SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng thực hiện Chuyên đề giáo dục ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi trường mầm non Nga Bạch
Biến đổi khí hậu là điều chúng ta có thể nhận biết được bằng sự quan sát từ việc tăng nhiệt độ của trái đất và đại dương, mực nước biển tăng, gió bão, lũ lụt hạn hán, sạt nở đất. Biến đổi khí hậu đã và đang xảy ra và là một trong những mối đe dọa môi trường, kinh tế xã hội lớn nhất mà con người đang phải đối mặt. Biến đổi khí hậu diễn ra trên phạm vi toàn cầu, tác động đến tất cả các châu lục, ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực của sự sống (động vật, thực vật, đa dạng sinh học, cảnh quan, môi trường sống ). Biến đổi khí hậu diễn ra trong một thời gian dài và là một thực tế không thể xóa bỏ nó. Nhận thức được mức độ nghiêm trọng của biến đổi khí hậu trong công cuộc xây dựng đất nước, đảng và nhà nước ta trú trọng chủ chương phát triển kinh tế đi đối với bảo vệ môi trường và phát triển xã hội bền vững. Giáo dục biến đổi khí hậu và cách ứng phó với biến đổi khí hậu là cách hữu hiệu nhất, kinh tế nhất, bền vững nhất để cho con người hiểu rõ tầm quan trọng của khí hậu và cách bảo vệ môi trường.[1] Theo ông Mark Richmond - Giám đốc điều phối về Giáo dục của Liên Hợp Quốc nói “Biến đổi khí hậu là một trong những thách thức toàn cầu và là chủ đề quan trọng của thập kỷ giáo dục bền vững 2005 - 2014/Liên Hợp Quốc - UNESCO” [2]. Để có được những thói quen, hành vi tốt đối với môi trường sống của mình, mỗi người phải qua một quá trình rèn luyện lâu dài và xuyên suốt ngay từ khi còn nhỏ đến khi trưởng thành.
Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình là tương lai của đất nước. Như Bác Hồ đã nói “Cái mầm xanh thì cây mới vững, cái búp có xanh thì lá mới tươi, quả mới tốt trẻ em có được nuôi dưỡng hẵn hoi mới tự lập tự cường” [3]. Nhưng thật đau lòng khi chúng ta đọc được nhữngthông tin, theo điều tra của tổ chức Y tế thế giới mỗi năm có 5 triệu trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do các bệnh truyền nhiễm nguyên nhân là do biến đổi các yếu tố về môi trường [4]
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHUYÊN ĐỀ GIÁO DỤC ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI CHO TRẺ MẪU GIÁO 3-4 TUỔI TRƯỜNG MẦM NON NGA BẠCH Người thực hiện: Đồng Thị Giang Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường mầm non Nga Bạch SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn NGA SƠN, NĂM 2018 MỤC LỤC STT NỘI DUNG SỐ TRANG 1 1. MỞ ĐẦU 1 2 1.1. Lý do chọn đề tài 1 3 1.2. Mục đích nghiên cứu 2 4 1.3. Đối tượng nghiên cứu 2 5 1.4. Phương pháp nghiên cứu 2 6 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2 7 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm. 2 8 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 3 9 2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 4 10 2.3.1. Xây dựng môi trường giáo dục, phong phú, hấp dẫn. 4 11 2.3.2. Giáo dục và hình thành các kỹ năng ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai cho trẻ theo chủ đề 7 12 2.3.3. Tích hợp và lồng ghép các nội dung giáo dục giúp trẻ hình thành những kỹ năng cần thiết để ứng phó với biến đổi khí hậu và các thảm họa thiên tai ở các thời điểm trong ngày. 9 13 2.3.4. Sưu tầm các trò chơi, bài thơ , hò vè, câu đố về biến đổi khí hậu và cách ứng phó 14 14 2.3.5. Phối kết hợp với phụ huynh. 18 16 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục ,với bản thân ,đồng nghiệp và nhà trường 20 17 3. KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ 20 18 * Tài liệu tham khảo 23 1. MỞ ĐẦU: Lý do chọn đề tài: Biến đổi khí hậu là điều chúng ta có thể nhận biết được bằng sự quan sát từ việc tăng nhiệt độ của trái đất và đại dương, mực nước biển tăng, gió bão, lũ lụt hạn hán, sạt nở đất... Biến đổi khí hậu đã và đang xảy ra và là một trong những mối đe dọa môi trường, kinh tế xã hội lớn nhất mà con người đang phải đối mặt. Biến đổi khí hậu diễn ra trên phạm vi toàn cầu, tác động đến tất cả các châu lục, ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực của sự sống (động vật, thực vật, đa dạng sinh học, cảnh quan, môi trường sống). Biến đổi khí hậu diễn ra trong một thời gian dài và là một thực tế không thể xóa bỏ nó. Nhận thức được mức độ nghiêm trọng của biến đổi khí hậu trong công cuộc xây dựng đất nước, đảng và nhà nước ta trú trọng chủ chương phát triển kinh tế đi đối với bảo vệ môi trường và phát triển xã hội bền vững. Giáo dục biến đổi khí hậu và cách ứng phó với biến đổi khí hậu là cách hữu hiệu nhất, kinh tế nhất, bền vững nhất để cho con người hiểu rõ tầm quan trọng của khí hậu và cách bảo vệ môi trường.[1] Theo ông Mark Richmond - Giám đốc điều phối về Giáo dục của Liên Hợp Quốc nói “Biến đổi khí hậu là một trong những thách thức toàn cầu và là chủ đề quan trọng của thập kỷ giáo dục bền vững 2005 - 2014/Liên Hợp Quốc - UNESCO” [2]. Để có được những thói quen, hành vi tốt đối với môi trường sống của mình, mỗi người phải qua một quá trình rèn luyện lâu dài và xuyên suốt ngay từ khi còn nhỏ đến khi trưởng thành. Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình là tương lai của đất nước. Như Bác Hồ đã nói “Cái mầm xanh thì cây mới vững, cái búp có xanh thì lá mới tươi, quả mới tốt trẻ em có được nuôi dưỡng hẵn hoi mới tự lập tự cường” [3]. Nhưng thật đau lòng khi chúng ta đọc được nhữngthông tin, theo điều tra của tổ chức Y tế thế giới mỗi năm có 5 triệu trẻ em dưới 5 tuổi tử vong do các bệnh truyền nhiễm nguyên nhân là do biến đổi các yếu tố về môi trường [4] Theo ông Bernurth, giám đốc tổ chức Save The Children “Trẻ em đang chết vì biến đổi khí hậu và nếu không có những hành động khẩn cấp thì số lượng này sẽ không ngừng tăng lên”[5]. Để trẻ em được phát triển toàn diện về mọi mặt thì chúng ta cần phải chăm sóc và bảo vệ trẻ vì trẻ rất dễ bị tổn thương bởi môi trường sống và sức đề kháng của trẻ đối với bệnh dịch do sự thay đổi của thời tiết còn yếu, khi trẻphải chứng kiến cảnh mất đi người thân, nhà cửa bị tàn phá, mắc bệnh nhiễm khuẩnnhững vấn đề đó có thể gây sang chấn động tâm thần mạnh với trẻ. Vì vậy chúng ta cần hình thành và trang bị cho trẻ có những kỹ năng phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu từ độ tuổi mầm non là việc hết sức quan trọng. Đó cũng là vấn đề cấp bách có tính chiến lược toàn cầu, toàn xã hội, cần được giáo dục cho con người ngay từ độ tuổi mầm non. Việc hình thành cho trẻ từ khi còn nhỏ tình yêu thiên nhiên, sống hòa đồng với thiên nhiên quan tâm tới thế giới xung quanh, có lối sống vệ sinh ngăn nắp phụ thuộc vào rất nhiều nội dung và cách thức giáo dục của chúng ta. Do đó việc giáo dục biến đổi khí hậu và cách ứng phó với biến đổi khí hậu vào chương trình giáo dục mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi nói riêng là rất cần thiết đặc biệt là đối với những đứa trẻ thường xuyên phải chịu ảnh hưởng nhiều của biến đổi khí hậu và các thảm họa thiên tai như những đứa trẻ ở quê tôi, một vùng quê ven biển. Đối với trẻ lớp tôi phụ trách, mặc dù các cháu đã có những nhận thức cơ bản về các hiện tượng của thời tiết (bão, mưa dông, nắng nóng, sét, lốc, mưa đá) các cháu biết thực hiện một số hành vi tốt như: chăm sóc cây, biết giữ vệ sinh chung, bỏ rác đúng nơi quy địnhNhưng những nhận thức sâu xa hơn thì các cháu chưa có như: Làm thế nào để ứng phó với biến đổi thời tiết, làm gì khi gặp cháy, mưa, giông bão, nắng nóng Là một giáo viên trẻ, có lòng say mê nhiệt huyết với nghề, với mong muốn giúp cho 100% trẻ lớp mình có tình yêu thiên nhiên, biết bảo vệ môi trường sống xung quanh, có lối sống vệ sinh ngăn nắp, hình thành thói quen, kỹ năng để bảo vệ chính mình trước những biến đổi của khí hậu. Qua một năm tích cực nghiên cứu, áp dụng các biện pháp hữu hiệu, tôi thấy trẻ lớp tôi đã được nâng cao tầm hiểu biết và có những kỹ năng để phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu rất tốt. Do đó tôi xin mạnh dạn trao đổi cùng chị em đồng nghiệp dưới dạng đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp nâng cao chất lượng thực hiện chuyên đề giáo dục ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi trường mầm non Nga Bạch”. 1.2 Mục đích nghiên cứu: - Đánh giá thực trạng sự nhận thức của trẻ về một số dấu hiệu cơ bản về biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến môi trường và cuộc sống xung quanh trẻ. - Tìm ra những giải pháp tốt nhất để giúp hình thành và giáo dục trẻ ứng phó với những biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai cho trẻ 3-4 tuổi đạt kết quả cao nhất. 1.3 Đối tượng nghiên cứu - Hình thành và giáo dục ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi trường mầm non Nga Bạch, huyện Nga Sơn 1.4 Phương pháp nghiên cứu * Phương pháp nghiên cứu lý luận: Tôi chọn lọc tài liệu cần tham khảo phải do bộ giáo dục và các nhà xuất bản nhà nước ban hành, tìm phần tài liệu liên quan đến nội dung cần nghiên cứu, đánh dấu, viết ra sổ tay theo từng nội dung. * Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Quan sát, thực nghiệm, tổng kết kinh nghiệm xây dựng cơ sở thực tiễn cho đề tài, sau đó đưa ra các giải pháp áp dụng cho sáng kiến. - Điều tra thực tế thu nhập thông tin dựa trên đối tượng trẻ tại nhóm lớp mình nghiên cứu, hàng ngày quan sát các hoạt động của trẻ. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm Biến đổi khí hậu hiện nay đang là vấn đề cấp bách của toàn cầu. Mặc dù con người có công lao to lớn trong việc cải tạo thiên nhiên, bắt thiên nhiên phục vụ cho lợi ích của mình, nhưng đồng thời con người cũng là thủ phạm chính gây nên biến đổi khí hậu. Việt Nam cũng như nhiều nước khác đang chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và các thảm họa thiên tai do sự gia tăng dân số, do quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đô thị hoá...[4] Trẻ lứa tuổi mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi nói riêng rất thích tiếp xúc với thiên nhiên và cuộc sống xung quanh, trẻ dễ tiếp thu và hình thành những nền nếp, thói quen, những giá trị tốt đẹp đồng thời trẻ cũng rất nhạy cảm với những tác động và ảnh hưởng của môi trường xung quanh, dễ bị tổn thương bởi những tác động của biến đổi khí hậu. [5] Môi trường sống của trẻ ngày mai phụ thuộc vào chính những hành động của trẻ từ ngày hôm nay. Vì vậy việc giáo dục hình thành ý thức, thái độ, đặc biệt là hành vi đúng đắn bảo vệ môi trường sống, cách ứng phó và giảm nhẹ hậu quả của biến đổi khí hậu phải bắt đầu từ lứa tuổi mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi nói riêng có vị trí quan trọng trong chiến lược “giáo dục bảo vệ môi trường, phòng ngừa, giảm nhẹ thảm hoạ thiên tai” của ngành giáo dục là cơ sở ban đầu cho việc hình thành nhân cách sau này. [5] Trong các hoạt động hàng ngày ở trường mầm non chúng ta phải cung cấp cho trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi nói riêng, vốn hiểu biết sơ đẳng về việc: “Làm gì? và làm như thế nào?” để ứng phó với biến đổi khí hậu trong những trường hợp xảy ra khi không có người lớn bên cạnh. Muốn hình thành những kỹ năng đó cho trẻ, tôi đã xây dựng nội dung, biện pháp và kế hoạch phù hợp theo độ tuổi, hoàn cảnh và tâm sinh lý của trẻ đó là: + Trẻ bước đầu nhận biết được một số nguyên nhân gây biến đổi khí hậu, phân biệt một số dạng thiên tai thường xảy ra nơi trẻ sinh sống qua những dấu hiệu nổi bật. + Trẻ làm được một số việc cụ thể để tránh nguy hiểm cho bản thân: Biết mặc trang phục phù hợp với thời tiết, biết tìm đến chỗ an toàn, biết cách kêu cứu, biết mình phải nghe lời và làm theo chỉ dẫn của người lớn. + Trẻ có khả năng kể lại một vài thông tin đơn giản như nói được tên mình, tên bố mẹ, địa chỉ gia đình, gọi được số điện thoại cần thiết. + Trẻ bước đầu có khả năng phối hợp, giúp đỡ,thể hiện tình cảm, sự quan tâm, chia sẻ với các bạn và những người xung quanh để tránh nguy hiểm, ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng tránh khi thiên tai xảy ra. + Trẻ thể hiện ý thức tiết kiệm, tái sử dụng nguyên liệu phế thải, yêu thiên nhiên và ứng xử thân thiện với môi trường xung quanh. Những kiến thức đó sẽ ăn sâu và tạo thành ý thức cho trẻ trong suốt cuộc đời. Điều đó cũng có nghĩa là chỉ cần giáo viên biết tích hợp nội dung một cách phù hợp về ứng phó với biến đổi khí hậu trong các hoạt động hàng ngày của trẻ thì chắc chắn sẽ đạt được kết quả như mong muốn. 2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. Nhận thức được tầm quan trọng đó Tôi đã mạnh dạn đi sâu vào tìm hiểu và thực hiện “Một số biện pháp nâng cao chất lượng thực hiện chuyên đề giáo dục ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi trường mầm non Nga Bạch năm học 2017 - 2018”. Trong quá trình thực hiện Tôi gặp những thuận lợi và khó khăn như sau: * Thuận lợi: - Tôi rất may mắm được công tác ở một ngôi trường luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu trong việc nghiên cứu và áp dụng sáng kiến vào nhóm lớp mình, có được sự giúp đỡ của tổ chuyên môn, chị em đồng nghiệp, được sự chỉ đạo sát sao của PGD huyện nga sơn trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non. - Được sự quan tâm và tạo mọi điều kiện của các ban nghành đoàn thể trong địa phương - Trẻ ngoan tích cực tham gia vào các hoạt động do cô tổ chức. - Bản thân là giáo viên trẻ luôn tâm huyết với nghề, coi học sinh như con mình, luôn có ý thức tự học, tự rèn luyện, tự tham khảo sách báo, tập san, thông tin đại chúng để tìm ra các phương pháp, biện pháp dạy và hướng dẫn trẻ phù hợp tham gia đầy đủ các chuyên đề về đổi mới của ngành học Mầm non trong đó có, chuyên đề giáo dục phát triển nhận thức, chuyên đề lấy trẻ làm trung tâm, chuyên đề phát triển vận động... ngoài ra tôi còn tham gia lớp bồi dưỡng kiến thức về ứng phó với biến đổi khí hậu, thảm họa thiên tai do địa phương tổ chức. * Khó khăn: - Về cơ sở vật chất: Trường tôi đang trong quá trình phấn đấu đạt trường chuẩn quốc gia, đang còn gặp một số vấn đề khó khăn về cơ sở vật chất đó là phòng học còn thiếu, diện tích các phòng học chưa đủ điều kiện về không gian cho trẻ hoạt động, thiếu các phòng chức năng nên việc tổ chức các hoạt động lồng ghép giáo dục và rèn kỹ năng cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn. - Về phía giáo viên: Sĩ số trẻ đông giáo viên thiếu nên công tác chăm sóc giáo dục cũng gặp nhiều khó khăn. Các bạn đồng nghiệp còn e ngại về nội dung này, đôi khi có lồng ghép vào các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ nhưng mới chỉ đại khái qua loa chưa mang lại hiệu quả cao. - Về phía trẻ: Nhận thức và kỹ năng của trẻ còn non nớt, nghèo nàn, lúng túng còn phụ thuộc nhiều vào người lớn. - Về phụ huynh: Một số phụ huynh làm nghề tự do, buôn bán, bận nhiều công việc nên nhiều khi còn chưa chú trọng quan tâm đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ trong độ tuổi mầm non. Sự phối hợp cùng cô giáo rèn các kỹ năng sống cho trẻ ở nhà còn hạn chế *Kết quả thực trạng ban đầu tháng 9/ 2017. (Bảng 1 phần phụ lục) Từ những kết quả khảo sát được tôi luôn suy nghĩ xem mình phải làm gì và làm thế nào để nâng cao kết quả giáo dục biến đổi khí hậu và cách ứng phó với thảm họa thiên nhiên cho trẻ lớp mình, đồng thời nhắc nhở phụ huynh đánh thức ở họ ý thức bảo vệ môi trường và cho họ thấy được sự nghiêm trọng của biến đổi khí hậu với thông điệp “hãy sống cho mình và cả tương lai của con em mình sau này”. Tôi xin mạnh dạn đưa ra một số biện pháp sau đây để các đồng nghiệp cùng tham khảo. 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề. 2.3.1.Xây dựng môi trường giáo dục khoa học, phong phú, hấp dẫn. Những đứa trẻ của chúng tôi được sinh ra và lớn lên tại vùng quê ven biển hàng năm trẻ cùng gia đình phải chứng kiến và ứng phó rất nhiều các thảm họa của thiên nhiên chính vì vậy việc trang bị cho trẻ những kiến thức sơ đẳng nhất về cách ứng phó với các thảm họa đó là việc làm hết sức cần thiết đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 3-4 nói riêng. Môi trường học tập có vị trí to lớn trong việc nhận thức của trẻ, vì môi trường học tập là nơi để trẻ tiếp xúc hằng ngày, hàng giờ. Khi giáo dục cho trẻ kỹ năng có thể ứng phó với biến đổi khí hậu và các thảm họa thiên nhiên thì việc sử dụng những loại đồ dùng trực quan tranh ảnh, các loại đồ chơi khác nhau, với cách trang trí và xắp xếp các đồ dùng một cách khoa học để tạo nên một môi trường giáo dục gần gũi với thiên nhiên, một môi trường giáo dục giúp trẻ thỏa sức trải nghiệm khám phá là việc làm được xem là quan trọng nhất hiện nay ở các trường mầm non. Đây là hình thức giáo dục phù hợp với tâm lý của trẻ, môi trường có gần gũi có thực tế thì mới hấp dẫn mới khơi gợi được tính tò mò ham hiểu biết của trẻ, từ đó trẻ mới khát khao được tìm hiểu, khám phá và trải nghiệm về sự vật hiện tượng của thế giới xung quanh trẻ. Xác định được môi trường giáo dục rất quan trọng trong quá trình học tập và vui chơi của trẻ nói chung và quá trình giáo dục trẻ ứng phó với các thảm họa thiên nhiên nói riêng nên ngay từ đầu năm học tôi đã chú trọng trang trí môi trường trong và ngoài lớp để gây hứng thú cho trẻ như sau. * Với môi trường trong lớp. Ngay từ đầu năm học tôi mạnh dạn đề xuất với ban giám hiệu nhà trường trang bị thêm cho các lớp các thiết bị đồ dùng dạy học như ti vi, bảng, tranh ảnh lô tô, và một số các mô hình mô phỏng để phục vụ dạy học. Tôi đã thay đổi lại môi trường học tập trong lớp tạo ra môi trường đẹp hấp dẫn trẻ bằng cách tôi tìm hiểu yêu cầu của các chủ đề căn cứ vào cấu trúc phòng học của lớp mình đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi 3-4 tuổi để tạo môi trường đẹp xung quanh trẻ. Để gây ấn tượng cho trẻ tôi sưu tầm thiết kế các hình ảnh ngộ nghĩnh đáng yêu có mầu sắc đẹp, bố cục hợp lý và đặt tên thật ngộ nghĩnh phù hợp với tâm lý của trẻ. Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề “Thế giới thực vật” tôi chuẩn bị một số hình ảnh minh họa như mặt trời, đất thiếu nướcvà một số nguyên vật liệu cát, sỏi, cành cây khô lá khô Cô và trẻ cùng làm những mô hình minh họa trời nắng nóng lâu ngày nên thiếu nước, đất nứt nẻ cây thiếu nước sẽ khô héo Hay khi thực hiện chủ đề “Nước và các hiện tượng tự nhiên” tôi chuẩn bị các hình ảnh như: ông mặt trời, giông bão, lũ lụt, hạn hán, sóng thầnđể trẻ được quan sát khám phá trò chuyện và tìm hiểu. Đồng thời tôi còn chuẩn bị một số đồ dùng tạo ra các hiện tượng tự nhiên đơn giản như: “đồ dùng tạo ra hiện tượng sạt lở đất, dùng bông bỏ đi của những chiếc gối hỏng tạo thành những đám mây nhỏ trang trí xung quanh môi trường lớp, dán những ngôi sao nhỏ nhiều mầu sắc, hay ông mặt trời dễ thương... để giúp trẻ gần gũi hơn và yêu thiên nhiên hơn. Để khích lệ trẻ tham gia vào hoạt động trải nghiệm về cách ứng phó với các thảm họa thiên nhiên, căn cứ vào chủ đề mình thực hiện để trang trí và xây dựng các góc chơi thật hấp dẫn và khoa học như: Góc “đóng vai” theo từng chủ đề tôi trang trí và chuẩn bị các đồ dùng phù hợp với các vai chơi (đồ dùng cho các chú lính cứu hỏa, các loại đồ dùng cho trẻ đi bơi, các loại trang phục phù hợp với thời tiết, khăn ướt để chơi ứng phó với hỏa hoạn) Góc “tạo hình” tôi chuẩn bị rất nhiều các loại tranh ảnh về trái đất, các hiện tượng biến đổi khí hậu, những hoạt động bảo vệ môi trường để trẻ tô màu, chuẩn bị giấy màu gấp thuyền chơi trò chơi nước biển dưng Góc “sách truyện” tôi đã sưu tầm rất nhiều các hình ảnh, bài thơ câu chuyện từ sách báo, tập san hướng dẫn trẻ làm sách, tranh cùng với đó tôi còn xây dựng một góc mở “Sân khấu của bé” ở đó trẻ tha hồ được lựa chọn và gắn lên sân khấu những hình ảnh của những câu chuyện của những bài thơ nói về các hiện tượng tự nhiên, cách ứng phó của bé với biến đổi khí hậu lên sân khấu, trẻ có thể đọc thơ hay kể lại câu chuyện mà trẻ thích Góc “khám phá khoa học” tôi chuẩn bị cho trẻ các loại tranh ảnh về một số hiện tượng thiên nhiên, các nguyên vật liệu từ thiên nhiên các nguyên vật liệu phế thải như các loại hộp, chai nhựa, bìa cát tôngCác nguyên vật liệu sẳn có ở địa phương như lá cây cành cây khô, vỏ ngao hến, ốc, cói lõi, các loại hột hạt, đá sỏiđể trẻ có thể chơi các trò chơi với nước với cát cách bảo vệ môi trường hay làm một số thí nghiệm nhỏ. Tôi còn trang trí một góc mở có tên gọi “Thời tiết trong ngày” tôi trang trí xung quanh góc là những hình ảnh đám mây, ông mặt trời, ông sao rất đáng yêu và ngộ nghĩnh. Bên trong tôi chia góc thành 4 ô. + Ô thứ nhấtcô và trẻ sẻ tìm thẻ số để theo lịch của ngày hôm đó vd: (Thứ 2 ngày 10 tháng 11 năm 2017) + Cột thứ hai giúp trẻ gắn lô tô tương ứng với thời tiết buổi sáng ngày hôm đó Vd: buổi sáng trời mưa trẻ sẻ tìm hình ảnh mưa và một số đồ dùng cần vào lúc đi mưa trẻ sẻ gắn lên. + Cột thứ 3, 4 thì dành cho buổi trưa và buổi chiều hình thức chơi cũng giống cột 2. Đối vơi góc chơi tôi cho trẻ được chơi được hoạt động hàng ngày. Như vậy từ thực hiện chơi ở góc cùng với một môi trường trong lớp gần gũi hấp dẫn đã giúp cho trẻ rèn luyện được cách tư duy và suy luận từ đó rèn các kỹ năng sống cho trẻ rất hiệu quả. (Hình ảnh 1: Môi trường giáo dục trong lớp -phần phụ lục) * Môi trường giáo dục bên ngoài: Với môi trường ngoài lớp tôi sử dụng phần sân chơi trước cửa lớp để xây dựng một khoảng không gian nhỏ để trẻ thỏa sức vui chơi, học tập, khám phá và được hòa mình vào với thiên nhiên. Ở khu vực này tôi đã cùng các đồng nghiệp đã tận dụng những lốp xe ô tô hỏng mang sơn màu và trang trí tạo thành những ô đựng cát, sỏi, lá khô tất cả đã được xử lý sạch sẻ để trẻ có thể chơi, khám phá, trải nghiệm hoặc có thể làm một số thí nghiệm nhỏ với cát với sỏi để minh họa về các hiện tượng biến đổi khí hậu, thảm họa thiên tai như: Chơi bão cát, xạt lở đất, đá, khô hạn, cháy rừng Từ đó tôi dạy cho trẻ các kỹ năng để trẻ có thể xử lý được khi gặp các thảm họa thiên tai. Cùng với đó tôi đã dùng những chai lọ nhựa, ống dẫn nước làm thành một hệ thống dẫn nước, đựng nước ở khu vực này trẻ có thể chơi một số trò chơi với nước như: Nước biển dưng, nước chảy về nguồi. Bên cạnh đó tôi xây dựng một góc thiên nhiên ở góc này tôi đã chuẩn bị hạt giống và các chậu đất, nước để trẻ có thể tự tay gieo hạt và chăm sóc cây, được quan sát sự phát triển của cây và biết được cây muốn sống được thì nhờ vào những yếu tố nào?. Ví dụ: Tôi chuẩn bị cho trẻ hai chậu đất và hạt giống tôi cùng trẻ chăm sóc và tưới nước cho một chậu cây còn một chậu không được tưới nước đất nứt nẻ khô cằn, cây thiếu nước bị héo không phát triển được. Qua thí nghiệm đó giải thích cho trẻ biết hiện tượng hạn hán có ảnh hưởng đến sự
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_nang_cao_chat_luong_thuc_hien_chuyen_d.doc