SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn Làm quen văn học tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ 5-6 tuổi nói riêng, văn học là một loại hình nghệ thuật giúp trẻ phát triển nhân cách toàn diện. Vì vậy, để mục tiêu cho trẻ làm quen văn học đạt hiệu quả cao, người giáo viên cần áp dụng các biện pháp tổ chức hoạt động làm quen văn học một cách linh hoạt, sáng tạo theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Từ đó phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ.
Căn cứ thông tư số 28/2016/T-BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Chương trình Giáo dục mầm non ban hành kèm theo Thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Căn cứ vào thông tư 36/2011/TT-BGDĐT ban hành chương trình bồi dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non.
Căn cứ vào nhiệm vụ trọng tâm trong năm học 2017-2018 của trường Mầm non Hoa Pơ Lang. Bản thân tôi xây dựng kế hoạch, nội dung hoạt động làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi, lớp lá phân hiệu buôn Dur 1 trường Mầm non Hoa Pơ Lang bao gồm:
+ Nghe kể chuyện, đọc thơ, ca dao, đồng dao phù hợp với độ tuổi.
+ Đọc thơ, ca dao, đồng dao và kể chuyện.
+ Làm quen với cách sử dụng sách.
+ Làm quen với việc đọc sách.
Phần mở đầu Lý do chọn đề tài. Trẻ em là thế hệ tương lai của đất nước. Vì vậy, phát triển toàn diện cho trẻ là vấn đề mà những nhà giáo dục cần phải quan tâm. Trẻ mầm non là lứa tuổi đang “học ăn, học nói”, vậy nên việc giúp trẻ hoạt động tích cực trong môn làm quen với tác phẩm văn học đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ đồng thời góp phần quan trọng trong việc giáo dục toàn diện của trẻ. Đọc thơ, đồng dao, ca dao, kể chuyện đó là hoạt động chủ yếu trong chương trình làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ em lứa tuổi mầm non. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động với các tác phẩm văn học thiếu nhi như kể chuyện, nghe kể chuyện, đóng kịch, nghe đọc thơ, đọc thơ, đồng dao, ca dao... có một vai trò vô cùng to lớn trong việc giáo dục toàn diện nhân cách trẻ em cả về đạo đức, trí tuệ và thẩm mĩ. Trẻ em ở độ tuổi mầm non rất hồn nhiên, ngây thơ và nhạy cảm, vì vậy chúng ta không thể giáo dục trẻ bằng những lời thuyết giáo khô khan mà phải bằng những hình tượng nghệ thuật, bằng ngôn ngữ giản dị, trong sáng để khơi gợi, dẫn dắt các em tìm hiểu và khám phá thế giới. Các em phải biết phân biệt cái hay, cái dở; cái cao quý, cái thấp hèn trong cuộc sống thông qua các tác phẩm văn học thiếu nhi. Ngôn ngữ nghệ thuật có ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển tâm hồn, tình cảm, trí tuệ của trẻ, đặc biệt sự nhạy cảm thẩm mĩ, thái độ sáng tạo ngôn ngữ và hội họa. Giáo viên giúp trẻ tích cực hoạt động thông qua làm quen với tác phẩm văn học là để trẻ tập trung nhận rõ rệt sự độc đáo của phong cách nghệ thuật và vẽ đẹp riêng của nội dung, hình thức văn chương. Đây là thế giới mới của cuộc sống thực tại, bao gồm thiên nhiên, xã hội con người được diễn tả, biểu đạt, truyền đạt trong các hình thức đa dạng, độc đáo. Văn học còn giúp cho trẻ có những hiểu biết về thế giới loài vật cỏ cây hoa lá, mọi hiện tượng thiên nhiên vũ trụ mà trẻ nhìn thấy được, cũng như những gì gần gũi trong môi trường sống của trẻ như làng quê, lớp học, phiên chợ, tình làng nghĩa xóm, tình bạn, tình cảm gia đình. Từ đó hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, lòng yêu thiên nhiên, quê hương đất nước, con người... Ở trường mầm non, môn làm quen văn học là một trong những hoạt động giúp trẻ 5 - 6 tuổi phát triển ngôn ngữ. Nhưng trong quá trình tổ chức hoạt động tôi nhận thấy trẻ rất ít hứng thú với hoạt động này, trẻ thường hay làm việc riêng khi cô đang kể chuyện, không nghe hết câu chuyện, không đọc thơ cùng bạn và cô. Bên cạnh đó, trẻ trong lớp đa số là đồng bào dân tộc thiểu số sống ở vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, nên vốn từ Tiếng Việt và khả năng phát âm của trẻ cũng còn một số hạn chế, vì vậy giáo viên cần tìm ra những giải pháp, biện pháp để giúp trẻ tích cực hoạt động thông qua môn làm quen văn học, nhằm tăng thêm vốn từ Tiếng việt cho trẻ đồng bào dân tộc thiểu số, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc... Chính vì vậy, giúp trẻ tích cực hoạt động trong môn làm quen văn học là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển ngôn ngữ và hình thành phát triển nhân cách toàn diện của trẻ. Chính vì những lý do trên, tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực hoạt động thông qua môn làm quen văn học tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang”. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. - Mục tiêu của đề tài là: Một số biện pháp hiệu quả nhất giúp trẻ 5 - 6 tuổi tham gia tích cực hoạt động thông qua môn làm quen văn học tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang. - Nhiệm vụ của đề tài: + Tìm hiểu và nghiên cứu thực trạng, đưa ra các biện pháp sư phạm để cải thiện thực trạng. + Áp dụng một số biện pháp sư phạm trong hoạt động làm quen văn học. 3. Đối tượng nghiên cứu. Giúp trẻ 5- 6 tuổi tích cực tham gia trong hoạt động làm quen văn học. 4. Giới hạn của đề tài. Nội dung nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ tham gia tích cực trong hoạt động làm quen văn học. Đối tượng khảo sát: Học sinh 5- 6 tuổi, lớp lá phân hiệu buôn Dur 1, trường Mầm non Hoa Pơ Lang xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk. Thời gian: Từ tháng 9/2017 đến tháng 2/2018. 5. Phương pháp nghiên cứu. a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận - Phương pháp phân tích – tổng hợp tài liệu; - Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập. b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra; - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục; - Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm. c) Phương pháp thống kê toán học II. Phần nội dung 1. Cơ sở lý luận Làm quen văn học là một hoạt động trong lĩnh vực giáo dục phát triển ngôn ngữ cho trẻ, hoạt động này không những nhằm giúp trẻ hình thành và phát triển các năng lực ngôn ngữ như nghe, nói, tiền đọc và tiền viết, mà còn giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, mở rộng và nâng cao nhận thức, tình cảm, giáo dục lòng nhân ái cho trẻ thơ... Đó là chiếc cầu nối giúp trẻ bước vào thế giới lung linh, huyền ảo, rực rỡ sắc màu của xã hội loài người, hướng tới sự phát triển toàn diện cho trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Tác phẩm văn học thiếu nhi là một nội dung, một phương tiện vô cùng quan trọng trong chương trình giáo dục trẻ. Là loại hình nghệ thuật ngôn từ, văn học có khả năng đi vào lòng người một cách tự nhiên và sâu sắc. Có thể nói, cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là một trong những phương tiện hữu hiệu nhất để hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ em một cách toàn diện; các tác phẩm văn học đem lại cho trẻ thơ cái đẹp, cái cao quý, cái chân, cái thiện. Tuy nhiên, không phải sau khi đọc xong, nghe xong một tác phẩm là ngay lập tức các em có thể trở thành người tốt được mà những ảnh hưởng của văn học tới các em là một quá trình lâu dài và bền bỉ. Nó tác động một cách từ từ, nhưng giá trị nhân văn của nó thì có thể tạo nên sức mạnh, ảnh hưởng sâu sắc tới sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ em. Trẻ được tiếp xúc với các tác phẩm văn học là các em được tiếp xúc với cả một thế giới bao la đầy âm thanh và màu sắc với những hình ảnh đẹp đẽ, sinh động, muôn màu muôn vẻ của thiên nhiên cuộc sống. Từ đó gợi mở trong tâm hồn trẻ những cảm xúc thẩm mĩ và hình thành thị hiếu thẩm mĩ, văn học còn giúp trẻ phát huy trí tưởng tượng phong phú, bay bổng để tự tạo ra cái đẹp hoặc tìm đến và thưởng thức cái đẹp, giáo dục trẻ có lòng nhân ái trong tình yêu thương giữa con người với con người. Văn học còn giúp cho trẻ mở rộng và nâng cao nhận thức về thế giới xung quanh. Những bài thơ, những câu chuyện đã giúp các em mở rộng tầm nhìn và sự hiểu biết về thế giới tự nhiên, thế giới loài vật, thế giới đồ vật..., giúp trẻ biết được tên gọi, những đặc tính, những quan hệ và ý nghĩa của chúng đối với con người. Các tác phẩm văn học còn giúp trẻ mở rộng vốn từ, đặc biệt là từ ngữ nghệ thuật; giúp trẻ phát triển lời nói mạch lạc, nâng cao khả năng biểu đạt, từ đó giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. Vì vậy, hoạt động làm quen với tác phẩm văn học đối với trẻ mầm non là vô cùng cần thiết, đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ chuyên môn, thường xuyên phải trau dồi những kiến thức cơ bản để cảm thụ thật tốt các tác phẩm văn học thì mới có thể truyền dạy cho trẻ được hết những cái hay, cái đẹp của tác phẩm. Cùng với tầm quan trọng của hoạt động làm quen văn học đối với sự phát triển toàn diện của trẻ, thì hình thức tổ chức làm quen văn học như thế nào để phát huy được hết tất cả tính tích cực của trẻ là nội dung mà những nhà giáo dục cần quan tâm. Đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ 5-6 tuổi nói riêng, văn học là một loại hình nghệ thuật giúp trẻ phát triển nhân cách toàn diện. Vì vậy, để mục tiêu cho trẻ làm quen văn học đạt hiệu quả cao, người giáo viên cần áp dụng các biện pháp tổ chức hoạt động làm quen văn học một cách linh hoạt, sáng tạo theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Từ đó phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. Căn cứ thông tư số 28/2016/T-BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Chương trình Giáo dục mầm non ban hành kèm theo Thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Căn cứ vào thông tư 36/2011/TT-BGDĐT ban hành chương trình bồi dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non. Căn cứ vào nhiệm vụ trọng tâm trong năm học 2017-2018 của trường Mầm non Hoa Pơ Lang. Bản thân tôi xây dựng kế hoạch, nội dung hoạt động làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi, lớp lá phân hiệu buôn Dur 1 trường Mầm non Hoa Pơ Lang bao gồm: + Nghe kể chuyện, đọc thơ, ca dao, đồng dao phù hợp với độ tuổi. + Đọc thơ, ca dao, đồng dao và kể chuyện. + Làm quen với cách sử dụng sách. + Làm quen với việc đọc sách. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu Trước khi thực hiện đề tài, trong quá trình giảng dạy nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ về một số trang thiết bị dạy hoạt động làm quen văn học như: ti vi... Trẻ ngoan ngoãn, thích tham gia vào các hoạt động do giáo viên tổ chức. Tổng số học sinh của lớp trong năm học 2017 - 2018 là: 32 trẻ Trong đó: Nữ là 14 cháu Dân tộc là 23 cháu Nữ dân tộc là 10 cháu Giáo viên chủ nhiệm: 2 giáo viên. Trình độ chuyên môn giáo viên: Đạt chuẩn. Trong đó, bản thân tôi có trình độ trên chuẩn. Khảo sát đầu năm: TT Nội dung đánh giá Đạt Chưa đạt Tổng số Tỷ lệ (%) Tổng số Tỷ lệ (%) 1 Trẻ hứng thú, tích cực tham gia giờ học 14/32 43,8 16/32 56,2 2 Trẻ kể lại được câu chuyện 11/32 34,4 21/32 65,6 3 Trẻ học thuộc thơ và đọc diễn cảm 20/32 62,5 12/32 37,5 4 Trẻ đóng vai theo cốt truyện 10/32 31,3 22/32 68,7 5 Trẻ biết cách sử dụng sách và “đọc” sách 13/32 40,6 19/32 59,4 Qua bảng khảo sát trên, trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy trẻ biết tham gia các hoạt động theo hướng dẫn của cô, tuy nhiên trẻ còn thụ động chưa tích cực, chưa hứng thú học thuộc thơ và khi tham gia hoạt động, trẻ chưa hứng thú kể chuyện và đóng kịch, chưa biết cách sử dụng sách đúng quy cách và chưa biết chọn sách để “đọc”. * Ưu điểm: Nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ một số trang thiết bị phục vụ hoạt động làm quen văn học. Trẻ ngoan ngoãn, nhiều trẻ thích tham gia vào các hoạt động do giáo viên tổ chức. Lớp có 2 giáo viên đạt trình độ chuẩn, trong đó bản thân tôi là một giáo viên có trình độ trên chuẩn, được đào tạo bài bản. Bản thân tôi luôn có tâm huyết tận tụy với nghề, luôn có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, quan sát nắm bắt đặc điểm phát triển ngôn ngữ, đặc điểm tâm sinh lý, thói quen của từng trẻ trong lớp. Giáo viên biết khắc phục những khó khăn của nhà trường, nghiên cứu kỹ chương trình và xây dựng nội dung, phương pháp tổ chức giáo dục phù hợp với lứa tuổi của trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm hiện hành. * Tồn tại: Đa số trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin, chỉ biết làm theo hướng dẫn của cô, chưa tích cực hoạt động. Trẻ còn thụ động khi tiếp thu kiến thức, không tự tin trong khi thực hiện các hoạt động làm quen văn học, nhiều trang thiết bị, đồ dùng làm quen văn học còn thiếu thốn. Giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm giảng dạy. Nhiều phụ huynh chưa quan tâm và chưa dành thời gian để phối hợp với giáo viên trong việc cho trẻ làm quen văn học. Một số phụ huynh không biết chữ nên nhận thức chưa sâu, không quan tâm đến việc học tập của trẻ. * Nguyên nhân chủ quan: Một số phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa thật sự hấp dẫn, chưa lôi cuốn thu hút trẻ. Giáo viên chưa nắm bắt kịp thời những đặc điểm phát triển tâm sinh lý của trẻ. Do đặc thù của trường là bán trú nên thời gian để giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi còn hạn chế, đồ dùng dạy học trong hoạt động làm quen văn học chưa phong phú. * Nguyên nhân khách quan: Tuy ở cùng độ tuổi nhưng khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều. Đối tượng học sinh có tới 71,9% học sinh là đồng bào dân tộc thiểu số, sống trong vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, trẻ không được va chạm nhiều với làng xóm, thế giới xung quanh vì vậy đa phần trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin, trẻ còn thụ động trong các hoạt động. Nhiều trẻ vốn từ Tiếng Việt chưa phong phú, chưa tự tin trong giao tiếp. Lớp học có ti vi, tranh ảnh về một số bài thơ, câu chuyện và có kệ để đồ dùng, tuy nhiên cơ sở vật chất nhà trường còn thiếu thốn như: máy tính, các con rối, trang phục đóng kịch, mô hình các câu chuyện, bài thơ... phục vụ cho môn học. Diện tích lớp học chật hẹp, chưa đúng quy định tại Điều lệ trường Mầm non. 100% phụ huynh học sinh làm nghề nông, trình độ học vấn còn thấp, một số phụ huynh không biết chữ, kinh tế còn nhiều khó khăn nên phụ huynh cũng không quan tâm đến việc giáo dục phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Chính vì những bất cập khi tổ chức các hoạt động làm quen văn học, tôi luôn băn khoăn suy nghĩ, tìm tòi, học hỏi để tìm ra những biện pháp giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động làm quen văn học và tôi đã tìm ra một số giải pháp như sau. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp: a. Mục tiêu của giải pháp Xây dựng môi trường thân thiện, đầy đủ về đồ dùng, dụng cụ và một số thiết bị phục vụ hoạt động làm quen văn học. Góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện về mặt thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm- xã hội, thẩm mĩ. Làm cho giờ học sinh động, lôi cuốn thu hút trẻ, giúp trẻ hứng thú, tích cực, chủ động, sáng tạo khi tham gia hoạt động. Giúp trẻ phát triển tốt ngôn ngữ mạch lạc. Trẻ được hoạt động tích cực, biết đọc, kể diễn cảm, biết thể hiện tình cảm khi đọc, kể, cũng như giúp trẻ mạnh dạn tự tin, giao tiếp ứng xử lưu loát hơn. Trẻ biết sáng tạo trong khi kể chuyện như thay đổi tên nhân vật, thay đổi kết thúc, thêm bớt sự kiện... trong một nội dung truyện. Đóng được vai của nhân vật trong câu chuyện. Giúp cho phụ huynh nhận thức được tầm quan trọng, sự cần thiết phải quan tâm đến hoạt động giáo dục làm quen văn học cho trẻ. Giáo viên có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ trong hoạt động làm quen văn học. Lời nói, cử chỉ của giáo viên đúng chuẩn mực hơn. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. Để giúp trẻ tích cực hứng thú trong thực hiện nội dung làm quen văn học, tôi đã thực hiện một số giải pháp, biện pháp cụ thể: * Giải pháp 1: Xây dựng môi trường giúp trẻ hoạt động tích cực thông qua môn làm quen văn học Trẻ mầm non được tiếp xúc với các tác phẩm văn học thông qua môn làm quen văn học, mọi lúc mọi nơi, giờ hoạt động góc, các giờ học khác, qua hoạt động chiều. Vì thế, giáo viên cần tạo môi trường thân thiện gần gũi với trẻ, tạo không khí vui tươi giúp cho trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động làm quen văn học; giúp trẻ có được nhiều cảm xúc và rèn luyện những kĩ năng xã hội cho trẻ. Giáo viên luôn tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên được giao tiếp với bạn bè, cô giáo và mọi người xung quanh, thể hiện mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với những người thân. Khuyến khích trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động cùng cô giáo và các bạn. Trường lớp đảm an toàn, gần gũi với trẻ. Trang trí, sắp xếp lớp học các góc chơi đảm bảo thẩm mĩ, thân thiện, phù hợp với chủ đề giúp trẻ hứng thú tham gia hoạt động. Giáo viên luôn chú ý đến những hành vi, cử chỉ, lời nói, thái độ đối với trẻ, thân thiện, gần gũi với trẻ, chuẩn mực đạo đức đúng tác phong sư phạm để trẻ học tập. Giáo viên chuẩn bị cho trẻ nhiều đồ dùng trực quan mô phỏng lại các tác phẩm văn học như tranh vẽ, con rối, mô hình, hình ảnh... Sử dụng các đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu sẵn có, đa dạng, phong phú, hấp dẫn, gần gũi với trẻ như tre, nứa, lá cây, hộp nhựa, sắt tây, vải vụn, muỗng gỗ, ly nhựa, lõi giấy vệ sinh, len, dây dù, vỏ cây, lá khô để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn học sẽ tạo cho trẻ thêm phần hứng thú tham gia hoạt động, tích cực tương tác và phát triển các kỹ năng. Ví dụ: Kể chuyện “Hai anh em”, giáo viên sử dụng cây tre cắt thành từng đoạn ngắn để làm thành các bộ phận con người, dùng dây dù để kết nối các đoạn tre, dùng len làm tóc, dùng màu nước sơn các đoạn để trang trí trang phục tạo thành con rối tre Dùng lá cây, ống hút, xốp tạo thành ngôi nhà, cây cối... trang trí xây dựng mô hình cho câu chuyện. Làm đồ dùng phục vụ hoạt động kể chuyện “Cây tre trăm đốt” như: dùng vỏ hộp sữa su su cắt đôi thành các đốt tre và ghép lại thành cây tre, lá tre nhựa cắm vào ống mút và dán vào các đốt tre. Sau đó ghép các đốt tre vào với nhau thành cây tre. Dùng xốp cắt thành hình anh nông dân, ông bụt, lão nhà giàu, cô gái... rồi gắn vào xiên cắm vào mô hình. Dùng vải vụn may thành một số trang phục để cho trẻ tham gia đóng kịch như áo, khăn, quần, mũ... Dùng các vật thật như hoa quả, lá cây... cho trẻ quan sát, sờ nắn, ngửi nếm... khi cho trẻ đọc thơ, kể chuyện. Ví dụ: Khi dạy trẻ đọc bài thơ “Rau ngót, rau đay”, giáo viên mang đến lớp bó rau ngót, rau đay cho các cháu trực tiếp quan sát, và mang theo bát canh rau ngót, rau đay nấu với cá tôm cho trẻ nếm thử, để các cháu có thể dễ dàng hình dung: Nấu canh ăn mát Là nắm rau đay Mát ruột mới hay Là mớ rau ngót Muốn có vị ngọt Nấu với cá tôm... Sử dụng các phương tiện nghe nhìn hiện đại như đĩa hình, máy tính, ti vi... thiết kế bài giảng giáo án điện tử tùy vào từng nội dung bài học nhằm tạo sự mới lạ, phong phú trong sự chuẩn bị đồ dùng dạy học. Tuy nhiên cũng không được quá lạm dụng vào công nghệ thông tin trong soạn giảng, nhằm tránh sự nhàm chán. Trong quá trình kể chuyện, đọc thơ cho trẻ nghe thì ngôn ngữ, nét mặt, và cử chỉ, điệu bộ của giáo viên là loại hình “trực quan” sống động nhất, gần gũi nhất đối với trẻ. Khả năng rung cảm, sự hiểu biết tác phẩm của giáo viên sẽ được bộc lộ qua ngôn ngữ, ánh mắt, nét mặt, điệu bộ... và qua đó, giáo viên sẽ là người làm sống dậy các hình tượng trong tác phẩm, thu hút sự chú ý và giúp cho trẻ cảm nhận tác phẩm một cách sâu sắc nhất. Xây dựng góc thư viện có nhiều thể loại sách để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách hiệu quả nhất. Bố trí sắp xếp góc chơi thân thiện, gần gũi như dùng can nhựa cắt ra làm hộp đựng sách, cắt dán vải nỉ, xốp thành hình dáng con vật và trang trí lên hộp đựng sách. Ngoài ra cô có thể sưu tầm những mẫu truyện thiếu nhi có ngoài chương trình cho trẻ đọc và xem. Ở góc học tập, giáo viên cho trẻ cùng bạn làm album tranh truyện. Cho trẻ chỉ vào các bức tranh và kể cho các bạn nghe hoặc cho trẻ sắp xếp những tranh rời và tự kể sáng tạo theo ý tưởng của mình. Ở góc nghệ thuật, giáo viên cho trẻ chơi đóng kịch, làm mũ hình các con vật, nhân vật trong truyện, làm một số trang phục, đồ dùng đồ chơi, các nhân vật, con vật trong các câu chuyện từ các nguyên vật liệu như: ống chỉ, vải vụn, len, quả cầu lông, lõi giấy vệ sinh, xốp pitit... * Giải pháp 2: Giúp trẻ hứng thú, tích cực trong hoạt động làm quen văn học thông qua giờ học văn học, mọi lúc mọi nơi, giờ hoạt động góc, các giờ học khác. * Tạo cho trẻ hứng thú, tích cực trong việc hướng dẫn làm quen văn học thông qua hoạt động có chủ đích. Một giờ dạy môn văn học giáo viên xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động. Trước mỗi tiết dạy giáo viên phải xác định tác phẩm đó cung cấp kiến thức gì cho trẻ, cần chuẩn bị đồ dùng gì, dẫn dắt giới thiệu bài như thế nào để lôi cuốn hấp dẫn thu hút trẻ tham gia vào hoạt động. Để tạo cho trẻ sự tò mò, thu hút trẻ tham gia vào hoạt động giáo viên dẫn dắt bằng cách tổ chức một trò chơi nhỏ, hoặc sử dụng bài hát, câu đố, tình huống... Ví dụ: Dạy kể chuyện “Cáo, thỏ và gà trống”, giáo viên tạo tình huống cho trẻ nghe tiếng khóc bằng cách sử dụng hiệu ứng trên powerpoint rồi cho trẻ đoán xem đó là tiếng khóc của ai, sau đó cho trẻ xem hình ảnh chú Thỏ đang ngồi khóc. Để biết được vì sao Thỏ lại khóc thì hôm nay cô và các con cùng đi tìm hiểu nội dung câu chuyện “Cáo, thỏ và gà trống” nhé! Giáo viên lựa chọn các tác phẩm văn học cho trẻ nghe trong một năm học phải khác nhau về nội dung, hình thức và thể loại. Cần tuyển chọn tác phẩm chứa đựng tính nhân đạo, đi sâu vào thế giới tình cảm của trẻ, có hình ảnh vừa sức (phù hợp) với trẻ em. Các tác phẩm nghe kể phải phong phú, không bó hẹp trong chương trình quy định. Giáo viên nên lựa chọn những tác phẩm văn học mới, trẻ chưa hề được nghe thì trẻ sẽ có sự hứng thú, tò mò và muốn khám phá. Với các bài thơ, câu chuyện quen thuộc thì trẻ có thể hòa nhập với bài ngay bằng
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_giup_tre_5_6_tuoi_tich_cuc_hoat_dong_t.doc