SKKN Phát huy tính tích cực và chủ động trong học tập cho học sinh khi áp dụng phương pháp dạy học theo góc bài “axit sunfuric - Muối sunfat” (Hóa học 10 cơ bản)
Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, đã từng được khẳng định trong các văn kiện Đảng trước đây, đặc biệt là trong Nghị quyết số 29 của Hội nghị Trung ương 8, khóa XI, khẳng định đây không chỉ là quốc sách hàng đầu, là “chìa khóa” mở ra con đường đưa đất nước tiến lên phía trước, mà còn là “mệnh lệnh” của cuộc sống.
Trong Văn kiện đại hội XII, kế thừa quan điểm chỉ đạo của nhiệm kỳ trước,
Đảng ta đưa ra đường lối đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, xác định đây là một kế sách, quốc sách hàng đầu, tiêu điểm của sự phát triển, mang tính đột phá, khai mở con đường phát triển nguồn nhân lực Việt Nam trong thế kỷ XXI, khẳng định triết lý nhân sinh mới của nền giáo dục nước nhà “dạy người, dạy chữ, dạy nghề”.
Vì thế mà người giáo viên như chúng ta không thể cứ mãi chọn phương pháp dạy học truyền thống: Thầy giáo học hỏi tài liệu, sách giáo khoa, dự bị bài giảng và trực tiếp điều khiển thông cáo luồng kiến thức đến học sinh; học sinh tiếp nhận những thông cáo đó bằng việc nghe, nhìn, cùng tư duy theo lời giảng của thầy, hiểu, ghi chép và ghi nhớ. Như vậy, những kiến thức đến với học sinh theo biện pháp này hầu như đã được thầy “chuẩn bị sẵn” để chờ thu nạp, sự hoạt động của trò tương đối thụ động. Chúng ta cần bắt tay ngay vào việc giúp học sinh trở thành những con người chủ động, sáng tạo tham gia học tập ở mức cao nhất theo định hướng năng lực.
Tháp hiệu quả học tập Learning Pyramid một lần nữa giúp ta khẳng định, học sinh chỉ có thể nhớ được 5% nội dung kiến thức thông qua đọc tài liệu. Nếu ngồi thụ động nghe giảng thì nhớ được 15%. Nếu quan sát có thể nhớ 20%. Kết hợp nghe và nhìn thì nhớ được 25%. Thông qua thảo luận với nhau, học sinh có thể nhớ được 55%. Nhưng nếu học sinh được trực tiếp tham gia vào các hoạt động để qua đó tiếp thu kiến thức thì có khả năng nhớ tới 75%. Còn nếu giảng lại cho người khác thì có thể nhớ tới 90% . Điều này cho thấy tác dụng của việc dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh.
Phương pháp dạy học theo góc là một trong những phương pháp dạy học tích cực sẽ giúp chúng ta thực hiện được điều đó.
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA TRƯỜNG THPT YÊN ĐỊNH 3 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC VÀ CHỦ ĐỘNG TRONG HỌC TẬP CHO HỌC SINH KHI ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO GÓC BÀI “AXIT SUNFURIC - MUỐI SUNFAT” (HÓA HỌC 10 CƠ BẢN) Người thực hiện: Trần Thị Nghĩa Chức vụ: Giáo viên SKKN thuộc môn: Hóa học THANH HÓA NĂM 2017 MỤC LỤC Trang 1. Mở đầu. ..................................................................................................... 2 1.1. Lí do chọn đề tài..................................................................................... 2 1.2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................. 3 1.3. Đối tượng nghiên cứu..................................................................... 3 1.4. Phương pháp nghiên cứu........................................................................ 3 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm............................................................... 4 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm........................................ 4 2.1.1. Tìm hiểu về phương pháp dạy học tích cực................................. 4 2.1.2. Tìm hiểu về tính tích cực, chủ động học tập................ 4 2.1.3. Thế nào là dạy học theo góc............................................................ 5 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm................. 8 2.3. Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề................................... 9 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường............................................................. 16 3. Kết luận, kiến nghị..................................................................................... 18 Tài liệu tham khảo ........................ 19 PHỤ LỤC 20 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lí do chọn đề tài Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, đã từng được khẳng định trong các văn kiện Đảng trước đây, đặc biệt là trong Nghị quyết số 29 của Hội nghị Trung ương 8, khóa XI, khẳng định đây không chỉ là quốc sách hàng đầu, là “chìa khóa” mở ra con đường đưa đất nước tiến lên phía trước, mà còn là “mệnh lệnh” của cuộc sống. Trong Văn kiện đại hội XII, kế thừa quan điểm chỉ đạo của nhiệm kỳ trước, Đảng ta đưa ra đường lối đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, xác định đây là một kế sách, quốc sách hàng đầu, tiêu điểm của sự phát triển, mang tính đột phá, khai mở con đường phát triển nguồn nhân lực Việt Nam trong thế kỷ XXI, khẳng định triết lý nhân sinh mới của nền giáo dục nước nhà “dạy người, dạy chữ, dạy nghề”. Vì thế mà người giáo viên như chúng ta không thể cứ mãi chọn phương pháp dạy học truyền thống: Thầy giáo học hỏi tài liệu, sách giáo khoa, dự bị bài giảng và trực tiếp điều khiển thông cáo luồng kiến thức đến học sinh; học sinh tiếp nhận những thông cáo đó bằng việc nghe, nhìn, cùng tư duy theo lời giảng của thầy, hiểu, ghi chép và ghi nhớ. Như vậy, những kiến thức đến với học sinh theo biện pháp này hầu như đã được thầy “chuẩn bị sẵn” để chờ thu nạp, sự hoạt động của trò tương đối thụ động. Chúng ta cần bắt tay ngay vào việc giúp học sinh trở thành những con người chủ động, sáng tạo tham gia học tập ở mức cao nhất theo định hướng năng lực. Tháp hiệu quả học tập Learning Pyramid một lần nữa giúp ta khẳng định, học sinh chỉ có thể nhớ được 5% nội dung kiến thức thông qua đọc tài liệu. Nếu ngồi thụ động nghe giảng thì nhớ được 15%. Nếu quan sát có thể nhớ 20%. Kết hợp nghe và nhìn thì nhớ được 25%. Thông qua thảo luận với nhau, học sinh có thể nhớ được 55%. Nhưng nếu học sinh được trực tiếp tham gia vào các hoạt động để qua đó tiếp thu kiến thức thì có khả năng nhớ tới 75%. Còn nếu giảng lại cho người khác thì có thể nhớ tới 90% . Điều này cho thấy tác dụng của việc dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Phương pháp dạy học theo góc là một trong những phương pháp dạy học tích cực sẽ giúp chúng ta thực hiện được điều đó. Trong phương pháp này học sinh được thực hiện các nhiệm vụ khác nhau tại các vị trí cụ thể trong không gian lớp học nhưng cùng hướng tới chiếm lĩnh một nội dung học tập theo các phong cách học khác nhau. Ở đó học sinh được lựa chọn hoạt động; có cơ hội khám phá, thực hành; cơ hội mở rộng, phát triển, sáng tạo; cơ hội đọc hiểu các nhiệm vụ và hướng dẫn bằng văn bản của giáo viên; cơ hội cho cá nhân tự áp dụng và trải nghiệm; được đáp ứng nhiều phong cách học khác nhau. Từ việc áp dụng phương pháp dạy học theo góc vào thực tiễn giảng dạy của bản thân và những kết quả tích cực thu được, tôi xin mạnh dạn trao đổi kinh nghiệm của mình với các bạn bè đồng nghiệp qua đề tài SKKN: PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC VÀ CHỦ ĐỘNG TRONG HỌC TẬP CHO HỌC SINH KHI ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO GÓC BÀI “AXIT SUNFURIC - MUỐI SUNFAT” (HÓA HỌC 10 CƠ BẢN) 1.2. Mục đích nghiên cứu Trước yêu cầu bức thiết của sự đổi mới toàn diện trong giáo dục, bản thân tôi đã nghiên cứu cũng như áp dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực vào các bài giảng của mình. Tôi thấy được dạy học theo góc có nhiều ưu điểm, giúp mở rộng sự tham gia, nâng cao hứng thú và cảm giác thoải mái của học sinh; học sinh được học sâu và hiệu quả bền vững; giáo viên có nhiều thời gian hơn cho hoạt động hướng dẫn người học...Trong bài “axit sunfuric – muối sunfat” có kiến thức cũ, có kiến thức mới cần hình thành, có thực hành thí nghiệm; nên áp dụng phương pháp dạy học theo góc sẽ đạt hiệu quả tích cực. Đó là mục đích tôi nghiên cứu đề tài này, một mặt tích lũy thêm kinh nghiệm cho bản thân, mặt khác trao đổi với đồng nghiệp để được góp ý, học hỏi nhiều hơn nữa cho việc giảng dạy. 1.3. Đối tượng nghiên cứu Học sinh lớp 10B2 của trường THPT Yên Định 3 (Lớp đối chứng: 10B3). Phương pháp dạy học theo góc và các kĩ thuật hỗ trợ cho phương pháp. 1.4. Phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu lí luận của phương pháp dạy học theo góc. Soạn giáo án áp dụng phương pháp dạy học theo góc. Tổ chức dạy và đánh giá tại trường THPT Yên Định 3. Phương pháp thực nghiệm và thống kê. Thực nghiệm sư phạm để kiểm nghiệm tính thực tiễn và hiệu quả của phương án đã đề xuất. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm 2.1.1. Tìm hiểu về phương pháp dạy học tích cực[1] Phương pháp dạy học tích cực là một thuật ngữ rút gọn, được dùng để chỉ những phương pháp giáo dục, dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. “Tích cực” trong phương pháp dạy học tích cực được dùng với nghĩa là hoạt động, chủ động, trái nghĩa với không hoạt động, thụ động chứ không dùng theo nghĩa trái với “tiêu cực”. Phương pháp dạy học tích cực hướng tới việc hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức của người học, nghĩa là tập trung vào phát huy tính tích cực của người học chứ không phải là tập trung vào phát huy tính tích cực của người dạy, tuy nhiên để dạy học theo phương pháp tích cực thì giáo viên phải nỗ lực nhiều so với dạy theo phương pháp thụ động. Muốn đổi mới cách học phải đổi mới cách dạy. Cách dạy chỉ đạo cách học, nhưng ngược lại thói quen học tập của trò cũng ảnh hưởng tới cách dạy của thầy. Chẳng hạn, có trường hợp học sinh đòi hỏi cách dạy tích cực hoạt động nhưng giáo viên chưa đáp ứng được, hoặc có trường hợp giáo viên hăng hái áp dụng phương pháp dạy học tích cực nhưng không thành công vì học sinh chưa thích ứng, vẫn quen với lối học tập thụ động. Vì vậy, giáo viên phải kiên trì để dần dần xây dựng cho học sinh phương pháp học tập chủ động một cách vừa sức, từ thấp lên cao theo định hướng phát triển năng lực. Trong đổi mới phương pháp dạy học phải có sự hợp tác của cả thầy và trò, sự phối hợp nhịp nhàng hoạt động dạy với hoạt động học thì mới thành công. Như vậy, việc dùng thuật ngữ "Dạy và học tích cực" để phân biệt với "Dạy và học thụ động". Đặc trưng của các phương pháp dạy học tích cực: - Dạy và học thông qua tổ chức các hoạt động học tập của học sinh. - Dạy và học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học. - Tăng cường học tập cá thể, phối hợp với học tập hợp tác - Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò. 2.1.2. Tìm hiểu về tính tích cực, chủ động học tập[2] Tính tích cực là một phẩm chất vốn có của con người, bởi vì để tồn tại và phát triển con người luôn phải chủ động, tích cực cải biến môi trường tự nhiên, cải tạo xã hội. Vì vậy, hình thành và phát triển tính tích cực xã hội là một trong những nhiệm vụ chủ yếu của giáo dục. Tính tích cực học tập - về thực chất là tính tích cực nhận thức, đặc trưng ở khát vọng hiểu biết, cố gắng trí lực và có nghị lực cao trong quá trình chiếm lĩnh tri thức. Tính tích cực nhận thức trong hoạt động học tập liên quan trước hết với động cơ học tập. Động cơ đúng tạo ra hứng thú. Hứng thú là tiền đề của tự giác. Hứng thú và tự giác là hai yếu tố tạo nên tính tích cực. Tính tích cực sản sinh nếp tư duy độc lập. Suy nghĩ độc lập là mầm mống của sáng tạo. Ngược lại, phong cách học tập tích cực độc lập sáng tạo sẽ phát triển tự giác, hứng thú, bồi dưỡng động cơ học tập. Tính tích cực học tập biểu hiện ở những dấu hiệu như: hăng hái trả lời các câu hỏi của giáo viên, bổ sung các câu trả lời của bạn, thích phát biểu ý kiến của mình trước vấn đề nêu ra; hay nêu thắc mắc, đòi hỏi giải thích cặn kẽ những vấn đề chưa đủ rõ; chủ động vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để nhận thức vấn đề mới; tập trung chú ý vào vấn đề đang học; kiên trì hoàn thành các bài tập, không nản trước những tình huống khó khăn Tính tích cực học tập thể hiện qua các cấp độ từ thấp lên cao như: - Bắt chước: Gắng sức làm theo mẫu hành động của thầy, của bạn - Tìm tòi: Độc lập giải quyết vấn đề nêu ra, tìm kiếm cách giải quyết khác nhau về một số vấn đề - Sáng tạo: Tìm ra cách giải quyết mới, độc đáo, hữu hiệu. 2.1.3. Thế nào là dạy học theo góc[3] Dạy học theo góc là một phương pháp dạy học theo đó học sinh thực hiện các nhiệm vụ khác nhau tại các vị trí cụ thể trong không gian lớp học nhưng cùng hướng tới chiếm lĩnh một nội dung học tập theo các phong cách học khác nhau. Mỗi học sinh thường có sở trường một phong cách học khác nhau: Học qua phân tích (nghiên cứu tài liệu, đọc sách để rút ra kết luận hoặc thu nhận kiến thức); học qua quan sát (quan sát người khác làm, quan sát hình ảnh để rút ra kết luận hoặc thu nhận kiến thức); học qua trải nghiệm (khám phá, làm thử để rút ra kết luận hoặc thu nhận kiến thức); học qua thực hành áp dụng (học thông qua hành động để rút ra kết luận hoặc thu nhận kiến thức). Học theo góc thể hiện sự đa dạng của các hoạt động học tập, do đó học sinh có sở thích và năng lực khác nhau, nhịp độ học tập và phong cách học khác nhau đều có thể tự tìm cách để thích ứng và thể hiện năng lực của mình. Khi thực hiện nhiệm vụ tại các góc, học sinh sẽ bị cuốn hút vào việc học tập tích cực, không chỉ với việc thực hành các nội dung học tập mà còn khám phá các cơ hội học tập mới mẻ. Các em sẽ có cảm giác gần gũi hơn với tư liệu học tập, có cơ hội để phát triển năng lực cá nhân theo những cách khác nhau. Học sinh được thực hành, khám phá tại các góc khác nhau với cùng một nội dung học tập giúp học sâu, học thoải mái. Ví dụ: : 4 góc thực hiện một nội dung và mục tiêu học tập nhưng theo các phong cách khác nhau và sử dụng phương tiện/đồ dùng khác nhau: Làm thí nghiệm Trải nghiệm Xem băng Quan sát Áp dụng Áp dụng Đọc tài liệu Phân tích Hình ảnh về dạy học theo góc Quy trình thực hiện dạy học theo góc Thứ nhất: Chọn nội dung, không gian lớp học phù hợp * Nội dung: Chọn nội dung bài học phù hợp theo các phong cách học khác nhau. * Địa điểm: Không gian lớp học phải phù hợp, có thể dễ dàng bố trí bàn ghế, đồ dùng học tập trong các góc và các hoạt động của học sinh tại các góc. Thứ hai: Thiết kế bài giảng * Mục tiêu bài học: Ngoài mục tiêu cần đạt được của bài học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng, cần nêu thêm mục tiêu về kĩ năng làm việc độc lập, khả năng làm việc chủ động của học sinh khi thực hiện học theo góc. * Chuẩn bị: Thiết bị, phương tiện, đồ dùng dạy học, xác định nhiệm vụ cụ thể và kết quả cần đạt được ở mỗi góc. * Xác định tên mỗi góc và nhiệm vụ phù hợp: Căn cứ vào nội dung bài học và điều kiện thực tế, giáo viên có thể tổ chức 4, 3 hoặc 2 góc. * Ở mỗi góc cần có: Tên góc, phiếu giao việc, đồ dùng thiết bị, tài liệu phù hợp với hoạt động của góc. Ví dụ: Sách giáo khoa, tài liệu cho góc phân tích; laptop, các clip thí nghiệm cho góc quan sát; giấy bút đồ dùng cho góc trải nghiệm; đồ dùng, thiết bị cho góc thực hành,... * Thiết kế các nhiệm vụ và hoạt động ở mỗi góc: - Xác định số góc và tên mỗi góc. - Xác định cụ thể nhiệm vụ ở mỗi góc và quy định thời gian tối đa dành cho học sinh ở mỗi góc. - Xác định những thiết bị, đồ dùng, phương tiện cần thiết cho học sinh hoạt động. - Hướng dẫn học sinh chọn góc và luân chuyển qua đủ các góc. Thứ ba: Tổ chức dạy học theo góc * Bố trí không gian lớp học: - Sắp xếp góc học tập trước khi vào giờ học, phù hợp với không gian lớp học. - Mỗi góc có đủ tài liệu, đồ dùng, phương tiện học tập phù hợp với nhiệm vụ học tập tại mỗi góc. * Tổ chức các hoạt động dạy học: - Giáo viên giới thiệu bài học, phương pháp học theo góc, nhiệm vụ tại các góc, thời gian tối đa để thực hiện nhiệm vụ tại các góc và cho phép học sinh chọn góc xuất phát. - Học sinh lắng nghe, tìm hiểu và quyết định chọn góc theo sở thích, tuy nhiên giáo viên sẽ phải điều chỉnh nếu như có quá đông học sinh cùng chọn một góc. - Học sinh thực hiện nhiệm vụ tại các góc, giáo viên quan sát, hỗ trợ. - Hết thời gian hoạt động tại mỗi góc, giáo viên yêu cầu học sinh luân chuyển góc. - Kết thúc thời gian học tại các góc, giáo viên yêu cầu đại diện các góc trình bày kết quả, các học sinh khác nhận xét, đánh giá. - Cuối cùng giáo viên nhận xét, đánh giá về kết quả học tập của học sinh, chốt lại kiến thức trọng tâm của bài học. [1], [2]: [3]: Dự án Việt – Bỉ: “ Dạy và học tích cực – Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học” 2010. Vai trò của giáo viên và học sinh trong dạy học theo góc Vai trò của giáo viên - Giáo viên không dạy nội dung cần học một cách truyền thống. - Giáo viên là người thiết kế nhiệm vụ các góc bao gồm phương tiện/tài liệu; hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ tại các góc đó. - Giáo viên tạo ra môi trường học tập phong phú, thoải mái thúc đẩy việc học tập của học sinh và hướng dẫn, điều chỉnh nếu cần thiết. Vai trò của học sinh - Học sinh tự lựa chọn góc học tập mà mình thích. - Sau khi thực hiện xong nhiệm vụ ở một góc, học sinh bắt buộc phải di chuyển sang các góc còn lại để có thể hiểu sâu nội dung bài học. - Cuối cùng học sinh trình bày kiến thức mới mà họ đã được biết và tích lũy qua mỗi góc. - Học sinh tham gia vào việc tự đánh giá và đánh giá các học sinh khác. Những kĩ thuật dạy học tích cực hỗ trợ dạy học theo góc Kĩ thuật khăn phủ bàn: Kĩ thuật khăn phủ bàn là kĩ thuật tổ chức hoạt động học tập mang tính hợp tác kết hợp giữa hoạt động cá nhân và nhóm. Cách tiến hành: Giáo viên chia học sinh làm các nhóm và phát cho mỗi nhóm một tờ giấy A0. Trên giấy A0 chia làm các phần, phần chính giữa và các phần xung quanh. Phần xung quanh được chia theo số thành viên của nhóm. Trong trường hợp nhóm quá đông thì có thể ghi ý kiến cá nhân vào giấy A4, sau đó đính ý kiến lên giấy A0. Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng vài phút, tập trung suy nghĩ trả lời câu hỏi/ nhiệm vụ theo cách hiểu của bản thân và viết vào phần giấy của mình. Trên cơ sở ý kiến của mỗi cá nhân, học sinh trong nhóm thảo luận, thống nhất và viết/ đính vào phần chính giữa của tờ giấy A0 “khăn phủ bàn”. Tóm lại, đây là một kĩ thuật dạy học đơn giản, dễ thực hiện nhưng để giờ học đạt hiệu quả cao thì đòi hỏi có sự tham gia của tất cả các thành viên trong nhóm, só sự phối hợp nhịp nhàng trong hoạt động cá nhân và hoạt động nhóm. Kĩ thuật lược đồ tư duy: Bản đồ tư duy của Tony Buzan - chuyên gia và tác giả hàng đầu về não và phương pháp học tập, là một công cụ hỗ trợ tư duy hiện đại, một kỹ năng sử dụng bộ não rất mới mẻ. Đó là một kỹ thuật hình họa, một dạng sơ đồ, kết hợp giữa từ ngữ, hình ảnh, đường nét, màu sắc tương thích với cấu trúc, hoạt động và chức năng của bộ não. Cách thiết lập lược đồ tư duy: Ở vị trí trung tâm lược đồ là một hình ảnh hay một từ khóa thể hiện một ý tưởng hay khái niệm/ chủ đề/ nội dung chính. Từ trung tâm sẽ được phát triển nối với các hình ảnh hay từ khóa/ tiểu chủ đề cấp 1 liên quan bằng các nhánh chính (thường tô đậm nét). Từ các nhánh chính tiếp tục phát triển phân nhánh đến các hình ảnh hay từ khóa/ tiểu chủ đề cấp 2 có liên quan đến nhánh chính. Cứ thế, sự phân nhánh cứ tiếp tục các khái niệm/ nội dung/ vấn đề liên quan luôn được nối kết với nhau. Chính sự liên kết này sẽ tao ra một “bức tranh tổng thể” mô tả về khái niệm/ nội dung/ chủ đề trung tâm một cách đầy đủ, rõ ràng. Ưu điểm và hạn chế của học theo góc Ưu điểm - Các nhiệm vụ và hình thức học tập được thay đổi tại các góc, nên tăng cường sự tham gia, kích thích tính tích cực, nâng cao hứng thú và cảm giác thoải mái của học sinh. - Học sinh được học sâu và hiệu quả bền vững: Do học sinh được tìm hiểu mội nội dung theo các cách khác nhau - nghiên cứu lí thuyết, thí nghiệm, quan sát và áp dụng do đó học sinh hiểu sâu, nhớ lâu hơn so với phương pháp thuyết trình ( học sinh nghe giảng bài một cách thụ động). - Giáo viên có nhiều thời gian để hỗ trợ cá nhân. Có sự tương tác tích cực giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh với học sinh. Hạn chế - Không gian lớp học là một vấn đề cần quan tâm khi tổ chức học theo góc: Giáo viên cần thiết kế số góc phù hợp với không gian lớp học. - Thiết bị, phương tiện hỗ trợ cho dạy học theo góc phải đáp ứng đầy đủ. - Cần nhiều thời gian cho hoạt động học tập: Cùng một nội dung nhưng học sinh được tiếp cận theo các cách khác nhau nên cần thời gian nhiều hơn. Ngoài ra cần có thời gian cho học sinh chọn góc, thời gian để luân chuyển góc. - Giáo viên cần nhiều thời gian cho việc chuẩn bị: Giáo viên cần thiết kế nhiệm vụ học tập, đồ dùng phương tiện học tập cho mỗi góc. Điều kiện để thực hiện dạy học theo góc có hiệu quả - Nội dung bài học phù hợp với phương pháp học theo góc. - Không gian lớp học phù hợp với số góc học tập. - Thiết bị, phương tiện dạy học và tư liệu đầy đủ theo nhiệm vụ của các góc. - Giáo viên: Nhiệt tình, tích cực, có năng lực về chuyên môn, năng lực tổ chức dạy học tích cực và kĩ năng thiết kế tổ chức dạy học theo góc. - Học sinh: Số lượng học sinh phù hợp với không gian lớp học. Đánh giá trong dạy học theo góc * Đánh giá quá trình học tập thông qua: - Bảng tiêu chí đánh giá: Là các tiêu chí thay vì một con điểm duy nhất. Dùng cho giáo viên và học sinh tự đánh giá. - Đánh giá kết quả thông qua sản phẩm mà các nhóm đã thực hiện tại các góc. * Đánh giá tổng kết: Thông qua bài kiểm tra kết quả học tập của học sinh. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Trong thực tế dạy học môn Hóa học ở trường phổ thông, tôi thấy vẫn còn tồn tại một số thực trạng là: + Giáo viên vẫn chủ yếu diễn đạt bằng lời, ít sử dụng thí nghiệm và ít tổ chức cho học sinh làm thí nghiệm để xây dựng kiến thức. Trong quá trình dạy học, giáo viên chưa tổ chức được các tình huống hữu hiệu tạo cơ hội cho học sinh tham gia tìm tòi giải quyết vấn đề, phát triển năng lực sáng tạo và phát huy tính tích cực, chủ động trong học tập. Nhiều giáo viên vẫn mang tâm lí ngại thay đổi khi chuyển sang các phương pháp dạy học mới, chưa biết đến dạy học theo góc. + Nhiều học sinh rất thụ động, các em ngại suy nghĩ, lười hoạt động, chỉ ngồi nghe thầy cô giảng rồi chép lại, ít hứng thú và tích cực trong học tập. Hoạt động chủ yếu của các em là học thuộc lí thuyết và luyện giải bài tập. Học sinh chỉ được quan sát giáo viên biểu diễn thí nghiệm mà không được trực tiếp tiến hành thí nghiệm khi xây dựng bài mới. Kĩ năng thực hành và vận dụng kiến thức Hóa học đã học vào đời sống chưa hiệu quả. + Khả năng diễn đạt về một vấn đề còn lúng túng do các em ít được trao đổi, tranh luận với bạn bè và thầy cô. Học sinh chưa quen với lối học
Tài liệu đính kèm:
- skkn_phat_huy_tinh_tich_cuc_va_chu_dong_trong_hoc_tap_cho_ho.doc