SKKN Một số biện pháp giúp trẻ tích cực hoạt động thông qua môn Làm quen chữ cái tại lớp Lá 1 trường Mầm non Hoa Pơ Lang

SKKN Một số biện pháp giúp trẻ tích cực hoạt động thông qua môn Làm quen chữ cái tại lớp Lá 1 trường Mầm non Hoa Pơ Lang

Cơ sở lý luận của vấn đề:

Trong bối cảnh đất nước tiếp tục thực hiện các phong trào thi đua, thực hiện các cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo”, “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, cũng nhằm mục đích ấy, từng tiêu chí đã có tác động sâu sắc, toàn diện đến chất lượng giảng dạy của giáo viên. Việc dạy bộ môn “Làm quen chữ cái” cho trẻ 5-6 tuổi là một hoạt động trong lĩnh vực giáo dục phát triển ngôn ngữ của trẻ, hoạt động này không những giúp trẻ hình thành và phát triển các năng lực ngôn ngữ như nghe, nói, tiền đọc và tiền viết, mà còn giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, mở rộng, nâng cao nhận thức và hoạt động thực tiễn. Đồng thời bồi dưỡng những tình cảm tốt đẹp, những đức tính cao quý để phát triển một con người toàn diện. Ngôn ngữ Tiếng Việt phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để phát triển trí tuệ, giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở trường Tiểu học và các cấp học sau này. Hình thành và phát triển các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết là rất quan trọng, đó là nền tảng để trẻ hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận nhiều tri thức mới, hướng tới sự phát triển toàn diện cho trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.

Để trẻ nhanh chóng tiếp cận và phát huy tốt các kỹ năng đó thì người giáo viên cần đổi mới hình thức tổ chức. Trong quá trình cho trẻ học môn làm quen chữ cái, để đạt hiệu quả cao cần giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo theo quan điểm xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm hiện nay. Điều đó đồng nghĩa với việc phải tổ chức nhiều hoạt động khác nhau cho trẻ làm quen chữ cái. Và thông qua các hoạt động trẻ được trải nghiệm, tích cực, chủ động, tự nguyện tham gia và quá trình học. Muốn như vậy giáo viên cần tạo cho trẻ hứng thú, có mong muốn được học, được tham gia vào hoạt động tìm hiểu, khám phá, lắng nghe hay thực hành. Giáo viên là người hướng dẫn trẻ cách học sao cho có hiệu quả.

Hoạt động làm quen chữ cái đối với trẻ mầm non là vô cùng cần thiết, có tầm quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ chuyên môn, thường xuyên trau dồi những kiến thức để tìm ra những giải pháp, hình thức tổ chức như thế nào nhằm phát huy được hết tất cả tính tích cực của trẻ thông qua môn làm quen chữ cái.

Căn cứ thông tư số 28/2016/T-BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Chương trình Giáo dục mầm non ban hành kèm theo Thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Căn cứ vào thông tư 36/2011/TT-BGDĐT ban hành chương trình bồi dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non.

Căn cứ vào nhiệm vụ trọng tâm trong năm học 2018-2019 của trường Mầm non Hoa Pơ Lang. Bản thân tôi xây dựng kế hoạch, nội dung hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi, lớp lá 1 phân hiệu buôn Dur 1 trường Mầm non Hoa Pơ Lang bao gồm:

+ Làm quen với cách sử dụng sách, bút.

+ Làm quen với chữ viết, với việc đọc sách.

 

doc 22 trang hoathepmc36 28/02/2022 8554
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Một số biện pháp giúp trẻ tích cực hoạt động thông qua môn Làm quen chữ cái tại lớp Lá 1 trường Mầm non Hoa Pơ Lang", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC
Trang 
Phần thứ nhất : MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề.....2
1. lý do chọn đề tài..........2
2. Đối tượng nghiên cứu: ................3
3. Phạm vi nghiên cứu: ....................3
II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu 3
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận của vấn đề ...3
II. Thực trạng vấn đề:..5
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: ...7
 IV. Tính mới của giải pháp: 18
V. Hiệu quả SKKN: .19
Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị
I. Kết luận:20
II. Kiến nghị: 21
Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
Đặt vấn đề 
1. Lý do chọn đề tài.
a. Lý do lý luận: Trẻ em là thế hệ tương lai của đất nước. Vì vậy, giúp trẻ phát triển toàn diện về “Đức - Trí - Thể - Mỹ và lao động” là vấn đề mà những nhà giáo dục cần phải quan tâm và đặt lên hàng đầu. Trường mầm non là trường học đầu tiên của mỗi con người, nơi đó là phôi thai đầu tiên nuôi trẻ lớn lên trong con đường học vấn. Những kiến thức mà nhà sư phạm đưa đến cho trẻ, dù chỉ là những kiến thức sơ đẳng nhưng vô cùng quan trọng trong cuộc đời mỗi đứa trẻ sau này. 
Như chúng ta đã biết trẻ mầm non là lứa tuổi đang “học ăn, học nói”, vậy nên việc giúp trẻ hoạt động tích cực trong môn làm quen chữ cái đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ, đồng thời góp phần quan trọng trong việc giáo dục toàn diện của trẻ. Làm quen với đọc, viết đó là hoạt động chủ yếu trong chương trình làm quen chữ cái cho trẻ em lứa tuổi mầm non. Quá trình giúp trẻ nhận biết, phát âm đúng và tập tô trùng khít 29 chữ cái trong bảng Tiếng Việt là bước khởi đầu cho trẻ có một nền tảng vững chắc trong quá trình học môn Tiếng Việt sau này. 
Trẻ em ở độ tuổi mầm non rất hồn nhiên, ngây thơ và nhạy cảm, vì vậy chúng ta không thể giáo dục trẻ bằng những lời thuyết giáo khô khan mà phải bằng những hình tượng nghệ thuật, bằng ngôn ngữ giản dị, trong sáng để khơi gợi, dẫn dắt các em tìm hiểu và khám phá thế giới. Ngôn ngữ nghệ thuật có ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển tâm hồn, tình cảm, trí tuệ của trẻ, đặc biệt sự nhạy cảm thẩm mĩ, thái độ sáng tạo ngôn ngữ và hội họa. Cũng như các môn học khác, tiết học làm quen chữ cái cần được tổ chức như thế nào cho sinh động, hiệu quả, lôi cuốn trẻ tích cực hoạt động là điều rất khó. Đó là điều trăn trở trong tôi mỗi ngày. Ở trường mầm non, môn làm quen chữ cái là một trong những hoạt động giúp trẻ 5 - 6 tuổi phát triển ngôn ngữ, tôi nhận thấy giúp trẻ tích cực hoạt động làm quen chữ cái từ đó hình thành và phát triển kỹ năng nghe, nói, đọc, viết là rất quan trọng. 
b. Lý do thực tiễn: Trong quá trình tổ chức hoạt động làm quen chữ cái tôi nhận thấy trẻ không hứng thú với hoạt động này, trẻ mệt mỏi, thường hay làm việc riêng, không chịu suy nghĩ để trả lời các câu hỏi của cô, không chú ý học bài khi giáo viên đang dạy trẻ học môn làm quen chữ cái, trẻ không tích cực tham gia vào các hoạt động, dẫn đến sự tiếp thu kiến thức của trẻ chậm, kết quả học tập chưa cao. Bên cạnh đó, trẻ trong lớp đa số là đồng bào dân tộc thiểu số sống ở vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, nên vốn từ Tiếng Việt và khả năng phát âm của trẻ cũng còn một số hạn chế. Vì vậy giáo viên cần tìm ra những giải pháp, biện pháp để giúp trẻ 5- 6 tuổi tích cực tham gia trong hoạt động làm quen chữ cái.
Tóm lại, giúp trẻ tích cực hoạt động thông qua môn làm quen chữ cái là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển ngôn ngữ, qua đó hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Từ những lý do trên, tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ tích cực hoạt động thông qua môn làm quen chữ cái tại lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Pơ Lang”.
2. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen chữ cái tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang.
3. Phạm vi nghiên cứu
Nội dung nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ tích cực hoạt động thông qua môn làm quen chữ cái.
Đối tượng khảo sát: Học sinh 5- 6 tuổi lớp lá 1, phân hiệu buôn Dur 1, trường Mầm non Hoa Pơ Lang xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk.
Thời gian: Từ tháng 12 năm 2017 và đến tháng 12 năm 2018.
 II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu: 
- Giúp trẻ phát triển toàn diện theo năm lĩnh vực: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm- xã hội và thẩm mĩ.
- Làm cho giờ học sinh động, lôi cuốn, giúp trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động. Giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách sâu sắc hơn.
- Giúp trẻ phát triển tốt ngôn ngữ.
- Giúp trẻ phát triển tốt khả năng đọc, viết.
- Những kỹ năng của trẻ cũng trở thành kỹ xảo khi trẻ tích cực hoạt động.
- Thông qua việc tổ chức cho trẻ học tập với các đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn và phong phú, giúp trẻ tiếp thu tốt kiến thức.
- Giáo viên có nhiều kinh nghiệm trong công tác giảng dạy, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
- Giúp cho các bậc phụ huynh nhận thức được tầm quan trọng của việc giúp trẻ tích cực hoạt động thông qua môn làm quen chữ cái tại trường Mầm non.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận của vấn đề: 
Trong bối cảnh đất nước tiếp tục thực hiện các phong trào thi đua, thực hiện các cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo”, “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, cũng nhằm mục đích ấy, từng tiêu chí đã có tác động sâu sắc, toàn diện đến chất lượng giảng dạy của giáo viên. Việc dạy bộ môn “Làm quen chữ cái” cho trẻ 5-6 tuổi là một hoạt động trong lĩnh vực giáo dục phát triển ngôn ngữ của trẻ, hoạt động này không những giúp trẻ hình thành và phát triển các năng lực ngôn ngữ như nghe, nói, tiền đọc và tiền viết, mà còn giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, mở rộng, nâng cao nhận thức và hoạt động thực tiễn. Đồng thời bồi dưỡng những tình cảm tốt đẹp, những đức tính cao quý để phát triển một con người toàn diện. Ngôn ngữ Tiếng Việt phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để phát triển trí tuệ, giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở trường Tiểu học và các cấp học sau này. Hình thành và phát triển các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết là rất quan trọng, đó là nền tảng để trẻ hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận nhiều tri thức mới, hướng tới sự phát triển toàn diện cho trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. 
Để trẻ nhanh chóng tiếp cận và phát huy tốt các kỹ năng đó thì người giáo viên cần đổi mới hình thức tổ chức. Trong quá trình cho trẻ học môn làm quen chữ cái, để đạt hiệu quả cao cần giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo theo quan điểm xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm hiện nay. Điều đó đồng nghĩa với việc phải tổ chức nhiều hoạt động khác nhau cho trẻ làm quen chữ cái. Và thông qua các hoạt động trẻ được trải nghiệm, tích cực, chủ động, tự nguyện tham gia và quá trình học. Muốn như vậy giáo viên cần tạo cho trẻ hứng thú, có mong muốn được học, được tham gia vào hoạt động tìm hiểu, khám phá, lắng nghe hay thực hành... Giáo viên là người hướng dẫn trẻ cách học sao cho có hiệu quả. 
Hoạt động làm quen chữ cái đối với trẻ mầm non là vô cùng cần thiết, có tầm quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ chuyên môn, thường xuyên trau dồi những kiến thức để tìm ra những giải pháp, hình thức tổ chức như thế nào nhằm phát huy được hết tất cả tính tích cực của trẻ thông qua môn làm quen chữ cái.
Căn cứ thông tư số 28/2016/T-BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Chương trình Giáo dục mầm non ban hành kèm theo Thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. 
Căn cứ vào thông tư 36/2011/TT-BGDĐT ban hành chương trình bồi dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non. 
Căn cứ vào nhiệm vụ trọng tâm trong năm học 2018-2019 của trường Mầm non Hoa Pơ Lang. Bản thân tôi xây dựng kế hoạch, nội dung hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ 5-6 tuổi, lớp lá 1 phân hiệu buôn Dur 1 trường Mầm non Hoa Pơ Lang bao gồm: 
+ Làm quen với cách sử dụng sách, bút.
+ Làm quen với chữ viết, với việc đọc sách.
II. Thực trạng vấn đề
Trước khi thực hiện đề tài, trong quá trình giảng dạy nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ về một số trang thiết bị dạy hoạt động làm quen chữ cái như: ti vi thuận lợi cho việc dạy và học để trẻ được tiếp cận với việc học chữ cái thông qua các trò chơi trên máy. Trẻ ngoan ngoãn, vâng lời cô giáo.
Tổng số học sinh của trẻ 5-6 tuổi lớp lá 1, phân hiệu buôn Dur 1, trường Mầm non Hoa Pơ Lang xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk trong năm học 2018 - 2019 là: 39 trẻ
Trong đó: Nữ là 23 cháu
Dân tộc là 26 cháu
Nữ dân tộc là 14 cháu.
Giáo viên chủ nhiệm: 2 giáo viên.
Trình độ chuyên môn giáo viên: Đạt chuẩn. Trong đó, bản thân tôi có trình độ trên chuẩn.
Khảo sát trẻ vào tháng 12/2017 (năm học 2017-2018): Đây là bước đầu tiên nhằm xác định tình trạng của trẻ để giáo viên nắm được kỹ năng nghe, nói, đọc viết của trẻ để từ đó có biện pháp thay đổi phù hợp.
TT
Nội dung đánh giá
Đạt
Chưa đạt
Tổng số
Tỷ lệ
(%)
Tổng số
Tỷ lệ
(%)
1
Trẻ nhận biết và phát âm đúng
11/32
34,4
21/32
65,6
2
Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tô đúng tư thế
14/32
43,8
18/32
56,2
3
Trẻ tô, vẽ đúng chữ cái
12/32
37,5
20/32
62,5
4
Trẻ tích cực, hứng thú tham gia hoạt động làm quen chữ cái
10/32
31,2
22/32
68,8
5
Trẻ biết cách cầm sách, mở sách và “đọc” sách
14/32
43,8
18/39
56,2
 	Qua bảng khảo sát trên, trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy trẻ biết tham gia các hoạt động theo hướng dẫn của cô, tuy nhiên trẻ còn thụ động chưa tích cực hoạt động, chưa hứng thú học và tham gia hoạt động nên kết quả học tập chưa cao.
* Ưu điểm:
Nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ một số trang thiết bị. 
Một số trẻ ngoan ngoãn, thích tham gia vào các hoạt động. 
Lớp có 2 giáo viên đạt trình độ chuẩn, trong đó bản thân tôi là một giáo viên có trình độ trên chuẩn, được đào tạo bài bản. Bản thân tôi luôn có tâm huyết tận tụy với nghề, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, biết quan sát nắm bắt đặc điểm phát triển ngôn ngữ, đặc điểm tâm sinh lý, thói quen của từng trẻ trong lớp. Giáo viên biết khắc phục những khó khăn của nhà trường, nghiên cứu kỹ chương trình và xây dựng nội dung, phương pháp tổ chức giáo dục phù hợp với lứa tuổi của trẻ theo quan điểm xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm hiện hành.
* Tồn tại: 
Đa số trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin, nhiều cháu còn nói ngọng, chỉ biết làm theo hướng dẫn của cô, chưa tích cực hoạt động. Khả năng nhận thức của trẻ chênh lệch không đồng đều nên việc truyền thụ kiến thức cũng gặp nhiều khó khăn. Trẻ còn thụ động khi tiếp thu kiến thức, không tự tin trong khi thực hiện các hoạt động làm quen chữ cái, nhiều trang thiết bị, đồ dùng làm quen chữ cái còn thiếu thốn.
Trình độ ứng dụng công nghệ thông tin của giáo viên còn một số hạn chế.
Bên cạnh những khó khăn trên, 96,9% phụ huynh trong lớp làm nghề nông nên nhiều phụ huynh chưa nhận thức hết được tầm quan trọng của nền giáo dục mầm non, còn xem nhẹ việc học của trẻ độ tuổi này, chưa quan tâm và chưa phối hợp với giáo viên trong việc cho trẻ làm quen chữ cái. Cho con nghỉ học tùy tiện, chưa chịu khó dạy thêm chữ cho con khi ở nhà. Một số phụ huynh không biết chữ nên nhận thức chưa cao, không quan tâm đến việc học tập của trẻ. 
* Nguyên nhân chủ quan: 
Một số hình thức tổ chức giảng dạy của giáo viên còn cứng nhắc, chưa thật sự hấp dẫn, chưa lôi cuốn thu hút trẻ hoạt động. Giáo viên chưa nắm bắt kịp thời những đặc điểm phát triển tâm sinh lý của trẻ. Do đặc thù của trường là bán trú nên thời gian để giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi còn hạn chế, đồ dùng dạy học trong hoạt động làm quen chữ cái chưa phong phú.
* Nguyên nhân khách quan: 
Tuy ở cùng độ tuổi nhưng khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều. Đối tượng học sinh có tới 71,9% học sinh là đồng bào dân tộc thiểu số, sống trong vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, trẻ không được va chạm nhiều với làng xóm, thế giới xung quanh vì vậy đa phần trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin, trẻ còn thụ động trong các hoạt động. Nhiều trẻ vốn từ Tiếng Việt chưa phong phú, chưa tự tin trong giao tiếp.
Lớp học có ti vi và có kệ để đồ dùng, tuy nhiên đồ dùng học tập còn thiếu thốn như: thẻ chữ cái, bảng chữ cái Tiếng Việt, đồ dùng đồ chơi với chữ cái... phục vụ cho môn học. Diện tích lớp học chật hẹp, chưa đúng quy định tại Điều lệ trường Mầm non.
Đa số phụ huynh học sinh làm nghề nông, trình độ học vấn còn thấp, một số phụ huynh không biết chữ, kinh tế còn nhiều khó khăn nên phụ huynh cũng không quan tâm đến việc giáo dục trẻ. 
Chính vì những bất cập khi tổ chức các hoạt động làm quen chữ cái, tôi luôn băn khoăn suy nghĩ, tìm tòi, học hỏi để tìm ra những biện pháp giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động làm quen chữ cái và tôi đã tìm ra một số giải pháp như sau.
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: 
Để giúp trẻ tích cực, mạnh dạn, tự tin và hứng thú trong hoạt động làm quen chữ cái, tôi đã thực hiện một số giải pháp cụ thể:
* Giải pháp 1: Xây dựng môi trường giúp trẻ hoạt động tích cực thông qua môn làm quen chữ cái
+ Biện pháp 1: Xây dựng môi trường vật chất
Trẻ mầm non được tiếp xúc với 29 chữ cái thông qua môn học làm quen chữ cái, thông qua việc học ở mọi lúc mọi nơi, giờ hoạt động góc, các giờ học khác, qua hoạt động chiều. Vì thế, giáo viên cần tạo môi trường thân thiện gần gũi với trẻ, tạo không khí vui tươi giúp cho trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động làm quen chữ cái; giúp trẻ có được nhiều cảm xúc và rèn luyện những kĩ năng xã hội cho trẻ. Giáo viên luôn tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên được giao tiếp với bạn bè, cô giáo và mọi người xung quanh, thể hiện mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với những người thân. Khuyến khích trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động cùng cô giáo và các bạn.
Trường lớp đảm an toàn, gần gũi với trẻ. Trang trí lớp nhiều đồ dùng đồ chơi, vừa tầm với trẻ, sắp xếp lớp học gọn gàng và ngăn nắp, các góc chơi đảm bảo thẩm mĩ, thân thiện, phù hợp với chủ đề, giúp trẻ hứng thú tham gia hoạt động. Giáo viên luôn chú ý đến những hành vi, cử chỉ, lời nói, thái độ đối với trẻ, thân thiện, gần gũi với trẻ, chuẩn mực đạo đức đúng tác phong sư phạm để trẻ học tập và tạo không khí giờ học vui vẻ, tâm thế thoải mái cho trẻ học tập.
Với trẻ mầm non thì những gì mới lạ đẹp mắt, hấp dẫn thì gây được sự chú ý của trẻ. Vì vậy xây dựng môi trường chữ cái trong lớp và ngoài trời là rất cần thiết để giúp trẻ tiếp thu tốt môn học. Ngay từ đầu năm học, giáo viên tạo một góc học tập nhỏ cho trẻ. Giáo viên chuẩn bị cho trẻ nhiều đồ dùng trực quan mới lạ, hấp dẫn về màu sắc, đa dạng về thể loại và luôn luôn thay đổi đồ dùng phù hợp với đặc điểm từng bài dạy, như vậy trẻ cảm thấy tò mò và chú ý hơn. Bao gồm sách, vở, bút, giấy báo, giấy màu, và các đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu sẵn có, gần gũi với trẻ như tre nứa, lá cây, vải vụn, ly nhựa, len, dây dù, que, dây thun, hột hạt, sơn màu làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn học sẽ tạo cho trẻ thêm phần hứng thú tham gia hoạt động, tích cực tương tác và phát triển các kỹ năng, qua đó còn giúp trẻ có thể học chữ cái bằng nhiều hình thức khác nhau, đồng thời trẻ sẽ hứng thú học hơn với những dụng cụ học tập dễ thương và thú vị. Hàng ngày vào những lúc vui chơi hay giờ rảnh rỗi tôi và trẻ thường cắt dán chữ cái, các con vật, hoa quả, đồ vật... có gắn chữ cái, cắt các nét để tạo thành chữ cái.
Ví dụ: Dạy trẻ làm quen chữ cái b, d, đ; giáo viên cho trẻ sử dụng que có độ ngắn, dài khác nhau và sử dụng sợi dây thun để chơi trò chơi ghép nét tạo thành chữ cái b, d, đ theo yêu cầu của giáo viên.
Dùng các vật thật như hoa quả, lá cây... có gắn các chữ cái cho trẻ quan sát khi làm quen chữ cái.
Ví dụ: Khi dạy trẻ làm quen chữ cái “h, k” thì cho trẻ quan sát lá cây có gắn chữ cái “h, k” và chơi trò chơi “tìm lá cho hoa”. Cô yêu cầu trẻ tìm lá có chữ “h” cho hoa hồng, tìm lá có chữ “k” cho hoa loa kèn... Hoặc có thể cho trẻ chơi tìm đồ dùng đồ chơi xung quanh lớp có gắn các chữ cái theo yêu cầu của cô. 
Để cũng cố chữ cái đã học, ở góc làm quen chữ cái tôi gắn các hình và kèm chữ cái như: Dưới hình ảnh cái ca, có cụm từ “cái ca”, in bài thơ ở mỗi chủ đề và cho trẻ tô màu vào các chữ cái đã học. Nhằm phát triển tư duy và nâng cao yêu cầu về chữ viết, tôi cho trẻ điền chữ cái còn thiếu trong cụm từ dưới hình ảnh hoặc tập sao chép chữ cái. Mỗi chủ đề giáo viên lại thay đổi nhiều hình ảnh, đồ vật khác nhau để tránh sự nhàm chán và kích thích sự khám phá ham muốn học hỏi ở trẻ.
Sử dụng các phương tiện nghe nhìn hiện đại như máy tính, ti vi... thiết kế bài giảng giáo án điện tử tùy vào từng nội dung bài học nhằm tạo sự mới lạ, phong phú trong sự chuẩn bị đồ dùng dạy học. Tuy nhiên cũng không được quá lạm dụng vào công nghệ thông tin trong soạn giảng, nhằm tránh sự nhàm chán.
Xây dựng góc thư viện có nhiều thể loại sách để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách hiệu quả nhất. Bố trí sắp xếp góc chơi thân thiện, gần gũi như dùng can nhựa cắt ra làm hộp đựng sách, cắt dán vải nỉ, xốp thành hình dáng con vật và trang trí lên hộp đựng sách. Ngoài ra cô có thể sưu tầm những mẫu truyện thiếu nhi có ngoài chương trình cho trẻ đọc và xem sách, thông qua những quyển sách giúp trẻ khắc sâu thêm những chữ cái đã học và mở rộng vốn từ, phát triển ngôn ngữ.
Ở góc học tập, giáo viên cho trẻ cùng bạn làm album gắn từ phù hợp dưới hình ảnh như: Dưới hình ảnh con sư tử có chứa cụm từ “con sư tử”, giáoviên cho trẻ tập gắn các thẻ chữ cái rời thành cụm từ “con sư tử”, qua đó giúp trẻ nhận biết chữ cái đã học, phát triển vốn từ cho trẻ và ngoài ra còn giúp những trẻ thông minh có thể tự ghép chữ cái thành từ có nghĩa.
Ở góc nghệ thuật, giáo viên cho trẻ chơi tạo hình chữ cái từ đất nặn, len, que, lá cây, xốp pitit, hột hạt, ... Ngoài ra, ở các góc chơi khác giáo viên đều có gắn tên góc bằng các cụm từ và hình ảnh để giúp trẻ nhận biết góc chơi, đồng thời trẻ biết trong các cụm từ đó có chữ cái ghép thành các từ.
+ Biện pháp 2: Xây dựng môi trường xã hội
Trong quá trình dạy trẻ làm quen chữ cái thì ngôn ngữ, nét mặt, và cử chỉ, điệu bộ của giáo viên là loại hình “trực quan” sống động nhất, gần gũi nhất đối với trẻ. Khả năng truyền thụ kiến thức của giáo viên sẽ được bộc lộ qua ngôn ngữ, ánh mắt, nét mặt, điệu bộ... và qua đó, giáo viên sẽ là người lôi cuốn trẻ, thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ học và giúp cho trẻ có được biểu tượng về chữ cái một cách sâu sắc nhất. Vì thế giáo viên cần có thái độ niềm nở, ân cần, lời nói dịu dàng, quan tâm đến cá nhân trẻ trong mọi hoạt động, từ đó giúp trẻ mạnh dạn, tự tin khi tham gia các hoạt động.
* Giải pháp 2: Giúp trẻ hứng thú, tích cực trong hoạt động làm quen chữ cái thông qua giờ học làm quen chữ cái, mọi lúc mọi nơi, giờ hoạt động góc, các giờ học khác.
+ Biện pháp 1: Tạo cho trẻ hứng thú, tích cực trong việc hướng dẫn môn làm quen chữ cái thông qua hoạt động có chủ đích.
Một giờ dạy môn làm quen chữ cái giáo viên xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động. Trước mỗi tiết dạy giáo viên phải xác định nội dung tiết dạy cung cấp kiến thức gì cho trẻ, cần chuẩn bị đồ dùng gì, dẫn dắt giới thiệu bài như thế nào cho lôi cuốn, hấp dẫn, thu hút trẻ tham gia vào hoạt động. Để tạo cho trẻ sự tò mò, thu hút trẻ tham gia vào hoạt động giáo viên dẫn dắt bằng cách tổ chức một trò chơi nhỏ, hoặc sử dụng bài hát, bài thơ, tình huống... 
Ví dụ: Dạy tiết tập tô chữ cái e, ê. Giáo viên dẫn dắt tạo tình huống có bạn búp bê đến thăm lớp và tặng cho lớp một hộp quà, sau đó cho trẻ khám phá xem trong hộp quà có gì? (Chữ cái e, ê). Cô cho trẻ đọc lại chữ cái e, ê có trong hộp quà và dẫn dắt giới thiệu chữ e, ê hôm nay cô cho cả lớp tập tô. 
Giáo viên lựa chọn các chữ cái dạy trong một năm học phải phù hợp với khả năng nhận thức và chủ đề trẻ học. Cần chọn các chữ cái dễ phát âm để dạy cho trẻ vào đầu năm học, những chữ cái khó phát âm hơn sẽ lựa chọn dạy vào cuối năm học sao cho phù hợp với trẻ. 
Trong quá trình dạy trẻ phát âm chữ cái, giáo viên cho trẻ nghe và phát âm nhiều lần theo cô. Trong quá trình cho trẻ phát âm chữ cái giáo viên lắng nghe để phát hiện trẻ đọc sai, phát âm sai thì giáo viên 

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_mot_so_bien_phap_giup_tre_tich_cuc_hoat_dong_thong_qua.doc