Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng quan điểm tích hợp thông qua phương pháp dự án để dạy chủ đề: Liên Bang Nga

 SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC
 TRƯỜNG THPT NGÔ GIA TỰ
 BÁO CÁO KẾT QUẢ
 NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
 Tên sáng kiến:
“Vận dụng quan điểm tích hợp thông qua phương pháp dự án 
 để dạy chủ đề: LIÊN BANG NGA”
 Tác giả sáng kiến: Dương Thị Thu Hằng
 Mã lĩnh vực: 12.58
 Vĩnh Phúc, năm 2020 MỤC LỤC
1. Lời giới thiệu:.................................................................................................1
3. Tác giả sáng kiến: ..........................................................................................1
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến : .......................................................................2
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:.........................................................................2
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử:.........................2
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:......................................................................2
PHẦN 1: NỘI DUNG ........................................................................................3
CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÍ LUẬN.........................................................................3
 I. Quan niệm về dạy học theo xu hướng tích hợp........................................3
 I.1. Khái niệm “tích hợp” ............................................................................3
 I.2. Đặc điểm của dạy học tích hợp.............................................................3
 I.2.1. Lấy người học làm trung tâm...........................................................4
 I.2.2. Định hướng đầu ra...........................................................................4
 I.2.3. Dạy và học các năng lực thực hiện..................................................5
 I.2.4. Ưu điểm của dạy học tích hợp .........................................................5
 I.3. Tổ chức dạy học tích hợp......................................................................6
 I.3.1. Bài dạy học tích hợp ........................................................................6
 I.3.2. Điều kiện tổ chức dạy học tích hợp..................................................8
 I.4. Sự cần thiết của dạy học theo xu hướng tích hợp ...............................9
 II. Dạy học dự án ..........................................................................................10
 II.1. Khái niệm dự án và dạy học theo dự án ...........................................10
 II.2. Đặc điểm của dạy học dự án .............................................................11
 II.3. Các dạng của dạy học theo dự án .....................................................12
 II.3.1.Phân loại theo chuyên môn............................................................12
 II.3.2. Phân loại theo sự tham gia của người học...................................12
 II.3.3. Phân loại theo sự tham gia của giáo viên ....................................12
 II.3.4. Phân loại theo quỹ thời gian: .......................................................12
 II.3.5.Phân loại theo nhiệm vụ ................................................................13
 II.4. Tiến trình thực hiện dạy học dự án ....................................................13
 II.5. Ưu điểm và nhược điểm của dạy học theo dự án ..............................14
 II.5.1. Ưu điểm ...........................................................................................14
 II.5.2. Nhược điểm.....................................................................................15
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CỦA DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH 
HỢP VÀ DẠY HỌC DỰ ÁN ..........................................................................16
 I. Vài nét về tình hình chung và tình hình giáo dục của địa phương, nhà 
 trường............................................................................................................16
 I.1. Thuận lợi: ............................................................................................16
 I.2. Khó khăn: ............................................................................................17
 II. Thực trạng vấn đề ...................................................................................17
 II.1. Về phương pháp dạy học, phải đảm bảo các yêu cầu ......................17
 II.2. Dạy học Địa lí theo quan điểm tích hợp ..........................................18
 II.2.1. Định hướng tích hợp liên môn trong dạy học địa lí......................18
 DANH MỤC VIẾT TẮT
 Chữ cần viết tắt Chữ cái viết tắt
 Giáo dục GD
 Dạy học DH
 Giáo viên GV
 Học sinh HS
 Sách giáo khoa SGK
Nhà xuất bản giáo dục NXB GD
 Dạy học tích hợp DHTH
 Trung học phổ thông THPT
 Phương pháp dự án PPDA
 Dạy học dự án DHDA BÁO CÁO KẾT QUẢ
 NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu: 
 Sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trên con đường hội nhập đòi 
hỏi phải đổi mới mục tiêu, nội dung và phương pháp giáo dục. Giáo dục phải có 
chuyển biến mới để đào tạo ra lớp người lao động năng động, sáng tạo, có khả 
năng hành động trên cơ sở nền học vấn vững chắc; đáp ứng được những yêu cầu 
của công cuộc xây dựng đất nước Việt Nam hiện đại, xã hội công bằng, dân chủ 
và văn minh. 
 Thực tiễn ở nhiều nước đã chứng tỏ rằng, việc thực hiện quan điểm tích 
hợp trong giáo dục và dạy học sẽ giúp phát triển những năng lực giải quyết và 
làm cho việc học tập trở nên có ý nghĩa đối với học sinh hơn so với việc các môn 
học, các mặt giáo dục được thực hiện riêng rẽ. 
 Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục nhằm nâng cao năng lực 
của người học, giúp đào tạo những người có đầy đủ phẩm chất và năng lực để 
giải quyết các vấn đề của cuộc sống hiện đại. 
 Ngoài ra, chương trình hiện tại của Việt Nam còn có phần trùng lặp giữa 
các môn học và đó là một trong những nguyên nhân làm cho chương trình quá 
tải. Vì thế, tích hợp có thể sẽ góp phần làm giảm nhẹ chương trình môn học, giảm 
phần trùng lặp giữa các môn, đồng thời còn có tác dụng bổ sung, liên kết tri thức 
giữa các môn.
 Qua thực tế dạy học nhiều năm, tôi thấy việc tích hợp kiến thức giữa các 
môn học để giải quyết một vấn đề nào đó trong một bộ môn là việc làm hết sức 
cần thiết. Điều đó đòi hỏi người giáo viên giảng dạy bộ môn không những phải 
nắm bắt nhuần nhuyễn kiến thức bộ môn mình giảng dạy, mà còn cần phải không 
ngừng trau dồi kiến thức của những môn học khác, để giúp các em giải quyết các 
tình huống, các vấn đề đặt ra trong môn học một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất. 
2. Tên sáng kiến: 
“Vận dụng quan điểm tích hợp thông qua phương pháp dự án để dạy chủ đề: 
LIÊN BANG NGA”
3. Tác giả sáng kiến:
- Họ và tên: Dương Thị Thu Hằng
- Địa chỉ tác giả sáng kiến: Thị Trấn Lập Thạch – Huyện Lập Thạch - Tỉnh Vĩnh Phúc 
 1 PHẦN 1: NỘI DUNG
 CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
I. Quan niệm về dạy học theo xu hướng tích hợp
I.1. Khái niệm “tích hợp”
 Theo từ điển Tiếng Việt: “Tích hợp là sự kết hợp những hoạt động, chương 
trình hoặc các thành phần khác nhau thành một khối chức năng. Tích hợp có 
nghĩa là sự thống nhất, sự hòa hợp, sự kết hợp”. 
 Theo từ điển Giáo dục học: “Tích hợp là hành động liên kết các đối tượng 
nghiên cứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực hoặc vài lĩnh vực khác 
nhau trong cùng một kế hoạch dạy học”.
 Tích hợp là xác lập cái chung, cái toàn thể, cái thống nhất trên cơ sở 
những bộ phận riêng lẻ.
 Đưa tư tưởng sư phạm tích hợp vào trong quá trình dạy học là cần thiết. 
Dạy học tích hợp là một xu hướng của lí luận dạy học được nhiều nước trên thế 
giới thực hiện.
 Tích hợp có nghĩa là sự hợp nhất, sự hoà nhập, sự kết hợp. Nội hàm khoa 
học khái niệm tích hợp có thể hiểu một cách khái quát là sự hợp nhất hay là sự 
nhất thể hoá đưa tới một đối tượng mới như là một thể thống nhất trên những nét 
bản chất nhất của các thành phần đối tượng, chứ không phải là một phép cộng 
giản đơn những thuộc tính của các thành phần ấy. Hiểu như vậy, tích hợp có hai 
tính chất cơ bản, liên hệ mật thiết với nhau, quy định lẫn nhau, là tính liên kết và 
tính toàn vẹn. Liên kết phải tạo thành một thực thể toàn vẹn, không còn sự phân 
chia giữa các thành phần kết hợp. Tính toàn vẹn dựa trên sự thống nhất nội tại 
các thành phần liên kết, chứ không phải sự sắp đặt các thành phần bên cạnh nhau. 
 Trong lí luận dạy học, tích hợp được hiểu là sự kết hợp một cách hữu cơ, 
có hệ thống, ở những mức độ khác nhau, các kiến thức, kĩ năng thuộc các môn 
học khác nhau hoặc các hợp phần của bộ môn thành một nội dung thống nhất, 
dựa trên cơ sở các mối liên hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập đến trong các 
môn học hoặc các hợp phần của bộ môn đó. 
I.2. Đặc điểm của dạy học tích hợp
 DHTH là một quan điểm lý luận dạy học, hành động liên kết các đối tượng 
nghiên cứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực hoặc vài lĩnh vực khác 
nhau trong cùng một kế hoạch dạy học
 3 I.2.3. Dạy và học các năng lực thực hiện
 Trong dạy học tích hợp, người học được đặt vào những tình huống của đời 
sống thực tế, họ phải trực tiếp quan sát, thảo luận, làm bài tập, giải quyết nhiệm 
vụ đặt ra theo cách nghĩ của mình, tự lực tìm kiếm nhằm khám phá những điều 
mình chưa rõ chứ không phải thụ động tiếp thu những tri thức đã được giáo viên 
sắp xếp. Người học cần phải tiếp nhận đối tượng qua các phương tiện nghe, 
nhìn,...và phân tích đối tượng nhằm làm bộc lộ và phát hiện ra các mối quan hệ 
bản chất, tất yếu của sự vật, hiện tượng. Từ đó, người học vừa nắm được kiến 
thức vừa nắm được phương pháp thực hành. Như vậy, người dạy không chỉ đơn 
thuần truyền đạt kiến thức mà còn hướng dẫn các thao tác thực hành.
 Dạy học tích hợp có thể hiểu là một hình thức dạy học kết hợp giữa dạy lý 
thuyết và dạy thực hành, qua đó ở người học hình thành một năng lực nào đó hay 
kỹ năng hành nghề nhằm đáp ứng được mục tiêu của mô đun. Dạy học phải làm 
cho người học có các năng lực tương ứng với chương trình. 
 Năng lực nhận thức: đòi hỏi học sinh phải có các khả năng quan sát, ghi 
nhớ, tư duy (độc lập, logic, cụ thể, trừu tượng...), tưởng tượng, suy luận, tổng 
hợp- khái quát hoá, phê phán- bình luận, từ đó có khả năng phát hiện vấn đề, khả 
năng tự học, tự trao dồi kiến thức trong suốt cuộc đời,...
 Năng lực xã hội: đòi hỏi người học sinh phải có những khả năng giao tiếp, 
thuyết trình, giải quyết tình huống có vấn đề, vận hành được các cảm xúc, có khả 
năng thích ứng, khả năng cạnh tranh cũng như khả năng hợp tác....
 Năng lực thực hành: (hoạt động thực tiễn) đòi hỏi học sinh phải có các khả 
năng vận dụng tri thức (từ bài học cũng như từ thực tiễn), thực hành một cách 
linh hoạt (tích cực - chủ động), tự tin; có khả năng sử dụng các công cụ cần thiết, 
khả năng giải quyết vấn đề, sáng tạo, có tính kiên trì,... 
 Năng lực cá nhân: được thể hiện qua khía cạnh thể chất, đòi hỏi trước hết 
học sinh có khả năng vận động linh hoạt, phải biết chơi thể thao, biết bảo vệ sức 
khoẻ, có khả năng thích ứng tốt với môi trường; tiếp đó là khía cạnh hoạt động 
cá nhân đa dạng khác như khả năng lập kế hoạch, khả năng tự đánh giá, tự chịu 
trách nhiệm, ..
I.2.4. Ưu điểm của dạy học tích hợp
 Đối với học sinh:
 5