Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi

Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi

Đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nói riêng, hoạt động vui chơi có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách toàn diện phù hợp độ tuổi. Với vai trò là hoạt động chủ đạo, hoạt động vui chơi làm thỏa mãn nhu cầu nhận thức, ngôn ngữ, vận động, nhu cầu thẩm mỹ, đặc biệt làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm và hình thành các mối quan hệ xã hội được phản ánh trong các hoạt động ở trường mầm non và các mối quan hệ gần gũi trẻ.

Trò chơi dân gian là một trong những nội dung thú vị của hoạt động vui chơi trong chương trình giáo dục mầm non. Trẻ đặc biệt hứng thú khi được tiếp cận với trò chơi dân gian bởi lẽ trò chơi dân gian chứa đựng trong đó những kiến thức đa dạng về thiên nhiên và cuộc sống xã hội phong phú, mang đến cho trẻ nguồn cảm xúc vô tận về thế giới muôn vẻ xung quanh, kích thích niềm đam mê hoạt động tìm hiểu, khám phá bằng những hành động cụ thể, lôi cuốn trẻ vào các thao tác, vận động, hoạt động trãi nghiệm thông qua các thao tác, hành động, vận động tích cực thể hiện nội dung của các trò chơi qua đó mở rộng kiến thức, cung cấp vốn từ làm giàu vốn ngôn ngữ cho trẻ. Những tình huống hấp dẫn khi chơi trò chơi dân gian giúp trẻ làm quen với cách giải quyết vấn đề cụ thể kích thích tư duy phát triển.

 Vận động tích cực là bản chất của trò chơi dân gian, trong khi chơi trẻ bắt chước, mô phỏng bằng những thao tác, hành động, vận động như chạy, nhảy, leo, trèo, bò, trườn đồng thời biết định hướng trong vận động qua đó phát triển tốt nhất thể lực cho trẻ.

 

doc 14 trang thuychi01 15973
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
	Đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nói riêng, hoạt động vui chơi có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách toàn diện phù hợp độ tuổi. Với vai trò là hoạt động chủ đạo, hoạt động vui chơi làm thỏa mãn nhu cầu nhận thức, ngôn ngữ, vận động, nhu cầu thẩm mỹ, đặc biệt làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm và hình thành các mối quan hệ xã hội được phản ánh trong các hoạt động ở trường mầm non và các mối quan hệ gần gũi trẻ.
Trò chơi dân gian là một trong những nội dung thú vị của hoạt động vui chơi trong chương trình giáo dục mầm non. Trẻ đặc biệt hứng thú khi được tiếp cận với trò chơi dân gian bởi lẽ trò chơi dân gian chứa đựng trong đó những kiến thức đa dạng về thiên nhiên và cuộc sống xã hội phong phú, mang đến cho trẻ nguồn cảm xúc vô tận về thế giới muôn vẻ xung quanh, kích thích niềm đam mê hoạt động tìm hiểu, khám phá bằng những hành động cụ thể, lôi cuốn trẻ vào các thao tác, vận động, hoạt động trãi nghiệm thông qua các thao tác, hành động, vận động tích cực thể hiện nội dung của các trò chơi qua đó mở rộng kiến thức, cung cấp vốn từ làm giàu vốn ngôn ngữ cho trẻ. Những tình huống hấp dẫn khi chơi trò chơi dân gian giúp trẻ làm quen với cách giải quyết vấn đề cụ thể kích thích tư duy phát triển.
	Vận động tích cực là bản chất của trò chơi dân gian, trong khi chơi trẻ bắt chước, mô phỏng bằng những thao tác, hành động, vận động như chạy, nhảy, leo, trèo, bò, trườn đồng thời biết định hướng trong vận động qua đó phát triển tốt nhất thể lực cho trẻ. 
Những mối quan hệ xã hội phản ánh trong trò chơi làm nảy sinh những cảm xúc, những rung cảm ở trẻ từ đó mà hình thành và phát triển ở trẻ tình cảm thẩm mỹ trong sáng, đẹp đẽ giúp trẻ nhìn nhận thế giới xung quanh bằng cái nhìn trẻ thơ hồn nhiên, tươi tắn là cơ sở phát triển óc thẩm mỹ. Những dấu ấn đó sẽ theo suốt cuộc đời bé góp phần hình thành và phát triển nhân cách toàn diện phù hợp tuổi mầm non. Tuy nhiên không phải lúc nào trò chơi dân gian cũng được quan tâm, lưu ý để có thể thỏa mãn tốt nhất nhu cầu học bằng chơi, chơi mà học của trẻ. Thực tế ở trường Mầm non hiện nay việc đầu tư khai thác tác dụng giáo dục của trò chơi dân gian còn nhiều hạn chế. Nhiều khi giáo viên chưa dành thời gian để đầu tư, tìm hiểu, tận dụng, khai thác mặt tích cực của loại hình trò chơi này vì vậy việc tổ chức cho trẻ chơi còn chiếu lệ, đưa vào cho có nội dung, chưa chú ý sử dụng các biện pháp gây hứng thú cho trẻ. Nội dung trò chơi nhàm chán, lặp đi lặp lại, thiếu sự đa dạng về nội dung, hình thức và phương thức thực hiện. Với những lý do đó mà chất lượng, hiệu quả chưa đáp ứng được yêu cầu thực tại. Để khắc phục hiện trạng này, năm học 2016-2017 tôi mạnh dạn lựa chọn “Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi”. Nhằm cải thiện tình hình thực tiễn góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục ở trường Mầm non.
2. Mục đích của việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non
	Tổ chức các trò chơi dân gian bằng các biện pháp tác động tích cực nhằm thỏa mãn nhu cầu hoạt động của trẻ, góp phần tích cực vào việc cung cấp kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành thái độ hành vi đúng đắn cho trẻ ngay từ tuổi mầm non xây dựng cơ sở ban đầu của nhân cách trẻ, chuẩn bị tâm thế tốt nhất cho trẻ vào lớp 1 một cách thuận lợi đồng thời giúp trẻ tiếp cận với những giá trị văn hóa truyền thống đã được đúc kết từ bao đời được phản ánh trong trò chơi dân gian từ đó nuôi dưỡng tình yêu quê hương, đất nước, con người Việt Nam, biết trân trọng, giữ gìn và bảo vệ những giá trị truyền thống đó bằng những việc làm vừa sức phù hợp độ tuổi là mục đích mà cá nhân tôi hướng tới. 
3. Đối tượng nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên tôi đã thiến hành các biện pháp tổ chức trò chơi dân gian trên đối tượng trẻ 5-6 tuổi. Đó là các biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ nhằm kích thích hứng thú thu hút sự chú ý lôi cuốn trẻ tham gia tự giác, tích cực vào hoạt động chơi, là việc lựa chọn các trò chơi phù hợp, vừa sức trẻ, là việc tạo đồ dùng đồ chơi và sử dụng chúng trong tổ chức trò chơi cho trẻ một cách khoa học vừa sức, tiện sử dụng khuyến khích trẻ hoạt động, khai thác đa dạng các loại trò chơi dân gian, đồng thời quan tâm đến việc lựa chọn địa điểm tổ chức các trò chơi thuận tiện và hiệu quả, lồng ghép, tích hợp trò chơi dân gian vào các hoạt động giáo dục hàng ngày, động viên, khuyến khích tất cả các trẻ cùng tham gia vào trò chơi. Điều quan trọng là coi trọng việc phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của trò chơi dân gian giúp trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động trãi nghiệm ứng xử có văn hóa ở trường mầm non.
4. Phương pháp thực hiện
Để tổ chức tốt có hiệu quả trò chơi dân gian cho trẻ 5-6 tuổi tôi đã sử dụng các phương pháp cụ thể sau đây:
- Nghiên cứu kỹ nội dung chương trình, xác định mục tiêu, yêu cầu cần đạt, xây dựng kế hoạch tổ chức trò chơi cho trẻ phù hợp độ tuổi, phù hợp chủ đề, chủ điểm, nắm vững các phương pháp và biện pháp thực hiện.
- Quan sát phân tích kết quả quan sát, đánh giá thực trạng một cách chính xác, thu thập những thông tin cần thiết làm cơ sở để đánh giá kết quả sau thực nghiệm.
- Tổ chức thực hành các trò chơi dân gian phù hợp và vừa sức trẻ.
- Thống kê đầy đủ số liệu cần thiết, xử lý chính xác các số liệu để đánh giá đầy đủ, xác thực, khách quan những vấn đề nêu ra.
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC TRÒ CHƠI DÂN GIAN CHO TRẺ 5-6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON
1. Cơ sở lý luận
Như chúng ta đã biết, vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mầm non. Trẻ em không chỉ cần được chăm sóc sức khoẻ, được học tập, mà quan trọng nhất trẻ cần phải được thoả mãn nhu cầu vui chơi. Xuất phát từ vai trò quan trọng của hoạt động vui chơi đối với trẻ em cũng như những mong muốn và nhu cầu được tham gia hoạt động này, tôi thấy việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết và rất có ý nghĩa. 
Trò chơi dân gian là một trong những di sản văn hoá quý báu của dân tộc. Nó được kết thành từ quá trình lao động và sinh hoạt, trong đó tích tụ cả trí tuệ và niềm vui sống của bao thế hệ người Việt xưa. Đặc biệt đối với trẻ em, trò chơi dân gian và những chức năng đặc biệt của nó đã mang lại cho trẻ nhiều điều thú vị và bổ ích, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, quyền được chia sẻ niềm vui của các bé với bạn bè, cộng đồng. Trò chơi dân gian giúp trẻ nhìn nhận thế giới xung quanh tươi đẹp hơn và rộng mở hơn, tuổi thơ của các em sẽ trở thành những kỉ niệm quý báu theo suốt cuộc đời làm phong phú nguồn cảm xúc và trí tuệ cho các bé. Chính vì vậy, trò chơi dân gian rất cần thiết được lựa chọn, giới thiệu trong nhà trường tuỳ theo lứa tuổi của trẻ. Đúng như PGS. TS Nguyễn Văn Huy, giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đã nói: “Cuộc sống đối với trẻ em không thể thiếu những trò chơi. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả nền văn hoá dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi dân gian không chỉ chắp cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy, sáng tạo, mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Ngày nay, các em ở một xã hội công nghiệp, chỉ quen với máy móc và không có khoảng thời gian chơi cũng là một thiệt thòi. Thiệt thòi hơn khi các em không được làm quen và chơi những trò chơi dân gian của thiếu nhi ngày trước - đang ngày càng bị mai một và quên lãng, không chỉ có ở các thành phố mà còn ở cả các vùng quê. Vì thế, giúp các em hiểu và quay về nguồn với các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết”.
Đối với trẻ mầm non, hoạt động vui chơi giúp trẻ phát triển thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm quan hệ xã hội và thẩm mỹ một cách hiệu quả nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Chính vì vậy, giáo viên cần tổ chức tốt cho trẻ chơi các trò chơi nói chung và trò chơi dân gian nói riêng. Năm học 2008 - 2009, Bộ giáo dục và đào tạo phát động phong trào: “Xây dựng trường học thân thiện - Học sinh tích cực” trò chơi dân gian là một trong những nội dung thiết thực. Đây là điều kiện thuận lợi giúp giáo viên hoàn thiện nội dung chương trình giáo dục mầm non nhằm không ngừng cải thiện và nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. 
2. Thực trạng việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ ở trường Mầm non hiện nay
Thực trạng tổ chức trò chơi dân gian ở trường mầm non hiện nay đã được quan tâm nhiều hơn đến việc lựa chọn, hướng dẫn trò chơi mới, lồng ghép sử dụng trò chơi trong các thời điểm giáo dục hàng ngày, chú trọng đến tác dụng phát triển vận động của các trò chơi song điều đáng nói ở đây là biện pháp và hình thức tổ chức trò chơi còn dập khuôn, máy móc thiếu tính sáng tạo, giáo viên chỉ quan tâm đến tác dụng phát triển vận động của trò chơi mà xem nhẹ những kiến thức, kỹ năng cuộc sống tiềm ẩn trong đó đặc biệt là những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc bao hàm cách ứng xử, những công việc hàng ngày, văn hóa nghề nghiệp, phong tục tập quán của các vùng miền và lối sống có trách nhiệm, trọng tình, trọng nghĩa Cũng từ đó mà chất lượng tổ chức hướng dẫn cho trẻ còn kém hiệu quả, chưa cuốn hút được trẻ tự nguyện, tự giác, tích cực tham gia các trò chơi. Máy móc, dập khuôn trong chuyển tải nội dung hơn thế chưa chú ý sưu tầm, tìm kiếm thậm chí nghĩ ra những trò chơi đáp ứng nhu cầu hoạt động thực tiễn của trẻ phù hợp theo từng chủ đề, chủ điểm, phù hợp tình huống cụ thể ở lớp, ở trường. 
Để có cơ sở đánh giá thực trạng việc tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ ở trường mầm non, tôi đã tiến hành khảo sát trên đối tượng trẻ 5-6 tuổi với các nội dung cụ thể sau đây:
Khảo sát lần 1
Đối tượng trẻ
Số trẻ được đánh giá
Nội dung đánh giá
Kết quả chung
Trẻ biết cách chơi, luật chơi của trò chơi dân gian
Tự nguyện, hứng thú khi tham gia trò chơi
Thể hiện thái độ, hành vi đúng đắn khi tham gia trò chơi
Trẻ 5-6 tuổi
35
Đạt
Chưa đạt
Đạt
Chưa đạt
Đạt
Chưa đạt
Đạt
Chưa đạt
32
3
30
5
29
6
30
5
Tỷ lệ %
91,4
8,5
85,7
14,2
82,8
17,1
85,7
14,2
Để hạn chế đến mức tối đa tỷ lệ trẻ yếu, nâng tỷ lệ tốt khá của trẻ khi chơi trò chơi dân gian nhằm góp phần tích cực vào phát triển thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm - quan hệ xã hội và thẩm mỹ cho trẻ, năm học 2016- 2017 tôi đã tiến hành thực hiện một số biện pháp cụ thể, thiết thực nhằm cải thiện tình hình trên, nâng cao chất lượng, hiệu quả tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục toàn diện của nhà trường.
3. Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi
3.1. Coi trọng việc tạo hứng thú cho trẻ trong việc tổ chức trò chơi dân gian
Tạo hứng thú cho trẻ khiến trẻ hào hứng cùng bạn bè tham gia tích cực vào trò chơi là vấn đề quan trọng. Kết quả của bất kỳ một hoạt động nào thu được đều bắt đầu từ tính tích cực mà điều này có cội nguồn từ niềm hứng khởi, say mê thực hiện.
Đối với trò chơi dân gian, việc khơi nguồn hứng thú của trẻ khi tham gia trò chơi làm thỏa mãn tối đa nhu cầu hoạt động của trẻ sẽ giúp giáo viên đạt kết quả như mong muốn. Trong thực tế giảng dạy ở trường Mầm non, trò chơi dân gian được sử dụng như là một phương tiện giáo dục có hiệu quả nên nó được đan xen trong các hoạt động giáo dục hàng ngày, vào các môn học, các hoạt động khác.
Có nhiều biện pháp kích thích hứng thú cho trẻ, một trong những biện pháp kích thích hứng thú của trẻ có hiệu quả là: 
- Sử dụng đồ dung, đồ chơi làm phương tiện khuyến khích ham muốn của
trẻ tham gia vào trò chơi dân gian một cách tích cực.
Thao tác, hành động, trực tiếp tham gia hoạt động với đồ dùng, đồ chơi là đặc trưng hoạt động của trẻ mầm non, chính vì vậy đồ dùng đồ chơi đẹp mắt, hấp dẫn và được sử dụng đúng lúc đúng chỗ giúp trẻ lĩnh hội những kiến thức, kỹ năng một cách tích cực. Với trò chơi “Đi cầu đi quán”, việc chuẩn bị phương tiện làm cầu chắc chắn, trang trí hấp dẫn, mô hình quán, chợ và những mặt hàng theo lời đồng giao như chú lợn con, gà con xinh xắn, quả dưa hấu, xoang nồi, lược chải đầu hấp dẫn được bầy trong những gian hàng chợ. Cùng với lời đồng giao, trẻ thực hiện vận động đi qua cầu và “mua” những đồ dung, vật dụng ấy về từ đó giúp trẻ hứng thú, tích cực chơi trò chơi cùng bạn bè và yêu cầu thực hiện của cô. Cũng từ đó mà trẻ nhận biết đầy đủ hơn về con vật, đồ vật, các sự vật, sự việc xung quanh làm phong phú vốn từ, rèn luện khả năng phát âm chính xá, rèn luyện kỹ năng, thao tác vận động đúng - tiền đề để phát triển thể chất, vận động. Lời đồng giao phản ánh hiện thực sinh động cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày của cộng đồng người Việt qua đó trẻ lĩnh hội thái độ, hành vi ứng xử có văn hóa một cách tự nguyện, hứng thú.
Cùng với trò chơi ném còn là những quả còn nhiều màu sắc và cột ném có vòng tròn được trang trí đẹp mắt giúp trẻ hứng thú hơn với trò chơi và từ đó trẻ tích cực, tự nguyện tham gia qua đó phát triển ở trẻ khả năng định hướng chính xác để thực hiện thao tác vận động ném góp phần phát triển thể lực cho trẻ. Bộ chuyền (thẻ) đẹp mắt, cùng với lời đồng dao sinh động khuyến khích sự định hướng thực hiện các thao tác chơi chuyền, rèn luyện sự tinh khéo trong vận động, sự nhạy bén của giác quan là cơ sở để trẻ lĩnh hội kiến thức, ngôn ngữ, tư duy.
- Lôi cuốn trẻ vào trò chơi bằng việc bắt chước thao tác, hành động, âm thanh của sự vật hiện tượng được thể hiện trong nội dung trò chơi dân gian
Mỗi sự vật hiện tượng đều có đặc điểm riêng biệt về âm thanh, vận động, các con vật có tiếng kêu riêng biệt, tiếng gà gáy,vịt kêu, tiếng mèo gầm gừ đuổi chuột, tiếng ngựa hí vang, tiếng cối xay, tiếng chày giã gạo, tiếng gió xào xạc đung đưa những khóm cây, những nhành hoa muôn sắc và những thao tác mô phỏng có sức lôi cuốn trẻ lạ lùng. Các trò chơi như mèo đuổi chuột, gà gáy - vịt kêu, trồng nụ- trồng hoa, kéo cưa - lừa xẻ, đua ngựa, giã chày một Đã có sức cuốn hút trẻ một cách lạ kỳ, cũng từ đó trẻ biết cách chơi, luật chơi, tham gia trò chơi một cách hứng thú. Kiến thức, kỹ năng, thái độ hành vi và cách ứng xử có văn hóa cũng dần được hình thành và không biết tự lúc nào văn hóa Việt, cuộc sống và tình cảm người việt được hun đúc tự bao đời bước vào cuộc sống của trẻ. Truyền thống văn hóa dân tộc như mưa lâu thấm dần vào trẻ. Bảo tồn, gìn giữ một trong những nét đẹp văn hóa dân tộc đã đến với trẻ một cách tự nhiên như vậy ngay từ lứa tuổi mầm non, đặc biệt là trẻ 5-6 tuổi. 
3.2. Chú trọng việc lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp từng độ tuổi
Trò chơi dân gian Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ nhỏ. Vì thế, giáo viên nên có sự cân nhắc lựa chọn cho trẻ chơi các trò chơi có luật chơi và cách chơi đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu. Mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý khác nhau. Chính vì thế, các trò chơi cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp với từng độ tuổi.
Trẻ lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé, khả năng chú ý có chủ định còn kém, nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được các trò chơi đơn giản như: “Lộn cầu vồng”, “Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”, “Nu na nu nống”, “Dung dăng dung dẻ”
Trẻ mẫu giáo nhỡ và lớn, khả năng chú ý có chủ định và nhận thức của trẻ đã cao hơn rất nhiều so với lứa tuổi trước. Vì thế, trẻ có thể chơi được các trò chơi dài hơn và khó hơn, đòi hỏi những thao tác, hành động phức tạp hơn, lời đồng giao dài hơn và ít lặp lại như rồng rắn lên mây, mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê, kéo co, nu na nu nống đủ cả 3 phần lời
Khi lựa chọn các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo lớn, tôi thực hiện theo các tiêu chí sau:
- Trò chơi không có độ khó tăng dần song cũng không quá phức tạp.
- Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm.
- Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ.
- Gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ.
- Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp.
Từ những tiêu chí trên, tôi đã lựa chọn các trò chơi sau cho trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi mà tôi chủ nhiệm phù hợp đảm bảo các tiêu chí trên như trò chơi đua ngựa, rồng rắn lên mây, trồng nụ - trồng hoa, dệt vải, thả đỉa ba ba, chơi ô ăn quan, chơi chuyền, chơi chắt, trốn tìm, đếm sao, kéo co, ném còn, cướp cờ  
3.3. Coi trọng việc chuẩn bị đồ dùng đồ chơi và sử dụng chúng một cách khoa học 
Đồ dùng đồ chơi của các trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong phú, mang tính đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của từng trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại đồ dùng đồ chơi tương ứng mà thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành được. Chơi chuyền, đòi hỏi phải có 10 que chuyền và một đồ vật có dạng khối cầu như quả bóng, quả bưởi non, quả cà để trẻ tung, rãi chuyền và bắt, trò chơi ném còn không thể diễn ra nếu thiếu quả còn, cột đứng có vòng để ném quả còn qua - đồ chơi truyền thống của trò chơi đó. Hay đơn giản như trò chơi bịt mắt bắt dê cũng không thể được tổ chức nếu không có dải vải hoặc dải khăn bịt mắt. Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào đó, giáo viên cần tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi cũng như việc có hay không có đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết cho trò chơi.
3.4. Chú trọng đến việc dạy trẻ lời đồng dao ở các trò chơi dân gian mọi lúc mọi nơi 
Đối với trò chơi dân gian, khi chơi trẻ không chỉ thực hiện các vận động của mình mà chúng thường vừa chơi vừa đọc lời đồng dao tương ứng. Các bài đồng dao đó khiến cho không khí chơi vui vẻ, nhộn nhịp hơn. Mặc dù không phải bài đồng dao nào cũng có ý nghĩa, song bài nào cũng phù hợp với tư duy hồn nhiên của trẻ. Khi trẻ chơi “Chi chi chành chành”, lời đồng dao với nhịp điệu vui nhộn khiến trò chơi them hấp dẫn trẻ. Lời đồng dao dường như chẳng có mạch ý nào rõ ràng, nhưng thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành. Cũng như vậy với trò chơi “Rải ranh” là lời đồng dao
 Rải ranh	 Hái ngọn
 	 Bẻ cành 	Chọn đôi
Cùng với lời ca trong trẻo là bàn tay rải những viên sỏi một cách khéo léo, tung viên cái lên, nhặt một hoặc hai viên con dưới đất, rồi lại giơ tay đỡ viên cái vừa rơi xuống.
Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao. Chính vì vậy, tôi thường cho trẻ làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian trước khi hướng dẫn trẻ chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: Hoạt động chiều, hoạt động ngoài trời Khi trẻ đã thuộc lời đồng dao, tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi tương ứng với lời đồng dao đó. Vì thế, trẻ chơi rất hứng thú và tích cực tham gia chơi.
3.5. Chú trọng việc chuẩn bị địa điểm phù hợp để tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ
Mỗi trò chơi dân gian có một cách chơi và luật chơi khác nhau. Có những trò chơi vận động mang tính tập thể rất cao, thường có số lượng người tham gia chơi lớn và đòi hỏi địa điểm chơi phải có diện tích rộng như trò chơi kéo co, rồng rắn lên mây, thả đỉa ba bat, trồng nụ trồng hoa Lại cũng có những trò chơi tĩnh, trẻ hay chơi theo các nhóm nhỏ như trò chơi chi chi chành chành, tập tầm vông, rải ranh”, chơi chuyền, chơi ăn quanVị trí, địa điểm chỉ cần có diện tích vừa phải đủ để trẻ có thể thực hiện trò chơi thuận lợi.
Chính vì vậy, giáo viên cần nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm cho phù hợp trước khi tổ chức cho trẻ chơi. 
3.6. Tổ chức lồng ghép trò chơi dân gian vào các hoạt động một cách phù hợp 
Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Vì thế, hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung được tổ chức nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ được gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển thể chất; hay như ở hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về kinh nghiệm sống và kỹ năng chơi theo nhóm. Giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi dân gian cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động.
Với hoạt động ngoài trời, cần tận dụng không gian rộng và thoáng, giáo viên nên tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát triển thể lực cho trẻ như: Rồng rắn lên mây, bịt mắt bắt dê, nhảy dây, nhảy lò cò
Với hoạt động góc, nên tổ chức cho trẻ các trò chơi có thể chơi theo nhóm nhỏ trong một kh

Tài liệu đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_to_chuc_tro_choi_dan.doc