SKKN Kinh nghiệm vận dụng tích hợp kiến thức liên môn trong giảng dạy tác phẩm “Chí phèo” của nam cao (Ngữ văn 11 – ban cơ bản)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ 
TRƯỜNG THPT THỌ XUÂN 5
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
KINH NGHIỆM VẬN DỤNG TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢNG DẠY TÁC PHẨM “CHÍ PHÈO” CỦA NAM CAO (NGỮ VĂN 11 – BAN CƠ BẢN)
 Người thực hiện: Vũ Thị Hương
 Chức vụ: Tổ trưởng chuyên môn
 SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Ngữ Văn
THANH HOÁ, NĂM 2018
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Nghĩa là
THPT
Trung học phổ thông
PPDH
Phương pháp dạy học
GD & ĐT
Giáo dục và đào tạo
GV
Giáo viên
SGK
Sách giáo khoa
SK
Sáng kiến
HS
Học sinh
Phần I: MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài. 
Như chúng ta đã biết, môn Ngữ Văn là một trong những môn khoa học quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân bậc THPT. Xét về phương diện đặc trưng bộ môn, Ngữ Văn là môn học thuộc nhóm khoa học xã hội nhân văn. Bộ môn giúp học sinh hiểu biết về xã hội, văn hoá, văn học, lịch sử, đời sống và tâm hồn con người; giúp học sinh có năng lực ngôn ngữ để giao tiếp nhận thức về cuộc sống, nâng cao năng lực thẩm mỹ, định hướng thị hiếu lành mạnh cho học sinh. Học Ngữ văn sẽ tác động tích cực đến kết quả học tập của các môn học khác và các môn học khác cũng góp phần học tập tốt môn Ngữ Văn. Xuất phát từ đặc trưng và căn cứ trên, môn Ngữ Văn ngoài trang bị cho học sinh những kiến thức chung nhất của môn học còn là môn học có nhiều điều kiện thuận lợi nhất rèn luyện nhân cách cho học sinh. Môn Ngữ Văn giúp không chỉ có một năng lực cảm thụ văn chương mà còn có một tâm hồn phong phú, một đời sống tình cảm dạt dào và khả năng giao tiếp, ứng xử lành mạnh.[1].
 Việc tạo hứng thú cho học sinh trong hoạt động dạy và học Ngữ văn để học sinh ham học, hiểu rồi từ đó có khả năng giải thích những vấn đề, những tình huống nảy sinh trong thực tiễn, học sinh có thể tự nhận thức đúng, sai và biết mình phải làm gì để không lệch chuẩn là việc vô cùng cần thiết, đặc biệt là trong thời kỳ hội nhập ngày nay. Đáp ứng yêu cầu, xu hướng của thời đại, Nhà nước, Bộ GD&ĐT đã có nhiều chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học. Trong đó, phương pháp "tích hợp, liên môn" là một những hướng đổi mới tích cực cần được ưu tiên.[2].
.Tuy nhiên, trên thực tế công tác giảng dạy môn Ngữ Văn nhiều năm, tôi nhận thấy do có rất nhiều yếu tố chủ quan và khách quan tác động dẫn đến môn học chưa đạt được hiệu quả và đích đến thực sự của nó. Cụ thể: Mặt trái của cơ chế thi trường đang hàng ngày, hàng giờ tác động làm gia tăng suy thoái về đạo đức lối sống của một bộ phận không nhỏ nhân dân, học sinh, nhất là giới trẻ ngày nay. Nhiều học sinh không yêu thích, không chú ý đến môn học, tiết học dẫn đến thực trạng sợ học, chán ghét môn Ngữ Văn. Giáo viên có khi nản trước thực trạng học sinh nên không thực sự đầu tư cho chuyên môn dẫn đến tiết học nhiều khi sơ sài, chỉ dạy những nội dung trong sách giáo khoa mà không có sự đầu tư tìm tòi làm phong phú cho môn học. Thực trạng này tồn tại và kéo dài dẫn đến việc học sinh khi học văn phải tiếp xúc với những tác phẩm văn chương vốn có những lớp nghĩa trừu tượng khiến học sinh ngày càng ngại học. Hệ luỵ tất yếu làm tiết học văn nhàm chán, mệt mỏi cho hoạt động dạy và học của cả giáo viên và học sinh.
Nắm bắt được điều đó, trong thực tiễn dạy học của bản thân, tôi nhận thấy: Nếu đơn giản hóa những kiến thức của môn Ngữ văn mà học sinh rất khó nhớ bằng những ví dụ mang tính thực tiễn cao; kết hợp với việc minh họa bằng những kiến thức của các bài học, môn khoa học khác mà các em đã biết, đã học hoặc sẽ học thì sẽ thu hút được sự chú ý của học sinh, các em dễ nhớ và nhớ lâu hơn kiến thức của bài. Từ đó đem lại hiệu quả giáo dục cao khắc phục tình trạng dạy chay, một chiều và tẻ nhạt của môn học. Có thể xem phương pháp dạy học này như một chìa khóa để giải mã ý nghĩa tác phẩm văn chương, là cách thức hữu hiệu để giúp học sinh thêm hứng thú hơn khi học môn Ngữ văn trong Nhà trường. 
Từ ý nghĩa đó, tôi đã mạnh dạn nghiên cứu, khảo sát áp dụng với nhiều tác phẩm văn chương. Nhưng do phạm vi nhỏ hẹp của một đề tài SKKN, nên ở đây tôi chỉ đề cập đến đề tài: Kinh nghiệm vận dụng tích hợp kiến thức liên môn trong giảng dạy tác phẩm "Chí Phèo" của Nam Cao .
1.2. Mục đích nghiên cứu.
- Giúp giáo viên nhận thấy đổi mới phương pháp dạy học tích hợp, liên môn là hợp lý và cần thiết trong giảng dạy môn Ngữ Văn, đặc biệt là các tác phẩm văn chương trong nhà trường.
- Giúp học sinh đạt hiệu quả trong học Ngữ Văn: Nắm bắt kiến thức đồng thời tác động tích cực trong hình thành nhân cách, lối sống trong sách, lành mạnh; phát triển năng lực học sinh. Qua học tập môn Ngữ Văn giúp các em phát triển toàn diện trở thành công dân tốt cho xã hội.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Kinh nghiệm vận dụng tích hợp kiến thức liên môn trong giảng dạy tác phẩm "Chí Phèo" của Nam Cao và kinh nghiệm ở một tiết dạy cụ thể áp dụng cho một đối tượng cụ thể là học sinh trường THPT Thọ Xuân 5 - Thọ Xuân.
 1.4 Phương pháp nghiên cứu.
Trong quá trình thực hiện đề tài, chúng tôi vận dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp nghiên cứu lí thuyết : Phương pháp này được tiến hành trên cơ sở tìm hiểu thu thập nghiên cứu phân tích những thành tựu về lí thuyết đã có để làm tiền đề cho giả thuyết khoa học mà mình đặt ra. 
- Phương pháp điều tra khảo sát : Với phương pháp này, chúng tôi chọn đối tượng khảo sát là học sinh lớp 11 trường THPT Thọ Xuân 5
 - Phương pháp thực nghiệm : Chúng tôi tiến hành thực nghiệm đối với HS lớp 11 THPT Thọ Xuân 5.
Phần II: NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1. Cơ sở lí luận của đề tài.
Một trong những yếu tố góp phần nâng cao chất lượng dạy học là đa dạng hóa các nguồn thông tin cho học sinh bằng nhiều phương tiện, tài liệu tham khảo trong đó việc phát huy các nguồn tài liệu sẵn có trong các môn khoa học cơ bản mà học sinh đã, đang và sẽ được học vừa là những minh chứng hiệu quả nhất vừa là biện pháp để liên kết kiến thức tạo nên tính khoa học và thiết thực của tri thức.
Mặt khác, các tri thức của môn Ngữ văn mà đặc biệt kiến thức tác phẩm văn chương mang tính trừu tượng cao. Mỗi tác phẩm văn chương là một thế giới nghệ thuật nhưng cũng là đời sống. Vì thiên chức thiêng liêng của văn học là phản ánh chân thực hiện thực đời sống. Qua tác phẩm văn chương trong nhà trường sẽ giúp học sinh có được kiến thức và hình thành năng lực, kĩ năng sống Đồng thời kiến thức trong các bài học cũng liên quan mật thiết đến kiến thức của các môn khoa học khác. Việc vận dụng tích hợp, kiến thức của các môn khoa học cơ bản vào quá trình dạy học môn Ngữ văn không những tạo ra hứng thú cho học sinh trong quá trình học mà mặt khác còn tạo ra sự liên kết và khoa học của bộ môn. 
Vậy ta cần hiểu đúng đắn về tích hợp và liên môn trong giảng dạy tác phẩm văn chương nói chung và tác phẩm Chí Phèo Nam Cao nói riêng như sau:
Khái niệm Tích hợp được hiểu là sự kết hợp một cách hữu cơ, có hệ thống, ở những mức độ khác nhau các kiến thức, kĩ năng thuộc các môn học khác nhau hoặc các hợp phần của bộ môn thành một nội dung thống nhất, dựa trên cơ sở các mối liên hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập đến trong các môn học hoặc các hợp phần của bộ môn đó.[6].... . (Khái niện này đề cập tới PPHH tích hợp của bộ môn)
 Dạy học tích hợp trong môn Ngữ văn có nghĩa là đưa những nội dung giáo dục có liên quan vào quá trình dạy học của môn học như: tích hợp giáo dục đạo đức, lối sống; kĩ năng sống; giáo dục pháp luật; giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới, biển, đảo; giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường, an toàn giao thông.[1].... (Khái niện này đề cập tới nội dung tích hợp)
 Dạy học liên môn trong môn Ngữ văn  là phải xác định các nội dung kiến thức, các tri thức của một số môn học có những nét chính, tương đồng xoay quanh một chủ đề nào đó liên quan trong môn Ngữ Văn nhằm đáp ứng những mục tiêu, mục đích , yêu cầu cụ thể nào đó của tiết học Ngữ Văn. Cụ thể như: Lịch sử, Địa lí, Âm nhạc, Mỹ thuật, tin học.[1]...
Qua đây, ta có thể khẳng định vận dụng tích hợp kiến thức liên môn trong giảng dạy tác phẩm ở trường THPT là phương pháp có hiệu quả cao trong giảng dạy, đáp ứng yêu cầu giáo dục và thời kỳ hội nhập.
2.2.Thực trạng của vấn đề.
2.2.1.Thuận lợi.
Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT Thanh Hóa có nhiều chỉ đạo sát sao trong việc triển khai và thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, trong đó có PPDH tích hợp, liên môn đối với môn Ngữ văn. Cụ thể Bộ GD&ĐT đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực như kết nối trường học, cuộc thi tích hợp liên môn trong giảng dạySở GD&ĐT Thanh Hóa triển khai rất nhiều đợt tập huấn về đổi mới PPDH tạo điều kiện tốt nhất cho công tác giảng dạy của GV và HS để bắt nhịp với xu thế giáo dục của thế giới.
Ban giám hiệu trường THPT Thọ Xuân 5,Tổ chuyên môn quan tâm, chỉ đạo thường xuyên, cụ thể đối với đổi mới PPDH tích hợp, liên môn trong hoạt động dạy học môn Ngữ văn.
GV của tổ chuyên môn Ngữ văn đều nhận thức đúng đắn và sâu sắc về vai trò tác dụng của đổi mối PPDH tích hợp, liên môn trong giảng dạy. Từ đòi hỏi của thực tiễn và môn học, giáo viên đã thường xuyên học tập nâng cao trình độ, theo dõi các phương tiện thông tin để bổ sung, làm phong phú hơn cho bài giảng của mình. Do đó tạo nên sức thu hút đối với học sinh. Đặc biệt, tổ Ngữ văn đã đưa các chuyên đề dạy học vào Phân phối chương trình môn Ngữ Văn thực hiện. Việc trao đổi, thực hiện đổi mới PPDH tích hợp, liên môn trong giảng dạy tác phẩm văn chương ở Ngữ Văn có nhiều thuận lợi.
Nội dung chương trình, sách giáo khoa Ngữ văn cấp THPT đã có nhiều thay đổi, cải biên cho phù hợp với yêu cầu thực tế của thời đại theo hướng tích hợp và giảm tải. Các phân môn của bộ môn Ngữ văn ở THPT có quan hệ khá chặt chẽ: Làm văn cùng với Đọc văn và Tiếng Việt tạo thành “cái kiềng” Ngữ văn trong chương trình Ngữ văn ở bậc học phổ thông.[3]. 
Đa số học sinh Trường THPT Thọ Xuân 5 ngoan và trong những năm qua cùng với sự phát triển của đời sống xã hội các em đã xác định được vai trò quan trọng của việc học đối với chính bản thân mình, chấp hành tốt nội quy của trường lớp cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc đổi mới PPDH tích hợp, liên môn ở môn Ngữ Văn. Điều này cũng tạo nên được những tác động tích cực với giáo viên khi lên lớp, giảng dạy. 
2.2.2. Khó khăn:
Tuy nhiên trong quá trình giảng dạy môn Ngữ văn và áp dụng PPDH tích hợp, liên môn trong dạy tác phẩm văn chương ở Trường THPT Thọ Xuân 5 cũng gặp phải những khó khăn sau:
Nội dung kiến thức ở tác phẩm văn chương nói chung, tác phẩm "Chí Phèo" nói riêng có thể nói là khó đối với học sinh. Khó là bởi vì có những nội dung kiến thức mang tính trừu tượng, lịch sử, triết lí xã hội; bối cảnh xã hội của tác phẩm "Chí Phèo" khác xa với bối cảnh xã hội hiện tại.
Với học sinh Trường THPT Thọ Xuân 5, bên cạnh mặt tích cực nêu trên các em cũng còn những hạn chế như: còn lười học, mải chơi, tâm lí còn ỷ lại, trông chờ chưa chủ động tiếp cận kiến thức. Đồng thời, nhận thức của học sinh còn hạn chế, chậm tiến so với mặt bằng chung học sinh cả nước; một bộ phận học sinh có suy thoái về đạo đức gây khó khăn, cản trở việc tích hợp, liên môn trong giảng dạy Ngữ văn. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục bộ môn. Vì vậy, việc tạo hứng thú cho các em trong các bài học là vấn đề rất quan trọng để nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc dạy và học.
Về phía GV, tuy nhận thức sâu sắc về tích hợp, liên môn trong giảng dạy. Song trong quá trình thực hiện còn nhiều vướng mắc, hạn chế: GV lúng túng, chưa linh hoạt, khiên cưỡng; kĩ năng lựa chọn các đơn vị kiến thức tích hợp còn hạn chế, tích hợp không đúng trong tâm; tích hợp gò ép, gượng gạo; chủ quan, tùy hứng, thiếu sự chuẩn bị, thiếu kế hoạch; chưa hiểu rõ quy trình chuẩn bị để thực hiện dạy học theo PPDH tích hợp, liên môn làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục của môn Ngữ Văn.
Từ những nhận thức trên và từ kinh nghiệm của bản thân tôi nhận thấy: Trong giảng dạy môn Ngữ văn nếu giáo viên biết thực hiện, vận dụng hiệu quả phương pháp dạy học tích hợp, liên môn; kết hợp nhiều phương pháp dạy học, nhiều nguồn thông tin và kết hợp với các ví dụ thực tiễn trong bài giảng để gây hứng thú cho học sinh là điều rất quan trọng quyết định lớn đến chất lượng dạy và học của bộ môn. Đặc biệt là những tác phẩm văn chương vốn là những câu chuyện đời sống sẽ được học sinh vận dụng hình thành năng lực cho bản thân, giải quyết các vấn đề thực tiễn của cuộc sống.
3. Các giải pháp và biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề.
3.1Giải pháp:
Để thực hiện mục tiêu đã nêu trên của môn Ngữ Văn và khắc phục những khó khăn trên, tôi tôi tiến hành sử dụng các phương pháp như: Phương pháp lôgíc, phân tích, tổng hợp, điều tra, so sánh sưu tầm kiến thức liên phân môn Ngữ văn, kiến thức liên môn nhằm đạt hiệu quả cuối cùng của đề tài là tạo ra những minh chứng khoa học , giúp các em thấy được sự cần thiết của kiến thức môn Ngữ văn trong thực tiễn. Từ đó giúp các em có cái nhìn đúng đắn hơn về môn học và đem lại hứng thú cho học sinh trong quá trình học tập. Nghiên cứu đề tài này tôi đã thực hiện những giải pháp sau:
 Thứ nhất, GV cần xác định tích hợp cái gì? Cụ thể:
-Tích hợp kiến thức cùng môn học: Tiếng Việt, Làm văn, Lí luận văn học...
-Tích hợp kiến thức xã hội...
-Tích hợp kiến thức liên môn: Lịch sửm Địa lí, GDCD..,
 Thứ 2 , GV cần xác định tích hợp bằng hình thức và phương tiện gì? Cụ thể:
-Sử dụng hệ thống tranh ảnh...
-Sử dụng hệ thống băng hình, phim ảnh, máy chiếu...
-Sử dụng hình thức sân khấu hóa văn bản...
 Thứ 3, GV cần xác định tích hợp như thế nào? Cụ thể:
-Tích hợp ngang
-Tích hợp dọc
-Tích hợp ở các hoạt động:
+ Giới thiệu bài mới
+ Tìm hiểu bài
+ Khái quát tổng kết
+ Hệ thống bài tập
3.2. Các biện pháp cụ thể
Từ những giải pháp trên, tôi tiến hành cụ thể các biện pháp vận dụng tích hợp kiến thức liên môn trong giảng dạy tác phẩm "Chí Phèo" của Nam Cao như sau:
3.2.1. Xác định mục tiêu bài học "Chí Phèo" của Nam Cao theo chuẩn kiến thức kĩ năng.
Thứ nhất, xác định mục tiêu kiến thức cụ thể cần đạt trong bài học ở tác phẩm văn chương:
Ta cần xác định nội dung, nghệ thuật, giá trị tư tưởng của tác phẩm. Đối với các tác phẩm văn xuôi ta có thể thấy được điều này thông qua hình tượng nhân vật được xây dựng, kết cấu tác phẩm, tình huống truyện; còn thơ thường thông qua kết cấu, tứ thơ, mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình. Ngày nay, một tài liệu có thể tin cậy cao là tài liệu chuẩn kiến thức kỹ năng của Phan Trọng Luận (Chủ biên).[4] . Việc xác định đúng mục tiêu kiến thức sẽ làm bài giảng đi đúng hướng, tránh những lệch lạc, hệ luỵ đáng tiếc trong giảng dạy.
Như ở bài dạy tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao trong chương trình Ngữ Văn 11. Tôi đã xác định mục tiêu về kiến thức như sau:
- Hiểu và phân tích được các nhận vật trong truyện, đặc biệt là nhân vật Chí Phèo. Qua đó hiểu được giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc mới mẻ của tác phẩm.
- Nắm vững giá trị nghệ thuật của tác phẩm: Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình trong hòan cảnh điển hình, miêu tả tâm lí, nghệ thuật trần thuật, ngôn ngữ nghệ thuật ... của tác phẩm Chí Phèo.
Thứ hai, xác định mục tiêu về kĩ năng.
Sau khi đã xác định được chuẩn kiến thức tôi xác định mục tiêu về kỹ năng cần đạt cho tiết học đối với chủ thể của hoạt động dạy và học. 
 Như ở tác phẩm Chí Phèo một tác phẩm văn xuôi tự sự. Đây là thể loại có nhiều ưu thế để GV chọn vận dụng dạy học tích hợp và liên môn. Xuất phát từ cơ sở mục tiêu kiên thức đã được xác định trên ta xác định kĩ năng:
- Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.
- Rèn kỹ năng phân tích nhân vật trong tác phẩm tự sự: Chí Phèo, Bá Kiến, Thị Nở.
Thứ ba, xác định mục tiêu về thái độ:
- Có ý thức học tập và rèn luyện để biết cách phân tích, đánh giá một tác phẩm của Nam Cao.
Thứ tư, cần xác định mục tiêu hướng tới trong tiết học là năng lực người học:
Việc xác định mục tiêu năng lực cần bám vào kiến thức, phương pháp để hình thành, rèn luyện kĩ năng, năng lực cho HS nhằm nâng cao khả năng tiếp thu kiến thức môn học và năng lực phát hiện, phân tích, giải quyết các vấn đề thực tiễn của cuộc sống.
Cụ thể ở bài học tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao, ta cần hướng tới mục tiêu năng lực cụ thể sau:
- Năng lực hợp tác,
- Năng lực cảm thụ thẩm mĩ,
- Năng lực sáng tạo,
- Năng lực giải quyết vấn đề,
3.2.2. Xác định nội dung tích hợp, kiến thức liên môn trong bài học " Chí Phèo" của Nam Cao.
Khi lựa chọn phương pháp tích hợp, liên môn trong dạy tác phẩm văn chương, tôi thường bắt đầu từ tìm hiểu đặc trưng thể loại. Mỗi một thể loại có đặc trưng riêng thì tương ứng GV sẽ chọn lưạ phương pháp phù hợp để khai thác, giảng dạy. Qua tìm hiểu về đặc trưng thể loại tác phẩm tôi nhận thấy: Tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao là tác phẩm tự sự tiềm ẩn những khả năng cho phép dạy học theo quan điểm tích hợp, liên môn.
- Đặc điểm chung của tác phẩm tự sự đã thể hiện nội dung tích hợp. Bởi tác phẩm tự sự cũng là một chỉnh thể tích hợp của nhiều yếu tố, phương diện:
+ Tác phẩm tự sự có nhiều loại. Ví dụ tự sự văn xuôi hiện đại có tiểu thuyết hiện đại, truyện ngắn, kí, tác giả Tác phẩm Chí Phèo là tác phẩm thuộc thể loại truyện ngắn. Con người hiện lên trong tác phẩm Chí Phèo là con người tinh thần mang tính chất khách quan trong những mối quan hệ với cuộc sống xung quanh. Vì vậy miêu tả tính chỉnh thể khách quan của thế giới là đặc trưng của tác phẩm tự sự. Ở Chí Phèo ta gặp hình tượng nhân vật Chí Phèo, Bá Kiến là hai nhân vật điển hình cho số phận người nông dân và giai cấp thống trị trong xã hội cũ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945.
+ Tác phẩm tự sự Chí Phèo hầu như không bị hạn chế bởi không gian và thời gian. Nhân vật tự sự được khắc họa đầy đủ ở nhiều mặt bên trong lẫn bên ngoài, cả điều nói ra và điều không nói ra, cả ý nghĩ và cái nhìn, cả tình cảm, cảm xúc, ý thức và vô thức, cả quá khứ, hiện tại, tương lai. Điều này tạo thuận lợi rất nhiều cho tác giả trong việc khắc họa tính cách nhân vật của mình, cũng là điều kiện để GV chọn PPDH tích hợp, liên môn áp dụng trong bài dạy này.
+ Sự phong phú đa dạng còn được thể hiện ở hệ thống chi tiết nghệ thuật.
+ Một trong những đặc điểm hết sức quan trọng mà qua đó chúng ta thấy được linh hồn của người trần thuật, đó là hình tượng người trần thuật (tác giả, nhân vật).
+ Lời văn trong tác phẩm tự sự (khác với lời thoại trong kịch, lời văn trong tác phẩm trữ tình) thường hướng người đọc vào thế giới đối tượng. Do đó lời của nhân vật có thể được tác giả miêu tả lại, đan xen hoặc hóa thân vào lời trần thuật.
- Từ những đặc trưng trên của tác phẩm Chí Phèo hội tụ nhiều mối quan hệ kiến thức mà tác động GV phải vận dụng khai thác bài dạy bằng vận dụng "tích hợp và liên môn" là PPDH hữu dụng và phù hợp nhất.
+ Dạy học tác phẩm tự sự của Nam Cao có thể làm rõ hơn đặc điểm phong cách của những tác giả hiện thực khác (Nguyễn Công Hoan với sự tha hóa của con người; Ngô Tất Tố là tiếng kêu cứu đói trong Tắt đèn) thì dạy học Chí Phèo của Nam Cao, học sinh còn thấy được: tiếng kêu cứu lấy nhân cách, nhân phẩm, nhân tích của con người đang bị cái đói và miếng cơm làm cho tiêu mòn đi, thui chột đi, hủy đi.
+ Tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao là căn cứ để giải thích các kiến thức về Lịch sử văn học, Lí luận văn học, Văn hóa.
+ Tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao là ngữ liệu chính để minh họa một số mảng kiến thức về Tiếng Việt và Làm Văn. Những lời đối thoại giữa Chí Phèo – Bá Kiến, Chí Phèo – Thị Nởluôn là những đoạn đối thoại ngắn, súc tích nhưng có sức biểu hiện rất lớn: mối tác động qua lại giữa các yếu tố của một cuộc giao tiếp và biểu hiện tính đa nghĩa của ngôn ngữ văn chương: “giá cứ thế này mãi thì thích nhỉ!”, “Hay là mình sang ở với tớ một nhà cho vui.” (“Chí Phèo” – Nam Cao). Đồng thời sau khi đọc xong tác phẩm, học sinh phải tóm tắt được nội dung tác phẩm (lựa chọn được những nội dung, chi tiết chính cần tóm tắt sử dụng hợp lí lời văn trong văn bản tóm tắt, trình tự thời gian cốt truyện, trích dẫn nguyên văn)
Từ tìm hiểu đặc trưng thể loại tự sự của tác phẩm "Chí Phèo" như trên. Tôi thấy nội dung tích hợp, kiến thức liên môn trong bài dạy cụ thể như sau:
3.2.2.1. Thứ nhất, xác định nội dung tích hợp giáo dục và kiến thức tích hợp liên phân môn của Ngữ văn trong tác phẩm Chí Phèo gồm:
*. Xác định nội dung tích hợp giáo dục của bài dạ