Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn Làm quen chữ cái ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn Làm quen chữ cái ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Cơ sở lý luận

 Giáo dục mầm non là vấn đề có tầm chiến lược lâu dài, ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển giáo dục phổ thông, đây là bậc học đầu tiên là nền tảng để các em học lên các lớp trên, chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1. Góp phần Phổ cập giáo dục Tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập trung học cơ sở đến năm 2015. Đồng thời mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển thể chất, phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ, phát triển tình cảm - quan hệ xã hội. Song vị trí của phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non tương đối đặc biệt vì từ sự phát triển ngôn ngữ sẽ tham gia trực tiếp vào phát triển các lĩnh vực khác. Bởi ngôn ngữ là phương tiện giao lưu tình cảm, phương tiện để trẻ nhận thức, khám phá tự nhiên. Mục đích của việc cho trẻ làm quen với chữ cái không chỉ nhằm giúp trẻ nhận biết được các mặt chữ để phát âm chính xác khi nói mà còn tạo cho trẻ hứng thú học tiếng mẹ đẻ, làm tiền đề cho trẻ thích ứng với việc tập đọc, tập viết ở lớp 1. Làm quen với chữ cái không phải là môn học độc lập, riêng biệt mà nó là một phần, một bộ phận của việc phát triển ngôn ngữ trong chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ 5 – 6 tuổi. Vì vậy nó có ý nghĩa trực tiếp trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Trước hết là rèn luyện kỹ năng nghe nói và giúp trẻ phân biệt được các âm khó, thông qua các chữ cái. Thông qua việc làm quen với chữ cái, vốn từ của trẻ được nâng cao, bởi vì khi làm quen với chữ cái, trẻ không chỉ làm quen với các chữ ở dạng tồn tại tự nhiên của chữ viết, mà các chữ đó được gắn vào các từ, thông qua các đối tượng cụ thể, các từ đó có âm đầu là các chữ cái đã học, nhằm rèn luyện cách phát âm cho trẻ. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ hiểu được mối quan hệ giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là “đọc và viết” sau này ở trường phổ thông. Thông qua việc tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan sát, ghi nhớ, chú ý có chủ định.

 Cho trẻ làm quen chữ cái còn góp phần kích thích, phát triển tư duy, thể hiện ở chỗ trẻ đã xác định được tính chất đặc điểm của chữ đó bằng cách tìm kiếm các từ, tiếng thông qua các đồ vật. Trẻ tìm đúng các âm theo các chữ cái mà trẻ đã nhận ra. Như vậy trẻ nhận ra chữ cái đó thông qua việc phát âm chữ không phải chỉ thông qua mặt chữ. Trong khi cho trẻ làm quen chữ cái, cần giúp trẻ một số kỹ năng cầm sách, mở từng trang, đọc từ trái sang phải, từ trên xuống dưới, tư thế ngồi của một học sinh

 Việc cho trẻ làm quen chữ cái không chỉ thông qua các tiết học mà đối với trẻ mẫu giáo phải thông qua nhiều hoạt động khác như hoạt động tạo hình (vẽ, xé, cắt dán chữ cái), hoạt động văn học, hoạt động thể dục . Đặc biệt là qua các hoạt động vui chơi, trò chơi. Những trò chơi phát triển giác quan, phát triển các cơ nhỏ của ngón tay, là điều quan trọng để trẻ cầm bút sau này. Cho trẻ làm quen chữ cái phải tạo ra được hứng thú, tạo cho trẻ ham muốn đi học, tránh làm thay cho công việc của lớp 1. Thật sai lầm khi bắt trẻ ghép vần, tập viết vào một khuôn khổ nhất định, trong khi trẻ chưa chuẩn bị những kỹ năng cần thiết trước khi tập viết, như vẽ các nét giống với chữ viết được gọi là “tiền chữ viết”. Còn tập viết thực sự là nhiệm vụ của lớp 1 và chỉ đến lớp 1 trẻ mới có thể làm việc này một cách có kết quả. Không nên dạy trước những gì mà trẻ phải học một cách bài bản ở phổ thông.

 

doc 35 trang hoathepmc36 28/02/2022 10923
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn Làm quen chữ cái ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
I. Phần mở đầu: 
I.1. Lý do chọn đề tài.
Giáo dục mầm non là giai đoạn khởi đầu đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ, mục tiêu của giáo dục mầm non là giáo dục tình cảm, đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách trẻ một cách toàn diện đan lồng vào các môn học. Đối với trẻ mẫu giáo lớn, dạy trẻ Làm quen với chữ cái là một trong những nội dung quan trọng - Làm quen với chữ cái giúp trẻ bước đầu nhận biết được các chữ cái và phát âm chuẩn các chữ cái trong các từ trọn vẹn, phát triển ở trẻ khả năng quan sát, so sánh và phát triển ngôn ngữ khi trẻ đã thuộc và phát âm chuẩn các chữ cái thì trẻ sẽ dễ dàng làm quen với cách tô và viết chữ để chuẩn bị vào lớp 1. Ngoài ra việc cho trẻ làm quen với chữ cái còn phát triển tư duy trực quan hành động, tư duy trực quan hình tượng và đặc biệt là phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. Khi trẻ làm quen với chữ cái, các cơ ngón tay, cơ bàn tay của trẻ phải hoạt động nhiều hơn, qua đó cũng phát triển cơ thể trẻ. 
Trên thực tế, việc cho trẻ làm quen chữ cái đã được giáo viên Mầm non rất quan tâm, các giáo viên đã biết cách tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động và đạt hiệu quả tương đối cao. Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn một số giáo viên chưa biết cách tổ chức hoạt động cho trẻ, chưa biết vận dụng những biện pháp linh hoạt, sáng tạo vào quá trình dạy trẻ và đặc biệt chưa biết thu hút sự tập trung chú ý, sự tích cực tham gia vào các hoạt động của trẻ nên sự nhận thức về chữ cái của trẻ còn chưa chắc chắn, hay nhầm lẫn, chưa rèn luyện được kĩ năng cho trẻ dẫn đến hiệu quả giáo dục chưa cao. Nhưng nguyên nhân quan trọng nhất đó là ở trường chúng tôi 93,3% học sinh là người đồng bào dân tộc thiểu số và là con em các bệnh nhân Phong tại trại Phong Eana. Cuộc sống vô cùng khó khăn, các cháu ít được tiết xúc với mọi người, không chịu đi học. Giáo viên đã nhiều lần đến nhà vận động phụ huynh đưa con em mình đi học. Khi đến lớp học các cháu lại không tích cực tham gia vào các hoạt động, cô nói gì trẻ cũng không hiểu cứ nhìn cô và không trả lời, nếu có nói thì cũng chỉ nói bằng tiếng mẹ đẻ. Đa số trẻ chưa nhận biết được mặt các chữ cái, biết cách cầm bút, chưa biết cách tô trùng khít chữ theo chấm mờ. Đứng trước vấn đề trên, là một Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, tôi luôn trăn trở, suy nghĩ làm thế nào để giáo viên nắm vững được nội dung, kiến thức, hình thức tổ chức một cách linh hoạt phương pháp bộ môn. Đưa trẻ đến với hoạt động làm quen chữ cái được một cách có hiệu quả. Chính vì vậy tôi đã lựa chọn đề tài: “Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng môn Làm quen chữ cái ở vùng Đồng bào Dân tộc thiểu số”. 
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
I.2.1 Mục tiêu của đề tài
Giúp giáo viên nắm vững nội dung kiến thức, hình thức tổ chức và lồng ghép tích hợp nội dung phương pháp cho trẻ Làm quen chữ cái.
Giúp giáo viên có kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy đạt hiệu quả.
Tìm ra biện pháp và phương pháp thích hợp để giúp trẻ phát âm đúng, nhận biết đúng 29 chữ cái, tô trùng khít lên chấm mờ, hoàn thành vở Tập tô sạch sẽ. Đó chính là tiền đề để hình thành để cho trẻ vào lớp 1 sau này.
I.2.2 Nhiệm vụ của đề tài.
Tổ chức các hoạt động để trẻ làm quen chữ cái, trẻ được trải nghiệm và ghi nhớ mặt chữ nhằm giúp trẻ phát âm đúng 29 chữ cái; nhận biết đúng 29 mặt chữ cái; tô trùng khít lên chấm mờ, hoàn thành vở Tập tô sạch sẽ.
Nhiệm vụ mà đề tài đặt ra nhằm tạo cơ hội cung cấp, củng cố kinh nghiệm, làm tăng sự tò mò, hứng thú. Qua thực hiện đề tài này nhằm giúp giáo viên trong tiết dạy tạo nhiều cơ hội học tập và lĩnh hội được nhiều kiến thức mới nhằm phát huy tính sáng tạo, tính tò mò ở trẻ thông qua chương trình mầm non mới.
Giúp giáo viên tìm ra các giải pháp, biện pháp để tạo được hứng thú cho trẻ trong giờ làm quen chữ cái. 
Sau khi vận dụng đề tài sẽ góp phần đắc lực đối với giáo viên trong quá trình hình thành nhân cách phát triển tư duy cho trẻ.
I.3. Đối tượng nghiên cứu
Trẻ 5 tuổi trường Mẫu giáo Bình Minh, xã Đray Sáp huyện Krông Ana.
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Cơ sở lý luận liên quan đến chuyên đề Làm quen chữ cái. Tôi lựa chọn một số biện pháp chỉ đạo nâng giáo viên cao chất lượng môn Làm quen chữ cái ở trường Mẫu giáo Bình Minh
I.5. Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu tài liệu
 	Phương pháp trò chuyện
 Phương pháp quan sát
 	Phương pháp điều tra
Phương pháp dự giờ 
 	II. Phần nội dung 
II.1. Cơ sở lý luận
	 Giáo dục mầm non là vấn đề có tầm chiến lược lâu dài, ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển giáo dục phổ thông, đây là bậc học đầu tiên là nền tảng để các em học lên các lớp trên, chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1. Góp phần Phổ cập giáo dục Tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập trung học cơ sở đến năm 2015. Đồng thời mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển thể chất, phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ, phát triển tình cảm - quan hệ xã hội. Song vị trí của phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non tương đối đặc biệt vì từ sự phát triển ngôn ngữ sẽ tham gia trực tiếp vào phát triển các lĩnh vực khác. Bởi ngôn ngữ là phương tiện giao lưu tình cảm, phương tiện để trẻ nhận thức, khám phá tự nhiên. Mục đích của việc cho trẻ làm quen với chữ cái không chỉ nhằm giúp trẻ nhận biết được các mặt chữ để phát âm chính xác khi nói mà còn tạo cho trẻ hứng thú học tiếng mẹ đẻ, làm tiền đề cho trẻ thích ứng với việc tập đọc, tập viết ở lớp 1. Làm quen với chữ cái không phải là môn học độc lập, riêng biệt mà nó là một phần, một bộ phận của việc phát triển ngôn ngữ trong chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ 5 – 6 tuổi. Vì vậy nó có ý nghĩa trực tiếp trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Trước hết là rèn luyện kỹ năng nghe nói và giúp trẻ phân biệt được các âm khó, thông qua các chữ cái. Thông qua việc làm quen với chữ cái, vốn từ của trẻ được nâng cao, bởi vì khi làm quen với chữ cái, trẻ không chỉ làm quen với các chữ ở dạng tồn tại tự nhiên của chữ viết, mà các chữ đó được gắn vào các từ, thông qua các đối tượng cụ thể, các từ đó có âm đầu là các chữ cái đã học, nhằm rèn luyện cách phát âm cho trẻ. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ hiểu được mối quan hệ giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là “đọc và viết” sau này ở trường phổ thông. Thông qua việc tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan sát, ghi nhớ, chú ý có chủ định.
	Cho trẻ làm quen chữ cái còn góp phần kích thích, phát triển tư duy, thể hiện ở chỗ trẻ đã xác định được tính chất đặc điểm của chữ đó bằng cách tìm kiếm các từ, tiếng thông qua các đồ vật. Trẻ tìm đúng các âm theo các chữ cái mà trẻ đã nhận ra. Như vậy trẻ nhận ra chữ cái đó thông qua việc phát âm chữ không phải chỉ thông qua mặt chữ. Trong khi cho trẻ làm quen chữ cái, cần giúp trẻ một số kỹ năng cầm sách, mở từng trang, đọc từ trái sang phải, từ trên xuống dưới, tư thế ngồi của một học sinh
	Việc cho trẻ làm quen chữ cái không chỉ thông qua các tiết học mà đối với trẻ mẫu giáo phải thông qua nhiều hoạt động khác như hoạt động tạo hình (vẽ, xé, cắt dán chữ cái), hoạt động văn học, hoạt động thể dục. Đặc biệt là qua các hoạt động vui chơi, trò chơi. Những trò chơi phát triển giác quan, phát triển các cơ nhỏ của ngón tay, là điều quan trọng để trẻ cầm bút sau này. Cho trẻ làm quen chữ cái phải tạo ra được hứng thú, tạo cho trẻ ham muốn đi học, tránh làm thay cho công việc của lớp 1. Thật sai lầm khi bắt trẻ ghép vần, tập viết vào một khuôn khổ nhất định, trong khi trẻ chưa chuẩn bị những kỹ năng cần thiết trước khi tập viết, như vẽ các nét giống với chữ viết được gọi là “tiền chữ viết”. Còn tập viết thực sự là nhiệm vụ của lớp 1 và chỉ đến lớp 1 trẻ mới có thể làm việc này một cách có kết quả. Không nên dạy trước những gì mà trẻ phải học một cách bài bản ở phổ thông.
II.2.Thực trạng
Thuận lợi- khó khăn
* Thuận lợi
Nhà trường nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Phòng Giáo dục và Đào tạo Huyện Krông Ana, chính quyền địa phương xã Đray Sáp và sự quan tâm của các Sr dòng Nữ Vương Hòa Bình.
Đội ngũ giáo viên nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. 100% giáo viên có trình độ chuyên môn đạt chuẩn. 50 % giáo viên đạt trình độ chuyên môn trên chuẩn.
Ban giám hiệu nhà trường đã thường xuyên sắp xếp tạo điều kiện cho các giáo viên được tham dự các buổi tập huấn bồi dưỡng chuyên môn và đi dự giờ các đợt lên chuyên đề văn học chữ viết cũng như các chuyên đề của môn học khác do phòng giáo dục và đào tạo huyện tổ chức.
Có tài liệu để giáo viên tham khảo và nghiên cứu trong quá trình giảng dạy. Nhà trường đã phân công hai cô giáo dạy trong một lớp tương đối đều tay, có tinh thần trách nhiệm, yêu trẻ, yêu nghề, ham học hỏi.
Được sự quan tâm chỉ đạo của quý cấp có thẩm quyền và Ban giám hiệu nhà trường, trường lớp được tu bổ sửa chữa khang trang sạch đẹp, sắm sửa thêm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các hoạt động theo từng chủ điểm. Có phòng học thoáng mát để phục vụ cho hoạt động chung và hoạt động góc.
Cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ cho chăm sóc giáo dục trẻ tương đối đầy đủ.
* Khó khăn: 
Kế thừa chương trình đổi mới, chương trình giáo dục Mầm non mới vẫn có một số vướng mắc, khó khăn, giáo viên chưa nắm vững, chưa linh hoạt trong tiết dạy. Chuyên đề Làm quen chữ cái đã được bồi dưỡng và thực hiện từ nhiều năm nay nhưng thực tế cho thấy giáo viên vẫn còn bị máy móc rập khuôn nên chưa kích thích được trẻ thích thú khi học.
Giáo viên vẫn còn lúng túng, chưa biết tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có để làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho môn học.
Mặc dù nhà trường đã hết sức đầu tư về cơ sở vật chất song các phương tiện phục vụ cho việc dạy và học cũng như các hoạt động vui chơi của trẻ vẫn còn những khó khăn nhất định chưa đáp ứng thỏa mãn nhu cầu hoạt động của trẻ. Đồ dùng, đồ chơi còn ít, chưa được phong phú, chưa thích ứng với từng chủ điểm, chủ đề. 
Do đặc điểm phát triển về tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi không giống nhau, 93.3% trẻ là người dân tộc thiểu số và là con em các bệnh nhân phong thuộc trại phong Ea Na nên việc tiếp thu kiến thức còn hạn chế. Ngôn ngữ phổ thông còn kém, trẻ đến lớp thường trao đổi với nhau bằng tiếng địa phương. Một số trẻ không hiểu tiếng phổ thông, không hiểu được điều cô giáo nói nên ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giáo dục. Đáng tiếc hơn vẫn còn một số trẻ thiếu sự quan tâm của gia đình, phó mặc cho cô giáo và nhà trường, do đó trẻ bị thiệt thòi hạn chế rất nhiều về mặt nhận thức cũng như kĩ năng. Đặc biệt là đối với trẻ mẫu giáo lớn, dạy trẻ Làm quen với chữ cái là một trong những nội dung quan trọng nếu như chúng ta không có những giải pháp kịp thời sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc học của trẻ ở lớp 1 sau này. Từ những vướng mắc ấy mỗi giáo viên cần có cách nhìn thực tế, nhìn xa trông rộng, tìm ra một số phương pháp, biện pháp tối ưu trong việc tổ chức hoạt động làm quen chữ cái ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Qua khảo sát bước đầu cho thấy các kĩ năng cần thiết của trẻ còn rất hạn chế, cụ thể như sau:
Nội dung
Giai đoạn 1
Tốt
Khá
TB
Yếu
- Trẻ phát âm đúng 29 chữ cái; 
- Nhận biết đúng 29 mặt chữ cái
5/30
16,6%
8/30
26,6%
12/30
41,2%
5/30
16,6%
Kỹ năng viết: Trẻ biết cách ngồi, cầm bút, để vở, tô chữ đúng quy trình, tô trùng khít theo đường chấm mờ
4/30
13,2%
6/30
20%
8/30
26,6%
12/30
41,2%
Kỹ năng đọc: biết cách giở sách, đọc từ trái sang phải, từ trên xuống dưới”Đọc” sách qua các tranh vẽ. Phân biệt phần mở đầu, kết thúc của sách.
4/30
13,2%
6/30
20%
8/30
26,6%
12/30
41,2%
	b.Thành công- hạn chế
* Thành công: Trong một năm thực hiện tôi cũng gặt hái được một số thành công nhất định đó là :
Giáo viên đã nắm vững phương pháp bộ môn, có nhiều hình thức linh hoạt và sáng tạo, phát huy được tính tích cực của trẻ.
Giáo viên đã biết ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác soạn giảng
 Số trẻ hăng say làm quen chữ cái ngày một nhiều hơn chiếm hơn 80% số trẻ trong lớp. 
Trẻ phát âm đúng 29 chữ cái; 
Nhận biết đúng 29 mặt chữ cái
Trẻ biết cách ngồi, cầm bút, để vở, tô chữ đúng quy trình
Kỹ năng đọc: biết cách giở sách, đọc từ trái sang phải, từ trên xuống dưới “Đọc” sách qua các tranh vẽ. Phân biệt phần mở đầu, kết thúc của sách.
Làm phong phú vốn từ tiếng Việt của trẻ. Để từ đó trẻ mạnh dạn tự tin trong các hoạt động giao tiếp.
Góp phần hoàn thiện những kĩ năng tiền đọc, viết phục vụ cho việc học tập ở lớp 1 sau này.
* Hạn chế:
Khi vận dụng đề tài này phải trải qua thực nghiệm tại các lớp và tôi nhận thấy có một số hạn chế như sau: Muốn tiết dạy thành công đòi hỏi phải có sự đầu tư về chuyên môn lẫn đồ dùng, phải có tranh ảnh thật sinh động hoặc vật thật để cho trẻ làm quen. Điều này rất khó khăn bởi hầu như thời gian cô đứng lớp từ sáng tới tối nên rất vất vả trong việc làm đồ dùng cũng như tìm kiếm hình ảnh cho trẻ làm quen ... 
Bên cạnh đó tôi chưa tìm ra được biện pháp hay để cho trẻ khuyết tật phát triển tốt nhất hoạt động cùng lúc với trẻ bình thường.
 Mặt mạnh- mặt yếu
* Mặt mạnh :
Cô có khả năng tạo được môi trường hoạt động ở lớp tương đối phong phú. Kiên trì, yêu nghề mến trẻ. Có kĩ năng sư phạm tương đối tốt, khả năng ứng dụng CNTT trong dạy học tốt.
Được sự quan tâm tạo điều kiện của lãnh đạo các cấp, của ban giám hiệu nhà trường, đầu tư về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ. Đồ dùng đồ chơi sạch sẽ bảo đảm an toàn cho trẻ.
Được sự hướng dẫn dìu dắt, giúp đỡ của các đồng nghiệp đi trước có kinh nghiệm trong giảng dạy chuyên ngành mầm non.
Cô có trình độ chuẩn về chuyên môn, thường xuyên được Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện cho đi tham gia các lớp tập huấn về chuyên đề mầm non. Dự giờ các tiết mẫu về môn chữ cái cũng như các môn học khác trong chương trình do Phòng giáo dục và đào tạo huyện tổ chức. 
* Mặt yếu:
 	Một số giáo viên sử dụng máy tính chưa thành thạo nên để tải hình ảnh từ mạng còn phải nhờ đồng nghiệp hoặc nhờ người thân.
Một số giáo viên là người Kinh sử dụng tiếng dân tộc thiểu số còn yếu mà trong lớp học sinh dân tộc thiểu số lại khá đông, nên vận dụng biện pháp mới cũng gặp không ít nan giải.
Đồ dùng phục vụ tiết dạy chưa đa dạng như: Những vật mẫu, những con vật thật, đồ vật ...
Một số giáo viên chưa thực sự chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen chữ cái.
Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
Làm quen với chữ cái giúp trẻ bước đầu nhận biết được các chữ cái và phát âm chuẩn các chữ cái trong các từ trọn vẹn, phát triển ở trẻ khả năng quan sát, so sánh và phát triển ngôn ngữ khi trẻ đã thuộc và phát âm chuẩn các chữ cái thì trẻ sẽ dễ dàng làm quen với cách tô và viết chữ để chuẩn bị vào lớp 1. Tuy nhiên, dù là vấn đề đơn giản hay phức tạp muốn đạt được kết quả cao như mong muốn đều phải có những nguyên nhân để dẫn đến thành công và hạn chế, yếu kém của nó.
Nguyên nhân dẫn đến thành công của đề tài này là: 
- GV đã tiến hành tìm hiểu đặc điểm riêng của từng trẻ bằng cách khảo sát trẻ đầu năm, theo dõi trẻ ở các hoạt động trong ngày để tìm ra nguyên nhân, để có biện pháp giúp đỡ trẻ.
- Giáo viên nhiệt tình, chịu khó học hỏi kinh nghiệm để không ngừng nâng cao nghệ thuật lên lớp và sáng tạo về đồ dùng, trò chơi để gây hứng thú cho trẻ tham gia vào hoạt động.
- Tạo môi trường học chữ viết phong phú, cuốn hút trẻ và vận dụng môi trường đó để dạy trẻ trong các hoạt động.
- Học hỏi thêm kinh nghiệm, kiến thức từ chị em đồng nghiệp, từ sách báo, tài liệu, các phương tiện thông tin đại chúng.
Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
* Ưu điểm: Nhìn chung đề tài tôi nghiên cứu có những mặt thuận lợi, thành công và cũng có những mặt mạnh nhất định:
Luôn học hỏi trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, biết lắng nghe, biết sửa sai, không bảo thủ nên chuyên môn nghiệp vụ tương đối vững vàng.
Các đồng chí giáo viên được bố trí công tác phù hợp năng lực, giáo viên có tình thần tự học cao.
Trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã đi thực tế tại các lớp và hiệu quả đem lại sau những lần áp dụng các biện pháp giáo viên đã biết cách cung cấp kiến thức phù hợp với từng lứa tuổi, đã đưa trẻ đến vùng phát triển gần nhất, tạo cơ hội cho trẻ tự trải nghiệm ... từ đó trẻ rất hứng thú và phấn khởi khi được tham gia hoạt động làm quen chữ cái.
Giáo viên đa số là giáo viên trẻ có năng lực, tiếp cận những cái hay cái mới nhanh để từ đó áp dụng trong quá trình dạy học có hiệu quả cao. 
Được sự giúp đỡ nhiệt tình của đồng nghiệp nên vận dụng tìm ra nhiều biện pháp mới cũng thuận lợi hơn.
* Tồn tại : Bên cạnh những ưu điểm trên trong thời gian nghiên cứu đề tài tôi cũng gặp không ít vấn đề hạn chế, khó khăn và có mặt yếu kém như: 
Do một số giáo viên lớn tuổi dạy chương trình 26 tuần, chương trình cải cách thời gian lâu nên khi tiếp cận chương trình mầm non mới còn mang nặng chương trình cải cách. 
Việc tiếp cận công nghệ thông tin trên mạng, soạn giảng trên máy vi tính không thành thạo ở một số giáo viên lớn tuổi.
Vốn tiếng Việt của trẻ còn nghèo nàn, phụ huynh học sinh phần lớn là lao động nghèo, chưa có ý thức cao trong việc đưa con em mình đến trường học. Trẻ còn theo bố mẹ lên nương, lên rẫy để chăn trâu, chăn bò, hái điều. Trẻ còn nhút nhát hạn chế về ngôn ngữ tiếng Việt, trẻ phát âm chưa chuẩn tiếng Việt chiếm tỉ lệ cao: “Con Khỉ” trẻ phát âm : “Con hỉ”; từ “không thích” trẻ phát âm “khôn thít”Số trẻ nhận biết, phát âm chữ cái qua các trò chơi chưa chính xác chiếm tỉ lệ cao : 45,45% (qua kết quả khảo sát trước khi thực hiện)
II.3. Giải pháp, biện pháp: 
Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Tìm ra các giải pháp, biện pháp giúp giáo viên nắm vững nội dung kiến thức, hình thức tổ chức và lồng ghép tích hợp nội dung phương pháp cho trẻ Làm quen chữ cái
Giúp giáo viên có kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy đạt hiệu quả.
Kích thích tính tò mò ham hiểu biết muốn làm quen chữ cái của trẻ.
Thông qua hoạt động làm quen chữ cái sẽ góp phần giúp trẻ tăng cường tiếng Việt, từ đó sẽ thúc đẩy khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ. Bởi vì khi trẻ tham gia vào hoạt động làm quen chữ cái thì bắt buộc trẻ phải nhận biết, phát âm đúng chữ cái và đó cũng là tiền đề để trẻ học chữ viết ở phổ thông sau này. 
Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
Để thực hiện tốt việc nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái tôi đã thực hiện và áp dụng một số giải pháp sau :
b.1. Xây dựng kế hoạch
	Muốn thực hiện tốt việc cho trẻ làm quen chữ cái thì đầu tiên phải xây dựng kế hoạch rõ ràng, cụ thể ngay từ đầu năm học. Kế hoạch xây dựng phù hợp với đặc điểm thực tế của nhà trường, của lớp và có sự thống nhất trong Ban giám hiệu và tập thể giáo viên. Trên cơ sở kế hoạch nhiệm vụ năm học các cấp đã chỉ đạo và hướng dẫn từ đó xây dựng kế hoạch năm học; kế hoạch tháng; kế hoạch tuần; xây dựng chế độ sinh hoạt; xây dựng kế hoạch chuyên môn: cụ thể chương trình dạy cho các khối lớp phù hợp, sát với tình hình của trường, của lớp. Chỉ đạo giáo viên các nhóm lớp xây dựng kế hoạch hoạt động và được nhà trường phê duyệt mới thực hiện. Hàng tháng giáo viên báo cáo kế hoạch, lịch dạy của lớp cho chuyên môn. Qua đó có cơ sở để theo dõi, kiểm tra và có biện pháp chỉ đạo kịp thời tốt hơn. Ngoài ra, tôi thường xuyên tổ chức chuyên đề, thao giảng, thi giáo viên dạy giỏi cấp trường, sau đó góp ý, rút kinh nghiệm tiết dạy để tháo gỡ những vướng mắc của giáo viên, giúp giáo viên năng động, sáng tạo và biết đầu tư suy nghĩ cách tổ chức dạy học trong quá trình hoạt động giảng dạy.
	Hoạt động làm quen chữ cái có hiệu quả khi người giáo viên biết sử dụng những phương pháp khác nhau trong trường lớp mầm non, nhưng phải đảm bảo lấy trẻ làm trung tâm và phát huy tính tích cực, chủ động của trẻ. Phương pháp đặc trưng của môn học là đàm thoại, trực quan, giải thích, trò chơi bằng các hình thức đa dạng phong phú nhưng mang tính vừa sức dựa trên yếu tố tâm lý của trẻ. Từ đó giúp giáo viên cảm nhận được giờ học làm quen chữ cái vừa vui vẻ, vừa nhẹ nhàng, vừa thiết thực gần gũi với trẻ và mỗi bé đều có thể chiếm lĩnh tri thức của mình qua thế giới thu nhỏ mà cô đã sưu tầm, sáng tạo trong quá trình

Tài liệu đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_giai_phap_chi_dao_giao_vien_nan.doc