SKKN Kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm nhằm nâng cao chất lượng học lực và hạnh kiểm của học sinh lớp chủ nhiệm

1. MỞ ĐẦU
1.1 Lí do chọn đề tài
 Trường học là nơi đào tạo nhiều thế hệ học trò có đủ đức và tài để sau này trở thành thế hệ tương lai cho đất nước. Người trực tiếp đào tạo những con người như thế không ai khác là giáo viên, giáo viên bộ môn (GVBM) và giáo viên chủ nhiệm (GVCN) lớp. Giáo viên là những người thầy được đào tạo về kiến thức, về nghiệp vụ chuyên môn nhằm giáo dục học sinh (HS) phát triển toàn diện, trở thành công dân tốt cho xã hội. Bên cạnh đó, ngoài công tác giảng dạy, công tác chủ nhiệm còn là một công tác mà bất kì người giáo viên nào có tâm huyết cũng không thể xem nhẹ được. 
 Thực tế ở trường trung học phổ thông (THPT), GVCN lớp có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục nhân cách cho HS. Song trong những năm gần đây, về lý luận cũng như trên thực tế chưa có sự nghiên cứu đầy đủ để tạo ra sự định hướng thống nhất cho công tác GVCN ở trường phổ thông. Vì vậy hiệu quả hoạt động của GVCN còn bị hạn chế. Cũng phải thừa nhận rằng dưới tác động của quy luật kinh tế thị trường ngoài mặt tích cực thì ảnh hưởng tiêu cực cũng đáng lo ngại như hệ thống giá trị có những thay đổi, tính phức tạp của cơ chế mở tác động không nhỏ đến quá trình giáo dục ở nhà trường, gia đình và xã hội (vì sự mưu sinh của gia đình nên không ít phụ huynh (PH) đã giao phó việc giáo dục con cái cho nhà trường). Hay chưa có chế độ, chính sách thỏa đáng đối với đội ngũ thầy cô giáo, đặc biệt đối với GVCN bởi vì thu nhập của giáo viên còn thấp. Không những vậy công tác chủ nhiệm trong nhà trường hiện nay gặp phải không ít khó khăn trong việc quản lý, giáo dục HS sa sút về đạo đức, thiếu ý thức trong việc học tập, đặc biệt là những HS cá biệt, chậm tiến. Chính vì thế mà ý thức, thái độ học tập của một bộ phận HS ngày càng đi xuống. Cho nên, thầy cô giáo chưa toàn tâm toàn ý phục vụ sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ do còn nhiều điều phải lo lắng (đặc biệt lo về cơm áo gạo tiền).
 Trong khi đó Đảng ta luôn khẳng định “Giáo dục là quốc sách hàng đầu” và Luật giáo dục năm 2005 đã xác định: “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho HS tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (Điều 27 - Mục 2 - Chương II Luật giáo dục).[1]
1
Ở mục 1.1: Đoạn “Trong khi  bảo vệ Tổ quốc” tác giả tham khảo nguyên văn từ TLTK số 3
 Người ta thường nói con cái là hình ảnh của cha mẹ, một tập thể lớp là những đứa con của giáo viên chủ nhiệm, nói như vậy cũng đúng phần nào vì rõ ràng GVCN là người cha, người mẹ của các em. Người làm công tác chủ nhiệm quyết định không nhỏ đến chất lượng học tập và rèn luyện của HS. Đồng thời GVCN cũng là linh hồn của lớp. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Ban giám hiệu nhà trường giao. Đặc biệt trong nhà trường, vai trò của người GVCN hết sức quan trọng. GVCN thay mặt nhà trường quản lí điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho HS. 1
 Tôi là một giáo viên bộ môn Địa Lí, do đặc thù môn ít giờ, nên nhiều năm nay tôi đều được Ban giám hiệu nhà trường phân công chủ nhiệm những lớp “có số”. Năm học 2016 - 2017 này, tôi lại vinh dự được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 12C10 (đây là lớp được coi là cá biệt đứng cuối cùng của trường, với rất nhiều học sinh chậm tiến cả về hai mặt, GVBM thường phản ánh về nề nếp và ý thức học tập không tốt của lớp này. Kết quả xếp loại nế nếp của lớp năm hoc 2015 - 2016 là đứng thứ 29/29 lớp. Đặc biệt khi phân công chủ nhiệm đầu năm không có một giáo viên nào trong trường dũng cảm nhận lớp, đều từ chối, đặc biệt hơn nữa mới có hai năm học lớp 10, 11 mà phải thay tới 3 GVCN). Từ khi tiếp nhận lớp, tôi luôn tự hỏi tại sao lớp lại có kết quả kém như vậy, tại sao giáo viên nào cũng lắc đầu ngao ngán phải chăng là do ảnh hưởng của việc PH lo làm kinh tế mà ít quan tâm tới con em mình, do phương pháp chủ nhiệm của giáo viên, do cách thức quản lí của giáo viên và gia đình  và đâu là nguyên nhân chính? Vừa tìm hiểu, vừa tiến hành thực hiện từng bước theo kế hoạch kèm theo đánh giá và bổ sung, tôi đã thành công với kết quả lớp xếp thứ 4/30 (năm học 2016 - 2017), kèm theo nhiều thành tích khác về học tập và phong trào mà lớp và GVCN được nhà trường, đoàn trao thưởng. Với kết quả đạt được, trong khuôn khổ sáng kiến này, tôi mạnh dạn trao đổi cùng quý đồng nghiệp kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm đó là: “KINH NGHIỆM VỀ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HỌC LỰC VÀ HẠNH KIỂM CỦA HỌC SINH LỚP CHỦ NHIỆM” để đồng nghiệp cùng tham khảo, góp ý và chia sẻ kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục HS.
1.2 Mục đích nghiên cứu
 Nghiên cứu đề tài này nhằm mục đích:
 + Nâng cao ý thức về rèn luyện học tập và hạnh kiểm ở HS.
 + Giáo dục cho các em kỹ năng sống.
 + Khẳng định việc giáo dục được các HS cá biệt, chậm tiến thành HS ngoan nếu phương pháp mình áp dụng là đúng và mình phải thực sự tâm huyết vì HS.
1.3 Đối tượng nghiên cứu
 Đề tài này nghiên cứu vấn đề về học tập và hạnh kiểm HS lớp chủ nhiệm mà rất nhiều GVCN đã, đang và sẽ không thích nhận trách nhiệm làm công tác chủ nhiệm.
1.4 Phương pháp nghiên cứu
 + Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.
 + Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
 + Phương pháp thống kê, xử lý số liệu.
1.5 Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm
 Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, bản thân tôi luôn đặt ra mục tiêu là: Làm thế nào để hoàn thành xuất sắc công tác chủ nhiệm mà lãnh đạo nhà trường giao phó? Do đó, với vai trò là một giáo viên có nhiều năm làm công tác chủ nhiệm ở trường THPT, tôi đã, đang và sẽ luôn vận dụng những kinh nghiệm mà bản thân đã đúc kết được trong nhiều năm học qua. Mục đích của đề tài này là giúp cho bản thân mình và đồng nghiệp có được những kinh nghiệm để hoàn thành tốt công tác chủ nhiệm lớp, đưa lớp chủ nhiệm đạt được những thành tích nhất định.
Bên cạnh đó, năm học 2016 - 2017 tôi áp dụng một số biện pháp mới hữu hiệu, khả thi hơn về công tác chủ nhiệm. Tạo điều kiện cho phong trào thi đua của lớp vào nề nếp, khuôn khổ, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS và tinh thần làm chủ tập thể, tự quản của HS. Cụ thể đó là:
 + Năm học này, biện pháp tôi kết hợp với hội cha mẹ lớp tốt hơn, hiệu quả hơn.
 + Tiếp xúc với HS của lớp chủ nhiệm tôi đã dành nhiều thời gian hơn. 
 + Đặc biệt năm học này tôi đã đến hết được nhà 39 em HS trong lớp (năm học trước tôi chỉ đến được nhà một số em cá biệt mà thôi).
 + Cũng trong năm học này một điểm mới nữa mà tôi áp dụng thành công đó là đã xây dựng được một tập thể tự quản tốt, có trách nhiệm. 
2. NỘI DUNG
2.1 Cơ sở lí luận 
Công tác chủ nhiệm lớp là công tác tổ chức quản lí một lớp học sao cho khi thầy cô có hoặc không có ở lớp thì mọi hoạt động vẫn được duy trì ổn định, có tính tự giác cao và mọi việc vẫn hoàn thành tốt. Sự phát triển về nhận thức, nhân cách của người GVCN, khả năng tiếp thu của HS chỉ thực sự hiệu quả khi đó là một tập thể lớp vững mạnh và lớp học phải là ngôi nhà thứ hai của mỗi trò. Trong lớp học cần phải tạo ra một bầu không khí sư phạm ấm cúng, những yêu cầu về việc thực hiện nội quy lớp học cần phối hợp và duy trì đều đặn, GVCN luôn khuyến khích, động viên những HS của mình phát huy hết khả năng, năng lực học tập, năng lực công tác và khả năng làm các công việc khác, cần phát hiện sớm để hạn chế những biểu hiện chưa tích cực của HS, luôn tạo không khí vui vẻ, yêu thương, đoàn kết giữa HS trong lớp. Tất cả các em HS đều mong muốn có một GVCN mẫu mực, đó là một đòi hỏi hết sức chính đáng để mỗi người GVCN luôn phấn đấu.
 Như tôi đã trình bày ở phần lí do chọn đề tài là cơ sở lí luận và thực tế chưa có sự nghiên cứu, thống nhất cho công tác chủ nhiệm. Kể cả các tài liệu tìm hiểu cũng rất hiếm gặp, chủ yếu là do kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau của giáo viên mà thôi. Cho nên, theo tôi để làm công tác chủ nhiệm tốt, muốn đưa được thành tích học tập, nề nếp của lớp đi lên thì người GVCN phải thực hiện tốt những chức năng và nhiệm vụ của mình. Phải nắm được đường lối quan điểm lí luận giáo dục, đồng thời giáo dục những phẩm chất đạo đức để giúp HS trở thành những công dân tốt mai sau. Không những thế, người GVCN phải tham gia các hoạt động chính trị xã hội tốt hơn, phải rèn luyện ở mức cao hơn. Đó là trách nhiệm nghĩa vụ và cũng là vinh dự vì HS. Không những vậy GVCN cần phải biết được chức năng, nhiệm vụ của GVCN lớp là gì.
Về chức năng:
 Chức năng thứ nhất: Trước hết người GVCN là người quản lý giáo dục toàn diện HS một lớp.
 Muốn thực hiện chức năng quản lý giáo dục toàn diện, GVCN phải có những tri thức cơ bản về tâm lý học, giáo dục học và phải có hàng loạt kĩ năng sư phạm như: kĩ năng tiếp cận đối tượng HS, kĩ năng tâm lý lứa tuổi, kĩ năng đánh giá, kĩ năng lập kế hoạch chủ nhiệm lớp định hướng và giúp các em lường trước những khó khăn, thuận lợi, vạch ra những dự định để HS tự hoàn thiện về mọi mặt.
 Chức năng thứ 2 của GVCN là tổ chức tập thể HS hoạt động tự quản nhằm phát huy tiềm năng tích cực của mọi HS.
 GVCN cần lưu ý xây dựng đội ngũ tự quản xuất phát từ đặc điểm, nhiệm vụ từng năm học và tính chất phát triển của tập thể HS.
 Chức năng thứ 3 của GVCN lớp là cầu nối giữa tập thể HS với các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường, là người tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục.
 Chức năng thứ 4 của GVCN là người đánh giá khách quan kết quả rèn luyện của mỗi HS và phong trào chung của lớp.
 Chức năng này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với quá trình học tập, rèn luyện, phát triển nhân cách của mỗi HS vì sự đánh giá khách quan, chính xác, đúng mức là một điều kiện để giáo viên và HS điều chỉnh mục tiêu kế hoạch hoạt động cho cả lớp và mỗi thành viên.
Về nhiệm vụ:
 Để thực hiện tốt các chức năng trên, GVCN cần có những nhiệm vụ cụ thể, có những yêu cầu nhất định. Cần có chế độ chính sách hợp lí và những điều kiện tối thiểu để GVCN thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Vậy đó là những nhiệm vụ gì?
 Nhiệm vụ 1. Nắm vững mục tiêu giáo dục của cấp học, lớp học và chương trình dạy học, giáo dục của trường.
 Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu để nắm vững cơ cấu tổ chức của nhà trường.
 Nhiệm vụ 3. Tiếp nhận HS lớp chủ nhiệm, nghiên cứu và phân tích mọi đặc điểm của đối tượng trong lớp và các yếu tố tác động đến các em bao gồm đặc điểm tâm lý, nhân cách, năng lực của mỗi em, hoàn cảnh gia đình và sự quan tâm của gia đình đối với con em.
 Nhiệm vụ 4. Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, người GVCN phải tự hoàn thiện phẩm chất nhân cách của mình.
 Nhiệm vụ 5. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của GVCN lớp là không ngừng học tập chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm nhằm đổi mới công tác tổ chức giáo dục, dạy học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở nhà trường phổ thông.
 Nhiệm vụ 6. GVCN phát huy công tác xã hội hóa giáo dục, khi đó GVCN phải là người tham mưu, xây dựng kế hoạch, thực hiện,  để xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh, thống nhất hoạt động, thực hiện các mục tiêu, nội dung giáo dục HS lớp chủ nhiệm.
2.2 Thực trạng vấn đề
 Có thể nói trong những năm gần đây nền giáo dục của nước ta có nhiều sự thay đổi và biến động không ngừng để nhằm mục đích giảm tải, hòa nhập vào nền giáo dục Thế giới. Cho nên Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm đến sự nghiệp giáo dục, đến vấn đề đảm bảo chất lượng dạy và học, đến kĩ năng sống của các em. Chính vì thế, khi nhận công tác chủ nhiệm lớp tôi rất lo lắng không biết làm thế nào để xây dựng một tập thể đoàn kết, vững mạnh, luôn cố gắng vươn lên trong học tập và rèn luyện (trong khi điểm xuất phát của tôi khi nhận lớp là quá thấp).
Trong thực tế, chủ nhiệm lớp là công tác vô cùng khó khăn, phức tạp, vui ít, buồn nhiều, thành công cũng có, thất bại cũng không phải là hiếm. Bởi lẽ, mỗi một  tập thể lớp đều có những đặc thù riêng của lớp đó. Có lớp như thế này, có lớp như thế khác: nào là HS cá biệt về học tập, về đạo đức, nào là HS có hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, con mồ côi, bố mẹ li thân, bố mẹ đi làm ăn xaTrong số đó, đối tượng HS làm cho thầy cô giáo trăn trở nhiều nhất là chưa tích cực trong học tập, thiếu ý thức. Tuy nhiên, trong lớp vẫn có số ít những HS ngoan, tự lo cho bản thân mình, xây dựng tập thể lớp để tập thể lớp tiến kịp với các bạn, để đạt được những chỉ tiêu của trường đề ra.
Thực tiễn là như vậy, cho nên GVCN phải có phương pháp chủ nhiệm như thế nào để có hiệu quả cao nhất. Công tác chủ nhiệm của một giáo viên thành công, đồng nghĩa với việc giúp các em hoàn thiện mình hơn, xây dựng được tập thể lớp vững mạnh, đưa nhà trường ngày càng tiến lên.
Lớp tôi, các em ở hầu hết các xã trường tuyển sinh mà gia đình 100% làm nông nghiệp, thu nhập thấp nên hơn 70% PH đi làm ăn xa, thậm chí có tới 8 em cả bố mẹ đi làm ăn xa để các em ở nhà với ông bà, thiếu đi sự quan tâm thường xuyên của bố mẹ; còn một số PH chưa thật sự để tâm đến việc học và giáo dục con cái, phó mặc cho nhà trường. Không những vậy tôi gặp phải 5 PH nói là bất lực trong cách giáo dục con mình - đây là điều không có lợi cho tôi khi phối hợp với gia đình để giáo dục HS - lúc nào cũng trăm sự nhờ cô. Điều này cũng là một yếu tố khó khăn đối với tôi.
 Các em HS lớp tôi về mặt học lực thì khoảng 80% các em là trung bình - yếu, khoảng 30% hạnh kiểm trung bình - yếu, các em còn có tính ham chơi, chưa xác định rõ nhiệm vụ học tập của mình, nhận thức về học tập của các em còn có sự chênh lệch giữa các đối tượng HS, lớp thì thiếu tinh thần đoàn kết, mạnh ai người đó sống, luôn vi phạm vào Điều lệ trường THPT như đánh nhau, sử dụng điện thoại trong giờ, nghỉ học vô lí do Điều đáng chú ý trong tất cả phong trào thi đua lớp C10 đều đứng cuối, cụ thể: học kì II năm lớp 11 lớp có tới 13 tuần đứng cuối khối, không có tuần nào đứng thứ 1,2,3; vị trí cao nhất là thứ 6 khối; lớp xếp yếu học kì I, II và cả năm(năm học 2015 - 2016). Trong khi đó trường tôi xếp thi đua lớp đạt danh hiệu tiên tiến xuất sắc phải nằm trong tốp 5 của khối về điểm nề nếp, không vi phạm vào Điều lệ trường phổ thông. Áp lực về lớp chủ nhiệm ngày càng đè nặng lên tôi bởi vì lớp chủ nhiệm ảnh hưởng đến xếp loại thi đua của giáo viên cuối năm. Khó khăn chồng chất khó khăn. Vậy làm thế nào để đưa thành tích học tập, nề nếp của lớp đi lên là câu hỏi luôn “nung nấu” ở trong tôi.
2.3 Giải pháp
Được Ban Giám hiệu giao trọng trách chủ nhiệm lớp “nổi tiếng” này tôi thấy trách nhiệm đè nặng lên đôi vai mình. Cho nên tôi xem HS lớp chủ nhiệm là những người thân của mình, đó là em, là con trong gia đình. Xuất phát từ nhận thức đó, tôi đã dồn hết tâm trí, tình cảm của mình vào công việc quan trọng này. 
Những giải pháp, việc làm cụ thể mà tôi đã áp dụng để làm tốt công tác chủ nhiệm một lớp 12C10 là:
2.3.1. Tìm hiểu, phân loại học sinh lớp chủ nhiệm
 Tuần đầu tiên nhận lớp tôi đề nghị mỗi em viết cho tôi một lá thư với những nội dung sau:
 + Hoàn cảnh gia đình (giới thiệu về bố mẹ, anh chị em trong gia đình, em ở với ai, thu nhập chính của gia đình từ đâu)
 + Học lực, hạnh kiểm của em năm lớp 11.
 + Ước mơ của em là gì?
 + Em có những điểm mạnh, điểm yếu nào. Những môn học em yêu thích, vì sao?
 + Em mong muốn gì ở GVCN mới.
 + Em mong muốn đội ngũ cán bộ lớp là những ai...
 Tôi đã nhận đủ 39 lá thư của các em, phải mất hai tối tôi mới đọc hết thư của các em. Có những bức thư viết dài, tâm huyết bày tỏ cả nỗi niềm, mong muốn sự trân trọng đối với cô giáo chủ nhiệm. Có bức thư viết sơ sài. Tôi đọc tất cả với sự chiêm nghiệm sâu sắc và có những bức thư của các em đã làm tôi khóc với một ước mơ thật giản dị: “Em mong lớp 12 trôi đi thật nhanh, em đậu tốt nghiệp để em đi làm công ty giày ở Định Liên kiếm tiền chữa bệnh cho mẹ em...” hay “ em ước Tết này mẹ em về ăn Tết với em vì đã 11 năm em chưa được gặp mẹ, trong kí ức của em hình bóng mẹ không có cô ạ...”. Qua tìm hiểu có một điều tôi thật sự ngạc nhiên là hơn 50% HS trong lớp thích học môn thể dục vì lí do không phải học, thoải mái. Chính những bức thư này phần nào đã giúp tôi tìm hiểu được hoàn cảnh gia đình các em từ đó tôi phân loại được HS, đồng thời giúp tôi làm tốt công tác chủ nhiệm của mình.
2.3.2. Xây dựng Ban cán sự lớp và Ban chấp hành chi đoàn tự quản
 Ban cán sự lớp là một yếu tố rất quan trọng đảm bảo duy trì tốt mọi hoạt động của lớp vì vậy GVCN phải lựa chọn, phân công, giao nhiệm vụ cụ thể, hợp lý cho mỗi em. GVCN phải kiểm tra thường xuyên, động viên, rút kinh nghiệm, đưa ra một số giải pháp để ban cán sự lớp hoàn thành tốt nhiệm vụ. Ví dụ : Mỗi em trong ban cán sự đều có sổ sách ghi chép công tác mình làm và hiểu được nội dung của công việc mình phụ trách. Cuối tuần đến tiết sinh hoạt lớp, các em tự giác xếp thi đua theo tổ, số liệu từng mảng công tác để trình bày trước lớp và cô chủ nhiệm. Tiết sinh hoạt lớp, GVCN như người dự giờ buổi sinh hoạt của các em, nghe các em báo cáo, chờ ý kiến chỉ đạo và triển khai công tác mới của cô “cố vấn”. Tôi gắn các em vào các phong trào để các em cảm thấy tự tin hơn, cảm thấy được thầy cô và bạn bè tín nhiệm nên sẽ cố gắng làm việc cho thật tốt.
Một điều cần quan tâm là GVCN phải linh động từng nội dung công tác, phải kết hợp thật hài hòa việc thực hiện, giảm thời gian không đáng có để các em tập trung vào việc học là chính. Ban đầu tôi vẫn để nguyên ban cán sự lớp cũ do đây mới chỉ là đầu năm. Tôi mong muốn xây dựng lớp thành một tập thể đoàn kết nhất trí, biết tự quản lý các công việc của tập thể. Cộng với các em trong lớp mong muốn xây dựng một ban cán sự lớp nhiệt tình, năng động có trách nhiệm. Cho nên dịp Đại hội chi đoàn - lớp đầu năm, tôi đã tư vấn và định hướng cho các em bầu lại ban cán sự lớp như điều các em gửi gắm niềm tin vào ban cán sự lớp mới. Sau đó tôi quy định rõ chức năng, nhiệm vụ cho Ban cán sự và Ban chấp hành của lớp - chi đoàn:
 + Lớp trưởng: tổ chức, theo dõi hoạt động tự quản của lớp (dưới sự chỉ đạo, cố vấn của GVCN) như các tiết sinh hoạt tập thể lớp hàng tuần (sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt 15 phút...) các cuộc hội ý cán bộ cốt cán của lớp. Kết hợp với Ban chấp hành chi đoàn để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Luôn có trách nhiệm quản lý lớp trong mọi hoạt động tập thể của trường, nhận xét, đánh giá kết quả thi đua các mặt của lớp hàng tuần, hàng tháng.
 + Lớp phó học tập: Xây dựng thành viên cốt cán từng môn, đặc biệt 3 bộ môn Văn, Toán và Ngoại ngữ. Đôn đốc các thành viên đi học đầy đủ, đúng giờ, làm bài tập trước khi đến lớp. Tổ chức các câu lạc bộ học tập theo chủ đề, kiểm tra chéo vở bài tập lẫn nhau. Đề xuất với GVCN, giáo viên bộ môn (GVBM) về kế hoạch, nội dung học tập. Có kế hoạch giúp đỡ các bạn học kém. Theo dõi, đánh giá kết quả học tập của lớp hàng tuần, hàng tháng, học kỳ.
 + Lớp phó lao động: nhận nhiệm vụ, tổ chức phân công, điều khiển các buổi lao động, vệ sinh của lớp. Nhận xét, đánh giá kết quả trước lớp và báo cáo cho lớp trưởng.
 + Lớp phó văn nghệ: điều khiển và theo dõi các hoạt động văn nghệ của lớp. Nhận xét, đánh giá kết quả trước lớp và báo cáo cho lớp trưởng.
 + Tổ trưởng: theo dõi và điều khiển các hoạt động của tổ, nắm được tình hình cụ thể về học tập, kỷ luật của từng tổ viên. Tổng hợp kết quả từng tuần, nhắc nhở động viên các thành viên của tổ và báo cáo kết quả với GVCN, lớp vào tiết sinh hoạt cuối tuần. Về các tổ trưởng tôi phân công chứ không qua bầu cử.
 + Bí thư chi đoàn: tiếp thu những thông báo của Đoàn trường để triển khai cho Đoàn viên trong chi đoàn thực hiện đầy đủ. Thực hiện các phong trào thi đua, ủng hộ, ... do Đoàn trường phát động nhằm tạo không khí vui, là cơ hội phát huy tính đoàn kết, gương mẫu trên cơ sở động viên là chính.
 + Phó bí thư chi đoàn, Ủy viên: nhận nhiệm vụ từ Bí thư chi đoàn cùng xây dựng phương án hợp lí nhất để triển khai tới đoàn viên.
 Sau khi xây dựng được Ban cán sự lớp và Ban chấp hành chi đoàn, tôi trăn chở làm thế nào để xây dựng được một tập thể lớp tự quản theo đúng nghĩa của nó. Tức là các em tự quản lý: hành vi, đạo đức, tác phong, nề nếp, hoạt động của lớp khi không có giáo viên. Điều này GVCN phải tạo trước cho các em ý thức tự giác và việc quả