SKKN Dạy học theo dự án “không khí và sức khỏe con người” cho bài “oxi – ozon” (hóa học 10 cơ bản) nhằm khơi dậy hứng thú học tập và phát triển năng lực ở học sinh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT YÊN ĐỊNH 3
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
DẠY HỌC THEO DỰ ÁN “KHÔNG KHÍ VÀ SỨC KHỎE CON NGƯỜI” CHO BÀI “OXI – OZON”
(HÓA HỌC 10 CƠ BẢN) 
NHẰM KHƠI DẬY HỨNG THÚ HỌC TẬP
VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở HỌC SINH
 Người thực hiện: Trần Thị Nghĩa
 Chức vụ: Giáo viên
 SKKN thuộc môn: Hóa học
THANH HÓA NĂM 2019
MỤC LỤC
Trang
1. Mở đầu. .....................................................................................................
2
1.1. Lí do chọn đề tài.....................................................................................
2
1.2. Mục đích nghiên cứu..............................................................................
3
1.3. Đối tượng nghiên cứu.....................................................................
3
1.4. Phương pháp nghiên cứu........................................................................
3
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm...............................................................
4
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm........................................
4
2.1.1. Tại sao phải tạo hứng thú trong học tập cho học sinh ........................
4
2.1.2. Tìm hiểu về năng lực của học sinh .............................
5
2.1.3. Thế nào là dạy học theo dự án ........................................................
6
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.................
9
2.3. Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề...................................
10
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.............................................................
18
3. Kết luận, kiến nghị.....................................................................................
19
Tài liệu tham khảo ........................................................................................
20
PHỤ LỤC ....................................................................................................
21
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Việt Nam là quốc gia đang trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 mở ra nhiều cơ hội trong việc nâng cao trình độ công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất và cạnh tranh trong chuỗi sản phẩm. Điều đó đòi hỏi người lao động phải có đủ phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của xã hội trong giai đoạn mới. 
Để có nguồn nhân lực trên, yêu cầu đặt ra là phải đổi mới giáo dục, trong đó có đổi mới mục tiêu giáo dục, đổi mới nội dung giáo dục và phương pháp dạy và học. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực”.
Vì vậy, giáo dục phổ thông nước ta đã và đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh làm được cái gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành công việc dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và phẩm chất.
Phương pháp dạy học theo dự án là một trong những hướng tích cực để khắc phục những hạn chế của phương pháp dạy học truyền thống.
Dạy học theo dự án coi việc rèn luyện phương pháp học tập cho học sinh không chỉ là một biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học mà còn là một mục tiêu dạy học. Là một kiểu dạy học lấy hoạt động của học sinh làm trung tâm; định hướng vào các khái niệm cơ bản của môn học nhưng gắn liền với thực tế, trong đó học sinh tự lực giải quyết vấn đề và những nhiệm vụ có ý nghĩa khác để hình thành kiến thức, khả năng giải quyết vấn đề và cho ra những kết quả thực tế. Vậy xem ra với cách dạy học theo dự án sẽ chú trọng khá nhiều đến việc hình thành năng lực cho học sinh, một vấn đề mà hiện nay ngành giáo dục đang hướng đến.
Chúng ta thường nói: “Tôi nghe thì quên, tôi nhìn thì nhớ, tôi làm thì hiểu”. Học thông qua hoạt động là cách tốt nhất vận dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề trong cuộc sống, từ đó cho thấy việc học có ý nghĩa, tạo ra động lực để các em khám phá. Cũng chính những khám phá ấy sẽ khơi dậy hứng thú học tập và là nhiên liệu duy trì ngọn lửa đam mê môn học của các em.
Từ việc áp dụng phương pháp dạy học theo dự án vào thực tiễn giảng dạy của bản thân và những kết quả tích cực thu được, tôi xin mạnh dạn trao đổi kinh nghiệm của mình với các bạn bè đồng nghiệp qua đề tài SKKN: 
DẠY HỌC THEO DỰ ÁN “KHÔNG KHÍ VÀ SỨC KHỎE CON NGƯỜI” CHO BÀI “OXI – OZON” (HÓA HỌC 10 CƠ BẢN) NHẰM KHƠI DẬY HỨNG THÚ HỌC TẬP VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở HỌC SINH.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Trước yêu cầu bức thiết của sự đổi mới toàn diện trong giáo dục, bản thân tôi đã nghiên cứu cũng như áp dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực vào các bài giảng của mình. Tôi thấy được dạy học theo dự án có nhiều ưu điểm: Gắn lý thuyết và thực hành, tư duy và hành động, nhà trường và xã hội; kích thích động cơ và hứng thú cho người học; phát huy tính tự lực và tính trách nhiệm; phát triển khả năng sáng tạo; rèn luyện khả năng giải quyết những vấn đề phức hợp; rèn luyện tính bền bỉ và kiên nhẫn; rèn luyện năng lực cộng tác làm việc; rèn luyện năng lực đánh giá.
Trong bài “Oxi - Ozon” ngoài kiến thức quen thuộc khi nghiên cứu về các chất như: Cấu tạo, tính chất, điều chế, ứng dụng. Thì có nhiều kiến thức gắn liền với thực tiễn, đặc biệt là vấn đề ô nhiễm không khí hiện nay đang rất nóng cũng như việc lỗ thủng tầng ozon ngày càng lớn. Việc áp dụng dạy học theo dự án sẽ giúp học sinh tự tìm hiểu về các vấn đề này, từ đó thấy được tác hại của ô nhiễm không khí có ảnh hưởng không hề tốt đến sức khỏe con người. Qua kiến thức các em có được, các em sẽ tự có định hướng hành động để bảo vệ sức khỏe cho chính mình và những người xung quanh. Điều mà nếu áp dụng phương pháp dạy học truyền thống sẽ làm được không đáng kể. 
Như vậy phương pháp dạy học theo dự án sẽ đạt hiệu quả tích cực bởi phát huy được các năng lực của học sinh và khơi dậy hứng thú học tập của các em với môn học. 
Đó là mục đích tôi nghiên cứu đề tài này, một mặt tích lũy thêm kinh nghiệm cho bản thân, mặt khác trao đổi với đồng nghiệp để được góp ý, học hỏi nhiều hơn nữa cho việc giảng dạy. 
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh lớp 10A1 của trường THPT Yên Định 3 (Lớp đối chứng: 10A2).
Phương pháp dạy học theo dự án và các kĩ thuật hỗ trợ cho phương pháp.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu lí luận của phương pháp dạy học theo dự án.
Nghiên cứu chương trình và sách giáo khoa môn hóa học lớp 10.
Nghiên cứu dạy học theo dự án đối với môn hóa học.
Nghiên cứu thực trạng dạy và học môn hóa học hiện nay.
Thiết kế dự án “không khí và sức khỏe con người” khi dạy bài “Oxi - Ozon” (Hóa học 10 cơ bản).
Tổ chức thực hiện dự án và đánh giá tại trường THPT Yên Định 3.
Phương pháp thực nghiệm và thống kê. Thực nghiệm sư phạm để kiểm nghiệm tính thực tiễn và hiệu quả của phương án đã đề xuất.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.1.1. Tại sao phải tạo hứng thú trong học tập cho học sinh[1]
Có thể nói, hứng thú là thái độ đặc biệt của cá nhân đối với đối tượng nào đó, nó có ý nghĩa đối với cuộc sống và có khả năng mang lại động lực trong quá trình hoạt động. Hứng thú biểu hiện ở sự tập trung cao độ, ở sự say mê, hấp dẫn bởi nội dung hoạt động, ở bề rộng và chiều sâu của những hoạt động đó. Hứng thú làm nảy sinh khát vọng hành động, làm tăng hiệu quả của hoạt động nhận thức, tăng năng lực làm việc.
Học tập là một trong những nhiệm vụ quan trọng của học sinh và trong quá trình học tập, hứng thú học tập giữ một vai trò đặc biệt quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả của các quá trình học tập. Nhờ hứng thú mà trong quá trình học tập, học sinh tăng sự chú ý, thúc đẩy sự tìm tòi sáng tạo. Hứng thú học tập tạo nên ở học sinh sự tích cực học tập, khao khát tiếp cận và đi sâu tìm hiểu, khám phá tri thức.
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc hình thành và phát triển hứng thú học tập của học sinh, nhưng có thể chia thành hai yếu tố cơ bản: 
- Yếu tố chủ quan: Hứng thú học tập của học sinh chịu tác động của nhiều yếu tố khác nhau, trong đó người học với tư cách là chủ thể của hoạt động nhận thức được xem là yếu tố quyết định đến mức độ hứng thú đối với học tập, nhưng giáo viên lại là nhân tố tác động mạnh mẽ đến chủ thể của hoạt động nhận thức này. 
- Yếu tố khách quan: 
+ Yếu tố thuộc về môn học: Nội dung các môn học tác động đến hứng thú học tập của học sinh dựa trên cơ sở phù hợp với nhận thức của bản thân học sinh, thiết thực và cập nhật những nội dung mới, qua đó tác động vào hệ động cơ học tập của học sinh. 
+ Yếu tố thuộc về nhà trường: cơ sở vật chất, phương tiện kĩ thuật là yếu tố quan trọng của hoạt động dạy - học. Việc đảm bảo yếu tố này trên thực tế có ảnh hưởng nhất định đến hứng thú học tập của học sinh. Nếu nhu cầu trên không được đáp ứng sẽ làm giảm tính tích cực, sự nhiệt tình của học sinh đối với hoạt động học tập. 
+ Yếu tố thuộc về giáo viên: Đối với học sinh thì giáo viên thuộc về khách quan. Cùng với trình độ kiến thức chuyên môn thì phương pháp sư phạm của giáo viên cũng là yếu tố tác động mạnh tới hứng thú học tập của học sinh. Nếu trong mỗi bài học, giáo viên biết đưa ra những vấn đề buộc học sinh phải suy nghĩ, tìm tòi, khám phá thì sẽ tạo sự say mê, niềm vui cho các em. Vì vậy, giáo viên cần có phương pháp giảng dạy phù hợp với đặc điểm tâm -sinh lí, đặc điểm nhận thức, nội dung học tập, luôn chú ý tạo ra những tình huống có vấn đề nhằm khơi gợi hứng thú học tập, khả năng tư duy sáng tạo của người học. 
Đặc thù môn hóa học vừa nặng lí thuyết cũng như những phép toán vừa thực hành lại có liên quan mật thiết đến đời sống và sản xuất nên nếu không tạo được hứng thú học tập cho học sinh thì sẽ làm cho các em xa rời môn học.
2.1.2. Tìm hiểu về năng lực của học sinh[2]
a. Năng lực của con người:
Theo từ điển Tiếng Việt: Năng lực là khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động nào đó. Hoặc: Năng lực là khả năng huy động tổng hợp các kiến thức, kỹ năng để thực hiện thành công một loại công việc trong một bối cảnh nhất định. Năng lực gồm có năng lực chung và năng lực đặc thù. Năng lực chung là năng lực cơ bản cần thiết mà bất cứ người nào cũng cần phải có để sống và học tập, làm việc. Năng lực đặc thù thể hiện trên từng lĩnh vực khác nhau như năng lực đặc thù môn học là năng lực được hình thành và phát triển do đặc điểm của môn học đó tạo nên.
b. Dạy học phát triển phẩm chất, năng lực:
Các nhà lí luận và phương pháp học cho rằng:
Dạy học phát triển phẩm chất, năng lực là phương pháp tích tụ dần dần các yếu tố của phẩm chất và năng lực người học để chuyển hóa và góp phần cho việc hình thành, phát triển nhân cách.
Điều quan trọng hơn cả là nếu so sánh với các quan niệm dạy học trước đây, việc dạy học phát triển phẩm chất, năng lực sẽ làm cho việc dạy và việc học được tiếp cận gần hơn, sát hơn với mục tiêu hình thành và phát triển nhân cách con người.
c. Phương pháp dạy học theo quan điểm phát triển năng lực:
Không chỉ chú ý tích cực hoá học sinh về hoạt động trí tuệ mà còn chú ý rèn luyện năng lực giải quyết vấn đề gắn với những tình huống của cuộc sống và nghề nghiệp, đồng thời gắn hoạt động trí tuệ với hoạt động thực hành, thực tiễn. Tăng cường việc học tập trong nhóm, đổi mới quan hệ giáo viên – học sinh theo hướng cộng tác có ý nghĩa quan trọng nhằm phát triển năng lực xã hội. Bên cạnh việc học tập những tri thức và kỹ năng riêng lẻ của các môn học chuyên môn cần bổ sung các chủ đề học tập phức hợp nhằm phát triển năng lực giải quyết các vấn đề phức hợp.
Trong quan niệm dạy học mới một giờ học tốt là một giờ học phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của cả người dạy và người học nhằm nâng cao tri thức, bồi dưỡng năng lực hợp tác, năng lực vận dụng tri thức vào thực tiễn, bồi dưỡng phương pháp tự học, tác động tích cực đến tư tưởng, tình cảm, đem lại hứng thú học tập cho người học. Ngoài những yêu cầu có tính chất truyền thống như: bám sát mục tiêu giáo dục, nội dung dạy học, đặc trưng môn học; phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh ; giờ học đổi mới phương pháp dạy học còn có những yêu cầu mới như: Được thực hiện thông qua việc giáo viên tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh theo hướng chú ý đến việc rèn luyện phương pháp tư duy, khả năng tự học, nhu cầu hành động và thái độ tự tin; được thực hiện theo nguyên tắc tương tác nhiều chiều: giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh với nhau. Về bản chất, đó là giờ học có sự kết hợp giữa học tập cá thể (hình thức học cá nhân) với học tập hợp tác (hình thức học theo nhóm, theo lớp); chú trọng kết hợp học với hành, nâng cao tri thức với rèn luyện các kĩ năng, gắn với thực tiễn cuộc sống; phát huy thế mạnh của các phương pháp dạy học tiên tiến, hiện đại; các phương tiện, thiết bị dạy học và những ứng dụng của công nghệ thông tin; chú trọng cả hoạt động đánh giá của giáo viên và tự đánh giá của học sinh. Ngoài việc nắm vững những định hướng đổi mới phương pháp dạy học như trên, để có được những giờ dạy học tốt, cần phải nắm vững các kĩ thuật dạy học. Chuẩn bị và thiết kế một giờ học cũng là một hoạt động cần có những kĩ thuật riêng.
2.1.3. Thế nào là dạy học theo dự án[3]
a. Khái niệm dạy học theo dự án
Dạy học theo dự án là một hình thức dạy học, trong đó người học thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, có tạo ra các sản phẩm có thể giới thiệu. Nhiệm vụ này được người học thực hiện với tính tự lực cao trong toàn bộ quá trình học tập, từ việc xác định mục đích, lập kế họach, đến việc thực hiện dự án, kiểm tra, điều chỉnh, đánh giá quá trình và kết quả thực hiện. Làm việc nhóm là hình thức cơ bản của dạy học theo dự án.
b. Đặc điểm của dạy học theo dự án
- Định hướng thực tiễn: Chủ đề của dự án xuất phát từ những tình huống của thực tiễn xã hội, thực tiễn nghề nghiệp cũng như thực tiễn đời sống. Nhiệm vụ dự án cần chứa đựng những vấn đề phù hợp với trình độ và khả năng của người học.
- Có ý nghĩa thực tiễn xã hội: Các dự án học tập góp phần gắn việc học tập trong nhà trường với thực tiễn đời sống, xã hội. Trong những trường hợp lý tưởng, việc thực hiện các dự án có thể mang lại những tác động xã hội tích cực.
- Định hướng hứng thú người học: Học sinh được tham gia chọn đề tài, nội dung học tập phù hợp với khả năng và hứng thú cá nhân. Ngoài ra, hứng thú của người học cần được tiếp tục phát triển trong quá trình thực hiện dự án.
- Tính phức hợp: Nội dung dự án có sự kết hợp tri thức của nhiều lĩnh vực hoặc môn học khác nhau nhằm giải quyết một vấn đề mang tính phức hợp.
- Định hướng hành động: Trong quá trình thực hiện dự án có sự kết hợp giữa nghiên cứu lý thuyết và vận dung lý thuyết vào trong hoạt động thực tiễn, thực hành. Thông qua đó, kiểm tra, củng cố, mở rộng hiểu biết lý thuyết cũng như rèn luyện kỹ năng hành động, kinh nghiệm thực tiễn của người học.
- Tính tự lực cao của người học : Trong dạy học theo dự án, người học cần tham gia tích cực và tự lực vào các giai đoạn của quá trình dạy học. Điều đó cũng đòi hỏi và khuyến khích tính trách nhiệm, sự sáng tạo của người học. Giáo viên chủ yếu đóng vai trò tư vấn, hướng dẫn, giúp đỡ. Tuy nhiên mức độ tự lực cần phù hợp với kinh nghiệm, khả năng của học sinh và mức độ khó khăn của nhiệm vụ.
- Cộng tác làm việc: Các dự án học tập thường được thực hiện theo nhóm, trong đó có sự cộng tác làm việc và sự phân công công việc giữa các thành viên trong nhóm. Dạy học theo dự án đòi hỏi và rèn luyện tính sẵn sàng và kỹ năng cộng tác làm việc giữa các thành viên tham gia, giữa học sinh và giáo viên cũng như với các lực lượng xã hội khác tham gia trong dự án. Đặc điểm này còn được gọi là học tập mang tính xã hội.
- Định hướng sản phẩm: Trong quá trình thực hiện dự án, các sản phẩm được tạo ra. Sản phẩm của dự án không giới hạn trong những thu hoạch lý thuyết, mà trong đa số trường hợp các dự án học tập tạo ra những sản phẩm vật chất của hoạt động thực tiễn, thực hành. Những sản phẩm này có thể sử dụng, công bố, giới thiệu.
c. Các dạng của dạy học theo dự án
Dạy học theo dự án có thể được phân loại theo nhiều phương diện khác nhau. Sau đây là một số cách phân loại dạy học theo dự án:
- Phân loại theo chuyên môn
+ Dự án trong một môn học: trọng tâm nội dung nằm trong một môn học.
+ Dự án liên môn: trọng tâm nội dung nằm ở nhiều môn khác nhau.
+ Dự án ngoài chuyên môn: Là các dự án không phụ thuộc trực tiếp vào các môn học, ví dụ dự án chuẩn bị cho các lễ hội trong trường.
- Phân loại theo sự tham gia của người học: Dự án cho nhóm học sinh, dự án cá nhân. Dự án dành cho nhóm học sinh là hình thức dự án dạy học chủ yếu. Trong trường phổ thông còn có dự án toàn trường, dự án dành cho một khối lớp, dự án cho một lớp học
- Phân loại theo sự tham gia của giáo viên: Dự án dưới sự hướng dẫn của một giáo viên, dự án với sự cộng tác hướng dẫn của nhiều giáo viên.
- Phân loại theo quỹ thời gian: K.Frey đề nghị cách phân chia như sau:
+ Dự án nhỏ: thực hiện trong một số giờ học, có thể từ 2-6 giờ học.
+ Dự án trung bình: dự án trong một hoặc một số ngày (“Ngày dự án”), nhưng giới hạn là một tuần hoặc 40 giờ học.
+ Dự án lớn: dự án thực hiện với quỹ thời gian lớn, tối thiểu là một tuần (hay 40 giờ học), có thể kéo dài nhiều tuần (“Tuần dự án”).
Cách phân chia theo thời gian này thường áp dụng ở trường phổ thông. Trong đào tạo đại học, có thể quy định quỹ thời gian lớn hơn.
- Phân loại theo nhiệm vụ
Dựa theo nhiệm vụ trọng tâm của dự án, có thể phân loại các dự án theo các dạng sau:
+ Dự án tìm hiểu: là dự án khảo sát thực trạng đối tượng.
+ Dự án nghiên cứu: nhằm giải quyết các vấn đề, giải thích các hiện tượng, quá trình.
+ Dự án thực hành: có thể gọi là dự án kiến tạo sản phẩm, trọng tâm là việc tạo ra các sản phẩm vật chất hoặc thực hiện một kế hoạch hành động thực tiễn, nhằm thực hiện những nhiệm vụ như trang trí, trưng bày, biểu diễn, sáng tác.
+ Dự án hỗn hợp: là các dự án có nội dung kết hợp các dạng nêu trên.
Các loại dự án trên không hoàn toàn tách biệt với nhau. Trong từng lĩnh vực chuyên môn có thể phân loại các dạng dự án theo đặc thù riêng.
d. Tiến trình thực hiện dạy học theo dự án
Dựa trên cấu trúc chung của một dự án trong lĩnh vực sản xuất, kinh tế nhiều tác giả phân chia cấu trúc của dạy học theo dự án qua 4 giai đoạn sau: Quyết định, lập kế hoạch, thực hiện, kết thúc dự án. Dựa trên cấu trúc của tiến trình phương pháp, người ta có thể chia cấu trúc của dạy học theo dự án làm nhiều giai đoạn nhỏ hơn. Sau đây trình bày một cách phân chia các giai đoạn của dạy học theo dự án theo 5 giai đoạn:
+ Chọn đề tài và xác định mục đích của dự án : Giáo viên và học sinh cùng nhau đề xuất, xác định đề tài và mục đích của dự án. Cần tạo ra một tình huống xuất phát, chứa đựng một vấn đề, hoặc đặt một nhiệm vụ cần giải quyết, trong đó chú ý đến việc liên hệ với hoàn cảnh thực tiễn xã hội và đời sống. Cần chú ý đến hứng thú của người học cũng như ý nghĩa xã hội của đề tài. Giáo viên có thể giới thiệu một số hướng đề tài để học viên lựa chọn và cụ thể hoá. Trong trường hợp thích hợp, sáng kiến về việc xác định đề tài có thể xuất phát từ phía học sinh. Giai đoạn này được K.Frey mô tả thành hai giai đoạn là đề xuất sáng kiến và thảo luận sáng kiến.
+ Xây dựng kế hoạch thực hiện: Trong giai đoạn này học sinh với sự hướng dẫn của giáo viên xây dựng đề cương cũng như kế hoạch cho việc thực hiện dự án. Trong việc xây dựng kế hoạch cần xác định những công việc cần làm, thời gian dự kiến, vật liệu, kinh phí, phương pháp tiến hành và phân công công việc trong nhóm.
+ Thực hiện dự án : Các thành viên thực hiện công việc theo kế hoạch đã đề ra cho nhóm và cá nhân. Trong gia