Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5-6 tuổi qua trò chơi học tập

Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5-6 tuổi qua trò chơi học tập

Thực trạng tình hình

Năm học 2018 - 2019 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo lớn. Lớp có 2 giáo viên, 2/2 giáo viên đạt trình độ trên chuẩn. Trong lớp có số lượng 29 trẻ: 15 nam, 14 nữ, trong số đó có nhiều trẻ được bố mẹ nuông chiều từ nhỏ nên dẫn đến tính ỷ lại và một số trẻ lại nhút nhát, thiếu tự tin không dám tham gia vào các hoạt động cùng các bạn, hoạt động của lớp.

Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề tài này tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau:

a. Thuận lợi:

Được Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm giúp đỡ, chỉ đạo sâu sát về bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng sư phạm và đầu tư trang thiết bị đầy đủ, cơ sở vật chất ngày càng tăng trưởng.

Bản thân cũng được nhà trường tạo điều kiện đi dự các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn thông qua các đợt chuyên đề do phòng, trường tổ chức và được học hỏi qua thăm lớp, dự giờ của đồng nghiệp nên đã tích lũy một số kiến thức nhất định khi tổ chức cho trẻ hoạt động vui chơi, đặc biệt là các trò chơi học tập. Bản thân luôn hiểu rõ được đặc điểm tâm lý, nhận thức của trẻ. Ở trường cô giáo với vai trò là người mẹ hiền thứ hai của trẻ tôi luôn có tấm lòng bao dung, độ lượng phải coi trẻ như con của mình, luôn tâm huyết với nghề, có ý thức học tập nâng cao trình độ chuyên môn về mọi mặt, luôn tìm tòi nghiên cứu các tài liệu, sáng tạo linh hoạt trong việc giảng dạy, có ý thức phấn đấu vươn lên.

Phụ huynh quan tâm, đặc biệt là phụ huynh nhận thức rõ tầm quan trọng của việc phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 - 6 tuổi qua trò chơi học tập và rất quan tâm đến việc học tập của các cháu.

Môi trường tập thể chị em đoàn kết, yêu thương, quan tâm giúp đỡ lẫn nhau trong công việc. Cùng nhau trao đổi kinh nghiệm từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho bản thân.

b. Khó khăn:

Phần đông gia đình trẻ làm nghề nông, cuộc sống còn nhiều khó khăn, mọi người bận bịu với công việc đồng áng nên việc chăm sóc, giáo dục trẻ chưa được coi trọng. Việc giáo dục trẻ còn theo lối cứng nhắc, gò bó khô khan tạo cho trẻ sự nhàm chán vì vậy trẻ chưa thực sự tham gia hoạt động, chưa tích cực chủ động thực hiện các nhiệm vụ của mình để tìm ra kết quả, còn phụ thuộc vào cô giáo.

Một số phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng của giáo dục mầm non, chưa thực sự quan tâm đến việc tổ chức cho trẻ chơi, chưa biết được lợi ích của trò chơi học tập đối với trẻ.

Diện tích phòng học còn chật hẹp.

 

doc 11 trang hoathepmc36 28/02/2022 11795
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5-6 tuổi qua trò chơi học tập", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
 “Trẻ em như búp trên cành
 Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”
Trẻ em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước. Những người làm cha, làm mẹ sẽ hạnh phúc biết bao khi con của mình là những đứa trẻ khỏe mạnh, thông minh, chủ động sáng tạo tự tin trong mọi tình huống. Vì vậy bảo vệ và chăm sóc trẻ em là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn xã hội và của mỗi gia đình. Do đó sự nghiệp giáo dục được Đảng và nhà nước ta xem là quốc sách hàng đầu. Đây chính là nền tảng hình thành và phát triển nhân cách của con người mới trong xã hội mới. 
Giáo dục Mầm non là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân, chiếm vị trí quan trọng trong ngành giáo dục. Giáo dục Mầm non có nhiệm vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách con người. Chính vì vậy việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ không phải chỉ là trách nhiệm mỗi gia đình mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội.
Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo (5-6 tuổi) nói riêng, ở độ tuổi này trẻ rất hiếu động, thích tò mò, khám phá những cái mới lạ nhưng lại mau quên vì vậy việc phát triển tính tích cực cho trẻ không hề đơn giản. Đối với trẻ hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo, trẻ học mà chơi - chơi mà học, trẻ tiếp thu những kiến thức, kinh nghiệm khi được truyền đạt một cách dễ hiểu, gần gũi với trẻ. Đặc biệt là thông qua các hoạt động để tổ chức trò chơi học tập mới tạo ra hứng thú kích thích trẻ tìm tòi, khám phá giúp trẻ hình thành, phát triển nhân cách toàn diện về mọi mặt và trẻ tích lũy thêm những kinh nghiệm sống, những kỹ năng học tập mới tốt hơn. Trò chơi học tập không chỉ có nguồn sống nuôi dưỡng trẻ về cả thể chất lẫn tâm hồn mà là nguồn thông tin vô tận, là điều kiện thuận lợi để phát huy khả năng độc lập, óc sáng tạo của trẻ. Mong muốn của giáo viên là rất lớn nhưng tùy thuộc vào nhận thức của trẻ, mỗi cháu có trình độ nhận thức khác nhau. Là giáo viên đang trực tiếp dạy lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi tôi băn khoăn suy nghĩ phải thế nào để trẻ phát huy được tính tích cực nhận thức của mình. Đó chính là lý do tôi chọn đề tài “Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 - 6 tuổi qua trò chơi học tập”
2. Điểm mới của đề tài
Trẻ 5 - 6 tuổi là những chủ thể của hoạt động nhận thức, trẻ có năng lực riêng, có khả năng tư duy, thích khám phá thế giới xung quanh. Chúng rất thích được thực hành, trải nghiệm qua các đồ dùng đồ chơi, qua các trò chơi. Bởi lẽ qua đó không những giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu chơi mà còn thỏa mãn cả nhu cầu nhận thức, trẻ tham gia chơi sẽ giải quyết được các vấn đề cùng cô cùng bạn.
Trong xu thế phát triển của toàn cầu, đất nước ta đang trên đà phát triển ngày càng đổi mới về mọi mặt của toàn xã hội. Là một giáo viên tôi luôn mong muốn dạy dỗ các cháu sao cho các cháu theo kịp với sự phát triển chung của đất nước. Chính vì vậy việc phát huy tính tích cực nhận thức cho trẻ thông qua trò chơi học tập có vị trí rất quan trọng góp phần phát triển toàn diện và chuẩn bị tâm thế cho trẻ bước vào lớp một. Trong các trò chơi đặc biệt là trò chơi học tập, đòi hỏi sự hoạt động trí tuệ rất phức tạp, trẻ phải huy động trí tuệ của mình tới mức tối đa để giải quyết nhiệm vụ nhận thức mà trò chơi đặt ra. Vì thế, nó tạo điều kiện để nâng cao tính tích cực nhận thức của trẻ.
Hiện nay chúng ta thực hiện theo mục tiêu giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên hướng dẫn, tổ chức cho trẻ chơi ở mọi lúc mọi nơi và có thể tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau tùy theo điều kiện, nhận thức của trẻ. Qua trò chơi trẻ được học cùng cô, cùng bạn, cùng tham gia khám phá, giải quyết các vấn đề để đi đến những kết luận cụ thể. Sử dụng trò chơi làm phương tiện giáo dục thiết thực phù hợp với từng cá nhân, tạo điều kiện cho trẻ phát triển về mọi mặt “đức, trí, thể, mĩ”
* Phạm vi áp dụng của đề tài:
“Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 - 6 tuổi qua trò chơi học tập” của trường tôi được áp dụng rộng rãi trong toàn trường mầm non từ lứa tuổi nhà trẻ đến mẫu giáo và đặc biệt là trẻ 5 - 6 tuổi.
II. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng tình hình
Năm học 2018 - 2019 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo lớn. Lớp có 2 giáo viên, 2/2 giáo viên đạt trình độ trên chuẩn. Trong lớp có số lượng 29 trẻ: 15 nam, 14 nữ, trong số đó có nhiều trẻ được bố mẹ nuông chiều từ nhỏ nên dẫn đến tính ỷ lại và một số trẻ lại nhút nhát, thiếu tự tin không dám tham gia vào các hoạt động cùng các bạn, hoạt động của lớp.
Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề tài này tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau:
Thuận lợi:
Được Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm giúp đỡ, chỉ đạo sâu sát về bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng sư phạm và đầu tư trang thiết bị đầy đủ, cơ sở vật chất ngày càng tăng trưởng.
Bản thân cũng được nhà trường tạo điều kiện đi dự các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn thông qua các đợt chuyên đề do phòng, trường tổ chức và được học hỏi qua thăm lớp, dự giờ của đồng nghiệp nên đã tích lũy một số kiến thức nhất định khi tổ chức cho trẻ hoạt động vui chơi, đặc biệt là các trò chơi học tập. Bản thân luôn hiểu rõ được đặc điểm tâm lý, nhận thức của trẻ. Ở trường cô giáo với vai trò là người mẹ hiền thứ hai của trẻ tôi luôn có tấm lòng bao dung, độ lượng phải coi trẻ như con của mình, luôn tâm huyết với nghề, có ý thức học tập nâng cao trình độ chuyên môn về mọi mặt, luôn tìm tòi nghiên cứu các tài liệu, sáng tạo linh hoạt trong việc giảng dạy, có ý thức phấn đấu vươn lên.
Phụ huynh quan tâm, đặc biệt là phụ huynh nhận thức rõ tầm quan trọng của việc phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 - 6 tuổi qua trò chơi học tập và rất quan tâm đến việc học tập của các cháu.
Môi trường tập thể chị em đoàn kết, yêu thương, quan tâm giúp đỡ lẫn nhau trong công việc. Cùng nhau trao đổi kinh nghiệm từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho bản thân.
Khó khăn:
Phần đông gia đình trẻ làm nghề nông, cuộc sống còn nhiều khó khăn, mọi người bận bịu với công việc đồng áng nên việc chăm sóc, giáo dục trẻ chưa được coi trọng. Việc giáo dục trẻ còn theo lối cứng nhắc, gò bó khô khan tạo cho trẻ sự nhàm chán vì vậy trẻ chưa thực sự tham gia hoạt động, chưa tích cực chủ động thực hiện các nhiệm vụ của mình để tìm ra kết quả, còn phụ thuộc vào cô giáo.
Một số phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng của giáo dục mầm non, chưa thực sự quan tâm đến việc tổ chức cho trẻ chơi, chưa biết được lợi ích của trò chơi học tập đối với trẻ.
Diện tích phòng học còn chật hẹp.
Qua khảo sát tình hình đầu năm để biết được mức độ khả năng của trẻ khi tham gia vào hoạt động nhằm phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ, kết quả như sau:
* Trình độ nhận thức của trẻ:
Qua khảo sát thực tế ban đầu tôi nhận thấy việc phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ qua trò chơi học tập còn nhiều hạn chế, cụ thể như sau:
Trẻ tuy cùng độ tuổi nhưng có cháu sinh đầu năm, cháu sinh cuối năm nên nhận thức của trẻ chưa đồng đều, hoạt động của nhiều trẻ còn chậm, nhút nhát, chưa tự tin.
- 55 - 60% trẻ có kỹ năng nghe, hiểu lời của người khác và nói cho người khác hiểu.
- 47 % trẻ có hứng thú với nhiệm vụ nhận thức, thể hiện lòng ham hiểu biết về thế giới xung quanh, thích khám phá, tham gia, hoạt động cùng cô và các bạn.
- 45% trẻ có một vài biểu hiện của tính tự chủ và có sáng kiến, chủ động tìm kiếm, lựa chọn phương thức giải quyết những nhiệm vụ đặt ra.
- 40 - 42% trẻ có kỹ năng vận dụng những điều đã biết vào trong điều kiện, hoàn cảnh mới và xử lý thông tin nhận được bằng các thao tác tư duy như so sánh, phân tích, tổng hợp và khái quát hóa.
- 45 - 47% trẻ biết tập trung chú ý để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
* Trình độ nhận thức của phụ huynh
Nhận thức về tầm quan trọng trong việc giáo dục trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non của phụ huynh chưa đồng đều. 
Phụ huynh chưa chú ý đến việc phát huy tính tích cực cho trẻ thông qua trò chơi học tập.
Với tình hình thực tế của lớp tôi phụ trách như vậy nên tôi băn khoăn lo lắng suy nghĩ, tìm tòi “Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 5 - 6 tuổi qua trò chơi học tập”
Xuất phát từ tình hình trên của lớp nên bản thân tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp như sau:
2. Các giải pháp:
2.1. Xây dựng môi trường chơi đa dạng, hấp dẫn và mang tính phát triển:
Để xây dựng môi trường chơi mang tính phát triển thì giáo viên xây dựng môi trường sao cho đảm bảo an toàn, vệ sinh, thuận tiện, hấp dẫn có sức lôi cuốn trẻ tham gia chơi, thường xuyên thay đổi, bổ sung, làm mới phù hợp với nội dung chơi của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ bộc lộ tính chủ động, độc lập, sáng tạo của trẻ trong khi chơi. Nhờ có sự bổ sung, thay đổi đồ chơi, vật liệu chơi cho trẻ một cách thường xuyên giúp trẻ có điều kiện tiếp xúc với đồ chơi, tạo cho trẻ cơ hội được chơi, được biến đổi vật liệu chơi, tạo ra đồ chơi cho mình, cho nhóm chơi. Chính cái đó tạo cho trẻ có hứng thú chơi, giúp trẻ tích cực, chủ động tham gia vào trò chơi góp phần phát triển tính tự lập và sáng kiến của trẻ trong trò chơi.
Về việc xây dựng môi trường chơi cho trẻ tôi luôn bố trí chổ chơi rộng rãi, hợp vệ sinh, có lối đi lại để trẻ có thể chơi một mình hoặc chơi theo nhóm. Tôi luôn sưu tầm, cung cấp cho trẻ nguyên vật liệu, đồ dùng, đồ chơi, tài liệu học tập, phương tiện máy móc để phục vụ trò chơi một cách sinh động.
Đồ chơi ở các góc phải để vừa tầm với trẻ để trẻ dễ lấy, thuận tiện cho trẻ sử dụng. Đặc biệt là đồ dùng đồ chơi phải đảm bảo toàn với trẻ, sắp xếp đồ chơi theo trạng thái mở để kích thích trẻ hứng thú chơi. Đồ dùng đồ chơi có ký hiệu kèm theo, cô bố trí các đồ dùng đồ chơi, tài liệu đa dạng phong phú, sinh động tránh bày quá niều làm phân tán trẻ khi chơi.
2.2. Sưu tầm và xây dựng nguồn trò chơi học tập phong phú, đa dạng phù hợp với trẻ theo chủ đề.
Như chúng ta đã biết trò chơi học tập đóng vai trò quan trọng trong quá trình nhận thức của trẻ. Qua trò chơi trẻ được cũng cố kiến thức trên tiết học một cách tự nhiên, nhẹ nhàng. Chính vì vậy trò chơi càng nhiều, càng đa dạng phong phú thì càng tạo điều kiện cho trẻ được chơi, được trải nghiệm, khám phá, cung cấp cho trẻ những biểu tượng về cuộc sống xung quanh, tạo hứng thú cho trẻ và kích thích trẻ cố gắng, nổ lực hoàn thành nhiệm vụ được giao. Khi lựa chọn trò chơi học tập tôi chú ý các điều kiện sau:
+ Trò chơi phải mang tính học mà chơi, chơi mà học.
+ Trò chơi phải phù hợp với lứa tuổi, phù hợp với nhận thức của trẻ.
+ Trò chơi phải tạo điều kiện tốt cho trẻ phát triển trí tuệ
+ Trò chơi đưa ra đòi hỏi sự cố gắng về trí tuệ, nổ lực vượt qua một số khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
+ Trò chơi thoải mái, hấp dẫn có sức cuốn hút với trẻ.
Ví dụ: Qua đề tài “Làm quen một số loại quả” ở chủ đề thế giới thực vật tôi lựa chọn trò chơi “Chiếc túi kỳ lạ”. Với trò chơi này tôi cho trẻ chỉ sờ tay vào túi và chọn quả theo yêu cầu của cô, qua yêu cầu như vậy trẻ sẽ tư duy, suy nghĩ, sờ mó để cho quả theo yêu cầu của cô.
 + Giáo viên tự nghĩ ra trò chơi học tập hoặc sưu tầm chúng trong dân gian, trong các tài liệu mầm non theo các chủ đề
Ví dụ: Trò chơi câu đố và giải đáp (Hãy hãy đoán xem, tìm ra chổ nào sai.) 
Trò chơi ghép tranh hoàn chỉnh từ nhiều phần theo mẫu cho trước hoặc theo trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ (Ghép tranh theo mẫu, ghép tranh tự do theo ý thích, trò chơi kể chuyện theo tranh)
2.3. Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, nhu cầu nhận thức của trẻ.
Trong năm học này trẻ của lớp tôi có nhiều cháu nhút nhát, không tự tin tham gia các hoạt động ở trong lớp. Để thu hút sự chú ý của các cháu, trước tiên chúng tôi tìm hiểu mong muốn, sở thích của các bé và cùng bé đề ra những quy định chung của lớp như “Mạnh dạn tham gia chơi với bạn, đoàn kết với các bạn, nhường đồ chơi cho bạn”. Đến cuối tuần chúng tôi tập trung trẻ lại cho trẻ tự nhận xét xem mình đã thực hiện tốt nội quy chưa. Bé nào tiến bộ sẽ được một phiếu bé ngoan, được cô ghi tên ở bảng vàng bé ngoan của lớp, còn những bé chưa thực hiện được tốt nội quy thì vẫn phải phấn đấu bao giờ ngoan mới được thưởng.
Lớp tôi cũng có một số trẻ sức khỏe yếu, hay nghỉ dài ngày. Vì vậy, trẻ không mạnh dạn tham gia vào các trò chơi cùng các bạn. Để giúp các cháu mạnh dạn, thích đi học đến lớp, chúng tôi lôi cuốn trẻ vào các hoạt động tập thể, khéo léo gợi ý những trẻ mạnh dạn tham gia vào trò chơi cùng các bạn như cùng vẽ tranh, cùng chơi, làm đồ chơidần dần các bé đã quen hơn với môi trường tập thể và thích đi học.
Bên cạnh đó để phát huy được tính tích cực nhận thức của trẻ thì trước hết mỗi giáo viên phải hiểu đươc đặc điểm tâm lý, nhu cầu nhận thức và hoàn cảnh của trẻ. Vào đầu năm học, tôi đã tổ chức nhiều hoạt động, nhiều trò chơi và theo dõi quá trình hoạt động của trẻ, đặt ra câu hỏi để trẻ trả lời, quan sát sự hứng và tập trung của trẻ và kết quả của trẻ đạt được bao nhiêu.
Ví dụ: Khi cho trẻ chơi trò chơi với các con vật, cô chú ý quan sát xem trẻ có hứng thú chơi hay không. Cô đặt ra câu hỏi để trẻ phát triển nhận thức, tư duy của mình và tìm ra câu trả lời: Các con đang chơi với các con vật gì? Con vật đó sống ở đâu ? Con vật đó đẻ con hay đẻ trứng ?...Qua câu trả lời của trẻ tôi có thể phân tích cho trẻ hiểu thêm và từ đó trẻ khắc sâu được kiến thức của mình.
Đặc biệt hoàn cảnh gia đình có vai trò rất quan trọng đối với trẻ, những trẻ được sống trong gia đình đầy đủ vật chất, được sự quan tâm chăm sóc giáo dục thì trẻ có điều kiện phát triển về đặc điểm tâm sinh lý, phát triển nhận thức, tư duy. Từ đó trẻ chủ động thực hiện công việc, tính tích cực nhận thức của trẻ được nâng lên. Những trẻ có hoàn cảnh khó khăn, ít được quan tâm chăm sóc của người lớn hoặc quan tâm chưa đúng khoa học nên khả năng thụ động, tính tích cực nhận thức của trẻ còn nhiều hạn chế.
Để tạo điều kiện cho trẻ phát huy tính tích cực trong mọi hoạt động làm tiền đề cho trẻ phát triển tâm sinh lý của trẻ sau này tôi đã vạch ra kế hoạch tổ chức nhiều trò chơi, khuyến khích trẻ tham gia nhằm góp phần phát triển cho trẻ một cách toàn diện.
2.4. Lập kế hoạch tổ chức cho trẻ chơi
Việc lập kế hoạch cho trẻ chơi là khâu đầu tiên không thể thiếu được trong công tác tổ chức trò chơi học tập, nó có vai trò định hướng trong hoạt động của cô và trẻ nhằm phát huy tính độc lập chủ động của trẻ. Dựa vào tình hình của lớp và kế hoạch chung của nhà trường, tôi đã xây dựng kế hoạch cả năm, tháng, chủ đề, tuần, ngày cụ thể. Được sự đồng ý của ban giám hiệu tôi phân công cụ thể nội dung, phần hành công việc cho giáo viên trong lớp. Dựa vào những nội dung đã đề ra để đánh giá lại những việc đã làm được và chưa làm được để rút kinh nghiệm cho các chủ đề sau.
 Khi lập kế hoạch tổ chức chơi cho trẻ ở lớp cần đảm bảo một số yếu tố sau: Xác định mục đích yêu cầu của trò chơi. Đây là phần quan trọng nhất và căn cứ vào khả năng chơi thực tế của trẻ. Lựa chọn nội dung, hình thức chơi linh hoạt phù hợp mục đích, yêu cầu đặt ra. Sắp xếp nội dung chơi có hệ thống, nâng dần mức độ khó của chúng đối với trẻ. Phương tiện cần thiết như địa điểm chơi, thời gian chơi và đồ dùng đồ chơi, vật liệu chơi
Điều đáng lưu ý là việc lập kế hoạch tổ chức cho trẻ chơi nhằm phát triển khả năng chơi, phát huy được tính tích cực tham gia chơi của trẻ.
Ví dụ: Chủ đề “Phương tiện giao thông” chọn trò chơi “Về đúng bến”. Qua trò chơi này giúp trẻ biết được nơi hoạt động của xe máy, xe ô tô, xe đạp đi trên đường bộ, ca nô, tàu thủy đi lại dưới nước và máy bay bay trên trời 
2.5. Kết hợp biện pháp dùng lời với biện pháp trực quan và biện pháp thực hành trong quá trình tổ chức cho trẻ chơi.
Như chúng ta đã biết việc kết hợp các biện pháp bằng lời nói với biện pháp trực quan cùng với thực hành trải nghiệm đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc tổ chức cho trẻ chơi trò chơi học tập ở trường mầm non. Cần có sự kết hợp các biện pháp để có sức lôi cuốn trẻ, tạo hứng thú, giúp trẻ dễ dàng lĩnh hội nhiệm vụ nhận thức từ đó góp phần phát triển nhận thức cho trẻ.
Giáo viên là người chỉ dẫn, giảng giải bằng ngôn ngữ nhẹ nhàng tác động sâu sắc đến suy nghĩ và hành động của trẻ, lời nói của cô giáo tạo cho trẻ có khả năng nghe và hiểu người khác nói và dạy cho trẻ cách nói chuyện cho người khác hiểu ý của mình. 
Bản thân tôi không chỉ cung cấp đầy đủ cho trẻ về điều kiện cơ sở vật chất mà còn tổ chức hướng dẫn trẻ cách chơi, cùng tham gia chơi với trẻ, khuyến khích, động viên giúp trẻ phát triển, tìm tòi, giải quyết vấn đề trong khi chơi. 
Khi tổ chức trò chơi cô có thể đứng ngoài bao quát trẻ, nếu trẻ khá thì cô chỉ cần dùng lời gợi ý để trẻ tự kiểm tra, tự làm. Còn trẻ yếu thì cô cùng hoạt động với trẻ, không được làm thay trẻ.
Ví dụ: Cho trẻ chơi “Đoán các con vật qua sự miêu tả bằng lời”
Mục đích trẻ biết được đặc điểm cấu tạo, và tên gọi của một số con vật quen thuộc. Qua trò chơi này trẻ sẽ nhớ lâu hơn về đặc điểm, cấu tạo, môi trường sống
2.6. Tăng cường tổ chức cho trẻ chơi với các hình thức chơi khác nhau (cá nhân, nhóm, tập thể) và cho trẻ tự tổ chức chơi dưới nhiều hình thức.
Việc tăng cường cho trẻ chơi với nhiều loại trò chơi học tập với các hình thức chơi khác nhau nhằm thực hiện một số mục tiêu giáo dục nhất định như cũng cố kiến thức, hình thành kỹ năng thực hành chơi, phát triển tính độc lập, phát triển năng lực nhận thức, tư duy của trẻ.
Mặt khác cần cho trẻ chơi trò chơi dưới nhiều hình thức khác nhau nhằm hình thành và phát triển kỹ năng chơi của trẻ. Có kỹ năng chơi trẻ mới tự chơi, tự vận dụng những cái đã biết vào hoàn cảnh mới. Từ đó trẻ lĩnh hội được những kiến thức, kinh nghiệm tạo điều kiện tích cực cho trẻ chủ động và có sáng kiến trong khi chơi.
Giáo viên cần xác định rõ mục tiêu của buổi chơi, tạo môi trường chơi và chọn thời điểm thích hợp, thời gian cho trẻ chơi. Lựa chọn trò chơi phù hợp với các nhóm, cá nhân Trước khi chơi cô giáo cần cung cấp thêm kinh nghiệm bằng cách trò chuyện, đàm thoại giúp trẻ có một số biểu tượng về thế giới xung quanh.
2.7. Phối hợp với phụ huynh
Có thể nói rằng biện pháp phối hợp với phụ huynh là một biện pháp hết sức quan trọng nhằm đem lại hiệu quả cao đối với sự nhận thức của trẻ. Thông qua việc trò chuyện với gia đình khi đón trẻ, trả trẻ, trong các buổi họp phụ huynh tôi đã trao đổi để phụ huynh biết tầm quan trọng của việc phát huy tính tích cực nhận thức thông qua trò chơi học tập, nó góp phần phát triển trí tuệ, qua đó trẻ học được những cái hay, cái đẹp, biết yêu lối sống lành mạnh, ghét những thói hư tật xấu, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện, hài hòa, tích lũy được những kinh nghiệm sống, làm nền tảng vững chắc cho trẻ bước vào lớp một.
Trong bảng thông tin của lớp tôi tuyên truyền với phụ huynh về những nội dung, yêu cầu của giờ hoạt động nói chung và trò chơi học tập nói riêng. Phụ huynh cần tổ chức cho trẻ những trò chơi học tập đơn giản cũng góp phần phát huy tính tích cực nhận thức cho trẻ.
Hiểu được ý nghĩa của hoạt động này phụ huynh sẽ tạo mọi điều kiện tốt nhất như đóng góp nguyên vật liệu phục vụ cho việc làm đồ dùng đồ chơi, tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ chơi và vui chơi cùng trẻ. 
2.8. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá kết quả chơi
Đánh giá kết quả chơi trò chơi học tập của trẻ có một vai trò quan trọng then chốt của quá trình tổ chức trẻ chơi. Dựa trên kết quả đánh giá đó giáo viên có thể xác định được chất lượng và hiệu quả của những biện pháp sử dụng, phát hiện ra những thiếu sót, tồn tại của chúng để từ đó điều chỉnh và khắc phục, đưa ra kế hoạch mới.
Khi đánh giá kết quả chơi, bản thân tôi đã xây dựng những tiêu chí đánh giá trẻ nhất định. Thu thập thông tin xác định những hiểu biết, kỹ năng chơi của trẻ. So sánh kiến thức và kỹ năng hiện tại của trẻ với mức độ trước đó.
3. Kết quả đạt được
Với những biện pháp như vậy cuối học kỳ I lớp tôi đã đạt được kết quả đáng phấn khởi:
a. Đối với trẻ: Chất lượng giáo dục trên trẻ tăng lên rõ rệt. Tỷ lệ trung bình trở lên đạt 97%. Trong đó, tỷ lệ khá giỏi chiếm 70 - 75%
95% trẻ trẻ có hứng thú với nhiệm vụ nhận thức, thể hiện lòng ham hiểu biết về thế giới xung quanh, thích khám phá, tham gia, hoạt động.
90 - 92% trẻ có biểu hiện của tính chủ động và tự lập như có sáng kiến, chủ động tìm kiếm, lựa chọn phương thức giải

Tài liệu đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_phat_huy_tinh_tich_cu.doc