân dân giảm dần, do đó số học sinh khá giỏi phần lớn chuyển sang các trường khác ở xã lân cận để học. Niềm trăn trở luôn day dứt trong tôi làm thế nào để tăng được chất lượng mũi nhọn, tạo được niềm tin cho nhân dân về sự nghiệp giáo dục xã nhà, để thu hút các học sinh khá giỏi mà đang học ở các trường xã ngoài về trường học.
 Với ý nghĩ đó, trong những năm qua bản thân tôi đã luôn quan tâm, tìm tòi, chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của nhà trường cùng với đội ngũ giáo viên và đã có những bước chuyển mình rõ nét. Vì vậy tôi mạnh dạn đưa ra “Một số giải pháp nâng cao chất lượng mũi nhọn ở trường THCS Văn Lộc”. 
 1.2. Mục đích nghiên cứu.
	Nhằm đưa ra một số giải pháp có hiệu quả để nâng cao chất lượng mũi nhọn ở trường THCS Văn Lộc. Đồng thời nâng cao về chuyên môn nghiệp vụ, kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi cho đội ngũ giáo viên.
	1.3. Đối tượng nghiên cứu
	Đội ngũ giáo viên, học sinh khá giỏi ở trường THCS Văn Lộc.
	1.4 Phương pháp nghiên cứu
	- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
	- Phương pháp thống kê, sử lý số liệu.
	- Phương pháp so sánh đối chiếu và tổng hợp.
 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
	Như chúng ta đã biết, giáo dục là lĩnh vực rộng lớn, gian nan, đòi hỏi người cán bộ quản lý không chỉ có kiến thức sâu rộng, nắm được khoa học mà còn phải có cả nghệ thuật trong điều hành hoạt động thì mới mang lại hiệu quả cao. Trong sự nghiệp cách mạng Đảng ta đặc biệt coi trọng vị trí giáo dục con người, con người vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát triển. Thực hiện nhiệm vụ giáo dục không ai khác ngoài vai trò của người thầy, người thầy quyết định sự thành bại của giáo dục đào tạo. Không có thầy giỏi thì khó có trò giỏi. Chính vì thế để nâng cao chất lượng giảng dạy cho đội ngũ giáo viên thì phải xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, có phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp, vững vàng về chuyên môn tinh thông về nghiệp vụ và chuẩn hóa về trình độ đào tạo. Nhà trường còn phải tạo ra được môi trường giáo dục thuận lợi để cho họ phát huy năng lực cao nhất của mình để mỗi thầy giáo cô giáo không ngừng tự bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, thường xuyên cập nhật những kiến thức mới, nâng cao tầm hiểu biết để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ giáo dục.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
 Kết quả các kỳ thi học sinh giỏi từ năm 2011 đến năm 2013 cụ thể như sau:
 Bảng thống kê học sinh giỏi các cấp.
Năm học
Số lớp toàn trường
HSG cấp trường
HSG cấp huyện
HSG cấp tỉnh
Thứ tự thi đua/ toàn huyện
2011 - 2012
8
27
20
0
20/28
2012 - 2013
7
23
13
0
22/28
 Qua số liệu trên cho ta thấy công tác bồi dưỡng HSG ở trường hiệu quả còn thấp. Số học sinh đạt giải ít và chất lượng giải chưa cao. 
 Một số vấn đề còn tồn tại:
 	Việc phân công giáo viên phụ trách bồi dưỡng các đội tuyển chưa đúng người đúng việc. Chỉ dừng lại mức độ phân công các giáo viên đuổi theo lớp từ khối 6 đến khối 9 trong khi ở một số môn trình độ và kinh nghiệm của các đồng chí giáo viên không thực sự đồng đều.
 Vẫn có những đồng chí khi lên lớp dạy bồi dưỡng không có giáo án, chỉ mang một số cuốn sách lên lớp rồi sau đó mỗi cuốn sách lấy một vài bài tập cho học sinh làm và kiểm tra cách giải.
Trong quá trình bồi dưỡng có khi một phòng học có tới hai đến ba đội tuyển cùng ôn, trong khi cơ sở vật chất nhà trường đáp ứng đủ cho mỗi đội tuyển một phòng.
 Kinh phí bồi dưỡng cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi còn hạn chế. Kinh phí khen thưởng của các tổ chức tại địa phương được sử dụng thưởng với phương thức chưa thực sự khích lệ việc dạy và học của giáo viên và học sinh.
 Phần lớn số học sinh học lực khá giỏi ở xã nhà lại đăng ký học tại các trường ở các xã lân cận. Chính vì vậy chất lượng chung của toàn trường thấp, do đó số học sinh để lựa chọn đội tuyển ít và chất lượng không cao.
 Với tình hình thực tế như vậy, để nâng cao hiệu quả trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi tôi mạnh dạn đề ra một số giải pháp như sau:
 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề: 
       Trước hết theo quan điểm của tôi, mục tiêu bồi dưỡng học sinh giỏi là cho các em: Có kiến thức khoa học cơ bản, hiện đại, tiến tiến; Có tính tự lập và khả năng nhận thức ở mức độ cao và có kỹ năng vận dụng kiến thức cơ bản vào thực tế; trong đó việc rèn luyện cho học sinh có tính tự lập và khả năng nhận thức ở mức độ cao là quan trọng và khó khăn nhất. Để đạt được mục tiêu trên thì quan điểm chỉ đạo dạy học sinh giỏi phải là: 
 Dạy bồi dưỡng theo hướng phân hóa đối tượng học sinh: Dạy những kiến thức học sinh “Cần”, phù hợp theo từng đối tượng, nhằm bổ sung những thiếu sót trong kiến thức cơ bản cho học sinh, đồng thời phát huy được tính sáng tạo, năng lực, khả năng tư duy của từng đối tượng học sinh, chứ không phải dạy cái Thầy “Có”. 
2.3.1.Làm tốt công tác chỉ đạo của Hiệu trưởng.
Cách làm cũ: Phân công giáo viên phụ trách các đội tuyển theo các khối liên tục từ khối 6 đến khối 9.
Hạn chế: Một số giáo viên với kiến thức và kinh nghiệm chưa thực sự tốt khi đảm nhiệm bồi dưỡng các khối 8,9 chất lượng không cao, thậm chí không có giải qua các đợt thi.
Cách làm mới: Phân công giáo viên phụ trách các đội tuyển: Từ đầu mỗi năm học Ban giám hiệu nhà trường lên kế hoạch phân công, bố trí giáo viên giảng dạy hợp lý các khối lớp. Việc phân công giáo viên phải dựa trên năng lực, kinh nghiệm và khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao. Đối với trường THCS Văn Lộc khi phân công các đồng chí phụ trách bồi dưỡng đội tuyển, do trình độ chuyên môn, kinh nghiệm của các giáo viên không đồng đều. Để có được chất lượng trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, chúng tôi trong Ban giám hiệu bàn bạc thống nhất ở tổ tự nhiên gồm 6 đồng chí có trình độ chuyên môn, phương pháp bồi dưỡng tương đối đồng đều nên chúng tôi phân công các đồng chí phụ trách theo từng khóa học sinh từ khối 6 đến khối 9. Còn đối với tổ xã hội cũng gồm 6 đồng chí nhưng trình độ chuyên môn, kinh nghiệm của các giáo viên không đồng đều ở bộ môn Ngữ văn. Do vậy chúng tôi phân công một đồng chí luôn phụ trách đội tuyển khối 9, 8; Còn hai đồng chí luôn phụ trách đội tuyển khối 6,7. Các môn còn lại phân công tương tự như tổ tự nhiên.
 Phát hiện nhân tố, tổ chức lựa chọn đội tuyển: Hiệu trưởng phân công giáo viên kiểm tra, theo dõi rà soát để không bỏ xót những học sinh có tiềm năng tham ra các đội tuyển. Công việc lựa chọn học sinh phải được tiến hành ngay từ lớp 6. Căn cứ để lựa chọn là xem xét kết quả học tập ở lớp 5, qua theo dõi trên lớp và qua các bài kiểm tra. Khi ra đề kiểm tra cần có những câu hỏi nâng cao, mang tính sáng tạo để phát hiện học sinh có năng khiếu, chú trọng các năng lực tiềm ẩn của các em, không nặng về kiến thức mà chủ yếu là những tố chất của các em cho bộ môn đó. Sau khi có được những đánh giá sơ bộ ban đầu, giáo viên tiến hành kiểm tra riêng để tiến hành thành lập đội dự tuyển. Ngay từ đầu công tác theo dõi lực học của học sinh là rất quan trọng, đặc biệt là đối với số học sinh tuyển mới. Để chuẩn bị một bộ đề kiểm tra trên lớp đảm bảo phân loại được đối tượng học sinh: Ở những tiết học chính khóa, những buổi bồi dưỡng riêng biệt đối với học sinh khá giỏi. Thì yêu cầu các đồng chí có chuyên môn, tổ chuyên môn, Ban giám hiệu nhà trường phải nghiên cứu, duyệt, đi đến thống nhất mới được in đề kiểm tra cho học sinh làm và chọn ra danh sách đội tuyển học sinh giỏi của trường. Công tác này được thực hiện sau mỗi đợt thi học sinh giỏi cấp huyện để chuẩn bị cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi trong hè và trong năm học tiếp theo.
 Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng: Dựa theo kế hoạch chuyên môn của nhà trường: Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên phụ trách đội tuyển nghiên cứu cấu trúc chương trình cùng tổ chuyên môn lập kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi, kế hoạch thể hiện số chuyên đề mà giáo viên sẽ thực hiện, thời gian, thời lượng thực hiện mỗi chuyên đề, các tài liệu tham khảo, kế hoạch kiểm tra đánh giá chất lượng học sinh qua mỗi chuyên đề. Với giáo viên mới dạy đội tuyển, nhà trường hỗ trợ về phương pháp, tài liệu. Bằng cách phân công các giáo viên có kinh nghiệm tư vấn, giúp đỡ. Cụ thể: Đối với tổ tự nhiên ở các môn Toán, Lý các đồng chí trao đổi lẫn nhau về kinh nghiệm bồi dưỡng, các loại sách tham khảo, các bộ đề lưu cho phù hợp với từng đối tượng học sinh, để mang lại kết quả cao hơn trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở môn mình phụ trách. Còn đối với tổ xã hội chúng tôi phải phân công giáo viên có kinh nghiệm bồi dưỡng môn Ngữ văn, Lịch sử khối 9, 8 tư vấn giúp đỡ cho 2 đồng chí giáo viên phụ trách các môn đó ở khối 6, 7 từng bước cụ thể cách bồi dưỡng, cách soạn giáo án, xây dựng bộ đề kiểm tra, bộ đề lưu với hình thức cầm tay chỉ việc.
	Tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá chất lượng đội tuyển: Nhà trường thường xuyên bám sát, kiểm tra đánh giá chất lượng đội tuyển, việc thực hiện kế hoạch bồi dưỡng của giáo viên, kịp thời có những biện pháp giúp đỡ và điều chỉnh để từng bước nâng cao chất lượng dạy của giáo viên. Việc kiểm tra đánh giá cần được tiến hành thường xuyên qua mỗi chuyên đề. Trong năm học ít nhất nhà trường cũng phải kiểm tra chung tất cả các đội tuyển từ 2 đến 3 lần, theo hình thức và nội dung bám sát như yêu cầu của kỳ thi học sinh giỏi. Từ kết quả đó Hiệu trưởng có được đánh giá chính xác về kết quả dạy và học của mỗi đội tuyển để có những điều chỉnh trong việc chỉ đạo hoạt động dạy học của giáo viên, học sinh. Sau khi Ban giám hiệu nhà trường làm tốt công tác duyệt hồ sơ giáo án bồi dưỡng học sinh giỏi của từng đồng chí giáo viên phụ trách đội tuyển. Thì công tác kiểm tra giám sát của Ban giám hiệu ở từng buổi là rất quan trọng. Nhà trường quy định các buổi bồi dưỡng bắt đầu vào từ 13h45'- 16h15', ngoài thời gian trên đồng chí nào cần bồi dưỡng thêm ở nhà với điều kiện phải được sự đồng ý của phụ huynh và đảm bảo an toàn trong đi lại cho các em. Đến giờ bắt đầu đánh trống đồng thời cũng là lúc đóng cổng trường, vài buổi đầu vẫn có học sinh, giáo viên đi muộn bị đứng ngoài nhưng sau đó không còn tái phạm nữa. Để giáo viên thực sự nhiệt tình có tâm huyết trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi thì: Thứ nhất phải tạo cho các đồng chí thực sự cảm thấy mỗi ngày đến trường là một ngày vui. Muốn vậy trước hết tập thể của nhà trường phải là một tập thể đoàn kết, không bè phái. Ngay từ những ngày đầu về trường công tác tôi đã quán triệt tinh thần này, sau đó Ban giám hiệu chúng tôi theo dõi vẫn có một vài đồng chí thực hiện chưa tốt, tôi đã gọi riêng vào phòng làm việc, tìm hiểu nguyên nhân, trao đổi và thống nhất cách giải quyết, vài lần như thế hiện tượng đó chấm dứt. Thứ hai đầu năm chúng tôi phải xây dựng tốt tiêu chí đánh giá thi đua, xuất phát từ cái cũ có những gì bất cập sẽ bổ sung lấy ý kiến từ các thành viên trong tổ, tổ tổng hợp gửi biên bản lên cho hội đồng xét thi đua. Hội đồng xét thi đua họp đi đến thống nhất tiêu chí đánh giá thi đua của năm học. Cuối cùng đưa ra hội đồng nếu không còn ai ý kiến thì đi đến thống nhất kết luận. Về qui chế chi tiêu nội bộ Hiệu trưởng thông báo trước hội đồng, cũng phải nói rõ sự khó khăn trong kinh phí của nhà trường đồng thời phân tích rõ sự cố gắng của nhà trường nâng cao mức giải thưởng có thể để giáo viên hiểu được. Đặc biệt các mức thưởng phải tương đối công bằng giữa các môn tránh để lại băn khoăn trong giáo viên là phân biệt giữa môn này và môn kia. Thứ ba bắt tay vào dạy bồi dưỡng học sinh giỏi chúng tôi phân mỗi đội tuyển học một phòng (Tránh tình trạng đội tuyển nào thích vào phòng nào thì vào vì thế ở các năm trước có những hôm một phòng có tới hai đến ba đội tuyển. Do đó mà chất lượng các buổi dạy bồi dưỡng không đảm bảo). Nếu thiếu phòng thì sử dụng các phòng tổ, phòng bộ môn hoặc có thể là văn phòng (nếu cần).
 Để rèn luyện nền nếp: Mỗi buổi bồi dưỡng bình thường Ban giám hiệu lên thăm lớp một đến hai lần, có thể lên dự giờ (nếu cần) để đánh giá xem đội tuyển nào thực hiện nghiêm túc hay không nghiêm túc. Có những hôm đang làm việc chợt tôi nghe tiếng ồn trên phòng học. Tôi bắt đầu lên thăm các lớp, đúng vậy có những phòng học các đồng chí giáo viên chấp hành không nghiêm túc. Thấy tôi, giáo viên liền ra báo cáo có lý do, tôi không nói gì mà chỉ nhắc nhở giáo viên về đúng vị trí của mình đội tuyển đang đợi. Một vài lần như vậy công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đi vào nền nếp. Hoặc có những đội tuyển học sinh mang quà bánh đi ăn. Ban giám hiệu trao đổi với giáo viên phụ trách quán triệt tới các em nếu còn tái phạm nhà trường sẽ thu và hạ hạnh kiểm trong tháng. Đặc biệt những buổi giao ban: Hiệu trưởng phải nhận xét cho đúng những đội tuyển nào thực hiện tốt những đội tuyển nào thực hiện chưa tốt về vấn đề gì, vào thời gian nào, địa điểm nào phải nhận xét đúng người đúng việc. Có như vậy trường lớp mới đi vào nền nếp được. Không báo trước thời gian mà Ban giám hiệu chúng tôi kiểm tra bất chợt bằng cách thu vở xác suất của một vài đội tuyển mà chúng ta cảm thấy chưa yên tâm, để biết được thực tế học sinh học được những gì, có hệ thống, logic theo kế hoạch không. Có khi có những học sinh không muốn đi học bồi dưỡng nữa ở các bộ môn như: GDCD, Địa, sau khi nắm bắt được thông tin từ giáo viên. Ban giám hiệu gặp học sinh tâm sự, tìm hiểu nguyên nhân vì sao lại có quyết định như vậy. Để từ đó có những cách động viên học sinh đồng thời cũng có những mệnh lệnh kết hợp trao đổi cùng với giáo viên phụ trách đội tuyển tìm ra phương pháp dạy phù hợp. Sau đó học sinh đã quay về học bình thường không có vấn đề gì xảy ra. Nhiều khi có những giáo viên có những lúc cảm thấy mệt mỏi, chán nản vì sợ không có kết quả sau đợt thi học sinh giỏi. Khi đó Ban giám hiệu là người động viên, chỉ ra những gì làm được, những gì chưa làm được. Đánh giá một cách khách quan, chỉ ra những con đường mà giáo viên đang bế tắc, khẳng định cố gắng sẽ có kết quả. Nếu chúng ta tìm ra cách đi đúng mà giáo viên dạy thống nhất cao thì chắc chắn những giáo viên ấy cảm thấy tự tin hơn và tiếp tục đi vào nền nếp.
	Như vậy trong quá trình dạy học Hiệu trưởng phải nắm bắt đầy đủ thông tin về việc thực hiện chương trình bồi dưỡng, qua các hình thức dự giờ, thăm lớp, kiểm tra hồ sơ bồi dưỡng, từ đó có những tư vấn về nội dung, phương pháp bồi dưỡng cho giáo viên, kịp thời điều chỉnh và giúp đỡ để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc mà giáo viên, học sinh đang gặp phải.
2.3.2. Nâng cao chất lượng dạy bồi dưỡng của giáo viên.
 Giáo viên là nhân tố chủ đạo trong quá trình dạy học nói chung và trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi nói riêng, sự chủ đạo thể hiện ở chổ: Giáo viên là người xây dựng, tổ chức thực hiện chương trình bồi dưỡng, là người trực tiếp thực hiện các bài giảng trên lớp. Giáo viên phải là người hướng dẫn tư vấn và khơi dậy hứng thú học tập cho học sinh.
 Mỗi giáo viên dạy đội tuyển phải xác định được mục tiêu, kế hoạch dạy bồi dưỡng phù hợp với thực tế và năng lực học sinh. Giáo viên nghiên cứu kỹ cấu trúc đề thi học sinh giỏi cấp huyện, tỉnh các năm gần đây để thấy được cách ra đề như thế nào, cần huy động những kiến thức, những kỹ năng gì vào cách làm bài cho học sinh. Cấu trúc đề thi giúp giáo viên biết điều chỉnh cách dạy và học sinh biết cách tự học, tự bồi dưỡng. Việc ra đề thi phải nghiên cứu kỹ về cấu trúc của đề thi theo công văn hướng dẫn của Phòng giáo dục. Trước khi cho học sinh kiểm tra phải được kiểm duyệt qua tổ chuyên môn và Ban giám hiệu nhà trường.
 Trong giai đoạn đầu, giáo viên chú trọng hình thành kỹ năng, phương pháp học tập không quá nặng về dạy kiến thức. Vì thế học sinh có thể làm quen và chủ động bắt nhịp với yêu cầu ngày càng cao của chương trình bồi dưỡng do giáo viên đề ra. Tùy theo mức độ nhận biết của từng học sinh để giáo viên có hệ thống câu hỏi, bài tập cho phù hợp. Xây dựng kế hoạch , đặt mục tiêu cụ thể cho từng học sinh: Ví dụ đối với những học sinh còn tiếp thu yếu hơn các bạn trong đội tuyển bồi dưỡng, giáo viên cần soạn hệ thống câu hỏi, bài tập ôn tập ở mức độ thấp, nhưng vẫn phải đảm bảo sau quá trình ôn tập mục tiêu cuối cùng là đạt giải khuyến khích. Còn những học sinh tiếp thu tốt hơn thì đề ra mục tiêu phấn đấu cao hơn, ở các mức: giải nhất, giải nhì, giải ba. Từ đó giáo viên nghiên cứu, xây dựng cho từng em có những bộ đề tương ứng phù hợp hơn.
 Việc dạy bồi dưỡng học sinh giỏi không chỉ thực hiện ở các buổi bồi dưỡng riêng cho các đội tuyển mà phải được chú trọng trong mỗi lớp học đặc biệt ở các lớp có nhiều học sinh khá giỏi. Muốn vậy trong mỗi tiết chính khóa, giáo viên phải yêu cầu học sinh cần nắm chắc kiến thức cơ bản của chương trình, vì nó là gốc của mọi kiến thức, ngoài ra tùy theo trình độ tiếp thu của học sinh mà giáo viên có những câu hỏi gợi mở để học sinh phát huy năng lực, vận dụng kiến thức, có những yêu cầu riêng thích hợp cho những cá nhân học sinh của đội tuyển.
 Với việc thực hiện bồi dưỡng học sinh giỏi, tổ chuyên môn phân công giáo viên bồi dưỡng các chuyên đề cụ thể. Giáo viên nghiên cứu chuẩn bị các tài liệu và giáo án đầy đủ trước khi lên lớp, thường xuyên tham khảo các đề thi từ các năm trước và khai thác từ internet một cách có chọn lọc phù hợp với năng lực học sinh. Việc dạy của giáo viên phải luôn bám sát năng lực học sinh. Đối với việc giáo viên nghiên cứu các tài liệu soạn giáo án, tùy vào từng môn các đồng chí phụ trách mà nghiên cứu theo đặc thù của môn đó. Nhưng nhất thiết các đồng chí phải nghiên cứu chọn lọc phân ra các dạng và phương pháp giải từng dạng tương ứng (nếu có) phù hợp theo từng bộ môn. Còn đối với nhóm các bài tập tổng hợp không có phương pháp giải chung, giáo viên hướng dẫn học sinh suy luận một cách lôgic dẫn dắt từ các vấn đề có liên quan kết hợp lại với nhau để tìm ra cách giải. Ví dụ đối với bộ môn Toán các tài liệu giáo viên cần sử dụng để soạn ra chương trình bồi dưỡng cho học sinh từ dễ đến khó như sau: 
Sách giáo khoa – Sách bài tập – Các chuyên đề - Nâng cao và phát triển – Một số sách chọn lọc khác. Khi dạy chúng ta dạy cho các em nắm chắc kiến thức cơ bản trước, sau đó dạy theo chuyên đề và cuối cùng cho học sinh làm đề tổng hợp. Đặc biệt giáo viên dạy đội tuyển chúng ta lưu ý: Sau mỗi chuyên đề chúng ta để lại một phần giấy trắng nhất định, để trong quá trình bồi dưỡng nhiều khi có những bài toán học sinh có những cách giải rất hay. Chúng ta nên lưu lại cách giải ấy vào phần giấy trắng mà chúng ta để lại sau mỗi chuyên đề. Đó chính là những tài liệu quý giá cho công tác bồi dưỡng sau này của các đồng chí, mà không dễ gì ai cũng có được. Với cách chuẩn bị hồ sơ giáo án bồi dưỡng học sinh giỏi như vậy đến nay các giáo viên phụ trách các đội tuyển trong trường thừa nhận: Chỉ vất vả năm đầu còn các năm sau cảm thấy áp lực bồi dưỡng học sinh giỏi giảm đi rất nhiều vì chỉ cần bổ sung thêm vào giáo án những kiến thức mới mà mình cho là cần thiết, phù hợp hơn.
Cách làm cũ: Vào các buổi sinh hoạt chuyên môn, họp hội đồng, hội nghị viên chức đầu năm. Nhà trường cử ra một vài đồng chí có kinh nghiệm, có bề dày về kiến thức có thành tích trong lĩnh vực nâng cao chất lượng mũi nhọn của nhà trường trao đổi phương pháp bồi dưỡng của mình.