SKKN Tạo sự hứng thú học Lich sử lớp 12 bằng hệ thống câu hỏi và trò chơi “Vượt chướng ngai vật” trong bài giảng

	SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LAM SƠN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TẠO HỨNG THÚ HỌC LỊCH SỬ LỚP 12
BẰNG HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ TRÒ CHƠI
“VƯỢT CHƯỚNG NGẠI VẬT” TRONG BÀI GIẢNG
Người thực hiện: Nguyễn Thị Bạch Tuyết
Chức vụ:Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực (môn): Lịch Sử
THANH HÓA NĂM 2016
Môc lôc
NỘI DUNG
TRANG
Phần thứ nhất. MỞ ĐẦU
2
1. Lý do chọn đề tài
2
2. Mục đích nghiên cứu
3
3. Đối tượng nghiên cứu
3
4. Phương pháp nghiên cứu
3
Phần thứ hai. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
4
2.1. Cơ sở lý luận của đề tài
4
 2.1.1.Cơ sở khoa học
4
 2.1.2. Cơ sở thực tiễn
5
2.2. Thực trạng của đề tài
6
2.3. Các giải pháp thực hiện 
6
 2.3.1. Nguyên tắc xây dựng hệ thống câu hỏi
6
 2.3.2. Các giải pháp cụ thể
7
1. Khai thác hệ thống câu hỏi mở
7
2. Khai thác hệ thống câu hỏi từ nội dung bài học
7
 3. Khai thác kỹ năng diễn đạt và tự luận
8
2.4. Giới thiệu một số hệ thống câu hỏi khả dụng.
9
2.5. Trò chơi ”Vượt chướng ngại vật”
14
2.6. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
20
Phần thứ ba. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
21
1. Kết luận
21
2. Kiến nghị
22
3. Tài liệu tham khảo
23
4. Phụ lục
24
Phần thứ nhất - MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông nói chung, chất lượng bộ môn Lịch sử nói riêng theo tình thần Nghị quyết số 29-NQ/TW Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 8, khoá XI về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”... là nhiệm vụ cấp bách mà mỗi thầy, cô giáo chúng ta cần và phải làm ngay để đáp ứng yêu cầu thực tiễn trước mắt và lâu dài của nền Giáo dục nước nhà
Cốt lõi của vấn đề nâng cao chất lượng giáo dục là phải phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh và lấy học sinh làm trung tâm, phải chuyển đổi từ việc “Thầy dạy – Trò học” sang “Trò chủ động khám phá, tìm hiểu và chủ động tiếp thu kiến thức”. Trong đó người thầy là “Kiến trúc sư” tạo tình huống có vấn đề một cách tự nhiên, gây sự tò mò, tạo hứng thú trong việc nhận thức tình huống, nhận thức vấn đề và từ đó giúp học sinh tự mình tìm câu giải đáp cho vấn đề đặt ra, tự mình giải quyết tình huống đó. Tuy nhiên, nếu không thiết kế, sử lý khéo léo thì rất dễ dẫn đến việc đổi mới một cách hình thức (chỉ là sự “ẩn đi” của các phương pháp dạy truyền thống mà thôi!). Bên cạnh đó phải chống việc học nhồi nhét sẽ chỉ làm môn học càng trở nên nặng nề, mất đi tính hấp dẫn vốn có trong nội tại của chính môn Lịch sử và làm tê liệt sự thông minh sáng tạo, hứng thú học tập của học sinh.
Để đạt được kết quả tốt trong quá trình dạy và học trong trường phổ thông nói chung, môn Lịch Sử nói riêng ta phải đổi mới phương pháp, biện pháp dạy và học. Nhưng đổi mới thế nào? Câu trả lời sẽ đến từ chính đội ngũ giáo viên và “sự” học của học sinh khi mà thầy và trò cùng phối hợp và cộng hưởng trong quá trình dạy và học. Trong đó việc thiết kế, xây dựng hệ thống câu hỏi hấp dẫn, phù hợp đối tượng học sinh, hình thức đa dạng, phong phú, từ vấn đáp gợi mởi, tạo tình huống có vấn đề hay dự án, bài tập lớn  được kết hợp khéo léo, nhuần nhuyễn với cách tổ chức trò chơi mô phỏng các Show game “Hot” hiện nay sẽ giúp học sinh lĩnh hội kiến thức một cách tự giác chủ động và ngày càng yêu thích say mê môn học. Biết học Sử, biết tư duy có phê phán, phân tích những sự kiện của quá khứ và hiện tại, biết khái quát và tranh luận các vấn đề lịch sử. 
Một trong những kỹ thuật quan trọng để phát huy tính tích cực và gây hứng thú cho học sinh trong giờ học nói chung, giờ học lịch sử nói riêng, đó là kỹ thuật xây dựng hệ thống câu hỏi để phát huy tính tích cực và gây hứng thú cho học sinh trong học tập và kết thúc mỗi vấn đề được đề cập đến bởi trò chơi “Vượt chướng ngại vật”–Trích từ Game show “ĐƯỜNG LÊN ĐỈNH OLIMPIA”. Quá trình hoạt động này cần có sự thống nhất giữa thầy và trò một cách nhịp nhàng, chủ động sẽ làm học sinh nắm vững hơn những tri thức, hình thành kĩ năng và bồi dưỡng phẩm chất đạo đức và nhân cách đạo đức cho các em.
Từ nhận thức trên và thực tiễn giảng dạy, quá trình tích lũy kinh nghiệm của bản thân, tôi xin đề xuất một phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học nói chung và dạy học Lịch Sử nói riêng bằng đề tài: “Tạo sự hứng thú học Lich sử lớp 12 bằng hệ thống câu hỏi và trò chơi “Vượt chướng ngai vật” trong bài giảng”. 
Hy vọng rằng sẽ giúp được phần nào cho đồng nghiệp khi thực hiện tiết dạy môn Lịch Sử 12 đạt hiệu quả cao, học sinh tích cực chủ động việc tiếp thu, lĩnh hội kiến thức một cách sinh động. 
2. Đối tượng nghiên cứu:
Đề tài xoay quanh việc nghiên cứu cách thiết kế hệ thống câu hỏi cho mỗi bài học và vận dụng trò chơi vào bài giảng và học tập của học sinh từ “Tạo sự hứng thú học Lich sử lớp 12 bằng hệ thống câu hỏi và trò chơi “Vượt chướng ngai vật” trong bài giảng”. 
3. Phạm vi nghiên cứu:
Học sinh khối lớp 12 trường THPT chuyên và không chuyên theo chương trình chuẩn và chuẩn kiến thức, kỹ năng ở một số bài học cụ thể.
4. Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện tốt đề tài này tôi sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
Phương pháp nghiên cứu tài liệu hổ trợ.
Kỹ thuật xây dựng hệ thống câu hỏi theo các mức độ nhận thức: Nhận biết, thông hiểu, vận dụng.
Nội dung và kỹ thuật xây dựng ô chữ và cách thức dẫn dắt trò chơi.
Thao giảng, dự giờ trao đổi ý kiến với các đồng nghiệp trong quá 
trình giảng dạy.
Áp dụng kinh nghiệm phương pháp mới trên lớp.
Kiểm tra đánh giá kết quả học sinh và làm bài để từ đó có điều chỉnh và bổ sung.
Phần thứ hai - NỘI DUNG ĐỀ TÀI
2.1. Cơ sở lý luận của đề tài.
Để góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục và đào tạo học sinh trở thành những con người năng động, độc lập và sáng tạo, tiếp thu được những tri thức khoa học hiện đại, biết chủ động lĩnh hội kiến thức và vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn, biết yêu Lịch sử dân tộc, hiểu biết cơ bản về lịch sử thế giới góp phần rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh, chuẩn bị hành trang cho các em trong cuộc sống sau này như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng dạy: 
"Dân ta phải biết Sử ta
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam"
là điều mong muốn của tác giả khi thực hiện đề tài này.
2.1.1. Cơ sở khoa học.
Bản thân lịch sử xã hội loài người và bộ môn Lịch Sử có nhiều ưu thế trong việc giáo dục thế hệ trẻ và tạo cho họ sự tò mò, hứng thú thật sự. Bởi vì qua môn học này tầm nhìn của họ đối với cuộc sống quá khứ - hiện tại - tương lai được mở rộng hơn, họ tìm thấy trong dĩ vãng nhiều câu trả lời xác đáng cho hôm nay và ngày mai.
Bởi mỗi con người, mỗi sự kiện, mỗi đất nước, mỗi vùng lãnh thể ... đều có nguồn gốc, có quá trình hình thành, phát triển .... Biết được cội nguồn – hiện tại và hướng tới tương lai vừa là biết người, biết ta, biết được những gì đã có đã làm được, chưa làm được để điều chỉnh, để phát huy, để tự hào về đất nước về con người ... mà từ đó hướng tới tương lai tốt đẹp hơn. 
Như vậy, có thể khẳng định giáo dục lịch sử nói chung, dạy học Lịch Sử ở trường phổ thông nói riêng luôn có vai trò đặc biệt quan trọng trong nền giáo dục và xây dựng bản sắc dân tộc, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ để hòa nhập trong sự phát triển của một thế giới phẳng nhưng vẫn không làm mất đi bản sắc độc đáo của dân tộc.
Do đó, việc phát triển tư duy gây hứng thú học tập cho học sinh, tạo cho học sinh sự ham mê tìm hiểu, khám phá về đất nước, con người và trước hết là học tập tốt khi còn ngồi trên ghế nhà trường là một trong những yêu cầu tất yếu trong sự ”Dạy” và ”Học” môn Lịch sử nói chung và Lịch sử lớp 12 nói riêng. 
Để đạt được, đáp ứng được các yêu cầu trên thì trước hết cần gợi cho học sinh cách phát hiện vấn đề cần tìm hiểu, hay nói một cách khác “Đặt học sinh vào tình huống có vấn đề” trên cơ sở dẫn dắt kiến thức, dẫn dắt hoạt động để tạo sự hứng thú, hấp dẫn trong học tập. Có nhiều hình thức và kỹ thuật để tạo tình huống có vấn đề và giải quyết vấn đề như so sánh, phân tích, đặt câu hỏi sử dụng các loại tư liệu tham khảo, đồ dùng trực quan, công nghệ thông tin từ thấp đến cao tùy theo theo đối tượng học sinh, tùy theo yêu cầu cụ thể của bài giảng và thực tiễn để xây dựng hệ thống câu hỏi cho phù hợp đối tượng, đạt hiệu quả trong giảng dạy và học tập 
Khi câu hỏi đặt ra quá đơn giản, chỉ cần trả lời “có” hoặc ”không”, ”đúng” hay ”sai” ... sẽ không giúp ích gì trong việc tạo hứng thú cho hoc sinh.
Trái lại câu hỏi quá khó không vừa sức thì dễ làm các em nản chí, chính vì vậy hệ thống câu hỏi được lựa chọn phải vừa đóng vừa mở, phải vừa sức, hợp yêu cầu truyền đạt kiến thức theo hướng lấy học sinh làm trung tâm. 
Để đạt được điều đó, giáo viên cần nắm chắc “Lý thuyết tình huống trong dạy học”, Các “mức độ nhận thức trên cơ sở thang đánh giá của Bloom (1956)” và ưu, nhược điểm, phạm vi sử dụng của các loại hình câu hỏi tự luận, trắc nghiệm khách quan 
Tóm lại, mục đích của việc dạy học Lịch sử ở trường THPT không chỉ giúp cho học sinh hình dung, nhìn nhận quá khứ và ghi nhớ các sự kiện, hiện tượng của lịch sử mà quan trọng hơn là phải hiểu được lịch sử tức là nắm được bản chất của sự kiện. Trong phát triển tư duy của học sinh, việc sử dụng các thao tác lôgic có ý nghĩa rất quan trọng. Thông thường người giáo viên thường sử dụng các thao tác chủ yếu như: So sánh để tìm ra sự giống và khác nhau về bản chất các sự kiện; hay phân tích và tổng hợp giúp học sinh khái quát các sự kiện. Để thực hiện được các thao tác như vậy có thể dùng nhiều cách, nhiều phương tiện khác nhau (đồ dùng trực quan, tài liệu giải thích...), song việc hỏi và trả lời phù hợp với trình độ, yêu cầu của học sinh sẽ đưa lại kết quả khả quan. Đây cũng chính là một trong những biện pháp rất quan trọng trong giờ dạy học Lịch sử vì nó phát huy tối đa trí và lực của học sinh. 
2.1.2. Cơ sở thực tiễn.
Là một giáo viên đã dạy học lịch sử lâu năm, tôi đã cố gắng tìm tòi những cách thức, phương pháp giúp học sinh học bài đạt kết quả. Tôi đề cao việc hướng dẫn học sinh phương pháp nắm được kiến thức nhanh nhất, sâu sắc nhất và nhớ lâu bằng những cách thức vừa đơn giản vừa dễ hiểu và có sự gắn kết logic chặt chẽ; nhờ đó học sinh có thể vận dụng học và làm bài hiệu quả. 
Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy việc hướng dẫn học sinh xây dựng hệ thống kiến thức, tổng hợp kiến thức bằng hệ thống câu hỏi và các trò chơi phù hợp luôn có tác dụng rất lớn, nhất là với một môn học có nhiều sự kiện như môn Lịch sử. Phương pháp và kỹ thuật ”Xây dựng hệ thống câu hỏi kết hợp nhuần nhuyễn với trò chơi” sẽ vừa là đòi hỏi, vừa có tác dụng và hiệu quả cao: 
- Với giáo viên: Nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học, nâng cao năng lực chuyên môn của mình và đòi hỏi đầu tư nhiều hơn cho chuyên môn, nghiệp vụ.
- Với học sinh: Giúp học sinh nắm được hiểu một cách hệ thống những kíên thức cơ bản về lịch sử để dễ nhớ, nhớ lâu, hiểu sâu sắc lịch sử và vận dụng làm bài tập, bài thi hiệu quả.
2.2. Thực trạng của vấn đề.
Thực tế ở các trường THPT hiện nay, đa số học sinh chưa say mê môn học Lịch Sử mà thường học đối phó, sự say mê và hứng thú thật sự thì chưa có. Vì vậy, việc ghi nhớ các sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử còn yếu; đa số các em chưa độc lập suy nghĩ để trả lời câu hỏi mà phải lệ thuộc vào sách giáo khoa, hay chỉ nêu một số mốc thời gian mà không diễn tả được thời gian đó nói lên sự kiện gì, thậm chí đọc nguyên sách giáo khoa để trả lời câu hỏi. Hoặc các em chỉ trả lời được những câu hỏi dễ, đơn giản và thường rất lúng túng khi gặp dạng câu hỏi tổng hợp, phân tích, giải thích tại sao hay so sánh .... Vì thế, việc khai thác tốt hình thức phát vấn đối với học sinh thông qua hệ thống câu hỏi sẽ khơi dậy tinh thần tự giác và khả năng sáng tạo của học sinh. Mặt khác, vẫn còn giáo viên chưa thực sự chú ý đến cải tiến nội dung và phương pháp dạy học. Dẫn đến sự nhàm chán, học một cách thụ động, dẫn đến chất lượng một số lớp còn thấp, tỉ lệ học sinh yếu, kém còn nhiều.
Để khắc phục trình trạng trên và nhằm nâng cao chất lượng dạy và học ở trường, bản thân tác giả đã cố gắng tìm hiểu và áp dụng các phương pháp giảng dạy, học tập tích cực và mang lại sự hứng thú cho các em. Vấn đề tác giả nghiên cứu tuy không mới mẻ nhưng có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao ý thức của học sinh trong việc chủ động lĩnh hội kiến thức. Qua đó giúp các em yêu thích học bộ môn Lịch sử hơn.
Từ những cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn và thực trạng của vấn đề nêu trên. Xuất phát từ mong muốn góp một phần nhỏ vào việc nâng cao hiệu quả dạy học bộ môn Lịch sử ở trường THPT, tác giả mạnh dạn chọn đề tài “Tạo sự hứng thú học Lich sử lớp 12 bằng hệ thống câu hỏi và trò chơi “Vượt chướng ngai vật” trong bài giảng” làm sáng kiến kinh nghiệm dạy học của mình.
Tuy nhiên, vì điều kiện và hạn chế của phạm vi đề tài. Tôi chỉ xin trình bày nội dung đề tài trong một số bài nhất định.
2.3. Các giải pháp thực hiện đề tài.
2.3.1. Nguyên tắc xây dựng hệ thống câu hỏi.
	- Khai thác tốt hệ thống câu hỏi mở;
	- Khai thác kho tư liệu từ Intenet, từ tài liệu tham khảo;
- Bám sát lý thuyết hoạt động và các mức độ nhận thức trên cơ sở tâm lý giáo dục và kiến thức về kỹ năng sống về hiểu biết xã hội;
	- Nắm chắc sự phát triểm tâm sinh lý lứa tuổi;
	- Khái niệm về các mức độ nhận thức Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng;
2.3.2. Các giải pháp cụ thể.
1. Khai thác hệ thống câu hỏi mở.
a. Thiết kế câu hỏi gợi mở để nêu vấn đề trọng tâm của bài học.
	Loại câu hỏi này thường xuất hiện vào phần đầu bài giảng. Bởi vì bất kì một sự kiện, hiện tượng lịch sử nào cũng đều xuất phát trong hoàn cảnh lịch sử nhất định, đều có nguyên nhân phát sinh của nó. Đây cũng là một đặc điểm tư duy của Lịch sử cần hình thành từng bước cho học sinh.
 	Loại câu hỏi này vừa có thể kiểm tra bài cũ nhanh vừa giúp định hướng nhận thức cho học sinh. Các câu hỏi đưa ra vào đầu giờ có tác dụng thu hút sự chú ý, tập trung của học sinh đồng thời huy động năng lực nhận thức của học sinh vào việc theo dõi bài giảng để tìm câu trả lời của vấn đề đặt ra. 
Khi vận dụng khéo léo thì có thể tạo sự định hướng về vấn đề cơ bản, trọng tâm của của bài học mà học sinh phải nắm được. Đây chính là loại câu hỏi thường dùng khi dẫn dắt mở đầu cho bài học mới với mục đích là nhằm chuẩn bị cho việc tiếp thu một sự kiện lịch sử đáng chú ý của bài sắp học. 
Mức độ nhận thức của dạng câu hỏi này thường thuộc mức độ Nhận biết.
b. Thiết kế câu hỏi gợi mở để giải quyết câu hỏi nhận thức.
Việc sử dụng loại câu hỏi nêu vấn đề này sẽ làm cho học sinh dễ nhận thấy bản chất của những sự kiện, hiện tượng lịch sử hay của một giai đoạn Lịch sử mà các em thấy cần phải chú ý đồng thời cũng tạo ra được tình huống có vấn đề để học sinh có sự chuẩn bị cho bài học mới và gỡ dần những nút thắt trong vấn đề được đặt ra.
Mức độ nhận thức của dạng câu hỏi đặt ra ở phần này là Nhận biết mức cao và thường sử dụng hình thức ”Điền khuyết” hoặc ”Nhiều lựa chọn” 
2. Khai thác hệ thống câu hỏi từ nội dung bài học.
a. Loại câu hỏi về quá trình, diễn biến của sự kiện, hiện tượng lịch sử.
Đây là loại câu hỏi ít suy luận song lại đòi hỏi trí nhớ của học sinh. Đồng thời nó đòi hỏi người Thầy phải biết nhiều sự kiện, địa danh, nhân vật ... và chuyển đỏi khéo léo để giúp học sinh phát triển trí nhớ. 
Đối với loại câu hỏi này cũng cần chia câu hỏi thành nhiều câu hỏi nhỏ, đồng thời lập các bảng niên biểu và mối liên hệ giữa các sự kiện để học sinh thuận lợi trong việc theo dõi bài học.
Hình thức câu hỏi thường ở dạng ”Điền khuyết” hoặc câu hỏi ”Ghép đôi”
và mức độ nhận thức được xác định là Thông hiểu mức thấp.
b. Loại câu hỏi tìm hiểu kết quả, nguyên nhân dẫn đến kết quả đó và ý nghĩa lịch sử của sự kiện. 
Dạng câu hỏi được dùng ở đây thường dành cho đối tượng học sinh trung bình trở lên. Tuy nhiên, qua quá trình thảo luận nhóm loại câu hỏi này cũng có 
thể áp dụng cho đối tượng học sinh yếu, kém và có tính ”Phổ thông”.
Lịch sử chính là quá trình phát triển liên tục, đan xen nhau giữa các sự kiện hoặc một hiện tượng hay một quá trình lịch sử nào đó. Giáo viên cần cho học sinh thấy rõ được kết quả của sự vận động đó, nguyên nhân thắng lợi hay thất bại và ảnh hưởng của nó đối với quá trình phát triển của lịch sử.
Hình thức câu hỏi thường được sử dụng là ”Câu đúng – sai”, ”Câu trả lời ngăn” hoặc ”Câu có nhiều lựa chọn”. Mức độ nhận thức có thể xác định từ Nhận biết đến Thông hiểu (căn cứ vào nội dung bài học và đối tượng học sinh).
c. Loại câu hỏi so sánh, đối chiếu và liên hệ.
Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải biết đặt ra và giúp học sinh giải quyết các câu hỏi có tính chất nhận thức kiến thức. Một hệ thống câu hỏi tốt nêu ra trong quá trình giảng dạy phải phù hợp với khả năng của các em, có tác dụng kích thích tư duy phát triển. Đồng thời với việc hỏi và trả lời câu hỏi phải tạo ra được mối liên hệ bên trong của học sinh và giữa học sinh với giáo viên. Tức là khi mỗi câu hỏi đưa ra, mỗi học sinh và cả giáo viên phải thấy rõ vì sao trả lời được? Vì sao không trả lời được? Câu hỏi quá khó hay chưa đủ sự kiện, tư liệu để các em trả lời. Và lúc đó người giáo viên phải làm nhiệm vụ hướng dẫn học sinh, khơi gợi tư duy cho học sinh về câu hỏi đưa ra. Làm được điều này cũng là thành công của người giáo viên trong việc phối hợp nhịp nhàng và hiệu quả của quá trình làm việc tích cực giữa thầy và trò.
Hình thức câu hỏi thường sử dụng là ”Câu đúng – sai”, ”câu điền khuyết”, ”Câu ghép đôi”. Mức độ nhận thức thường ở mức Thông hiểu.
3. Khai thác kỹ năng diễn đạt và tự luận.
a. Loại câu hỏi phân tích, giải thích.
Vì đây là loại câu hỏi nêu lên đặc trưng bản chất của các sự kiện, hiện tượng lịch sử bao gồm sự giải thích, phân tích có thêm cả những đánh giá nhận định của học sinh đối với sự kiện hiện tượng lịch sử nào đó. Loại câu hỏi này thường áp dụng cho những học sinh khá giỏi. Tuy nhiên trong quá trình thảo luận để đưa ra ý kiến, những học sinh khá giỏi có thể bổ trợ kiến thức cho đối tượng học sinh trung bình và yếu kém.
Về hình thức thường được sử dụng ở các dạng câu hỏi ”Nhiều lựa chọn” , ”Câu trả lời ngắn” và ”Tự luận”. Mức độ nhận thức của loại câu hỏi này thường ở mức Thông hiểu và Vận dụng mức thấp.
b. Loại câu hỏi tổng hợp, đánh giá.
Loại câu hỏi này thường được sử dụng khi tổng kết một bài học, một chương hay một giai đoạn lịch sử cụ thể. Đây cũng loại câu hỏi khó dùng cho học sinh khá, giỏi hay quá trình ôn luyện đội tuyển học sinh giỏi, ôn thi THPT Quốc gia. Những dạng câu hỏi này đòi hỏi học sinh phải độc lập tư duy để tìm ra hướng giải quyết. Loại câu hỏi này sẽ phát huy được tối đa năng lực sáng tạo của học sinh.
Hình thức câu hỏi có thể sử dụng hiệu quả là câu hỏi ”Trả lời ngắn”, ”Câu hỏi điền khuyết”, ”Câu hỏi tự luận” và có thể kết hợp để tạo ra những câu hỏi mang tính suy luận logic ...Mức độ nhận thức thường được xác định ở mức từ Thông hiểu mức cao đến Vận dụng mức cao.
Tuy nhiên, bằng cách sắp đặt, thiết kế nội dung một cách hợp lý có thể sử dụng trong các trò chơi dành cho tất cả các đối tượng học sinh.
2.4. Giới thiệu một số hệ thống câu hỏi khả dụng.
Trong sách giáo khoa, thường sau mỗi mục, mỗi bài đều có một số câu hỏi, những câu hỏi này là cơ sở để giáo viên xác định kiến thức trọng tâm của phần học, bài học. Đồng thời trên cơ sở của những câu hỏi đó, giáo viên xây dựng thêm hệ thống câu hỏi của bài học. Để làm được điều này, giáo viên phải có sự chuẩn bị từ khâu soạn giáo án, phải có dự kiến nêu câu hỏi ra khi nào? Học sinh sẽ trả lời được đến mức độ nào? Giáo viên phải định hướng và giải thích cụ thể ra sao?... Như vậy, rõ ràng việc khai thác hệ thống câu hỏi và hình thức phát vấn trong dạy học là cả một nghệ thuật trong giảng dạy.
 Chương trình lịch sử lớp 12 gồm 2 phần: Lịch sử thế giới hiện đại (1945-2000), lịch sử việt nam 1919-2000. Các phần này kế tiếp chương trình