Sáng kiến kinh nghiệm Phát huy tính tự quản của học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp

A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
Lý do lý luận: Nếu các giáo viên bộ môn có nhiệm vụ thông qua dạy chữ để làm người, thì ngược lại giáo viên chủ nhiệm lại thông qua việc dạy các em làm người để học tốt chữ. Chúng ta đang sống và làm việc ở thế kỷ XXI, hiện đại, văn minh cùng sự hòa nhập với cộng đồng thế giới, vì vậy bản thân không thể là con người thụ động, ngoan ngoãn, chỉ biết vâng lời rập khuôn một cách máy móc, mà thực sự phải là người biết làm chủ được bản thân, ý thức được việc mình làm, làm việc chủ động, sáng tạo theo ý bản thân sao cho có hiệu quả, phù hợp nhất với lợi ích cộng đồng. Một lớp người tương lai như vậy sẽ không thể hình thành nếu chúng ta không biết tạo ra cơ hội để nó được tập dược, rèn luyện tính tự giác tự quản, năng động, tự sáng tạo ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. 
Lý do thực tiễn: Là một giáo viên chủ nhiệm ngoài quản lí, giáo dục học sinh lớp mình chúng tôi còn đảm nhận rất nhiều công việc khác như soạn giảng theo đặc thù và tính đổi mới của từng bộ môn, tư vấn học đường... nên việc lúc nào cũng theo dõi, luôn luôn sát cánh cùng học sinh lớp mình chủ nhiệm trong tất cả các hoạt động mọi nơi, mọi lúc là một điều khó có thể. Vậy làm thế nào để tiêu tốn thời gian không nhiều mà lớp chủ nhiệm vẫn đạt chất lượng toàn diện, bền vững, đích thực. Để giải quyết mâu thuẫn này, người giáo viên chủ nhiệm chỉ có con đường ngắn nhất là xây dựng những biện pháp nhằm phát huy tính tự quản của từng học sinh hướng đến xây dựng đội ngũ ban cán sự lớp trở thành cánh tay đắc lực của giáo viên chủ nhiệm. 
Đối tượng nghiên cứu: Một số kinh nghiệm về việc phát huy tính tự quản của học sinh trong công tác chủ nhiệm 7A1 tại trường THCS Buôn Trấp.
Phạm vi nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu về công tác chủ nhiệm của giáo viên THCS cụ thể là đối tượng học sinh lớp 7A1 tại trường THCS Buôn Trấp năm học 2017 - 2018.
Vì những lý do đó bản thân tôi luôn mong muốn chia sẻ, trao đổi và học tập kinh nghiệm từ các đồng nghiệp qua đề tài “Một số kinh nghiệm về việc phát huy tính tự quản của học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp”. 
II. Mục đích nghiên cứu
Mục tiêu: Khi nghiên cứu vai trò, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm cấp THCS tôi muốn trao đổi, chia sẻ với đồng nghiệp làm công tác chủ nhiệm một số kinh nghiệm về việc phát huy tính tự quản của học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp đồng thời giúp đỡ học sinh của mình tự chủ trong mọi hoạt động của bản thân và phát huy hơn nữa tính tự quản của bản thân trong giai đoạn phát triển mạnh về tâm lý cũng như sinh lý. 
Nhiệm vụ: Học trò của chúng ta đang trong lứa tuổi rất thích hoạt động, ham hiểu biết. Các em không chỉ ước ao khám phá bí mật của thế giới xung quanh, mà còn rất muốn khám phá ra chính bản thân mình. Trong mọi hoạt động hàng ngày, không em nào không nảy sinh ý thức muốn tự khẳng định mình và tìm cách hòa mình với tập thể. Giúp các em rèn luyện được tính tự quản không những thỏa mãn được nét tâm lý phổ biến ấy của các em, mà còn giúp các em có cơ hội để rèn luyện và phát trển tính tự quản theo hướng tích cực. 
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận của vấn đề
	Thực chất mục đích của việc phát huy tính tự quản của học sinh là hướng đến xây dựng lớp học tự quản. Là quá trình từng bước chuyển hóa tâm huyết, nhiệt tình của thầy cô thành ý thức tự quản, tự giác đầy trách nhiệm và thích thú của trò, tức cũng là biến lớp học của những cá nhân học sinh thành một tập thể học sinh biết tự quản dưới sự lãnh đạo của giáo viên chủ nhiệm lớp.
Tính tự quản của học sinh là khả năng các em ý thức được việc làm của mình một cách chủ động, tự ý thức và có trách nhiệm với việc làm của bản thân, rộng hơn nữa tính tự quản là khả năng các em có thể sắp xếp, tổ chức được một số hoạt động khi không có giáo viên hay người lớn bên cạnh.
Rèn luyện cho các em tính tự quản, tinh thần tập thể sẽ giúp cho các em có tính chủ động, sáng tạo, mạnh dạn hơn trong học tập và tham gia các hoạt động một cách tích cực hơn. Thông qua tập thể lớp kết hợp với các hoạt động của liên đội, dưới sự hướng dẫn của giáo viên giáo dục tinh thần tập thể còn có tác dụng hình thành nhân cách cho học sinh. Giúp các em biết học tập và noi gương những hành vi tốt, những cử chỉ đẹp của các bạn trong lớp mình.
II. Thực trạng vấn đề
Tính tự quản của học sinh tại trường Buôn Trấp được rèn luyện từ khi các em còn nhỏ ở cấp tiểu học, nên ý thức tự giác, chủ động trong công việc ở một số học sinh là khá tốt, Đa số các em được chọn vào hoạt động trong ban cán sự lớp, ban chỉ huy liên đội dưới sự dìu dắt cuả tổng phụ trách đội. Tuy nhiên bên cạnh những học sinh có ý thức tự quản tốt thì vẫn còn rất nhiều em ý thức tự quản chưa cao, thể hiện rõ nhất là khoảng thời gian sinh hoạt 15 phút đầu giờ, các hoạt động tập thể,các em chưa tập trung hoạt động, nói chuyện riêng, làm việc riêng, không hợp tác. Còn có những em khi có mặt giáo viên thì tỏ ra nghiêm túc nhưng vắng mặt giáo viên hoặc cán sự lớp thì vẫn còn làm việc riêng
Một thực tế không thể phủ nhận: Hiện nay rất nhiều giáo viên đã phải đầu tư cho công tác chủ nhiệm một quỹ thời gian rất lớn, hơn nhiều lần so với số tiết theo quy định( 4 tiết/ tuần). Tuy nhiên hiệu quả đạt được vẫn chưa cao. 
Trong chuyên môn chúng ta đang sôi nổi thực hiện nhiều phong trào nhằm giúp học sinh chủ động trong việc lĩnh hội tri thức, không lẽ trong công tác chủ nhiệm chúng ta lại để tồn tại mãi cách giáo dục thụ động, máy móc - thầy là trung tâm của tất cả, còn học trò cứ mãi mãi thụ động. Phải đổi mới, phải thực sự lấy học trò làm trung tâm, không chỉ trong chuyên môn, mà cả trong công tác chủ nhiệm. Phải biến quá trình giáo dục thành tự giáo dục, tự ý thức, tự quản lấy chính mình, tổ mình, lớp mình. Chỉ có như thế nhân cách học sinh mới được xác lập bền vững. Chất lượng giáo dục con người của chúng ta mới không bị tụt hậu, mới thỏa mãn được những đòi hỏi ngày càng cao của cuộc sống hiện đại. 
III. Các giải pháp đã tiến hành giải quyết vấn đề
1. Mục tiêu của giải pháp
Tìm ra một số giải pháp giúp học sinh phát huy tối đa tính tự quản của bản thân và rèn luyện tính tự quản thông quá các hoạt động. Các giải pháp đưa ra nhằm biến quá trình giáo dục thành tự giáo dục có định hướng, tự ý thức, tự quản lý bản thân, quản lý tổ, quản lý lớp mình. Chỉ có như thế chất lượng giáo dục của nước ta không bị tụt hậu, mới sánh ngang tầm các nước trong khu vực, mới đáp ứng được những yêu cầu ngày càng cao của cuộc sống hiện đại.
Giáo viên chủ nhiệm tìm và đưa ra các giải pháp giáo dục hợp lý, có hiệu quả để thúc đẩy cá nhân học sinh và tập thể lớp đi lên. Giúp các em tự tin hơn, chủ động hơn trong việc khẳng định vai trò và trách nhiệm của bản thân trong tất cả mọi hoạt động. Đối với bản thân tôi, trải qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm đã đúc kết được một số kinh nghiệm nhằm giáo dục tính tự quản của học sinh. Cụ thể như sau:
2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
Giải pháp 1. Chủ động nắm bắt tình hình, đặc điểm của lớp chủ nhiệm đặc biệt về tính tự quản trong tập thể.
	Giáo viên chủ nhiệm nắm bắt tình hình lớp từ nhiều nguồn thông tin khác nhau như từ lãnh đạo nhà trường, giáo viên chủ nhiệm năm trước, ban chỉ huy liên đội, cha mẹ học sinh, học sinh... Tuy nhiên cần xác định đây là bước đầu tiên có tính chất cảm quan, đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm phải có cái nhìn bao quát và có chọn lọc. Vận dụng những tri thức, kinh nghiệm, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp để học sinh, phụ huynh, đồng nghiệp cảm thấy tin tưởng, muốn hợp tác hỗ trợ giúp giáo viên trong việc tìm kiếm những thông tin quan trọng trên cơ sở có sự hợp tác giáo viên tiến hành khai thác một cách thuận lợi. 
Đối với từng chủ thể chúng ta sẽ khai thác những vấn đề khác nhau, nếu có sự trùng lặp thì giáo viên chủ nhiệm nên đặt ra sự so sánh, kiểm tra lại khi đã nắm rõ được tình tình của lớp, đó cũng là một cách khách quan khi nắm bắt thông tin ở giai đoạn này.
Ví dụ.
Đối với ban lãnh đạo nhà trường: 
Chúng ta có thể gặp trực tiếp để xin ý kiến chỉ đạo chung, và các kế hoạch xây dựng trong năm học để chủ động xây dựng kế hoạch của lớp sao cho phù hợp với định hướng chung theo kế hoạch của nhà trường. Mặt khác tìm hiểu về đặc điểm tình hình một cách tổng quan nhất của lớp mình sắp chủ nhiệm qua các báo cáo kết quả chất lượng giáo dục hai mặt của lớp so với toàn trường hay so với các lớp cùng khối.
Chúng ta cũng có thể khai thác được một số thông tin quan trọng về tính tự quản và ý thức của học sinh từ nhà trường nữa là biên bản bàn giao cơ sở vật chất. Nếu trong quá trình sử dụng mà cơ sở vật chất có nhiều biến động mà nguyên nhân trực tiếp từ phía học sinh thì các bước tiếp theo trong quá trình giáo dục chúng ta cần lưu ý nhiều hơn.
Số
TT
Danh mục
 CSVC
Đầu năm bàn giao
Cuối năm kiểm kê
Ghi chú
Số lượng
Đơn vị tính
Hiện trạng sử dụng
Số lượng
Đơn vị tính
Hiện trạng sử dụng (còn)
1
Bàn ghế học sinh
10
Bộ
Tốt
2
Bàn ghế giáo viên
01
Bộ
Tốt
3
Bảng táp lô điện
01
Cái
Tốt
4
Bóng đèn điện
6
Cái
Tốt
5
Quạt điện
2
Cái
Tốt
6
Rèm cửa
6
Tấm
Tốt
7
Cửa kính
14
Tấm
Tốt
8
Khẩu hiệu
2
Cái
Tốt
9
Ảnh Bác Hồ
01
Cái
Tốt
10
Thùng nước
0
Thùng
Tốt
11
Kệ thùng nước
0
Cái
Tốt
12
Ly uống nước
0
Cái
Tốt
13
Giỏ đựng rác
01
Cái
Tốt
14
1 Sọt rác + 1 Xúc rác
01
Bộ
Tốt
15
Chổi quét
01
Cái
Tốt
16
Bảng chống lóa
01
Cái
Tốt
17
Bảng thông báo
01
Cái
Tốt
18
Bộ bảng thông minh, đèn chiếu, máy tính
01
Bộ
Tốt
19
Khăn bàn may
01
Cái
Tốt
20
Tủ kính nhỏ
01
Cái
Tốt
21
Bản đồ
01
Cái
Tốt
Bảng 1: Danh mục bàn giao một cơ sở vật chất của các lớp với nhà trường
	Đối với ban chỉ huy liên đội: Như chúng ta đã biết đa số tất cả các phong trào của liên đội đưa ra đều mang tính giáo dục cho học sinh về tính tương thân tương ái, tinh thần tự giác như phong trào mua tăm ủng hộ người nghèo, mua lịch ủng hộ học sinh nghèo hay giáo dục tính tiết kiệm qua phong trào nuôi heo đất giúp đỡ bạn có hoàn cảnh khó khăn...Thông qua các phong trào chúng ta sẽ nắm được thế mạnh của lớp, có lớp giỏi phong trào, có lớp giỏi học tập...thành tích của một tập thể là do từng cá nhân đóng góp tạo nên. Giáo viên chủ nhiệm thông qua báo cáo xếp loại các phong trào thi đua của liên đội để có cái nhìn cụ thể nhất đối với lớp chủ nhiệm sắp tới.
	Đối với các giáo viên chủ nhiệm năm học trước: Có thể khẳng định đây là nguồn cung cấp những thông tin vô cùng hữu ích cho chúng ta về đặc điểm tình hình lớp: như số học sinh nam, nữ, dân tộc, khuyết tật, hộ nghèo, con gia đình chính sách... thậm chí đặc điểm cụ thể từng học sinh, hoàn cảnh gia đình của từng em. Cuối mỗi năm học, theo quy định giáo viên chủ nhiệm phải hoàn thiện và cung cấp các loại biên bản bàn giao về cơ sở vật chất của lớp cũng như các báo cáo khác có liên quan.... Thông qua giáo viên chủ nhiệm của các năm học trước này chúng ta sẽ có cái nhìn tổng quan về tập thể lớp, về từng học sinh. Ở đây tôi muốn lưu ý đó là chúng ta phải khách quan và thu thập thông tin mang tính tổng hợp, có chọn lọc, nắm bắt đặc điểm tình hình của từng học sinh để tìm phương pháp giáo dục phù hợp chứ không phải để đối phó với tính cách có sẵn từ trước của học sinh. Ngoài ra, đối với Phòng Giáo dục – Đào tạo huyện Krông Ana chúng tôi, trong những năm gần đây thường tổ chức công tác kiểm định và bàn giáo chất lượng giữa các cấp bậc học cũng như giữa các khối lớp, trong hồ sơ có mẫu biên bản bàn giao chất lượng học sinh giữa các lớp. Cụ thể biểu mẫu chung như sau 
	Đối với cha mẹ học sinh: Đây là nơi tin cậy và nắm rõ được tính cách của con mình nhất, có những học sinh ra ngoài rất lễ phép và tự giác trong mọi hoạt động nhưng ở nhà thì hoàn toàn ngược lại. Hãy dành nhiều thời gian khai thác và ghi chép cẩn thận những thông tin thu thập được trong lần tiếp xúc với phụ huynh trong buổi họp cha mẹ học sinh đầu năm, các buổi đi thực tế tại gia đình các em
	Đối với học sinh: Tạo bầu không khí thân thiện, cởi mở và chân thành, thân thiện hết mức có thể để tạo cho học sinh cảm giác tin tưởng, an toàn khi tiếp xúc. Sử dụng ánh mắt và một số động tác của cơ thể hay còn gọi là kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ để khuyến khích học sinh trò chuyện, chia sẻ. Tuy nhiên điều này phải có từ trước, do mỗi giáo viên khi xây dựng hình ảnh, ví dụ hằng ngày khi tiếp xúc học sinh thấy giáo viên có những biểu hiện khác biệt đột ngột sẽ làm các em có cảm giác không tin tưởng và tạo tâm lý đề phòng
	Sẵn sàng lắng nghe và chấp nhận quan điểm của học sinh một cách vô điều kiện, không phê phán, không lên án hay phản bác học sinh khi các em thể hiện quan điểm cá nhân của mình, hay bộc lộ những hành vi, suy nghĩ khác thường. Nhờ đó chúng ta mới có thể biết được nội dung các em muốn chia sẻ. Cảm thông, chia sẻ với học sinh, đặc biệt giáo viên cần tôn trọng cảm xúc của học sinh, xem các em có thật sự muốn chia sẻ với mình hay không? Nếu các em chưa đủ tin tưởng thì giáo viên hãy xem vấn đề đó thì cần làm tốt tâm lý cho các em, đặt bản thân mình vào chính hoàn cảnh của các em, xuất phát từ tình yêu thương, sự cảm thông chia sẻ thật sự. Một vài chia sẻ cá nhân thích hợp của giáo viên có thể tạo ra bầu không khí tin tưởng, đặc biết khi gặp đối tượng học sinh còn rụt rè, do dự.
Giải pháp 2. Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm của lớp
	Việc phát huy tính tự quản cho học sinh trong công tác chủ nhiệm là một trong những nội dung quan trọng của giáo viên chủ nhiệm lớp, công tác chủ nhiệm giỏi được đánh giá ở việc xây dựng kế hoạch để vận hành một tập thể học sinh thật sự có khả năng tự quản trong mọi hoạt động, mà nòng cốt là đội ngũ cán sự lớp có khả năng điều hành các hoạt động của lớp mình. Tạo được tinh thần tự giác, ý thức trách nhiệm thực hiện các hoạt động của từng học sinh.
 	Giáo viên chủ nhiệm là người trực tiếp hướng dẫn học sinh của lớp mình về các hoạt động, theo dõi, đôn đốc học sinh thực hiện nghiêm túc, bởi vì ban đầu rất ít trường hợp chúng ta có ngay số học sinh có năng lực làm ban cán sự lớp. Muốn xây dựng lớp tự quản, đầu tiên phải lựa chọn, bồi dưỡng được lớp trưởng xứng đáng là con chim đầu đàn của lớp, có phong cách chỉ huy tốt, cùng một ban cán sự lớp gương mẫu có khả năng tổ chức và quan trọng nhất là có tinh thần trách nhiệm cao. Đối vớí một lớp chọn của trường thì việc này không khó, song đối với lớp đại trà như các năm tôi chủ nhiệm thì khá khó khăn. Để lớp trưởng cũng như đội ngũ cán bộ lớp ngày càng có đủ năng lực điều hành, tổ chức đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm phải có kế hoạch lựa chọn khoa học, tổ chức và bồi dưỡng cho những em này một số kỹ năng cần thiết, nhất là thời gian đầu năm học.
 	Đối với học sinh: Hình thành một đội ngũ cán sự lớp năng động và phân công nhiệm vụ rõ ràng, được tập huấn đầy đủ nghiêm túc. Đội ngũ cán sự lớp sẽ giúp giáo viên chủ nhiệm quản lý lớp một cách có hiệu quả.
Các biện pháp chính:
Ở lứa tuổi cấp trung học cơ sở, tôi nghĩ các em có thể phát huy khả năng tự quản, phát huy trách nhiệm của bản thân, trong mọi công việc trên tinh thần dân chủ, tôi luôn tôn trọng tin tưởng và giáo dục cho các em ý thức tự giác, tích cực phê bình và tự phê bình. Khuyến khích tính tự trọng và tình đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ ở mỗi học sinh. Để xây dựng một tập thể tự quản tốt, muốn ổn định nề nếp học tập thì cần có đội ngũ cán bộ, cán sự lớp năng động có trách nhiệm cao. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm cần cân nhắc kỹ lưỡng để có thể chọn ra những học sinh ưu tú xứng đáng để đảm nhận trách nhiệm, được các bạn trong lớp tôn trọng và là cánh tay đắc lực để giáo viên hoàn thành tốt công tác chủ nhiệm của mình.
 - Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp gồm có:
Giáo viên chủ nhiệm phải định hướng giúp học sinh tìm hiểu chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng vị trí trong ban cán sự lớp. Gồm các thành viên: 
+ Gồm 01 lớp trưởng, 01 lớp phó học tâp, 01 lớp phó lao động, 01 lớp phó văn thể mĩ và 02 cờ đỏ (01 đội trưởng, 01 đội phó)
+ Học sinh trong lớp được chia thành 4 tổ học tập. Mỗi tổ có 01 tổ trưởng và 01 tổ phó. Tổ trưởng, tổ phó theo dõi các hoạt động trong tổ mình, thành viên trong tổ theo dõi tổ trưởng và tổ phó. 
- Sắp xếp vị trí ngồi cho học sinh: 
Để cho ban cán sự lớp dễ làm việc giáo viên cần lưu ý như phân bố vị trí chỗ ngồi của học sinh sao cho hợp lý đồng đều về năng lực, có thể hỗ trợ lẫn nhau càng tốt, sau đó giáo viên chủ nhiệm điều chỉnh dần cho phù hợp với sự tiến bộ học tập của các em. Tránh không xếp những học sinh cá biệt ngồi cạnh nhau. Đặc biệt giáo viên nên ưu tiên vị trí ngồi của tổ trưởng phải thuận tiện, là trung tâm dễ quan sát.
BẢNG THÔNG TIN CHUNG VÀ SƠ ĐỒ LỚP HỌC
Lớp: 
7A1
SS: 44
Lớp trưởng:
 Trần Vương Linh
GVCN:
Phạm Thị Nhị
Lớp phó học tập: Nguyễn Thị Thanh Tuyền
Cờ đỏ:
Đinh Tâm Như
Lớp phó lao động: Nguyễn Mạnh Như Tường
Tổ 4
Tổ 3
Tổ 2
Tổ 1
Bàn 
06
PHƯƠN LINH
TƯỜNG
LÊ LINH
HIẾU
Bàn 
05
KHÔI
LAN
AN
THẢO
K.TRANG
HẠ VY
LÊ VI
Đ.LINH
Bàn 
04
A.DŨNG
NHUNG
QUỲNH
NGUYÊN
QUÂN
TRÚC
L.ĐAN
LONG
Bàn 
03
V. LINH
K.LINH
GIANG
HẰNG
THU TRANG
PHÚC
DŨNG
THÂN
Bàn 
02
LY
THANH
DIỆU
HÀ NY
THƯ
NAM
NHI
TRỰC
Bàn 
01
BẢO
MY
ÁNH
CHÂU
KIÊN
V. ĐAN
TRÂM
HUYỀN
Tổ trưởng:
NI
GIANG
PHÚC
THÂN
Lối vào 
BÀN GIÁO VIÊN
BẢNG ĐEN
(Sơ đồ lớp học được để ở bàn giáo viên)
- Xây dựng nội quy của lớp: 
Giáo viên chủ nhiệm nên cho học sinh tự xây dựng nội quy của học sinh khi đến trường bằng cách trả lời những câu hỏi như: Theo em những việc gì học sinh không được làm khi đang trong giờ học? Tác phong học sinh khi đến trường phải như thế nào?... Từ câu trả lời của học sinh, sau đó dưới sự định hướng của giáo viên chủ nhiệm các bạn trong ban cán sự lớp sẻ tóm tắt lại thành nội quy của lớp.
Căn cứ vào phiếu điểm thi đua của nhà trường và các tiêu chí thi đua của trường, lớp tôi xây dựng phiếu điểm thi đua cho học sinh và đây cũng được coi là nội quy của lớp. Từ đó các tổ trưởng, tổ phó theo dõi đánh giá xếp loại thi đua cuối tuần, cuối tháng, cuối năm. Đối với 7A1 là một lớp học sinh có năng lực khá đồng đều và cao hơn so với các lớp đại trà khác cùng khối nên thang điểm, nội dung cột mục cũng có sự khác biệt và yêu cầu chi tiết hơn để tiện cho công tác đánh giá, theo dõi cũng như xếp loại. (Mẫu sổ theo dõi nề nếp)
	- Phát huy tính tự giác, khả năng tự quản của học sinh.
Trong thời gian đầu tôi tổ chức buổi họp ban cán sự lớp và hướng dẫn các kỹ năng trong việc theo dõi, quản lý và tổ chức sinh hoạt (mỗi tổ trưởng phải có sổ theo dõi các thành viên trong tổ, có nhận xét đánh giá hàng tuần trong giờ sinh hoạt lớp) và thường xuyên có mặt vào các buổi sinh hoạt 15 phút để theo dõi, hướng dẫn thêm sau khi hoàn thành các nội dung trên.
Giáo viên cần tin tưởng khả năng của học sinh, các em hoàn toàn có thể tự quản được tốt vì có sự hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm. Giáo viên nên biết cách tạo cho các em sự tự tin vào khả năng của chính mình và tạo điều kiện để các em được thể hiện khả năng của mình trong công việc tập thể.  
Bồi dưỡng khả năng tự quản cho học sinh đòi hỏi phải có quá trình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ các em từ việc đơn giản nhất, để các em tự giải quyết công việc từ đơn giản đến phức tạp. Biện pháp trong giai đoạn đầu là cầm tay chỉ việc, sau đó để các em tự quản dần theo nguyên tắc: Khả năng tự quản của học sinh đi đôi với việc giảm dần sự tham gia trực tiếp của giáo viên chủ nhiêm trong từng hoạt động. Nên lưu ý chúng ta không tham gia trực tiếp nhưng phải gián tiếp tham gia cho đến khi các em có thể chủ động hoàn toàn trong công việc. Theo tôi giáo viên chủ nhiệm luôn giữ vai trò là người định hướng, sẵn sàng giúp đỡ về ý tưởng chứ không phải là người làm thay.
Cho các em thảo luận để bàn về biện pháp, cách thực hiện các hoạt động tự quản của lớp gồm: Tự quản trong sinh hoạt 15 phút đầu giờ, sinh hoạt tập thể, tự quản trong các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, tự quản trong học tập, lao động....
Ngoài ra giáo viên chủ nhiệm cần tạo hứng thú trong công việc, tạo sự đoàn kết nhất trí cao trong ban cán sự để làm sao các em biết làm việc “hết mình”, biết phấn đấu vì tập thể và biết tự giác, chủ động điều hành công việc của lớp ngay cả khi không có giáo viên chủ nhiệm. Nếu có mâu thuẩn hoặc không