SKKN Xây dựng cảnh quan môi trường thiên nhiên nhằm rèn luyện kĩ năng sống và giáo dục nhân cách đạo đức cho học sinh tại trường THCS Vạn Thiện

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NÔNG CỐNG 
&
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÊN ĐỀ TÀI
"XÂY DỰNG CẢNH QUAN MÔI TRƯỜNG THIÊN NHIÊN NHẰM RÈN LUYỆN KĨ NĂNG SỐNG VÀ GIÁO DỤC NHÂN CÁCH ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TẠI TRƯỜNG THCS VẠN THIỆN"
--------
	Người thực hiện : Ðinh Thị Én
	Chức vụ: Hiệu trưởng
	Đơn vị :Trường THCS Vạn Thiện – Nông Cống
	SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lí
NÔNG CỐNG NĂM 2018
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Ngày nay, với sự phát triển như vũ bão của CNTT. Đặc biệt là cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật 4.0 đang từng ngày, từng giờ làm thay đổi bộ mặt kinh tế, chính trị, xã hội của toàn cầu. Việt Nam không nằm ngoài xu thế đó. Có thể nói cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật 4.0 đã, đang và sẽ mang lại nhiều thuận lợi cho các quốc gia song cũng không ít thách thức lớn mà toàn cầu phải đối mặt. Vậy làm thế nào để giải quyết được vấn đề đó? Sự phát triển và hưng thịnh của một Quốc gia hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn nhân lực của Quốc gia đó. Yếu tố con người có vai trò quyết định đến vận mệnh của đất nước. Việt Nam đang trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Đảng và nhà nước ta hết sức coi trọng đến nguồn lực con người. Trong nhiều kì Đại hội Đảng ta luôn khẳng định " Giáo dục là Quốc sách hàng đầu"; Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển. Sản phẩm của giáo dục là một thực thể sống của xã hội, đó là "con người". Nếu giáo dục đi đúng hướng sẽ tạo ra những con người có đạo đức, tri thức, kỹ năng, được coi là điều kiện tiên quyết thúc đẩy xã hội phát triển, kinh tế tăng trưởng một cách bền vững và rõ ràng.
Đặc biệt trong thời kì đổi mới và hội nhập hiện nay, giáo dục và đào tạo lại càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Nghị quyết của Hội nghị lần thứ 8 BCH TW khóa XI ( Nghị quyết số 29 - NQ?TW) đã nhấn mạnh " Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế". Mục tiêu cụ thể: " Đổi mới giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực phát triển và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt giáo dục lí tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống". Vì vậy, môi trường học đường là vô cùng quan trọng. trong quá trình hình thành nhân cách của một con người. Từ một môi trường giáo dục trong lành sẽ tạo nên những tình cảm trong sáng, phẩm chất đạo đức, lối sống lành mạnh, sự gần gủi, thân thiện giữa con người với con người, hình thành nhân cách sống theo chiều hướng tích cực. Mục tiêu là ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái đạo đức trong thế hệ trẻ đang có chiều hướng gia tăng, khó kiểm soát hiện nay.
	Mặt khác sống trong xã hội phát triển, con người cần phải sớm được trang bị những kĩ năng cần thiết để hòa nhập với cộng đồng, với xu thế toàn cầu hóa. Rèn kĩ năng sống lại càng cần thiết đối với thế hệ trẻ vì các em là những chủ nhân tương lai của đất nước. Giáo dục kĩ năng sống sẽ góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh. Kĩ năng sống sẽ giúp học sinh vững vàng đối diện với nghịch cảnh, là chìa khóa để các em mở ra cánh cửa thành công. Rèn kĩ năng sống cho học sinh cũng đòi hỏi một quá trình lâu dài và liên tục.
Hội nhập, ngoài mặt tích cực còn làm phát sinh những vấn đề mà chúng ta cần quan tâm đó là: Bản sắc dân tộc bị đe dọa, những sản phẩm đồi trụy, phản nhân văn, gieo rắc lối sống tự do tư sản, làm xói mòn những giá trị đạo đức, thuần phong mĩ tục của dân tộc. Hiện nay, một bộ phận lớn thanh thiếu niên có dấu hiệu sa sút nghiệm trọng về đạo đức, thiếu kĩ năng sống, nhu cầu cá nhân phát triển mạnh, kém ý thức trong quan hệ cộng đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống, không có tính tự chủ, dễ bị lôi kéo, kích động lôi cuốn vào các tệ nạn xã hội, những việc làm xấu vv...Điều này làm ảnh hưởng rất xấu đến môi trường học đường và xã hội.
Một trong những nhiệm vụ cấp bách của giáo dục và đào tạo hiện nay là tăng cường giáo dục đạo đức cho học sinh được thể hiện trong nghị quyết của Đảng, luật giáo dục và các văn bản của Bộ giáo dục & đào tạo. Điều 23 Luật giáo dục đã xác định " Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân...". Có thể nói, chưa bao giờ, vấn đề giáo dục đạo đức được đặt ra có tính cấp thiết và có ý nghĩa quan trọng và rộng lớn như hiện nay. Chăm lo cho sự phát triển đạo đức và đời sống tinh thần lành mạnh của cộng đồng xã hội là chăm lo tới tiềm lực phát triển lâu bền của cả một dân tộc.
Trong nhà trường phổ thông nói chung và các trường THCS nói riêng. Học sinh là lứa tuổi đang hình thành những giá trị nhân cách, giàu ước mơ, ham hiểu biết, thích tìm tòi, muốn khám phá song còn thiếu hiểu biết sâu sắc về xã hội, còn thiếu kinh nghiệm sống nên dễ bị lôi kéo, kích động, hoặc dễ học theo, bắt chước một số thói hư, tật xấu du nhập từ thế giới bên ngoài, từ Internet...Vì vậy một thực tế cho thấy số học sinh vi phạm đạo đức có chiều hướng gia tăng. Tình trạng học sinh lập các nhóm bạo hành trong trường học đáng được báo động. Một số khác lại tỏ ra bất cần trong học tập, điểm số không có ý nghĩa gì . Một bộ phận lại ăn chơi, đua đòi, thể hiện đẳng cấp trong tình cảm, yêu đương nhố nhăng, ghen tuông vô cớ....
Vậy làm thế nào để ngăn chặn và giảm thiểu có hiệu quả tình trạng suy thoái về mặt đạo đức trong thế hệ trẻ hiện nay? Làm thế nào để giúp các em rèn luyện nhân cách đạo đức và kĩ năng sống để trở thành những chủ nhân tương lai của đất nước sau này mà không cần áp đặt bằng những nội qui, qui chế hay những hình phạt cứng nhắc ....? Đó là điều khiến nhiều nhà lãnh đạo, nhiều nhà quản lí, các bậc cha mẹ, các tổ chức chính trị, xã hội....đang ngày đêm trăn trở. Đặc biệt là những người làm công tác giáo dục, những người thầy đã, đang và sẽ cống hiến trọn đời mình cho công việc " Trồng người".
Là một nhà quản lí tại một trường THCS trong quá trình công tác, qua học tập và thực tiễn, tôi nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của công tác giáo dục, rèn luyện nhân cách đạo đức và kĩ năng sống cho học sinh là vô cùng cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Xuất phát từ cơ sở đó đồng thời với mong muốn đóng góp một phần nhỏ công sức, sự hiểu biết của mình về lĩnh vực này, tôi mạnh dạn chọn đề tài: "Xây dựng cảnh quan môi trường nhằm rèn luyện kỹ năng sống và nâng cao hiệu quả giáo dục nhân cách đạo đức cho học sinh trường THCS Vạn Thiện"
2.Mục đích nghiên cứu của đề tài:
	- Giúp học sinh phát triển toàn diện hình thành nhân cách con người trong một quốc gia phát triển theo định hướng XHCN, ngoài iệc đẩy mạnh hoạt động dạy học nhằm truyền thụ cho học sinh những tri thức khoa học cơ bản và có hệ thống còn phải đẩy mạnh hoạt động giáo dục nhằm hình thành cho học sinh về ý thức và niềm tin, về thái độ ứng xử đúng đắn trong các quan hệ giao tiếp hàng ngày, về hành vi và các kĩ năng hoạt động, biết yêu lao động, quý trọng sức lao động, yêu thiên nhiên, thưởng thức cái đẹp, gìn giữ môi trường vv...tạo cơ sở để học sinh bổ sung và hoàn thiện những tri thức đã học trên lớp.
	- Giúp học sinh biết xử lí những tình huống một cách đúng đắn, linh hoạt, sáng tạo có văn hóa để thích ứng với cuộc sống hiện tại, với những tác động của tự nhiên và xã hội. Thu hút các em tham gia vào các hoạt động cộng đồng, phát huy nhân tố tích cực, hạn chế nhân tố tiêu cực, xây dựng môi trường sống thân thiện, sống vì cộng đồng, sống biết yêu thương, chia sẻ, sống có trách nhiệm với chính bản thân mình.
	- Giúp giáo viên và học sinh có được một số biện pháp tạo môi trường hấp dẫn thu hút sự chú ý của học sinh trong việc rèn luyện nhân cách đạo đức, ý thức trách nhiệm, rèn luyện kĩ năng sống trong việc xây dựng môi trường thiên nhiên " Xanh, sạch, đẹp" đáp ứng với mục tiêu mà Bộ giáo dục và Đào tạo đã đề ra: "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" 
	- Giúp các nhà quản lí giáo dục, đặc biệt là BGH của các trường phổ thông nói chung, các trường THCS nói riêng nhìn nhận và quan tâm đúng mức đến công tác giáo dục nhân cách đạo đức, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Phải coi đây là nhiệm vụ cấp thiết trong quá trình đổi mới giáo dục hiện nay. 
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
a. Phạm vi nghiên cứu:
	- 15 phút sinh hoạt đầu giờ, tiết sinh hoạt vào ngày thứ 7
	- Các tiết học trên lớp, giờ ra chơi của học sinh
	- Các tiết học ngoại khóa, các buổi lao động của học sinh và giáo viên 
	- Các hoạt động cộng đồng
b. Đối tượng nghiên cứu:
	Học sinh trường THCS Vạn Thiện- Nông Cống.
4. Phương pháp nghiên cứu
	Đề tài sử dụng các phương pháp sau:
	a. Phương pháp nghiên cứu lí luận
	b. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
	c. Phương pháp quan sát
	d. Phương pháp phân tích thuyết phục
	e. Phương pháp thúc đẩy
	f. Phương pháp tổng hợp
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
	Theo một số quan niệm cho rằng: Kĩ năng sống là năng lực ứng xử tích cực của mỗi người đối với tự nhiên, xã hội và chính mình. Là khả năng tâm lí xã hội của mỗi cá nhân trong các hành vi tích cực, để xử lí hiệu quả những đòi hỏi, thách thức của cuộc sống. Nó có tác động lớn đến việc hình thành nhân cách đạo đức của mỗi một con người. 
	Đạo đức là một vấn đề được các nhà tư tưởng và triết học đề cập đến từ lâu, được xã hội mọi thời đại quan tâm và coi trọng. Sinh thời Bác Hồ của chúng ta đã từng nói: "Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó. Có tài mà không có đức thì là người vô dụng."
	Theo tổ chức Y tế thế giới kĩ năng sống là khả năng để có những hành vi thích ứng và tích cực trong các tình huống xảy ra trong đời sống mỗi con người. Rèn kĩ năng sống là giúp cho mỗi cá nhân có thể ứng xử có hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày....
	Mặt khác bước ở tuổi thiếu niên, độ tuổi từ 12 đến 16 học tại trường THCS các em bắt đầu muốn tự mình xem xét các sự việc, không muốn có sự can thiệp của người khác, kể cả bố mẹ. Sự phát triển " tự ý thức" thôi thúc các em muốn thoát khỏi mối quan hệ phụ thuộc để trở thành một cá thể độc lập...Nhưng giữa những mong muốn mang tính chủ quan, cá nhân và thách thức của cuộc sống đôi lúc không có sự tương ứng. Vì vậy các em dễ rơi vào trạng thái mất cân bằng, không kìm chế, không kiểm soát được những hành vi của mình, dẫn đến nhiều hệ lụy như: Thái độ phản kháng, bất hợp tác, lì lợm, hung hãn, bất cần .vv... 
	Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh THCS thực sự có tác dụng tốt đến việc giáo dục đạo đức học sinh trong nhà trường, không những giúp các em có được những kĩ năng ứng xử, giáo tiếp mà còn tạo thành những thói quen biết phân tích, đánh giá tình hình, xử lí các tình huống một cách hợp lí. Tạo điều kiện cho các em nói lên những suy nghĩ, bày tỏ những ý kiến, giải bày tâm tư nguyện vọng, giải thích nguyên nhân lí do dẫn đến những việc làm chưa đúng, chưa phù hợp với những chuẩn mực đạo đức của người học sinh. Việc giáo dục đạo đức , hình thành các kĩ năng sống tối thiểu đã được lồng ghép trong chương trình học tập, được tích hợp trong các bộ môn, được trãi nghiệm qua thực tế. Từ đó thu hút các em trong việc tu dưỡng rèn luyện đạo đức, các em có được những nhận thức đúng đắn trong việc tự giác thực hiện nội quy quy chế của nhà trường. Đó cũng là cơ sở để hình thành nhân cách của người học sinh trong một xã hội phát triển.
2.Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
	Hầu hêt các trường THCS hiện nay chủ yếu vẫn chỉ cung cấp tri thức để hình thành nhận thức, thái độ, chưa coi trọng đúng mức đến rèn luyện phẩm chất đạo đức, thẩm mĩ, rèn luyện các kĩ năng, trau dồi những tình cảm, cảm xúc của học sinh. Ông Phạm Minh Hạc đã từng đánh giá: "Ngành giáo dục Việt Nam có phần lệch về dạy chữ, ít dạy nghề, không chú trọng dạy người".Việc dạy người mới thật là cơ bản cho tương lai của dân tộc. Bởi vì không coi trọng "dạy người" sẽ làm cho một bộ phận học sinh giảm sút về đạo đức, nhân cách, bị lôi cuốn vào lối sống thực dụng và các tệ nạn xã hội.
	Một tình trạng hết sức lo ngại hiện nay trong các trường THCS nói chung và trường THCS Vạn Thiện nói riêng: Học sinh thiếu ý thức trách nhiệm với cộng đồng, môi trường, xã hội và với chính bản thân mình. Học sinh thường hay vi phạm nội quy, quy chế, còn có những học sinh vô lễ với thầy cô, bố mẹ.... nhưng các em không dễ dàng nhận ra, thầy cô phải nhiều lần vặn hỏi, thậm chí còn phải sử dụng những hình thức kỉ luật: Cảnh cáo, đình chỉ học vv... song vẫn không làm thuyên giảm số lượng học sinh xếp loại hạnh kiểm TB. Các em cho rằng việc vi phạm nội quy, quy chế là chuyện bình thường. Đặc biệt những đối tượng học sinh cá biệt uy tín của thầy cô, bố mẹ sẽ không có hiệu lực bằng uy tín của những kẻ cầm đầu đàn anh đàn chị mà chúng hay gọi là:" Đại ca". Vì vậy các em dễ dàng rơi vào những cạm bẫy, làm theo sự sai khiến của các đàn anh, đàn chị một cách vô điều kiện. Và cũng từ đây đã hình thành nên những nhóm trốn học đi chơi game, tổ chức gây gỗ đánh nhau, gây rối mất trật tự an ninh, an toàn xã hội. Hầu hết học sinh khi thấy bạn bè đánh nhau ngay trong lớp, trong trường, phá phách bàn ghế, các trang thiết bị.... không can ngăn, không phản ứng, lảng tránh và vô cảm, không chuyện trò, giao tiếp với các bạn khác lớp, thường xuyên bắt nạt các em lớp dưới, ra đường thì thờ ơ khi gặp một cụ già hay em nhỏ bị ngã 
	Trường THCS Vạn Thiện nằm trên địa bàn của Xã Vạn Thiện - Huyện Nông Cống	, ngay sát trục đường 512, tiếp giáp với Thị Trấn Nông Cống. Có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa.... song cũng đặt ra nhiều thách thức trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đặc biệt là môi trường giáo dục trong các nhà trường. 
	Phần lớn học sinh học tại trường điều kiện kinh tế gặp nhiều khó khăn, bố mẹ chủ yếu làm nông nghiệp, trình độ nhận thức hạn chế, một bộ phận khác thì đi làm ăn xa thiếu quan tâm đến con cái, phó mặc cho nhà trường, một bộ phận nữa kinh tế khá hơn, nuông chiều con quá mức vv... 
	Một số giáo viên chưa nắm được cách xây dựng kế hoạch, các phương pháp cơ bản, cách tổ chức quy trình giáo dục theo đường hướng giao tiếp, không biết cách lồng ghép vào các tiết học trên lớp để động viên các hoạt động rèn luyện kĩ năng sống. Do vậy không khí học tập trong lớp thường buồn tẻ, thiếu sinh động và kém hấp dẫn. nhiều học sinh thường làm việc riêng, không chú ý nghe giảng vv...
 - Thực trạng vấn đề rèn luyện đạo đức của học sinh tại trường THCS Vạn Thiện khi chưa thử nghiệm: 
Khối 6 :
Lớp
Sĩ số
Tốt
Khá
TB
6A
28
20
8
0
6B
28
18
8
2
Khối 7 :
Lớp
Sĩ số
Tốt
Khá
TB
7A
30
25
3
0
7B
28
18
6
4
Khối 8:
Lớp
Sĩ số
Tốt
Khá
TB
8A
26
20
6
0
8B
24
14
7
3
Khối 9:
Lớp
Sĩ số
Tốt
Khá
TB
9A
34
24
8
2
9B
33
20
10
3
	Là một người quản lí tại trường THCS Vạn Thiện, qua thực trạng ở trường và thực tế đã triển khai thực hiện, tôi mạnh dạn đưa ra ý kiến nhỏ này, mong ngành Giáo dục & Đào tạo Nông Cống nói chung và các thầy cô, bạn bè đồng nghiệp tham khảo và đóng góp ý kiến.
3. Các giải pháp giải quyết vấn đề
	Ngay từ đầu năm học lãnh đạo nhà trường đã xác định rõ mục tiêu nhiệm vụ và tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh là cấp thiết, đồng thời đưa ra một số giải pháp mang tính chiến lược trong quá trình thực hiện mục tiêu.
a. Lập kế hoạch xây dựng môi trường học đường thật sự trong lành
	Đối với Ban giám hiệu:
	- Xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh ngay từ đầu năm học
	- Nắm bắt tình hình đạo đức của học sinh các khối lớp, học sinh cá biệt 
	- Bố trí lựa chọn đội ngũ GVCN phải là những người có đầy đủ năng lực, phẩm chất đạo đức, có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, yêu trẻ, có kiến thức hiểu biết về tâm sinh lí lứa tuổi 
	- Xây dựng kế hoạch" Xã hội hóa giáo dục", đầu tư ngân sách để tạo nguồn kinh phí cải tạo cảnh quan môi trường văn hóa học đường cũng như môi trường thiện nhiên trong khuôn viên nhà trường.
	- Thiết kế xây các bồn hoa, trồng các loại hoa, cây cảnh phù hợp với khuôn viên nhà trường, nhưng không phá vỡ không gian học đường.
	- Xây dựng kế hoạch, phân công tổ chức lao động cho từng khối, lớp một cách phù hợp, cụ thể.
	- Hàng tuần có đánh giá, biểu dương các tập thể, cá nhân vào sáng thứ 2 
	- Môi trường thiên nhiên: Cảnh quan môi trường xung quanh 
	- Thường xuyên tổ chức phát động các phong trào thi đua 
	Đối với giáo viên chủ nhiệm
	- GVCN trước hết phải là những người chuẩn mực trong mọi lĩnh mực công tác cũng như trong đời sống thường ngày. Thầy cô phải là những tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
	- GVCN phải lập kế hoạch giáo dục đạo đức học sinh hàng tuần, hàng tháng, tổ chức triển khai thực hiện mọi hoạt động của nhà trường đến từng lớp, từng học sinh, là lực lượng nòng cốt, là người trực tiếp và sát sao nhất trong công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức tác phong của người học sinh
	- GVCN phải là người vừa có tinh thần trách nhiệm cao vừa phải có tình thương, sự bao dung, độ lượng nhưng đồng thời cũng phải thật sự công tâm khi nhận xét, đánh giá, xếp loại học sinh hay khi xử lí các tình huống, các vi phạm của học trò tránh thiên vị, đối xử không công bằng.
	- GVCN phải là chiếc cầu nối với hội cha mẹ học sinh, phải nắm chắc hoàn cảnh của từng học sinh trong lớp của mình. Thường xuyên lắng nghe tâm tư nguyện vọng và những đề xuất kiến nghị của học sinh để phản ánh, trao đổi với lãnh đạo nhà trường kịp thời điều chỉnh, đưa ra những giải pháp phù hợp mang tính khả thi hơn.
	Đối với giáo viên bộ môn, đặc biệt là giáo viên dạy môn Giáo dục công dân
	Phải xác định rõ: Giáo dục Đạo đức, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh là nhiệm vụ và trách nhiệm của cả hội đồng sư phạm nhà trường. Mỗi một giáo viên cần có tinh thần trách nhiệm cao trong việc lập kế hoạch lồng ghép giáo dục đạo đức nhân cách, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh vào các tiết dạy thuộc môn học của mình. 
	Đối với Đoàn Đội
	Phối kết hợp một cách chặt chẽ với anh chị phụ trách, Ban chỉ huy liên đội, Đoàn thanh niên, hội đồng Đội huyện, xã, các thôn.
	Đối với Hội cha mẹ học sinh
	- Sau khi họp thống nhất với kế hoach của nhà trường, BCH hội phụ huynh lập kế hoạch hoạt động của hội thông qua BGH, Đoàn Đội, GVCN lớp
	- Giữ mối liên hệ thường xuyên với BGH, giáo viên tất cả các bộ môn, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm thông qua sổ liên lạc điện tử
	- Hội phụ huynh cũng thường xuyên liên lạc với Thôn trưởng, Bí thư chi bộ, Bí thư Đoàn thanh niên thôn để kịp thời thông tin đến nhà trường tình hình học sinh nơi cư trú nếu có những dấu hiệu khác thường để kịp thời phối kết hợp trong việc giáo dục rèn luyện đạo đức cho con em họ
b. Nắm bắt tình hình thực tế của học sinh tại địa phương
	Phân công các nhóm giáo viên xuống các thôn tìm hiểu hoàn cảnh thực tế gia đình học sinh thông qua bí thư chi bộ, thôn trưởng, nắm bắt việc tham gia các hoạt động của học sinh tại nơi cư trú qua Bí thư Đoàn thanh niên.
	Nắm bắt việc rèn luyện kĩ năng sống, rèn luyện đạo đức tác phong của học sinh trong các giờ học, giờ chơi, các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ, sinh hoạt dưới cờ, hoạt động ngoại khóa, tổ chức các trò chơi dân gian, giải bóng đá Mini, các cuộc thi TDTT, thi cám hoa.vv... vào các ngày lễ trong năm học, để tìm ra các giải pháp tác động đến học sinh, giúp các em hình thành các nhóm nhận thức.
c. Điều tra kĩ năng sống của học sinh THCS Vạn Thiện
	Đưa ra một số câu hỏi dưới hình thức trắc nghiệm vào các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ
	- Trước khi đi học em có chào ông bà cha mẹ không?
	- Đi chơi em có xin phép gia đình không?
	- Khi ngồi vào bàn ăn em có mời ông bà bố mẹ không?
	- Trong lớp em, có bao nhiêu bạn thuộc hộ nghèo?
	- Em đã từng giúp đỡ các bạn nghèo bao giờ chưa?
	- Em có hay chia sẻ, tâm sự với các bạn trong lớp không?
	- Giờ ra chơi em thường làm gì?
	- Đã có lần nào em mắng bạn hay có những hành vi thô bạo với bạn trong lớp chưa?
	- Em có chơi với các bạn khác lớp không?
	- Em đã từng bắt nạt các em lớp dưới chưa?
	- Em đã lần nào nói dối bố, mẹ, thầy cô chưa?
	- Ở nhà em có hay làm công việc nhà giúp đỡ bố mẹ không?
	- Em có thường cùng mẹ chăm bón vườn rau nhà em k