SKKN Một số giải pháp nâng cao chất lượng hướng dẫn trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi học vẽ ở trường mầm non Nga Thành, Huyện Nga sơn, Tỉnh Thanh Hóa
Hoạt động tạo hình có một vị trí vô cùng quan trọng trong toàn bộ hệ thống các hoạt động của trẻ ở lứa tuổi mầm non và được coi là một trong những con đường cơ bản để tiến hành giáo dục thẩm mỹ, giáo dục toàn diện về mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất và hình thành các phẩm chất, kỹ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết lao động tích cực và sáng tạo.
" Hoạt động tạo hình là hoạt động tạo ra cái đẹp trong cuộc sống và trong nghệ thuật bằng ngôn ngữ ,phương tiện tạo hình.Đó là sự kết hợp hài hòa giữa đường nét,màu sắc và bố cục trong không gian."[1].
"Có thể nói rằng, hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn đối với trẻ mẫu giáo. Bởi hoạt động này đã giúp trẻ được thử sức mình, thể hiện những ước mơ của mình qua cái nhìn và sự tưởng tượng trong ánh mắt trẻ thơ. Đó là trẻ được tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì trẻ nhìn thấy trong thế giới xung quanh mọi vật, cỏ cây, hoa lá, con người, quê hương, đất nước "[2]. Những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gợi cho trẻ những cảm xúc, tình cảm tích cực. Thông qua đó, trẻ được trải nghiệm và tích lũy vốn sống, có ý thức và mong muốn thể hiện cái đẹp, giúp trẻ có những kinh nghiệm sáng tạo về nghệ thuật, qua đó hình thành năng khiếu thẩm mỹ ở trẻ. Hoạt động tạo hình còn hình thành ở trẻ những kỹ năng đơn giản như tư thế ngồi ngay ngắn, kỹ năng cầm bút, phát triển sự khéo léo phối hợp giữa mắt và tay. Hình thành ở trẻ những kỹ năng, kỹ xảo, năng lực quan sát, tư duy, ghi nhớ, chú ý có chủ định và tri giác đồ vật, rèn tính kiên trì, sáng tạo và khả năng đánh giá, tự đánh giá. Đồng thời góp phần chuẩn bị về tâm thế cho trẻ bước vào lớp 1, đặc biệt là hoạt động vẽ, nó chiếm vị trí rất quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ mầm non. Nó có sức cuốn hút hầu hết các lứa tuổi mầm non.
"Dạy trẻ hoạt động tạo hình giúp trẻ bước đầu làm quen với phương tiện và ngôn ngữ tạo hình như : Hình dáng, đường nét, màu sắc [3].
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HƯỚNG DẪN TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI HỌC VẼ Ở TRƯỜNG MẦM NON NGA THÀNH, HUYỆN NGA SƠN, TỈNH THANH HÓA Người thực hiện: Hoàng Thị Liên Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Nga Thành SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn THANH HOÁ, NĂM 2019 MỤC LỤC Tên đề mục Trang 1. Mở đầu 1 1.1. Lý do chọn đề tài 1 1.2. Mục đích nghiên cứu 2 1.3.Đối tượng nghiên cứu 2 1.4. Phương pháp nghiên cứu 2 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm 3 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 3 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn 4 2.3.1: Xây dựng môi trường giáo dục phong phú, xây dựng góc tạo hình sinh động, sáng tạo hấp dẫn, lôi cuốn trẻ . 4 2.3.2: Sử dụng thủ thuật gây hứng thú, lôi cuốn trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình thể loại vẽ. 5 2.3.3: Tích cực rèn kĩ năng vẽ, bố cục, tô màu bức tranh hoàn chỉnh và mạnh dạn, tự tin khi nhận xét sản phẩm trong hoạt động học vẽ. 6 2.3.4: Thường xuyên rèn kĩ năng vẽ cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi 13 2.3.5: Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin gây hứng thú để trẻ tích cực tham gia hoạt động và trong việc thiết kế giáo án điện tử cho trẻ làm quen với hoạt động vẽ. 15 2.3.6: Phối kết hợp với các bậc phụ huynh rèn luyện kỹ năng vẽ cho trẻ 18 2.4. Hiệu quả của các giải pháp 18 3. Kết luận, kiến nghị 19 3.1.Kết luận 19 3.2. Kiến nghị 20 Tài liệu tham khảo Danh mục sáng kiến Phụ lục 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài: Hoạt động tạo hình có một vị trí vô cùng quan trọng trong toàn bộ hệ thống các hoạt động của trẻ ở lứa tuổi mầm non và được coi là một trong những con đường cơ bản để tiến hành giáo dục thẩm mỹ, giáo dục toàn diện về mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất và hình thành các phẩm chất, kỹ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết lao động tích cực và sáng tạo. " Hoạt động tạo hình là hoạt động tạo ra cái đẹp trong cuộc sống và trong nghệ thuật bằng ngôn ngữ ,phương tiện tạo hình.Đó là sự kết hợp hài hòa giữa đường nét,màu sắc và bố cục trong không gian."[1]. "Có thể nói rằng, hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn đối với trẻ mẫu giáo. Bởi hoạt động này đã giúp trẻ được thử sức mình, thể hiện những ước mơ của mình qua cái nhìn và sự tưởng tượng trong ánh mắt trẻ thơ. Đó là trẻ được tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì trẻ nhìn thấy trong thế giới xung quanh mọi vật, cỏ cây, hoa lá, con người, quê hương, đất nước"[2]. Những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gợi cho trẻ những cảm xúc, tình cảm tích cực. Thông qua đó, trẻ được trải nghiệm và tích lũy vốn sống, có ý thức và mong muốn thể hiện cái đẹp, giúp trẻ có những kinh nghiệm sáng tạo về nghệ thuật, qua đó hình thành năng khiếu thẩm mỹ ở trẻ. Hoạt động tạo hình còn hình thành ở trẻ những kỹ năng đơn giản như tư thế ngồi ngay ngắn, kỹ năng cầm bút, phát triển sự khéo léo phối hợp giữa mắt và tay. Hình thành ở trẻ những kỹ năng, kỹ xảo, năng lực quan sát, tư duy, ghi nhớ, chú ý có chủ định và tri giác đồ vật, rèn tính kiên trì, sáng tạo và khả năng đánh giá, tự đánh giá. Đồng thời góp phần chuẩn bị về tâm thế cho trẻ bước vào lớp 1, đặc biệt là hoạt động vẽ, nó chiếm vị trí rất quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ mầm non. Nó có sức cuốn hút hầu hết các lứa tuổi mầm non. "Dạy trẻ hoạt động tạo hình giúp trẻ bước đầu làm quen với phương tiện và ngôn ngữ tạo hình như : Hình dáng, đường nét, màu sắc[3]. Khi trẻ được vẽ sẽ góp phần hình thành cảm xúc thẩm mỹ ở trẻ đó là sự rung cảm trước cái đẹp của nghệ thuật, của sự sáng tạo, là sự thoả mãn, thích thú khi làm nên một cái gì đó bởi đôi tay nhỏ bé của chính mình. Thông qua hoạt động vẽ bước đầu giúp trẻ làm quen với các phương tiện và ngôn ngữ tạo hình: giấy vẽ, sáp màu, đường nét, hình dáng, màu sắc, bố cục. Từ đó phát triển khả năng quan sát, phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng, sự sáng tạo ở trẻ. Trẻ còn học được cách lập kế hoạch hoạt động như: sẽ vẽ gì; dùng màu gì; sắp xếp các chi tiết trong bao lâu; vẽ trong thời gian bao lâu, tô màu bức tranh có bố cục hài hòa Ngoài ra khi hoạt động tập thể trẻ còn biết đánh giá sản phẩm tạo hình của trẻ và của các bạn mình. Được các bạn góp ý trẻ sẽ quen dần với những lời khen - chê của người khác, đồng thời kĩ năng xã hội được hình thành như: chờ đến lượt, chia nhau đồ dùng, cùng nhau bàn bạc,... Càng tham gia tích cực hoạt động tạo hình nhất là thể loại vẽ , bao nhiêu thì trẻ càng tự tin trong việc sử dụng bút, giá vẽ, màu sắc và rất có lợi cho việc học tập. Tất nhiên dạy trẻ vẽ ở bậc mầm non không nhằm đào tạo cho trẻ thành các hoạ sỹ mà chủ yếu thông qua đó nhằm khơi dậy và phát triển năng khiếu thẩm mỹ vốn có ở trẻ, tiến tới hình thành thị hiếu thẩm mĩ cho trẻ, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Là một giáo viên mầm non dạy trẻ lớp mẫu giáo lớn (5 - 6 tuổi). Tôi nhận thấy trẻ rất thích học tạo hình đặc biệt trẻ rất thích thể hiện những tưởng tượng của mình về thế giới xung quanh qua những bức tranh trẻ vẽ. Chính sự say mê đó đã thôi thúc tôi tìm tới những giải pháp dạy sao cho phù hợp và đạt hiệu quả cao. Đó cũng là lý do tôi thực hiện đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng hướng dẫn trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi học vẽ ở trường mầm non Nga Thành, Huyện Nga sơn, Tỉnh Thanh Hóa”. Làm sáng kiến kinh nghiệm của mình để góp phần nâng cao năng khiếu thẩm mỹ và óc sáng tạo cho trẻ. 1.2. Mục đích nghiên cứu: Nâng cao nhận thức cho bản thân về môn học tạo hình . Nghiên cứu để tìm ra các giải pháp giáo dục phù hợp dạy trẻ nhằm nâng cao kĩ năng, kiến thức cho trẻ thực hiện tốt hoạt động tạo hình thể loại vẽ . 1.3. Đối tượng nghiên cứu: Trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi trường mầm non Nga Thành, Huyện Nga Sơn, Tỉnh Thanh Hóa. 1.4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết - Phương pháp khảo sát chất lượng học sinh trên lớp - Phương pháp thực hành, luyện tập - Phương pháp thống kê - Phương pháp phân tích tổng hợp - Phương pháp tổng kết, rút kinh nghiệm 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lí luận: "Hoạt động tạo hình là một loại hình nghệ thuật có một vị trí rất quan trọng trong lĩnh vực giáo dục phát triển thẩm mỹ cho trẻ mầm non, tạo hình giúp trẻ cảm nhận được vẻ đẹp của nghệ thuật, giúp trẻ yêu mến say mê với nghệ thuật. Hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non được tổ chức nhằm thực hiện những nhiệm vụ giáo dục sau: Hình thành ở trẻ khả năng thẩm mỹ, hình thành thái độ thẩm mỹ trước vẻ đẹp của thế giới xung quanh. Giúp trẻ có những điều kiện, những cơ hội biểu lộ thái độ, xúc cảm, tình cảm của mình đối với những gì được thể hiện trong quá trình tạo hình. Hình thành và phát triển ở trẻ tính tích cực sáng tạo, tập cho trẻ biết miêu tả ý tưởng sáng tạo của bản thân qua các hoạt động tạo hình."[4]. "Hoạt động tạo hình trong trường mầm non gồm (vẽ, nặn, xé dán, chắp ghép mảng màu, tô màu..."[5],trong đó hoạt động vẽ là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo,hoạt động vẽ giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động thế giới xung quanh qua sản phẩm vẽ và gây cho trẻ những xúc cảm, tình cảm tích cực. Thông qua hoạt động vẽ giúp trẻ mở rộng hiểu biết về thế giới xung quanh, phát triển khả năng tri giác, hình thành ở trẻ khả năng tư duy, tưởng tượng, phát triển xúc cảm - tình cảm - nhân cách - trí tuệ - sự khéo léo, sự sáng tạo tính kiên trì. Hoạt động tạo hình cũng chính là một môi trường, một phương tiện để hình thành ở trẻ những cơ sở ban đầu của hoạt động học tập trong trường phổ thông. Đặc biệt là phát triển thẩm mỹ - nghệ thuật, tính sáng tạo phản ánh thế giới xung quanh một cách tích cực, biết yêu quý và trân trọng cái đẹp ,tình yêu con người, yêu thiên nhiên, con vật, cỏ cây, hoa lá... Thông qua hoạt động tạo hình nói chung và hoạt động vẽ nói riêng trẻ học được cách lập kế hoạch hoạt động, biết đánh giá sản phẩm.Thông thường trẻ nhỏ đánh giá sản phẩm của mình bằng cách đưa ra hoặc nói ra những gì mình thích và nghe người khác nói họ thích những gì ở sản phẩm của bé và quan trọng hơn nữa trẻ dần dần sử dụng các kí hiệu, dấu hiệu tượng trưng khi vẽ. Đặc biệt đối với trẻ có vấn đề về ngôn ngữ, chậm nói, chậm viết, vốn từ ít thì hoạt động vẽ lại càng quan trọng vì đó là phương tiện thoả mãn tâm hồn bé và là cách luyện tập, khắc phục những khiếm khuyết trên. "Khi vẽ trẻ được luyện tập các nhóm cơ lớn, nhỏ. Trẻ vận động cánh tay mạnh khi vẽ trên giá vẽ hay vẽ trên giấy khổ lớn. Hoạt động vẽ phát triển sự phối hợp tay với mắt trẻ. Mắt nhìn hướng dẫn hoạt động của tay rất cần thiết cho những hoạt động sau này của trẻ trong đó có viết chữ đẹp, thực hiện các thao tác toán học sơ đẳng,vẽ kĩ thuật..."[6]. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm a.Thuận lợi. Trong quá trình thực hiện đề tài cũng có một số thuận lợi cơ bản: Ban giám hiệu luôn quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên về chuyên môn, mua sắm trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động tương đối đầy đủ, ngoài ra nhà trường còn động viên đối với sự sáng tạo của giáo viên, khích lệ chị em ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động giáo dục trẻ. Bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự bồi dưỡng. Biết ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Các cháu đi học chuyên cần, ngoan ngoãn biết vâng lời. Hứng thú trong mọi hoạt động vẽ. Phụ huynh nhiệt tình ủng hộ và luôn sát cánh phối kết hợp trong công tác chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ tại lớp, nên nề nếp chất lượng của lớp luôn được đánh giá cao. b. Khó khăn. Các trang thiết bị phục vụ cho môn học vẽ còn thiếu như: phòng năng khiếu cho trẻ vẽ, giá vẽ, màu nước, bút lông, ... nên ảnh hưởng nhiều đến quá trình giáo dục trẻ và các hoạt động khác cũng như hoạt động tạo hình. Trường chưa có những tác phẩm nghệ thuật đẹp,vì vậy các cháu không được làm quen tiếp xúc nên rất hạn chế đến quá trình nhận thức của trẻ. - Môn tạo hình nhất là thể loại vẽ cần có năng khiếu, nhưng khả năng vẽ nhiều trẻ còn hạn chế vì thế có phần ảnh hưởng đến chất lượng của môn học. - Nhiều cháu còn nhút nhát, chưa mạnh dạn thể hiện sản phẩm của mình, đánh giá sản phẩm của mình. Về giáo viên chưa qua trường họa nên nhận thức về đề tài màu sắc còn hạn chế. c. Kết quả của thực trạng. Từ những thực trạng trên tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng từ đầu năm học để nắm được tỉ lệ khả năng tiếp thu kiến thức và kỹ năng thực hiện bài vẽ của trẻ . Kết quả khảo sát đầu năm ( Xem phụ lục ) Từ kết quả trên cho thấy:bài vẽ còn nghèo nàn, đơn điệu, chưa có sáng tạo, thẩm mỹ trong bài vẽ, hơn nữa nhận thức của trẻ không đồng đều, có trẻ có năng khiếu, có trẻ còn quá vụng về nên kết quả chỉ đạt khoảng 40 - 45% trẻ vẽ được. Dựa trên những số liệu điều tra trên, để thực hiện tốt đề tài này tôi đã áp dụng một số giải pháp sau: 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề. 2.3.1: Xây dựng môi trường giáo dục phong phú, xây dựng góc tạo hình sinh động, sáng tạo hấp dẫn, lôi cuốn trẻ . Môi trường có tác dụng tốt đến quá trình giáo dục trẻ. Đặc biệt với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lạ đẹp mắt hấp dẫn là gây được sự chú ý của trẻ. Tạo môi trường cho trẻ hoạt động cũng là tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, thích thú khi đến lớp. Trẻ thường thích quan sát những gì quanh trẻ, khi trẻ thấy cô trang trí góc tạo hình phong phú đẹp với nhiều đồ dùng hấp dẫn, sẽ tạo cho trẻ cảm giác thích thú tìm tòi, khám phá. Từ đó phát triển ở trẻ khả năng tư duy, sáng tạo. Đối với trẻ 5 - 6 tuổi, phát triển các năng lực nói chung (trong đó có khả năng sáng tạo) trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng. Việc phát huy khả năng sáng tạo cho trẻ 5 - 6 tuổi chỉ thực sự có hiệu quả khi nó được tiến hành một cách thường xuyên, thông qua các hoạt động của trẻ ở trường mầm non trong đó có hoạt động tạo hình. Một trong những biện pháp tốt nhất để góp phần phát huy khả năng sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình, đặc biệt là hoạt động vẽ là: Giúp trẻ có điều kiện học tập. Vì vậy tôi đã xây dựng riêng một góc tạo hình với tên gọi là “Bé làm họa sĩ” để cho trẻ chơi vào các giờ hoạt động góc. Tôi bố trí vị trí góc tạo hình như sau: Trong không gian chung của lớp học, tôi bố trí góc gần cửa để tập trung tối đa ánh sáng tự nhiên và giúp trẻ có được trạng thái cảm xúc tích cực khi tham gia vào các hoạt động tạo hình. Do đặc thù của góc tạo hình là góc hoạt động mang tính yên tĩnh do đó tôi đã không bố trí góc tạo hình gần góc ồn ào (góc xây dựng và góc phân vai) để làm phân tâm sự chú ý của trẻ khi tham gia vào hoạt động. Ngoài ra tôi còn tạo ranh giới giữa các góc khi cho trẻ chơi, sau mỗi chủ đề tôi tổ chức cho trẻ cùng tham gia vào việc bố trí, sắp xếp lại góc để tạo cảm giác mới lạ, kích thích hứng thú của trẻ. Ở góc tạo hình tôi trưng bày các sản phẩm của trẻ, các đồ dùng để trẻ hoạt động như: bút sáp màu, màu nước, bút lông, giấy A4, giấy màu, Đồ dùng ở góc tạo hình cũng được tôi thay đổi theo chủ đề. Ví dụ: Chủ đề: “Gia đình” tôi treo các bức tranh vẽ về ngôi nhà của gia đình hoặc người thân trong gia đình. Chủ đề: “Thế giới thực vật” tôi treo các bức tranh vẽ về cỏ cây, hoa lá. Trẻ rất hứng thú hoạt động trong góc tạo hình, tôi phải phân chia hợp lý và luôn chuyển số trẻ chơi trong góc tạo hình, để trẻ nào cũng được hoạt động trong góc. Khi vào hoạt động góc, với những trẻ trong giờ hoạt động chung nếu trẻ còn yếu hoặc chậm hơn các bạn tôi sẽ cho trẻ chơi ở góc tạo hình nhiều hơn và quan tâm hơn đến những trẻ đó, để hướng dẫn động viên khi trẻ chưa làm được. Tùy thuộc vào từng chủ đề đang khám phá, trẻ có thể vẽ những gì trẻ đang học. (Hình ảnh: Minh họa góc tạo hình “Bé làm họa sĩ” của lớp tôi). Như vậy, việc Xây dựng môi trường giáo dục phong phú, xây dựng góc tạo hình sinh động, sáng tạo hấp dẫn trẻ đã đạt được rất nhiều hiệu quả khi cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình, 100% trẻ hứng thú khi tham gia các hoạt động tạo hình tại nhóm lớp, nhất là thể loại vẽ. 2.3.2: Sử dụng thủ thuật gây hứng thú, lôi cuốn trẻ tích cực tham gia hoạt động tạo hình thể loại vẽ. Thu hút được sự chú ý của trẻ vừa dễ lại vừa khó vì trẻ rất hào hứng trước những điều mới lạ, nhưng dễ chán với những gì quen thuộc. Vì vậy, tôi luôn suy nghĩ thay đổi hình thức vào bài sao cho sinh động, hấp dẫn bằng cách dùng những câu nói nhẹ nhàng , nét mặt vui tươi, sử dụng các trò chơi... tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ học. Qua đó, ngay từ đầu giáo viên đã lôi cuốn trẻ chú ý, không khí giờ học trở nên hào hứng, không gò bó mà vẫn đạt kết quả cao. Ví dụ 1: Trang trí bưu thiếp Noel Tôi trang trí lớp học theo một không gian của ngày lễ Noel, có cây thông, có ông già Noel... Trẻ rất bất ngờ khi lạc vào không gian mới lạ, tôi tạo niềm vui và sự hào hứng cho trẻ bằng cách cho trẻ hát bài “Đêm Noel”, cho trẻ quan sát các bưu thiếp có sẵn để nhận xét về các biểu tượng, nội dung, màu sắc, bố cục của bưu thiếp . Sau đó hỏi trẻ ý tưởng trang trí bưu thiếp như thế nào và tặng bưu thiếp đó cho ai? Kết thúc giờ học, tôi treo hết bài của trẻ lên để trẻ nhận xét những bưu thiếp của mình và của bạn. Ví dụ 2: Vẽ biển Trước khi cho trẻ vẽ về biển tôi cho trẻ xem video về biển, cho trẻ gấp thuyền, canô, tầu thuỷ...từ chiều hôm trước, và chuẩn bị 3 bến cảng: 1 bến vẽ thuyền, 1 bến vẽ ca nô, 1 bến vẽ tàu thuỷ. Vào giờ học tôi cho trẻ đi lấy tàu, thuyền hôm trước và hỏi : “Hôm qua các con đã gấp được các phương tiện giao thông gì ? Thuyền buồm, tàu thuỷ ... là những phương tiện gì? Nó hoạt động ở đâu? Vậy con thích chơi với đồ chơi các con đã tạo được không? Cô đã thiết kế được các bến cảng cho tàu thuỷ, thuyền buồm, ca nô và chúng mình cùng chơi trò chơi cho các phương tiện đó về đúng bến của mình nhé. ( Chơi 2 lần ) Sau khi chơi xong tôi cho trẻ ngồi xung quanh mình và hỏi : Các con thường nhìn thấy thuyền, ca nô, tàu thuỷ ... hoạt động ở đâu? Vậy những ai đã được đi biển rồi ? Các con thấy biển như thế nào ? Trẻ kể theo hiểu biết của trẻ. Và cho trẻ xem 3 bức tranh vẽ về biển được sắp xếp nội dung bố cục vào thời gian khác nhau để trẻ tự nhận xét các bức tranh vẽ về biển theo ý hiểu của mình. Bằng ngôn ngữ miêu tả, tôi hướng trẻ nhận xét về vẻ đẹp của các bức tranh qua nội dung, màu sắc, bố cục sắp xếp: về cảnh biển lúc bình minh, buổi trưa và cảnh biển khi hoàng hôn buông xuống. Có thể nói hiệu quả ngôn ngữ miêu tả rất cao, giúp trẻ tái tạo, hình dung một cách sinh động về tranh vẽ của mình. Khi trẻ đã có kiến thức về biển, tôi sẽ hỏi trẻ thích vẽ biển vào thời điểm nào? Và có những gì ở biển, rồi gợi ý cho trẻ cách vẽ bãi cát, màu xanh của mây trời, của làn nước, hình dạng của thuyền buồm, dãy núi, cánh chim hải âu bay lượn ... Kết quả: không những trẻ khá vẽ được biển mà 1 số trẻ yếu cũng tạo ra bức tranh có nội dung và màu sắc thật sinh động. Với cách thay đổi hình thức vào bài, qua các tiết học vẽ, tôi thấy trẻ rất tập trung chú ý, thể hiện sự phấn chấn, sảng khoái, hứng thú và bài có kết quả cao. 2.3.3: Tích cực rèn kĩ năng vẽ, bố cục, tô màu bức tranh hoàn chỉnh và mạnh dạn, tự tin khi nhận xét sản phẩm trong hoạt động học vẽ. Để thu hút được sự chú ý của trẻ vào môn học vừa dễ lại vừa khó vì trong thực tế chúng ta đã biết đặc điểm phát triển về tâm sinh lý của trẻ chưa ổn định, trẻ có rất nhiều sự thay đổi, lúc trẻ thích học, lúc không, lúc nhanh nhớ nhưng lại chóng quên, thích cái mới lạ và dễ chán với những điều quen thuộc. Vì vậy, tôi luôn suy nghĩ phải thay đổi hình thức cũng như phương pháp sao cho bài dạy sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn được trẻ, không lặp đi lặp lại để tránh sự nhàm chán của trẻ trong giờ học, nhưng phải chính xác. Tôi luôn tạo mọi cơ hội để trẻ thường xuyên được rèn luyện các kỹ năng cầm bút, tư thế ngồi, dạy các kỹ năng vẽ cụ thể như sau: * Dạy cho trẻ kỹ năng cách cầm bút, tư thế ngồi đúng và rèn kỹ năng vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ tạo thành bức tranh hoàn chỉnh. Một điều rất quan trọng để giúp trẻ vẽ nên các bức tranh đẹp với bố cục hài hòa cân đối. Thì việc dạy trẻ các kỹ năng về các cầm bút, tư thế ngồi đúng là việc làm rất cần thiết. Trẻ phải học cách cầm bút sao cho đúng cách, trẻ không thể tự cầm bút mà cần có sự chỉ dẫn trực quan và giải thích rõ ràng của giáo viên. Cầm bút không đúng là một trong những nguyên nhân cơ bản làm ảnh hưởng sự phát triển các thao tác tạo hình của bàn tay và làm cho quá trình miêu tả hình vẽ trở nên khó khăn. Tôi phải rèn trẻ cách cầm bút đúng bằng 3 đầu ngón tay: Giữ bút bằng ngón cái và ngón trỏ; ngón giữa giữ ở phía dưới; khi vẽ cánh tay cho tới bàn tay phải đặt nằm trên bàn làm điểm tỳ hoặc hơi nhích cao hơn, dựa vào cây bút. Phải học cách nhấn bút mạnh, hoặc nhẹ với các mức độ khác nhau tùy theo ý muốn để tạo nên các sắc thái màu, các đường, nét, với các tính chất khác nhau nhằm gây nên sức truyền cảm cho các hình vẽ. Ngoài ra tôi bồi dưỡng cho trẻ cách vẽ màu (đưa bút theo một hướng hoặc không ra ngoài nét viền) với các loại bút vẽ khác nhau (bút chì, bút sáp, bút lông, phấn màu) cần giúp trẻ nắm được kỹ thuật sử dụng khác nhau. Khi trẻ vẽ cô cần quan tâm nhắc nhở để rèn cho trẻ ngồi đúng tư thế, không để trẻ cúi mặt sát xuống bàn hoặc không ngồi vẹo người. Khi được rèn trẻ có tư thế ngồi thẳng, đặt cánh tay đúng tư thế, thoải mái trên bàn, và cầm bút đúng cách, sẽ giúp trẻ rèn luyện kỹ năng vẽ tốt nhất. ( Hình ảnh: Minh họa cách rèn tư thế ngồi , cách cầm bút vẽ của trẻ) Khi trẻ có các tư thế ngồi, cách cầm bút đúng và thành thạo, sự phối hợp giữa các đầu ngón tay điều khiển bút một cách linh hoạt. Tôi tiến hành rèn cho trẻ các kỹ năng vẽ các nét cơ bản như vẽ nét thẳng, nét xiên, nét cong tròn... Vì nó giúp cho kỹ năng vẽ của trẻ tốt hơn, khả năng sáng tạo của trẻ được phát triển toàn diện. * Đối với hoạt động vẽ theo Mẫu: Giờ mẫu là tiết hướng dẫn kỹ năng mới, cô cần phải nắm kỹ yêu cầu của từng bài vẽ mẫu và giới thiệu mẫu rõ ràng. Hướng dẫn trẻ quan sát cụ thể về màu sắc, hình dáng, đặc điểm cấu tạo của từng loại mẫu. Khi vẽ mẫu tôi lựa chọn tư thế thích hợp sao cho cả lớp được quan sát cô vẽ,
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_giai_phap_nang_cao_chat_luong_huong_dan_tre_mau.doc