Sáng kiến kinh nghiệm Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết Khoa học Lớp 5

Sáng kiến kinh nghiệm Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết Khoa học Lớp 5

Cơ sở lí luận

1. Dạy học theo hướng phát triển năng lực:

Phương pháp dạy học theo quan điểm phát triển năng lực không chỉ chú ý

tích cực hoá học sinh về hoạt động trí tuệ mà còn chú ý rèn luyện năng lực giải

quyết vấn đề gắn với những tình huống của cuộc sống và nghề nghiệp, đồng thời

gắn hoạt động trí tuệ với hoạt động thực hành, thực tiễn.

Đổi mới phương pháp dạy học các môn học nói chung và môn Khoa học

nói riêng thuộc chương trình giáo dục định hướng phát triển năng lực là:

- Phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động của người học, hình thành

và phát triển năng lực tự học (sử dụng sách giáo khoa, nghe, ghi chép, tìm kiếm

thông tin,.), trên cơ sở đó trau dồi các phẩm chất linh hoạt, độc lập, sáng tạo

của tư duy.

- Có thể chọn lựa một cách linh hoạt các phương pháp chung và phương

pháp đặc thù của môn học để thực hiện, đảm bảo được nguyên tắc “Học sinh tự

mình hoàn thành nhiệm vụ nhận thức với sự tổ chức, hướng dẫn của giáo viên”.

- Việc sử dụng phương pháp dạy học gắn chặt với các hình thức tổ chức

dạy học. Tuỳ theo mục tiêu, nội dung, đối tượng và điều kiện cụ thể mà có

những hình thức tổ chức thích hợp như học cá nhân, học nhóm; học trong lớp,

học ở ngoài lớp.

- Sử dụng các thiết bị dạy học môn học, vận dụng công nghệ thông tin để

hỗ trợ đắc lực cho giáo viên trong quá trình dạy học.

2. Các năng lực cần phát huy cho học sinh tiểu học ở môn Khoa học:

a. Các năng lực chung:

- Tự học

- Tự giải quyết vấn đề và sáng tạo

- Thẩm mĩ

- Thể chất

- Giao tiếp

- Hợp tác

- Tính toán

- Thông tin - truyền thông

b. Các năng lực đặc thù của môn Khoa học:

- Tự nhận thức, định hướng bản thân

- Tự phục vụ, tự bảo vệ

- Tìm tòi, khám phá môi trường tự nhiên và xã hội

xung quanh

- Thể chất

- Giải quyết vấn đề

- Giao tiếp

- Hợp tác

pdf 30 trang hoathepmc36 28/02/2022 19618
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết Khoa học Lớp 5", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI 
-----o0o---- 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
DẠY HỌC THEO HƯỚNG PHÁT HUY NĂNG LỰC CỦA 
HỌC SINH TRONG TIẾT KHOA HỌC LỚP 5 
Môn : Khoa học 
Cấp học : Tiểu học 
Năm học 2016 - 2017 
Mã SKKN 
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI 
-----o0o---- 
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
DẠY HỌC THEO HƯỚNG PHÁT HUY NĂNG LỰC CỦA 
HỌC SINH TRONG TIẾT KHOA HỌC LỚP 5 
Môn : Khoa học 
Cấp học : Tiểu học 
 Người viết : Nguyễn Thị Cẩm Linh 
Trường Tiểu học Khương Mai 
Năm học 2016 - 2017 
Mã SKKN 
MỤC LỤC 
Đặt vấn đề 1 
 1. Lí do chọn đề tài 1 
2. Mục đích nghiên cứu 2 
3. Đối tượng nghiên cứu, khảo sát, thực nghiệm 2 
4. Phương pháp nghiên cứu 2 
5. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu 3 
Nội dung 4 
I. Cơ sở lí luận 4 
1. Dạy học theo hướng phát triển năng lực. 4 
2. Các năng lực cần phát huy cho HS tiểu học ở môn khoa học. 4 
3. Chương trình khoa học lớp 5. 4 
II. Cơ sở thực tiễn 5 
1. Thực trạng của việc dạy và học khoa học lớp 5 5 
a. Thuận lợi 5 
b. Khó khăn 6 
III. Giải quyết vấn đề 7 
1. Chuẩn bị của giáo viên 7 
2. Chuẩn bị của học sinh 8 
3. Tổ chức thực hiện tiết học 9 
a. Khởi động 9 
b. Các hoạt động cơ bản 12 
c. Củng cố, dặn dò 18 
4. Phát huy năng lực trong việc đánh giá 19 
5. Phát huy năng lực trong việc ghi bài 20 
6. Ứng dụng dạy các bài về phòng tránh một số bệnh 21 
7. Kết quả 22 
 a. Đối với giáo viên 22 
b. Đối với học sinh 23 
Kết luận - Khuyến nghị 24 
1. Kết luận 24 
2. Khuyến nghị 24 
Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết khoa lớp 5 
- 1/24 - 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
1. Lí do chọn đề tài: 
Cùng với môn Tiếng Việt và Toán, Khoa học là môn cũng rất quan trọng 
trong chương trình tiểu học, giúp học sinh hình thành những biểu tượng, khái 
niệm về các sự vật, hiện tượng hay khám phá tìm hiểu tính chất, công dụng,  
của các sự vật, hiện tượng đó. Môn học này xây dựng cho học sinh tiểu học 
những biểu tượng đúng đắn về các hiện tượng tự nhiên dựa trên việc quan sát 
các hiện tượng đó, thiết lập mối quan hệ sơ bộ giữa chúng, giải thích được 
nguyên nhân của hiện tượng, thấy được vai trò tích cực của con người trong 
việc nhận thức, khám phá và cùng sống với tự nhiên. Học sinh sẽ có được một 
số kĩ năng ban đầu: ứng xử thích hợp trong một số tình huống có liên quan đến 
sức khỏe; quan sát, làm thí nghiệm, thực hành khoa học đơn giản; nêu thắc mắc, 
đặt câu hỏi trong quá trình học tập, biết tìm thông tin để giải đáp, diễn đạt những 
hiểu biết bằng lời nói, sơ đồ, hình vẽ, ..; phân tích, so sánh, rút ra những dấu 
hiệu chung và riêng của một số sự vật, hiện tượng đơn giản trong tự nhiên. Mặt 
khác, môn Khoa học còn giúp học sinh làm quen với việc nghiên cứu khoa học, 
hình thành cho học sinh lòng say mê khoa học, biết vận dụng những điều đã học 
vào trong đời sống. 
Trong năm học này, giáo dục nước ta đã có nhiều thay đổi đặc biệt là đối 
với bậc tiểu học. Một trong những đổi mới quan trọng nhất, cần thiết nhất là dạy 
học theo định hướng phát triển năng lực. Tức là dạy học phải đổi mới mạnh mẽ 
phương pháp dạy và học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo 
của học sinh; tập trung dạy cách học và rèn luyện năng lực tự học, tạo cơ sở để 
học tập suốt đời, tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực. 
Như vậy, dạy học dưới hình thức “thầy tổ chức - trò hoạt động”, người dạy đóng 
vai trò tổ chức, dẫn dắt, hướng dẫn các hoạt động. Khi đó: 
- Huy động mọi khả năng của từng học sinh để các em chủ động tự tìm tòi, 
khám phá kiến thức. 
- Giúp học sinh tự phát hiện tình huống có vấn đề, tự mình hoặc cùng các bạn 
trong nhóm, trong lớp dựa vào vốn hiểu biết, kiến thức đã học, tài liệu sưu tầm 
để tìm cách giải quyết vấn đề. 
- Phát huy sở trường, vốn hiểu biết sẵn có của mỗi học sinh dẫn dắt các em đến 
với kiến thức mới nhẹ nhàng, gần gũi từ đó tạo cho các em niềm vui, niềm tin, 
hứng thú học tập. 
Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết khoa lớp 5 
- 2/24 - 
Dạy học như vậy khuyến khích người giáo viên chủ động, sáng tạo, phải 
biết tôn trọng mọi cố gắng, nỗ lực của người học. Kết quả là chất lượng dạy và 
học được nâng cao đồng thời giúp người học có lòng ham mê, yêu thích môn 
học mang tính tích hợp cao nhưng cũng rất gần gũi, thiết thực này. 
Hiểu được tầm quan trọng của môn Khoa học ở tiểu học cũng như vai trò 
trung tâm của học sinh trong quá trình giảng dạy để góp phần nâng cao chất 
lượng dạy học và giúp học sinh yêu thích môn học hơn. Vì thế tôi mạnh dạn đưa 
ra vấn đề: 
“Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh 
trong tiết Khoa học lớp 5” 
2. Mục đích nghiên cứu: 
Đưa ra một số biện pháp trong quá trình dạy học một tiết khoa học thực 
hiện việc phát huy tính tích cực, chủ động, tận dụng vốn hiểu biết của học sinh 
giúp cho các em dễ dàng lĩnh hội những kiến thức vừa tự nhiên vừa xã hội lí thú, 
bổ ích, giúp học sinh hiểu sâu nội dung bài, hào hứng, yêu thích môn học này. Đó 
cũng chính là thước đo tính hiệu quả cho một tiết học. 
3. Đối tượng nghiên cứu, khảo sát, thực nghiệm: 
Học sinh lớp 5C trong trường Tiểu học tôi đang công tác trong năm học 
2016 - 2017. 
Phương pháp, hình thức tổ chức dạy học. 
4. Phương pháp nghiên cứu: 
a. Phương pháp phân tích: 
Phương pháp này được sử dụng để tìm hiểu những quan điểm, luận điểm 
trong các tài liệu khoa học liên quan để xác lập cơ sở lí luận của đề tài. Đó là lý 
luận phương pháp dạy học, các chủ trương của Bộ, ngành, các hội thảo có liên 
quan đến vấn đề dạy học khoa học 
Phương pháp này được dùng để chắt lọc, lựa chọn nội dung dạy học cho 
phù hợp đối tượng học sinh để đạt được hiệu quả cao trong tiết học. 
b. Phương pháp khảo sát thực tế 
Phương pháp này được sử dụng để tìm hiểu thuận lợi, khó khăn trong việc 
dạy và học khoa học ở lớp 5. 
Sử dụng để khảo sát tình hình thực tế học sinh khi học môn khoa học, để thu thập 
các thông tin cần thiết có liên quan đến bài học, từ đó người giáo viên chủ động chọn ra 
được nội dung, phương pháp giảng dạy phù hợp, hiệu quả nhất với đối tượng học sinh. 
Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết khoa lớp 5 
- 3/24 - 
c. Phương pháp thống kê 
Để tổng hợp các tư liệu đã thu thập được, qua hoạt động học tập, kết quả 
đạt được của học sinh sau tiết học, từ đó tìm ra những ưu điểm hay tồn tại để rút 
kinh nghiệm. 
d. Phương pháp thực nghiệm 
Đây là phương pháp quan trọng nhất trong quá trình nghiên cứu. Lúc này 
người giáo viên đưa lí thuyết vào áp dụng thức tế: thực hiện việc phát huy tính 
tích cực của học sinh vào bài giảng cụ thể. Đồng thời, cũng là lúc kiểm tra, đánh 
giá kết quả, từ đó có thể rút ra những nhận xét, kết luận về quá trình đã thực hiện 
của mình. 
5. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: 
Từ tháng 9 năm 2016 đến tháng 4 năm 2017. 
Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết khoa lớp 5 
- 4/24 - 
NỘI DUNG 
I. Cơ sở lí luận 
1. Dạy học theo hướng phát triển năng lực: 
 Phương pháp dạy học theo quan điểm phát triển năng lực không chỉ chú ý 
tích cực hoá học sinh về hoạt động trí tuệ mà còn chú ý rèn luyện năng lực giải 
quyết vấn đề gắn với những tình huống của cuộc sống và nghề nghiệp, đồng thời 
gắn hoạt động trí tuệ với hoạt động thực hành, thực tiễn. 
Đổi mới phương pháp dạy học các môn học nói chung và môn Khoa học 
nói riêng thuộc chương trình giáo dục định hướng phát triển năng lực là: 
- Phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động của người học, hình thành 
và phát triển năng lực tự học (sử dụng sách giáo khoa, nghe, ghi chép, tìm kiếm 
thông tin,...), trên cơ sở đó trau dồi các phẩm chất linh hoạt, độc lập, sáng tạo 
của tư duy. 
- Có thể chọn lựa một cách linh hoạt các phương pháp chung và phương 
pháp đặc thù của môn học để thực hiện, đảm bảo được nguyên tắc “Học sinh tự 
mình hoàn thành nhiệm vụ nhận thức với sự tổ chức, hướng dẫn của giáo viên”. 
- Việc sử dụng phương pháp dạy học gắn chặt với các hình thức tổ chức 
dạy học. Tuỳ theo mục tiêu, nội dung, đối tượng và điều kiện cụ thể mà có 
những hình thức tổ chức thích hợp như học cá nhân, học nhóm; học trong lớp, 
học ở ngoài lớp.... 
- Sử dụng các thiết bị dạy học môn học, vận dụng công nghệ thông tin để 
hỗ trợ đắc lực cho giáo viên trong quá trình dạy học. 
2. Các năng lực cần phát huy cho học sinh tiểu học ở môn Khoa học: 
 a. Các năng lực chung: 
- Tự học 
- Tự giải quyết vấn đề và sáng tạo 
- Thẩm mĩ 
- Thể chất 
- Giao tiếp 
- Hợp tác 
- Tính toán 
- Thông tin - truyền thông 
 b. Các năng lực đặc thù của môn Khoa học: 
- Tự nhận thức, định hướng bản thân 
- Tự phục vụ, tự bảo vệ 
- Tìm tòi, khám phá môi trường tự nhiên và xã hội 
xung quanh 
- Thể chất 
- Giải quyết vấn đề 
- Giao tiếp 
- Hợp tác 
3. Chương trình Khoa học lớp 5: 
Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong chương trình Khoa học 
lớp 5 học sinh được học 2 tiết / 1 tuần. Nội dung gồm 4 chủ đề: 
Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết khoa lớp 5 
- 5/24 - 
a. Con người và sức khỏe: 21 bài 
 - Sự sinh sản và phát triển của cơ thể người. 
 - Vệ sinh phòng bệnh. 
 - An toàn cuộc sống. 
 b. Vật chất và năng lượng: 29 bài 
- Đặc điểm và ứng dụng của một số vật liệu thông thường. 
- Sự biến đổi của chất. 
- Sử dụng năng lượng. 
 c. Thực vật và động vật: 10 bài 
- Sự sinh sản của thực vật. 
- Sự sinh sản của động vật. 
 d. Môi trường và tài nguyên thiên nhiên: 10 bài 
- Hiểu và nêu ví dụ về môi trường và tài nguyên thiên nhiên. 
- Vai trò của môi trường với đời sống của con người. 
- Tác động của con người đối với môi trường và tài nguyên thiên nhiên. 
- Biện pháp bảo vệ môi trường. 
 Trong các chủ điểm trên, chủ điểm Con người và sức khỏe rất thiết thực, 
gần gũi, phù hợp với đối tượng học sinh lớp 5. Nội dung đề cập đặc điểm về 
giới, sự phát triển thể chất, tâm lí tuổi dậy thì và cách phòng tránh một số bệnh 
nguy hiểm, làm thế nào để đảm bảo an toàn cho bản thân trước những nguy cơ 
mất an toàn: như các chất gây nghiện, bị xâm hại, khi tham gia giao thông. 
Trong quá trình giảng dạy tôi đã thường xuyên thực hiện việc phát huy 
tính tích cực của học sinh ở các tiết học nói chung và các tiết khoa học nói riêng. 
Trong phạm vi của sáng kiến này, tôi chỉ lựa chọn phân tích kĩ việc dạy học theo 
hướng phát triển năng lực học sinh trong mạch bài về phòng tránh một số bệnh, 
cụ thể trong bài: Phòng bệnh viêm não. 
 Như vậy giúp học sinh nắm chắc kiến thức bài và quan trọng hơn đưa bài 
học gần hơn và đi vào thực tế cuộc sống, vận dụng một cách hiệu quả nhằm bảo 
vệ sức khỏe cho bản thân học sinh, gia đình và cộng đồng. 
II. Cơ sở thực tiễn 
1. Thực trạng của việc dạy và học Khoa học lớp 5: 
a. Thuận lợi: 
Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi cho 
giáo viên và học sinh về cơ sở vật chất và các điều kiện nhà trường hiện có. 
Giáo viên được trang bị đầy đủ tài liệu: Sách giáo khoa, sách giáo viên, 
thiết kế bài giảng, tư liệu dạy khoa học, đồ dùng dạy học, .. Bản thân nhiệt 
tình trong giảng dạy, tâm huyết với công việc. 
Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết khoa lớp 5 
- 6/24 - 
Lớp được trang bị đầy đủ các phương tiện dạy học hiện đại như: máy tính, 
máy chiếu, có thể kết nối mạng internet. 
Đa số học sinh có ý thức học tập, ham học hỏi, sôi nổi, yêu thích khám phá, 
chủ động trong việc sưu tầm tư liệu bài học. 
Phụ huynh sẵn sàng cung cấp, hỗ trợ các con trong việc tìm kiếm thông tin, 
in ấn tài liệu, kể cả in màu. 
b. Khó khăn: 
Dạy khoa học là không phải dễ, dạy cho hay cho hấp dẫn, phát huy được 
năng lực của người học thì sẽ khó đối với không ít giáo viên vì nếu dạy chỉ để 
cung cấp kiến thức cho học sinh thì quá khô khan, học sinh tiếp thu bài rất thụ 
động, nhớ bài một cách máy móc và kĩ năng cần đạt của môn học hầu như 
không được hình thành, rèn luyện. Dạy để thể hiện rõ đặc trưng môn học, giúp 
học sinh hiểu bài, vận dụng kiến thức bài học vào cuộc sống, biết biến thành kĩ 
năng làm việc, kĩ năng ứng xử phù hợp trong thực tế, thì càng khó. 
Dạy một bài khoa học cho học sinh cũng là một thử thách không nhỏ với 
giáo viên. Câu hỏi đặt ra là: 
 - Dạy cho các em nội dung gì? - Dạy đến đâu là phù hợp lứa tuổi tiểu học? 
- Lựa chọn hình thức tổ chức, phương pháp giảng dạy như thế nào cho phù 
hợp, hiệu quả mà vẫn thể hiện rõ đặc trưng môn học? 
 Chuẩn bị cho một tiết dạy rất công phu, chi tiết, tỉ mỉ, mất nhiều công sức. 
 Thực tế Khoa học không phải là lựa chọn hàng đầu của giáo viên khi thi 
giáo viên dạy giỏi. 
Lớp học đông, khả năng tiếp thu, tính chủ động, tự giác là không đồng đều. 
Một số học sinh có tư tưởng xem nhẹ môn học chỉ chú tâm học Toán và 
Tiếng Việt, không hào hứng với môn học, nhiều em học bài cũ theo kiểu học vẹt 
chứ không phải học hiểu nên nhanh quên, việc vận dụng kiến thức để chuyển 
thành hành vi, việc làm cụ thể trong tình huống thực là không đơn giản. 
Qua thực tế giảng dạy từ đầu năm học tôi nhận thấy với 53 học sinh của lớp 
thì số lượng những em có được một số kĩ năng cơ bản của môn học như sau: 
Kĩ năng môn học Số học sinh đạt 
- Tự học, tự nhận thức 31 
- Tự phục vụ, tự bảo vệ, thể chất 22 
- Tự giải quyết vấn đề, sáng tạo 19 
- Giao tiếp 23 
- Hợp tác 35 
- Tìm tòi, khám phá môi trường tự nhiên, xã hội xung quanh 17 
Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết khoa lớp 5 
- 7/24 - 
III. Biện pháp: 
Để dạy một tiết học nói chung, một tiết khoa học nói riêng đạt được đúng, 
đủ mục tiêu và có hiệu quả, người giáo viên cần làm tốt các việc sau: 
- Xác định đúng mục tiêu tiết học. 
- Lựa chọn nội dung dạy học phù hợp. 
 - Lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức phù hợp với các hoạt động của 
tiết học và phù hợp với các đối tượng học sinh. 
 - Sưu tầm thông tin, tư liệu, lựa chọn phương tiện, đồ dùng cần thiết phục 
vụ hiệu quả trong bài dạy. 
 - Ứng dụng công nghệ thông tin để soạn giáo án điện tử, hỗ trợ đắc lực cho 
giáo viên trong quá trình giảng dạy. 
 Quy trình của một tiết học gồm: 
 - Khởi động 
 - Các hoạt động cơ bản 
 - Củng cố, dặn dò. 
 Để giải quyết vấn đề tôi tiến hành các bước lên lớp cụ thể như sau: 
Với bài: Phòng bệnh viêm não 
1. Chuẩn bị của giáo viên: 
a. Xác định đúng mục tiêu bài: 
Với mỗi bài dạy, người giáo viên cần xác định được đúng, đủ mục tiêu là 
rất cần thiết. Mục tiêu thường được thể hiện ở 3 nội dung: kiến thức, kĩ năng, 
thái độ. Và mỗi hoạt động của bài cũng có mục tiêu riêng nằm trong mục tiêu 
chung toàn bài. Dạy học bám sát mục tiêu, từ đó giáo viên mới chọn lựa đúng 
cho hình thức, phương pháp thì bài giảng mới có hiệu quả. 
Mục tiêu của bài là: 
1. Kiến thức: Giúp học sinh : 
 + Nhận biết được sự nguy hiểm của bệnh. 
 + Nêu được tác nhân, đường lây truyền, cách phòng bệnh. 
2. Kĩ năng: + Hợp tác làm việc nhóm. 
+ Trình bày hiểu biết, ý kiến. giao tiếp, bình luận, đánh giá. 
+ Xử lí tình huống, giải quyết vấn đề. 
+ Sưu tầm, xử lí thông tin, tư liệu liên quan đến bài học. 
+ Thể chất, tự bảo vệ. 
+ Tìm tòi, khám phá môi trường tự nhiên, xã hội xung quanh 
3. Thái độ: Học sinh có ý thức phòng bệnh, tuyên truyền, vận động mọi người 
cùng tích cực thực hiện phòng bệnh. 
Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết khoa lớp 5 
- 8/24 - 
 b. Xác định nội dung trọng tâm bài: 
 Cần lựa chọn nội dung nào cho chắt lọc, gần gũi, khai thác, mở rộng đến 
đâu, dẫn dắt, định hướng hoạt động thế nào để giúp hoc sinh dễ tiếp thu mà 
không nặng nề, mang tính áp đặt. Đây là khâu đặc biệt quan trọng, giải quyết tốt 
khâu này, giáo viên mới có được kim chỉ nam cho các bước tiếp theo. 
 Cụ thể bài học này có 2 nội dung chính: 
 - Tìm hiểu về bệnh: dấu hiệu, triệu chứng, mức độ nguy hiểm, tác nhân, 
con đường lây truyền bệnh. 
 - Cách phòng bệnh. 
 c. Về đồ dùng dạy học: 
 Đồ dùng dạy học có rất nhiều loại, giúp cho giáo viên thuận lợi, nhẹ nhàng 
hơn trong việc giảng dạy, giúp cho học sinh hứng thú học tập hơn.Nhưng sử 
dụng đồ dùng nào cho tiết học, cho từng hoạt động, phát huy được hết tác dụng 
của nó là việc cần cân nhắc. 
 Với bài khoa học này, tôi chọn sử dụng các đồ dùng: 
 - Máy chiếu, máy tính, clip, tranh ảnh 
 d. Soạn bài cụ thể trên phần mềm power point. 
2. Chuẩn bị của học sinh: 
Mục tiêu: Rèn cho học sinh kĩ năng tự phục vụ, tìm tòi, khám phá khoa học. 
Trên cơ sở chuẩn bị của mình, giáo viên phải dặn dò học sinh cẩn thận, chi 
tiết những việc cần làm: 
 - Xem trước nội dung bài. 
 - Sưu tầm thông tin, tư liệu, tranh ảnh liên quan đến bài học. 
 Việc này thường được tiến hành trước bài học một tuần và đã trở thành nếp 
thường xuyên của lớp tôi. Việc sưu tầm tư liệu có thể giao cho cá nhân hoặc cho 
nhóm nhỏ (4 đến 5 em) để có sự phân công cụ thể tùy nội dung bài, tùy điều 
kiện thực tế gia đình học sinh (thu thập thông tin trên mạng phân công cho cháu 
nào nhà có máy in). Các bạn cùng bàn hoặc cùng nhóm sẽ chủ động kiểm tra 
chéo, báo cáo với giáo viên để có sự tuyên dương, động viên, nhắc nhở kịp thời. 
 Tư liệu học sinh sưu tầm có rất nhiều thông tin vì thế giáo viên phải tập 
hợp, chọn lọc, kiểm soát, chọn lựa nội dung phù hợp với nội dung bài, với thời 
lượng tiết học. Ngoài ra, giáo viên cũng quan tâm đến nguồn khai thác thông tin 
của học sinh là từ đâu, có chính thống không để đảm bảo độ tin cậy, tính khoa 
học, tính chính xác thì mới sử dụng vào bài giảng. 
 Kết quả, học sinh đã chủ động sưu tầm được rất nhiều tư liệu, thông tin, 
tranh ảnh phục vụ rất hiệu quả cho tiết học. 
Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết khoa lớp 5 
- 9/24 - 
3. Tổ chức thực hiện tiết dạy: 
a. Khởi động: 
 Mục tiêu: Rèn cho học sinh kĩ năng trình bày trước lớp, thể hiện ý tưởng 
sáng tạo, óc thẩm mĩ. 
 Trong tiết này, như trước đây, tôi tiến hành kiểm tra học sinh kiến thức 
trọng tâm của bài trước dưới hình thức Vui học nhẹ nhàng: "Bạn chọn số 
nào?". Ưu điểm của cách này là tôi vừa có thể kiểm tra được việc ôn bài cũ của 
cả lớp qua hệ thống câu hỏi nhưng đa dạng cách trả lời: giơ thẻ ý kiến Đúng 
Sai; lựa chọn phương án đúng nhất và trả lời miệng. Học sinh trong lớp tham gia 
sôi nổi, việc kiểm soát đáp án trả lời dễ dàng. 
1
2 3
45
Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết khoa lớp 5 
- 10/24 - 
Câu 1
Tác nhân gây ra bệnh sốt xuất huyết là do 
một loại vi-rút. Đúng hay sai? 
Đúng. 
Câu 2
Muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết có tên là 
a-nô-phen. Đúng hay sai? 
Sai 
(Đó là muỗi vằn)
Câu 4
Con hãy nêu cách đề phòng bệnh sốt xuất 
huyết. 
Câu 5
Tại sao bệnh nhân sốt xuất huyết phải nằm 
màn cả ban ngày và đêm? 
Hãy chọn đáp án đúng. 
a, Để tránh bị gió. 
b, Để tránh bị nặng hơn. 
c, Để tránh bị muỗi vằn đốt. 
Đáp án đúng: 
c, Để tránh bị muỗi vằn đốt. 
 Nhưng theo quan điểm dạy học mới thì việc kiểm tra bài cũ dù dưới hình 
thức nào cũng tạo ra tâm lí sợ, e ngại đối với một bộ phận học sinh trong lớp, 
gây ức chế hoạt động của não bộ. Nó chiếm khá nhiều thời gian so với thời 
lượng một tiết học. Hơn nữa, điều này khiến quá trình tiếp thu bài mới trở nên 
khó khăn hơn, giảm hiệu quả của tiết học. 
 Vì thế, thay bằng việc kiểm tra bài cũ tôi chọn hình thức khởi động đơn 
giản hơn, không tạo áp lực mà tạo cơ hội rèn kĩ năng giao tiếp và cho các em 
được "khoe" thành quả lao động của mình ở cuối tiết học trước vì mỗi em có 
một ý tưởng khác nhau được thể hiện theo khả năng riêng có. Nhiệm vụ đó là: 
Hưởng ứng lễ phát động vệ sinh trường lớp, phòng tránh dịch bệnh, con sẽ làm 
gì để tuyên truyền với các bạn học sinh trong trường mình biết cách phòng bệnh 
sốt xuất huyết?. Kết quả: 
- Học sinh 1: phát thanh tuyên truyền về cách hiểu biết đơn giản nhưng cần thiết 
và cách phòng bệnh. 
- Học sinh 2: làm các tờ rơi bằng hình vẽ để dán ở bảng tin và phát cho các lớp. 
- Học sinh 3: tuyên truyền về các biện pháp diệt muỗi, diệt bọ gậy 
Dạy học theo hướng phát huy năng lực của học sinh trong tiết khoa lớp 5 
- 11/24 - 
- Học sinh 4: vẽ tranh cổ động. 
 Các em được thể hiện suy nghĩ, năng khiếu, thế mạnh riêng trong một côn

Tài liệu đính kèm:

  • pdfsang_kien_kinh_nghiem_day_hoc_theo_huong_phat_huy_nang_luc_c.pdf