SKKN Một số biện pháp để nâng cao chất lượng cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen chữ viết
Ngôn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để trẻ mầm non phát triển trí tuệ giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở tiểu học và các cấp học sau này hình thành và phát triển các kỹ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết là rất quan trọng. Đó là nền tảng để trẻ hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận nhiều trí thức mới. Thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, lao động, qua các buổi tham quan, dạo chơi. Cần kích thích trẻ sử dụng tiếng việt một cách thành thạo mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết cách diễn đạt những gì muốn nói một cách rõ ràng, không nói ngọng, không nói lắp.
Tuy nhiên để trẻ nhanh chóng tiếp cận và phát huy tốt các kỹ năng đó thì một điều cần thiết là phải đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức, theo quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” Trong quá trình cho trẻ làm quen với 29 chữ cái mà chúng ta đổi mới hình thức đa dạng, đổi mới phương pháp và thủ thuật lên lớp đó là một trong những con đường hiệu quả nhất. Điều đó đồng nghĩa với việc phải tổ chức nhiều hoạt động khác nhau. Đó là các hoạt động trẻ yêu thích, hứng thú đáp ứng với khả năng tiếp thu của trẻ. Qua đó trẻ được trải nghiệm, tìm tòi, khám phá thể hiện khả năng của mình, cô chỉ là người hướng lái, gợi mở để trẻ tích cực hoạt động.
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HÓA PHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN NGA SƠN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO TRẺ 5 - 6 TUỔI ĐỂ LÀM QUEN CHỮ VIẾT Người thực hiện: Mai Thị Hiên Chức vụ : Giáo Viên Đơn vị công tác : Trường Mầm non Nga Nhân SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn THANH HÓA, NĂM 2019 MỤC LỤC TT Đề mục Trang 1 I. MỞ ĐẦU 1 2 1. Lí do chọn đề tài 1 3 2. Mục đích nghiên cứu 1 4 3. Đối tượng nghiên cứu 2 5 4. Phương pháp nghiên cứu 2 6 II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2 7 1. Cơ sở lí luận 2 8 2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2 9 3. Các giải pháp để tổ chức thực hiện 4 10 3.1: Biện pháp gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động “Làm quen chữ cái” 4 11 3.2: Biện pháp tạo môi trường “Làm quen chữ cái” 7 12 3.3: Biện pháp tổ chức trên hoạt động học: 8 13 3.4: Biện pháp dạy trẻ làm quen với chữ cái qua trò chơi 10 14 3.5: Biện pháp cho trẻ làm quen với chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi. 15 15 3.6: Biện pháp phối hợp với các bậc cha mẹ. 15 16 4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp, nhà trường 16 17 III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 17 18 1. Kết luận 17 19 2. Kiến nghị 17 I. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngôn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để trẻ mầm non phát triển trí tuệ giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở tiểu học và các cấp học sau này hình thành và phát triển các kỹ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết là rất quan trọng. Đó là nền tảng để trẻ hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận nhiều trí thức mới. Thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, lao động, qua các buổi tham quan, dạo chơi. Cần kích thích trẻ sử dụng tiếng việt một cách thành thạo mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết cách diễn đạt những gì muốn nói một cách rõ ràng, không nói ngọng, không nói lắp. Tuy nhiên để trẻ nhanh chóng tiếp cận và phát huy tốt các kỹ năng đó thì một điều cần thiết là phải đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức, theo quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” Trong quá trình cho trẻ làm quen với 29 chữ cái mà chúng ta đổi mới hình thức đa dạng, đổi mới phương pháp và thủ thuật lên lớp đó là một trong những con đường hiệu quả nhất. Điều đó đồng nghĩa với việc phải tổ chức nhiều hoạt động khác nhau. Đó là các hoạt động trẻ yêu thích, hứng thú đáp ứng với khả năng tiếp thu của trẻ. Qua đó trẻ được trải nghiệm, tìm tòi, khám phá thể hiện khả năng của mình, cô chỉ là người hướng lái, gợi mở để trẻ tích cực hoạt động. Là một giáo viên chủ nhiệm lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi (Lớp Hoa Hồng) tại Trường mầm non Nga Nhân. chuyên đề “Làm quen với văn học và chữ viết” Đã tiếp thu nhiều năm nay và đang tiếp tục thực hiện chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Tôi nhận thấy việc nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi làm quen với chữ viết là để hình thành và phát triển kỹ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết cho trẻ, điều này là hết sức quan trọng. Đây cũng chính là nền tảng để trẻ hiểu về thế giới chữ viết và trẻ sẽ có kiến thức vững chắc bước sang trường tiểu học. Từ những lý do trên mà tôi đã quyết định lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp để nâng cao chất lượng cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen chữ viết”, với mong muốn góp một phần nhỏ bé tri thức của mình trong việc nâng cao hiệu quả cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen với chữ viết tại trường mầm non Nga Nhân. 2. Mục đích nghiên cứu Nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen với chữ viết Nhằm phát triển khả năng làm quen với chữ viết cho trẻ Nâng cao kiến thức, kỹ năng làm quen với chữ viết cho trẻ, khả năng phát triển ngôn ngữ Hình thành và phát triển nhân cách ban đầu cho trẻ. Nhằm nâng cao năng lực cho bản thân 3. Đối tượng nghiên cứu. Đề tài được nghiên cứu tại lớp Hoa Hång 5 – 6 tuổi trường mầm non Nga Nhân 4. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp thống kê, xử lý số liệu. Phương pháp nghiên cứu tài liệu. Phương pháp trực quan minh họa. Phương pháp trò chuyện với trẻ. Phương pháp nêu gương khích lệ. Phương pháp thực hành trải nghiệm. Phương pháp phối kết hợp với cha mẹ, người chăm sóc trẻ II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm - Chúng ta biết rằng hoạt động cho trẻ “Làm quen với chữ cái” không chỉ qua loa đại khái, nhưng tôi nghĩ nếu chúng ta chú trọng ngoài việc dạy cho trẻ làm quen với chữ cái ra thì chúng ta cần thường xuyên tổ chức tốt các trò chơi với chữ cái thì sẽ có một kết quả khả quan trong việc giúp trẻ hoạt động tốt hoạt động này. Như chúng ta đã biết đối với trẻ mầm non, trẻ thích những điều mới lạ và bất ngờ và chính sự “Bất ngờ” này sẽ tạo ra sự tập trung chú ý ở trẻ, tạo sự hứng thú cho trẻ. Trẻ thích tò mò, ham hiểu biết. Thích tìm tòi cái mới lạ, cái gì trẻ cũng muốn hiểu biết, muốn xem nó ra sao? Hình thù như thế nào? Vì vậy những bất ngờ mà cô tạo ra sẽ lôi cuốn trẻ tập trung chú ý hơn, trẻ thích được phán đoán hơn vì ở độ tuổi này trẻ đã phát triển tư duy trừu tượng, ghi nhớ có chủ định tốt 2. Thực trạng của vấn đề: 2.1. Thực trạng của lớp mẫu giáo Hoa Hồng: * Thuận lợi: Qua quá trình triển khai nghiên cứu để thực hiện đề tài bản thân tôi có được những thuận lợi sau: Nhà trường đã được sự quan tâm của các cấp nên đã được xây dựng các phòng học, khuôn viên đảm bảo theo yêu cầu của ngành. Đội ngũ cán bộ giáo viên có trình độ năng lực vững vàng, nhiệt tình chịu khó trong công việc Lớp luôn luôn được sự quan tâm của Ban Giám hiệu nhà trường, ban đại diện cha mẹ học sinh. Bản thân tôi là giáo viên có nhiều năm dạy lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi đã đạt giáo viên giỏi cấp huyện nhiều năm, luôn có tinh thần yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình, năng động, có nhiều sáng tạo khi tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ Lớp được trang bị đầy đủ trang thiết bị để phục vụ cho việc chăm sóc giáo dục trẻ Các cháu ngoan, thông minh, nhanh nhẹn và các cháu cùng một độ tuổi nên khả năng tiếp thu tốt các nội dung, kiến thức mà cô cung cấp. Đa số cha mẹ trẻ luôn quan tâm đến việc học của con em mình, cùng phối kết hợp chặt chẽ với cô về nội dung phương pháp dạy các cháu đạt kết quả * Khó khăn: Trong quá trình thực hiện đề tài bản thân tôi cũng gặp những khó khăn đó là Một số cháu còn nói lắp, nhận thức và khả năng tiếp thu bài của một số trẻ còn hạn chế. Khả năng làm đồ dùng đồ chơi của bản thân chưa được sáng tạo. Bên cạnh đó cha mẹ trẻ chủ yếu là làm nông nghiệp nên chưa nhận thức được hết tầm quan trọng việc học của trẻ. Còn xem nhẹ việc học ở độ tuổi này. Cho con nghỉ học còn tuỳ tiện, chưa chịu khó dạy thêm cho con ở nhà. Một số cha mẹ lại nôn nóng trong việc học chữ của con em mình nên đã dạy tập viết, dạy con ghép chữ, dạy con đánh vần dẫn đến việc tiếp thu bài không còn hứng thú, trẻ tỏ ra kiêu căng vì mình đã biết rồi nên không còn chú ý đến hoạt động, còn khi viết do cha mẹ dạy trước ở nhà nên viết sai nét chữ cho trẻ. Những thực trạng trên gây khó khăn trong việc truyền thụ kiến thức của cô và khả năng tiếp thu của trẻ đó là sự bất cập giữa gia đình và nhà trường. 2.2. Kết quả khảo sát đầu năm của lớp tôi như sau: Từ những khó khăn thực tế như trên bản thân tôi rất lo lắng và trăn trở, tôi đã khảo sát chất lượng đầu năm học để đánh giá mức độ nhận thức, khả năng tiếp thu bài của trẻ và kết quả cụ thể như sau. Bảng 1 khảo sát chất lượng đầu năm: Số trẻ được khảo sát 39 cháu Nội dung Đạt Chưa đạt Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % Trẻ nhận biết và phát âm đúng 29 75 10 25 Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tô đúng tư thế 24 62 15 38 Trẻ tô, viết đúng chữ cái 27 69 12 31 Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động làm quen chữ cái 29 75 10 25 Biết cách cầm sách, mở sách đúng quy trình 27 67 13 33 Nhìn vào bảng khảo sát trên tôi thấy số trẻ nhận biết và phát âm đúng còn thấp, khả năng diễn đạt của trẻ chưa thành thạo, tỉ lệ trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động còn thấp, một số trẻ chưa biết cách cầm sách, mở sánh, ngồi đúng tư thế chưa cao. Vì vậy tôi đã suy nghĩ làm thế nào để có những biện pháp hữu hiệu nhất trong việc thực hiện nâng cao hiệu quả cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi làm quen với chữ viết đạt hiệu quả cao trong năm học nên tôi đã quyết định áp dụng một số biện pháp vào trong quá trình thực hiện đề tài như sau. 3. Các biện pháp để tổ chức thực hiện: 3.1. Biện pháp gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động “Làm quen chữ cái” Như chúng ta đã biết, trẻ em là một thực thể tự nhiên, giáo dục bắt đầu từ đứa trẻ, trẻ là trung tâm của mọi hoạt động. Muốn đạt được mục tiêu đó trước tiên tôi phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ ở đây sự tập trung chú ý chưa bền vững, trẻ thích những cái đẹp, mới lạ có hấp dẫn cao, nên việc gây hứng thú cho trẻ ở hoạt động này lại càng quan trọng hơn bởi tính chất cứng nhắc và khô khan có phần “Kỷ luật”. Nếu như cô giáo cứ ép buộc trẻ ngồi học một cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một hoạt động không có sáng tạo, rập khuôn chưa có hình thức đổi mới còn theo phương pháp cũ dẫn đến trẻ uể oải trong hoạt động phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp thu bài hạn chế. Và tôi đã tìm ra một số giải pháp gây sự hứng thú cho trẻ đó là: Trước hết là chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cho cô và trẻ vì đồ dùng rất cần thiết, trẻ mẫu giáo suy nghĩ bằng hình thức tư duy hình tượng, tư duy gắn liền với tình cảm. Trẻ ghi nhớ những gì gây ấn tượng mạnh, một câu chuyện hấp dẫn hay một bức tranh đẹp mới lạ. Chính vì thế, khi dạy hoạt động “Làm quen chữ cái” tôi cho rằng: Đồ dùng trực quan là yếu tố đầu tiên yêu cầu điểm đặc biệt phải bảo đảm an toàn. Bước đầu trẻ được làm quen với từng chữ cái có trong nhóm chữ và trẻ được lần lượt làm quen các chữ qua vật chất, tranh ảnh mà trong đó có chứa một chữ cái mà chúng ta định cho trẻ làm quen. Ví dụ: Chủ đề phương tiện giao thông Hoạt động dạy trẻ làm quen với chữ g, y. Trước phần ổn định tổ chức và gây hứng thú tôi đã cho cả lớp đọc bài thư thơ "Cô dạy con". "Mẹ, Mẹ ơi cô dạy Bài phương tiện giao thông Máy bay bay đường không Ô tô chạy đường bộ Tàu thuyền ca nô đó Là đường thuỷ mẹ ơi ....” Qua đó, trẻ tri giác và hiểu rõ hơn về phương tiện giao thông và đặc biệt là được đọc và làm quen từng chữ cái, tiếp đến tôi đưa bức tranh vẽ về nhà ga, hỏi bức tranh này vẽ về cái gì? (Nhà ga). Trong nhà ga có những dòng người qua lại đón khách, trả khách. Qua bức tranh trẻ hiểu rõ hơn và tăng thêm tính tò mò hấp dẫn. Sau đó cô giới thiệu dưới bức tranh có từ “Nhà ga” bạn nào hãy lên chỉ những chữ cái đã được học và cô cho trẻ làm quen với chữ “g”. Tiếp đến chữ “y” cô hỏi trẻ: Ngoài tầu hoả ra thì còn có phương tiện giao thông gì nữa? Trả lời: “Máy bay”. Cô và trẻ cùng đàm thoại về máy bay dùng để làm gì? Bay ở đâu? Cô đưa máy bay nhựa ra cho trẻ quan sát, đàm thoại và hỏi: Ai có thể lên rút cho cô 2 chữ cái giống nhau trong từ “Máy bay” và trẻ lên rút chữ “y”. Hoặc là để chuẩn bị cho trò chơi ở hoạt động 2 lúc ngoài trời tôi cùng trẻ trò chuyện về trò chơi “Các phương tiện giao thông vào bến”. Tôi huy động trẻ sưu tầm bìa catton, tranh ảnh, hoạ báo về các phương tiện như: Máy bay, đoàn tàu, ôtô, thuyền buồm. Hướng dẫn trẻ cắt sát mép các hình ảnh đó. Khi vào trò chơi cô giới thiệu các bến và phương tiện giao thông nào thì phải vào bến được làm quen tìm tòi cắt dán sẽ tạo cho sự khéo léo của đôi tay và thuận lợi trong việc viết chữ, dán các chữ cái lên các phương tiện giao thông, trẻ hứng thú hơn với chính đồ dùng mình làm ra. Ví dụ khác: Với Chủ đề mùa xuân với hoạt động “Làm quen chữ cái” i, m, n? Tôi cho trẻ sưu tầm hoa khô, lá khô, các loại hột, hạt. Những vật liệu đó đều phải chứa các chữ cái l, m, n như: Lá na, hạt mơ. Cô và trẻ cùng phết vào sao cho tương ứng với màu lá, màu hạt. Với cách làm đồ dùng, đồ chơi như vậy tôi thấy có những hiệu quả đáng kể. Trước hết là giảm sự đầu tư của nhà trường cũng như giáo viên trong điều kiện kinh tế eo hẹp và cái được lớn nhất ở đây là trẻ có hứng thú khi tham gia làm đồ dùng cho hoạt động, trẻ sôi nổi hơn vì mình đã tích cực hoạt động. Kết quả từ việc cô và trẻ cùng chuẩn bị làm đồ dùng học tập, tôi thấy trẻ hứng thú hơn vào hoạt động, bản thân cô giáo lên lớp tự tin hơn, gần gũi với trẻ hơn. (Hình ảnh gây hứng thú khi tổ chức hoạt động LQCC u ư) 3.2. Biện pháp tạo môi trường “Làm quen chữ cái” Với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lại đẹp mắt, hấp dẫn là gây được sự chú ý của trẻ. Vì thế, việc tạo môi trường “Làm quen chữ cái” trong lớp học rất cần thiết để làm nổi bật hoạt động và chuyên đề. Hàng ngày vào những lúc vui chơi hay rãnh rỗi tôi và trẻ thường cắt dán chữ cái, các loại quả hay con vật để trang trí theo chủ đề. Ví dụ: Phía trên khoảng tường rộng tôi dán chữ “Bé cùng làm quen chữ cái” và tôi lựa chọn cắt dán để phù hợp với chủ đề. Như chủ đề thực vật thì tôi cắt bìa thành cây to sau đó cho trẻ vẽ cắt dán hoặc sưu tầm hoạ báo, tranh ảnh về các loại lá, hột, hạt. Sau đó cho trẻ cắt các chữ cái l, m, n, (trong hủ đề thế giới thực vật) cho trẻ dán chữ dưới các loại hột, hạt hay tranh ảnh theo sự hướng dẫn của cô giáo như lá thì dán chữ l, mận thì dán chữ m, hạt na thì dán chữ n. Hoặc cô giáo vẽ các hình ảnh về vừơn hoa cúc mùa thu trong bài thơ “Hoa cúc vàng” cô giáo viết chữ in thường hết cả bài thơ nhưng những chữ cái cô định cho trẻ làm quen l, m, n thì cô tô với màu sắc khác nổi bật để trẻ dễ nhận thấy. Và những hình ảnh đó tôi thường thay đổi để phù hợp với chủ đề. Không những ở góc bé cùng “Làm quen chữ cái” mà xung quanh lớp tôi đều viết tiếng và tư tương ứng, như hộp đựng hoa lá, rổ đựng hình, viết tên các đồ dùng vào nhãn và dán vào. Treo xung quanh lớp một cụm từ như bảng thời tiết, bé lên lớp, tên của trẻ, tất cả những cái đó đều phải vừa tầm nhìn với trẻ. Hoặc có những tranh vẽ của trẻ được viết tên trẻ vào phía trái, làm như thế trẻ được sử dụng ngay trên hoạt động “Làm quen chữ cái”, trẻ học đến nhóm chữ cái gì, tôi cho trẻ tìm xung quanh lớp nhóm chữ cái đó, phía dưới tôi đặt giá để dựng đồ dùng phục vụ chữ cái, đồ dùng của cô và trẻ như bút chì màu, vở tập tô, ngoài ra còn có đồ dùng phục vụ cho buổi chơi như mũ có gắn chữ, hoa lá, hột hạt, chữ cái rời. (Hình ảnh môi trường học chữ của lớp) 3.3. Biện pháp tổ chức trên hoạt động học: Hình thức cho trẻ làm quen với chữ cái thông qua hoạt động học là hình thức cơ bản và chủ yếu, vì nó thực hiện được mục đích của văn học. Kiến thức mà trẻ thu nhận được có hệ thống lôgíc. Để hoạt động đi vào tâm hồn trẻ một cách sống động, không khô khan, cứng nhắc thì điều điều đầu tiên là cô giáo thực sự phải có một tài nghệ dẫn dắt. Hoạt động học làm quen với chữ cái đưa thế giới chữ viết đến với trẻ bằng nhiều phương pháp, hình thức khác nhau. Các phương pháp, hình thức đó gắn liền với nhau một cách chặt chẽ. Mỗi phương pháp, hình thức đều có ưu thế và hạn chế nhất định. Vì vậy khi dạy trẻ làm quen với chữ cái cô giáo cần lựa chọn các phương pháp, hình thức phù hợp với yêu cầu của từng hoạt động, để thu hút sự tập trung chú ý tạo hứng thú của trẻ trong hoạt động, giúp cho hoạt động đạt hiệu quả cao. Muốn vậy cô giáo phải: - Lấy trẻ làm trung tâm. - Phát huy tính tích cực của trẻ. - Trẻ được thực hành trải nghiệm nhiều hơn - Dạy trẻ theo hướng lồng ghép tích hợp. Một yêu cầu đặt ra đối với giáo viên khi cho trẻ “Làm quen chữ cái” là các kiến thức khi truyền thụ đến trẻ phải hết sức ngắn gọn, tuyệt đối tránh hình thức, rập khuôn, luôn sáng tạo đổi mới vì thế trước khi dạy hoạt động “Làm quen chữ cái” tôi phải chuẩn bị đồ dùng, soạn bài và nghiên cứu kỹ bài soạn. Nắm rõ yêu cầu của bài dạy chọn trò chơi phù hợp với nguyên tắc động -Tĩnh phù hợp với chủ đề. Đặc biệt là trẻ phải được trải nghiệm nhiều hơn Ngoài ra, để tạo hứng thú thì cô phải có nghệ thuật lên lớp ngôn ngữ diễn đạt ngắn gọn để hấp dẫn trẻ vào hoạt động. Trước khi vào bài tôi thường kể chuyện (dựa trên Chủ đề) hoặc sáng tác thơ, vè hay những trò chơi luôn cuốn hút trẻ vào thực tế để trẻ dễ nhớ, dễ hiểu tránh gò bó. Ví dụ: Cho trẻ làm quen với chữ b, d, đ Chủ đề "Mùa xuân" tôi giới thiệu: Hôm nay chúng mình tổ chức hội hoa xuân, các loài hoa về dự hội rất là đông đủ. Nào chúng mình cùng xem có những loài hoa gì? (Trẻ đi và hát bài "Màu hoa" sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù dung, hoa cánh bướm, lần lượt đưa từng tranh ra cho trẻ xem tranh hoa bướm và trẻ làm quen với chữ d). (Hình ảnh hoạt động dạy trẻ học LQCC băng CNTT) 3.4. Biện pháp dạy trẻ làm quen với chữ cái qua trò chơi Dựa vào đặc điểm của trẻ mẫu giáo là hay bắt chước và dạy nói cho trẻ dựa trên hình thức nói theo cô, trẻ chưa biết phân tích cách cấu tạo về âm. Do đó có nhiều lỗi phát âm trong tiếng việt. Chính vì vậy cô giáo cần xây dựng các trò chơi luyện phát âm đúng các âm phù hợp. Ví dụ: Các trò chơi “Bắt chước tiếng kêu của các con vật” để rèn luyện phát âm cho trẻ như: Gà con kêu “Chiếp chiếp”, ếch kêu “Ộp ộp”, vịt con kêu “Vít vít”. Để trẻ phát âm theo cô một cách tự nhiên và cô không cần phải giải quyết cho trẻ cách khép môi, bật hơi. Trò chơi cũng không thể thiếu trong hoạt động này tôi lựa chọn trò chơi cho phù hợp với bài hát “Màu hoa” sau đó kể tên “Hoa Hồng, Hoa Đào, Hoa Phù Dung, Hoa Cánh Bướm”. Lần lượt tôi đưa từng tranh cho trẻ xem tranh Hoa Bướm và trẻ làm quen với chữ b. Hoa Phù Dung để trẻ được làm quen với chữ d và Hoa Đào được làm quen với chữ đ. Tôi lựa chọn trò chơi cho phù hợp với chủ đề có những trò chơi như Tìm chữ cái trong câu đố. Đi chợ tết. Tổ chức tìm tên các loại hoa có chứa chữ cái vừa học. Gạch chân chữ cái, nối đúng theo yêu cầu * Cách hướng dẫn trò chơi: Cô giới thiệu mùa xuân đến các ông Đồ thường làm gì? Các con có muốn viết chữ giống ông Đồ không? Cô cho 8 trẻ đứng thành 2 hàng đợi cô chuẩn bị 2 câu đối có các chữ b, d, đ khi nghe hiệu lệnh 2 đội lên gạch chân những chữ cái cô vừa nêu, thời gian quy định là một bài hát mùa xuân lúc nào hát xong và kết thúc trò chơi. Sau đó cô cho nhiều chữ cái và đúng với yêu cầu. Khi chuyển tiếp sang trò chơi thứ hai đó là trò chơi “Đi chợ tết”(Tất cả các trẻ đều được chơi). Trước ngày tết bố mẹ các con thường làm gì? (Trẻ nghĩ ngay đến trang hoàng nhà cửa và đi sắm tết) cô chuẩn bị các gói có các loại hoa quả bánh kẹo ở trên, mỗi thứ đều gắn các chữ cái b, d, đ. Cô phát cho trẻ mỗi cái giỏ nói nào chúng mình cùng đi chợ tết. Tổ 1 hãy mua những món hàng có chữ b, đó là những thứ gì? Trẻ nói bánh quy, bánh chưng, bánh bèo. Tổ thứ 2 mua những món hàng có chữ cái d, đó là những thứ gì? quả dừa, quả dứa. Tổ thứ 3 mua những món hàng chứa chữ cái đ. Khi mua hàng xong trẻ phải nói được đó là loại gì? và có chữ cái gì? các tổ kiểm tra lẫn nhau và đọc to chữ cái. Đến trò chơi tìm tên các loại hoa có chữa chữ cái b, d, đ “Mùa xuân đến cho chúng mình được đi chơi ở những đâu”? (Được đi xem pháo hoa, đi công viên) trong công viên có rất nhiều loại hoa bây giờ cô cho các con đọc bài “Rềnh rềnh ràng ràng” đến các loại hoa nào các con đoán hoa đó và giơ tranh lô tô đọc to chữ cái chúng mình vừa học. Ví dụ: Rềnh rềnh ràng ràng Tìm các loài hoa Hoa gì ngoài Bắc Cánh nhỏ màu hồng Cùng vui đón tết. Trẻ giơ lô tô hoa đào và nói hoa đào có chữ đ. Cứ như thế cô đọc cho trẻ đoán chữ b, d sau đó cho trẻ đọc và từng nhóm bạn đối nhau. Hay với Chủ đề “Trường mầm non” với nhóm chữ cái O, Ô, Ơ vào bài tôi kể cho trẻ nghe câu chuyện “Vịt con trong ngày khai trường” sau đó hỏi trẻ, ngày đầu tiên đến lớp Vịt con chuẩn bị trong cặp được những gì? Trẻ nói bảng con, vở, hộp màu. Tôi cho trẻ làm quen chữ O qua từ “bảng con” khi Vịt con viết trên bảng đã thành thạo cô giáo Ngan bảo Vịt con lấy gì? (Hộp màu) và cô cho trẻ làm quen chữ Ô trong từ “hộp màu” cô giáo Ngan ra bài tập về nhà vào đâu “Quyển vở”. Cũng như ở phần trên tôi cho trẻ chơi trò chơi tạo dáng thành chữ cái. Bạn nào có thể tạo dáng chữ O trên cơ thể nào? Cô cho trẻ được tạo như cong ngón tay lại, cháu thì há miệng, cháu thì dùng hai cánh tay. Trên cơ thể bộ phận nào giống chữ O, trẻ nói: mắt, đầu. Hai bạn có thể tạo thành chữ O không? (trẻ cầm tay nhau giang rộng). Ai có thể tạo thành chữ Ô. Cô muốn cả lớp mình
Tài liệu đính kèm:
- skkn_mot_so_bien_phap_de_nang_cao_chat_luong_cho_tre_5_6_tuo.doc