SKKN Một số giải pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đầu cấp bậc trung học cơ sở

 PHỤ LỤC
1. Mở đầu ..........................................................................Trang 3
 1.1.Lí do chọn đề tài...............................................................Trang 3
1.2.Mục đích nghiên cứu........................................................Trang 4
1.3.Đối tượng nghiên cứu.......................................................Trang 4
1.4. Phương pháp nghiên cứu.................................................Trang 4
2. Nội dung ...................................................................................Trang 5
 2.1 .Cơ sở lí luận của công tác chủ nhiệm................................Trang 5
 2.2. Thực trạng vấn đề ............................................................ Trang 6
2.3. Các nguyên nhân và yếu tố tác động................................ Trang 6
 2.4.Những giải pháp đã được áp dụng tại đơn vị....................Trang 7 . 2.5.Thành công –Hạn chế........................................................Trang 14
 3.Kết luận , kiến nghị.......................................................Trang 15
 3.1.Kết luận...............................................................................Trang 15
 3.2.Kiến nghị............................................................................Trang 17
         “ MỘT SỐ GIẢI PHÁP LÀM TỐT CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP ĐẦU CẤP BẬC TRUNG HỌC CƠ SỞ”
--------------------
1.MỞ ĐẦU
1.1 Lí do chọn đề tài:
Trường học là nơi đào tạo nhiều thế hệ học trò, là môi trường tạo dựng cho đất nước những con người xã hội chủ nghĩa – có đủ tài năng trí tuệ và những phẩm chất đạo đức cách mạng, để sau này thực sự là người của dân, vì nhân dân mà cống hiến. Người trực tiếp đào tạo những con người như thế không ai khác là giáo viên, giáo viên giảng dạy bộ môn, giáo viên chủ nhiệm lớp.
Giáo viên là những người thầy được đào tạo về kiến thức, về nghiệp vụ chuyên môn nhằm giáo dục học sinh phát triển toàn diện, trở thành công dân tốt cho xã hội. Bên cạnh đó, ngoài công tác giảng dạy, công tác chủ nhiệm còn là một công tác mà bất kì người giáo viên nào có tâm huyết cũng không thể xem nhẹ được. Tuy nhiên công tác chủ nhiệm trong nhà trường hiện nay gặp phải không ít khó khăn trong việc quản lý, giáo dục học sinh sa sút về đạo đức, thiếu ý thức trong việc học tập, đặc biệt là những học sinh cá biệt, chậm tiến.
Đã là một giáo viên chủ nhiệm, việc đưa lớp tiến lên là trách nhiệm lớn của những ai làm công tác chủ nhiệm, đồng thời cũng là khẳng định mình về năng lực,lương tâm và trách nhiệm. Giáo viên chủ nhiệm nhận thấy rõ mỗi tập thể lớp là cơ sở quan trọng để xây dựng nhà trường vững mạnh, một tập thể tốt chắc chắn sẽ có những học sinh tốt, những con người vừa có đủ cả “ đức” lẫn “ tài”. Như vậy nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm có vai trò quan trọng, ảnh hưởng nhất định đến việc học tập cũng như rèn luyện nhân cách của học sinh.
Người ta thường nói con cái là hình ảnh của cha mẹ, một tập thể lớp là hình ảnh của giáo viên chủ nhiệm, nói như vậy cũng đúng phần nào vì rõ ràng giáo viên chủ nhiệm là người cha, người mẹ của các em. Ngoài những giờ giảng dạy trên lớp, giáo viên chủ nhiệm dễ dàng tiếp cận với các em qua những giờ sinh hoạt lớp, sinh hoạt 15 phút đầu buổi, những buổi lao động, những khi cắm  trại, những lúc ở nhà, Những lúc như thế này thầy trò càng gần nhau hơn. Như vậy giáo viên chủ nhiệm là người gần gũi với các em nhiều nhất
Trong thực tế, chủ nhiệm lớp là công tác vô cùng khó khăn, phức tạp, vui ít, buồn nhiều, thành công cũng có, thất bại cũng không phải là hiếm. Bởi lẽ, mỗi một  tập thể lớp đều có những đặc thù riêng của lớp đó. Có lớp như thế này, có lớp như thế khác: nào là học sinh cá biệt về học tập, về đạo đức, nào là học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, con mồ côi, bố mẹ li thân, bố mẹ đi làm ăn xa
Trong số đó, đối tượng học sinh làm cho thầy cô giáo trăn trở nhiều nhất là chưa tích cực trong học tập, thiếu đạo đức. Bên cạnh đó, trong lớp vẫn có những học sinh ngoan, tự lo cho bản thân mình, xây dựng tập thể lớp để tập thể lớp tiến kịp với các bạn, để đạt được những chỉ tiêu của trường đề ra.
Thực tiễn là như vậy, cho nên giáo viên chủ nhiệm phải có phương pháp chủ nhiệm như thế nào để có hiệu quả cao nhất. Công tác chủ nhiệm của một giáo viên thành công đồng nghĩa với việc giúp các em hoàn thiện mình hơn, xây dựng được tập thể lớp vững mạnh, đưa nhà trường ngày càng tiến lên ,sánh vai với các trường bạn .Chính vì vậy, qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, tôi đã đúc kết được một số kinh nghiệm nhằm làm tốt công tác của một người giáo viên chủ nhiệm lớp, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chủ nhiệm lớp và làm cho lớp chủ nhiệm có những thành tích đáng tự hào. Vì vậy tôi chọn đề tài trao đổi cùng quý đồng nghiệp một kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm đó là “MỘT SỐ GIẢI PHÁP LÀM TỐT CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở ĐẦU CẤP BẬC TRUNG HỌC CƠ SỞ”.
 1.2.Mục đích nghiên cứu:
Thông qua quá trình lâu dài, nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, bản thân luôn đặt ra mục tiêu là: Làm thế nào để hoàn thành xuất sắc công tác chủ nhiệm mà lãnh đạo nhà trường giao .
Do đó, với vai trò là một giáo viên có nhiều năm làm công tác chủ nhiệm ở cấp THCS, tôi đã, đang và sẽ luôn vận dụng những kinh nghiệm mà bản thân đã đúc kết được trong nhiều năm học qua. Mục đích của đề tài là giúp chúng ta có được những kinh nghiệm để hoàn thành tốt công tác chủ nhiệm lớp, đưa lớp chủ nhiệm đạt được những thành tích nhất định.
Bên cạnh đó, nêu ra một số biện pháp hữu hiệu, khả thi về công tác chủ nhiệm. Tạo điều kiện cho phong trào thi đua của lớp vào nề nếp, khuôn khổ, phát huy tính tích cực của học sinh và tinh thần làm chủ tập thể, tự quản của học sinh.
1.3.Đối tượng nghiên cứu :
. - Bước ra khỏi bậc Tiểu học ,vào bậc THCS ở tuổi 11, với các em có những thay đổi đang còn mới lạ. Tiếp xúc với nhiều thói quen, tác phong sinh hoạt từ các trường Tiểu học của bản làng , cách sinh hoạt của địa phương nên trong một lớp tính : tốt có, xấu có. 
 - Mới vào trường THCS, học sinh đang còn ở tuổi “ vị thành niên”. Tư duy chưa hoàn thiện, tri thức còn thiếu, đạo đức tác phong chưa được giáo dục đầy đủ. Ngôn ngữ chưa phong phú, hành vi còn mang nặng yếu tố tự phát, bản năng của tuổi trẻ.
- Thiếu kiến thức về pháp luật, chưa có ý thức chấp hành pháp luật.
- Ham hiểu biết cái mới, thích khám phá cái mới, là đặc điểm của tuổi mới lớn, khó thích ứng với cái mới theo chiều hướng tích cực, tiến bộ, vì cái đó thường theo một khuôn mẫu; dễ thích ứng với cái mới theo chiều hướng tự do. 
 - Mặt khác, một số tiếp xúc với những trò chơi bạo lực trên mạng, ảnh hưởng xấu đến tính cách của học sinh, vì vậy tuổi hiếu động này thường dễ mắc sai lầm khuyết điểm như vi phạm pháp luật, luật giao thông đường bộ và có thể để xảy ra những hậu quả khó lường .Vì vậy giáo viên chủ nhiệm lớp đầu cấp phải rèn luyện cho các em có thói quen ,đi vào nề nếp ngay từ đầu cấp học .
1.4. Phương pháp nghiên cứu :
 - Đọc tài liệu.
 - Phương pháp quan sát thực tiễn.
 - Học hỏi trắc nghiệm ,kiểm tra.
 - Phương pháp đúc rút kinh nghiệm.
2. NỘI DUNG
 2.1. Cơ sở lí luận của công tác chủ nhiệm.
Chúng ta ai cũng biết,theo nghiên cứu về tâm lí lứa tuổi, lứa tuổi học sinh THCS đã có sự thay đổi rất lớn về đặc điểm tâm sinh lý hết sức điển hình. Những đặc điểm tâm lý, trình độ hiểu biết, vốn sống của học sinh THCS còn nhiều hạn chế. Chính vì vậy, không thể phủ nhận vai trò của giáo viên chủ nhiệm ở trường THCS, không thể không cần có một người thường xuyên hướng dẫn giúp đỡ, chỉ bảo cho các em.
Công tác chủ nhiệm lớp là công tác tổ chức quản lí một lớp học sao cho khi thầy cô có hoặc không có ở lớp thì mọi hoạt động vẫn được duy trì ổn định, có tính tự giác cao và mọi việc vẫn hoàn thành tốt. Sự phát triển về nhận thức, khả năng tiếp thu của học sinh chỉ thực sự hiệu quả khi đó là một tập thể lớp vững mạnh và lớp học phải là ngôi nhà thứ hai của mỗi trò. Trong lớp học cần phải tạo ra một bầu không khí sư phạm ấm cúng, những yêu cầu về việc thực hiện nội quy lớp học cần phối hợp và duy trì đều đặn, giáo viên chủ nhiệm luôn khuyến khích, động viên những học sinh của mình phát huy hết khả năng, năng lực học tập, năng lực công tác và khả năng làm các công việc khác, cần phát hiện sớm để hạn chế những biểu hiện chưa tích cực của học sinh, luôn tạo không khí vui vẻ, yêu thương, đoàn kết giữa học sinh trong lớp. Tất cả các em học sinh đều mong muốn có một giáo viên chủ nhiệm mẫu mực, đó là một đòi hỏi hết sức chính đáng để mỗi người giáo viên chủ nhiệm luôn phấn đấu.
Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò quan trọng trong việc giáo dục nhân cách học sinh trong lớp phát triển một cách toàn diện. Bởi lẽ họ là người trực tiếp đảm đương vai trò quản lí học sinh trong một lớp, trực tiếp tổ chức cho học sinh thực thi mọi yêu cầu giáo dục của nhà trường đưa ra. Giáo viên chủ nhiệm là người gần gũi học sinh nhất, hiểu tâm tư tình cảm của các em, luôn uốn nắn những hành vi sai trái của học sinh và giúp học sinh phát triển đúng hướng.
Giáo viên chủ nhiệm là người có năng lực quản lí toàn diện học sinh của lớp,quản lí và giáo dục học sinh là hai thể thống nhất có liên kết trực tiếp với nhau. Muốn giáo dục tốt phải quản lí tốt, quản lí tôt sẽ giúp giáo dục tốt.
Giáo viên chủ nhiệm phải đánh giá kết quả rèn luyện của học sinh và tập thể lớp. Chức năng này có ý nghĩa cực kì quan trọng với quá trình học tập, rèn luyện và phát triển nhân cách của học sinh. Sự đánh giá khách quan, chính xác, đúng mực là một trong những điều kiện quan trọng để thầy và trò tiếp tục điều chỉnh mục đích kế hoạch hoạt động cho cả lớp và mỗi thành viên. Việc đánh giá này được thông qua nhiều kênh đánh giá như : tập thể tổ, lớp,cha mẹ học sinh, giáo viên bộ môn
Mỗi học sinh có đặc điểm, hoàn cảnh,thể chất, tâm lí, hành vi đạo đức, năng khiếu, sở thíchrất khác nhau. Nắm vững những đặc điểm trên giáo viên có thể lựa chọn những biện pháp sư phạm phù hợp nhằm khơi dậy và phát huy những mặt mạnh sẵn có ở mỗi em, đồng thời hình thành và phát triển thêm những phẩm chất để xây dựng cho các em những tâm hồn và tình cảm phong phú, có cách nghĩ trong sáng, có tấm lòng nhân hậu, có năng lực và sức khỏe dồi dào để thích ứng cuộc sống độc lập và yêu cầu của thời đại.
2.2. Thực trạng vấn đề :
2.2.1.Thuận lợi:
Đối với trường THCS và THPT Quan Hóa lãnh đạo nhà trường luôn chú trọng, quan tâm đến việc giáo dục đạo đức học sinh. Đồng thời, lãnh đạo nhà trường luôn thường xuyên quan tâm đến công tác chủ nhiệm cũng như năng lực chủ nhiệm của giáo viên làm công tác chủ nhiệm để có những chiến lược mới nhằm xây dựng những tập thể lớp chất lượng theo tiêu chí “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Các bộ phận trong nhà trường luôn quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp, luôn có tinh thần tự nguyện hợp tác với các giáo viên làm công tác chủ nhiệm để việc giáo dục đạo đức và kết quả học tập của học sinh đạt kết quả tốt nhất.
Gia đình học sinh phần lớn đã có sự quan tâm đến việc học tập và rèn luyện ở trường, nên sự phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh học sinh có nhiều thuận lợi. Bản thân các em đều có nhận thức khá, tương đối ngoan, có ý thức trong học tập và rèn luyện, luôn cố gắng vươn lên học tốt.
2.2.2.Khó khăn:
Tập thể lớp 6 với sĩ số là 38 học sinh, Đa số là người dân tộc thiểu số, gia đình làm nông nghiệp, 24 em thuộc hộ nghèo , 3 em mồ côi, 3 em bố mẹ bỏ nhau các em phải ở với ông bà. hoàn cảnh gia đình còn khó khăn, có em bố mẹ đi làm ăn xa, ở với ông bà ,nên thiếu sự quan tâm thường xuyên của bố mẹ như em : Vi Thị Hoài , em Hà Phương Ly ,em Len Văn Khánh . còn một số phụ huynh chưa thật sự để tâm đến việc học và giáo dục con cái, bao che ,phủ nhận hành vi sai trái của con , như phụ huynh em Hà Văn Tuấn .Một số phụ huynh phó mặc cho nhà trường...Điều này cũng là một yếu tố khó khăn đối với giáo viên chủ nhiệm.
Trường THCS và THPT Quan Hóa nằm trên địa bàn xã Thiên Phủ .Trường mởi thành lập BGH nhà trường còn non trẻ ,cán bộ giáo viên không đủ, nhiều giáo viên phải dạy trái ban. Bên cạnh những mặt tích cực thì còn rất nhiều tác động mặt trái đến các em như các quán internet, nhiều trò chơi lôi cuốn các emĐịa bàn kéo dài cũng là một khó khăn trong quản lí học sinh, nhất là trước giờ đến trường và sau giờ tan trường.
Bên cạnh đó, một số học sinh còn có tính ham chơi như em : Len Văn Khánh ,em Hà Văn Quảng ,em Vi Xuân Thủy...chưa xác định rõ nhiệm vụ học tập nên dẫn đến việc tạo điều kiện cho giáo viên chủ nhiệm hoàn thành kế hoạch đề ra còn chậm, chưa như mong muốn.
 Năm học 2016-2017 tôi được BGH trường THCS và THPT Quan Hóa phân công làm công tác chủ nhiệm lớp 6. Sau  khoảng hai tuần tìm hiểu về lớp, thực trạng của lớp cũng dần dần hiện ra,tôi đã hiểu và bắt đầu vận dụng những kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm đối với lớp để xây dựng một tập thể đoàn kết, vững mạnh, luôn cố gắng vươn lên trong học tập.
2.3.Các nguyên nhân và các yếu tố tác động:
Có nhiều nguyên nhân và yếu tố tác động đến kết quả của công tác chủ nhiệm, có nguyên nhân là chủ quan như điều kiện kinh tế của gia đình học sinh; độ tuổi của học sinh; địa bàn sinh sống của học sinh. Cũng có những nguyên nhân là khách quan như: nhận thức của gia đình học sinh đối với việc học của con cái; tính cách ham chơi và nhận thức chậm của các đối tượng học sinh, địa bàn sinh sống của học sinh luôn tiềm ẩn nhiều trò chơi, lôi kéo, cám dỗ các em (Học sinh vùng sâu vùng xa văn hóa xã hội chưa phát triển ,nay các em rat rung tâm xã học thấy các quán Intenet có các trò chơi lôi cuốn bi a ,bắn cá tất cả là những yếu tố có tác động lớn đến công tác chủ nhiệm của những giáo viên chủ nhiệm lớp.
Tuy nhiên, đó chỉ là những nguyên nhân từ phía học sinh, còn để làm tốt công tác chủ nhiệm thì chính người giáo viên làm công tác chủ nhiệm ấy mới thật sự là yếu tố có tính tác động quyết định nhất đến sự thành công hay thất bại của công tác chủ nhiệm lớp. Vì thế, người làm công tác chủ nhiệm phải là những người luôn nhiệt huyết, năng động, chuyên cần và luôn có những thay đổi trong quá trình chủ nhiệm để có thể đạt được những kết quả tốt, hoàn thành xuất sắc công tác chủ nhiệm lớp.
   Ngày đầu tiên tôi nhận lớp và sau một tiết làm quen tôi nắm được sĩ số trong lớp là 38 em, trong đó nam 21 em, nữ 17 em, trong đó có 24 em thuộc hộ nghèo ,4 em hộ cận nghèo , 3 em mồ côi, 3 em bố mẹ bỏ nhau. Đặc biệt các em là học sinh đầu cấp nhận thức chưa cao còn mang đậm tính chất của học sinh tiểu học . Ấn tượng không phai mờ là các em nhìn tôi rất chăm chú lắng nghe bao điều tôi dặn dò với lớp. 
 Tôi tự hứa với lòng mình sẽ cố gắng thực hiện thật tốt công tác chủ nhiệm lớp ở lớp 6, tác động tích cực đến nhận thức, suy nghĩ và tình cảm của các em đưa tập thể lớp 6 trở thành một tập thể lớp Tiên tiến không thua kém các lớp anh chị .
 2.4 Những giải pháp đã được áp dụng tại đơn vị :
2:4.1. Mục tiêu
Trước hết phải xác định rõ: Giáo viên chủ nhiệm là một thầy cô phụ trách Đội, có một phần nghiệp vụ công tác đội, tâm huyết với nghề dạy học, xem tập thể lớp như một gia đình nhỏ mà giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò như một người cha, người mẹ vậy.
Tâm lý giáo viên chủ nhiệm, ai cũng muốn học sinh lớp mình phụ trách luôn ngoan, học giỏi, tập thể lớp luôn học tập tiến bộNhưng trên thực tế, trong một tập thể lớp chúng ta luôn gặp những học sinh cá biệt, luôn làm đau đầu các thầy cô phụ trách vì vậy khi tiếp nhận lớp, giáo viên chủ nhiệm thường phải quan tâm xem lớp mình có bao nhiêu đối tượng học sinh để có biện pháp phù hợp. Chính vì lẽ đó, người giáo viên chủ nhiệm phải nâng cao khả năng sư phạm, óc sáng tạo, tăng cường khả năng tự nghiên cứu, học hỏi của giáo viên trong quá trình chủ nhiệm. Đồng thời thể hiện sự nhiệt tình, tâm huyết, không ngại khó khăn, gian khổ và sự gần gũi, thân thiện với các đối tượng học sinh nhằm nâng cao hiệu quả việc chủ nhiệm lớp đối với giáo viên làm chủ nhiệm và nâng cao kết quả học tập, rèn luyện, hoạt động phong trào cũng như việc thay đổi nhận thức, thay đổi nhân cách của các đối tượng học sinh.
2.4.2 Nội dung:
Được Ban Giám hiệu giao trọng trách chủ nhiệm, giáo viên phải thấy rằng đó là trách nhiệm lớn, phải xem lớp chủ nhiệm là những người thân của mình, đó là con, là ccháu trong gia đình. Xuất phát từ nhận thức trên, người giáo viên chủ nhiệm mới để hết tâm trí, tình cảm của mình vào công việc quan trọng này. Từ đó có thể xây dựng được những phương pháp chủ nhiệm có hiệu quả, áp dụng cho tất cả các dạng lớp (lớp chọn, lớp không chọn) và áp dụng cho bất cứ năm học nào.
2.4.3. Giải pháp thực hiện :
 Những giải pháp, việc làm cụ thể mà tôi đã và đang áp dụng để làm tốt công tác chủ nhiệm một lớp:
2.4.3.1 Công việc đầu tiên khi mới nhận lớp chủ nhiệm:
Giáo viên phải nắm bắt được tình hình của lớp: Sĩ số, nam, nữ, đối tượng học sinh thông qua giáo viên chủ nhiệm năm học trước, giáo viên giảng dạy, giáo viên tổng phụ trách Đội
 Ổn định tổ chức lớp càng sớm càng tốt để lớp đi vào nền nếp cũng như học tập.
 Việc bầu Ban cán sự lớp hết sức cẩn trọng, nhất là bầu lớp trưởng. Lớp trưởng là học sinh nam hay nữ cũng được, miễn là em đó có bản lĩnh, năng lực. Thường là các em nam hay tự ái khi lớp trưởng là nữ. Trường hợp này, giáo viên chủ nhiệm phải hết sức khéo léo tạo nên việc sớm hòa đồng giữa các em bằng mọi cách, khẳng định khả năng của lớp trưởng.
 Việc tiếp đến là sắp xếp chỗ ngồi của các em. Chỗ ngồi có tác động tâm lý rất lớn đến các em. Nên đổi chỗ định kì khoảng 2 tháng một lần để các em đều được ngồi ở những vị trí phù hợp, đảm bảo phát triển cân đối về mắt.
 Không nên để các em học sinh yếu, hay nói chuyện ngồi bên nhau. Những em này cũng không nên cho ngồi bên cửa lớn hoặc cửa sổ, cố gắng sắp xếp các em học yếu, hay nói chuyện ngồi cùng với các bạn học tốt, có đạo đức tốt để bạn giúp đỡ. Xây dựng được đôi bạn học tập ở trường cũng như ở nhà.
 2.4.3.2. Xây dựng Ban cán sự lớp:
 Ban cán sự lớp là một yếu tố rất quan trọng đảm bảo duy trì tốt mọi hoạt động của lớp vì vậy GVCN phải lựa chọn, phân công, giao nhiệm vụ cụ thể, hợp lý cho mỗi em. GVCN phải kiểm tra thường xuyên, động viên, rút kinh nghiệm, đưa ra một số giải pháp để ban cán sự lớp hoàn thành tốt nhiệm vụ. Ví dụ : Mỗi em trong ban cán sự đều có sổ sách ghi chép công tác mình làm và hiểu được nội dung của công việc mình phụ trách. Cuối tuần dến tiết sinh hoạt lớp, các em tự giác xếp thi đua theo tổ, số liệu từng mảng công tác để trình bày trước lớp và cô chủ nhiệm. Tiết sinh hoạt lớp, GVCN như người dự giờ buổi sinh hoạt của các em, nghe các em báo cáo, chờ ý kiến chỉ đạo và triển khai công tác mới của cô “cố vấn”.
 Gắn các em vào các phong trào(nhất là giữ vai trò nòng cốt trong hoạt động ngoài giờ lên lớp) để các em cảm thấy tự tin hơn, cảm thấy được thầy cô và bạn bè tín nhiệm nên sẽ cố gắng làm việc cho thật tốt.
 Về quyền lợi: GVCN luôn động viên các em cán bộ lớp qua việc tuyên dương khen thưởng (nếu có) mỗi đợt thi đua để cổ vũ tinh thần các em.
Một điều cần quan tâm là GVCN phải linh động từng nội dung công tác, phải kết hợp thật hài hòa việc thực hiện, giảm biết thời gian không đáng có để các em tập trung vào việc học là chính.
2.4.3.3. Xây dựng tổ chức lớp tự quản và tiến bộ:
 Làm thế nào để xây dựng được một tập thể lớp tự quản theo đúng nghĩa của nó. Tức là các em tự quản lý: hành vi, đạo đức, tác phong, nề nếp, hoạt động của lớp khi không có giáo viên. Điều này GVCN phải tạo trước cho các em ý thức tự giác và việc quản lý theo dõi hoạt động của đội ngũ cán bộ lớp phải được thực hiện thường xuyên.Muốn vậy, ngay từ đầu năm học GVCN cho tiến hành việc theo dõi thi đua của các tổ. Các tổ trưởng và tổ phó tự quản lý thành viên của tổ mình, phân công theo dõi trực chéo nhau giữa các tổ dưới sự giám sát của cán bộ lớp tương ứng với nội dung từng hoạt động. 
 Ví dụ :Truy bài phút đầu buổi, các tổ trưởng sẽ kiểm tra việc chuẩn bị bài các bộ môn trong buổi hôm đó của các bạn trong tổ như thế nào. Cán sự các môn và lớp phó học tập sẽ kiểm tra việc chuẩn bị của các tổ trưởng.
 Tiết trống hoặc không có giáo viên, lớp sẽ ôn bài hoặc hoạt động tập thể (đọc báo đội, tự ôn bài) dưới sự chỉ đạo của lớp trưởng.
 Những sai phạm của các tổ, thành viên trong lớp được ghi tên và nêu ra tro