SKKN Tổ chức, hướng dẫn học sinh tham gia các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm ở lớp 12
Theo điều 20 thông tư 22/2021/TT- BGDĐT, trách nhiệm của GVCN lớp về việc đánh giá HS: Giúp hiệu trưởng quản lí việc đánh giá HS; Hướng dẫn HS tự nhận xét trong quá trình rèn luyện và học tập. Phối hợp với GV bộ môn, tổ chức đoàn thanh niên, ban đại diện hội cha mẹ HS, các tổ chức cá nhân liên quan để giáo dục HS và tiếp nhận các thông tin phản hồi về quá trình rèn luyện và học tập của HS.
Chính vì vậy, vai trò của GVCN lớp trong việc giáo dục HS rất quan trọng.
- GVCN chủ động nắm bắt thông tin, hoàn cảnh của từng gia đình HS trong lớp. Từ đó xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động giáo dục có hiệu quả, thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp và từng HS.
- Thiết lập tốt các mối quan hệ tập thể, xây dựng được một bộ máy tổ chức tự quản của lớp, từ đó xây dựng một tập thể đoàn kết, bền chặt, giúp học sinh có môi trường học tập và rèn luyện tốt nhất.
- Tổ chức các hoạt động đa dạng cho tập thể HS (Hoạt động học tập, hoạt động của các đoàn thể, hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao). Giúp HS có cơ hội được thể hiện bản thân nhiều hơn, hình thành và phát triển năng lực thể chất, thẩm mĩ.
- Phối hợp với GV bộ môn và các lực lượng giáo dục khác để giáo dục học sinh (Tổ chức Đoàn thanh niên, hội cha mẹ học sinh…), kịp thời nắm bắt các tâm tư nguyện vọng của các em, đưa ra các biện pháp giáo dục phù hợp.
Ngoài ra, GVCN còn giống như người cha người mẹ thứ hai của mỗi học sinh. Kịp thời động viên, chia sẻ giúp đỡ các em khi gặp khó khăn, vướng mắc trong cuộc sống. Là cầu nối giữa các thành viên trong lớp, giữa học sinh và gia đình. GVCN còn là nhà tâm lí học, quan tâm nguyện vọng, tâm tư suy nghĩ của học sinh để đưa ra những tham vần phù hợp với lứa tuổi các em.
GVCN đóng vai trò then chốt trong việc giáo dục HS lớp chủ CN, vừa đóng vai trò là người lãnh đạo, tổ chức quản lí tập thể lớp, vừa là người định hướng, hướng dẫn HS phát triển toàn diện. Qua đó góp phần hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực cho HS.
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TỔ CHỨC, HƯỚNG DẪN HỌC SINH THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA, TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM Ở LỚP 12 LĨNH VỰC: CHỦ NHIỆM MỤC LỤC NỘI DUNG Trang Phần 1. MỞ ĐẦU 1 1. Lý do chọn đề tài 1 2 2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 2 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3 4. Phương pháp nghiên cứu 3 5. Tính mới của đề tài Phần 2 - NỘI DUNG. 4 4 I. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của việc tổ chức, hướng dẫn HS tham gia các HĐNK, TNST nhằm nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm ở lớp 12 4 1. Cơ sở lý luận 4 1.1. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong giáo dục học sinh 1.2. Giới thiệu về hoạt động ngoại khóa trong môi trường giáo dục 4 5 1.3. Giới thiệu về hoạt động TNST trong môi trường giáo dục 2. Cơ sở thực tiễn 6 2.1. Thực trạng vấn đề nghiên cứu 6 2.1.1 Thực trạng về chất lượng giáo dục của học sinh khối 12 trường THPT Phan 6 Thúc Trực những năm gần đây. 2.1.2 Thực trạng về việc tham gia các hoạt động ngoại khóa, hoạt động trải nghiệm 7 sáng tạo của học sinh lớp 12 trường THPT Phan Thúc Trực. 8 2.1.3. Thực trạng về việc tổ chức cho học sinh khối 12 tham gia các hoạt động ngoại khóa và trải nghiệm sáng tạo của giáo viên trường THPT Phan Thúc Trực 9 2.2 Nguyên nhân của thực trạng II. Giải pháp tổ chức, hướng dẫn học sinh lớp chủ nhiệm tham gia các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm sáng tạo. 10 1. Giáo dục học sinh thông qua các động ngoại khóa 10 3.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất 41 44 III.Thực nghiệm sư phạm 44 1. Mục đích thực nghiệm 2. Đối tượng thực nghiệm 44 3. Nội dung thực nghiệm 44 4. Phương pháp, cách thức thực nghiệm 45 5. Kết quả thực nghiệm 46 5.1. Kết quả định lượng 46 5.2. Kết quả định tính 47 Phần 3: Kết luận, kiến nghị 48 I .Kết luận 48 48 II.Kiến nghị, đề xuất Tài liệu tham khảo 50 Phần 4. Phụ lục PL1 Phụ lục 1: Minh họa thực nghiệm tổ chức HĐNK, TNST PL1 Phụ lục 2: Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của giải pháp đề xuất PL 11 Phụ lục 3: Một số văn bản chỉ đạo của nhà trường về HĐNK và TNST PL11 Phụ lục 4: Một số hình ảnh học sinh tham gia HĐNK và TNST PL 13 Phụ lục 5: Phiếu học tập của hoạt động tham quan, dã ngoại PL 23 Phụ lục 6: Bài thu hoạch của học sinh PL 24 Phụ lục 7: Kế hoạch chỉ đạo của tổ chuyên môn PL 27 Phụ lục 8: Kết quả các cuộc thi PL 35 PHẦN 1: MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nghị quyết 29 Hội nghị TW8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (khóa XI) về:“Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” đã nêu rõ: “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là đổi mới những vấn đề lớn, cốt lõi, cấp thiết, từ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo đến mục tiêu, nội dung, phương pháp, cơ chế, chính sách, điều kiện bảo đảm thực hiện; đổi mới từ sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm của Nhà nước đến hoạt động quản trị của các cơ sở giáo dục và đào tạo và việc tham gia của gia đình, cộng đồng, xã hội và bản thân người học; đổi mới ở tất cả các bậc học, ngành học”. Song song với việc đổi mới nội dung phương pháp dạy học thì đổi mới cách quản lí giáo dục HS cũng hết sức quan trọng. Và người đóng vai trò chủ yếu chính là GVCN. Mỗi giáo viên sẽ có những cách thức, biện pháp khác nhau góp phần nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp. Để đáp ứng được yêu cầu phát triển toàn diện, ngoài những nội dung được tiếp thu trong các tiết học chính khóa thì học sinh có nhu cầu được học, được tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp, hoạt động trải nghiệm sáng tạo, từ đó góp phân hoàn thiện bản thân, phát triển các phẩm chất năng lực. Thông qua đó các em được học hỏi, được bộc lộ bản thân, được thể hiện những năng khiếu sở thích của mình và các em được giao lưu được gắn kết, giúp các em tự tin hơn trong cuộc sống. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện tại, khi mà công nghệ đang ngày càng phát triển. HS ngày càng dành nhiều thời gian cho những hoạt động trên không gian mạng mà ít tham gia các hoạt động thực tế. Một số không ít các em thiếu kĩ năng sống, ít bộc lộ cảm xúc, không có nhu cầu giao lưu chia sẻ với bạn bè. Vì vậy việc tạo ra các sân chơi lành mạnh thông qua các HĐNGLL, HĐTNST cho HS là hết sức cần thiết. Đối với HS khối 12, đây là thời điểm quan trọng nhất đối với các em. Chỉ còn một khoảng thời gian ngắn nữa, các em sẽ rời khỏi nghế nhà trường, sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn trong cuộc đời. Bên cạnh nhiệm vụ phải học tập thật tốt thì HS khối 12 cũng phải cần hoàn thiện bản thân, nhận ra được năng khiếu, sở thích, thế mạnh của mình, và cũng cần có môi trường để bộc lộ điều đó. Các hoạt động ngoài giờ lên lớp, hoạt động trải nghiệm sáng tạo sẽ giúp các em đáp ứng được nhu cầu này. Thông qua đó các em cũng có cơ hội trải nghiệm và lưu giữ lại những kỉ niệm tuổi học trò, giúp các em biết trân trọng những khoảnh khắc còn ngồi trên nghế nhà trường, trân trọng tình bạn, cũng hiểu được nhiều giá trị của cuộc sống. 1 năm học 2022-2023. - Phạm vi nội dung: phương pháp, kinh nghiệm tổ chức, hướng dẫn HS tham gia các HĐNK, TNST tạo giúp công tác chủ nhiệm đạt hiệu quả cao. 4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp đọc sách nghiên cứu tài liệu. - Phương pháp khảo sát thực tế. - Phương pháp mô tả, phân tích. - Phương pháp phát hiện và giải quyết vấn đề. - Phương pháp so sánh và tổng hợp. - Phương pháp tổng kết, rút kinh nghiệm. 5. Tính mới của đề tài - Điểm mới của sáng kiến là đề xuất các giải pháp cụ thể đã qua trải nghiệm thực tiễn để đưa vào ứng dụng đại trà. - Với đề tài này, HS được học tập, rèn luyện trong một môi trường tích cực, thân thiện, giàu tình yêu thương, được thỏa sức sáng tạo.Qua đó, tạo hứng thú và nâng cao hiệu quả học tập, bồi dưỡng nhân cách, đồng thời góp phần phát triển năng lực, phẩm chất của HS. - GV có thể thử sức với vai trò hướng dẫn HS tham gia các hoạt động TNST tư vấn hướng nghiệp,tham gia các câu lạc bộ trong nhà trường. Đặc biệt với những chủ đề giáo dục có nội dung liên quan, GV có thể tích hợp dạy học kiến thức phân môn lồng ghép với giáo dục kĩ năng sống, phẩm chất cho học sinh qua các HĐNK, TNST. Qua đó, nâng cao hiệu quả trong việc giáo dục HS lớp chủ nhiệm; đồng thời giúp GV năng động, sáng tạo, từng bước tiếp cận với chương trình giáo dục phổ thông mới. - Sáng kiến không chỉ có tác dụng nâng cao hiệu quả trong hoạt động giáo dục của GV và HS mà còn đáp ứng mục tiêu giáo dục của chương trình giáo dục phổ thông mới. 3 quan đến các hoạt động văn hóa, xã hội, thể thao, giải trí, được tiến hành ngoài giờ học. Trong bối cảnh hiện tại, khi chúng ta đang thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới, các HĐNK càng được chú trọng trong các trường phổ thông. b. Mục đích của hoạt động ngoại khóa Tổ chức các giạt động ngoại khóa nhằm mục đích: - Giảm áp lực, tạo niềm vui hứng thú cho HS sau những giờ học chính khóa. - Hỗ trợ phát triển các kĩ năng sống quan trọng, nâng cao thể lực cho HS. - Giúp học sinh phát triển óc sáng tạo, năng khiếu, rèn luyện nhân cách. - Giúp học sinh có cơ hội cọ xát thực tế, mở rộng kiến thức, các mối quan hệ xã hội. - Tăng tính đoàn kết giữa các HS trong một lớp và giữa các lớp với nhau. c. Một số hình thức hoạt động ngoại khóa trong trường phổ thông Trong trường phổ thông hiện nay, các hoạt động ngoại khóa phổ biến: - Hoạt động thể thao: Hoạt động này có thể được tổ chức dưới các hình thức như tự tập luyện, câu lạc bộ thể thao (câu lạc bộ bóng đá, cầu lông, bóng chuyền), hoạt động thi đấu, tập luyện có hướng dẫn. - Hoạt động văn hóa văn nghệ: Có thể tổ chức đa dạng như câu lạc bộ, sinh hoạt nhóm, các cuộc thi tìm kiếm tài năng nghệ thuật do các tổ chức trong nhà trưởng tổ chức. - Hoạt động hỗ trợ xã hội, cộng đồng: Đây là hoạt động được phát triển nhiều trong bối cảnh hiện tại, có thể tiến hành dưới nhiều hình thức như chiến dịch mùa hè xanh, đội thanh niên xung kích tình nguyện, gây quỹ quyên góp ủng hộ các bạn có hoàn cảnh khó khăn - Hoạt động của các câu lạc bộ: Câu lạc bộ là một trong những hình thức giáo dục sinh động, thể hiện khá đa dạng qua nội dung, phương diện như: Câu lạc bộ môn học; Câu lạc bộ năng khiếu: CLB thể thao, CLB văn nghệ, CLB ghita, CLB MC; Câu lạc bộ xã hội: CLB thiện nguyện. 1.3. Giới thiệu về hoạt động TNST trong môi trường giáo dục a. Khái niệm về hoạt động TNST Khái niệm: “Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục trong đó từng học sinh được trực tiếp hoạt động thực tiễn trong nhà trường hoặc trong xã hội dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, qua đó phát triển tình cảm, đạo đức, các kỹ năng và tích luỹ kinh nghiệm riêng của cá nhân. Trải nghiệm là hoạt động được coi trọng trong từng môn học; đồng thời trong kế hoạch giáo dục cũng bố trí các hoạt động trải nghiệm sáng tạo riêng, mỗi hoạt động này mang tính tổng hợp của nhiều lĩnh vực giáo dục, kiến thức, kỹ năng 5
Tài liệu đính kèm:
- skkn_to_chuc_huong_dan_hoc_sinh_tham_gia_cac_hoat_dong_ngoai.docx
- Huế, Hà- Phan Thúc Trực-CN lớp.pdf